N°, 111. Ponderdag 19 September 1918, 105° jaargang. TROONREDE. LLETOÜ M SCHILDKNAAP VAN 6USTAAF ADOLF. Ons nieuw iinisterie. ABONNEMENT.! Pr5s pei- kwartaal, in (Jos# f I,— btiiteE Goes 1,25. Afïoaderiyke nummers 5 sent. VnrtchfjsstMaandag-, Woensdag- en VrgdsgaTOEd. Uitgave Naaml. Venn. „Goesehe Courant''. COIRAN Directeur: 9. W. Tan Barneveid. ADVEKTENTIËN van 15 regels 75 cent, slke regel moar 15 sens Driestaal plaatsing word* tweemaal berekend. Familieberichten 110 ragels f 1,50 Bewijs» uru ej or* 5 cent. Advertsmlën worden aangenomen tot 12 uur voormlddegs. B. M. do Koningin hesft glcterea de zlitihg der Staten-Generaal gaopsnd met da volgende trooareds: Te midden van U, laden der Staten- Generaal, ie het mfl eene behosfts, openiyk uiting to get-en aan de zorg en da smart, dia de buitengewone noodea van rayn volk, waarmede Sk zonder ophouden medeleef en mede gevoel, la tmj opwekken. Te grooier is de dankbaarheid, waarmede lk jegens God vervuld ben, nu voor oiis land de vrede bewaard bleef, Dsnog sis6ds woedende wereldoorlog blijft van ons gehaeio volk zwsie offers elsehan, dia, naar Ik vast vsrtronw, ook verder bereidwillig vallen worden gebracht. Niettegenstaande gerezen moeilijk heden, tengevolge waarvan de eeono mlschs toestand aan voortdurend ernstiger karakter aanneemt, bleven onze betrekkingen met alle mogend, heden vau vriendschappen]kon aard. Da verplichtingen, «ie op een nou- truien staat ruston, zal ik met oaver sndords nauwgezetheid en vastbera denheid biyvan Bi komen De beproefde eensgezindheid der natie geeft my steun taf) rnjn onwrikbaar voornemen, onze onafhankelijkheid tegen iedere aanranding tot het uitersts te ver dedigen. Dit belet niet, dat getracht sat worden de las'en der mobilisatie, sosder vermindering der weermacht, te verlichten, Da vooi-alrniiig ia .hst, uit de tijds omstandigheden voortvloeiend gebrek aan neodsakeiyke levensbehoeften, blijft het onderwerp van mijn voort durende zorg. Ik ben er op bedacht de daartoe strikkende maatregelen zoo weinig drukkend mogelijk te doen zij a en ta stro ven naar zekerheid van de rechten, casst do plichten der In gezetenen. Kcedii thans z&l volle aandacht word. geschonken aan de maatrege len, die na den oorlog zoowel hbr te lande als la de koloniën zullen moaton worden getroffen, oei da soosear ont wrichte handel en nijverheid do voor lichting sb steun to geven, die zj alsds» behoeven. Da toettand van 'elands schatkist, wordt steeds raast- zorgwekkend en vordert dringend zooveel mogsiyk beperking van att- gsron. Daarnevens r-nllen ingrijpends maatregelen tot versterking van de middelen niet kunaas ui-.big ren. Instelling vso «en departement van onderwijs, kunsten en wetenschappen an e n ander voor arbeidsaangetegen heden ligt In mijn voornemen Do uit voering van hot gewijzigd artikel 192 der grondwet zal in den geast van 'onderliag vertrouwen ec toenadering, die do herziening heeft gekenmerkt, ten spoedigste en met kracht worden ter band genomen zonder dat deze uitvoering wordt vartr&agd, zullen, ter wills van de billijkheid, onverwijld da noodlge voorstellen worden lage. diend, tot wegneming van do steeds toenemends ongelijkheid in hszoldl-. ging van openbare en bfltondere ouder «yzers. Aan de in 1913 tot stand ge komen verzekeringswetten zal sor.der vertraging ultvoaringwordoa gegeven. Voorstellen tot asnvulHug van dia wsttsn znlleu U vervolgens worden gedaan. De opbouw dar sociale wetgeving z*l 12 Naar het DnUseh van K. P. MEIJEB, door B. BOERMA. Nu lachte de koning hartoljk se verklaarde,lk zou mijn sluimerend hoofd tn den schoot van Leubelflag durven leggen." ,Ook ik, „hernam do Frledlander, „heb geen reden om dlsn jonkman te verdenken. Hij heeft eon paar eerlfko oogeb, hetzelfde opens knspargszioht als da blootsvoete loopenda boeren meisjes bij ons. Toch, Majesteit, ik vertrouw niemand. Een gezicht kan soo licht bedriegen en bedroog het ook riet ik zou geen page in mijn nabyheid knnnen dulden, zelfs al ware hij myn lieveling, als zijne stem klonk aio die van mjn vgand en wiens hand oven groot was als dlo van myn sluipmoordenaar. Dat Is onbegrijpelijk. Dat ls het noodlot. Dat kan verderven 1" Gustaaf glimlachte. Hg kon begry- pen, dat de trotsche parvenu thans, daar I-S door afin monsterachtig verdrag met den Habsburger (keizer Ferdinand II) hst ryfc van het onntt- voerbare en hersenschimmigs had betreden, meer dan ooit bygeloovig was. De innerlijke tegenstrijdigheid worden voortgezet. Regeling der j collectieve arbeidsovereenkomst zoo wat de pubiiskrechtsriyks als as privaat- tachter)|ke zydo betreft, z.l worden ter hand genomen. Da uitvoering van waterstaatswerken, daaronder begrepen de drooglegging der Zuiderzee, zal mat krach» worde» voortgezet en ondsraomss. Hat ontwarp der Indische becroo- ting, dsi D zal worden aungebodsa, ls dB jasr voor hat eerst is Iodtë in openbare behandeling voorbereid. Da goede verzorging van de geostoiyte sa stoffelijk» bo- iangau der inlandsoha bavoikiag heeft m$n voortdurende aandacht. Met B'vipta eerbiediging- van do godsdies ttlge overtuiging der Ingezetenen, wordt dankbaar éa staan aanvaard, dien hst Westersch particulier Initiatief biedt en met name de hoogs beteeke nis erkend vsn den srboid derChris- taiykesanolBg. Tegen drank en opium misbruik zal de strijd krachtig wordsa Toortgszat. Ruimer deelneming vat, de ingezetenen aan da behartiging van da locals belangen en nitbreldie g van autonomie sn zelibastnur sailer,, zoo wel da eigon geaardheid der bevolking tot haar recht doen komen ale de vï Ij willigs saamhorigheid mst het moe dei-land sterken. Deze strekka tot hech ten grondslag voor de krachtige econo mische sa militaire weermacht, waar van do vorming zooveel mogsiyk zal Wordon voortgezet. Ia ds WeeUIndischt koloniën wordt mede ds drnk dsr ti]deom«t»sdigheden gevoeld. Naar sterking ven haar drsagvermogen zal worden gestreefd By het toenemen der binnea- en butteslaodscbs moellijkbedcn var- trouw lk des te vaster op nws on verdeelde madswerking. Met ds bede, dat God ons {volk Ia eendracht moge sterken sn door ds zware tyden tot betsre dagen moge voeren, verklaar ik ds gewon® sitting der St&ten-Gsneraal geopend. Aan het werkprogram, dat In deze eerste trooareds van het rechtsch bewind is neergt-legd, kan ook door ds liakersydo hare goedkeuring niat worden octhonden. Een bepaalds kleur is by ds daarin behandelde oadsrwerpoE niet msrkbsw sn wc-ïi- tesr bj de afhandeling van dit pro gram allsea da landsbelangen werden in hst oog gehouden en geen party- beiaugea er in worden gemsBgd, das kan voor het einde van dit zittings jaar voel snttig werk tot stand wor den gebracht. Het is een verblijdend verschyasal, dat onder den indruk van ds groot, held der tyden, het saamhoorighelds- gevoel groeit sn dat men daardoor eerder geneigd ls concessies te doea san de politieks gevoeligheid van andersdenkenden. Op die ramenwerklng van alle part yen most kunnen wordsn gere kend, wanneer, wat in desa rede nog slechts als goode voornemscs kan worden gekscackotst, in de praktijk zal moeten worden omgaset. Wel zegt het «prsekwoord dat de weg naar cc hsl mst gosda voornemens is gepla veid, maar, wg willen aaDnemen dst men by het nitsprsksn van deze goeds bedoelingen, ook gegevens had, die het aannemelijk maken, dat ze voor uitvoering vatbaar 3ys, al laat de troonrede ons daarover ls het duister. Over do wUze, waarop z9 zich tuaschen hst geloof aan een Noodlot es de pogingen, om dit Noodlot krach teloos te maken, doorziende, wilde da man, die zsksr was in het geloof aan ayn God, met geen eoksl woord zelfs zinspelen op een terrein, waar, naar zijn oordeel, de verblinding der hal baar invloed liet gelden. Q(j staakte dus hei gesprek cn stond op, tervsjl hij den hertog voor syn openhartigheid en biyk van porsoonljko genegenheid dankte. Toch greep hij tegelijkertijd paar den handschoen, welken de FrlsdUndsr achteloos op oen tusschen staand tafeltje had gelegd, maar mot zoo'n kortzichtig gebasr, dat do Fried- lander, die eveneens was opgestaan, moest lachen. „Ik zie mat genoegen," merkte de koning seherstsend op, tcrwyl by den Friedlsnder nitgelelde daad, „dat Uwe Hoogheid zich bezorgd maakt over rayii leven'. „Hoe zon lk niet antwoordde dezs. „Hoewel Uwe Majesteit eu ik elkander met onze legers besteden, behooren Uwe Majesteit en lk belesfd ver meed de hertog hst gebruik ven wij, toch bijeen. Den een van ons kan men zich niet denken zoador den ander schertste h5 van «ija kant als Uwe Majesteit of ik van het eene eind der wareldechomsnel mocht va-.len, dan zou het anders met een gewei, dlgen slag op den grocd ueerkomen*. Weer dacht de koning een oogsn blik ca en onwillekeurig rees het vermoeden bij hsm op, dat de esn of voor&telS verbsteriüg ta brengen Ia het zoo gewichtig punt van de voorzlesiag in de noodzikeiyke levensbehOefie», spreekt zij zich soo vaag uit, dat mt-B dan iwd-nk krijgt, da; deze regaering da kool en da geit zal willen sparen. „Zjj zal er naar streven as maatragelvu zoo wslnlg drukkend mogsiyk ta doea zjjn eu de zekerheid van da rechten naast de plichten dsr ingezetenen voor oogen houden," Dit ia voorzeker een opvat ting, waarmee msa aan ladsrr wea- schon tsgetnoet komt. Laten «ij hopsa, - dat zU niat tot de „vrome" wenschen sulion bahoore-e. De toestand van ds schatkist is zorgwekkend, bsperk'.og van uitgaven en versterking van mudden ls coodig. Ook daarover z tl «set», "srsehll v»n meenleg bestaan, alleen was dit feit te algemeen bekend om sondor mier te worden verkoedigd. Moet onder die tnsatrogelss mlstchien worden gerekend, ds pqging om de lasten dsr mobilisatls, zoader vsr mluds'-irg der weermacht te verlich ter,." Het le er uit ta lezen, waut „da weermacht zal niet verminderen", da verlichting zei dut moeten zjjo bedoeld voor andere dan parsooïsiyke diensten. Ware dit andere, dan zou toch zeker van weerkracht zjn ge eproken. W® nomen dns voorloopig aan, dat hier ean besparlag v&s nit- gavsn voor mogeiyk wordt gehouden. Ooder de verders punten van het programma merken wtj nog op de uitvoering vso de in 1913 tot stand gekomen verzekeringswetten, die su dienovereenkomstig zullen worden uitgevoerd, maar waarmee wij niet onze iogeacmonheldkonuaü betuigen. Iu den vorm en dan inhoud vat, dezen troonrede vinden wy nog twee dingen, die onss aandacht trekken. Ten eerste la da gebruikelijke aenhef „Mgee Hserea" vervallen door de asnwozighsid van het vronweiyise Kamerlid. De iEOBliykheid om ta kiezen tustehen „Basten en Dame", of „Dame en Hearen" Is omzeild door de aanspraak, leden dsr Staten- Geueraai. Het verwondert ons, nu deas eerste vrouwaiyke afgevaardigde klaarblfj keiyk al lavlosd hoef: uitgeoefend bil d® opstelling der troonrede, dat daarin verder mat gsan woord molding wordt gemaakt vaa de BB in de grondwet aangebrachte wijziging betreffende de mogelijkheid van vrouwenkiesrecht. Ten tweede zien wy by do Indische begrooting, dst door de Lstellmg der Volksraden, deze voor 't eerst In open bare behandeling 1» voorbereid. Ook uit den verderen Id houd spreekt de bedoeling om den inlander meer zeg gingschap te geven in net bestuur van sjja land. Zooals te verwachten z-1 de Christeljj ka zending onder dit ministerie mat meer kracht worden te werk gesteld en loopt men daar door gevaar aan den eenon kant te verliezen wat men aan den anderen wint. Alles samen genomen, kasmes wij zaggec, dat deze rede ons niet vsel wysar heeft gemaakt. Wjj zullen do daden van dit kabinet mosieu afwach ten om te kunnen beoordeelea of het in staat is met krachtige hand het schip vaa staat te bestcreo. b. anders constellatie der stenen den Frledlander (die ook met Saai de astrologie bestudeerde) hun beider stervensuur ia samenhang met elkaar getoond hnd, de een den ander In 't geheim en gemaskerd volgaads Iu weerwil van zijn vertrouwen op God mankte deze voorstelling zich meer en meer van ham meester. Nu ge voelde de Chrlsteiyka konlog, dat de attnospheer van het bijgeloof, die den Frledlander omhulde, ook hem ba- smette. Andermaal deed b(j een schrede naar den uitgang. „Uwe Majesteit", alzoo eindigde de Friedlecder gemoedelijk hun onder houd „moge haar kind behouden. De prltsss leert flink, naar ik hoor en Uwe Majesteit houdt zeer veel van haarl Och ja, als men geen zoons heeftIk ben ook soo'c muisjes vader I" Daarna vertrok hy. Nog zag de page, wien het afge luisterde gesprek de haren te berge hadden doea rysen, dat Gustaaf In een stoel plaats nam en met den handschoen spsvldo. HU verliet zyp schuilhoek sa in de kamer waggelend, wierp hy zich naast hst bad ceer en smeekte dan Home! dan held se sparen, Wier. zijn bloote tegenwoordigheid loo&lü d» Frledlander meende en hy zelf begon te gelooven noodlottig zon knnnen worden. „Het koste wat het wil", dit zwoer de wanhopigs, „lk zal me van hem losscheuren, hom van my bovrydea, opdat mijne onheil brengende nabijheid hem sist vor Het nieuwe kabinet is gevormd, na een paar maanden van barensweeën Volgens Dr. ICuyper de pauselike.wim- pel in top! Wij voor ous sputteren daar niet tegen, omdat wij het logies vinden, dat in 't algemeen een volk de Regeering krijgt, die het aan de stembus in het leven heeft geroepen Toch kunnen wij ons wel voorstellen, dat de anti-revolu'ionairen zich minder behage- lik gevoelen en dat vooral de Chrhtelïk* Historiesen een beden kei ik gezicht trek ken Of zou dat alles goedgemaakt zijn door de opname van Dr. De Visser in het ministrieele milieu Velen dezer laatsten hebben aan dergelike oplossing niet gedacht; voor verse heidenen hunner is het een ontgogeling Wij herinneren ons de strijd in ons eigen distrikt en weten ervan mede te praten, dat „een Rooinsche" voor hen de minst begeerlike kandidaat was! En nu, langs een ommeweggetje, hebben zij medegewerkt tot de vorming van een regering, die een beslist Katholiek stempel draagt. In gemoede vragen wij af, gaat dat alles in de Christelik- Historiese partij zo maar buiten de leden om Wordt dat alles maar van bovenaf bedisseld Zo ja, dan ook geen recht op de naam van democratiese partij, dan zien we in de Christelik-Historiese kiezers niets meer dan het roeibootje, dat door een touw gebondeu is aan bet grote schip, volledig raedegaande naar en waar de opperchef heen wil Ondertussen wensen wij geen vonnis te vellen, alvorens werk te hebben gezien. Wij hopen alleen» dat erin geslaagd worde Ons land buitea de oorlog te houden, Ons volk te bewaren voor honger. Laat dat het richtsnoer zijn Drieërlei is daarbij noodig een krachtig minis- trieel willen loyale medewerking der Kamersvertrouwen van het volk. Verder nog, medewerking van het volk, en dat liefst vrijwilligzonder de ker- kelike zweep Laten allen beseffen, dat wij leven ouder zeer benarde omstandigheden. Laat iedereen begrijpen, dat hij daarom verplicht is te geven, wat hij heeft, om het ontredderde huisgezin nog enigszins bij elkaar te houdeu Wanneer deze gedachte op de voorgrond komt, dan begint men niet te vooroordelen, dan kapt men niet bij voorbaat, dan wacht men werken afGeen oordeel derhalve over de personen der Ministers. Wel willen wii zeggen, dat een zuiver rechts ministerie, en daar gaat het voor door, baar biezondere principes niet op de spits zal kunnen drijven! Uit een oogpunt van Lands- en Volksbelang mag en kan dat nietDe gevolgen daarvan zouden niet te overzien zijn Straks krijgen wij door „De Troon rede" de Ministriële gedragslijn voor onsWij komen daarop natuurlijk terug Krabbendijke. JAC.WELLEMAN. Buitenland. fleme". Datr hy Biet gerospen werd, «loop hy eer»S Basr den koning in diens vry half uurtje, dat voor 't grootste deel mst geiprekken over onbedui dende onderwegen geBletsn werd. M.&r toen de koning eensklaps zei: ,W»r ben jy dezen voormiddag toch geweezt, Leubslflog? Ik riep je en je kwasmt niet", toen antwoordde hy In waarheid, dat hy behoefte had gevoeld, na de weersiawekker-da tooneelen van dian morgen frltsche lucht in te ademen en een wandelrit had gedaan in da richting van het r-gandeljka kemp en byn* osde? 't bereik drr kanonnen. By hoopte een vrienceljke bestraffing op tn loopen, doch dozo bleef uit. Daarop trok Guita.f ver strooid den handschoen utt den zak on hem bakykend, iel by „Dit is niet de mUne I Heb jt) hem verloren, ach- teloo* men ach 00 heb ik hem by tooval in don sak gestoken?" Spolenderwys greep by de linkerhand vaa don pege en trok hem hat zachte, lenige leer over de vingers. „Hy past goed," zei hy. De page echter wierp zich voor hem neer, greep syn handen en be vochtigde se met heets tranen. „Vaar wel 1" snikte by, „mijn besr, myn heer, myn allee! God behoede u en uwn troepen 1" Dan plotseling opsprin gende, vloog hy als een waanzinnige ^e deur nlt. Gustaaf stond op en riep j-em terug Baeds klonk echter in de Terte de hoefslag van een galloppeerend De strjjd in en bulten Enropa. Da deur, door Oostoi-rgk. Hungary a sob voorzichtig op een kier gezet, in ds hopp, dat ds vrede er dobr zou glippen, is reeds dcor Amerika met een rmak is 't slot geworpen. Lansing werd gemachtigd namens Wüfoc te verklares:, das Amerika niet zal ingaan op het voorstal tot esn coüferonsie over aangelegenheden, waarover Amerika zich herhaaldeiyk duidelijk nlïsprak Bautsr had vernemen, dat de gealli eerde mogendheden volgens goed ingelichte kringen te Loi-dea, de Oostsnryksche nota zorgvuldig zouden overwsgar, en dst dientengevolge esoige dager zouden verstryken al vorens het antwoord kon afkomen. Hst telegram ui'. Washington bereikt ons echter zoo spoedig, dat van een zorgvuldige ovnrw- gi g geen sprake kan *yr, geweest. Dasr Auiorika thans de krachtbron is der E.,t»n-o ei ds leidende poeiile van Eug-land heeft overgenomen, moet deze botte weige ring beschouwd woidsn als hit wel- ia-wsar ta verwschton, doch In dazen vorm toch pjjclljk totrassBsdo fiasco van het Oostenrykscho vredesvoorstel. In dit licht verliezen de lange com mentaren, van verschillende zyden ge leverd, veel van hno besaekenis. Toch kan bet van belaag worden geacht wat Balfour, onroiddeliy i f.s hst leson van het voorstel, al? ay«- persoot iyke opvatting meende te moeten weer geven. Balfour vindt de gevolgen van den oorlog zoo gruweiyk, dat hy geen enkel vredesvoorstel, vso vorant woordelfke z!1 di gedaan, minachtend zou wenschen te behandelen. Daarom wil bjj niet, dat or lata ls, dat als teeken van onverschillig held voor de saak van den vrede van hem zelf of de regeering sou kut-nou worden uitgelegd. Hy kOD echter niet zeggen, dat hy in het voorstel, voorzoo ver hy het had bestudeerd, de kans ziet dat bet doel, dat de geallieerden willen bereiken, nl. een vrede, dlo mesr dan een wapenstilstand zal zfn, bereikt wordt. Hy gaat aceoord met de Oosten', rljksehe nota, voor zoover de opstellers laten uitkomen, das geheel de wereld daarmee ls gemoeid. Hy gaat ermee mee, dgt verleDging van de vjjsnrielukhedeu inderdaad mst opoffering dreigt van wat terecht Ieder measeh ter harte gaat, dat be lang stelt ln den vooruitgang van het raensehdom. Hy wees vervolgens op het voorstel, de vyattdeiykheden niet te staken, maar niet bindende besprekingen aan te knoopea. Hy ontkende niet, dat die in bepaalde omstandigheden een dengdeiyke methode knnnen syn om tot overeenstemming te komen. Is er evenwel, soo vroeg hy, ook maar het geringste uitlicht, dat onder dehcor- schenda omstandigheden znlka be sprekingen i-aar beboeren kas-non worden geopend Hoe ook verlangend, deze voor stellen met een gunstig oog te be schouwen, ben ik voor mij, aldus vervolgde Balfour, niet in staat, daarop ja te zeggen. De oorlog duurt nu vier jsar en ongetwyfeld sy«i er in dien tyd w|zlgingen van inzicht Ingetreden. Al dien tyd syn de DultseherB als regeering of by monde van een verantwoi-rdeiyk lid der paard en zonderling voorwaar noch iu dien nacht noch den volgenden dag liet de koning nasporingen doen over de vlucht en het, uitbiyven van zijn page. Inderdaad had by ook wel wat anders te doen want hy had besloten, het kamp by Nonren berg op te breken. Lenbelflng had den grstrekten galop van zyo paard niet tegengegaan j dit vermoeide van zalf, toon sy tot don uitersten rand van het kamp waren gereden. Daar gekomen, begon ook de ruller s.»r kalm en geregeld ca te denken. Do maan ncheaa zoo helder, dat het wel dag leek en het paard gleg JaDgzamerhad ie bedaarden «tap. BC boter nadenken en overwegen zag nu de vluchteling door het dutster der gebeurtenissen, die hem genood, zsakt hadden den koning te verlaten, mst de scherpe oogen der liefde en van den haat rijnen dubbelganger. Het moest wel de Lsueeburger zfio. Had hy niet gezien boe de gebr and merkte do vuist had gebald tagen da rechtvaardigheid des kocir-gs? Bisat ds gestrafte niet den nagemaakten klank van z(|o stem Was hy zelf niet vrouw genoeg, om 1 dat >reese- ïyke oogtnblik de kleinheid van de gebald" -orstelilke vuist bemerkt te hebbent Zeker, doLauecburgerpeinsde op wraak, had moordplannen tegen het gedefde hooi a (We dt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1