N". 137.
Zaterdag 36 October 1918.
105° jaargang*
Het antwoord van Wilson.
h'EREENlGD.
Bij dit no. behoort
eea Bijvoegsel
A
ABONNEMENT
Frgs par kwartaal, la Gosi f|l,
baiteii Goes f 1,25.
Afionderlfjke nommers 5 cent.
VerschgntMaandag-, Woshedsg-
en Vrïdagivoac.
GOESCHE S COURANT
Uitgave Jiaaml. Venn. „Ooescbe Conrant". P Directeur t W. jvan Barncveid.
ADVERTENTlfiN
van 1—5 regels 75 cast, clka
rsgel maar 15 cent.
Drietaasi plaatsing wordt tweemaal
berekend,
Famlllsberichten 1—10 rogels f 1,50
Bewijan emmers 5 cent,
Advertentiên worden aangenomen
tot 12 uur woormiddaQS.
Washington, 23 October. (Nederl.
Fersbur. Radio). Ge Secretaris van
Staat maakt het volgende stuk bekend
De Secretaris van Staat aan den
zaakgelastigde van Zwitserland, tijde
lijk beiast met de waarneming van de
Duitsche belangen in de Vereenigde
Staten.
Departement van Staat, 23 Oct. 1918.
Mijnheer
Ik heb de eer de ontvangst te be
vestigen van uw nota van den 22sten,
waarin een mededeeling van de Duit
sche regeering, gedateerd 20 October,
wordt overgebracht en te uwer kennis
te brengen, dat de president mij in
structie heeft gegeven, daar als volgt
op te antwoorden
Na de plechtige en duidelijke ver
zekering van de Duitsche regeeriug te
hebben ontvangen, dat zij zonder voor
behoud de vredesvoorwaarden aanvaardt,
neergelegd in de toespraak tot het
Congres der Vereenigde Staten op 8
Januari 1918, en de beginselen van
een overeenkomst, ontvouwd in zijn
latere toespraken, met name de toe
spraak van 27 September 1.1., dat zij
verlangt de bizonderheden van hunne
tóepassing te bespreken, en dat deze
middelen en doeleinden niet uitgaan
van degenen, die tot nu toe de Duit
sche politiek hebben voorgeschreven en
den tegenwoordigen oorlog voor Duitseh
land hebben geleid, maar van minis
ters, die spieken voor de meerderheid
van den Rijksdag en voor een over
weldigende meerderheid van het Duit
sche volken na voorts de duidelijke
belofte te hebben ontvangen van de
tegenwoordige Duitsche regeering, dat
de men8chelijke regels van beschaafde
oorlogvoering zoowel te land als ter
zee door de. Duitsche strijdkrachten in
acht zullen worden genomen
voelt de president vau de Vereenigde
Staten, dat hij niet kan afwijzen de
kwestie van een wapenstilstand met de
regeeringen, waarmee de regeering van
de Vereenigde StateD is geassocieerd,
onder handen te nemeD.
De president beeft derhalve zijn
correspondentie met de tegenwoordige
Duitsche autoriteiten overgebracht aan
de regeeringen, waarmede de regeering
van de Vereenigde Staten als een
oorlogvoerende is geassocieerd, in de
'veronderstelling, dat die regeeringen
geneigd zijn, eeri vrede te bewerkstel
ligen op de bovenaangegeven voorwaar
den en (uit tewerken) bizonderheden, en
hunne militaire raadgevers en die der
VereenigdeStaten te verzoeken,deregee-
riugen, die tegen Duitschland zijn ge
associeerd, de noodzakelijke voorwaar
den voor een wapenstilstand voor te
leggen, zoodanig, dat zij de belangen
van de betrokken volken volkomen
waarborgen en de geassocieerde regee-
ringen de onbeperkte macht verzekeren
de bizonderheden van den vrede, waar
toe de Duitsche regeering heeft toe
gestemd, te waarborgen en af te dwin
gen, mits zij zulk een wapenstilstand
uit een militair oogpunt mogelijk achten.
ii FKUILLKTOR
Oor^eronkelQke» Komaa
DOOR
C O S J N 8.
Aarzelend had hij uit *0°
zak een klein pakje te voorsek8a
gehaald; en na het mat zijn J"® dr
achtige, wel-gesoigneerd» vingen J1?8"
gemaakt te hebban, had h(j me eJ1-
keurig, blauw satijnen doosje getoond,
die de engagementsring voor Amelia
bevatte.
„Zou 't naar haar zin zijn?" had bij
blozend als een schooljongen ge
vraagd en er nalat ernstig op laten
volgen: ,'tls ook zoo lastig, ziet n,
dan smaak van een meisje uit te
vinden". De indruk, dien ik van hem
kreeg was die van iemand, die ver
schrikkelijk onder zijn eenzame leven
leed en den huiselijke» haard met een
lieve vrouw ten volle zou weten te
waardeeren.
't Was lang na middernacht toen ik
hem eindelijk verliet en naar huls
wandelde. Niet ver van hnls passeerde
een van onze rijtuigen me; eninghet
schfnsel van een straatlantaarn, kon
ik Annette en Amelle zien zitten. Mijn
Mochten dergelijke voorwaarden voor
een wapenstilstand worden voorgesteld,
dan zou hare aanvaarding door de
Duitsche regeering het beste, tastbare
bewijs zijn, dat zij de voorwaarden en
beginselen, waar de heele actie van
uitgaat, ondubbelzinnig aanneemt.
De president is van meening, dat bij
in oprechtheid te kort zou schieteu,
indien hij niet in zoo openhartig mo
gelijke lermeu de reden aanwees,-waarom
buitengewone waarborgen moeten wor
den gevraagd.
Ofschoon de constitutioneele veran
deringen, waarvan dé Duitsche staats
secretaris van buiteulandsche zaken in
zijn nota van 20 October spreekt, van
beteekenis en belangrijk schijnen, blijkt
niet, dat het stelsel van een regeering,
die verantwoordelijk is tegenover het
Duitsche volk, reeds ten volle is
uitgewerkt, of dat er waarborgeu be
staan of zelfs worden overwogen, dat
de verandering van politiek en practijk,
waar nu ten deele toe is besloten,
duurzaam zal ziju. Bovendien blijkt
niet, dat de kern van de tegenwoor
dige moeilijkheden is getroffen. Het is
mogelijk, dat de toekomst onder de
controle van het Duitsche volk is
gebracht, maar met den tegenwoordi
gen oorlog was dit niet het geval. En
het is met den tegen woordigen oorlog,
dat wij te doen hebben.
Het is duidelijk, dat het Duitsche
volk niet over de middelen beschikt
om de toestemming van de militaire
autoriteiten van het rijk in den wil
des volks te bevelendat de macht
van den Koning van Pruisen om de
rijkspolitiek te controleeren onverzwakt
isdat het beslissend initiatief nog
blijft bij ben, die tot dusver de mees
ters van Duitschland zijn geweest.
Gevoelende, dat de heele wereld
vrede thans afhangt van zich duidelijk
uit te drukken en van doortastend
bandelen, beschouwt de president het
als zijn plicht te zeggen, zonder eenige
poging om te verzachten wat harde
woorden kunnen schijnen, dat de naties
van de wereld de woorden van degenen,
die tot dusver de Duitsche politiek
hebben beheerscht, niet willen en niet
kunnen vertrouwen, en dat de regee
ring van de Ver. Staten bij bet sluiten
vau vrede en bij de pogingen de ein-
delooze ongerechtigheden en onrecht
vaardigheden goed te maken, uitsluitend
kan onderhandelen met de ware ver
tegenwoordigers van het Duitsche volk,
die op een wezenlijk constitutioneele
wijze als de werkelijke regeerders van
Duitschland gewaarmerkt zijn.
Indien de regeering van de Vereenig
de Staten thans moet onderhandelen
met de militaire meesters of de mo
narchistische autocraten van Duitsch
land, of indien bet waarschijnlijk is,
dat zij daar later weer mee te doen
zal krijgen ten opzichte van de inter
nationale verplichtingen van het Duit
sche rijk, dan moetj de regeering van
de Vereenigde Staten geen vredeson
derhandelingen, maarcapitulatieeiscben.
Er kan niets bij worden gewonnen,
dit essentieele punt onuitgesproken te
laten.
Aanvaard, mijnheer, de hernieuwde
verzekering van mijn bizondere hoog
achting.
ROBERT LANSING.
vrosw, dicht In haar mantel gewik
keld, zat ver achterover en voor een
oogenblikje onderscheidde ik Amelia's
scherpe profiel, dat naar Annette toe»
gekeerd was. Toen het rijtuig stilhield,
zag ik mijn nicht uitstappen en sag
ik een man haar aanspreken. Zelfs op
dien afstand herkende lk hem dadelijk
'twas Richter. Trouwens, 'twas niet
mogeljk zich in die zware, breeds
schouders en in dia hooge, ietwat
gebogen gestalte te vergissen. Ik zag
Amelia een ongeduldig gebaar met
haar hand maken, hoorde haar een
paar woorden tegen hem zeggen
voordat ze den stoep oprende. Onder
^-51 was ook mijn vrosw het rijtuig
nisgjstapt en bleef even met Richter
staan p r»'aa' haar gelaat naar
hem opga.heven en de eena hand haar
mantel dichthoudend, hoorde ik haar
lachen, scherp ea helder, sooals een
kind, luid klinkend in den nacht.
Ving liep ze het trottoir over, riep
hem nog iets toe en verdween toen in
huls. Do man stapte vlug den hoek
omons rijtuig reed wegen spoedig
zag ik het licht op Annette's kamer
branden. -
Plotseling vervuld van allerlei het-
tlge gedachten, rende ik haast naar
huis toe. MSn hand beefde toen ik
den sleutel in het olentelgat stak. Al
mSn bohsgsRjke zekerheid van een
oogenhllkje tevoren was verdwenen
Dat president Wilson voelt dat hij
een behandeling van de kwestie van
een wapenstilstand niet meer kan af
wijzen, is een verblijdend verschijnsel.
Wij hadden al veel eerder verwacht,
dat hij tot dat inzicht was gekomen.
Na de ootmoedige houding, waarin de
Duiische fegeering zich bereid heeft
verklaard de eigen voorstellen van
Wilson als basis voor de onderhande
lingen te willen aannemen en na de
groote bereidwilligheid om ook aan de
audere verlangens van den president
tegemoet te komen, zou een weigering
om bet verzoek over te brengen aan
de geassocieerde regeeriugen, hem in
een zonderling daglicht hebben geplaatst.
Ook nu reeds is door ziju onduidelijke
antwoorden, waarbij hij steeds ver
klaarde onomwonden en ronduit zijn
bedoelingen bloot te leggen, het ver
trouwen in hem als onderhandelaar
verminderd.
Vau den grondvester van de toekom
stige wereldvred eken men verwachten, dat
hij in ondubbelzinnige woorden zijn be
doelingen blootlegde. Dit past toch ge
heel in het kader van zijn program.
Misschien beschouwt hijzelf de toepas
sing zijner beginselen nu nog met
mogelijk en alleen geschikt voor een
wereld na den vrede.
Wij lezen in het hierboven afge
drukte antwoord o.a.
„Hij acht hef echter zijn plicht, nog
maals te zeggen, dat de eenige wapen
stilstand, dien hij als gerechtvaardigd
en vatbaar voor overwegiug zou be
schouwen, een zoodanige wapenstilstand
zou zijn, die de Vereenigde Staten en
de mogendheden, die met de Vereenigde
Staten ziju geassocieerd, in een zooda
nige positie zou laten, dat zij elke
overeenkomst, die zou worden aange
gaan, zouden kunneii afdwingen en
eeu hervatting van de vijandelijkheden
van de zijde van Duitschland onmoge
lijk maken".
Wij kunnen de inkleeding van deze
voorwaarden niet duidelijk uoemen.
Wilson spreekt hier van een over
eenkomst, die zou worden aangegaan en
afgedwongen. Maar een overeenkomst
is toch door beide partijen goedgekeurd
en behoeft niet meer te worden afge
dwongen, of bedoelt hij de nakoming
daarvan f
In verband met de daaraan vooraf
gaande en volgende omschrijving van
den aard van den wapenstilstand,
waarbij aan de geassosieerde regeeringen
de onbeperkte macht wordt verzekerd,
zou deze voorwaarde inhouden dat elke
overeenkomst zou kunnen worden af
gedwongen al of niet met instemming
van de vleugellam geslagen tegenpartij.
Het woord overeenkomst is in dat
verband een zeer euphemistische uit
drukking.
Het is dan ook alweer alleen omdat
Wilson aan het eind van het stuk
verklaart, dat hij capitulatie zou eischen,
wanneer hij met monarchistische auto
craten te doen kreeg, dat wij moeten
aannemen, dat deze waarborgen nog
geen capitulatie inhouden.
Zijn vrees, dat de oude machthebbers
in Dnitschland nog niet geheel zijn
uitgeschakeld, noopt hem znlke, een
capitulatie nabijkomende, voorwaarden
te dicleeren.
Hierin ligt een „zachte wenk" aan
en ili voelde me bespottelijk geklei
neerd. Hadden m?n vrouw en
Amelia ma bedrogen, of was da ont
moeting slechts een toevallige geweest
had Amelia ïieh berouwd en met
medeweten vau Annette sich aan haar
oude verliefdheid overgegeven Dar-
geigica vrageu joegen me wild door
mQu hoofd ca voor 't eerst besefte ik
do onbeholpenheid waarin een ma»
verkeert Indien hij togen devtading-
rjjkheid en geslepenheid dar vrouwen
te kampen heeft.
In de huiskamer gekomen, zond ik
een der bedienden naar boven met het
verzoek of mijn vrouw even beneden
zou willen komen. Ik behoefdenietlang
te wachten. Toon ze da sltkamerdeur
achter zich sloot, kreeg ik opeens de
gewaarwording, dat hier iemand voor
me stond van wier innerljke wezen
ik elgenljjk geen flauw Idee had en
di®, ofschoon voor 't oog der wereld
mijn vrouw zijnd, me bijna "'j®
vreemd was als de eerste >«ste, die
ik op straat tegen zon -komen.
Ze had haar avondmantel nog om
haar eene hand op den rng van een
stoel leggend, vroeg ze onverschillig
„Jo wenschte me te spreken, Daan f'
„Ja," antwoordde ik wrevelig. ,Ik
zag jon en Amelle op straat met een
man Richter sproken. Zon je
me daar opheldering over knnnen
geven Hadi je verwacht hem er te
het Duitsche volk, om met den vroe-
geren regeeringsvorm nn maar geheel
te breken en de figuren die een vrede
met Wilson in den weg staan, over
boord te gooien, waarna een wapen
stilstand op aannemelijke voorwaarden
ware te krijgen.
Wat ons in deze nota nog het meest
verrast, is, dat de president veronder
stelt, dat de geassocieerde regeeringen
evenals hijzelf en evenals de Duitsche
regeering, een vrede begeeren te sluiten
op deu grondslag van het door hem
ontwikkelde program.
liet komt ons voor, dat er in dezen
oorlog genoeg op papier en door het
gesproken woord is verkondigd, wat de
bedoelingen der geassocieerde regee
riugen zijn.
Vooral Engeland heeft reeds zoo
herhaaldelijk verzekerd, dat die strijd
geheel onbaatzuchtig werd gevoerd.
Wanueer bij Wilsou in al dien tijd
nog eenigen twijfel mocht zijn gebleven
over de zuiver humanitaire beginselen,
waarvoor door de entente wordt ge
streden, dan had hij zich daarover door
nader overleg zekerheid dienen te
verschaffen.
Het maakt nu toch een al te zon
derling vertoon, dat hij ten vrede optrekt
met Duitschland als eenig verklaard
voorstander van zijn ideale volkeren
bond.
Wanneer de 14 punten van Wilsons
programma, in de parlementen der
geassocieerde landen eerst zijn bespro
ken en eventueele verschillen daarover
bijgelegd, dan zal een wapenstilstand
door Wilson in' overweging worden
gegeven.
De vorm daarvan wordt dan weer
bepaald door de militaire autoriteiten
en de scherpte hangt af van de in
dien lijd misschien verder gevorderde
bestuursverandering in Dnitschland.
It is a long way to Tippeiary en
ondertusschen kunnen zich op het
slagveld toestanden ontwikkelen, die
aan alle gepraat een einde maken, wat
ons nog de meest waarschijnlijke op-
lijkt.6.
öuitenland.
Wilson en de wapenstilstand.
Eisdalgk heeft Duitss!» and zich
genoeg uitgesloofd om Wilson te ba
wegen den wapsBstilstand a ij de
geasaostoerden ter «praka te brengen.
beeft thans ten minsts geantwoord
dat hjj zulks niet langer kan weigeren.
Hieruit klinkt ons geen blijdschap
tegemoet, welke Wilson toch moest
gevoelen bi) 't vooruitzicht al sRa
macht en invloed te kunnen aanwen
den om eest einde te makon aan het
nog steeds z|Jfi offers eischenda oor
logsbedrijf. Er ligt lets In, alsof Wil
son nn noodgedwongen, voor z(jn
fatsoen niet langer kan nalaten aan
DuUschlaads verzoek te voldoen en
met sjn bondgenooien over een
wapenstilstand te spreken. Erg ver
heeft Dnitichland hst hiermede nog
niet gebracht en de wijze waarop dit
povere resultaat moest worden be
reikt wekt geen groote verwachtingen
meer van president Wilson ais plelt-
bssorger. Tevergeefs zoeken w(j in
zfjn nltingan van den laatsten tjd den
idealfstlsshen strijder voor recht, die
zonder den invloed van wereldsche
machten te ondergaan slechts streefde
naar de verwezenlijking van de glac-
zande beginselen, zoo seherp-omlijnd
spreken
„Noen," zei ze glimlachend.
Er is niets h&telQkeis te bedenken
dan dat een vrouw, van wie je iets
te weten wil komen, je glimlachend
staat aan te kijken. En daar stond
Annette voor me, o, zoo onschuldig
en liet zag ze er nlt; en ik was er
van overtuigd, dat ze achter dat
bemlnneigke gelaat duizenden gehei
men had, die ze voor me verborgen
hielddat ze op dat zelfde oogeablik
best in staat zon zfjn met een heel
charmant gezichtje een brandende
lucifer onder hst kaartenhuis van ons
gelnk te honden.
„Je meent dns te knnnen zeep'""'
dat Amelia geen afspraak
hater ZBlf tB vra86n>'
.nïinnrdrtJ -" °P eBn koudminach-
fg'^L iOon. „Ik geloof, dat een meisje
naar minnaar wsl ean beter rendez
vous zon weten te geven dan op straat
voor baar hnls."
„Da ontmoeting was óns heel toe
vallig?"
„Ik denk 't wel."
„Maar jij ik zag jou ook met
hem praten. Was dat noodig geweest
„Wat hadt je dan anders gewild
Moest ik soms in het 'oijzCn der be
diendes een ictne maken? Ik heb
hem nn op geksoheerenden toon kan
nen zeggen, dat hQ Amelia maar
door hem onder woorden gebracht en
vroeger mat zooveel vuur verdedigd.
Steeds meer krjgt man uit zijn nota's
■er,n antwoord den isdrok dat hg
schippert en een minder onafhankelijk
standpunt inneemt dan weiteebeljk is
voor de toekomst dor wereld, Wjj
gelooven wsl, dat Wiisoa de karakter
eigenschappen bezit, die thans noodig
zfjn om de msnsekheid uit het moeras
te voeren, doch wQ moeten steeds
moer vrsezsD, dat bfj de kracht mist
geheel zich zelf an niets meer dan
zich zslf te zijn. WR ontveinzen ons
niet, dat zfjn posiile.eeia zeer moeilijke
is, want al beschikt hg over veel
macht en invloed, niet olies hangt
van hem alleen af. Hg hsafs rekening
te honden met de stroomingen, zoowel
in Amerika zalf, ais bg de bond-
genooien, doch dit fcetaskeet nog niet,
dat hg daarom sfja beginselen behoeft
te veriuochesen. Alen mag hst z(ju
plicht achten, dat hg alle eischen,
vorlsngenB on opvattingen, die zich
aan de sijda der geassocieerden met
verband tot den naderenden vrede
mogen voordoen, zal toetsen aan da
door hem openlijk verkondigde be
ginselen van een rechte vrede. Zoo hg
hierin te kort schiet zal hot nageslacht
van hem getnigoa, dat hg zgn taak
niet heeft begrepen, tenzij het oordeel
nog harder mocht zijn en hem dubbel
hartigheid es schijnheiligheid zon
worden verweten. Voor ons zgn er
thans nog geen betrouwbare gegevens
welke ons het recht zonden verschaffen
aan Wilsons goede trouw to twijfelen.
De troebelheid van zjjn laatste uitingen
anUon wij voorloopig aan zwakheid
moeten wRtee, daarbij echter beden
kende, dat zwakheid voor een man
met Wilsons positie reeds een zeer
groots zonde is.
Wilson zal nn de wapenstilstand
ter sprake brengen. Op deze mede
deeling zonden wg, als we nog naïef
genoeg war ast, de stoutste verwach
tingen knnnen bonwen. Men zon b.v.
knanen hopen, dat gebroken werd
met het overdreven wantrouwen en
de voorop gestelde minachting, die
elke overweging van iets anders, dan
het voortwoeden van den strijd, bulten-
slaiien. Zoa or nog iemand zoo on-
toozel sijn? Hg zal door Wilsons
antwoord zelf, spoedig ontnuchterd
worden, want, zoo heet het, een
wapenstilstand kan slechts gesloten
worden op voorwaarde, dat hervatting
der vRandeigkheden voor Dnitschland
onmogelijk Is.
Ziedaar een voorwaarde, die kwalQk
beantwoordt aan het begrip wapen
stilstand, doch meer net resultaat
pleegt te sijn van een algeheels ver
nietiging of overgave.
Een wapenstilstand wordt gesloten
èf als geen Uur o. oio partijen kans
ziet den (strijd te wiuiten, öf wanneer
het dnldeigk is, dat alle verder bloed
vergieten niet bg machte zal sijn het
onheil voor een der strijdende partijen
af te wenden en de oorlog dns als
beslist kan worden beschouwd.
Het komt ons voor dat do Dnitiche
regesring zich min oi meer op hot
eerste standpunt heeft gesteld toen
z!,1 om een wapenstilstand vroeg. Wel
moest zfj inzien, dat een voortgezette
oorlog voor Dniwchlaad weinig kans
op sncces beloofde, cloch het was niet
hierom, dat zij het eiado zooveel
mogelijk wenschte te bespoedigen,
haar dreef het verlangen om alle
mogelijks oude oorlogsdoeleinden over
boord te gooien en mët het Daitsche
volk de geheels measehheld de
zegeningen van een rechtvaardigen
verzooningsvrede deelachtig te doen
verder met rnBt laten moest 1"
Ik kwam wat dichter bg haar staan
en trachtte haar in de oogen te zien,"
„Annette," zei lk drlageno, "Ik kan
hierin toch werkelijk op je rekenen
't Heeft Immers niets met onze per
soonlijke gevoelens voor elkaar te
maken, 't Is een zware verantwoor»
delijkheid, die op me rast, en je
beloofde me
„Ik beloofde je ervoor te
zoover 'tJn mUn m»oht0^njmoett8
dat zo Rlehter_nl^00jj 0iEC|igaïl m8t
Overigens^ jj"asr gelieft."
,B„28'ziil Aaltje Van Sprang tronwen."
„Dat heeft ze me verteld."
„Ben je er dan niet mede ingeno
men?"
„Ach," zei ze schonder-ichokkend,
„mg was die ander niets meer of
minder welkom geweest; maar voor
jon is dat blijkbaar een groot verschil."
„Annette," vroeg ik ernstig, „wil
je me, terwille van Amelie, dan ook
belovon niets aan onze verkonding
te zullen veranderen totdat ze ge-
tronwd ls en althans de buitenwereld
in den waan laten dat we 't samen
voorbeeldiog vinden kannen? Wat
daarna
Ik brak plotseling af, want ik
voelde, dat ze me aankoek.
(Wordt vervolgd.)