HEREENIG D. N°. 129. Donderdag 81 October 1918. 105e jaargang. DISTRIBUSIEWET. ia FEUILLETON ABONNEMENT Pi-Qs per kwartaal, in Goes f|l,— buiten Goes f1,25. AfzonderlQke hommers 5 cent. VerachQmMaandag-, Woensdag en VrQdsgavond. G0ESCHÜ Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Courant". (lOliRlVI Directeur6. W.Jvan Bar novel <1. ADVEKTENTIËN van 1—5 regels 75 cent, slke regal meer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweomaal berekend. Familieberichten 110 regels f 1,50 Bewijsnummers 5 cent. AdvertentiSn worden aangenomen tot 12 uur voormiddag*- No. XXXXII. (Eigen graan.) De „Kaarten voor eigen Broodgraan" zullen tans op vele secretarieën binnen zijn! Spoediger dus, dan verwacht werd is deze zaak tot oplossing gekomen. Nu kan „eigen brood" worden gegeten, zonder kans om met de strafrechter in aanraking te komen. Voor velen een voldoening, maar ook voor velen een teleurstelling, want menig vaste arbeider is geschrapt van de lijstAlleen zij, die op het bedrijf wonen, delen in deze bevoorrechting. Wij vinden dat van bovenaf niet juist ingezien, want nu zal de maatregel niet volledig doel •treffen. Na zal toch weer tarwebrood gegeten worden, door velen, die in 't bezit van hroodlcaarten zijn. En dit laatste gaf immers de doorslag, om tot invoering van dezen maatregel over te gaan Het is ons bekend, dat ver schillende leidende personen in de landbouw organisaties alsmede zelfs de Regeerings-commissaris onze mening zijn toegedaan. Intussen de mens wikt, maar De Haag beschikt. Op papier is overigens alles in orde. De kaarten schijnen ons doelmatig te zijn ingericht. De landbouwer tekent aan op de kaart de datum van vervoer naar de molenaar met de naam van het pro- dukt en de hoeveelheid daarvan. De molenaar tekent voor ontvangst. Zo heen en terug moet de kaart de lading drukken, dient ze als vervoerbewijs. Hel is zaak de kaart goed te be waren, want voor een verloren geraakte kan men slechts tegen betaling van f 5.een nieuwe krijgen. Van de gelegenheid is en passant gebruik gemaakt, door de landbouwers op hunne verplichtingen te wijzen. Als randschrift staat op de kaart te lezen „He'pt den clandestienen handel beteugelen." Aan het hoofd staat„De Neder- landsche landbouw kan het vaderland voor een hongersnood behoeden," en onderaan de opwekking „Levert uwe producten aan de Regeering spoedig en veel." Wanneer dat laatste nu maar ge beurt, dan zal de Regering geen be rouw behoeven te hebben over de getroffen maatregel. Kvabbendijke. JAC. WELLEMAN. buitenland. Dc ontbinding van Oostenrijk-IIongarije. Allei schijnt thans samen te werken om Dultschland te dwingen het hoofd in den schoot te leggen en zich ge wonnen te geven. Hoewel het voor zich zelf nog over heel wat kracht beschikt om In den eindstrQd te vol- harden, verliest het geleidelijk zjjn bondgeuooten en moet het wel tot het verlammende besef komen, dat allo verdere moeite vergeefs, alle verder pogen hopeloos zrl sQo. Beseffen wJtljdgenooton, wsl het dramatische van dit grootsche oogea- blik; is ons denken wel objectief en is onte blik wel ruim genoeg om OorspronkolQke Roman door COSINUS. Toen opeens, als een bliksemschicht, fel en scherp, sloeg de vraag by me instel dat Annette sooiets gedaan had en ik dat andere I Maar Goddank, noch Annette, noch Ik hidden zooicis gedaan 1 Hoe ongelukkig ons huwelijk ook uitgevallen mocht *Qn, er was nooit iets onherstelbaars of onherroe pelijks gebeurdhadden we ons strikt aan den letter van het gebod en aan onse huwelflks-geloften gehouden, on- voorwaardelQfc en schijnbaar voor eeuwig. Welke ontgoochelingen, te- leurstelllngon en ontnuchteringen lk ook van het huwelijk ondervonden had, nog nooit hadden mijn nelgingen zich tot andere vrouwen gewend en twijfelde ik er geen moment aan of in Annette's gedachten had geen ander man mQn plaats ingenomen. Had 't den tijd niet mogen gelukken, ons nader tot elkaar te brengen en het gaten web van ons huwelQk met de vastere koorden eener diepe genegen heid te omvlechten, 't was hem toch ook niet gelukt het schrikbeeld van een medeminnaar tnsschen ons te plaatsen. Neen, er was beslist niets bulten onze pertounlijke gevoelentjes en belangetjes om een volledigenlndrnk te krijgen van de groote dingen, die sich bulten onze grenzen voltrekken Wjj vroezen van niet. Hot i3 alles zoo verbijsterend, zoo verrassend voor ge' wono stervelingen, dat het ons schier onmogelijk wordt het onderling ver band te bleven vatten en de logica der ons overstelpende gebeurtenissen te verstaan. Daarbij komt het govoel van onzekerheid, van twijfel en wan trouwen, waarmede wQ op elk bericht moeten raagaeren, dikwijls in weerwil van ons zelf. Dit is het gevolg van de onbetrouwbare wijze, waarop wij gedurende dan gcheclen oorlog van weerszijden zijn ingelicht. Wjj staan daardoor tegenover alles even scep tisch, cynisch bjjea an voelen ons gemoed verhard en onaandoenlijk. De oorlog heeft ons geestelijk afge stompt. De van dag tot dsg voort durende gruwelen, op beschaafde of barbaarseae wQse gepleegd, de ons tot in het oneindige toe opgedischte leugens over eigen voortreffelijkheid en snderer gebreken en, niet het minst, de distributie, en andere bestaacs- zorgen hebben ons voor tea groot deel ongeschikt gemaakt om au reeds ten vollo te beseffen welk een gswal' dlge omwenteling zich bj degeheele manschheid voltrekt. Eerst later zal dit mogelijk kQü, wanneer wjj het tQdperk, dat wij thans doorleven, zullen kannen overzien als een afgerond geheel, wanneer w|j da juiste oorzaken zullen kennen van hetgeen ons thans als feit versteld doet staan en wanneer wQ ook om trent de concrete gevolgen niet meer in het onzekere verkeeren. Dan zal zich aas ons oog geen chaos van feiten meur vertooneo, doch een zuiver, vaitoml{jud beeld, waaruit voor ons de geest zal spreken, die thana aller handelingen behserscht en die ons dan, zonder twjjtel, dezelfde geest zal blijken te zfln, welke in allo groote overgangsstadia de menschen heeft bezield, de geest van gestadige out- wikkeling naar een hoogere, een meer het volmaakte naderende bestaans vorm. Daarheen is ook thans aller streven, bewust of onbewust gericht. Sommigen z(jn door hun karakter aangewezen rechtstreeks tot den alge- messen vooruitgang bjj te dragen, anderen moeten zich alt innerlQksn drang tegen den grooten stroom ver- zetten, doch verwekken daardoor op den duur esn reactie, dia de wereld nog meer in de onveraydeljkó rich, ting stuwt, dan iemand had voorzien. Door den oorlog en vooral door zQn economischs gevolgen ondervinden thans allo volken de uitwerking deier elementaire krachten in toenemende mate. Wat andets nog lang had kun- nen doorzieken is thans onbarmhartig blootgelegd, zoodat men omtrent de kanker, die aan ons maatschappelijk en politiek loven vreet, niet meer in het onzekere kan vsrkeeren. Onder de landen waar thans het bewustzijn het meest Is verscherpt en waar men dus de meest onbevangen blik In eigen boezem mag verwachten, nemen Duitechland en OostenrQk- Hongarije een eerste plaats in. Terwijl in de Entente-landen de betere go'- voelers en zulver-eaonacheljke ver langens, althans in hun uiting naar buiten, blijkbaar nog worden ovor- heericht door een erbarmelijk ohauvi- nlotischgekrijseb, Is men in de Centrale rflkon meer algemeen tot het inzicht gekomen van de onopgesmukte waar- onherstelbaars in al die jaren voor- gevallen! En opeens word 'tme riul deiyk hoe ik nooit mQn vronw's trouw had gewaardeerdhoe ik 't steeds als iets vanselfs sprekends, maar niet als iets dat reden tot nadenken zou kan nen geven, had beschouwd on met het gebeurde voor oogea, hulde die trouw hatr in het waardigste kleed, waarin ik haar ooit gezien had. .Niets onherstelbaars)" Met klem zei ik de woorden tot merel ven, toen ik de stoep opging. In geen maan den was ik mijn huis zoo verlicht genaderd. Meer keeren dan ik zelf wel wist had ik er voor gestaan, wtjfelend of ik binnengaan dan wel omkeeren zou om wat verstrooiing in de drukke straten te vinden. Nu stapte ik haast opgewekt den drempel over. Van de knecht vernam ik, dat Anette niet uit geweest wasen een eigenaardig dankbaar gevoel over stroomde me b(j de gedachte, dat ze rustig ln een van de donkere kamers boven te rusten lag. Ik ging regelrecht den trap op naar mQn studeerkamer. Ik had me name lijk al lang tot gewoonte gemaakt er tot vroeg ln den morgen te blijven lezen. Ds lamp op de schrijftafel brandde heel laag en hulde de kamer ln een belangrijk donker. RondkQkend zag lk haar, Annette, heotomaaal in een diepen fauteuil weggezonken voor het vnur zitten, zooals ze 't vaak in de eerste tijden van ons huwelijk placht te doen. held en gaat men er daar toe over zjjn woorden en houding naar den we- zenlijken stand van zaken te bepalen Voor Duttsehland en Ooatenrijk- Hongarije beteekent dit niet hetselfde wij wezen daar reoda eerder op. Terwijl ln Dultschland in deze dagen van bittere beproeving de grondslage wordt gelegd tot een nog hechter eenheid, dan er tevoren bestond, zien wij OoBtamfjk-Hongartjo onder de slagen van het lot uiteenvallen in zijn altijd maar los bijeengehouden od derde elan. FaitalQk heeft na Donau monarchie reeds opgehouden te bestaas en ver keert zj in een vorreg zanden staat van ontbinding. Er is geea element van innerlijke kracht m»er ta bespeu ren machteloos ligt het overgeleverd aan ds nationale hartstochten der verschillende volken, die zich onder ling in dagen van macht en voorspoed nsuweiyks verdroegen en elkander thans, nu de oorlog verloren is, te lfjf dreigen ta gaan als ontzinde schipbreukelingen op een zinkend schip. Een nieuwe regeering heeft thans te Waenea het bewind in handen genomen onder leiding van hofraad Lammaeeh. Een lang poütlok leven durven wij den nieuwen minister- president niet voorspellen. Integendeel, bestendigheid valt er voorlooplg ln da Donaulanden niet te verwachten. In Kroatië verspreidt zich de oproerige beweging, dia in Flume bogoncen, esn uolajewlkfuh karakter gaat aan nemen. In Hongarije duurt de crisis voort en is Karclyl nog niet tot mlnlster.president bancemd, daar hjj het met Lammaseh niet eens kon worden. Ook daar dreigt het dus tot een openlijken opstand te komen. De Tsjechen voelen zich dichter bij hun ideaal dan ooit en wllleo, nooit matig in hun eischsit, hun toekomstig gezag over Neder Oostenrijk met Weenon incluis, uitstrekken. Ook op Pruisisch Silisië doen zit hun aanspraken gelden. Sehappeljjker zijn, wat Oostenrijk betreft, de Polen gezind vermoede lijk is hua aandacht meer op Oost- Prnisen en Dantzig gevestigd. In deze omstandigheden kan niet gedacht worde.? aan een afwijzende bonding tegenover de siachen door do geassocieerden to stellen. In hear onderdanig antwoord aan Wilson verklaart OoatenrQfc zich bereid alle voorwaarden aan te nemen en breekt "net openlQk met Dultschland. Hot viervoudig verbond ligt hier- mede uiteen. Bulgarije viel af, Turkije onderhandelt afzonderlek, Oostenrljk- HongarQa wil den vrede tot eiken prjjs, onafhankelijk van de houding, die Dultschland verkiest aan te nemen. Het jongste Dultsche antwoord Is een duldeljjke vingerwijzing omtrent de houding van Dultschland in de naaste toekomst. Schreien wlrst du einit: Ich bin aliein" heelt Nietzsche gezegd. Dit woord geldt thans voor zijn vaderland, doch wellicht zal ook voor Dultiehland gelden esn ander woord door dienselfden zoon gesproken: .Die Untergehenden liebe ich mit mclner ganzen Liebe: denn sie gehn hinüber." Dit moga Dnltsohlands troost zQn, dat het, ondergaande, overgaat in een anderen, een beteren toestand, waarin het zijn beste eigenschappen tot volle ontwikkeling zal weten te brengen. Wat echter zal er nlt het ontbin dende Oostenrijk-Hongarije worden Verschrikt koerde zs zich urn; en zelfs ln het getemperde licht kon ik haar duidelijk zien kleuren. ,Je komt als een spook op ma aanloopen," zei ze. Ik wist clet waarom, maar ineens kreeg ik het gevoel alsof er iemand bij haar geweest was, die haar juist verlaten had. Ik keek da kamer onderzoekend rond, doeh vond alles zooals lk het gewend was. ,'t SpQt ms zeer je aan 't schrikken gemaakt te hebben," antwoordde lk. ,Ik had geen flauw vermoeden, dat ik je hier zou aantreffen." Ze was onderwijl opgestaan waar- schQulQk met de bedoeling om heen te gaan. .Blijf nog wat," serzocht ik haar, ,ik zou je graag even willen spreken." Aarzelend en verbaasd keek ze me aan. Zelis leek 't me een klein oogen blikje alsof, om de een of andere onbegrijpelijke reden ze bang van me was. En nadat ze weer in de fauteuil weggezonken was, vervolgdo ik „Hopelflk heb ik je niet al te ruw uit je gedroom gewekt?" „O, neen," zei ze; volstrekt niet." Het gesprek hokteik scheen niet de ware woorden te kunnen vinden om het |js tusschen ons eenigislns te ontdooienen Annette zit in afwach ting van wat ik te zeggen zou hebben, af en toe in het vuur to porren. Bij den gloed der opflikkerende vlammen zag lk haar oogen, peinzend diep ver weg staren in een wereld van haarzelf. Zullen ds nieuwe staten, die zich daar thans vormen, een standpunt weten in te nemen, waarop onderlinge c|jd en afgnnBt 3vin uitgesloten oi zal er nit de Donau-monarcbia een nlenw broei nest van onderling gekrakeel voort komen, gelijk de Balkan het reeds jaren waa Veel zal ook in dit opzicht afhangen van den geest, waarin ten slotte de nu wel zesr naby schijnende vrede gesloten wordt. Is dit ean geest van oprechtheid en menscheiykheld. dan zal daarvan een zagenenden invloed over alle volken uitgaan doch wee do wereld en ons nageslacht, wanneer een machtsvrcd9 het einde is van dezen geweldigen oorlog. Het recht zal zich ook daardoor niet laten var- nistlgsn, doch eerlang een middel vinden om ca nog vrseselyksr var- schrlkkingoa, dan thans z(jn doorstaan, ta zegevieren. Oproer in Boedapest. Ds Vosslsche Ztg. heeft berichten over itraatgavechten ln Boedapest ontvangen. Da menigte heeft twee militaire kordons doorbroken, bQ het darde kordon by de Kettingbrug, die naar Ofen leidt, volgde ean hevige botsing. Ds troepen hebben daar met machinegeweer, en geweervuur en met de bajonet de menigte teruggedrongen. De militaire toestand. Uit Londen wordt aan de .N.R.Ct." gemeld, dat daar de volgende bjzon- derheden over den militairen toestand zQn ontvangen Het eerste en tiende Fransche leger, die de Dultschers van de hoogvlakte matchen Oiso en Ssrre hebben ver dreven, zijn tot een diepte van onge veer 8 K.M. op een front van 27 K.M. voorultgerukt. Da Dultschers hebben zeer zware verliezen geleden en trek ken terng naar het hooge met 'ooaschen begroeide terrein dat Hirton van de WeatzQde beschermt- Elders is de tosstand aan hot Westelijke front stabiel, ten deelo tengevolge van het ongunstige weêr en ten ciaele ten gevolge van andere factoren, waarover het voor het oogen blik niet vsritandig is le spreken. Op een front van 11 tot 13 K.M. waren de Italiaanseha en Britache troepen Zondag ongeveer 3200 M. van de rivier de Piavo opgerukt en hadden z|j toen meer den 5000 gevan genen gemaakt. De Engelschen be reikten hun doelen, maar de aanval van de Italianen op den rechter en linkervleugel werd esnlgssins ver traagd door moeiiykheden met het slaan van bruggen. Twee dagen ge- leden was de Piave ongeveer 3 voet diep, maar het slaan van de bruggen aan het front van den Montello tot het westen van het front, waar de meeste vooruitgang gemaakt werd, word zeer sterk belemmerd door het tegenvuur van den vy'and, dat zeer hevig en goed gericht was. Do opera ties dnren voort. Welke ook de inwendige toestand van Oostenryk moge *yn, men meldt dat het leger goed vecht en geen byzonders toska nen van verslapping van het moreel vertoont. .Nederland en de Oorlog. Onze graanschepen. VandeNederlandteho stoomschepen, die aangewezen werden om graan nit Amerika te halen, zullen uit Amsterdam de .Delfland* en de .Ken- .Verstrooi ja mooie visioenen niet," verbrak ik de stilte, toen ze opeens nQdig nog harder was beginnen te poken. „J0 zou ze toehniet gezien hebben," antwoordde ze nauwelijks hoorbaar en misschien ook alleen voor haar ooren bestemd; ,J5 zou ze toch niet hebben willen zien. O, lk haat deze lange nachtenhet hals is zoo doodsch I' .Waar is Auielie „Ze is uitgegaan by de Van Ommerens." ,En jfj bent maar alleen thuis ge bleven .Ja: ik was niet in ean stemming om te gaan." .Annette," zei ik ineens ernstig wordend, ,heb je gehoord wat er met de Van Aalst gebeurd is 1" ,Van Aalst?" vroeg ze alsof haar gedachten nog van heel ver moesten terugkeerac. ,Van Aalst Nean wat is er mee?" ,H|j heeft zijn vrouw gedood." Ze kromp van afschuw iu elkaar. ,Gy heeft hhhr gedood 1* .Ja. Zy en d'Aubré. Ze moet hem al heel lang bedrogen hebben. Gisterenavond laat kwam h|j onver wachts thuis en heeft ze belden ver rast. De man moet er gek van ge worden zyn. Hg schoot ze op de plaats zelf neer. Versehrikkeiyk I" Annette zweeg een heele t|jd. Ein delijk zei ze haast fluisterend en half in gedaohten: Hg had haar lief." nemerland* naar zse gaan. Da schepen varen naar New York, waar zy order sullen bekomen voor do laadhavea. Een Duitsche zeeboot. De Duitsche zeeboot Lipsos, van de Dultsche Lsvantlgn, is van Antwerpen hier te lande aangek omen es wordt geïnterneerd. Van de grens. Men meldt uit Aardonfcurg aan de .N. R. C.' d.d. Maandag: Van elf tot twaalf uur ongeveer is Middelburg in Vlaanderen werkeiyk met granaten beschoten. De molen en de kerk zyn gespaard, vele huizen zyn Ingestort. De bewoners en de Belgische bezetting zyn achterwaarts België in gevlucht en getrokken. Er Is voortdnrecd vllegeractie boven Mid delburg. Granaatscherven vielen op Nederlandsch gebied. Gedurende het bombardement stegen zes geallieerde vliegers op, waareehgniyk om Duitsche batterijen tot zwQgen te brengen. Vyf slechts keerden terug. Ook was er hedenmorgen nog een luchtgevecht langs de grens, waarby men een vliegmachine zag neerschieten. Een Schtveninger in het Duiteche leger. Ds. E. van Ruytenberg te Oostbnrg (Zeenwsch-Vlaanderenj schryft aan da ,N. Ct." Gisteravond balde bQ m|j aan do pastorie een joogmecseh aan ln de Dultsche marine-uniform. HQ was des middags, behoorende tot de troep, die ln Eeeloo moest standhouden, ongeveer bQ Eade over den draad gekomen, na een schildwachthuisje er tegenaan ge- plaatst te hebben. HQ sprak correct Nederlandsch, en nu bleek, uit z|jn Hollahdsche pas, dat hy geboren Hollander was. Hy was in Juni jl. als stuurmansleerling op een koopvaardij, sohip dobr da Dultschers aangehouden "bn naar Swinemunde met zyn schip opgebracht. De geheele bemanning werd na eenige dagen vrQgelatea, maar hQ moest blijven, daar h|j ver dacht werd van spionage. En met welk recht? HQ had een zilverbon in den zak, en daarop stonden aan de achterzQde twee Ea- gelaohe woorden gesohreven.De jongen wist natuuriyk zelf niet, hoe hj daar aan kwam. Geen nadere verklaring kunnende geven, werd hQ naar den Schwanenturm in Kleef vervoerd, en na eenlgen tgd voor de keus gesteld öf levenslang gevangen 6f naar het iront. HQ koos het laatste en maakte van Augustus af het terugtrekken van de Maine af mede. In Kleef had hy nog zyn bewys van Hollanderschap nlt Den Haag kunnen krygen. Maar ook dat hielp niets. Die pas met zyn portret heeft hy aldoor bQ zich ge dragen. Hy is hQ de marine ingedeeld en stond aan het hoofd van een 40 tal mariniers. Terugtrekkend door België kwam hQ in de buurt van Sluis en maakte daar het plan reeds tot de vlucht. De kans was daar niet gunstig. HQ kwam ln de buurt van Eeeloo en wist toen gistermiddag om 6 uur ongeveer op Nederlandsch grondge bied te komen. Niet wetende waar hy was, heeft hQ eenigen tyd ge dwaald, is eerst in Slnls geweest en kwam 's avonds laat in Oostburg. Daar werd hQ door de wacht aange houden, maar behoefde niet geïnter neerd met zQu bewQs van Nederlan derschap. HQ is naar zyn moeder te Seheveningen vertrokken. .Wie? Jan?" riep h|j uit; hQ aan bad haar, de arme kerel I* ,HQ had haar lief", herhaalde ze met een elgenaardlgen nadruk op de woorden. .Dat onnoosele wicht, dat enkel een knap gezichtje te geven had!" .Annette", begon ik weer na een poos zwygend de kamer op en neer geloopen te hebben, .lk wpat niet precies waarom ik eigeniyk hierover met je gesproken heb, oi 't zou moeten f|jn omdat ik dacht, dat behalve wan neer er werkelQk iets onherstelbaars of onherroepsiyks gebeurd is, er nog altyd een klein kansje bestaat om om een verhouding normaal te maken". .Wat bedoel je t* vroeg ze. .Dacht je dat jQ en ik .Misschien". ,Eu je meende Ze scheen haar weg al tastende ln het donker te gaan vinden. dat er Goddank, niets dergeiykB tusschen ons voorgevallen is*. .Niets dergelQki", herhaalde se langzaam en voorzichtig als nam se leder woord op om se ten slotte, daar ze niets voor haar sehenen te betee- kenen, weer te laten vallen. En haar gelaat nam daarbij zoo'n zielig-moe- delooze nitdrukking aan, dat ik haar verwonderd aankeek. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1