N°. 94.
Zaterdag 10 Augustus 1918,
1058 jaargang.
dit m. behoort
een Bijvoegsel.
Twee Gebroeders,
ABONNEMENT
Pr(je per kwartaal, in Goes f 1,—
beiteü Goes f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Verschflnt: Maandag-, Woensdag
en Vrjdagavond.
(iOESCHË
Uitgave Naaiul. Venn. „Goesche Courant".
«MUNT
DirecteurG. W. van Barncveld.
ADVERTENTIËN
van 1—5 regels 75 cent, elke
regel meer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 1,60
BewUsaammer* 5 cent.
Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag*.
Kr is een pessimistische leer, die
verkondigt, dat er een vaste hoeveelheid
misdaden is, welke de menschheid
telkenjare betaalt, met de zelfde regel
maat als waarmede zij haar belastingen
voldoet aan de schatkist. De ervaring
bewijst dan ook, dat elke vorm van
gemeenschapsleven aanleiding geeft tot
misdrijven. De nuttigste hervormingen
hebben haar keerzijde. De vindingrijk
heid van den mensch in het uitvinden
van nieuwe misdaadvormen is enorm.
Deze leer is dus zeer pessimistisch
maar wat te zeggen als men inplaats
van het vaste budget misdrijven, de
misdadigheid op onrustbarende wijze
ziet toenemen. Het is treurig te moeten
constateeren, dat de oorlog in toene
mende mate, ontbindend werkt op de
karakters en geesten van vele meuschen.
Onistellend zijn de rapporten van B.
en W., van politiecommissarissen, van
rechters of van andere deskundigen.
In Botterdam heeft de hoofdcom
missaris precies de stijging' van het
aantal misdrijven berekend. Hij heeft
daarvoor den termijn Oct. 1916 tot en
met Jan. 1917 met denzelfden termijn
in het volgende jaar vergeleken. Hierbij
werd dan nog buiten beschouwing ge
laten, dat de criminaliteit in 1916
leeds zeer groote afmetingen had aan
genomen.
Door die vergelijking bleek, dat het
aantal aangiften, terzake misdrijf, steeg
van 2576 op 4761, een stijging dus
van 85 pet. Dit is gemiddeld berekend,
maar het percentage zal nog wel liooger
worden, als men in aanmerking neemt,
dat de toename in de eerste maand
van den termijn 52 pet. in de laatste
echter 107 pet. bedroeg.
Bovenstaande betreft enkel Botter
damwe willen nu nog enkele cijfers
noemen, die op Amsterdam betrekking
hebben.
Voor één der rechtercommissarissen
worden in 11 weken 980 verdachten
geleid. Amsterdam heeft 4 rechter
commissarissen dat is dus ongeveer in
totaal 3900 verdachten.
In één maand werden 1600 rijwielen
gestolen.
Dit zijn enkele cijfers van de twee
grootste steden. Zoo is het echter ook
ongeveer in andere steden en zoo wbrdt
het steeds meer op het platte land.
Gezien dit ontstellend feitenmateri
aal, zal dus een ieder wel toegeven,
dat de misdadigheid van week tot week
toeneemt.
Wat zijn de oorzaken van deze toe
name f Deze zijn velerlei. Wij noemen
als hoofdoorzaak, de sociale misstanden,
die op hun beurt weer uitvloeisels zijn
van den wereldoorlog. Hierin zijn de
voornaamste factoren le. de enorme
prijsstijging van alle goederen 2e. de
steeds toenemende werkeloosheid en bij
deze twee komt tenslotte het feit, dat
de gevangenissen en huizen van be
waring propvol zijn.
De prijsstijging maakt, dat alles
waarde krijgt. Dingen welke men vroe-
4-2 "FCTJALETOH
DOOS
GUY DE MAUPASSANT.
Daar beneden iu het groote schip
hoorde men een verward geraai; het
heen en weer schuiven van goederen,
die ia het ruim werden geborgen,
het gelald van voetstappen en stemmen
het ratelen der stoomkranen, bet
fluiten der bootslieden en het kletteren
van kettingen, die met eet) heeaeh
geluld door da machine op en af
gewonden werden.
Toen Peter aiaeheld van slju collega
had genomen en weer aan wal waa,
overviel hem eene ongekende treurig
heid. Zelfa ln de uren van woeste
wanhoop, van da diepste am art had
hij zich niet zoo ellendig, zoo ver
laten gevoeld. Nu hield nleta hem
meer terug, nu was elke band ver-
aeheurd. Toeu hij alle liefde en
teederheld, welke er ln zijn hart waa
geweeit, met ruwe hand had uitge
rukt. had hfj toeh dit afachuweljjk
gevoel, aan niemand toe tebehooren,
niet gehad.
Het waa geen Innerlijke kwelling,
geen zedelijke pijn meer, het waz de
amart van het verjaagde dier, de
lichamelijke angst van bat verdreven,
verlaten achepael, dat geen dak heeft,
ger waardeloos noemde hebben nu ver-
koopswaarde. De „N. B. Ct." schreef
23 Juli j.i. „Putdeksels vau riolen,
kopeien 'knoppen, scharnieren enz.,
alles heeft een zekere waaide gekregen,
welke den diefstal in de hand werkt."
De prijsstijging heeft ook den smok
kelhandel zoo winstgevend gemaakt.
Ten aanzien vau het tweede punt
behoeven we niet veel te zeggen. Het
gebrek aan grondstollen maakt steeds
meer werkeloozen en ledigheid is des
duivels oorkussen vooral als daarbij
nog nypend gebrek wordt geleden.
Nu het derde punt. Hierbij is natuur
lijk een zekere wisselwerking te be
speuren. De twee eerstgenoemde facto
ren zijn de reden, dat de derde er bij
komt, welke op zijn beurt weer mede
werkt de criminaliteit te doen stijgen.
Het gebrek aan plaats in de gevange
nissen is op het mogenbiik dan ook hel
grootste gevaar. Om even tot onze cijfers
terug te keeren. Van die 39Ü0 ver
dachten moesten er 3200 op vrije voeten
worden gesteld, omdat er voor hen geen
plaats meer was. Dit gevaarlijk goedje
blijft dus rondloopen eu begint zich
straffeloos te achten. Het is voorgekomen,
dat dezelfde rijwieldiet driemaal inéén
week door de politie op heeterdaad
werd betrapt.
Het is beslist een fout der regeering,
dat zij in deze materie niet eerder heeft
ingegrepen. Zij heeft het gevaar toch
zien aankomen. De kosten in de voor
ziening van de hoognoodigste ruimte
zijn wel verbazend hoog, maar zoo kan
het niet langer.
Zuinigheid in dezen tijd is mooi,
maar met die soort zuinigheid raken
we al verder en verder van huis. De
regeering schijnt dat langzamerhand
ook in te zien, want zij heeft besloten
tot het bouwen van bijgevangenissen.
Als het nu maar krachtig aangepakt
wordt. Een goed denkbeeld lijkt het
ons ook, wat onlangs een Haagscke
courant opperde. Hierin werd voor
gesteld om als noodmaatregel, de los-
loopende misdadigers op een eiland
samen te brengen. De herberging zou
niet zoo kostbaar zijn en do kans op
ontvluchting gering.
Bij criminaliteitsbestrijding zijnv
repressieve maatregelen niet voldoende.
In gewone tijden zijn zij tenminste niet
in staat de criminaliteit te verminderen.
De beste maatregelen zijn natuurlijk
die, welke er .naar trachten misdrijven
te voorkomen. Hierop js in de laatste
jaren ook wel de aandacht gevestigd,
zoowel van regeeringswege als van
particuliere zijde. Tot veel resultaat
heeft het echter nog niet geleid. De
crisis heeft ook hierin belemmerend
gewerkt. Ons ontbieekt een samenstel
van maatregelen waar systeem inzit.
Vooral aan jeugdige personen zal men
aandacht moeten wijden, want een
goede opvoeding kan veel voorkomen,
We komen hier ter gelegener tijd op
terug.
Buitenland.
De strijd in en buiten Europa.
Generaal Foch is tot maarschalk
van Frankrijk benoemd. Desa hoogste
militaire onderscheiding we:d, sinds
de waardigheid ln Docsmber 1916
om zijn hoofd neer te leggen, dat
zich blootgesteld ziet aan ragen, wind
en aile ruwe natuurkrachten. Toen
hy den voet op dat drjjvende gebouw,
ln dat nauwe kamertje had gezet, had
zich de natuur van den landbouwer,
die altijd ln een vaststaand, rustig bed
heeft geslapen, tegen de onzekerheid,
die nu voortaan zgn levenselement
zou wezen, krachtig veriet. Tot nu
toe hadden vleeieh en bloed zich ge
borgen gevoeld achter den vatten,
diep in den grond rustenden muur,
door de zekerheid, op dezelfde plaats,
waar zij zich te ruste hadden gelegd,
weer te ontwaken, onder een dak, dat
tegen wind en weer beschut: nu
zouden de stormen, hitte en koude,
welke men blijmoedig trotseert ln
eena gezellige woning, den weerlooss
treffen, hem op de een of andere
wijze onophoudeigk kwelien.
In plaats van den grond, dien hQ
nu nog onder zijne voeten voelde,
zou hy op die reilende, woedeode,
alles verslindende zee aangewezen
zya; in plaats van straten en tuinen,
om ln te wandelen en «Iph moe te
loopen, niets dan een paar meter lange
planken, waarop man als een veroor
deelde met andere gevangenen op en
neer gaat. Geen boom, geene bloem,
gesne straat, geen huis, niets dan
wolken en golven. Dag aan dag het
vaartuig onder zich te voelen schom
melen, met storm ziob aan de ver
schansing, de deuren vast te klemmen.
herleefde, slechts aan Joffrs verleend,
oader wieus opperbevel dazoaenvan
FraaferSk hun land behoedden tegen
den dreigenden ondergang. Het was
de slag aan de Marne, die ln latere
dagan van togeespoed ea teleurstel
ling het vertrouwen schraagde en den
Frasechen soldaat mat trots vervuide
gei inosd gat in den strijd te volhar.
den. Da Merne is voor het Franschn
volk aau symbool gewordea, want
ooau keerde asn dozen stroom de
ki'Ügsk&tis en brak aas dee onheil
spellend betrokken hemel de- geluks
zon door. Gelijk het toen generaal
Joffre was, was het r.tt gen&raai Foch,
wlon als opperbevelhebber en ont
werper van het krijgtplan, de eer
toekwam, welke hem thans is verleend
in den vorm vaa sja bevordering tot
maarschalk. Naast ham deelt generaal
Detain ia de eer, d&a. hom de militaire
medalja werd toegekend. In zlju rap-
port aau president Poloearé, dat aan de
benoeming van Foch voorafging, merkt
Ciomsneeau o a. op das Foch en zijn be
wonderenswaardige troepen den v{and
hebban overwonnen, op het oogenbllk,
dat deze meende door een geweldig
offensief over een front van 103 K,M.
de beslissing ten zijnen gunste te
kuaaea behalen en een Daltsche vrede
te kuanan opleggen, die de knecht
schap der wereld b,-,teekend zou heb
ben. Parijs vaa gevaar bbvrgd, Sols-
sons en Chst8*u Thierry hernomen,
meer dan 200 dorpen bevrijd, 35,000
gevangenen, 700 kanonnen, de door
den vjand verkondigde verwachtin
gen vernietigd, de roemrijke gealli
eerde legers in éèn ovorwlnnendsn
stormloop van de oevers van de Mama
tot die van de Alsno opgerukt, dat
zlju de resultaten van de manoeuvre,
op schitterende wgse door hetopper-
bavelBchap ontworpen en door de
onvergslljkeijko leiders uitgevocid.
Het vertrouwen doar do Kepu'oieken
door alle Boedgosooten gesteld in den
overwinnaar van de moerarsea van
Saint-Gond, ln den roemrijken leider
van slagen aan Yscr en Bommels .ten
volle gerechtvaardigd. De waardigheid
van maarschalk, can Foeh verleend,
zal niet alleen een beloociag voor
bewezen diensten ajjn, maar zzlinde
toekomst nog meer gezag verleenen
aan den grooten krijgsman, dia ge
roepen is om de legers dar entente
naar de beslisseuua overwinning te
voeren.
De beslls-eadc overwinning, ziedaar
nog steeds het einddoel waarnaar
wordt gestreefd, naar men zegt om
deu vrede te verzekeren, doch in
werkelijkheid om de macht te ver
warven. Aan geen van balde zijden
won echt) a de gezaghebbende leiders
des vrede, die zuiver recht doet.
Onder een eervollenen bevredigenden
vrede verstaat men steeds weer een
vrede, die op overwinning is geba
seerd en macht verleent.
Zulk eou vrede, van welke zijde
ook opgelegd, zou hét meest te vree-
zen besluit zjn van dezen vreeslijken
oorloghy zou de kiemen in zich
dragen van nog geweldiger rampen,
van nog meer ellende en rechtsver
krachting. s
De geallieerden hadden de Duitiche
vredesvoorstellen met minder hoon
kennen ontvangen, han aannemen
konden z5 niet. zy verkeerden niet
in een positie, geljk Rusland dwong
de gestelde voorwaarden to aanvaarden
en te berusten in een staat van onder
worpen afhsnkelgkheid, geljk zich
thans voordoet.
den smullen bedrand krampachtig
vast te houden, om niet op den grond
te worden geslingerd, en op kzime
dagen niets te hooren dan het draaien
der schroeven, en da boot, die ons
draagt, te voelen voortsnellen in on
vermoeide, gelijkmatige, wanhopig
makende vaart.
En tot dat leven van een galeislaaf
was hg veroordeeld, enkel en alleen,
omdat sgne moeder geeu weerstand
had kunnen bieden aan den hartstocht
van een man.
Nu had hy niet msar die hoog
moedige mensehenveraehting, die min
achtends atkeer voor de voorbij
gangers, neen, nu gevoelde bij een
smarteiyk verlangen met hen te spre
ken, hun te zeggen, dat hg Frankrijk
zou verlaten, een beetje troost en
deelneming van hen te ontvangen.
In het diepst van z0n hart gevoelde
hy zich als een bedelaar, die be
schaamd de hand uitstrekt naar eene
kleine gave; schuw en toch zoo
krachtig leefde ln hem de behoefte
aan een mensch, wien iyn heengaan
ieed zou doen.
Daar schoot MarowBko hem te bin
nen. Ja, de oude Pool was do eenige
dia hem lief genoeg had om eene op
rechte, diepe smart daarover te ge
voelen en de dokter besloot terstoud
zyne schreden naar de kleine apotheek
te richten.
Toen hg het winkeltje binnentrad,
schrikte de oude apotheker, die juist
Dultschland bevond zich zes maan
den geleden evenmin zooseer ln het
aanw, dat het eik vredesaanbod van
entsntezydê gretig diende a:-.;\ tenemen.
Lloyd George verklaarde, dat het een
rechtvaardige en redelijke oplossing
wa», dis een half jaar geleden doar
de geallieerden aan Duitschlaud werd
voorgesteld, doeh door ait land ward
verworpen.
Wat dit vredesaanbod inhield ver-
nemen wij niet, dooh men kan gemsk-
kcigk nagaan dat, Dultschland het
allesbehalve redelijk cn rechtvaardig
zal hebben gevocden.
Ia verband met deze merkwaardige
verklsrlBg van dan Britsehen premier
wordt in eou bericht uit Milaan aan
da Daily Tal.' herinnerd aan hetgeen
destgds reeds In politieke kringen te
Rome word beweerd en waarop de
Itsiiaacschs pers don 29en Maart
«inspeelde. Dat was dadoRjk b(j het
begin van hes groote Dultsche offen
sief in Franfcryk en da resultaten van
de ententeoonferentie te Bondon waren
een week tevoren openbaar gemaakt.
De .Corrlere della Sera' vestigde or
tosn de aandacht op dut ofschoon de
conferentie den I7en Maart was
gesloten ea verscheidene ministère
den volgendon dag Londen had
den verlaten, de nota waarin de
besluiten werden meegedeeld, eerst
den 20en Maart werd gepubliceerd en
Duitschland's hardnekkigheid om den
str-yd voort te zetten ten sterkste
laakte. Tusschen den 17en en dsn
20en hadden, naar 't schijnt, do eeten-
teregaoriopen de zekerheid gekregen
dat Dultschland elk redelijk voorstel
verwierp. Dat drong alle geallieerden
tot nauwer aaneensluiting en heeft de
benoeming vac Foch tot opperbevel
hebber in Fisskifjk verhaast. Het
voorstel der geallieerden schijnt niet
door de Duitsehe diplomaten, maar
rechtstreeks door hst groote hoofd
kwartier te zïn verworpen. Dia ver
werping was da oorsprong van het
conflict met von Ktthlmann,dle geneigd
geweest sehgnt te zijn om op redeiyken
grondslag met de geallieerden la
onderhandeling te treden. Van dien
tyd af weid Kühlmana's weerzin
tegen de voorschriften van het groote
hoofdkwartier sterker en sterker.
Of hier werkeijjk een tipje wordt
opgelicht van een sluier, die de
geheima roerselen van dezen volkeren-
strijd bedekt, zal nader moeten blijken,
wanneer Lloyd George wil voldoen
aan de uitnoodiging van deGsrmaula
om den dank der heele wereld te
verdienen, door aan te toonen, wan
neer Dultschland een ernstige moge-
ïgkhcid om tot oan rechtvaardige en
redeiyke oplossing te komen buiien
beschouwing heef; gelaten, om van
een moedwillige afwijzing in 't geheel
niet te spreken, zegt het blad.
Mzlvy, de gewezen Fransche minister
van Binnenlandsehe Zaken, is voor vijf
jaren uit de Fransche samenleving
gebannen.
Hjj werd, zooals men weet, door
Dandei van landverraad beschuldigd.
Een door het Hooggerechtshof, den
Senaat dor Republiek, ingesteld onder
zoek- viel echter dadelijk geheel ten
gunste van Mslvy uit, zoodat men
radelykerwyze zijn vrijspraak kon
verwachten.
Redelijkheid komt echter niet voor
ln het woordenboek der booge politiek,
die dit gaheele proces, gelijk zooveel
Fransche processen, behesrschte. Een
vrijspraak van Malvy sou een he
in een marmeren vijzel de een of
andere stoi fijn wreef, eenlgBzins en
snelde, zyn werk in den steek latend,
naar heta toe.
,Men ziet u immers bgna niet meer?'
lelde hy verwijtend.
De jonge man legde hem, zonder
vooreerst de werkeigke reden daar
voor op te geven, uit, dat hy vele
boodschappen, bezoeken enz. te doen
had gehad en vroeg toen,Nu en
hoe gaan da zaken?'
Ach! De zaken gingen heel slecht;
da concurrentie was te groot en zieken
waren er in deze arbslderswgk maar
onkel» en slechts arme. Goedkoops
huismiddeltjes waren het eenige, waar
veel omzet v&n was en het kwam
geen dokter ln dan zin, een van die
samengestelde, moeliyk te bereiden
geneesmiddelen voor te schrjven,
waaraan de apotheker zyné vyf hon
derd pereent verdient.
Als het nog drie maanden zoo
doorgaat', besloot do kleine man
kjjno mededeellng, ,dan kan ik den
winkel wel slatten. Als lk nog niet op
u hoopte, myn beste dokter, dan had
ik my ai lang op bet sehoenenpoetsen
toegelegd.'
Peter voelde zyn hart Ineenkrimpen
en besloot, den slag, welken h9 den
ouden man moeit toebrengen, liever
zonder dralen, met vaste hand te
geven.
Ja, op my op my moet gü niet
rekenenik kan u op geenerlei wgie
sehuldiging van Clemenceau beteoke-
aen en dit diende bigkbaar te worden
voorkomen.
Daarom heeft de Senaat er iets op
gevonden eu Malvy veroordeeld
wegens pllchtaverzuim, waarvan hy
niet werd beschuldigd. Dit plichtsver
zuim zou hebben bestaan in te zacht'
zinnig optreden tegeu de arbeiders
groepen der linkersyde en in steun
aan Almereyda en den Bonnet Rouge,
tosn doze nog Biet als .óéfaitlstisch*
werd basehouwd.
Deze merkwaardige oplossing van
het proees-Mslvy werpt een nieuw
licht op de ministerieels vorantwoor-
deiykheid ln Franktgk, na het neer
leggen der portefeuille.
Van het front komt het belangrijk
bericht, dat het 4ae Britsche leger en
het Isto Fransche leger Donderdag
morgen hg hst aanbreken van den
dag, onder opperbevel vaa Haig, op
een breed tront ten O. en ten Z.O.
van Amleus een aanval hebban onder
nomen.
Op het oogenbllk wsten wy nog
niets omtrent de gemaakte vorderin
gen, dio Haig bevredigend noemt.
De Duiischere zyn ditmaal vermoede
lijk niet verrast, getuige hun terug
trekkende beweging op dit frontdetl,
eenige dagen geledon uitgevoerd. Zg
hebben daardoor waarsehgniyk te
groote verliezen willen voorkomen en
hst aanvalsplan van Haig ln de war
willen sturen.
In hoever zy daarin zgn geslaagd
zullen ons de eerstvolgende bysosdsr-
heden betreffende dit nieuwe Britsch-
Franiohs offensief weldra loeren.
Aan het Vosle-front was het voor
naamste feit, dat Fransche en
Amsrlkaanich* troepen de Vesle ten
O. van Basoebes sjju overgetrokken.
Niettemin li hei tooucel van den strijd
niet noemenswaard verplaatst en
biyven de Unit-chars ten N. van de
Vesle krachtig wserataud bieden,
vermoedelijk om zooveel mogeigk
zonder klouieehoa-ou ds overzgde van
de Aisne te bereiken, waar zy zich
duurzamer zul en kucnen verzetten
tegen het opdringen der geallieerden.
Het nieuwe Britseh-Fransche
offensief.
Het Duitiche legerberlcht meldt,
dat de Engelschen aanvielen tustchen
de Ancre en de Avrs en ln de Duitsehe
stellingen zyn gedrongen.
In het Lagerhuis heeft Bonar Law
meegedeeld, dat de Britten op eon
front van 20 K.M. tunehon Morlan-
court en Montdidior gistermiddag
om 3 uur alle oogmerken hadden be
reikt
Ze vermeesterden 100 kanonnen en
maakten 7000 gevangenen.
De vooruitgang besloeg een diepte
van vier tot vyf, op één punt zelf»
zeven myi (ruim 11 K.M.)
Reuter verneemt, dat onder de ver
overde dorpen ten O. van Amiens
voorkomen Morenil, Demnln en Aban-
conrt. Ds Britsche strgdkrachten be
reikten de hoogten ten O. van Cérlsy
bezuiden de Somma eu die van Mor-
laneourt, ten N. van die rivier.
Binnenland.
De kabineUcrieie.
De .Nieuwe Ct.* sehryft:
Da besprekingen van mgr. Nolens
voor de vorming van een kabinet sijn
thans zoover gevorderd, dat voor alle
meer behulpzaam zyn. In het begin
der volgende maand verlaat lk Havre."
Marowsko trok in zyne opgewonden
heid den bril van zgn neus.
,U u wat praat u daar
toch?' stamelde hg.
.Ik zeg u, dat ik weg ga, arme
vriend 1'
Toen hg zgne laatste hoop mooit
zien verawynen, bleef de Pool als aau
den grond geworteld staan, en in syn
binnenste ontstond een groote ver.
ontwaardiging tegen dezen man, dien
by gevolgd was, aan wien bQ zyn
hart geschonken had, in wien hy zalk
een onbegrensd vertrouwen had ge
steld en die hem na zoo koelbloedig
in den steek liet.
.U wilt my das ook verraden, ook
verlaten, n u stiet hg onduldo-
ïgk alt.
Peter was zoo aangedaan, dat hy
den ouden man liefst om den hals
was gevallen.
.Ik verraad u waarigk niet 1 Ik heb
de omstandigheden hier niet gunstig
gevonden, om my er te vestigen, en
heb daarom eene betrekking als
scheepsdokter aangenomen.'
.0, meneer Peter 1 U hadt mij zoo
vast beloofd, my aan een bestaan te
helpen 1"
Ja, wat zal ik u daarop zeggen
Ik moet in de eerste plzats voor myn
eigen bestazn zorgen, en lk heb geen
cent vermogen."
(Wordt vervolgd).