N°. 103. Zaterdag 31 Augustus 1918. 105e jaargang. Bij dit so. behoort een Bijvoegsel. 3D© Oriais. 5 FEUILLETON DE SCHILDKNAAP VAN GUSTAAF ADOLF. Een 75 jarige in Zeeland. ABONNEMENT Pr8» per kwartaal, In Bom tl,— baltes Gobs f1,25. Afzoaderigke uommers 5 cent. VerschijntMaandag-, Woensdag en Vrjdsgstvond, Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Conrant". COURANT DirecteurG. W. van Rarneveld. ADVEBTBNTIËN van 15 regels 75 eest, elke regel meer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regels f 1,50 Bewijsnummers 5 cent. Advertontiën worden aangenomen tot 12 uur «oormiddags. Na zes weken lang getobd en ge sukkeld te hebben, komt de heer Nolens eindelijk tot de conclusie, dat hij niet bij machte is een ministerie te vormen. Gedurende zes weken hebben we in het duister getast en nog weten we niets. We hebben nu toch recht om te weten, hoe de heer Nolens zijn taak heeft opgevat, wat er al zoo onder handeld is, wie verantwoordelijk is voor deze mislukking. Want dat het een mislukking is, daarvan kan men nu wel overiuigd zijn. Officieel heet het, dat de heer Nolens zich als kabinets formateur teruggetrokken heeft, maar hij had net zoo goed kunnen zeggen het is mij mislukt. We zijn er van overtuigd, dat de heer Nolens het uiterste geprobeerd heeft, maar hij is tegengewerkt. Loh- man heeft bedankt omdat hij te oud was, Colijn heeft ook geen zin, Iden- burg, alhoewel niets gevraagd, bedankt reeds bij voorbaat. Ook van Katholieke zijde was men niet gelukkiger. Den heer Ruys de Beerenbrouck bood men tevergeefs een portefeuille en ook de heer Van Nispen uit Rome ontboden, meende voor die eer te moeten bedan ken. We kunnen uit dat alles gerust constateeren, dat de rechter zijde niet in staat is een regeering saam te stel len. Dit is een groote teleurstelling. Het geschreeuw van rechts gedurende de verkiezingen heeft zooiets niet doen vermoeden. Het is onverantwoordelijk, dat we op die manier op sleeptouw zijn gehouden. Een christelijk dagblad schreef dezer dagen „een partij van dertien leden (de a.r. partij), die op eigen gelegenheid en zonder afspraak of accoord uitvoert, kan niet aanspra kelijk gesteld worden en van haar kan niet met goeden grond geeischt worden, dat ook zij haar mannen levert". Per slot van rekening kan de Katholieke partij ook zoo redeneeren, maar zoo komen we niet verder. Men heeft wel beweerd, dat het stelsel van Evenredige Vertegenwoordi ging, ook al behaalt geen partij de meerderheid, de sterkste groep een nieuw bewind moet vormen. Maar men ziet weer, tusschen theorie en practijk is nog een groot verschil. Hoe komen we uit de knel We zouden hierop willen antwoorden: door het vormen van een Nationaal Kabinet. Heemskerk heeft destijds reeds gezien, dat het daar op uit moest loopen, Colijn in de Eerste Kamer bedoelde iets dergelijks. De Katholieken kunnen hiermede accoord gaan, alleen dr. Kuyper wil er niets van weten. En toch gezien de mislukking is er nu meer dan ooit reden om een natio naal of wil men liever een zaken kabinet, te vormen. Allen moeten thans samenwerken om ons land uit de moeilijkheden te helpen, waarin het door den oorlog gekomen is. 's Landsbelaug moet bij ieder zwaarder Naar het Daitseh van K. F. MEIJER, door B. BOERMA. Zoo b.v. toen hij, nadat de koning met groote warmte gesproken had over a(jn gelukkig huwelijk, de stoute vraag deed, hoe de gravin Eva Brshé, de eerste geliefde dee konlngs, er nltgexien had. Deze beminde zfjner jengd en latere echtgenoote van den graat Jaeob de la Qardie, wien zij, omdat de dapperste man der eenw haar ontgaan was, als den op een na dappersten huwde, had donker haar, bruine oogen en scherp geteo kende trekken. Maar dat kwam de nieuwsgierige page niet te weten, dooh kreeg een vrij gevceligen klap met de vlakke hand op den voorba- rigen mond, in welks hoeken Gnstaai een moedwillig lachen meende te bespeuren. Op zekeren dag wilde de koning zUn dochtertje Christina den eersten zegelring schenken. Op den edelsteen, die er in gevat was, moest, naar toenmalig gebrnik een motto worden gegrift een devies, zooals het heette, dat in tegenstelling met de over geërfde wapenspreuk iets, den wegen dan het partijbelang. Harde lessen hebben we nu genoeg gehad. Op deze wijze komt ons politiek verkeer weer op een verhevener peil als waarop het in de afgeloopeu zes weken heeft Onder de vele vereenigingen, die ook Zeeland rijk is, viért er heden een haar 75-jarig bestaan. Het is de alge meen bekende Maatschappij tot bevor dering van Landbouw en Veeteelt in onze provincie. Vóór het bestaan dezer Maatschappij had men eene Commissie van Landbouw in Zeeland. Deze behartigde de belan gen der landbouwers. Tot hare werk zaamheden (waarvan ons jammer genoeg weinig bekend iswe hopen, dat cle geschiedenis dezer Landbouioeommissie in het archief der feestvierende vereeniging zal berusten) behoorde het uitschrijven van prijsvragen. Men scheen dit jaar lijks te doen. Een tweetal dezer prijs vragen zijn ons bekend, daar ze in druk verschenen zijn en uitgegeven werden door genoemde Landbouwcommissie. In 1840 werd er voor de beste oplossing eener prijsvraag over „Een doelmatige boekhouding op een landbouwbedrijf" een gouden medaille uitgeloofd, die de Weledele Heer J. G. van den Bosch ver wierf. In 1842 was het weder genoemde heer wien de prijs te beurt viel voor het schrijven eener „Verhandeling tot bevordering van Schapenteelt". Deze commissie voelde dat ze niet aan de behoefte der landbouwers op deze wijze voldeed. Het was een schoone Zomerdag in 1848, toen de Landbouw commissie weder samenkwam, ditmaal hoofdzakelijk óin te spreken over de oprichting eener Maatschappij ter bevordering en aanmoediging van land bouw en veeteelt in Zeeland. Sinds jaren ging de handel en het fabrieks wezen in Zeeland achteruit, alle takken van vroegere welvaart schenen tekwijnen, de bevolking nam voortdurend toe, maar ook de armoede nam hand over hand toevelen zochten hun brood te verdienen bij de landbouwers. Verhuizen naar elders had weinig plaats. Allen schenen liever op hun geboortegrond te blijven. In andere landen had men Landbouw Maatschap pijen opgericht, zich vereenigddit scheen goed te werken. Ook hier zou men trachten dit te doen, Zeeland stond met zijn landbouw eu veeteelt niet achter bij andere provinciën, maar een nieuwere aaneensluiting zou be vorderlijk zijn, meende men. De land bouwers wachtten reeds lang op voor lichting, voor de uitbreiding van hun veeBtapel. Meer en betere afzetplaatsen moesten gezocht worden voor hun landbouwproducten. De landbouwcommissie dier dagen scheen een open oog te hebben voor deze behoeften, en zé heeft niet ver keerd gezien. Ze heeft het fundament gelegd waarop deze Maatschappij heeft voortgebouwd en groot geworden is. Het hoofdbestuur was te Middelburg gevestigd. De provincie werd verdeeld in twaalf sectiën, elke sectie had zijn bezitter dos zegels persoonlek eigen, een grondrogel of een wenseh, kort en krachtig moeit uitspreken, zooals b.y. bet eerzuchtige Nondcm (nog niet) van Karei V. Wel had Gaitaaf zelf voor zgn kind een l?fsprenk gevonden, maar alweer in overeenstemming met het gebruik, moeit deze in 't Latijn, ItalUanaoh of Fransch worden uit drukt. Zoo zocht hij dan, gebogen over een kwartijn, onder de duizend daarin opgenomen zin- of lijfspreuken van beroemde, of geestige menschen mot zijn kortzichtige oogen naar een, die hij zijn pas zevenjarig maar vroeg rijp Chriztientjo vereeren wilde. Hfl vert maakte zich met de L,conische gezeg den, welke het karakter hunner auteurs meest historische personen dik wijle zeer juist, ja treffend uitdrukten dlkwgjls echter ook, in overeenstem ming met de zocht tot zelfmisleiding en poeherj, welke de menschelijke natunr eigen is, juist het tegendeel deden. Daar wees een fjjne vinger met een scherpbel{jnde zwarte schaduw op het helder verlichte blad op een devlea van onbekenden oorsprong, 't Was die van den over den schonder des konlngs torenden page, het devies echter luidde.Courte et bonnel" d.w.z. Als ik m(jn leven moest kiezen, dan zon het kort en genotrijk zijn De koning laz, dacht een oogenblik na, zehndde bedenkelijk het hoofd en pakte over zijn schouder grijpend een der wel' eigen vereeniging, met een bestuur. Walcheren had twee sectiën, Zuid- Beveland ook twee. Noord-Beveland had een sectie,Schou- weu een sectie, Duiveland een sectie, Tholen een sectie. Het vierde en vijfde district (de beide Zeeuwsch- Vlaanderen thanshadden elk twee secliën. Jaarlijks wees het hoofdbestuur de sectie aan, die eene Landbouwtentoonstelling zou organiseeren. Prijzen en premiën werden uitgereikt voor vee, landbouwproducten en landbouwgereedschappen. Wie onzer kent die mooie landbouw tentoonstellingen niet Wij verheugen ons met de feestvierende Maatschappij in haar toenemenden bloei, en zien met genoegen haar eigen huis in het midden der gemeente staan 1 Dat ze nog menig jaar moge bestaan tot welzijn der Zeeuwsche bevolking! Buitenland. De strijd in en bniten Europa. Do uitwerking van den Eegelsehnn aanval aau de Searpo hesft zich reeds duidelijk doen gevoelen, niet op het betrokken froatdeel zelf, dooh op hef frost ten Z van do Somm-v. waar Chaulnss, Naale si; Royo werden ent ralmi en nu ook Noyon in handen der geallieerden is getallen. De Dalticho terugtooat ii merkbaar verhaast en hiervoor valt moeilik eer andere reden te vloden dan vrees voor een ermtlge flankbedreiging op de nieuwe verdedigingslinie, wrike waar eouijiiyk de oude Hradsnburgiiuie sal z(jn. Op bet oogenblik zijn Bs pauma en Combles ,r(jp« om .ïouaer strjd" en .vrijwillig" ontruimd te worden. Op het oogenblik zoo mei, den toestand .vloeiend' kunnon noe men en kunnen wfi ons onthouden van beschouwingen, die weer aan do orde zflo, wanneer het geveehisfront op nieuw verstijft. Met betrekking tot da gebeurte nissen in Siberië trekt oen Reuter- bericht uit Wladiwostok de aandacht, waarin d.d. 25 Ang. het volgende wordt gemeld: Handelende in naam van Horvat, heeft generaal Plesjkof een staatsgreep nitgovoord en in een proclamatie ver klaard, dat alle Russische militaire strijdkrachten in kot Verre Oosten onder zjjn bevel staan. Na een tegenproeiamatio van do Siberischs regeering, een beschuldi ging tegen Horvat bevattende, aio alle Russische vrijwilligers gezamenlijk naar Horvat overgeloopen, Bloed is niet vergoten. Do contuie ea de militaire over. heden der Geallieerden sin bijeen gekomen om dan toestand te bespreken. Hieruit bRjkt, dat de onderhande lingen tussohan de twee Siberische regeeringen, die naast elkaar beston den, zijn afgsloopen. De Geallieerden zitten natuurlijk met de handen in het haar. Het is al niet prettig wanneer de door hun in elkaar geknutselde regeering een mededinger heeft, maar wanneer die mededinger nu nog een zekere mill', tairo macht krijgt, doordat de vrij- willigere, die met da Entente de Bolsjewlki zouden gaan bestrijden, maar hem overloopsn, wordt het geval zeer badenkel§k. Zich Horvat en Flesjkof tot vjjasd6n mr.ken kunnen gevormde oorlelletjes van ziju page best, Dan drukte hij Leabel&ng op een stoeltje neer mat het doel hem een kleine preek te laten hooren. .Gust Leubelflngl" zoo begon h(j op prettigen toon, 't hoofd achter in het kuszen ge drukt, zoodat de ronde, volle kin met den goud kleurigen knevel gunstig uit kwam en het sebaike schitteren der halfgesloten oogen op het luisterende aangezicht van den page viel. .Gust Leubelffng i mtln zoonIk vermoed, deze sprenk, waarijj zich veel denken laat, heeft een wereldllng, esn ,Epi- knreër", zooals Dr. Maarten Luther zulke mensohon noemt, uitgevonden. Ons leven li In Gods hand. Dus mo gen wij het evenmin lang als kort wenschen; maar wij nemen het, zoo- als Hi het geett En goed? Als 't wsarljk goed zal zijn, dan Is 'teen voudig. Niet vol feestvreugde en ge not, zooals de Fransche spreuk hier ontegenzeggelijk beduidt. Of hoa heb j{j ze opgevat, mijn lieve zoon Leubelffng antwoordde eerst bedeesd en schuchter, werd echter spoedig vrijer en vastberadener: .Zoo, mijn genadige gebieder I Ik wenich voor mil alle stralen van mijn leven ia één enkelen vlammenbnndel en in de lijst van één enkel uur vereenigdzoodat in plants van een spaarzame scheme, ring een kort, maar schitterend helder licht van geluk ontstond, om dan uit te dooven als een verdwijnende blik semstraal*. Hij zweeg. Den koning scheen deze atQl en deze verdwijnende de Geallieerden moeilijk. Hun «igr,a gevormde regeerlug ta Wladiwostok naar huls zenden is ook een blamsge, welke men liever vermijdt. Hst geval it lastig, en consuls en en militaire overheden der Entente zi-t bijeen gekomen om er over te beraadslagen. Eai burgeroorlog tas- loben twee groepen, die de Sovjet- regearing willen feestrijden kan voor de iaa'sie slechts voordoolig zijn. De winter Btaat voor de daur on de Tsjecho-Slowskeu worden toch reeds zoo zeer bedreigd, dat zij dringend don steun der Geallieerden en «an Siberië self coodtg hebben. Ontstaat ar aohier hou rng eea burgeroorlog, dan loopt hua zaak en die dor Goal- lieerden in dlo Btraek groot gevaar. Horvat heeft alles lesiijk iss de war gestuurd en or ts gees reten, waarom Semoriof of oen ander potentaat- gene raai niet straks het gabaar »»1 nadoen. Ibmors schijnt het gebruikelijk, dat ieder generaal, die over sen paar duizend man beschikt, esn eigen rageering sticht 60 van gesn heengaan wil woten, Esn ander Reuter bericht meldt dat de algemesse opmarseh van alle geallieerde troepen op het Oessoeri- front is begonnen. Do Bolijowikl wouden zich 6 mijl teruggetrokken hebben. Torwtji de Japanners dus hun op- marseh voortzetten, blijft da toestand ta Tokio zeer gespannen. De .Kokumin* zegt, dat Ooka, de voorzitter van het Lagerhuis, een onderhoud har! met Terauehi es Goto er> dat hij er op aandrong, dat het ministerie z(ja ontslag zou nemen, zeggende, dat zulk een stap praetisch baiaog zou hebben, daar het de be staande troebelen tot bedaren zou brengen. Terauehi antwoordde, dat de regeering bereid stond dien stap te nemen, zoodra da troebelen ge ëindigd zouden zijn. De „Kokumi»* maakt nlt het bericht over dit gesprok -op, dat het kabinet de volgende maand zfjn ontslag zal nemen. Onzekerheid h-orseht nog omtrent da toekomst van Finland, waar zooals men weet de monarohisiisehs stroo mlng Bteeds meer aan kracht wint, een neiging die velen op rekening van Duitschon druk schuiven. Groothertog Adoif Friedrich vau Meoklonburg, die reeds als toekomstig koning werd genoemd, heeft thans aan Wolff medegedeeld, dat zijn naam ten onrechte met da candidatuur van de Ficieche troou in verband is ge bracht. Indien de keuze op hem viel, zou h(j deze niet aanvaarden. Over de stemming der Finnen heeft do .Frankf. Ztg." een merkwaardig telegram ontvangen. Hat scheen een tild lang aldus het telegram aliof het Finsche publiek niets vuriger wensebte dan een bevrïdingsveldtocht van Oost' Karelia en het Moermangebied. Als men echter da officiaele, Flniehe poli Hok nader volgde, kon men vaststel len, d.-.'s een van de hoofdbeginselen dier politiek is, zooveel mogeigk een botsing met da Entente te vermijden. Men hesft tegen de Eogelseh# bezet ting van de kuststrook ten Wasten van Petsjengo geprotesteerd, maar overigens volgt men kalm de ont wikkeling der dingen in het Moer mangebied en wacht hun verderen loop af. Een aarvai der Er teute op bliksemstraal al niet erg ts bevallen, ofschoon bet een liavelingsultdrakking van dien tijd was. Spottend krulden zieh zfjn lippen. Maar het nog niet uitgesproken, afkeurende woord voor komend, door s(jtt hartstocht meege sleept, riep de psge,Ja, zoo zou lk het wenschen: Courts et bonneI' Dan echter bedacht hfj zich eensklaps en voegde er oo! moedig aan toe Lieve heer! Misschien versta ik de sprank verkeerd. Zfj heeft veel be- teekenlisnn, zooals de meeste in dit boek. Eén ding echter weet Ik en dat is de zuivere waarheidwanneer u, mflu beste meester I dn kogel, die u heden ichampte* hij kon het woord niet uitspreken „Courte et bonne" was het dan geweest, want gij sfjt jongeling en man meteen en uw leven is goed'. De koning sloot de oogen en viel dan, vermoeid als hij was door de zware dagtaak, In een sluimering, die hij eerst maar voorwendde, om de Vleierij van don page niet te hooren, althans niet te behoeven te beant woorden. Zoo speelde de leeuw met het hondje en ook het hondje met den leeuw. En alsof een boos of misdadig noodlot het er op gezet had, het verliefde kind op het Innigst aan zijn verafgoden held te verbinden, bet dezen in steeds nieuwen vorm en in zjjn geheimste gevoelens te toonen, liet het den page ook met zin beer de bitterste smart deelen, welke bestaat, n.l. de smart het huidige Finsctt. gebied zou na tuurlijk met ge'jke munt worden betaald, maar de Fir-oha regeering is niet in staat gewenst, deze grond- lijnen vao naar polt.iek duidelijk te does blaken. Misschien wilde zfj dat om bepaalde rede ea niet. Het gevolg daarven is, dat si zieh tbass gonoopt ziet tegen allerlei go- rnchten, die het omgekeerde betoogen, op te treden. De Senaat heeft name lijk asn slis gouveraenra een circu: laii-a .'«zondes, waarin zoo beslist mogelijk wordt ontkend, dat do regee< ring sT6ge. it «enigen dtuk van bniten dlemtrllehtigen oproept. Ook het gerucht, d*t het Finsche leger aan den wereldoorlog g-at deelnemen, wordt (tegengesproken. Da gouver neurs moeten deze geruchten logen straffen. In het telegram worden verder ean raaks blader, aangehaald, dia hna lavet dlge oeOeakiDg tegen itilS-iog van Ou»t Karetie uitspreken. Mee oetoogt, dat zuo'u Inlijving meer zorg don krachtsaanwas zou opleve ren. Men moet liever met Rusland een minnelijke schikking zoeken en de neutraliteit moet hoofddoel dor Flnscho poliViek zijn. De bijzondere verhouding tot Duilschlaud behoeft geen vjjatidelSke houding tegenover do Entente mede te brengen. Do .Vorwftrts' wijst er met droef heid op, dat Dultschland geen vrienden heeft en het blad ichrift dit V6r: schijnsel aan velerlei oorzaak toe, o.m. ook aan dwaze grootdoenerij en pocherij. WS hebben noodig, gaat het blad voort, een versterking der neutrale gezindheid bij de neutralen, een ven betering in de stemming van hun bevolking tegenover Duitsehland.... Ook de stemming, waarmee de om stjdigen de worsteling van twee maoatsgroepsQ volgen, is een maatétaf voor de deugdslSkheld van de politiek, die voor en tfjdeni den oorlog ge voerd is. Welke ervaringen hebben wfl opgedaan Schreien se niet om verbetering Wy mosten ook op morceie ver overing in het kamp der vijanden nlt. Het zal ons tiiet gelukken de Jingo's te bekeeren, maar die vormen overal de minderheid. Hen te isoleeren is nuttig werk voor de heele menschheld. Ten slotte moeten w(j uit op mo- resle verovering in eigen land, door het voeren van een energieke demo cratische politiek van socialen voor uitgang. Ook hier kunnen wij van den vijand, vooral van Engeland leeren, dat zoo vrijgevig met i£n kiesrecht was. Spreek het, besluit het blad, zonder schroom uit, dat Duitsehland in gevaar Is, dan zult gij vrienden werven voor de bedreigde zaak, Gaat gij echter op den ouden weg voort, dan kunt pij u niet onttrekken aan dit oordeel der geschiedenisToen Duitsehland in gevaar verkeerde, heeft het door een verkeerde politiek geen vrienden gehad 1 Dat men ook mét vrienden nog niet tevreden kan zijn, bewijst de Wayfarer In de ,Nation", die op de moeilijk heden wijst voor de Engelsche nijver heid De directe A uerikauneehe handel op het Oosten i« ontzettend toegenoi&en. De Briticha hanue. mcemt snel af en da dirïcio invoer r,a.»r Amerika neemt snelUr to« De A-p «lkaansehe handel in tia, jnte, ru .3«r, cacao, thee en eens vaders. Da koning bediende zich van Leubelffng, wien h& het meest onbepaalde vertrouwen schonk, om de geregeld uit Stockholm ko mende brieven van de gouvernante van zij o prinsesje voor te lezen en daarna te heaatwoorden. Deze dame schreef kriebelige, smalle lettertjes en had een breeden, gezwollen stil, zoodat Gaitaaf haar wftdlooplg geschrijf in den regel dadelijk den page toeschoof, wiens vlugge oogen en lippen de regels van een brief niet minder snel doorliepen dan zijn jonge voeten de veie treden van een wenteltrap afhnppeiden. Eens be merkte Lenbo-flog in een hoek van de enveloppe de kapitale 8, waarmee men deatflds gewichtige of geheime brieven placht aan te duiden, opdat de ontvanger ze persoonlik ontvlnge en laze. De page-eigenschappen: nieuwsgierigheid en driestheid, be hielden da overhand. Leubelffng ver brak het zegel en een vreemde geschiedenis kwam voor 't licht. De gouvernante der prinses had over eenkomstig het door den koning zelf ontworpen en vroeg aanleeren van vreemde talen voorschrijvende studie plan het noodig geacht, voor Christina een onderwijzer in het Italiaansch te zoeken. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1