N°. 76.
Zaterdag 29 Juni 1918.
105® jaargang.
Bij dit no. behoort
een Bijvoegsel.
Vrijzinnig-Demobraties
Verkiezings-manifest.
24~ FEUILLETON
Twee Gebroeders,
Groep No. 16
ABONNEMENT i
Pr{s per kwartaal, in Oor» f 1,—
buiten Goes f125.
Afsondarigke nommers 5 eent.
VersehgntMaandag-, Woensdag-
en Vrjdagsvond.
Uitgave Naaml. Venn. „Goescbe Conrant''.
COURANT
DirecteurG. W. vau Barneveld.
ADVEBTENTIËN
van 1—5 regels 75 eest, elke
regel moer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 rsgelf f 1,50
Bewüsnummer» 5 cent.
Adverteatlën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddags.
ii.
lu de tweede en voornaamste plaats
heeft de stembusstrijd een ander doel
er zal worden beslist, welke richting ons
staatsbeleid in de naaste toekomst zal
nemen. Deze beslissing is van groot ge
wicht. Elke kiezer zal u eerlik verzeke
ren, dat bij met bet uitbrengen van
zijn stem op een bepaald persoon, of
een bepaalde politieke partij niets anders
beoogt dan het welzijn van het Neder
landse volk. Dit geloven wij graag van
elk eerlik man. Daarover loopt dan ook
niet de strijd. Wjj nemen gaarne aan,
dat alle politieke partijen (kleine be
langenpartij tj es zonderen wij uit!) één
van zin, de welvaart van Nederland,
ook de ekouomiese welvaart met alle
krachten" willen bevorderen. Het ver
schil in staatkundige overtuiging bestaat
niet hierin, dat de een wel, de andere
niet 's Lands welvaart beoogthet loopt
over de vraag, met welke middelen, in
welke richting deze arbeid moet worden
ondernomen. Daartoe kan een opsom
ming van verlangens en wensen niet
dienen. Dat brengt alleen verwarring,
een schijn van overeenstemming Het
verschil in staatkundige overtuiging
grijpt dieper in dat is een kwestie van
de hele geest, van de ganse mens.
Dit kan door grote-mond-openzetting
of klinkende programma's niet terzijde
worden gesteld. Wel geven we toe, dat
de droeve tijden, welke we tans door
leven, biezondere eisen stellen aan de
staatkundige beginselen. Toch, met en
door dat alles klampen wij, vrijzinnig-
democraten, ons vast aan ons uitgangs
punt. Wij blijven vrijzinnig, dat wil
zeggen, de zin voor vrijheid blijft be
staan Vrijheid van Godsdienst, vrijheid
van drukpers, vrijheid van vereeniging
en vergadering, kortom, vrijheid van
beweging.
Maar wij wenschen daarbij te blijven
demokraten Vrij heid en deinokrasie gaat
bij ors samen, want de vrijheidsgedachte
heeft in ons beginsel'een zelfstandige
betekenis. Het doel van staatsbestuur
en wetgeving behoort onveranderlik te
zijn, om voor allen, personen, groepen en
verenigingen, de voorwaarden tot vrije ont-
wikkeling gelijk te maken. Geiyke OUt-
wilikelingSFGOrwaarden voor allen,
dat is en blijft ons ideaal! En hier
bij komen wij in botsing met de alge
hele vrijheid. Hier moet de vrijheid van
de een gekort worden, om aan de ander
enige vrijheid te kuunen geven en dat
kan niet anders dan door iugrij pen van
de wetgever, door Staatsbemoeiing.
Wel verre, dat dit beginsel door de
hevige beweging van deze tijd zou zijn
verouderd gebleken, is het meer dan ooit
noodzakelik, de zuivere toepassing met
alle kracht te bevorderen. Gaat men deze
richting uit, wil men dat demolcraties
staatsbeleid, dan behoeft, neen dan mag
de scheidingslijn niet lopen Links tegen
Rechs, maar dan moeten alle demokraten,
zo links als rechts, samenwerken. De
vrijzinnig-democraten hebben daarnaar
altijd gestreefd, vandaar dat zij tans,
DOOR
GDY DE MAUPASSANT.
Dit witte strand was dus niets
anders dan een tempel van wellust,
waar sommigen steil verkochten,
anderen ilch wegschonken, sommigen
hare kuisen te koop aanboden, anderen
se vrQ toestonden, en al die vrouwen
hadden slechts eene gedachte, Iets
aan te bieden en begeerd te sien, dat
het hare niet meer was, dat reeds
lang aan anderen behoorde. En overal
op de wereld xon het wel precies ioo
gaan, dacht hfl. Zijne mosder had ge
daan als de anderen, dat was alles I
Als de anderen neen! Er waren
uitsonderingen en wel vele, seer vele 1
Die h{ hier voor zich zag, waren
rijke, grillige, avontuurlijke dames
der voorname galante wereld, de eer
bare burgervrouwen zaten goed be
schermd in hare buizen, die ontmoette
men niet op het zand, dat de voetjes
der leegloopsters vast trippelden.
De vloed kwam op en dreef de
voorste rij der badgasten meer land-
nu de evenredige vertegenwoordiging dal
mogelïk maaktzich niet hebben willen
binden aan een algemeen vrijzinnig
block, dat uit de aard een konservatief
of altans minder demokraties gemeen-
schappelik program zou hebben gehad,
maar vrij voor hun eigen beginselen uit-
komen.
Uit deze beginselen vloeien voort
onze wensen voor de naaste toekomst,
aan welker verwezenliking onze Kamer
leden zeker krachtig zouden medewer
ken. En wat zal dat zijn f Laten wij
eerst konstateren, dat nog altijd de oorlog
woedt, waardoor weinig tevoren Jtan
worden gezegd.
Maar, wanneer de lijn der norjnale
staatkundige ontwikkeling zal zijn te
volgen, dan zal het werk der grondwets
herziening moeten worden voltooid. Dan
zal naast het algemeen kiesrecht voor
de mannen, moeten worden gegeven
het algemeen kiesrecht aan de vrouw. De
betekenis van de vrouw in het rnaat-
schappelik leven is in de laatste jaren
in zo helder licht gekomen, dat haar
rechteloosheid op elk gebied volstrekt
onhoudbaar is geworden.
Aan een eerlike oplossing van de
schoolstrijd zullen onze mannen gaarne
medewerken, omdat zij overtuigd zijn
dat dit het volksonderwijs ten goede zal
lcfmen. Voor de noden der ouden van dagen
zai een regeling zijn te treffen, die het
premievrij staatspensioen waarborgt en
zo mogelik uitbreidt. Het gehele ver
zekeringswezen zal ter hand moeten wor
den genomen. Het voortbrengend ver
mogen van land- en tuinbouw moet
krachtig worden bevorderd. Belastingen
zullen moeten geheven worden naar
draagkracht. Meerdere wensen zouden
wij kunnen noemen, maar genoegIn
korte bewoordingen hebben wij geschetst
de beginselen der vrijzinnig-demokreten.
Geen braak, maar ernstige pogingen
aanwenden om alle kracht, die in het
volk zit, ook werkehk tot. zijn recht te
doen komen, waardoor de ganse gemeen
schap zal worden gebaat.
Voor dat mooie doel roepen wij U
op aan de stembus en durven wij U
met vertrouwen vragen Uw stem uit te
brengen op één der personen uit de
van Uw stembiljet
Wij drukken nog het lijstje der
Vrijzinnig-Demokratiese candidaten af:
Th. M. KETELAAR, Amsterdam,
mr. J. LIMBURG, 's-Gravenhage.
dr. A. H. JACOBS, Amsterdam,
mr. L. N.' ROO DEN BURG,
's-Gravenhage.
jhr. mr. dr. E. A. VAN BERESTEYN,
's-Gravenhage.
H. SNIJDERS, Middelburg.
P. NOLTING, Amsterdam,
dr. A. VAN RAALTE, Dordrecht,
mr. S. J. L. VAN AALTEN, Rotterdam.
K. DB VRIES Szn., Amsterdam.
Krabbendijke. JAC. WELLEMAN.
Waar da Kiezers om moeten
denken.
De gele oproepingskaarten voor de
verkiezing op 8 Juli a.s. zijn verzonden.
Ieder kan nu onder de 21 candidaten-
lijslen, die daarop voorkomen, de partij
zoeken zijner keuze en daarop nog weer
den persoon, die bij hem de voorkeur
heeft boven de andere candidaten der
waarti. Vele groepen stonden haastig
op es vluchtten, hunne stoelen mee
nemend voor de witschuimende gol
ven. De met. een paard bcspatmen
badkoetsjes haastten zich ook op het
droge te komen en er ontstond zulk
een dringen en schuiven en stooten,
dat Pater maakte, dat hij uit het ge
woel kwam en een eenvoudig restau
rant in het stadje opzocht om het
tweede ontbijt te gebruiken.
Nadat bij koffie gedronken had,
maakte hij het zich voor de deur met
behulp van twee stoelen gemakkelijk
cn daar h{j dien nacht niet geslapen
had, viel h j weldra in eene sluimering.
Na een paar uren rust werd h{j
wakker, rekte xich uit en zag, dat
het hoog tijd was, als h{| de boot
nog wilde bereiken. Eenigszins stfjt
door de lastige houding, waarin hg
zoolang verkeerd had, ging hj op
weg. Nu wilde hij naar huls, hij wilde
weten, of zflne moedor Marschall'z
portret gevonden had. Zou zfl er over
beginnen of zou hij er naar moeten
vragen f Als zij eene tweede vraag
afwachtte, dan had a] eene geheime
reden om het portret niet te laten zien.
Toen hij evenwei In ijne kamer
teruggekeerd was, kon hij niet besluit
ten de trap af te gaan naar de zijnen.
Hg leed onbeschrgteigk. Eindelek
vermande b| zich echter en kwam
zelfde partij.
De partijgroepen, waartoe de candi-
datenlijstcn behooren, staan niet ver
meld daarboven, ook op de stembillet-
ten zullen deze niet voorkomen. Wei-
zal de volgorde der lijsten geheel dezelf
de zijn op het stembibet en op de
oproepingskaart. liet is daarom aan te
bevelen deze oproepingskaart goed te
bestudeeren, en het nummer van de
gewensebte candi daten! ijst, en de plaats,
die daarop de zwart te maken candi-
daat inneemt, goed in het hoofd te
prenten. Behalve dat vergissingen hier
door worden voorkomen zal het veel
tijd besparen aan het stembureau.
Wie geen oproepingskaart heeft ont
vangen door verhuizing of om andere
redenen, raden wij aan, hiervan aan
het bevolkingsbureau ten stadhuize
kennis te geven, en niet te wachten
tot den dag der verkiezing.
Hetzelfde geldt voor verloren ge
raakte oproepingskaarten. Zooals be
kend, moet de oproepingskaart mee
gebracht worden naar het stembureau,
en zou het alweer veel moeite en tijd
verlies geven, wanneer men aldaar zijn
identiteit moest bewijzen of teruggezon
den worden om aan het bevolkings
bureau een bewijs te halen.
Wanneer men een geldige reden
heeft tot verhindering om zijn stem
plicht te vervullen, moet men daarvan
schriftelijk kennis geven aan den voor
zitter van het stembureau, waar hij
moest stemmen.
Wanneer men op den 3en Juli uit-
stedig is, moet daarvan eveneens een
schriftelijke kennisgeving worden ge
zonden aan den voorzitter van het stem
bureau of aan den burgemeester, welke
kennisgeving de reden van de reis ver
melden, en den dagstempel van 3 Juli
van de andere plaats moet dragen. Kan
de brief niet op 3 Juli aan bet stem
bureau zijn, dan te adresseere» aam
den burgemeester.
Mocht de burgemeester de verhinde
ring als niet geldig beschouwen, dan
komt de zaak voor den kantonrechter.
De maximumstraf is f 3 boete. Bij
een tweede overtredi' g kan dat tot
f 10 stijgen.
Wanneer geen kennisgeving van ver
hindering wordt verzonden,roept de bur
gemeester U op ter verantwoording
van dat verzuim. Wat het stemmen
zelf betreft, moet eraan worden gedacht,
dat maar één vakje mag wórden zwart
gemaakt, daar anders het biljet ongeldig
is.
Daar door vele partijbesturen wordt
aangeraden om het eerste vakje van de
lijst der partij zwart te maken, maken
wij er nog opmerkzaam op, dat dit
volstrekt geen voorschrift is. Door dat
te doen keurt men stilzwijgend de door
het partijbestuur gekozen volgorde goed.
Echter is men geheel vrij om van de
door hem gekozen partij op den meer
in bijzonder gewenschten persoon te
stemmen.
Buitenland.
De strijd in en bnlten Europa.
Aan ds fronten leeft men wear in
gespannen verwachting van de dingen,
die lullen komen.
Terwjjl in bet Westen dc plaatse
lijke- en patrouille-, evenals de artlb
lorieaetie levendig blijft, Is men toeh
de eetkamer binnen op het oogenblik,
dat de anderen aan taf-! plaats namen.
Alle gezichten sagen er opgewekt
en vrooigk uit.
,WeI", xeid9 meneer Boland, ,gaat
het goed met uwe inkoopen Ik voor
m|j wil geen stukje alen, voor alles
klaar is.'
,0 ja, wg s|jn al tamelijk gevor
derd', antwoordde zün vrouw. .Maar
men moet alles goed overleggen, om
geen onpraetlsobe dingen te koopen,
De kwestie van de meubelen kost ons
veol hoofdbreken.'
Zij had den geheelea dag met haar
soon in meubelzaken en b(j behangers
doorgebracht. Haar bevieleu de schit
terende, wat erg in het oogloopende
stoffen, Hans daarentegen was voor
voornamen eenvoud, en bij elk stuk
hadden belden hunne redenen en
meeningen steeds uitvoerig verklaard.
Ds moeder beweerde, dat de proens-
gr&ge cliënten terstond bg het binnen
treden In de wachtkamer geïmponeerd
moesten worden, dat zff den Indruk
van rijkdom moesten kragen. Hans
daarentegen, wicn hot om 6ene be
schaafde, rjke, voorname cliënteele
te doen was, wensohte die door eene
smaakvolle omgeving voor zich In te
nemen.
Na de soep ontbrandde deze einde-
loose strijd, welke reeds den geheelen
doordrongen van hst besef, dat dit
aliea slechts tnssehoi.spel is en het j
gordijn elk oogenblik kan rijzon voor 1
sen nlsnw bloedig bedrjf van het
drakerig drama, dat deze oorlog ia
aanschouwen geeft.
Do oorrespondent van dc .Dstly
Mali" aan het Esgelrche front heeft
raada gemeld, dat de voorbereidingen,
die de Daitrcherg voor hun nieuwe
offensief hebban getroffan, blijkbaar
voltooid ego.
BJnn driekwart van hnn beschik-
ba-o reserve start zoo luidt hef
tegenover hot Engelsche front. Naar
ges-gd wordt staat het verder achter
het front vol troepen, die klaar staas
om io hei, Ir.stste-oogenbllk' naar voren
gebracht te worde», ever, als gedurende
do derde week van Maart Ds wegen
sljn I., orde gebracht voor het verkeer
cn bat transport vau,artillerie, het
aantal .opsl-igplaatseo van munitie is
uitgebreid cn deze zjjh dichter tij het
front gebracht, enz. Nog een teeken
van hun gereedheid is het toenemende
aantal vcrkanciogavliegtglgen boven
de Unies. Het uitblijven van den
aanval kan, naar de correspondent
meent, veroorzaakt worden door bet
feit, dat de Engelschen dc achterhoede
van do Dultschers met granaten, bom.
men en gas bestookt hebben.
Het is natuurlijk niet onmogelijk,
dat de uitvoering der DuLeche plannen
door do Britsche beiebisting is ver-
trazgd, doch het is ook denkbaar dat
men oerst de ontwikkeling der ge
beurtenissen in Italië heeft willen
afwachten Wsa daar alles naar we. soh
gegaan, zoodat Poch gedwongen
sou *{ju een aanzienlijk deel zjjuer
reservetroepan ver weg te voeren van
het bedreigde front in Frankrijk, dan
zou hier eea poging der DultscherB
om de Britsche Unie mot man en
macht ts forseeren misschien meer
succes hebben gehad, dsn tof heden
het go val was
Hat Oostenrijksche offensief is ech
ter volkomen mfBlukt- au do geallieer
den zullen zich, aadat de oude Piave-
llnta wear geheel is hersteld, wel niet
laten verleiden tot een gevaarlijk
avontuur, door de teruggeworpen
vijardsn ook over den varraderigten
stroom te volgen.
De .Manchester Guard!?-!' schrijft
dan ook, dat hot onbiiljk zou zijn,
om nu een groote beweging van da
Iiallanon over den Piavs heen te
verwachten. De terugtocht van het
Oostenrijksche leger naar da oude
linie is geen vlucht geweest. Voorde
Italianen zal het daaroffl moeilfjk zijn
een groeien en snellen opmarsen over
de rivier hees te ondernemen en men
moet daarom zijn verwachtingen niet
te hoog spannen.
De dienst, door de Italianen aan de
aaak der geallieerden bewezen, is
reeds bolangrflk genoeg en op dit
oogenblik sou oen voortzetting van
het tegencffanetj is zelfs al boor het
aanvankelijk kans vac slagen, wijzen
op gemis aan overleg en overwinnings-
verblinding. Ook lu den oorlog geldt
het bekende spreekwoordvsa dengese,
die het ondersta alt da kan wil hebben.
Da geallieerden zullen ai hun aan-
dacht op het Wcsieljjfc front gecon
centreerd moeten houden, want daar
alleen zal de beslissende strijd worden
geroerd.
In weerwil van Voa Küblmann's
geruchtmakende verklaring in den
Btjksdag, dat van den oorlog niet
door een zuiver militaire beslissing
alleen, zonder eenige diplomatieke
onderhandelingen, een volstrekt einde
te verwachter zou »ijn, kunnen wij
aannemen, dat Duitschland zjn voor
nemen nog niet heeft opgegeven om
dag geduurd had, opnieuw.
Vader Boland had geene zelfstan
dign meening. HQ herhaalde slechts:
.Ik wil van niets heo;an. Ik zal wel
gaan zien, als alles klaar is.'
Nu wendde mevrouw Roland zieh
tot haar oudste.
„Laat eens hooren, hoe jij daarover
denkt, Peter 1' verzocht zij.
Zijne zenuwen waren zoo over
spannen, dat hQ het liefst met een
vloek geantwoord had. Bg behoersehte
zich echter en zeide op den droogst
mogelijken toon.
,01 Ik denk precies als mSa broe
der. Hoe eenvoudiger, hoe beter j
eenvoud ls op het gebied van den
smaak, wat rechtschapenheid in het
karakter te.'
.Men moet echter Diet vergeten',
antwoordde zijne moeder, .dat w$ in
een handelsstad wonen en dat koop
lieden gewoonlijk geen fijnen smaak
bezitten.'
,En wat zou dat Is het eene redes
een domkop te z|js, omdat anderen
het z(jn Indien mgn« tgdgenooten
dwaas of onredelijk zijn, moet ik
daarom hun voorbeeld volgen Eene
vrouw aal toch zeker geen misstap
begaan, omdat hare burinnen min
naars hebben 1"
,Je schjnt da meub6lkwestie van
het standpunt der zedemeesters op te
door wapengeweld dcc gewenschten
vrede at te dwingen.
Deze merkwaardige uiting vandea
Duivschen staatssecretarlo en zjn op
merking over den mogelijken langen
duur van den oorlog, hebben in
Duitschland groote vr -slagenheld te
weeg gebracht. Stresemann gaf hier
aan o a. uiting, terwijl hij er op wees, dat
gesn onderhandelingen den vrede in
hot Oosten hebben gebracht, doch de
s'agea van Ludendorf en Hindenburg.
HL was ven oordeel dat Ktt ilmams's
rede het Duitsche volk stecuen in
plaats van brood geboden heeft.
Dat hU in deze opvatting niet alleen
stond, blijkt wol uit de moeite die de
Rijkskanselier en ook de Btaatsseore- -
taris zelf zich den volgenden dag ge
geven hebben om den iodrêk, door
Küblmann's woorden gewekt, weer
weg te nemen.
Of deze pogisgeu geslaagd kunnen
hesten ia een tweede en zoo men er
in slaagt bef Duitsche volk weer wat
op te monteren, bulten de grenzen
en vooral bi) de geallieerden zal stel
lig van kracht big ven wat Kühlmann
aanvankelijk zei.
Dit bigkt o.a. uit de Ecgelacho pers
stemmen, die oas bereiken. Een
workeigke toenadering tot den vrede
zint men In Engeland niet in de bewuste
rede, welke ook inderdaad niets in
hield dat in die richting nieuwe hoop
kan geven.
De .Daily News" meent, dat Kühl-
mann's verklaring, dat het einde van
den oorlog niet verkregen zal kunnen
worden door esn zuiver militaire be
slissing, een erkentenis is, dis geheel
nieuw is in de officieeie Duitsche
uitspraken en begroet kan worden,
als een eerste aanduiding, dat da leer
van het geweld zelfa in Duitschland
iets van haar kracht begint te ver
liezen.
De .Daily Tel.' ziet in Küblmann's
rede reeds een voorloop9r van zijn
ontslag en hetgeen da Berlljnscho cor
respondent van de „Kökiisehe Volksz."
meldt, geeft Inderdaad wel aanleiding
de positie van den staatssecretaris
min of meer wankel te achten. Ge.
noemde correspondent toch bericht,
dat Kühlmann o.. rotwQfold zjjn rede
zonder een nauwe overeenstemming
met de - opperste legeraanvoering of
met do opperste rjjksrogesring hesft
gehouden. Men weet niet of de rede
een buitensporigheid is of wellicht
uit diepere politieke oogmerken is
ontsproten.
Ook de .Kölnische Zeitucg" ver
klaart dat Kühlmann aan zijn uit
latingen een persoonlijke kleur heeft
gegeven, dia niet door alle in aan
merking komende personen zal worden
gedeeld. Daardoor word de openbare
meening op een dwaalspoor gébracht.
Is de oudo Kühlmann met zijn hel
deren blik en gezond verstand weer
boven gekomen en heeft deze, een
oogenblik ontworsteld aan het poli
tieke dwangbuis, een woord op de
lippen genomen, dat do al-Dultschers
en hst door hen misleide volk een
gruwel moet sQn Men zou het kun
nen aannemen, ook door de haast
waarmede hg zich .gebeterd' heeft
en aan zjn woorden ren anderen, vrij
onaancemelijken draal gaf.
Wjj sullen moeten afwachten of h$
zich hierdoor kan handhaven. Zij»
verklaring bigft er even belangrijk
om, daar hierdoor een tipje werd op
gelicht van den met klatergoud be
sprenkelden sluier, en ons even een
blik is gegund op de naakte werke
lijkheid van het daaronder schuilende
gezond verstand. Het voorval heeft
den weusch verlevendigd, dat de
heorschende Duitsche geest van dien
vatten', merkte Hans lachend op.
Poter zeide niets, en moeder en zoon
verdiepten zich weer in stoffen, arm\
stoelen en gordijnen.
Hg zag oplettend naar beiden, even
als hp voor het vertrek naar Tronvllle
zQoe moeder had aangezienals een
vreemde, die s|jne opmerking maakt,
etaardo hg hen aan en bg voelde zich
inderdaad in eene hem geheel onbe
kende familie verplaatst. Z(jn vader
ook wekte z\)n verwondering. Die
dikke, logge, slappe, onbeduidende
zelfvoldane) man, dat was zijn vader,
ds zgne I Neen, neen, Hans had geen
trek met hem gemeen.
Zgne familie 1 Sedert twee dagen
had ds koude, boosaardige hand vun
een doode alle banden, welke deze
wezens verbonden, losgemaakt en
verscheurd.
Het was uit, alle gemsensehap was
verbroken. Hg had geene moeder
meer, want hij kou haar niet meer
lief hebben, nu de onvoorwaat'deigke
geloovige vereerlcg, welk een kinder,
hart noodlg had, verwoest was; hg
had geen broeder meer, want dese
was het kind van oen vreemde. Wat
hem overbleef, was een vader, maar
hg kon doen wat hg wilde, beminnen
kon bg den loggen man niet.
(Wordt vervolgd)
