Zaterdag 17 Augustus 1918. 105s jaargang. De Indische Volksraad. Twee Gebroeders, N°. 97, ABONNEMENT Prjs per kwartaal, in does f balten Goes f 1,25. Afzonderlijke no cub or 5 5 cent. VarschQEt: Maandag-, Woensdag en VrQdagavosd. GOESCHE S COllRANT Uitgave Naaml. Venn. „Goescbe Courant''. S3 itinwitnnr ft w Directeur6. W. van Barnevel(l. ADVEBTENTlfiN van 1—5 ragelj 75 cant, slke rogel mser 15 coat. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regels f 1,50 BewijsnuwShers 5 cent. Adverteatien worden aasgenomen tot 12 uur tsArmiidagi. In de laatste maanden wordt de algemeene belangstelling in Indische aangelegenheden levendiger. Bij de verkiezingen kwam dat vooral tot uiting. Verschillende partijen tenminste heb ben in hun programma's of manifesten een artikel aan Indië gewijd. Men heeft eindelijk begrepen, dat ieder Nederlander belang heeft bij het wel en wee van Indië. Waarschijnlijk hebben andere lauden ertoe meegewerkt dit belang te doen ontwaken. In Indië zelf is men over de tot nu toe gevolgde regeeringspolitiek niet bijster tevreden. Dat kon ook niet anders. Het ligt minder aan den goeden wil dan wel aan het verouderde regeerings- beginsel, vervat in het Kegeerings- Reglement van 1851. Hierin komt nu eindelijk verande ring. Indië heeft een Volksraad ge kregen. In de desbetreffende M. v. T. schreef de minister De veranderde tijdsomstandigheden en de steeds voort schrijdende ontwikkeling der Aziatische koloniën en haar bevolking, maakten het noodzakelijk van het sedert 1854 aangenomen regeeringsbeginsel van bestuurscentralisatie af te wijken. Het is thans noodig de medewerking der bevolking in te roepen ter vervulling van de bestuurstaak''. De wet op den Indischen Volksraad gaat wel niet zoover als de M. v. T. zou doen vermoeden, maar er is in ieder gevai een begin gemaakt. De Volksraad beslaat uit 39 per sonen, de voorzitter inbegrepen. De voorzitter wordt door de Koningin benoemd, van de overige 38 leden wordt de helft door den gouverneur- generaal aangewezen en de andere helft door een kiescollege gekozen. De Volks raad heeft slechts een adviseerende stem. Men ziet dns, dat de regeering nu niet bepaald met overijling is te werk gegaan. Maar, zooals gezegd, er komt. toch verandering, we gaan nu toch in de richting van zelfbestuur. De socialisten zijn natuurlijk over dezen langzamen gang van zaken slecht te spreken, maar zij zijn nu eenmaal aan hun naam verplicht te probeeren aan het gebodene een schepje toe te voegen. Het is echter best mogelijk, dat spoedig blijkt, dat de Inlanders rijp en ontwikkeld genoeg zijn voor zelf bestuur. Onze eisch is dan, dat de regeering niet talmt, maar onmiddellijk ingrijpt. De voorzitter van den Volksraad, de heer Koningsberger, heeft op boven staande ook gewezen. Hij zei toch in zijn openingsrede, dat de niet-recht- streeksche invloed van den Volksraad niet onderschat moest worden en voegde hieraan toe, dat men niet overijld te werk moest gaan. De Volksraad heeft zitting gehouden en met de N. R. Ct. vinden wij het verstandiger ons oordeel over het sncces daarvan voorloopig op te schorten, tot dat wij in het bezit zijn van uitvoeriger verslagen, als waarover wij nu beschik ken. Vast staat echter reeds nu, dat het wantrouwen in onze regeering, het welk in sommige Indische bladen tot uiting kwam, in den Volksraad zijn sprekers vond. Dit behoeft echter niet te verontrus ten, want het is zeer juist wat de N. R. Ct. eenige weken geleden schreef, 45 FEUILLETON- DOOR GÜY DE MAUPASSANT. In zijne hut vond hj zjjn vader, zijne moeder, mevrouw Bosémllly en Ham, die hem reads wachtten. „ZJt gij al zoo vroeg hier?" vroeg bij. „Ja,' antwoordde mevrouw Boiand met een licht bevende stem, „wj wilden nog zooveel mogelijk van je genieten.' Hi) zag haar aan. Zfi was in het zwart gekleed, alt in den ronw, en hfl bemerkte opeens, dat haar haar, dat ln de laatste maand reeds was begonnen grijs te worden, nu geheel wit was. Het was niet gemakkelijk vier mensehen in de nauwe ruimte eene plaats aan te bieden, en Peter zelt ging op zijn bed zitten. Do deur was open gebleven en men zag de mensehen voorbij stroomen, die zich verdrongen, zooals op feestdagen in de straten; alle vrienden der passagiers en eene groote menigte nieuwsgierigen be n.l., dat van een verloren gaan van vertrouwen geen sprake kan zijn. „Ver trouwen" schrijft genoemd blad, „in den eigenlijken zin des woords heeft de Iniandsche bevolking nooit ir, het over haar gestelde bestuur gehad. Spreekt men van „vertrouwen", dan moet daarbij een zekere mate van bewustzijn worden verondersteld, welke aan de passieve massa dier bevolking ten eenenmale ontbrak." Blijken echter de tot onze regeering gerichte verwijten gegrond te zijn, dan is het goed, dat die verwijten openlijk uitgesproken worden. Hiertoe is volgens de ons ten dienste staande gegevens, ruimschoots gelegenheid gegeven. Dat de Indische regeering van plan is verloren vertrouwen te herwinnen, bewijst de openbaarmaking van bet rapportLiefrinck. De regeeringscomihissaris Liefrinck heeft een onderzoek ingesteld naar de misstanden in Djambi. Het bleek nu, dat daar een ongehoorde toestand was. Dienaangaande werd uit Batavia aan de ,/N. R. C." geseind,*dat in hoofdzaak de schuld moest worden toegewezen aan den wensoh der bestuursambte naren om hun gewesten snel tot ont wikkeling te brengen, terwijl de in iandsche bevolking niet in staat was den gang bij te houden. De Volksraad heeft de regeering kenbaar gemaakt, dat hij er prijs op stelde, dat het rapport openbaar ge maakt werd. De regeering heeft aan dien wenk niet alleen gehoor gegeven, maar zij heeft bovendien den heer Liefrinck opgedragen oin zijn onder zoekingen voort te zetten, misstanden op te sporen en hierover rapport uit te brengen. Wij kunnen dezen gang van zaken niet anders dan toejuichen, want hij bewijst, dat het de regeering ernst is om het bestuur van Indië grondig te hervormen. iluitenland. De strijd ia en baitea Europa. De oorlog der mislukkingen is weer tot een belangrijk keerpunt genaderd, een punt waarop alle overleg, scherp zinnigheid en doorzicht noodig sQn om te bepalen welken weg verder zal worden bewandeld. De gevolgen van vroeger gemaakte fouten en misreke ningen doen zich gelden en eliehen nieuwe maatregelen, waarvan men redding hoopt, doch die misschien evenzeer teleurstellingen zullen baron, In het Dultsche hooldkwartier wor den thans zeer ernstige beraadslagin gen gepleegd. Daar zjjn met den Duit- achen Reiser, Hindenburg 6n Luden1. durf ook Herillng, Hintze en Helfierich aanwezig, terwijl tevens Keizer Karei er met Burlan en Ari zQn aangekomen. Wat deze militaire en politieke lei ders der Centralen tezamen bespreken en zullen besluiten is aan geen onin gewijde bekend en we zullen er voor loopig ook wel niet anders van ver nemen, dsn dat men 't op de gebrui kelijke wijze op alle punten is eens geworden. Aan hartroerende betuigin gen van bondslrouw en eensgezind heid ontbreekt 't reeds bij voorbaat nief, doch dit alles Is slechts uiterlijk vertoon, om de goê gemeente toch wht te zeggen. Ds teiteiyke strekking der te nemen besluiten zullen w§ pas loeren kennen ultjde houding, in don oeret volgenden tUd door de Centrale mogendheden ten opzichte van Busland aan te nemen. Want al weten we niets, zoo ligt het vonden zich aan boord cm hot reus achtlge schip te bekijken. Men liep in de gaDgen op en neer, bekeek het salon, wierp .onderzoekende blikken ln de openstaande hutten, en meer dan eenmaal fluisterde eene stem: „Dat is de hut van den scheepsdokter.' Peter stond op en sloot de deur, doch hij had ze liefst terstond weer geopend, want de onrust daar bulten had hem en de zQnen eonigszlns over het verlegene zwijgen, dat onder hen heerachte, weggeholpen. „Er komt niet veel lucht binnen door deze kleine venstertjes', merkte marrouw Bosémllly eindelijk op, om toch maar iets te zeggen. „Den naam venster verdienen deze lnlkjes nauwelijks," antwoordde Peter. HQ maak'.e hen opmerkzaam op de buitengewone dichtheid van hot gias, dat aan de hevigste golven weerstand kan bieden en legde hun uitvoerig uit, hoe ze gesloten werden. Boiand vroeg: „Je hebt hier ook eene apotheek, nietwaar?' De dokter opende eene kast en wees op eene lange rij flesseben en fleschjes, die op witte plaatjea LatQosche op- schriften droegen. Hij nam er oen uit om de bestanddeelen der vloeistof toch voor de hand, dat deze confe rentie In do eerst® plaats bsirekkiDg heeft op de veranderde en steeds ver anderende omstandigheden in het rijk der Bolsjewiki. Hoe daar de zaken op 't oogenblik staan, is moeilQk nit de tsgsestrydiga berichten cp te maken. Volgens .berichten uit Pstrograd zonden de Bolsjewiki een belangrijke overwinning aan de Wolga behaald hebben op de Tseeho-Slowaken, ter- wQl de Ententetroepen hun opmarech zouden hebben gestaakt. Het bericht uit Locden dat Lania en Trotsky de wijk naar Kroonstadt hebben geao men Is echter van later datum. De waarheid zal ook hier wel ia 'temid den liggen en we mogen aan némen dat er son hevige strijd wordt gevoerd, die nog niet naar daze of gene zijde is beslist. Zullen de Oentraien nu het oogen blik gekomen achten om doze beslis- sing tot stand te brengen en wel ia hun vjoordeel? Het z*1 een moeilijk besluit zijn, want er zit veel risico aan vast. Zij zouden de Bolsjewikl te hulp moeien komen, maar dezen hebben verklaard hiervan niet gediend te zjjn, daar zij terecht hat lot van de Oskraice vreezan. Nu lal het geen bezwaar opleveren de Bolsjewiki togen hun zin te helpen, alt 't Doltsehe belang zulks meebrengt| doch wat zal er noodig zijn om dit Duttsche belang te verzekeren. Niet zoo heel weinig, daar de Ttjeoho' Slowaksn krachtlgen steun genieten van de geallieerden, die er natuurlijk alle belang bg hebben DnUschlaiid oen nieuw Oostelijk front te bezorgen. Toen Amerika den oorlog verklaar de spotte men te BerlQn en was men van meer,leg,dat de overwinning reeds lang behaald zon zijn, eer de Ameri, kanen in Europa konden zijn. Zulk- een lichtvaardigheid zal men nu niet aan den dag loggen bij de onderne mingen door Engeland en Japan op touw gezet. Men heeft lesten beseffen dat do geallieerden over tijd en gold beschikken ea dat dit mach tige hulpmiddelen zjje iu den tegen- woordlgsa oorlog machtiger dan militaire tucht en veldheergenie. Duttschland daarentegen heeft geen t|jd te verliezen, vooral met het oog op de gebeurtenissen in het Wetten. Het moet zich haasten om het uit het O. dreigende gevaar af te wendaa en de wereld wacht met ongeduld op verschijnselen, die doen blijken hoe het zulks denkt te volbrengen. Voor een krachtig militair ingrijpen zal het in de gegeven omstandigheden wel terugschrikken, temeer daar dit juist naar hst verlangen der gealli eerden zou zijn, die niets mser ver langen dan een verzwakking van het Dultsche front in het Westen. Een nieuw vredesaanbod, dat aan- nemelQker zou zjjn dan de vorige, is ook niet te verwachten daar de nltwerking van zulk een blijk van zwakheid noodlottig zou moeten zjjn voor de geestkracht der Centrale volken en daarentegen de geallieerden slechts meer hoop op de eindover winning sou geven. Er zullen wal eenige diplomatieke manoeuvres verzonnen worden, waar door men een toestand hoopt te be reiken, waarin da verdere ontwikke ling der gebeurtenissen het best ken worden afgewacht. Tot nu toe even wel toonden de Dnitschers zich op diplomatiek gebied geen gtoote mees ters. Vooral ten opzichte van Busland hebben zjj een koers gevolgd, die tot veel teleurstelling aanleiding gaf dn dit tal ook nu het geval zijn, wan neer hot oude standpunt om te halen wat er te halen is, niet wordt prijs gegeven en men voortgaat met de werkelijke belangen van het Russische daarin te verklaren, wat schijnbaar zeer oplettend werd aangehoord. Boiand herhaalde, 't hoofd ernstig schuddend„Zeer interessant, zeer interessant!' Er werd zacht aan de deur geklopt. „Binnen 1* riep Pater. Kapitein Beanslre verscheen. „Ik ben met opzet zoo laat ge komen,* zeide hQ, hen begroetend, „om uwe gevoslsontboezemingen niet te storen.' Hij moest ook op het bad plaats nemen. Weer ontstond eene diepe stilte. Plotseling luisterde de kapitein op lettend. Bjj hoorde een commando en verklaarde de anderen de beteekenls daarvan. „Als wij met de „Parel* willen uiti zeilen, om u nog ln vollo zee een laatstee afscheidsgroet toe te wulven, dau is het hoog tijd op te breken. Vader Roland, die zoor op dit nam mer van het programma gesteld was en die de passagiers der „Lotharingen' als zeeman hoopte te imponeeren, ■tond haastig op. „Voorwaarts dan, vaarwel, mijn jongen!' HQ kuste Peter en trok de deur open. volk te negeerec. De zich openbarende neiging om ia het Oosten in do versehlllet-de staten trosen op te richten, duidt er op, dat men het oude dwaalspoor nog steeds bQ voorkeur volgt. De „Vorwa-ts' sehrjjit hierover een verstandig artikel, waarin o.s. het volgende wordt betoogd Gelukt hst niet om der: wil van de Entente volkomen te breken, en blijft wat wQ van zslf sprekend achten, ook ds Daitrcho weerstandskracht onge broken, dau sal man moeten besluiten tot een vrede bü vergelijk en zich nolens volans wel moeten laten vinden, om ook de regeling san de toestanden in het oosten hierbij t» be rekken. Hat la gomakkeljjk in te «ian, wat het beteskent, wanneer ln het oosten f»li» aecomplls wordee geschapen. Dniteeh- leBd kac bewilligen Ir, eon nieuwe bespreking van dan vrede v*n Brest op een wersldvredereongreï, maar het kan deze al reeds voorkomen, door in bijzondere onderhandelingen met Rusland tot eer. herziening over te gaan. Wat echter, als het dan reeds tot stichting van nieuwe aan Dultsch- l&nd „aangeleunde" koninklijken Fin land, Lltpueu, Poles enz. is gekomen? Dan beteekent de herziening van ds vrede van Brest een niet te bemante len Doitsshe nederlaag een nederlaag weliswaar niet van list Dultsche volk, wel echter van de Daltsche macht hebbers, naar bulten Ia elk geval een ernstig echec van de Dultsche politiek, dat ds machthebbsi s wet opoffering van Duitsoh bloed zullen trachten te voorkomen. De nieuwe koninkrijken zjjn alleen dan te behouden, als ds oorlog eindigt met da vestiging van de militaire wereldheerschappij van Daitsehlaad. Wla da Dulssahe randstaten tot flliasl- beziuitigan van de Dultsche dyaastie wil maken, moot ook consequent de militairs wereldheerschappij van DultschDnd als doel erkennen, want zonder deze kunnen de nieuw getim marde troontjes geen dag lang na de vredesBluiting blijven staan. De koningebenoeming in het oosten sluit de deur voor een vrede b(i vergelijk, zij zst alles op de militaire beslissing. De politiek der koningsbenoeming kan verkeerd zijn en Is naar onze over tuiging verkeerd, ook al zou de oorlog eindigen met de volledige ter neder werping van de Anglo-Amorlkaansehe macht en die harsr bondgenooten. Icdlen echter de volkomen ter neder werping niet als een met wiskundige zekerheid te verwachten feit van te voren berekend, maar de mogelijkheid van een militaire remiaepartij voorzien wordt, dan is deze politiek een mis daad. De verplichtingen, diemen tegen, over de nieuwe rijken heelt aanvaard, zullen dan evenzooveel boelen zijn en evenzoovesl hinderpalen voor de poging, een elndeloozen oorlog met diplomatieke middelen te verkorten. Wfj kunnen dan misschien nog jaren lang oorlog voeren, niet voor het be houd van Dultschland, maar om de halve en dubbelzinnige, kreupele ver overingen is hst oosten met geweld te haedbaven. Da vraag kan niet vermeden wor den, of de toestand in het westen zulk een „alles of niets-politlek" in het oosten rechtvaardigt. Niemand is ge lukkig te prijzen na den dood, en geen oorlog is geheel gewonnen, eer bij nog ten einde is Een gewetensvolle, zich do verantwoordelijkheid jegens het volk bewuste politiek zal niet kur-st- matig alle uitwegen afsluiten en alieen dien van de absolute militaire machte- beslissing openhouden. Daaromeischt het belang van hei Duitfohe volk ge biedend, dat in het oosten niet in plaats van beweeglQke toestanden, die nog door diplomatieke besprek)- gen kun- Onbeweeglijk, heel bleek, met ceder- geslagen oogea bleef mevrouw Boiand staan. „Voorwaarts, oudje; wQ moeten ons haasten,* drong de vader „er ia g*ene minuut meer te 'verliezen." ZQ richtte zich op, ging een paar schreden naar haar zoon toe en stak hem hare w&ebleeke, Qskoude wang voor een kus toe; gaen van beiden sprak een woord. Daarop drukte de dokter mevroaw Bosémllly de hand en zijn broeder eveneens. „Wanneer zal het huwelijk plaat» hebben?' vroeg bg nog. „Wfl hebben don dag nog niet bet paald. In elk geval richten wi) ons naar jou tochten." Eindelijk verlieten allen te samen de hut en klommen omhoog naar de met afscheidnemende vrienden, pakjes dragers en matrozen volgepakte brug. „Vaarwel", zeide Roland haastig. „Vaarwel', antwoordde Peter, aan den rand van eene der kleine houten bruggen staande, welke het verkeer tutschen de „Lotharingen" en de kade mogelijk maakten. Nog eenmaal drukte hij allen de hand; toen verliet zijne familie hem. „Vlug, vlug, naar den wagen', nou wotuea hele ><jod, kunstmatige starre bouwsels wden gezet, die ge weld alleen kast aahouden, geweld aileen vernielen kan. Tot zoover de „Vorwarti' t Of de Dultsche machthebbers in dezen oorlog voldoende van da onder vinding hebben geprofiteerd, om naar deze reaeiQku raadgevingen te luiste ren, zal de toekomst ons moeten ba- wQzen. Tut zoolang blQven wij twQ- ielen. Verstandige woorden inden nog nergens veel weerklank en toch worden ze wel overal geuit. Dit is op zlchzell althans een verheugend ver- Bohgosei. Wij willen na het boven staande voorbeeld van Dultsche zijde ook een vooroeciu v.,n EngeiechB zijne ga,en en n«ien daartoe het voigonue aan uit een schrijven in de „Mancuester Guardian', deel uitma kende van oen gedachtenwlssellng over hot ordsrwerp: „De weg naar den vrede'. „Het Dultsche volk zoo lezen wij dan iu bedoeld schrijven gelooft terecht of ten onrechte, dat Engeland weigert anders vrede te sluiten dan met een onvoorwaardelijke overgave van Dultschland en daar de Dnitschers in vele opzichten zQn net als wj zelf, zotten zjj zich schrap en trachten sQ zich zoo goed mogelijk te verdedigen. Misschien vervloeken zij het militaris me, maar zelfs wanneer dit het geval is, dan Is dit toch op het oogenblik hun eenig wapen. De militaire macht maakt gebruik van de haar geboden gelegenheid, zjj zorgt dat licht en kennis niet tot het Daltsche volk doordringen en bevorderen den haat en de onwaarheid. Hon moeten men- schen, die ln zulk esn atmospheer leven den toestand bsgrjjpen of, wan neer zj) deze begrQpsn, hoe moeten zij daaraan uitdrukking geven? De verklaringen van president Wilson zijn duideigk geweest en de vijand toonde neiging er op te antwoorden, maar noch Engeland noch Frankrijk schenen bereid om de rede inplaats van het geweld te laten sprekeu en zoo ging de strijd voort. De toestand is die van twee groepen van personen door een Qzerea muur van elkander gescheiden, niet in staat met elkander ln aanraking te komen of elkanders stemmingen en gevoelens te begrQpen ieder maakt zich de ergzte voorstel lingen van de gemeenheden van den vijand, doordat h(j zijn eonolusies trekt uit verdraaide feiten. Onge twijfeld bestaat er ln de vijandelijke landen een groote stroomlng ten gunste van een verstandigen vrede". Wij gelooven dit met den ichrgver in het Ecgelsche blad en zQs boven-, dien overtuigd dat deze stroomlng zich eenmaal ruim baan zal verschaf fen om de wereld schoon te spoelen en tot nieuw laven te wekken. Alleen biQven w(J ons afvragen: Hoe lang nog? Ingezonden Mededeeling. Kleiita Oorzaken hab'06n dikwgls groot* gevolgen. Door nl-t van tijd tot tj, -. hot lichaam te Zuiveren rap o* reine stoffen, welke z eh riikwQls ops.,'-, hoopen stelt men Heb aan versehs - nda ziekten bloot! De Laxeerpillen van Apotheker BOOM verwijderen de onzuivere stoffen en overtollige gal en sl$m en bevorderen een goeden stoelgang. Alleen echt in gesloten doosjes met handteeke- nlng Fl^rna A, M. BOOM k 25 en 50 ct. per Ouos-je. Verkrijgbaar in de nucate Apotheken en Drogistwinkeli. frnrkrijgbaar te Goes bij GEBRS. MULDER. drong de vader. Eene vigilante wachtte ï-en, om hen om hen zoo ine! mc-gelijk naar de buitenbaden te bre se- «vaar Papagrls mei de zeilklare ,P-,-r« lag. Geen windje bewoog zich; het was een oier droge, windstille herfstdagen, waarop de gladde zeespiegel koud en hard als glinsterend staal schijnt. Hans greep een riem, z(jn vader den anderen, en belden begonnen te roeien. Op de havendammen, ja zelfs op de granieten borstwering wachtte eene tallooze, door elkaar krioelende, luidruchtige menigte op het vertrek der nieuwe stoomboot. Tuaschen die mensohenmassa's gleed de „Parel* door en weldra was tg buiten de haven. Kapitein Beauslre hanteerde, tus schen de beide dames gezeten, het roer. „GQ zult zien, dat wi) preelei ln zijne feoerslQn zijn." En de belde roeiers haalden flink uit, om zoo spoedig mogelijk ln de volle zes te komen. Plotseling riep Bolund„Daar 1» ze 1 Ik zie de masten en den schoorsteen. Ze vaart de haven uit.' (Slot volgt.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1