N°. 114, Donderdag 26 September 1918, 105e jaargang. Be nieuwe functie. 15 j?i£ iiiJLiÜiTÖiN si Dl SCHILDKNAAP VAM GUS'ÏAAF ADOLF. ABONNEMENT Prfli par kwartaal, in Goes f|l,— bnlten Goes f 1,25. Afiondcriyke hommers 5 cent, Versehgntt Maandag-, Woensdag- an Y;Sd*g»voisé. goesche Uitgave Xaaml. Venn. „Goesche Courant''. DirectenrG. W. Tan Bameveld ADVBRTENTIÊN van 1—5 regels 75 cast, elke regel meer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. FamillsberieüSaa 110 regels i 1,50 Bawysnaoiflibrs 5 ceat. Advsrtemiëa worden aangenomen tot 12 uur «ourmiddiaa** siïÜÊa* Zij, die zich met 1 October op ons blad abonneeren, ontvangen tie tot dien datum verschijnende nnminers GBAXIS. Bij Konkl. Besluit van 18 dezer is o.a. bet volgende bepaald Art. 1. Alvorens een beslissing te nemen over zaken, bij welke bet algemeen regeeringsbeleid kan geaebt worden be trokken te zijn en die niet bekooren tot de zoodanige, welke in den raad van ministers behandeld moeten worden, pleegt bet hoofd van bet departement van algemeen bestuur overleg met den tijdelijken voorzitter van den raad van ministers. En dan verder De tijdelijke voorzitter van den ministerraad wordt in de hem opgedragen taak bijgestaan door den secretaris-generaal van bmnen- landscbe zaken. Erg duidelijk is het Konkl. Besluit niet. We kunnen er evenwel aan toe voegen, dat bet nieuwe ambt ingesteld wordt, ter verzekering van de hoogst noodzakelijke eenheid in het binnen- en buitenlandsch beleid. Door deze toevoeging zal zeker de eerste daad van onze regeering de sympathie van velen erlangen. Niemand zal ontkennen, dat de eenheid in het buitenlandsch bestuur van het hoogste gewicht is. De economische regelingen behoeven meestal de medewerking van Financiën, Buitenlandsche Zaken en Landbouw, somtijds ook nog van oorlog. Het is ook volkomen juist wat inr. Marchaut iu de „Vrijz. Democraat" schrijft, dat zulks voor de partij waar mede onderhandeld wordt, alleronaan genaamst is. De poging om eenheid in binnen- en buitenlandsch bestuur te brengen kunnen wij wel toejuichen, maar of de manier, waarop hij zulks tracht te bereiken, de juiste is, hierover kan verschil van meening bestaan. De traag is maar of de nieuwe ambtenaar feitelijk niet overbodig is. Art. 1 van het .Reglement van Orde voor den Raad van ministers zegt „De Raad van Ministers, samengesteld uit de Hoofden der Departementen, beraadslaagt en besluit in bet algemeen over al wat een gemeenschappelijk overleg tusschen die Hoofden vordert, ten einde eenheid in de toepassing der regeeringsbegmselen te verzekeren".. Die eenheid moet betracht wordpn bij ontwerpen van wet, van algeineene maatregelen van bestuur bij verdragen met buitenlandsche mogendheden en bij alle andere belangrijke onderwerpen het, buitenlandsch beleid betreffende. Welke zaken behooren au niet tot de zoodanige, welke in den ministerraad behandeld worden f Wij willen eerlijk erkennen het niet te weten. Wij begrijpen wel, dat Minister Ruys het er op gezet heeft de opperste leiding op zich te nemen inzake het verkeer met het buitenland. Maar wat moet die nieuwe ambtenaar nu doen Zullen de andere ministers het aangenaam vinden, door een niet verantwoordelijk ambtenaar gecontro leerd te worden f Ligt het misschien in de bedoeling van den premier om alle handelingen van de andere ministers aan zijn toestemming te onderwerpen? Naar het Daissch van i£. F. MEIJER, door B. BOEKMA. Da koning luisterde en zonder afin toespraak voort ts latten, zul ng ,Het in genoeg, alles ia in orde" en liet de hoeren gaan. Daarna knielde hfj en bad. Toen zag page Leubalflng met hevig kloppend nart, noe de Lauenburger binnentrad. Als een gemeen ruiter gesleed, naderde hi) sluipend en ge bukt en strekte de minden smeokond naar den koning uit, die langzaam opstond. Toen wierp hy zich neder, omvatte 's coning knieën, snikte en sprak tot hem met de woorden van den verloren zoon.Vader, ik heb gezondigd tegen den Hemel en tegen ul" en wederom: ,Ik heb gezondigd tegen den Hemel en tegen u en bon niet meer waardig uw zoon genoemd te worden," en uy boog berouwvol het hoofd. Da konrng echter hief hom op en sloot hem in zijn armen. Voor de verbaasde oogen van den page verkeerden de eikander omarm den als in een nevel. .Was dat Zulks zou niet zonder bedenking zijn. Ons staatsrecht immers kent geen eerste minister. De titel, „tijdelijke voorzitter van den ministerraad", duidt dat ge noegzaam aan. De premier heeft bij ons geeneriei zeggingsschap over zijn ambt- geuooten. Het zou dus zeer vreemd zijn als de heer Ruys dat langs een omweg trachtte te bereiken. Minister dr. Kuyper heeft zich destijds door verandering van het Regl. v. Orde, die positie wel aan gematigd, maar het daaropvolgend mini sterie heeft bij haar optreden onmid dellijk den ouden toestand hersteld. Wij verdenken echter Minister Ruys er niet v-an zijn machtspositie te willen uitbreiden, maar wel is het gewenscht, dat, zooals „de Loods" schrijft, bij bet suppletoire begrootingsontwerp tot goed keuring van bet nieuwe salaris, volledig licht over deze zaak opga en de taak van den ambtenaar zoo worde om schreven, dat de Bremier er geen excep- tioneele bevoegdheden aan ontleenen kunne. k&n beroep üp ynza lezers. Weinig weken gaan voorbij, zonder dat ondergetekende in de „Goesche Courant" over enig urgent onderwerp zijn mening zegt. Een en ander kost tijd, vandaar dat wij ons weieens hebben afgevraagd, oï zulk werk niet wat meer verdeeld zou kunnen worden Er is toch op elke gemeente van Zuid- en Noord-beveland wel één persoon te vinden, bereid en geschikt om af en toe een artikeltje in te zenden Dat behoeft niet dikwijls te gebeuren Zuid en Noord-beveland tellen 28 gemeen ten. Twee keer per jaar en dan hebben wij elke week wat. Willen wij dat ee?is proberen Speciaai een beroep op de eigen partijgenoten. Laten zij nu eens vóórgaan, en ons bericht zenden, dat zij in beginsel genegen zijn, om aan ons verzoek te voldoen. Zodoende moeten wij een staf van medewerkers krijgen, welke zeer zeker ten goede zal komen aan de verspreiding onzer be ginselen. Wij richten dit verzoek niet tot de zogenaamde inteilectueelen alleen, ook minder ontwikkelden kunnen ons van dienst zijn. Laten ook arbeiders die meer dan anderen de nood der tijden aan den lijve gevoelen, eens uit de hoek komen. Op een taalfout meer of minder komt bet niet aan, wij zulien deze wei verbeteren. Ais wij maar de gedachtengang kennen. En wij zijn overtuigd en dat altijd geweest, dat onder het volk zo onbewust gezonde gedachten worden gekoesterd, die een voudig verstikken, omdat zij geen ge legenheid hadden tot groei. World na eens allen medey dan kan door middel van de „Goesche Courant" een ge- zonde vrijzinnige^democraliese wind waaien over Zuid-beveland. Krab bendijke. J AC. W ELLEMAN. DuiteaJaud. De afrijd ia eii buiten Europa. Er hobbea zich roads laoarmrieu versühijüseloü voorgadatm, dia schonen ie tvffaan op eau kentering ln de Daltseha bluiienUndscne poililex, dec a telkens bleek de ouae geest, die deer heorseht, de machtigste ie zyn en in staat zich, sy het iea koste van kon d«t waar zyn? Had dan de hei Jigheid des koning» een wonder bewerkt cy sea Ter worpollng 't Of was hei een neisch masker 'i Mis bruikie de rookelooste hilar huichelaars de woorden van dan belasten mond?" 'Loo twijfelde njj mei verwarde zinnen en kloppenae slapen. Het ougeublik vervloog. De paarden stonden gereed en de koning riep om zijn lemen wambuis. De kamerdienaar verscheen en huid in de llnkerhad het gevraagde voorwerp; in da recntoi' echter een om den hals muitend blinkend harnas. Daar ontrukte de page hem het kogei. vrijs pantser ea maakte aanstalten, den koning te helpen, net aan te trekken. Deze echter, zonder zich ook maar ia 't minst over de tegsnwoor- dihaeid van den page te verwonderen, weigerde mei aea onbeschrijfelijk vrlendoljjken blik, streek Loabeiiiag door het krulhaar op diens voorhoofd, zooals hij gewoon was te doen ea zei .Gust, dat kan niet. Hat drukt. Geef het wambuis!. Even later reed de koning snei weg, iiuks en rechts gevolgd door den Lauenburger en z{jn page Lea belling. V. In de pastorie van het achter de Zweedsche gevechtsiinie liggende dorp Meachen (bjj Lütaenj zat tegen middernacht de weduwnaar doctor kronkelingen en beloften, ie hand haven. De echte, oprecht democratische richting, voud er niet den gesehlktea bodem om tot volleu wasdom te komen en zich te ontwikkelen tot aeu boom, ia wiens ach«du walls autocratische uit spruitsels mouten verbieafcsaen weg sterven. Men heef; alt veelal geweten aan den aard van het Daltseha volk zelf, dat zich, Hoeveel deugden het ook do «fine mag noemen, nu oonmaal van ca*,ara onderworpen betoont aan van ouis her gestelde maeatea en oatvankbiyk vour hst alterljjfc vertoon, waarmede deze machten zich onkies- Ata om hun lansuykü voosheid te vei'üelmcljksü. Toen is hst sist aso. is uenuh, dat de moderne opvattingen omtrent de rechten van «eu volk ook in Dause'oland haar weg niet soudsa hebben gevonden ea zeker heef: deze oorlog gelegenheid gagevon om veler oogen tb upwoen. Hoi betreft hier eeater eau proces, dut aieu slechte uiterst langzaam kan oitfeklun en sneller, naarmate do Daltseüb macht hebbers er mineur goed iuslngea het uitzicht te openen op sen schitterende toekomst van Daitsehlaud ouder het tegenwoordige regeeringssieiwd. Dj silouwo cruis, als rich thans voordoet ea haar hoogtepunt schijnt O naderen, vindt haar oinnldnallyke oorzaak dau ook zonder twyfet ln de tegenslagen aer centrelea, waardoor velen uit den droom zijn geholpen sa zich katterig maaien voelao, als na een dolzinnige vreugderoes. De oude sirjjd, osn een waarlijk parlementaire rag oorlog te krijgen met een volledige ministerieels verant woordelijkheid, is hierdoor weer ln een nieuw stadium gekomen ea »1 vergelen wij do vele teleurstellingen op dis gebied niet, auo mogen v.y thzrs toch meer uau ooit verwachten, dat aa groots ommekeer zal worden verwezealykt. WJ hopen dit niet alioen voor Daitschland reit, doch ook voor de overige wereld, daar een werkelijk democratisch geregeerd Duitschiand een belangrijker stap zou beduiden naar den daarzamon vreae, dan de grootste overwinning van een der belde oorlog voerende partijen. Het ziet er naar uit of net Daltseha volk da oorzaak van den tangen duur van den ooribg niet u.t.iuitond biyit zoeken ia öoü remlasigingswil (ter tegenstanders, doch neiging vertoont om er ast Daisscno regceringsstelsel de schuld van te geven. Het Duittoae volk gaat vinden, dat het gereld ls geweest door oaverantwoorderyke sa niet voor hun taak berekende per, jonen, De vei«snerpte duikauoteaoorlog blijkt etn misstap ts zijn geweest, waardoor zy, 41e ham ontketenden, in 't verderf dreigen te storten. En-, geland is niet tot den vrede gouwoa- gen, doch Amerika is er door tot dsn oorlog gedwongen en Ladendorfs be kende voorspelling, dat Amerika nooit in staat zou z{,a een groot leger ln Frairkrijk te brengen, is door us feiten volkomen te niet gedaan. Ook de verrassing, door de OoztoErfiksehe vredesnota aan Daltschiand-bareld.heef t hei vertrouwen ernstig geschokt, tor- wfll bovendien de Wijze, waarop het groote hoofdkwartier iavioed uit oefende op 4e rijksleiding, alot ge schikt was om het ontwakend inzicht weer ln slaap te sassen. De vrede van Brest Litofsk zou zonder da valst van Hoffmann waar- scaitnljjk een betere reclame zijn ge worden voor de Duitsehe opvattingen van recht en billijkheid, terwijl het heengaan van Von Kffhlinanc, du daartoe van militaire zgjde werd ge noopt, een blQvead verlies beduidt voor al wat ln DuitsehUnd voelt voor een breeder en onbiüemmcrd beloid, Het Daiuehe volk heeft harde lessen noodig om ts genazen van zijn bewon dering voor nat «a laag aanbeden militarisme en ts beseffen, dat milita ry me niet alleen een leuze ls van doa vijand, doch Inderdaad esn bln- ncGlandsch gevaar. Touaaus achter zjjrt foliant en las zjjn huishoudster, juffrouw Ida, die weduwe was, de boetpsalmen van Davrd voor. De doctor voor 't overige een weerbaar man, mat grijzen knevel, die ln s]jn jeugd een paar jaar onder de wapenen had doorgebracht bad dan innig me: juffrouw Ida voor hei behoud van den protestantscneu held, die juist nu op garingen aistand het slagveld, behouden of verloren had. Daar werd haastig aan da hoofddeur geklopt en de bygeioovige juffrouw raadde, dat eest siervendo zluii aan meldde. 't Was inderdaad zoo. Den openen den predikant kwam een jongeling met wankelontien tred tegemoet, bleek als de dood, mat wydgeopendo oogen vol koortsgloed, blootshoofds, aan 'e hoofd een gapende wonde. Achter hem tilde een ander een doode van 'i paard, een z waren man. la dezen herkenae de predikant in weer. wil vsu de inlsvorme wonden den koning van üwodon, dien njj eens in Leipzig had zien olnnoptrekkon en wiens welgelijkende beeltenis hlor in zijn kamer hing. Innig aangedaan bedekte hjj 't gelaat met de handen en snikte. Met koortsachtige dl tutte en haastig redeaeerend begeerde de gewonde jongeling, nat zjjn koning in het koor der aangrenzende kerk op een baar werd gelegd. Vooraf echter vroeg hij om lauw water en Of de reads opgedane ervaringen voldoende z£jn geweest, zal nu eposuig moeten blijken nit den uitslag der iwerfraktioneais besprekingen tus schen da leiders dar sociaal-demo- Graten, da vrjainnigan en centrum- ledos, Waaraan thans ook de nai'o- ngal-Uberalon willen deelnemen. Een positief resultaat ls hierbij noggaatas- zins vorkrag Volgens da ïnluntingen van ao bladen zjjn sjj net op één punt vrijwei eens: zg verlangen aoa zoo genaamd parlementair ministerie, een ministerie, waarvan do gameAStelUkg beantwoordt aan die van ds aneerder- fisid ln don Rijksdag. Dit verlangen is gegrond op do overweging, dat leder ander miblsurie sen hinderpaal voor dsa vrede zou zijn. De> souiaal-demucrffiteii zijn van meaning, d*t lit een zoodanig inliristerlb geen plaats is voor Heriling. Da «ijziBidgen, zoo zegt het .Ber liner Tageblatt", een v»ts do voor naamste organen vsa die party, Zijn dezelfde meening toegedaan, maar zij hebben als party die meaning nog nut ia formule gebracht, en wei daarom niet, omdat ln dazen de houding van het centrum zeer duister ls. Het centrum, in alio geval een deel van het centrum, schynt tijdaas die lnterfractioieeela besprekingen de meening te hebben geuit, dat er vol doende ia de richting van pariemsu- tarlsatle kon worden gedaan met behoud van graaf Hertllng. In dun geost schrijft ook de ,Ger- maaU" .Al dealen ook niet de meerderheids partijen ia alle opzichten de manslagen van graaf Horning, het zou toch voorbarig zja, en niet goed te ver antwoorden, een crisis uit te lokken; wij haboen waanflk van giooie «saats- lieuen geen over vlood. Oek onder den tegenwoordig sa rijkskanselier is een pariuinentarlsatie wei uitvoerbaar." Inmiddels nesfi Zaterdag een onder hond tusschen van Payer en de partg- lelders plaats gehad, waar, volgens de .Lokal Asiïoiger", xtskeie punten zya opgesteld, waaromtrent alie fraktles een ocsiait zouden moeten nemen. Hst Berliner Tageblatt" hesft ge hoord, dat Üertlicg geen sociaal- democraten ln net kabinet wil hebben en ,da Vor aarts", üaoit daarop ge antwoord, dat de sociaal democraten ook niet ln het kabinet-Hertling willen zitting nemen. De sociaal democraten schijnen namelijk ditmaal ln zoover toch wel op hua stuk te staan, dat ay uiet aan do regceriug .villen deelnemen, ten*(j deze geheel op het standpunt van de vradesresolutle zal staan. De .Germania" deelt mode dat ook de censrumfraktte gisteren evenals-ie andere fraktios ln den Rgksuag uit voerig heeft beraadslaagd over den polLleken toestand. Naar het blad verneamt is zg daar bij eenstemmig tot het besluit geko men aan de agitatie tegen dan igas- kzuselier niet deal te nemen. Ag zou er echter niet op tagen hoboen, indien de sociaal-democraten eon spons om het bebloede eu gewonde kooid te reinigen. Daarna legde hy, geholpen door een sirgdmnkker, den acodu, welke voor zyn urmen te zwaar werd, op een eenvoudig rustbed, knielde er oy neder en be.cnouwde vol liefde hef wasbleeks gelaat. Als HU het acuter met de spons wilde aanraken, viel hij iu onmacht en stortte voorover op hef yjk. Ayu makker tilde hem op en bemerkte, bjj nader toezien behalve do wonde aan hst voorhooid een andere, oen borstwonde. Door een vatnoao aeimue in den rok naast een boven net nart liggende herstelde scheur, droop bloed. Het gewaad van zij u kameraad roorzloniig openen.vertrouwde de Zweeiseao vaandrig aya oogoa niet. «Hal®, mK straffe my I' stotterde hij on juffrouw Ida, welke de scnotel mot water vast hield, werd rood van schaamte. In dit oogenblik werd de deur open geworpen en overste Ake Tott trad binnen. Achterwaarts gezonden voor proviandeeriag, was hj na geëindigde taak weer naar'5 slag veld gesneld en had la de dorpsstraat voor een kroeg eeu glas brandewijn gebruikend, de mare gehoord van een ln den zadei waggelenden ruiter, die een doode voor zich op net paard vasthield. ,Is het waar, is het niogeiyk?" riep hij en snelde naar zijn koning, wiens hand hg greep en inet kassen deel uit zouden willen maken valt de regeering. Aangezien zonder hst centrum geen linksclie meerderheid kan worden gevormd, is door dit besluit da poli tieke toestand vrijwel duidelijk ge worden. Naar de .Nsfional-Zsituag" meedeelt, bigft da nationaal libaraia frakfiö da refcssriag Hei-tiing-Friedberg-P»yer steunen. Zy ziet geen caavn, waarom zjj haar houding zou vsr&adiisn. In het bizon- der is de iraktie overtuigd, dat net tegenwoordig gecryf tegen dsn iyks- kaBseliei' zal talt:ukksn door da now ding van het ovaigi-ooie dael van hst c.nirum. Met groofe belangstelling blijven wij d« poinitks ontwikkeling lu Duitsea- land volgen, List alleen uit weten- schappelijk oogpunt, omdat zich hierin op zulk eeu -ypverend du deiyae wyzo hot groote geestelyk gebeuren van dit tijdvak der wereldhistorie afspie gelt, aoch ook om meer praa.hche redenen, ln verband inet het &1 of biet voortduren van den steeds meer ultputtendeu en vertirmehuen oorlog. Van de fronten bijjvea dia in Ma cedonië en Palestina nag steads de meeste aandacht vragen, si wordt er op 't Wesie.yk front ook hard gevoch ten de laatste aagen. De resultaten hier tan spreken acuter niet zoo tot osze verbeelding ais de onverwachte successen op ae Bulgaren eu vooral op de Turken betocuten. Wuf da strijd in Macedonië betreft meldt het Bervlsche leger bericht van Maandag, dat de troepen de Wat dar zjjn overgestoken en de voornaamste zpooriyn van Uskub naar Salonikl nebben afgesneden. &a trokken even eens over ae Ts erna Rcka en sneden den kleinen spoorweg af, die tze voor-, naainste verbinding der Dunsshets van Gadsko naar Frilep uitmaakte. De vooruitgang beslaat nu s.nds den I5deu 65 ii.M. Da Berviêrs maakten zich van Ravadar en 15 dorpen meester. Er dagen Daiucn-j en Bal- gaarscae versterkingen op. Hit Parys worat oüicieel nog gemeld, dat euoooszun dor geallieerde legers het karakter keggen van esn groote overwinning. De snelle vooruitgang der Frantca- Bervische legers in net centrum in ae richting van ae midden-Waraar heeft op heel het front van 150 K.M. tus schen Monastlr en het üolraniaser don overhaasten aftocht der vyanaelyke legers bewerkt, die door aile gealli eerde eousflageaten krachtig worden gevolgd. Of dese onderneming inderdaad een groot en bevend «acces zal opleveren, zal gtooundeels afhangen van ae mogeigkheid voor de geallieerden om huu ctuororaakfronf naar weerszijden ie vorbresden, daar de Berviëis anders aan flankaanvailen komen bloot te staan. Wordt dit gevaar voorkomen, d»n kan de gioote Balkan ver binding der eentrzien ernstig worden bedreigd, wat van groote bsieekenls zou zyn, ook met hst oog op de te verleeuen hulp aan Turkije, dat ia Palestina een geweldige nederlaag heeft geleden. Na de Britten alle overtoehiplaatsea over de Jordazn hebben bezet, ia, volgens het Britscha lager bericht, de laatste uitweg voor de Turken rewez- ten da rivier versperd. Het zevende eu achisie leger der Turken hebben feite,yk opgehouden te bsifazn. Huu hoela tros ia iu Britscha handen. Zondag waren 25 000 overdekte. Na een poos zich omweu- doudo, zag hg den jongeling, die m onmacht in leunateul lag ait- ges.rekt. Alls drommels 1" riep hy toornig, zoo heeft Lusje toen weer don koning opgezocht 1" .Ik vond nor jongen heer, mijn kameraad," merkte de vaandrig voor zichtig op, hoe hy, den dooden koning voor zich op het paard vasthoudend, over net slagveld voortholde. Hy hooft zich voor zga moester opgeofferd." .Neen, voor mij I" viel hom een lang mensen met een oudwy ve gezicht in do rede. 't Was koopman Lauoflnger. Om oen nanmorkeigko, door den oorlog gevaar ioopsnde acaaid te innen, nad üj zich uit net veilige Leipzig gewaagd en wzs onwetend het slagveld genaderd. In de door pakwagens verstopte dorpsstraat gei raakt, was hg den overste nageloopon, om van dezen een vrij- of geleibrief te erlangen. In een overweldigend gevoel van dankoaarheld en van verlichting meteen «et-telde hy aan as aanwezigen uitvoerig tie geschiedenis van zyn familie. Gasje, Gasje," weende hy, .ken jg je bloedeigen neefje nog Hoe zal ik je vergoeden, wat je voor mij gedaan noot .Door atv mond te houden, hear 1* best hem ae overste toe. Wordt uerootgd.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1