HEREENIGD. N\ 120 Donderdag 10 October 1918, 105e jaargang. Voorheen en thans. 5 FJtüII.LETON ABONNEMENT PrSa per kwartaal, Id Goes f|l,— bulten Goes f 1,25. Afzonderlijke nummers 5 cent. Verschijnt: Maandag-, Woensdag- so Vrgdagavond. GOESCHE Uitgave Naaml. Venn. „Goesehe Courant'1. COURANT DirecteurG. W. van Barneveld, ADVERTENTIËN ran 1—5 regels 75 east, elke regal wear 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal bareksnd. Familieberichten 110 rsgels f 1,50 BewUenummers 5 cent. Advertemiën worden aangenomen tot 12 uur voormiddag*. Hel volgende schrijven ontvingen we van een 88-jarig lezer onzer courant. Wij vroegen toestemming om het te plaatsen, daar bij de tegenwoordige ongehoorde prijzen van het land en de pachten een vergelijking met vroeger voor menigeen interessant zal zijn en misschien ook haar nut kan hebben. lerseke, 3 October 1918. Mijnheer de Directeur, Als lezer van uw veelgelezen blad ees ik 38 dezer, dat hier in lerseke op 25 dezer Jand verpacht is voor het Burgerlijk Armbestuur van Goes tot zulke hooge prijzen als f 430 en f450 per H.A. Verder zegt u, dat er misschien wel menschen zijn die weten, dat het vroeger daarvoor verkocht werd. Mijnheer, ik ben van 1830, 16 Januari, en ik weet goed, want mijn hoofd is nog helder, dat bij ons op den lersekendam land verkocht is van de Erven van Leendert Sandee en gekocht door Daniël Jasperse voor vijftig gulden per driehonderd Blooijs roeden of Blooijs gemet, en als er soms iemand is die aan mijn schrijven twijfelt, dat ze mij dan komen be zoeken, dan zal ik ze met genoegen daar op brengen, want iniju beenen kunnen mij nog wel zoover dragen. Verder weet ik nog van mijn vader, dat hij trouwde in 1822 met een weesje en die zat in een huis en schuur, waar 60 Blooijs roeden grond aan was. Tusschen de twaalf en dertien gemeten bouw- en weiland lag maar 2 gemeten weiland en daar stond één duizend gulden op en dat werd opgezegd en op al dat kapitaal kon mijn vader in geheel de stad dat geld niet terug vinden. Het was een mijnheer H. daar, daar hij van geciteerd werd en hij smeekte hem mijnhëer geeft u mij het geld, ik zal daar rente van betalen, maar mijnheer zeide, ik kan niet, ik heb het ook niet, en toen heeft mijn vader dat zoover moeten verkoopeu om die duizend gulden te krijgen, dat hij alleen over kon houden twee gemeten weiland en 130 roeden bouwland en het huis en schuur, waar L. van Oeveren op den lerse kendam nu heden woont. Volgt onderteekening. Wanneer wij zien, hoe tegenwoordig per H.A. prijzen van f 5000 en meer niet zeldzaam zijn, dan kunnen we nagaan hoe geweldig de waarde van het grondbezit in deze honderd jaar is gestegen. Van deze waardevermeerdering komt nog weer een belangrijk deel voor rekening van de laatste 3 jaren. Bij dit verschijnsel mogen we niet uit het oog verliezen, dat ook het geld iu waarde is verminderd en dat het land in de jaren voor den oorlog tegen over alle andere bezittingen niet on evenredig hoog "stond. Wanneer de wereld niet uit haar voegen was gerukt, zon de opbrengst der producten allicht voldoende zijn geweest om exploitatie kosten en rente te dekken, en een be hoorlijke overwinst voor den pachter Oorspronkelijke Roman door COSINUS. Ik streelde haar zacht over haar handen en zei: .Netty, wa hadden nooit zoo moeten kibbelen. We xgn op heel verkoerdo wegen afgedwaald. Wat is er toeh tnssehen ons, kindje?' Zie ging rechtop sitten en glimlachte flauw. ,Ik geloof niet, dat ik ooit gekibbeld heb, Daan of jy 't ook nooit gedaan heb, weet ik xoo heel zeker niet. Je hebt xoo weinig gedold met me.' .Daarin vergis je je toch hensch, kindjemaar 't is vaak xoo moeilijk te xlen wat je meent. Zoo kan ik maar niet vatten, wat je plotselinge heengaan van tafel veroorzaakte." .Ik dos soms ook wal dingen, waarvoor ik eigenlijk geen bepaalde reden beb. Maar je denkt altijd aan Amelia ,Ze heeft ook niemand om aan haar te denken." en ik wil je niet met een ander deelen.' .Maar Netty-lief, dat hoeft toch ook heelemaal niet. Ik wilde alleen, dat te laten. Nu de prijzen der landbouwproduc ten gedurende de laatste vier jaren sprongsgewijze zijn gestegen, zijn de pachten, vooral op korten termijn, ver- drie-voudigd. lloe hoog de koopsommen ook zijn gestegen, staan die toch nog ver be neden de verhouding, die vroeger tus schen koop- en huurprijs bestond. Hierin ligt wel een bewijs, dat de landbouwende bevolking en ook de belegger er niet van overtuigd is, dat deze prijzen voor de opbrengst ook in het vervolg altijd zullen worden gemaakt. De eigenaar en kooper beschouwen dus de onevenredig hooge pachtprijs noodig, om van de eventueel te hoog geschatte koopwaarde gedurende eenige jaren een percentage af te schrijven, voldoende om hem te dekken tegen een dan te verwachten teruggang in waarde van het grondbezit. De pachters, zelfs voor zeven jaren, besteden nu nog exorbitant hooge som men. De koopers achten de tegenwoor dige koopprijzen al te hoog en alleen mogelijk door de jarenlange gelegenheid tot afschrijving. Zij meenen dus dat de pachten na zeven jaar of eerder sterk zullen dalen. Ware dit anders, dan zou de koopprijs nog veel te laag zijn. De kooper is dus ondanks de hooge prijzen betrekkelijk nog voorzichtig tegenover het optimisme van den pachter. Wie hierin gelijk zal krijgen b. Buitenland. In afwachting van Wilson's antwoord. In gespannen verwachting van Wil son's antwoord lesft da wereld voort. Wellicht nimmer hebban allo messche- l$ke gedachten zich zóó geconcen treerd op één enkel onderwerp, de allesoverbeerschende vraag van den dag, hoe op het nieuws vredesaanbod zal worden gereageerd. De verwach tingen loopsn uiteer, al naar de op1 vattingen der verschillende menschen en ha: standpunt, vanwaar s|j de wereldgebeurtenissen gadeelaan. Er zljc idealisten, die ln Wilscn hun grootec voorganger willen zien en gelooven, dat h|) slechts terade zal gaan met zjn eigen hart en geweten bg hst nemen van de groots beslissing er zijn ook vela minder goed-geloo- vigen, die, door de ervaringen pessi mistisch geworden, van oordeel xjn, dat dG beteekenis van Wilson als menseh hier minder gewicht in da schaal zal leggen en h{ op *Qn beurt het werktuig zal blijken te zgn van de meenten in Amerika, die belang hebben bfi hat winnen van den oorlog en dus bij een vernietigd Dultschland. Het zal spoedig blijken aan welke zijde men 't juiste inzicht heeft en hoe dan da beslissing moge uitvallen, zoo zal zg toch iu ieder geval zekerheid geven omtrent de waarde, die te hechten is aan de beweerde onbaat zuchtigheid en ideëels bedoelingen, waarmee Amerika zich in den volke- renitrgd heeft gemengd. WE hopen er 't beste van, daar de ontnuchterde wereld, na de vela teleurstellingen van dezen oorlog op moreel gebied, niets beter kan gebruiken dan de geestelijke verheffing, die haar ten deel zou vallen, wanneer zij zich in haar besta verwachtingen niet be schaamd zag. je mijn lief mat me deelde en als 't niet anders kan, dan ook mijn leed." Ze nestelde zich tegen me zan. ,Ja, Daan, dat wil ik ook 1* Wilde ze dat warkel jk Men heeft eeu zeer fijn Instinct en esn zekere Intuïtieve gave om het .juiste moment' te ontdekken noodig, teneinde een vrouw te begrSpen. En ik bezat geen dier beide eigenschappenhad bijge volg geen flauwe notie van die vele verborgen oorzaken, die al bitter weinig met logische redenen te maken hebben en toch do drijfveer voor Iedere vrouwelijke handeling zQn. Ik bracht haar hand aan mgn lippen en had een behoefte haar te toonen, dat Ik volkomen ln de opreehtheid van haar woorden geloofde. .Help me dan nu al* je wilt,' zei ik daarom. Ze keek me met een paar stralende oogen aan. .Hoe .Door Amelie te beletten dien Rich ter te ontmoeten. Je weet niet hoeveel zorgen me dat baart. Je bent de eenige tegenover wie ik hierover spreken kan. En ik beloofde Honoré Ik brak ineenz af, want een onwillig terugtrekken van haar hand, deed me mijn vronw aanzien. .Zit je nu weer daarover te pieke ren vroeg ze met iets weemoedigs in haar stem. .Ik moet wel. Ze komt morgen al. En Ik zon zoo graag, dat je me helpen Hef gevaarigka cynisme dat alom ln de gemoederen der denkende moDBcbheid diep wortel heeft gescho ten en het rgke leven mts esn arm. zalige schijnvertoonlng doet zien, kan slechts bestreden en uitgerukt worden door waarlijk groots daden van hen, die de macht ln handen hebben. Deze moreels redding had de Dulstche rogeerieg de menschheid kunnen brengen wanneer zg, toen zij stond op het toppunt van haar macht had kunnen beslatten tot hot groote ofler, -waartoe fcii nu door de ojnslsn- digh den is gedwongen. Thans is de macht aan de zijde der geallieerden, met name ln handen van Wilson. Weilioht heeft nimmer één mensch zooveel invloed kunnen uitoefenen als bijmaar nimmer heeft ook Iemand een zoo groote verant woordelijkheid jegens de wereld ge dragen. Zal i>ij blijk geven zich hier van ten volle bewust se zya Dan zal hij niet anders kunnen doen dan thans de geestelijke vrucht van onze stoffelijke ellende te plukken en de menschheid door een wat,rijk onbaatzuchtige daad het geloof in het goede, dat volon verloten hebben, terug te gevan. Voor wantrouwige bedenkingen en spitvocdlge drogredenen kan dan gcon plaats sfjn cn alle woorden- draaierij en theoretisch gegoochel zal achterwege moeien big van, geen kleine bijzondere belangen mogen invloed Uitoefenen maar de eenige groote en rechte weg zal Wilton zonder dralen moeten betreden, wil zijn verscho ning een stralende figuur worden, waarvan de glans nog eenwen-lang licht zal doen schijnen in de harten der oprechte menschen. In deze richting meet, naar hst ons schijnt, de roeping van Wilson ge zocht wdrden, doch wjj vreezen dat ook hier de geestelijke dingen weer bij de materleele znllen achterstaan. Uit materieelo oorzaken voortgekomen wordt deze oorlog nog steeds om materleele doeleinden voortgezet doch buiten den wil en het bewustzijn der aanstichters en deelnemers cm, is het vóór alles een geostelljko worsteling geworden, die alle volken thans ln hun binnenste doormaken, zj het op min of meer heftige wijze, al naar het stadium waarin zj ver keeren. Er kan wel degeigk gesproken worden van een strijd tussehsn gosd en kwaad, doch men moet dit dan niet opvatten alsof eenersfids slechts het goede en anderzijds uitsluitend het kwade wordt vertegenwoordigd, doch zóó, dat overal de tegenstelling tusschen goed en kwaad scherper aan het licht treedt en een keuze tusschen deze twee niet langer kan worden uitgesteld of vermeden. Waonesr de wereld ten slotte goed kiest en de jongste gebeurtenissen in Dultschland duiden onmiskenbaar in deze richting zal ons nageslacht zich niet over dezen oorlog beklagen, ook al zal hst de materlëele naweeën nog langen tijd aan den l|]ve voelen. Thans is de keuze aan de zijde der geallieerden. Hoe zal deze uitvallen? Dit is do bange vraag, waarmede wü thans allen rondlcopen en waardoor we ons gedrukt voelen, beseffende wkt op het spel staat. De uitingen in de pers der Entente- landen stemmen over 't algemeen weinig verblijdend, doch wij mogen daaraan geen al te groote waarde hech ten, al wordt onze hoop op een gunstige wilde, terwille van mg.' Ze kneep met haar kleine, smalle hand zenuwachtig om da stoelleuning. „Ik ben bang, dat ik er niet veel aan zal kunnen doen." .Maar je bent de eenige, die me zou kunnen helpen." ,Ah I" Ik wist niet wat er achter dat ondoorgrondelijke gelaat van mgn vrouw plaats vond; en ik zal 't wel nooit te weten komen. Terwgi ik op haar antwoord wachtte, kreeg ik een gewaarwording als kwam er weer een waas tnssehen ons verrijzen, ondoorschijnend grijs. Ze trok zich niet terngmaar lag koud en impassief ln mjju omarmingen een dof-raadsel- aehtige uitdrukking kwam in haar oogen. „Goed," zei ze ton slotte mat,ik zal alle moeite doen om een ont moeting tusschen hen te beletten.' En opeens, hoé 't kwam weet ik niet, dacht ik haar vastgegrepen te hebben. Dwaas, die ik was 10, indien men slechts de vrouwen zien kondon xooals ze werkelijk waren, wat een misère zou er niet door voorkomen kunnen wordenGroot gebracht zon der een bepaald, ernstig stroven, kon 't niet anders of de vrouw uit de rijke en meer gegoede standen moest ten slotte zich vervormen tot een wezen dat enkel om en voor de liefde leefde met het huwelijk tot einddoel, ter bereiking waarvan ze al haar vernuft beslissing er niet door gevoed. Hst 1» moeilijk te voorzien wanr eer Wilson's antwoord ons zal bereiken, men verwacht, dat hst nog deze wesk zal zijn. Tot zoolang zullen wij goad doen ons geduld te stalen eo het beste te blfl ven hopen in dexa dagen van folterende onzekerheid. Het bovenstaande wat reeds ge schreven en gezet toen ons vanmorgan het korte telegram bereikte, malïendb Wilson's antwoord san Duttschlsed, dat over een wspenstiletanö eerst kan worden gesproken, wanneer het alle bezette gebied heeft ontruimd. Door het stellen van dezen etsch, dis schijnbaar niet voor inwilliging vatbaar is tenzij DuItBohland zieh reeds volkomen verloren gevoelt beeft Wilson bigkbaar een algeheel afwijzend astwoord willen voorkomen, om zoodoende den schijn te reddan, dat bij de deur voor den vrede nlat klakkeloos dichtsmijt. Het zal moeten blijken of z(jn houding in de prsctük niet op hetzelfde neerkomt. Heel veel zal natuurlijk afhangen van de vraag, hoe Dnitschland er ln werkelijkheid voorstaat, daar het, door allo bezette gebied te ontruimen zgn fronten moet opbreken en zich volkomen overgeeft. Het komt ons voor, dat het daartoe, ook onder de tegenwoordige regeering, nog niet genegen is en dat het zal worden, soosls Prins M»x heeft aan gekondigd, Ingeval het vredesaanbod mocht werden afgewezen: een strijd op leven sa dood! Binnenland. Een nieuw model broodkaart. Aan de tegenwoordige onpractische indeeling der broodkaarten zal bin nenkort een einde komen. Naar de Tel." meldt, zal met ingang van 22 November den eersten dag der 77e broodweek, de broodkaart niet meer 2800, doch 1400 gram tellen. Ook het formaat zal kleiner zgn. De bons van 100 gram zullen verdwijnen, daar deze in de practgk niet meer noodzakeigk blfjken. De btuinbrood- en rogge- broodkasrten zullen naast de bons van 400 gram ook bons van 200 gram bevatten. Voorts zullen maatregelen genomen worden, om het clandestien drukken der kaarten zoo goed als onmogelijk te maken. Vleetch voor reitauranti en hotels. De minister van landbouw heeft den burgemeesters medegedeeld, dat het, met het oog op de distributie van rundvleesch, welke inmiddels li aan gevangen, bij hem geen bezwaar ont moet, dat aan hotels, restaurants ea daarmede gelijk te stellen inrichtingen weder een hoeveelheid versch rund vleesch wordt verstrekt. Voor dit doel zal aan de gemeente besturen een extra hoeveelheid van ten hoogste 10 pet. van hot voor de inwoners der "gemeente bestemde vleesch kunnen worden toegewezen. Bessensap. Do minister van landbouw heeft bepaald, dat de in de beschikking van 31 Juli vastgestelde maximamprgzen voor bessensap niet van toepassing zgn op sap uitsluitend uit zwarte bessen bereid, mits bet sap werdt verkocht in flscschen voorzien van een etlquet, waarop vermeld staat, dat het sap uitsluitend uit zwarte bessen Is bereid. De eeepnood. Volgens het ,N. v. d. D." zal met IngsBg van l November a,s.huishoud- noch toiletzeep meer gefabriceerd mogen worden. Alleen de fabricage ven z.g. kleizeep Is dan nog toegestaan. Onze gezant te Berlijn. Aan het eind van doze week wordt onze gezant te Berlijn, baron Gevers, voor enkele dagen In Dsn Haag ver wacht. en anders onbenutte energie ging gebruiken. En het fanatieke waarmee ze dat eenige doel van hear leven najaagt, moest noodzakel(jkerwgze lelden tot de vorming eener egoïs tische natuur. Vandaar dat se altijd en altijd weer eischt, dat onxe harten enkel en alleen zich tot hhhr wenden sullen, dat zij slechtB onze gedachten beheerscht. Dat Is de prijs, welken zg voor haar liefde bedingt. Annette's verkoelde houding ver klaarde ik als jaloerschheld. En lk verheugde er me over. Mgn hart verwarmde er zich san en een be- hagelijk gevoel van macht doortintelde mijn heele lichaam. Me over haar heen buigend, zoende ik haar op haar voorhoofd, en zei op een zelfbewusten toon„Ik reken op je, liefste.' Zg wendde haar gezicht van me af en antwoordde onverschillig „Dank jo.' Een courant opnemend, zette Ikme ln een stoel aan de tafel waar ik gei woonigk zat te lezen. Naait me stond een vaal met viooltje, en duidelijk werd ik opeens hun zacht bedwel menden reuk gewaar, waar de heele atmosfeer in de kamer bezwangerd door scheen. Die teere bloempjes riepen in me een vreugde te voorschijn; een vreugde welke ik lang geleden reeds verloren gewaand had, maar die nu plotseling jubelend in me weergekeerd was. Hun parfum was Landbouw, Veeteelt en Visscherij. Fruit. Hat hoofdbestuur der Ned. Porno- logische Vereeniglng heeft aan den minister van landbouw, ngverhsid en handel verzocht: le. Het daarheen te leideo, dat bij het vaststellen van regeliDgen ten opsichto van het vervoer, den ver koop en de -prezen van fruit meer dan dit tot heden geschiedde rekening aal worden gehouden met de belangen van des fruitteler; 2e. dat alsnog voor de tot marme lades, jams of stroop te verwerken appels een prfjs worde bepaald, waart bij rekening wordt gehouden met de productiekosten 3e. dat een regeling wordt ge maakt, waaruit de zekerheid voort spruit, dat de hierboven genoemde producten de voedselvoorziening in Nederland ten goede komen, en 4e. dat voor de in de toekomst te treffen regelingen overleg worde ge pleegd met de vertegenwoordigers der fruittelers. Appelen voor jam. De minister van landbouw heeft den prijs van de appelen voor de jamfa- bricsge verhoogd van 10 tot 15 cent per K.G, Behandelen en verwerken van aardappeloogst 1918. Zooals reeds bij beschikking van den minister van landbouw, is bekend gemaakt, zijn alle aardappelen by het rooien eigendom van de regaering en zal voor consumptieaardappelen, zoo wel van kiel-, zand- alx veengrond (geen fabrieksaardappelen), bestemd voor levering ia het najaar, een prijs worden betaald van f6,50 per 100 K.G. Nader wordt thans bekend ge maakt, dat zal worden betaald: z. voor houdbare aardappelen, ongeschikt voor tafelgebrulk, zooals kriel, misvormde, aangehakte, vurige, enz. en geschikt voor drogerijen, 15 per 100 K.G. b. voor niet houdbare aardappelen, zooals zieke, door diepichurft of ander bederf aangetaste, nat rotte, totaal groene, enz, bestemd voor direote verwerking in aardappelmeel, fabrieken en door de regeering daar voor aangewezen inrichtingen voor het fabrioneren van veevoeder, f4 per 100 K.G. Indien aan drogerijen of aardappel meelfabrieken de aardappelen gewas' sehen worden afgeleverd en het ge wicht na reiniging wordt vastgesteld, worden da pryzen onder a en bvoor als zoodanig aigeleverde aardappelen met vijf pCt. verhoogd. Het is derhalve noodig, dat de aardappelen vóór de aflevering worden gesorteerd ln: I. Houdbare consumptieaardappelen; II. Poters als de essence van een leven waarvan ik eindeiyk weer genieten ging. En het gretig met teugen inademend, riep 't in mgn gedachten al die lieve intieme beelden wakker, welke het geheim eener getrouwde liefde ign. Ik keek naar mijn vrouwen ik ver wachtte niet anders of de Intensheid van mgn blik zon haar oogen dwin gen mijn richting uit te kgken. Ze Bcheen zich blijkbaar niet van mjn aanwezigheid bewast; leefde ln de een of andere wereld vaa haarzelvo, waar ik Biet vermocht binnen te dringen. Hoe luchtigjes zien ze er toch uit, deze tengere, kokette vrouwtjes; en tooh, door welk een ontembaren wil worden ze niet be heerscht; door wat voor donkere kanalen leiden ze hare gedachten niet, ondoorgrondeigk en myiteriens! On bewegelijk zat ze nog daarbijna ln absolnut dezelfde houding als waarin lk haar gelaten had; haar beide voetjes kruiselings over het voeten kussen, baar hoofd achterover tegen den rug van de stoel aangeleund en haar handen alap ter weerszgden neerhangend. Zelfs in die byna abso lute Jmpassievitelt lag er een aan- trekkeigke bevalligheid over baar houding. En onstuimig bonsde mijn hart terwgi ik al maar door naar haar bleef kijken. Wordt vervólgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1