HEREENIG D.
N°. 118,
Zaterdag 5 October 1918.
1Ö50 jaargang
Bij dit no. behoort
een Bijvoegsel,
FEUILLETON
ABONNEMENT
Pr5« per kwartaal, in Gooi f|l,—
bultes Goes i 1,25.
Afzonderlijke Hommers cent.
Ver«eh|BtMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GÖESCHE fi COURANT
Uitgave Sfaaml. Venn. „Goesefce Courant". IDirecteur6. W. van Barneveld.
ADVERTENT1ËN
vea 1—5 regels 75 eest, elke
regal maer 15 eent,
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels 11,50
Bewijsnummers 5 cent.
Advertemiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag..
De toestand onzer levensmiddelen-
voorzieniDg neemt een meer en meer
bedenkelijk karakter aan. Hoe intensief
de bewerking van onzen grond ook
wordt ter hand genomen en ofschoon
niets wordt nagelaten, wat tot verhoo
ging der pioductie kan leideu, nu de
aanvoer van overzeesche voortbrengselen
en vooral van vetten geheel is stopgezet,
grijnst ook ons de honger aan. De
ontevredenheid onder het volk neemt
toe, en ofschoon het niet weet hoe
daarin verbetering kan worden gebracht,
meent het, daarin versterkt door de
alomtegenwoordige critiek, dat het wel
anders en beter had gekund en zooals
gewoonlijk bij leeken het geval is, zoekt
men de oplossing langs den schijnbaar
eenvoudigsten weg.
Op dat psychologisch juist gekozen
oogenblik heeft de Ametikaansche re-
geeriug ons laten weten, dat het geheel
aan ons zelf lag om in dien toestand
verbetering te brengen, dat aan de over
zijde en met name in Argentinië een reus
achtige voorraad tarwe ligt opgehoopt,
die slechts op de noodige scheepsruimte
wacht om ook naar ons land te worden
vervoerd. Vrees voor een herhaling der
in het voorjaar gepleegde scheepsroof
valt niet van haar te verwachten.
Het hangt daarom geheel van onszelf
af, of wij deze vrijwillige hongerlijderij
willen doorzetten. Ten slotte wordt ous
als een verwijt voorgehouden, dat onze
vloot de eenige neutrale is, die buiten
de vaart wordt gehouden.
Deze 0} lossing, hoe eenvoudig ze ook
lijkt, heeft echter haar bezwaren.
Ten eerste moeten we, zoolang deze
oorlog duurt, aannemen, dat het eigen
belang bij alle vriendelijke tegemoet
komingen de hoofdrol speelt en niet het
medelijden met onzen hulpbehoevenden
toestand.
Tc-u tweede is in tegenspraak met
deze Atnerikaausehe opvatting, dat de
overeenkomst zoo traag wordt uitge
voerd, waarbij telkens twee bevrachte
schepenuit Amerika zouden varen, tegen
twee in ballast van hieruit. Van het
voor ons beschikbaar gestelde quantum
tarwe is daardoor nog maar een klein ge
deelte binnengekomen. De stoomschepen
„Sirrah" en „Djebres", uitgezonden
voor dat doel, worden nu al vele weken
in New-York opgehouden en zijn nu
verhaald naar de 200ste straat, de
plaats waar de opgelegde schepen in
New-York plegen te worden vastgelegd.
Ten derde heeft de Ouitsche regee-
riug er wel in toegestemd, dat deze in
ruil varende schepen, ongehinderd zou
den worden gelaten door de duikboot
actie, maar zal het zeer te bezien staan
of zij dat zal willen uitstrekken tot
onze geheele vloot, waarvan alsdan een
groot deel in den dienst der geallieerden
zou varen.
Ten vierde zullen door Amerika aan
de eventueele meerdere levensmiddelen-
VMrrziening de noodige voorwaarden
vastgeknoopt worden, waardoor onze
handel met Duitschland geheel zou te
niet worden gedaan.
Oorspronkelijks Koman
DOOR
C O S I N B.
Je bent sterk bevooroordeeld, Daan,
en daardoor onrechtvaardig. Je hebt
er wel degelijk rekening mee te hon
den, dat die twee elkaar beminnen,
al vindt je dat sentiment op den
achtergrond treden moet zoodrajoiw
familiezaken er mee gemoeid zijn."
Ik keek haar eenigizlne verbaasd
aan: zoo'n woordenvloed was Ik van
haar niet gewend. En terwijl ik haar
langer dan gewoonlijk gadesloeg,
viel 't me weer op boe knap en be
koorlijk ze er uitzag. Haar japon, haar
haar, haar slanke figuurtje waren in
volkomen harmonie met de rijke
omgeving der eetzaalhet heele huls
met die duizend kleine luxe artikels
deden haar schoonheid eigenlijk nog
heter uitkomen. Ze was ichjnbaar
waar een en al belangstelling voor
wat ie voor zich had. Met haar rose,
ronde ellebogen nonchalant op tafel
rustend, hield ie een rooden kers
boven haar lippen. Haar kleine regel
matige tandjes hapten er met een
Onze regeeriug staat voor de moei
lijke keuze vasthouden van de in onze
havens liggende schepen en honger
lijden, of varen en de kans van een
conflict met Duitschland loopen.
Verschillende bladen dringen er op
aan, dat een oplossing in de richting
,varen", moet worden gevonden, waarbij
o.a. de Nieuwe Courant" en de „Bre-
dasche Courant" zelfs zoo ver gaan,
dat zij daarbij een dreigenden toon
willen doen booren tegenover Duitsch
land, waarbij zij zich beroepen op het
door Spanje gegeven voorbeeld.
(Het succes daarvan moet nog wor
den afgewacht, terwijl niet uit het oog
moet worden verloren, dat ons land in
heel wat ongunstiger conditie verkeert.)
Wij meenen, dat dit een gevaarlijk
.drijven is. Van hetgeeD achter de
schermen gebeurt, weten wij weinig af,
en zoolang de regeering daaraan geen
openbaarheid geeft, kunnen wij niet
beoordeeleu of de opvolging van der
gelijke adviezen ons niet in ernstige
ongelegenheid zon brengen. Wanneer
men dreigt moet men ook durven slaan
en onze wangen zijn nog rood over
het gebeurde met het convooi.
Ook komt ons een kooge toon tegen
over den stervenden leeuw voor als
een te laat vertoon van moed, waar
onze houding naar beide kanten tot
nu toe, van, laten we maar zeggen,
groote bescheidenheid getuigde.
Men moge ons in Amerika bespot
ten met de „Dutch courage", waarmee
dau „droukemansmoed" wordt bedoeld,
wij behoeven ons gelukkig niet te ver
wijten er een „Balkanmoed" op na te
houden. Al zijn er enkele uitzonde
ringen, die steeds hebben verkondigd,
dat wij op tijd partij moeten kiezen
en dan móeten zorgen „aan den goeden
kant te staan", het grootste deel van
ons Nederlaudscbe volk is voor een
dergelijke hyenapolitiek niet te vinden.
Ook de voorstanders daarvan zullen in
de geschiedenis van dezen oorlog heb
ben kunnen opmerken, dat een schijn
baar op het juiste oogenblik ingrijpen,
toch de verwoesting van het eigen
land kan meebrengen, wat elke latere
winst niet kan goedmakeu.
Het is een gevaarlijk spel, waarbij
voor ous niets te winnen en veel te
verliezen valt. Wij begeeren van het
land onzer buren geeu vierkante c.M.
ons toe te eigenenalle zucht naar
gebiedsuitbreiding is ons vreemd. Nu
het einde van dezen oorlog nader bij
lijkt dan ooit, zou het dubbel te be
treuren zijn, wanneer door een roeke-
looze krachtproef onze zoo lang angst
vallig bewaarde neutraliteit gevaar liep.
Daarom keuren wij dergelijk licht
zinnig geschrijf af, dat onder het
hongerende volk een beweging zou kun
nen doen ontstaan, die voor de door onze
regeering te voeren onderhandelingen
schadelijk zou werken. n.
buitenland.
De strijd in en balten Europa.
Er zal eonigen lijd mee gemoeid
z8n, aleer zich da gevolgen van deu
door Bulg&rijë geiloien wapenstilstand
ten volle doen gelden. Op het oogen
blik bereidt men zich aan heide zjjdeu
koortsachtig voor op den nieuwen
toestand, die nog geenszins vaat omlijnd
is en tot allerlei verrassingen aanlol-
kinderlijke graagte inen uit een van
haar mondhoeken sijpelden een paar
bloedkleurtge druppels over haar
blanke huid. Toevallig zag ze me aan,
ze kleurde en glimlachte verlegen.En
lk, Ik zat als batooverd naar haar
te k|]ken met God weet welke go
dachten in mijn hoofd I
„Je hebt me niet goed begrepen,
Annette", zei ik naar een poos. „Er
zjjn verschillende soorten van lieide
en als men jong Is, is men maar al
te geneigd een surrogaat voor het
ware gevool aan te zien. Niemand
moer dan ik gelooi aan huwelSken
„uit Heide'maar of het hart allèèn
zal mogen spreken of niet hangt
af
„Waarvan vroeg Annette op
een toon ais wist ze het antwoord er
reeds op.
„Van da persoon in kwestie. Wel
beschouwd, kan men iemand, die niet
tot zjju eigen kringen behoort, waar
mee men geen enkel gezichtspunt,
geen enkel belang gemeen heeft, niet
w&hrljjk liefhebben. En verder, alvo
rens zoo'n stap te doen, dient men
ernstig te overwegen of zulks wel
strookt met den eerbied, welken men
sfln familie en iQn stand verschuldigd
Is."
„O, dank je," zei ze zieh Inspan
nend kalm te blijven een hoonende
trek om haar mond verscheen. ,Wsl
ding keu geven.
Da Entente geniet hst voordeel, dat
39 den thans plaats gehad hebbenden
gang van zaken laag van te voren
hselt kunnen voorzien en das haar
plannen voor da verdere afwikkeling
tot in hij contierheden goreea kan
hebben.
Omtrent de uitvoering hiervan zullen
ons de berichten In da eerstvolgende
dagsts waarschijnlijk voldoende inlich
ten. Dit heigeen thans reeds bekend
werd, vals op te maken, dat de Bul
garen er een warkzaam aandeel in
zullen hebben. Sjj schijnen zich nl.
veroondea to hebban da Turken te
bestrijden. Yosl aandrang om ban
hiertoe te bewegen zal we! Biet noodlg
geweest zjju, tiaar da Bulgaren van
desca „vriendendienst" sleehsa voor
deel kunnen var wachten. Hst zfjn nu
eenmaal edele motieven van dit allooi,
die de houding der Balkanvolken
plegen te bepalen de Entente zal
niet nalaten er gebruik van te maken,
aangezien hat In troebel water goed
vissehsa is. Terwijl Bulgarjjë dus don
wasrloozsn „Zieken Man' den genade-
stoot zal toebrengen, waardoor 'fl'j
Europa wel zal uittnlmelen, zullen de
geallieerden al hun beschikbare strijd
krachten naar het Noordon kunnen
keerea om da Centrale Bijkan aldus
ta badreigea.
Da Serviërs rukten Dskub reads
voorbij en bereikten Kuna&novs, tari
r?yi da Bulgaren naar Balgarijë terug-
keereD. De omvattlngsbewsging, dia
de Italianen hebben uitgevoerd, zal
hst overschot van het Balgzaraohe
leger weldra nopeu naar Aibsneaseh
gebied to wjjken. Daar de geallieerden
thani beschikken over da Bulgasriche
verbindingswegen, zullen sfl zich zeker
haasten do noodige strategische pun
ten ta bszsttec. Hei laat zieh aanzien
dat Roemenië popelt van verlangen
om de zaak der oude bondganoo-
ten opnieuw voor te staan. Taks
Jonesou heelt althans in een gesprek
met een journalist verklaard, dat als da
troepen van de Entente da Donsu
naderen, het Boemaenseha leger da
wapenen weer op zal naman en met
den ouden moed zal sirjiian. Ook in
Montenegro schijnt sprake te zja van
aan dergelijke opstand. Wanneer desa
bewegingen, gevoed door gegronde
verwachtingen, een algemeen karakter
dragen, kunnen zjj de besetters der
betrokken landen is een moeiljjk par-
ket brengen. Over voldoende middelen
om de aetie in bloed te smoren be
schikken Duitaehland en Oostenrjk
vermoedelijk niet en aan ctrjjd aan te
binden met vijandelijke elementen la
den rug mag een gewaagde oador-
aoming flesten,
Hat klinkt dan ook wal wat heel
erg optimistisch, wanneer de Oosten.
r{kseha minister-president Hassarek
ia het Huis van Afgevaardigden ver
klaart, dat de toestand, hoewel ernstig,
geenszins kritiek is. Militaire maat
regelen, zeide hg, zjja in samenwer
king met Duitschland onverwijld en
op ruime schaal genomen. Ze xjjn
flink in werking, vervolgde hjj, en lk
kan verklaren, dat wjj alles gedaan
hebben om de verdere ontwikkeling
op den Balkan kalm te kuunan af
wachten.
Deze kalmte ls natuurlijk geboden
en al 1* men te Weenen en Berlijn
innerlijk bok nog zoo ongerust, naar
buiten zal men slechts van kalmte en
vast vertrouwen blijk geven. Ofhler-
mede echter het gevaar te keereti zal
zijn Men kan er misschien het volk
nog een tijdje door bemoedigen en
zich zelf ziende blind houden, doch
wonder, dat jij niet meer eerbied voor
jouw stand scheen te bezitten 1'
„Annette," viel ik geïrriteerd uit,
„toon als 't je blieft geen slechtere
opvoeding dan je genoten hebt. Je
gedraagt je op het oogenblik als een
klein kinddat was geen repliek 1"
„Wien de schoon past
„Bespaar me die banale spreek
woorden," viel ik haar in de reds. En
bevreesd voor den osvermgdelSken
tranenvloed, ging lk haastig voort
,'t Is eenvoudig onmogelijk, dat
Amelia met haar opvoeding en ver
fijndheid, een man als Richter lief
hebben kan, een vreemdeling uit de
mlddal-klaaaa,oen socialist,een agitator,
een
„In ieder geval tan ,mhn', vulde
Annette aan.
„Ontegenzeggelijk,* gaf ik scham
per toe; „hg is zwaar en breed ge
noeg, en lang ook, als dat 't ie wat
je bedoelt. Verder kan hfl hard
schreeuwen 1 Hoe Amelie ik heb
nooit veel voor dat gedweep mat
Toynbewerk kunnen voelen. Men
deed verstandiger dat gelielhebber
met de volksklasse over te laten aan
wie gewend iB daarmee om te gaan.'
„Je schijnt bijzonder op dien stand
neer te zien. Je bent blijkbaar ver
geten, dat ook ik er eens toe behoorde."
„Best mogelQkmaar ik zie niet in,
wat 't met ons onderwerp te maken
op den duur zal deze struisvogelpoli
tiek den dreigenden slag nog harder
doeu aankomen.
De flank der Mlddenrljken is open
gereten. Of deze wonde doode!(jk zal
blijken te zijn, hangt grootandeele af
van de wijze, waarop men zieh zal
pogen te herstellen. Volhardt men ln
da onda methode, zonder te beseffen
dat alle beterschap van binnen uit
moet komeu, dan stat het er beden
kelijk uit.
Slechts een algebeela feinEenlMdschs
reorganisatie s.sl Duitschland kunnen
behouden en dsn weg rffsnan tot een
vred», dis zeker geen DulUchs vrede
en wellicht ook niet een volkomen
eervolle vrede sal afin, maar toeh een
vrede dis hst Dultrehe volk ln staat
zal stellen zlcb, van alle autocratische
rudimenten ontdaan, tot een zuiver
democratische gemeenschap te oan
wikkelen. Een diepe overtuiging en
een ootmoedige zelfkennis zullen de
nieuwe Duitsche regeeriug moeten
leiden, zoo zji Duitschland wil bohoe
den voor den wezenlijken ondergang,
die niet gelegen is ln het verliezen
van den oorlog, doeh in het verzuimen
van dn gelegenheid, welke zich thans
nog voordoet, om te geraken tot het
nieuwe leven.
Slechts wanneer men te Berljjn
eindelijk bljk geelt den geest dezer
tijden te verstaan, zal Duitschland
gewonnen hebben bij desan oorlog,
ook al moot het hem materieel als
verloren beiehouwen.
De naam van Prins Max van Baden,
die als vermoedelijke rijkskanselier
wordt genoemd, wekt groote ver
wachtingen. Men herinnert zich a$n
woorden van wjjae bezadigdheid, door
hem als voorzitter der Eerata Kamer
van Baden, in Augustus 11. gesproken.
Wij schetsten hem toen, als een mensch,
op wien de oorlog blijkbaar sijn
algemsene verdwazende uitwerking
heeft gemist. Hij mag er zich zoo
«ehrevea wij toen op beroemen
een Dultscher te zijn, die in staat ls,
de algemeen kwijnende sympathie
voor gijn land en volk te redden. Hij
staat boven het tumult van den strijd
en kijkt zonder haat en zonder ret
warrende hartstochten, ver ln de
toekomst.
Zijn benoeming -tot Rijkskanselier
kan dus ln de gegeven omBisndlghe
den een zeer gelukkige keusabijkan:
zijn taak zal evenwel zwaar zfn en
geweldig, maar ook dankbaar, wanuoer
hg er in slaagt Duitschland moreel te
redden.
Met de kassen op een materiesle
redding gaat het er steeds bedenke
lijker uitzien. Het Duitsche front
waskelt en wijkt, van üixmulden af
tot de Maas. St. Qusntin ls gevallen,
Kamerjjk staat op de nominatie.
In den nacht van 1 op 2 October
werden Armefiüères en Lens ontruimd,
een direct gevolg van het Balglsch-
Brltich succes, dat ook de positie van
Bussel bedreigt.
Ook elders mossten de Daittchars
terug en het tempo waarin do tegen
slagea elkaar opvolgen wijst op een
algemeens inzinking van hot moreel
der troepen.
Inderdaad het einde sohflnt te
naderen on als de verschijnselen niet
bedriegen, zou de verdere afwikkeling
nog een onverwacht snel verloop
kannen hebban doch hot blijft ge
vaarlijk hierop te rekenen. In weerwil
eehter van alio overwegingen vindt
de hoop de laatste dagen voedsel, dat
het nog vóör den winter gedaan zal
zijn met dezen wersohrikkeigkea oor
log. Het ware te wenschen 1
Gemeenteraad van Goes.
heeft
„Ach, dat ls waar ook; je verkiest
wel eaca meer dingen niet te zien -
en ze te vergeten", viel lk
•eherp in de rede met de bedoeling
een einde te maken aan het onaan
gename chapiter. Maar Annette ging
op een onverschillig konden toon
verder
„Is 't ooit ia je opgekomen, dat
Amelie een schoonheid is vulde
ik enthousiast aan.
Met haar wijnglas aan haar lippen
keek ze met groote, open oogen ver.
wonderd aan.
„Wel zeker", gaf ik als in gedachten
toe; „de mooiste vrouw, die lk ooit
gezien heb. Je hebt haar moeder
niet eekend. Alexandra Dornovo, een
Russische was zeen het schoonste
dat God of de duivel ooit ge
schapen heeft. Amelie is letterlijk
haar dubbelgangster!"
Ik zag hoe Annette hand beefde
en ze wijn over haar japon morste.
„Pas op', waarschuwde lk. „Je
japon
Maar Annette waz verontwaardigd
opgestaan en de deur uitgegaan.
Ik gebruikte het maal verder alleen,
of beter, ik bleef aan tafel zitten
en staarde met niet-begrijpende oogen
naar de dingen voor me. Tegenover
de bediening verklaarde ik Annette's
plotsellngo verdwijnen meteen: „Me-
Vergadering van Donderdagavond
3 October.
Voorzitter de hear D. D. van den
Bout, looo-bui'gameester. Afwezig de
hoeren Bracts en Hoiiraann wegens
ambtsbezigheden en mr. Stieger, we-
geoe ultstedlgheid.
Behalve de reeds vermelde
Ingekomen stukken
waren nog ingekomen
a. bericht van da haersa F. Mays
en P. Krksbeeks, dat zjj hun benoeming
resp. als tjjdeiyk leeraar in de wie.
kunde en in het lijn- en vakteekenen
aan de avondschool voor Ambachtslie
den aannemen.
b. een voorstel van hst hoofd van
hei herhalingsonderwjs om de eerste
klasse te splitsen.
Hierop zullen B. ea W. van advies
dienen.
De overige ingekomen stukken wer
den voor kennisgeving aangenomen.
Da voorzitter deelde mede, dat door
B. en W. ook namens den raad aan
de familie van wijlen den heer D. de
Koning een brief van deelneming en
rouwbeklag ls gezonden. Spreker her
innerde aan de onkrenkbare eerlijk
heid van den overledene, die door da
omvangrijke werkkring, welke hg iu
deze gemeente zoo lang vervulde,
zeker ln dankbare herinnering zal
blijven.
Da raad stemde mat deze woorden in.
Afschrijving van schoolgeld.
Op het verzoek van den heer T. S.
Hofman, om afschrijving van school
geld, werd z. b. s. gunstig beschikt.
Bel bevaren van Sas en Baven.
Besloten werd Ged. Staten machti
ging te vragen tot do reeds vermelde
wijziging in de verordening op het
aanleggen aan en het bevaren van
het San en de Haven van Goes, gei
meensohappelljk met het gemeente
bestuur van Kattendjjke vastgesteld.
Verordening op het grondbedrijf.
Alsnu was eau de orde het voorstel
van B. en W. om over te gaan tot
vaststelling eener verordening op het
grondbedrijf.
De fisaneleele commissie had hier
tegen geen bezwaar.
Da heer Van Poelgeest vraagt of het
de bedoeling ls ook andere gronden
in dit belrp te brengen, dan nu aan
geduid a(ja. Spr. zou er veel voor
voelen alle gronden er in te brengen.
De voorzitter zegt, dat het de bedoe
ling ls op te nemen wat nu aangekocht
is en wellicht aangekocht zal worden
doeh da reeds bestaande eigendommen
niet, daar dit de rekening zou flat*
toeren. Het overiicht dient zuiver
gehouden te worden.
De heer Van Poelgeest acht het
bezwaar niet groot, daar een en ander
onder een afzonderigk hoofd te houden
is. Do heele administratie blijft dan
bjj elkaar.
Op de gemseutebegrooting wordt
alles wel verantwoord, maar men
krjgt daar niet een juist overzicht.
Misschien bestaat er wel bezwaar om
to publiceer an, hoe de zaken precies
staan.
Da voorzitter bevestigt het laatste.
Het ls te doen om te weten hoe 't met
de nieuwe gronden gaat.
De heer Dekker heeft bezwaar tegan
de enorme administratie, die 't denk
beeld van den heer Van Poelgeest
meebrengt.
Da heer Van Poelgeest blijft zjn
vrouw is een weinig ongesteld"ea
als zoo menig keer tevoren, voelde ik
in die woorden den klaren leugen van
ons huwelijk, die zelfs oningewjjden
niet zou hebben kunnen ontgaan.
Het diner, het eenige maal, waar
bij wj samen aanzaten, werd
dikwgis door dergaigka seines opge
broken ea, eerlijk gezegd, was 't
vandaag nog niet een* zoo heel erg
geweett. Zg verkoos bigkbaar tngn
bewondering voor Amelie niet te ver
dragen Amelie, die in mijn oogen
nog maar een kind was 1 Waarom r
De hemel west, dat ik er reeds lang
van overtuigd wss, das mjjtt vrouw
niet de minste genegenheid voor me
voelde en dat 't bepaald belachelijk
was om van genegen-zijn en Annette
in ëën adem met betrekking tot mg
te spreken. Soms zelfs geloofde ik,
dat ze me haatte, haatte met dien
intenslevan, onredeiSken haat waarmee
slechts dieren en vrouwen haten kun
nen. Ik had gemerkt in de w$ae
waarop ze haar hard-bhuwe oogen
toekneep als we eens genoodzaakt
waren elkaar aan te zienin de tegen
werking, die plotseling van haar heele
wezen scheen nlt te gazn als ik haar
ooit eens te dleht naderde.
(Wordt vervolgd).