N°. 107, Dinsdag 10 September 1918. 105e jaargang. DISÏRIBÜSIEWET. 7 FEUILLETON DE SCHILDKNAAP VAN GUSTAAF ADOLF. ABONNEMENT Prfli por kwartaal, in Goos fl,— halton Goes 1,25. Afzonde-ljke nominers 5 csttt. VersohyntMaandag-, Woensdag- en Vrydagavond. GGESCHE ft COURANT Uitgave Naanl. Venn. „Goescke Conrant". - DirecteurG. W. ran Btrneveld. ADVEBTENTIËN van 1—5 regel» 75 coat, elke regel meer 15 sent. Driemaal plaataing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regel» f 1,50 Bewysnmniaeri 5 cent. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur voormiddag*. No. XXXX. (AARDAPPELEN). Naast brood, neen loven brood zijn aardappelen dan nu zeker wel het volks- voedsel. Vroeger hadden wij over van dit product eu voerden wij uit, tans hoort men mompelen vau een tekort Aan dat laatste geloven wij vooralsnog niet, ofschoon niet valt te ontkennen, dat het verbruik haast verdubbeld is en dat zeker op bet platteland Toch willen wij er wel ernstig voor waarschuwen, dat geen enkele aard appel voor de volksvoeding verloren ga. Met meer dan gewone zorg zal daarom moeien worden gelet op het inkuilen De Regering heeft ze tot zich getrokken, omdat zij de zwaarwichtigheid van deze kwestie beseft, maar dan rust op haar de volledige plicht om te zorgen, dat alle voorraad ook werkelik blijft en gaat het, dunkt ons, niet aan dit alleen over te laten aan de meer of mindere zorg van de boer. Controle daarom qe- wenst Nu is de kans groot, dat het in genoemde richting gaan zal, want de leiding van deze regeling is tans opge dragen aan de Begeringskommissaris, iemand, die gaarne met land- en tuiu- bouworganisasies overleg pleegt. Het is ons bekend, dat verschillende stappen op genoemde weg zijn gezet en wij achten de kans groot, dat volledig in onze gedachtengang zal worden ge werkt Gelukkig Zeeland En toch eu niettegenstaande dat alles, is ook hier een ,/Aardappelpolitiek". De vroege aardappelen zijn gegaan over de veilingen. Zelfs is dat het geval geweest met een gedeelte der eigenheimers of borgers. Overal in den lande schijnt dat niet even goed te zijn gegaan, maar we menen wel in zoverre uit de school te mogen klappen door te zeggen, dat men in Den Haag over de werking der Zeeuwse veiliugen te vreden is geweest Van nabij weten wij, dat pogingen zijn aangewend om die toestand te bestendigen, doch deze zijn niet geslaagd. Nu geschiedt de levering weder als het vorige jaar over de Exporteursbond „Ons Belang". Van verschillende zijden hoorden we, dat de boeren daarmede zo niet totaal ingenomen waren. Ge hoord verschillende klachten dienaan gaande, kunnen wij ons dit best voor stellen. Ook de veilingen waren onte vreden, vooral omdat de veranderde toestand zo gauw in zijn werk ging, zo gauw zelfs, dat „tijdelijke veilings- meesters" moesten worden aangesteld om genomen besluiten met enig goed fatsoen te kunnen uitvoeren, in een andere kwaliteit hebben we daar tegen geprotesteerd, omdat wij meenden, dat dit een misbruikmaking was van een geijkte term uit een erkende orga nisatie. Zeer ten onrechte kregen wij op ons arm hoofd van „een der ver tegenwoordigers van „Ons Belang"" een berisping daarover, want ons protest ging niet tegen de persoon van de „tijdelike veilingmeester", maar tegen het instituut zelf, in het leven geroepen door een Rijks-buro Zij het dan ook, dat wij overtuigd Naar het Daitich van K. F. MEIJER, door B. BOERMA. Nu zette Leubelfiag haar den loop midden op het voorhoofd en sprak doodsbleek, r^aar bedaard: .De ko ning ia van alle» onhandig, dat zweer ik by mijn zaligheid.' Een ongeloovig lachen was het antwoord, „De koning weet van niets," herhaalde de page, .en jü zweert my by dit kruis hj) had het baar aan een gouden kettinkje uit den boezem gescheurd van wi9 heb je dat? vau je moeder, zegt gij JQ zweert mij by dit krul», dat j Q ook nergen» van weet! Vlug wat of ik schiet 1' Maar de page liet plotseling het wapen zakken, want hy hoorde hoef getrappel, het ratelen van het militaire ■aluut en de zware stappen des ko- nings, die de trap beiteeg. Nog wierp hij een op de zich uit haar gebogen houding opheffende Corlnna, een smeekenden blik waarin te leien stond, wat hij niet had kunnen uit spreken .Wees barmhartig 1 Ik ben in uwe macht 1 Verraad mU niet! Ik zijn, dat bedoelde „tijdelik veilingmees ter" zijn bevoegdheid overschreed Hoe dit alles zij, wij zoudeu hierover niet spreken, ware het niet, dat algemeen wordt verkondigd, dat door deze maat regel het publiek duurdere aardappelen heeft te eten. Hierin ligt het gemeen schapsbelang, dat wij wensen te dienen En inderdaad zijn we overtuigd, dat de uitvoering over de veilingen goedko per zou hebben kunnen geschieden, maar dat vechten we wel elders uit. Op de vergadering der Z. L. M. is daarop gewezen. Nu wensen wij alleen de boeren gerust te stellen door de verzekering, dat alles zal gaan via de Regeringskommissaris, van wie bekend is, dat hij altijd bereid is overleg te plegen met land- en luinbouw-organi- sasies, zelfs geneg® tot het in 't leven roepen van een Controle dienst, waar door onze mensen eenige zeggingsschap krijgen. Dat alles te zamen maakt de te slikken pil veel minder bitter. Krabbendijke. JAC. WELLEMAN. Buitenland. De strijd In en bniten Europa. Da groots zomeralag van 1918, die nu reeds woedt sedert de geallieerden in Juli het initiatief tot den aanval naman, nadert thans ast oogenbllk, waarop zal blijken of het hier een beslissende krijgsverrichting betreft of één dsr vele up-and-down», die in dezen oorlog reeds zulke groots offers hebben geslacht zonder eenig duur* zaam en overwegend resultaat op te leveren. Eerst wanneer de Dultsehera over het geheele slagfront op de oude linia zijn teruggedrongen en dit oogaabltk echijnt thans zeer naby zal hst blijken of do volharding en het doorzettingsvermogen der nan- vsliert groot genoog en hst vermogen der Duitschers om zich te verzetten gering genoeg li om het blijkbaar overwicht, dat de geallieerden thans hebben, om te zetten ln een beslis sende overwinning. Wij kunnen er aan de hand van da ervaringen fn dezen oorlog opgs> daan, ook wanneer wij alle omstan digheden van thans in aanmerking nemen, voorlooplg nog geen al te groote verwachtingen van koesteren of, van het standpunt der Duit- sobers gezien, mennen wy, dat er nog geen reden Is om binnen afzienbaren tjjd een nederlaag te vreezsn, die de Ineenstorting van de Dultsche militaire macht tan gevolge zei hebben. Deze macht moge ondermijnd zijn door de jongste gebeurtenisjes en de propaganda der geallieerden, zU blijft geducht en zal, in stevige stellingen ondergebracht, vermoedelijk nog lang weerstand kunnen bieden aas den stormloop der vijanden, ook al hebben dezen, naar het schijnt, het hoogte punt van de krachtsulting, waartoe iy in staat zijn, nog niet bereikt. Wy gronden desa meening, zooals gezegd op hetgeen de praktSk van dezen oorlog heeft geleerd. Wanneer wij daarby bedrogen uitkomen, moeten wy wel aannemen, dat er tusschsn het voorheen en. thans b(j de Doltschors geen vergelijking meer mogelijk is. Het aantal beschikbare troepen, noch de musitievcorraad zouden daarby de hoofdfactor kunnen uitmaken, deze sou dan uitsluitend gezocht moeten worden in het moreel der Dultsche strydkraehten en inderdaad schijnt daaraan ook veel ta haperen. Ver- bemin den koning 1* Deze trad binnen, een geheel ander man, dan toen hy twee uur geleden wegreed, streng als een rechter la Israël, omgord met do wapenrusting des geloof», vol heiligen toorn, als een BSbalsehe held, die een hemel tergend onrecht bezweren moet, opdat niet het gancche volk verderve. Hy had een weerzinwekkend tooaeel, een afsehuweiyk schouwspel bijgewoond de berooving vau een vluchtenden troep Duissehe boeren, die voor den Friedlacder in het Zwondsehe kamp bescherming zochten, door Dultsche edelen, aangevoerd door Dultaehe vorsten. De hseren hadden in de tent van een der hunnen tot aan de morgen schemering gepooid, gedobbeld, ge kaart. Een avonturier vau verdachte soort, die de bank hield, had hen allen uitgeschud. Den vermoedel{jk valsehen speler lieten ze ca een korte woorden wisseling hy was van adel als een van hoa soort, ongehinderd gaan bemerkten echter, geprikkeld en be rooid door het nachtbraken, toen ze naar hun tenten terugkeerden, een aantal zwaarbepakte wagens, die lang zaam een weg door het kamp volgden. De Lauenburger, dlo ln 't voorbijrijden zQn tent geopend en 't nestje leeg gevonden had en zonder bedenken den koning zyn verlies weet, kwam hun nagesprongen en zette hun schillende versehynaeien wgzen hierop. Van de pogingen, aangewend om het Dultsche volk opnieuw te stalun, is hot manifest van Hindenburg wel een der merkwaardigste. Hy betoogt daarin, dat de vijand begrgpt, Dultsoh- Lnd er mat de wapenen alleen niet onder te kunnen krygen. ,Hy weel aldus vervolgt Hindenburg dat de geest, dlo onze tra-pee en ons volk bezielt, hen onovarwlnneiyk maakt. Daarom wil h!j dan geest van hat Dultsche volk vergiftigen en hy gelooft, dat de Dultsche wapenen stomp zullen worden, als ds DuUsche geest Is aangevreten. „Wy moeten," zegt Hindenburg, dit plan des vijand» Dist Ueht tellen.' •De vijand, zoo vertelt de generaal dan verder, strooi', uit vliegtuigen een toenemend aantal vliegerde blaadjes over de Duttsche linies uitln Juli waren het er 10000 por dag. Do vjand weet, welke bronnen ven kracht voor het front ln het binnen land liggen. Da vijand hoopt, dat menig soldaat het blaadje naar huis stuurt. Daar gaat het dan van hand tot hand, aas de biertafel wordt er over gesproken, in de families, in de naaihulzen, in de fabrieken, op straat. Argeloos nemen vale duizenden het gilt in, voor duizenden wordt de last, dien de oorlog hun toch al oplegt, zwaarder, en huo wordt de wil en de hoop op een zegevierend einde van don oorlog ontnomen. Die vele duizenden ichryven over hun iwtjfsl naar het front, en. Wilson, Lloyd George en Clémenceau wrijven zich de handen. Maar de vyand valt deu geest in het binnenland ook op andere wijze aan. De onzinnigste geruchten, ge schikt, om onze weerstandskracht te breken, worden in omloop gebracht. Wy zlon ze geiyktydig ln Nederland, Zwitserland eu Desemarken opduiken. Van daaruit gaan ze golfsgewijs over Dultscbland. Ook duiken zs geljj ttfidlg, ln onzinnige bizonderheden overeen stemmend, in ver van elkander af gelegen deeien van ons land op: In Oost-Fruiten en Rijnland, en vandaar vinden zy hun weg over het geheele land. Ook dit gif werkt op de verlofgan gers en vloeit in brieven naar het front. En wederom wrjven de vyanden zich de handen-" De generaal gaat dan verder over tot een afzondeciyke bestrydlng van de argumenton, in de bewuste propa ganda blaadjes aangevoerd. Hieruit biykt wel, dat de middelen der geal lieerden niet hebben nagelaten doel te treffen en het Dultsche „moreel* een ernstige crisis- doormaakt. Dit staat bulten twytel, doch wjj mogen daaruit nog niet eoncludeerec, dat het deze crisis niet zal doorstaan. Dit znllen wj eerst mogen verwachten, wanneer de Hindenburg-linie bezwijkt en de Duitsohers er niet in slagen •tand te houden tegen den opmarseh der geallieerde troepen. Er vallen dan in Duitsehland ook op politiek gebied groote verande ringen te verwachten. Als een symp toom hiervan mag wellicht de houding worden beschouwd, door do linken zyds tegenover den Rijkskanselier aangenomen. De „Frankf. Ztg." maakt daarvan geen geheim en meent dat het pogen van Hertling om belde zijden tevreden te stelles, bij de mid- deapartyen bittere ontgoocheling heeit teweeg gebracht. Hoe het met de oppositie tegen hem in het centrum staat, zal graaf Hertling, naar het blad meent, zelf wel weten. rootsucht aan tot een daad, waarvan hy wel wist, dat, als zy des konings oor bereikte, dozen zeer pyniyk moest zyn. Maar deze zou de misdaad met eigen oogen aanschouwen. Te midden van de verwarring kisten en kas ten werden opengebroken, paarden gedood of gestolen, weerloozen mis handeld, zich te weer stellenden verwond of gedood kwam de koning aangereden, tot wien zich smeokende armen, gebeden, vloeken, verwenschlngeu wendden als tot don troon van God. De koning beheerschte zyn toorn tot later. Eerst gaf hy bevel, voor de mishandelde vluchtelingen te zorgen, dan gebood hy de geheele adeliyke kliek zich om negen uur by hem te vervoegen. Naar huls rydend, hield hy halt voor ds tent des regl- mentssoherpreohters, beval dezen zyn rooden mantel om te werpen en op eenlgen afstand te volgen. In deze gemoedsstemming bevond zich Gustaaf, toen hy het geroofde meisje des Lanenburgers ontmoette. Hy nam haar, wier wilde schoonheid hem mishaagde en wier bonte, op zichtige kleederdraeht hem tegenstond, van 't hoofd tot de voeten op. „Wie zyn je ouders?" begon hy, zonder met een enkel woord te vragen, noch naar haar naam, noch naar haar lot? „Een Kroatenhoofdman moeder Nuttig kan het misschien zyn aldus ds Frankfurter hem te doen weten, dat in de sociaal democratie en ook ln groote gedeelten van de volks- party da ontevredenheid met s|n leidiog of nlat-lalding zoozeer aan-, groeit, dat hy met het regoeren naar bolde z(jden het hans -h niet lang zal kunnen volhouden. Donkere woiksn aan den militairen hemel gaan meestal gepaard met een betrokken lucht ln de politiek zoo ook hier! Wy staan misschien aan den voor avond van groots dlo gen, waarvan da mogeiykheid een bijzondere beteekenls verleent aan den gruwelijken etrfid, dia thans wordt gevoerd op het oude Somma-slagveld. Volgers de jongste berichten, die in ons bezit zyn, biyft de toestand iloh, vooral voor da Fransehen, zeer gunstig ontwikkolen. Zy kwamen ten O. van Ham in de richting van St. Quentin vooruit en staken daar het Crozat- kanaal, dat Somme en Oise verbindt, reeds over. Verder staan zy tot de Oise ten W. van dit kanaal en naderen La Fère, dat in de Hinden burglinie ligt, tot op een afstand van enkele kilometers. Ten Z van de Oise hebben zy do oude linie reeds bereikt en zyn er ten O. van Coucy le Chateau ook ai in doorgedrongen. Slagen »y er hier in de hoogtestellingen van St. Gobsin te vermeesteren en den weg van La Fère naar Laon te bereiken, dan zal ook de Ohemln des-Dames voor de Duitsehers onhoudbaar worden. Zoover is het echter nog niet. Eerst wanneer wy lezen dat Laon, La Fère, St. Quentin en Kameryk in handen der geallieerden zyn, ie er o.i. gegronde reden op een spoedige, beslissende overwinning te rekenen, die ons mis schien het einde van den oorlog kan brengen. Voorlooplg zullen wy nog verstandig doen met ons van al te groote ver wachtingen hieromtrent te onthouden, teneinde teleurstelling te voorkomen, zooals da term lnldt. Het aanvullingsverdrag op het vre desverdrag van Brest Litofik, tnesehan Duitsehland en Rutland gesloten, is thans gepubliceerd. Over het streven naar afscheiding ln het Russische ryk zegt het, dat Duitsehland zich, voor zoover ln het vredesverdrag of ln dit aanvullings verdrag niet anders ia bepaald, met de betrekkingen tusschen het Bussi- ache ryk en zyn afzonderlijke gebie den op geen enkele wijss sal be moeien, mitidien de vorming van zelfstandige staten in deze gebieden noch steunen noch er den stoot toe geven. In het hoofdstuk: „Over de Noord- Russische gebieden" staat, dat Duitseh land borg biytt, dat van Flnscha zyde geen aas valles op Russisch gebied worden gedaan, terwyi Rusland alle beschikbare middelen aanwendt om ter handhaving van syn onzijdigheid de Entente strjdsrachten uit het noor den van het Russisch gebied te ver- wyderen. Het vierde hoofdstuk handelt over Estland, Lyffand, de Oekraïne en Lltanen en zegt, dat Rusland, rekening houdend met de in Estland en Ljjfl&nd bestaande toestanden, afstand doet van syn souverelnitelt over deze gebieden, alsmede van elke inmenging in hun binsenlandsehe toestanden, Hun lot zal in overeenstemming met hun bevolking bepaald worden. Ditzelfde hoofdstuk bevat overeen- stierf lang geleden,* antwoordde zij, zju doordringende oogen ontwykend. „Ik zal je naar je vader terug zenden,' zei hy. „Neen,* hernam zy„hy zou my dooden.' Een medeiydend gevoel verzachtte 's koning» gestrengheid en by zocht voor het meisje een minder zware straf. Jy hebt jein 'tkamp vertoond in mannenkleeren, dit is verboden,* beschuldigde hy haar. „Nooit,* aldus liet Corlnna zich werkeljjk vertoornd hooren „nooit heb ik my schuldig gemaakt aan deze zedeloosheid." „Maar," hernam de koning, „gV verleidt een getrouwd man en maakt een edele jonge vorstin ongelukkig. Raiende jaloozio straalde inde oogen der Slavoonsche. „Als hy nu my meer, mfl alleen bemint, is dat m{n schuld Wat kan my die andere schelen?' wierp zy den koning stout tegemoet. Maar deze beschouwde ze met ver baasden blik, alsof hy tot zich zelf de vraag richtte, of zy wel ooit kennis gemaakt had met de lessen van 't Christendom. „Ik zal voor je zorgen,' lelhjj dan. Nu beveel ik je„jy ziet voor eeuwig at van den Lauenburger. Jouw liefde is een doodzonde? Zul je gehoor zamen Eerst weerstond zy met haar beide vlammende oogen, daarna met vasten, strakken blik dien des konings komsten nopens de vergemakkeiyking van het Russische handelsverkeer over Estland, Lyffand, Koerland en Litauec. Rusland krijgt bjj Reval, Riga en Winden vryhavengebieden, waarin opslag en verscheping van uit Rutland komende of voor Rusland bestemde waren ongehinderd zal kunnen go- sehieden. Uit' en inklaring zal docr Russische ambtenaren plaats vinden. Volgens hoofdstuk 5 zal Duitsehland de bezette Russiiehe gebieden aan de Zwarte Zee, behalve Kauzaslë, na ratificatie vau het vredesverdrag tus schen Rusland en de Oekraïne ont ruimen. In het zesde hoofdstuk verklaart Rusland er mee iu te stemmen, dat Duitsehland Georgië als zelfstandigen staat erkent. Roeland zal ln het ge bied van Bakoe de winning van ruwe petrolenm en de prwductie daarvan zooveel mogeiyk bevorderen en van de gewonnen hoeveelheden maande lijks een nog te bepalen tonnenmaat aan Duitsehland afstaan. Als de ge< wonnen hoeveelheden kleiner zyn dan de bepaalde tonnenmaat, zal deze door elders gewonnen olie worden aange vuld. Iu het 7s hoofdstuk erkent Duitseh land het eigendomsrecht van Rusland op de na ratificatie van het vredes verdrag door Duitsehe strydkraehten in beslag genomen Russische oorlogs schepen, alsmede de aanspraken van Rusland op vergoeding voor de Rust ■lsche voorraden, die na het sluiten van vrede buiten Finland en de Oekraïne door Dultsche strydkraehten ln beslag zyn genomen. De Dultsch-Busiische finanoieele overeenkomst zegt in art. 1Rnsland zal ter schadeloosstelling vande door Russisehemaatregelen benadeelde Dult- schers, onder inachtneming van de Russische tegen vorderingen, en reke> ning houdende met de waarde van na het sluiten van den vrede door Dnitsehe strydkraehten in Rusland ln beslag genomen voorraden, een be drag van zes milliard mark aan Duitseh land betalen. Van deze zes milliard zal een bedrag van anderhalf milliard worden betaald met 245,564 kilogram fijn goud en 545,440,000 roebel in bankpapier. Zulks geschiedt in vyf termynen. De laatste termyn vervalt op 31 Augustus 1918. Een bedrag van een milliard mark zal worden gedelgd door de levering van Russische waren. Ook dit geschiedt ln termynen, zoodanig, dat de laatste termyn vervalt op den 31sten December 1920. Twee en een half milliard wordt betaald door mid del van een leening tegen 6 proeent. De betaling van het resteerende milliard wordt voorbehouden, in zoo ver deze niet door Finland en de Oekraïne op zich wordt genomen, als deie hun finanoieele betrekkingen tot Rnsland regelen. Van een vrede zonder anexatie of oorlogsschatting kan by dit alles moeliyk sprake syn. Of Duitsehland echter de vruchten ook zal plukken die het thans toelachen, sal afhangen van het lot der bolsjewiki en de verdere ontwikkeling van den oorlog. Binnenland. Posthtma—Zimmerman. Minister Fosthuma heeft in een uitvoerig schryvec, dat wederom is gepubliceerd, geantwoord op den laatsten brief van den burgemeester van Rotterdam. Naar aanleiding van Zimmerman's opmerking, niet te kunnen insien, dat en schudde met het hoofd. Maar de koning wendde zich tot den scherp rechter die by de deur stond. „Wat moet die met my vroeg het meisje en rilde. „Is het de heul? Zal hy my onthoofden „Hij zal je haar afknippen, en daarna brengt het eerste transport je naar Zweden, waar je ln een verbeterhuis wordt opgesloten, totdat je voor goed kennis hebt gemaakt met de evan gelische kerkleer en een Evangelische vrouw bent geworden. Een heftigen aanval van wonderlgke vrees en onbekenden sebrik bracht haar kleine hersens al heel en al in de war. Een geschoren schedeltje, welke meer onteereude, meer bescha mende tentoonstelling was ermogeiyk? Zweden, het koude land met zyn langen winternacht, waarvan ze wel eens had hooren vertellen, dat daar de Ingang was naar 't rijk van geesten en spoken. Verbetering? Welke uit gezochte, wreede folteringen beduidde dit haar onbekende woord Een evan gelische vrouw? Wat was dat anders dan een kettersche? Eu zoo zou zy dan hoven al het andere ook nog haar bescheiden deel van den hemel verliezen Zy, die geen vasten over- sloeg en geen vrome oefening ver zuimde! Zy greep het kruis, dat aan den stukgeicheurden ketting hing en kuste het innig. (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1