Herman Snijders. N°. 77. Dinsdag 2 Juli 1918. 105e jaargang. Bij dit een no. behoort 25 FEUILLETON Twee Gebroeders, No. 6 van l$jst HfO. 16. Uitslag der Verkiezing. ABONNEMENT Prgi per kwartaal, in Goes f 1,— buiten Goes f 1,25. Afzondarigka nummers 5 cent. VerschjntMaandag-, Woensdag en Vr® dagavond. «OME 1 OMUVr Uitgave Naaml. Venn. „Goeseke Courant". cjDirecteur: G. W. ran Barneveld. ADVEBTENTIËN van 1—5 rogeli 75 cent, elke regel meer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regeli f 1,50 Bewijsnummers 5 cent. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur «sormiddagi. Onze Vrijzinnig Democratische" Kandidaten. In korte trekken zullen we heden, aan de vooravond van de Verkiezings dag, een overzicht geven van het leven en werken onzer kandidaten, die ge op uw stembiljet vindt op lijst 18, de tweede in de onderste rij. Ketelaar Th. M., geboren 6 Mei 1864 te Amsterdam, was van 1882 tot 1897 openbaar onderwijzer aldaar.' Na zich eerst voornamelik op het gebied van zijn vakvereniging, de Bond van Nederl. Onderwijzers, bewogen te heb ben, en krachtig te hebben meegewerkt, om deze van een zwak klubje tot een machtige vakbond te verheffen, betrad hij ook het politiek terreinhij werd in 1897 door'het kiesdistrict Amster dam V tot afgevaardigde in de Tweede Kamer gekozen en heeft tot heden onafgebroken dit district vertegenwoor digd. Dat hij in de Kamer een krachtig verdediger van het openbaar cfnderwijs was, is bekend en vooral tijdens de ministeries Kuyper en Heemskerk, vond hij in dit opzicht veel te doen. Toch ontaardde bij hem de verdediging van het openbaar- nooit in het afbreken van het biezonder onderwijs, en toen hij dan ook onder het ministerie Cort van der Linden tot lid der „Bevredi- gingscommissie" werd benoemd, heeft hij van ganser harte meegewerkt om zowel voor het biezonder als voor hetr openbaar onderwijs, een bevredigende oplossing te verkrijgen. De verheffing van het gehele volks onderwijs iu.al zijn geledingen, was zjjn doel ook bij deze arbeid. Hij zal ook in de eerstvolgende jaren aan dit doel zijn volle en grote arbeids kracht geven. Mr. Limburg J., geboren 29 Decem ber 1866. te 's Gravenhage, promo veerde in 1890 te Leiden iu de rech ten, op proefschrift „De strafbare op ruiing", dat als antwoord op een prijsvraag met goud bekroond was. Hij vestigde zich als advocaat te 's Gravenhage en werd daar in 1897 benoemd tot rechter-plaatsvervanger. Van 1902 tot 1905 was hij politiek redakteur van het „Sociaal Weekblad". In 1905 werd hij lid van de Tweede Kamer, wat hij tot heden is geweest, i a.e.v. voor de distrieten 's Gravenhage, Schoterland en Groningen. Sinds 1910 is hij voorzitter van hel Rijkswoning- college en toen werd hij ook benoemd tot voorzitter der staatscommissie tot herziening van de redaksie der kinder wetten. In 1917 slaagde Limburg er in, er door te krijgen, dat zij, die een eindexamen H.B.S. met goed gevolg hebben afgelegd, recht hebben tot het afleggen van examens aan de univer siteiten. Daarmee is een hervorming van ons onderwijs bereikt van grote demokratiese betekenis. Dr. Jacobs, Aletta H., onze eerste vrouwelike kandidaat, werd geboren in ^ppemeer. Op 17jarigen leeftijd vroeg DOOS GUY DE MAUPASSANT. Plotseling vroeg hij„Mams, hebt u hst portret gevonden?' „Wat voor een portret antwoordde aij, hem verwonderd aanaiende. „Marscball'i portret". .Neendat wil zeggen, ja go- vonden heb Ik het niet, maar ik meen mj te herinneren, waar lk het heb". .Wat?' vroeg vader Boland. ,Ean mlnlataurportret van Marschall, dat vroeger in onze woonkamer te Parijs hing. Ik dacht, dat het wol aardig voor Hans zou s9o, het te be zitten*. .Ja, natuurlijk, dat spreekt van celfl* riep de vader. ,Ik herinner het mil good en heb het in 't laatst der vorige week nog gezien. Je moeder nam het met eenige papieren, die ze rangschikte, nlt bare schrijf tafel. Donderdag of VrQdag moet het geweest zfjnJe weet het nog wel, Louise Ik wilde mij juist gaan scha' ren, je hebt het uit eene lade genomen met een heel pakje brieven, die je naderhand meerendeels verbrand hebt. Hum 1 Een zonderling tbeval, dat een paar dagen, voor de erfenis kwam, zij, op eigen initiatief, aan minister Thorbecke om tot de universiteit van Groningen te worden toegelaten, ten einde daar voor doctor in de medi cijnen te studeren. Haar verzoek werd toegestaan en daarmede werden in Nederland' de Rijksuniversiteiten voor de vrouwen geopend. Aan de stads- universiteit te Amsterdam zette zij haar studie voor arts voort. Na haar diploma als arts te hebben behaald en den doktorstitel te hebben verworven, ging ze naar Londen, om daar geruimen tijd in de hospitalen voor kinder- en vrouwenziekten prakties werkzaam te zijn. In 1897 vestigde ze zich als arts te Amsterdam, waar ze veel heeft ge werkt onder de vrouwen uit de volks klasse, die er behoefte aan hadden, zich met haar klachten tot een vrouwelijke dokter te kunnen weuden, om voor een vrouw haar kwalen bloot 'e leggen. In het gebouw van het Algem. Nederl. Werklieden Verbond gaf zij tweemaal per week on- en minvermogende vrou wen en kinderen gratis behandeling. In de politiek leefde ze tevens mede. Hard heeft mevrouw Dr. Jacobs gewerkt voor vrouwenkiesrecht, en verder heeft ze op medies en sociaal gebied ver schillende werken geschreven en ver taald. Mr. Hoodenburg L. N., geboren 22 October 1866 te Dordrecht uit een bekend koopmansgeslacht. Na aldaar het gymnasium te hebben afgelopen, studeerde Roodenburg te Leiden, waar hij in April 1890 promoveerde tot doctor in de rechtswetenschap op een proefschrift over „Partieel Appèl". In 1900 vestigde hij zich te 's Gravenhage. In de eerste jaren wijdde hij zich aan sociologiese studiën, daarna volgde praktiese sociaal-politieke arbeid. In het biezonder het woningvraagstuk en dat der volkshygiène en volksgezondheid hadden Roodenburgs aandacht. Zowel in de Kamer als de Haagse gemeente raad legt Roodenburg zich toe op sosiaal- hygiënise vraagstukken. Jhr. Mr. Dr. Tan Beresteyn E. k., geboren te Haarlem 2 April 1876, pro moveerde in 1899 tot Doctor in de Rechtswetenschappen. Hij was a. e. v. leraar aan de H. B. S. te Amersfoort, Amsterdam en Utrecht. Tevens was hij van 19061909 privaat-docent aan de Universiteit te Utrecht in de Staat kundige geschiedenis. in 1909 trad hij op als Chef der afdeling Onderwijs enz. aan de prov. griffie te Groningen. Hfet volgend jaar werd hij Burgemeester van Veendam. Veel heeft hij daar, op Vrijz. Demo- cratiese grondslag bouwend, tot stand gebracht, vooral ook op onderwijsgebied. In 't begin van de oorlog gaf Van Beresteyn in de Prov. Groningen leiding bij de oplossing van het broodvraagstuk. Deze organisatie heeft minister Treub ook in andere provincies ingevoerd. De voorziening van ons land" met aardap pelmeel is eveneens door hem georga niseerd. In de Kamer heeft hij zich in het biezonder bezig' gehouden met de kwesties der levensmiddelenvoorziening. Snjjders Herman, onze alom be kende Zeeuwse figuur, zo bekend, dat het haast overbodig mag lijken van hètn een levensschets te geven. dat ding in ja handen moest komen. Men zou haait aan vcortoekenen en zoo ieti golooven 1' Mevrouw Boland antwoordde wol komen bedaardJa, ja, lk weet, waar het la; lk zal het teratond halen." Z5 had dus eene onwaarheid gezegd I Het wai eene leugen geweest, toen ifj haar zoon dien morgen had ge antwoord ,Ik weet het niet juist miaichien ia het In mjjne schrijftafel". Eenige dagen geleden had zQ het nog in de hand gehad, het bekeken, en toen weer in het geheime laadje verborgen met de brieven zjjna brieven. Peter zag zijne moeder, die gelogen had, aan. Eg sag haar aan met de verontwaardiging van een bedrogen zoon, wlen men zijn heiligste ontstolen had, en met de woede van een man, die naar langdurige blindheid een ichandelUk verraad ontdekt. Als hü de echtgenoot dier vronw was geweest, iijj, die haar zoon was, bij zon haar hebben aangegrepen, op den grond geworpen, geslagen, geschopt, gedood 1 En hfj kon niets zeggen, niets doe», niets bewijzen, niets onthnllen. HJ was de zoon, hem kwam de wraak niet toe, hem had men niet bedrogen. En toch, men had ook een bedrog jegens hem begaan, men had zQne liefde, zijn vromen eerbied bedrogen. Z(J was het aan hem verplicht ge weest, rein en vlekkeloos te zijn elke moeder is dat aan bare kinderen verplicht. Zoo de woedt, die zijne Hij is samengegroeid met de V. D. B., waarin wel niemand gevonden wordt, die hem niet erkentelik is voor zijn vele arbeid in het belang der demo krasie, hem achting toedraagt om zijn persoon en karakter, een achting, die bij hen, die het voorrecht hadden Snijders nader en beter te leren kennen tot warme genegenheid is gestegen. Sedert 1882 is hij leraar aan de R. H. B. S. te Middelburg in de vakken Geschiedenis, Staathuishoudkunde en Staatsinrichting. A's docent heeft hij een uitnemende naam. Maar niet alleen als zoodanig diende en dient hij het middelbaar onderwijshij is één der leiders van de Vereniging van Leraren bij het Middelbaar Onderwijs, waarvan hij thans eerelid en voorzitter is. Sedert 1885 neemt Snijders deel aan het politieke leven, terwijl hij sedert 1887 als spreker en debater optreedt. Br zijn weinig plaatsen van enige betekenis in Nederland, waar Snijders niet heeft gesprokenvooral hier in Zeeland is hij alom bekend als onze politieke leider bij uitnemendheid. Reeds in 1885 stelde hij in de liberale kiesvereniging te Middelburg algemeen kiesrecht voor, welk voorstel werd verworpen. Hij bleef er echter voor strijden, vol goeden moeds. Omdat de Liberale Unie het Alge meen kiesrecht in 1901 niet urgent wilde verklaren, trad hij als lid van het Hoofdbestuur af en gaf daardoor mede de stoot tot de oprichting van de Vrijzinnig-Demokratische Bond. Hij opende de oprichtingsvergadering. Mede gaf hij de stoot tot oprichting van het Concentratie-komité der vrij zinnigen in 1912 en hij was Voorzitter van dit Jiomité, toen het bekende con centratie-programma werd samengesteld. Veel deed hij ook in Middelburg op maatschappelijk gebied Toynbee-werk, openbare leeszaal, Middelbare Huis houdschool, Kinder Herstelliags- en Vakansiekolonies,Middenstandskeukens, Nutsbewaarscbolen, enz. enz., zij allen hebben Snijders belangstelling en steun. En wat die steun betekent welen allen, die hem kenneD. Kiezers van Zeeland vooral, let wel op de naam van Herman Snijders op nw stembiljet. Hij verdient ten volle een plaats in de Tweede Kamer. Geeft hem een blijk van vertrouwen, door op hem Uw stem nit te brengen. Werkers als hij zijn zeldzaam en mannen, die hun volle werkkracht zoo geheel in dienst stellen van het algemeen belang, met volkomen voor bijgaan van alles, wat hun persoonlik tot voordeel zou kunnen strekken, zijn nog zeldzamer. Veel mag met recht van hem worden verwacht, ook in de Kamer, waar hij een der vooraanstaande plaatsen zou innemen. foiling: Piet was van 1897 tot 1909 van 'de Tweede Kamer voor Amster dam VIII. Als werkman werd bij reeds in 189 L tot lid van de Amsterdamse Raad gekozen. Hoezeer ook in andere kringen dan vroeger verkerende, bleef hij steeds de eenvoudige, oprechte Piet Nolting, de robuste, krachtige arbeider, opkomende voor de belangen der arbeidende be- borit vervulde, tot aaa wilden ligat aanwies, dan kwam dat, doordat hfl haar nog schuldiger vond jegens haar zoon dan jegens haar echtgenoot. De liefdé tussehen man on vrouw is een willekeurig gesloten contractwie zich aan een verraad daartegen schul dig maakt, begaat eene trouweloos' held. Doch is de vrouw moeder ge worden, dau heeft zij hoogere xedelfjke plichten, want de natuur heeft haar eeD toekomstig geslacht toevertrouwd 1 Valt zijn dau, dan Is sjj eerloos en laag „Laat men zeggeD, wat men wil", merkte vader Roland plotseling op, zijne boenen lang uitstrekkend, zooali ijn® gewoonte was, als hij na den maaltijd oen glaasje likeur gebruikte „maar niets doen is geen kwaad ding, als men zijne schaapjes op het droge heeft. Hans zal ons, dunkt mjl, nu en dan nog wol een extra'fljn diner geven en al bederf ik mijne maag daar ook medo, ik verheug mjj er toch op. Haal het portret nu, oudje", ging hfl tot zjne vronw gewend voort, „je bent toch klaar mot eten, ik zou het zelf wel eens weer willen zien". ZQ stond op, nam eene kaars en ging weg. Peter vond, dat zfj heel lang wegbleefdoch in minder dan drie minuten keerde mevrouw Boland vrooljjk glimlachend terug met een portret in een ouderwetsch gouden Ifjstje in de hand. „Hier", zelde zij, „ik heb het ding terstond gevonden". De dokter had reeds zgne hand volking, de kleine middenstand, belan- gen, die hij zo bij uitstek kent. Dr. Van Kaalte A., geboren te Leeuwarden 17 Augustus 1871, promo veerde te Groningen in 1899 tot doctor in de scheikunde. Als 'hard werker staat Van Raalte midden in bet sociale leven. Hjj is secretaris van de Kamer van Koophan del en Fabrieken te Dordrecht, bestuurs lid van de Middelb. Techn. school, de Middenstandsbank, de Openbare Lees zaal, Pro Juventute, enz. Men zie zulk een arbeidslijst, zulk een staat van dienst, dan zal men be grijpen wat holle praat het is van de vele nieuwe partijen, wier candidaten schier nimmer iets voor het algemeen belang deden, dat --zij „geen beroepspoliticie willen, maar mensen, die de praktijk van het leven kennen 1" De aksie voor vrijheid en demokrasie is ook voor Van Raalte zijn liefde, evenals«voor alle Vrijzinnig-Demokraten. Mr. Van Aalten S. J. L., de be kende Rotterdamsche wethouder. Hij werd in 1863 te Rotterdam geboren en promoveerde te Leiden in de rechts- en staatswetenschappen. Sedert 8 Juni 1916 is hij wethou- houder, belast met de afdeling finan ciën, terwijl voorts onder hem ressor teren gemeentebibliotheek, arbeids beurs, werkeloosheidsbeurs, werkeloos- heidsverzekeriug, enz. Zijn diepgaande kennis en scherpe blik zouden in de Kamer van grote betekenis voor onze partij zijn. De Vries Szn. Elaas, Van huis uit volbloed onderwijsman, door woord en daad bekend opvoedkundige, die de nieuKere onderwijsideën èn door de praktijk, èn in tal van geschriften en vergaderingen in ruimen kring ver breidde, oud-hoofd der school te En schedé en te Amsterdam, die door zijn schoolarbeid zo de aandacht trok, dat jarenlang tal van schoolmannen in binnen- en buitenland zijn school be zochten. Hij streed steeds krachtig mede voor de verbetering der posisie van de be ambten en ambtenaren. Hij is mede de kampvechteuvoor demokratieser ver houdingen in school- en ambtenaars wereld, afschaffingvan het ambulantisme, een goede rechtsposisie, georganiseerd overleg en voor een zo goed mogelike levensmiddelenvoorziening. Ten allen tijde betoonde hij zich een eerlik en overtuigd vrijzinnig-democraat. Uit bovengenoemde personen, die allen voorkomen op lijst No 16, ver zoeken wij U een keuze te doen. Elke stem komt aan de vr jzinnig-demokratiese beginselen ten goede! Wij Zeeuwen, evenwel, geven wellicht de voorkeur aan een Zeeuw, aan een bekende Zeeuw, van daar onze opwekking om Woensdag Uw stem uit te brengen op Krabbendijke. JAC. WELLEMAN. uitgestoken en w«i de eerste, die hst portretje te zien kreeg. HU hield het een eindje van zich af en bestudeerde het nauwkeurig. Hg voelde, hoe de blik ifjner moeder op hem rustte, en sloeg langzaam de oogen op, om ze vergelijkend op zijn broeder te riehtsn. Z$ne heftige natuur dreef hem aas, om uit te roepen: „Merkwaardig, hoe Hans op hem geljjkt", en hoewel hjj die vreesolfjke gedachte niet in woor den durfde uitdrukken, deed hfj zo toch duidelfjk uitkomen door de wijze, waarop hfj het levende gezicht met het geschilderde vergeleek. Geen twijfel, er bestond overeen, komst, dezelfde baard en hetselfde voorhoofd, maar niets was karaktorli' tlek genoeg, om te kunnen zeggen „Dat li vader en zoon». Er kon slechts sprake sjn van eene famliegeUjkenii In het algemeen, die op hetzelfde bloed wees. Wat echter voor Peter veel moer gewicht in do schaal legde dan die uiterlijke overeenstemming, was, dat zgne moeder was opgestaan en met den rug n.tar de tafel met veel drukte en omslag suiker en likeur in de kast borg. Zg had nu do ze kerheid, dat hg het wist, of tenminste een vermoeden koesterde. „Geef het mg toch eens', zelde de vader. Peter reikte hem het portretje toe over de tafelj en hg trok eene kaars dichter bij, om duidelijker te zien en prevelde toen op bewogen toon„Arme kerel 1 Als ik er aan denk, dat hfj er De verkiezingen, die dit jaar voor het eerst volgens het stelsel der even redige vertegenwoordiging zullen plaats hebben, maken ook voor de berekening vas den 'uitslag een geheel andere regeling noodzakelijk, dan bij den tot nu gebruikelijken vorm werd gevolgd. Onder het vorige stelsel, waarbij districtsgewijze de uitslag werd bekend gemaakt, en tegen 8 of 9 uur 's avonds de laatste opgaven konden worden verwacht, kon op denzelfden avond van de stemming de uitslag reeds aan al de couranten-bureaux bekend worden Er wa9 dan 's avonds voor ons bureau groote belangstelling voor de succes sievelijk binnenkomende uitslagen. Bij het aanplakken van een nieuw vel bedaarde het gonzend rumoer der wachtende meqjgte om in gejuich uit te barsten, wanneer de gekozene de gewilde man was. Men leefde den geheelen avond mee met den strijd door de politieke partijen over het heele land gestredeD, en wan neer men dien avond ter ruste ging, was bij de meeste menschen nog het bulletin bezorgd, waaruit men de samenstelling der Kamer voor de vol gende 4 jaren kon nagaan. Door den nieuwen vorm van ver kiezing zal de wijze van publicatie op heel wat minder pakkende wijze kunnen plaat vinden. Zooals bekend, is ons geheele land verdeeld in 18 kieskringen, welke kies kringen weer onderverdeeld zijn in kiesdistricten, welke elk niet meer dan 1000 kiezers mogen tellen. De uitsla gen dezer kiesdistricten worden alle opgezonden naar het hoofdstembureau van den kieskring. Bij het stelsel der evenredige verte genwoordiging geeft het aantal stemmen, dat in een kieskring op de verschillende candidaten is uitgebracht, niet den doorslag, omdat de meeste dezer lijsten ook iu andere kieskringen zijn inge diend. Door het totaal aantal stemmen over het geheele land wordt ten slotte bepaald, wie de gekozenen zijn. Mededeeling van plaatselijke uit slagen heeft daardoor haar belangrijk heid verloren. Wij moeten den uitslag over het heele land afwachten. Nu zal de berekening van dezen uitslag, die onder leiding van prof. mr. Oppenheim officieel zal worden gemaakt, zeker eenige dagen in beslag nemen. Zoodra zij is vastgesteld, zal de Ned. Staats courant haar opnemen. Het groote belang, dat het Nederl. volk zal stellen in den uitslag dezer stemming, heeft bij de pers het plan doen rijpen om een eigen dienst in te richten en zélf de berekeningen te maken, waaruit de gekozen kamerleden kunnen worden vastgesteld. Te dien einde heeft zij in de eerste plaats aan de bij haar aangesloten bladen verzocht voor een zeker bedrag in deze onderneming deel te nemen. Nadat voldoende voor de kosten dezer onderneming was goedgesproken, is zij hare moeilijke taak gaan uitwerken. Over het geheele land zijn*corres- ioo uitzag, toen wj hem leerden ken nen. Drommels! Wat vergaat de tgd toch snell Een knap man was hfj toen overigens, en zoo voorkomend, niet waar, Louise?" Daar zijne vrouw geen antwoord gaf, voer hg voort: „En wat een be trouwbaar, gelijkmatig karakter 1 Nooit heb ik hem verdrietig of onge- humeurd geilen. Ja, nn is het met hem gedaan en er is niets van hem overgebleven dan wat hg onzen Hans heeft nagelaten. Wat hem aan gaat, kan men tenminste zweren, dat hij tot aan zgn laatsten ademtocht een trouw eu eerlfjk vriend Is,geweest. Zelfs bij zgn dood heeft hfj ons niet vergeten". Nn stak ook Hans zgne hand naar het portret nit. Hf) bekeek het een poosje en zelde toen: „Het spijt mij, dat lk hem hier volstrekt niet uit herken. Ik, kau mij hem slechts met wit haar voorstellen". En daarmee gaf hg zgne moeder het portret terug. Zij wierp er een snellen, vluchtigen blik op, waarin iets schuws en angstigs lag. De toon harer stem was echter heel natnnrlfjk, toen zf) zelde„Het behoort nn aan jou, Hansje, omdat je nu zfjn erfge naam bent. Wfj zullen het in je nieuwe woning ophangen'. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1