N°. 74.
Dinsdag 25 Juni 1918,
105e jaargang.
Bij dit no< behoort
een Bijvoegsel
Vrijzinnig-Uemokraties
Verkiezings-manifest.
22 FEUILLETON
Twee Gebroeders,
ABONNEMENT
PrjJ» per kwartaal, iu Goes f 1,
batten Goes f 125.
Afzonderiyke nommert 5 cent.
Verschijnt: Maasdag', Woon «dag
en Vrijdagavond.
GOESCHE g COI liAM
Uitgave Siaaml. Venn. „Goescbe Courant''. DirecteurG. W. van Barneveld.
ADVEBTENTIÉN
van 1—5 regels 75 cent, elke
regel meer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend
Familisberlehton 1—10 regels f 1,50
Bewijsnummers 5 cent.
AdvertertlSn worden aangenomen
tot 12 uur woormiddugs.
Zij, die zich mst ingang van
I juli op ons blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
i.
Deze week zullen de oproepings-
kaarten van de verkiezing op 3 July
voor leden van de Tweede Kamer aan
de kiezers worden uitgereikt. Men zal
daarop vinden 2,1 groepen, die elk voor
zich genummerd zijn en de kiezer kan
nu uit eén dezer groepen ejn persoon
stemmen. Dat doet hij op de gewone
wijze, door het blokje voor de naam
zwart te maken. Uitdrukkelik vestigen
wij er de ^aandacht op, dat slechts éen
persoon mag worden aangewezenanders
moet het stembiljet ongeldig worden
verklaard. Nu is het niet gemakkei ik
om uit die vele namen een keuze te
doen, vooral wijl voor vele kiezers de
personen der kandidaten totaal onbe
kend zijn# Ditmaal stemt men dan ook
meer de partij, het beginsel, dan de
persoon En deze nu vindt men terug
in de verschillende groepen. Voor de
Vrijzinnig-Demokratische Partj is dat
no. 16, waarop voorkomen de volgende
namen
1. Th. M. Ketelaar, (Kamerlid.)
2. W. J. Limburg, (Kamerlid.)
3. Mevr. Dr. Aletta Jacobs, (arts.)
4. Mr. L. N. Roodenburg,
(Kamerlid.)
5. Jhr. Mr. Dr. E. A,van Beresteyn,
(Kamerlid.)
6. Herman Snijders,
(leraar R. H. B. S.)
7. P. Nolting, (oud-Kamerlid.)
8. Dr. A. van Raalte,
(direkteur van de Gemeentelike
Keuringsdienst te Dordrecht.)
9. Mr. S. J. L. van Aalten,
(Wethouder Rotterdam.)
10. Klaas de Vries, (Lid v. d. Raad
Amsterdam, Lid Prov. Staten.)
Ofschoon de bovenstaande personen
in het hele land bekend zijn, zullen
er toch veel Zeeuwsche kiezers wezen,
die met hen nog geen kennis hebben
gemaakt. Een uitzondering zal daarop
maken Herman Snijdersde bekende
Middelburgse figuur, die vrijwel in alle
plaatsen en plaatsjes in onze provincie
meermalen voor de kiezers als spreker
optrad. In een volgend nummer hopen
wij onze lezers nader met de heeren in
kennis te brengen, doch wij herhalen,
men moet meer stemmen op de geest, de
richting, het beginsel dan op de persoon.
Deze Vrijzinnig-Demokratise kandi
daten ziju nu zo maar niet in een
onderonsje op de lijst gezetNeen,
daaraan hebben alle leden der partj
kunnen medewerken Meer dan 10.000
partijgenooten hebben hiervoor hun
stem uitgebracht. Dat mag weieens
met nadruk worden verklaard, omdat
nog zo vaak verluidt, dat de Partij
besturen dit zaakje maar zouden be
disselen. In een demokratise partij als
de V. D. B. zou dat een vloek zijn
geweest, waardoor dit ook niet is ge-
dook
GUY DE MAUPASSANT.
HQ ging langzaam, in gepeins ven
zoaken, do trap vorder op. Toen hy
voorbQ de dear van zQn broeders
slaapkamer kwam, bleet bij staan en
•Uk de hand nit naar den knop. Een
hevig verlangen maakte zich van hem
meester, om Hans terstond te zien,
z|jne trekken te bestudoerenals er
maar de minste gelijkenis bestond,
moest bjj dat, na de gelaatstrekken
in rast waren, opmerken.
Maar wat zon hg zeggen, als Hans
ontwaakte? Hoe soa hQ dit bezoek
verklaren
Met den vinger op den deurknop
bleet h|) staan en dacht na over een
voorwendsel voor zijn bezoek.
Toen echoot hem te binnen, dat hij
eene week geleden z|Jn broeder een
flsschje met opiom tegen klespQo ge
leend had. HQ kon immers zeggen,
dat h|j dezen nacht aan dezelfde
kwaal leed en zflne medicijn terng
beurd. Alle leden hebben kunnen mede-
spreken, zoodat onze kandidaten kunnen
worden aangekondigd als de vertrou
wensmannen der ganse organisatie
Vele kiezers staan tegenover deze
verkiezing „gematigd onverschillig".
Sommigen, wellicht velen, hebben
moeite het puntje bij 't paaltje te hou
den en zeggen wat kan 't me schelen,
ik lijd toch honger Anderen zien hun
werkkring zo uitgebreid, dat geen tijd
overblijft om aan politiek te denken
Vandaar in sommige kringen een min
dere belangstelling. Wij achten dat
verkeerd, want juist deze benarde tijd
vraagt zoveel van de Regeering, dat
wij toch wel góed uit de ogen moeten
zien, wie we als onze vertrouwens
mannen naar Den Haag zenden. In
plaats van halve belangstelling eisen
we dus dubbele waakzaamheid en mede
leven op En dat in tweeërlei richting.
De noodtoestand, waarin ons land
verkeert, eist nog voortdurend nood
voorzieningen. De consequente toepas
sing van staatkundige beginselen is
hierbij uitgesloten. Deze beginselen
zijn berekend op de duurzame ontwikke
ling van het maatschappelik leven, niet
op een abnormale tijd van afzondering
en afhankèlikheid van verrassende en
buitengewone gebeurtenissen. Toch
ziju in het staatsbeleid ook tans de
vrijzinnig-demokratise beginselen zoveel
mogelik te handhaven. Daarom laten in
hoofdzaak vier eisen zich gelden.
I. Het is in het begin van de oor
logscrisis, toen de lange duur niet werd
voorzien, nodig geweest aan de Regering
een ruimere bewegingsvrijheid te geven
dan met ons parlementaire stelsel in
normale tijd verenigbaar is niet alleen
in de leiding van de betrekkingen met
het buitenland, doch ook in het binnen
lands bestuur. De bestendiging van
deze buitengewone macht, zelfs voor
nog een parlementaire periode, zou de
regelmatige ontwikkeling van de demo-
kraties-parlementaire regeringsvorm
dreigen te verstoren. De vrijzinnig-
demokraten alleen hebben dit gevaar
van de aanvang beseft en bestreden.
De Staten-Generaal dienen de invloed op
de gang van zaken volledig te hernemen.
II. Het doel van het staatsbeleid
gedurende de oorlogscrisis moet zijn,
dat ons volk uit de crisis zo krachtig
mogelik te voorschijn trede, om door
de hoogste inspanning ten spoedigste
wederom tot welvaart te geraken. De
instandhouding van het nationkal ver
vermogen vereist hiertoe de nodige zorg.
Daarom moet in'de eerste plaats de
ondervoeding met haar vreselike gevolgen
worden tegengegaan, zo nodig ten koste
van een deel van het nationaal vermogen.
III. Onze afsluiting van de buiten
wereld en de beperking van de be
schikbare levensbehoeften maakt steeds
verder ingrijpen in het maatschappelik
verkeer onvermijdelik. Hier moet men
niet voor ingrijpende maatregelen terug-
dienzeu, indien deze noodzakelik zijn
om de prodnksie en de voorraden te
vergroten, en de voor allen gelijke
aanspraak daarop te verzekeren. De
vrijheid van beweging van alle maat-
schappelike krachten wordt echter
zoveel mogelik geëerbiedigd. Is de
oorlogscrisis voorbij, dan zal blijken,
dat menige maatregel, genomen tot
versterking van de produktieve krachten,
tot bezuiniging in het verbruik, tot
vragen, HU trad das binnen, voort
zlohtlg, slnlpend als een dief.
Met halfgeopsnden mond lag Hans
daar en sliep zyn gezonden, vasten
klnderslaap. De blonde baard en bet
dichte goudkleurige haar staken schit
terend af tegen het witte linnen. HU
ontwaakte niet, maar hield op te
snerken.
Over hem heen gebogen, staarde
Peter oplettend in zijn gezicht Neen,
dezo jonge man geleek niets op Roland,
en opnieuw kwam de gedachte aan
het verdwenen mlniatnurportret weer
by hem op, Hy moest het vinden
misachten kon een blik daarop allen
twijfel opheffen.
Of hy den op hem gerichten blik
voelde, of dat het kaarslicht hem hin
derde, Hans wierp zich onrmtlg been
en weer. Terstondtrok de dokter
zich terng en sloop op de toetten naar
de dear, die hy zacht achter zich
sloottoen keerde bU naar zyne kamer
terng, maar ging niet weer naar bed.
Langzaam brak de dag aan. De
groote klok in de eetkamer gaf met
haar diepen ernstig en slag bet enne
nnr na het andere aan. Poter liep
werktnigeiyk in zUne kleine kamer
op en neer. Wat moest hj doen t Hfl
voelde zich niet in staat, om dezen
dag in den kring der zjnen door te
doelmatige organisasie van het maat
schappelik verkeer, van blijvende be-
teekenis zal zijn geworden. Een her
stel van de welvaart zal echter in het
algemeen slechts zijn te verwachten
van een vrije ontwikkeling der voort
brengende faktoren, zo binnen de
landsgrenzen als in het verkeer met
het bnitenland.
IV. De overheidsmaatregelen, op
allerlei gebied tijdens de crisis genomen,
hebben de rechtszekerheid in gevaar
gebracht, ja bedenkelikj verkort. Over
het zelfstandig economies bestaan van
duizenden burgers wordt beschikt, zon
der dat de veiligheid is verzekerd, die
alleen geven kan het recht van beroep
op een onaf hankelike rechtspraak.
Beweerde krenking van rechten en
rechtmatige belangen behooren aan een
administratieve rechter ter beslissing
te kunnen worden voorgelegd.
(Wordt vervolgd).
Krabbendijke. JAC. WELLEMAN.
jöuitenland.
De strijd ia en bniten Europa.
De steeds schommelende oorlogs
balans staat aan 't einde der week'
voor de geallieerden niet bepaald on
gunstig, daar het er voor hen voor
loop!^ slechts op aankomt geen
vernietigende verliezen te lQdon, eer
do Amerikaansche hulptroepen in
voldoende aantal znllen iQn aange
komen en de Dultschers zich genoeg
zaam hebben uitgeput om de rollen
van aanvaller en verdediger te ver
wisselen. Het BohUnt dat hier nu reeds
een begin van te bespeuren is, maar
schyn bedriegt dikwijls en de leven
dlge plaatsaiyke aanvallen, die de
Eogelechen de laatste dagen ontwik
kelen, behoeven nog geen bewU> te
zijn dat het evenwicht der wadersUd
scha strydkrachten reeds is hersteld
en zich hiervan de gevolgen voordoen
Vermoedelijk heeft men hier slechts
te doen met pogingen om de toebe
reidselen tot dan stellig verwachten,
eerstvolgen den stoot der Dnitschers
in de war te staren.
De geallieerden Kalian door de
ontvangen slagen we' tot 't besef zijn
gekomen van de waarheid, dat voor
komen beter is dan genezen. Als z|j
zich na maar niet vergissen in de
plaats waar Hindenburg van plan wa.
zijn volgenden vuistslag toe te dienen,
daar hun anders de lassen der ervaring
weinig zouden baten. WIJ geloovon
niet, dat de Dnitschers hun laatste
voordeel op 't Westelijk front reeds
hebben behaald, maar toch schijnt
ons hetgeen gednrende da drie maan
den, dia het groote offensief na reeds
duurt, werd verkregen niet volkomen
bevredigend en niet in overeenstem
mlng met den aard van het gestelde
deel.
Ig dit verband kunnen de gealli
eerden met meer voldoening op bun
negatief rncoeB terugzien, dan da
Dnitschers op hun positieve voordes
lan, al zjja de laatste op zichzelf ook
niet zonder beteokenis.
Ook de stryd in Italië kan de geal
lieerden en speciaal de Italianen beter
voldoen, dan de Oostenrijkers, die tot
den aanval ztin overgegaan, maar er
tot nu toe weinig vreugde van be-
1 efden. In 't gebergte blQkbaar tot
werkloosheid gedoemd, biyvec de
Oostenrijkers in de smalle strook, die
zU ton W. van den door voortdurende
regens steeds wassenden Plave bezet
ten, met groote volharding doorstrijden.
Niettemin heeft Orlando reeds ver
klaard. d»t men kan zoggen, dat de
brengen. Tot morgen tenminste moest
by alleen zijn, tot bedaren kotsen,
kalmer worden, krachten verzamelen
voor het gewone leven, waaraan h|j
zich niet onttrekken kon, dat hQ weer
moest opnemen
Heel goedl Hy kon naaf Tronville
varen en de mentebonmeolgte op do
dninen zien krioelen. Dat was eone
afleiding, dat moest iij ue gedachten
eone andere richting geven, eis bjj
won daarbU tijd, om zich voor te
bereiden, op al het vreeseiyke, dat
hem wachtte.
Zoodra de morgen ochemerdo,
kleedde, hy zich aan. De mist was
opgetrokken, het weer wat mooi, heel
mooi. Daar de boot naar Tronville
niet voor negen nar afvoer, bedacht
de dokter, dat hU voor zjja vertrek
zyne moeder nog vaarwel zeggen,
haar kassen moest.
Hy wachtte den tyd af, dat z|1 in
den regel opstond en ging toen de
trap af.
Toen bjj voor do deur haror slaap
kamer stond, klopte zUn hart, alsof
het zon barsten, en bU moest bljven
staan om adem te halen.
De hand, die hy op den dearknop
legde, was too onzeker en krachteloos,
dat het scheen, alsof ie niet in staat
zou zfin de deur te openen. HQ klopte.
slag gewonnen is. Men moet erkennen,
voegde by er aan toe, dat de Oosten
rijkers mt wanhoop vechten, om zich
los te maken nit onze omknelling.
De .Manchester Guardian" is min
der voorbarig en acht het nog te
vroeg, om de pet in do lacht te gooien.
Maar, meent het altyd bezadigde blad,
hat ziet er nu naar uit, of de Itali
anen een goede kans hebben, om de
Oostenrijkers geheel en al van den
Wecteiykeu oever van de Piave te
verdringen. De Italianen hebben nu
de bovenhand. Ala z$ die kunnen
behouden, znllen zy een van de
groote overwinningen van den oorlog
behalen. Dat moe deze mogelijkheid
in Duitschland ook voorziet en gaarne
wil voorkomen, al kan men er geen
manschappen voor afstaan, blijkt nit
het besluit van Ludsndorff om uit de
militaire voedselreserves te putten,
teneinde de Oostenryksche troepen
van de leeftocht te voorzien, die zjj
vöör alles behoeven om deD geweldi
ven stryd door te zotten. Uit do
Dultsehe militaire voorraden zjn 5000
ton broodkoren naar Oostenrijk ga-
gaan. Het legerbestuur verklaart er
by, dat d za verzeiodicg op da
verzorging van het Dultsehe lager
of van de Dultsehe burgerlijke
bevolking geen invloed boeit. Dit
is mogelijk, wanneer Oostonrflk aan
syn op zleh genomen verplichting kan
voldoen, door de ontvangen hoeveel
heid voor 15 Juli terug te geven.
Uit dezen korten tarmijn bfljkt wel,
dat men in Duitschland toch niet veel
meer te mlsaen heeft, zonder dat zich
da Invloed ervan zal doen golden.
Oostenryk zal verder in zQn grooten
nood worden geholpen, doordat
Duitschland ook afstand doet van
de nieuwe aardappelen, die het bjj
wijze van compensatie uit HongarQe
zou krijgen. Deze aardappelen zullen
voortaan uitsluitend aan Oostenrijk
komen. Er blijven zoodoende onga
veer 300 wagons voor Oostenryk
beschikbaar.
Uit een telegram van Ludendorft
aan den Weenscfcon burgemeester
biykt, dat alle koreninvoer uit Roe
menië, BüSiarablë en da uekraine aan
Oostenryk zal komea. Varder afin ook
de voor het Westeiyke front bestemde
verzendingen in April, Mei en Juni,
ondanks de voedlogsmoeielQkhaden
daar, ter beschikking vzn Oostenrijk
gesteld.
Ook uit Hongarya wordt hulp aan
gekondigd.
Onze verwachting, dat men Oosten
ryk niet aan het hongerspook zon
prjjs geven, biykt dus niet misplaatst
te zyn geweest.
Te Weanen kwam het tot ernstige
rellaij-s, die tot bloedige botsingen
aanlaldiog gaven. Voel wordt er niet
van gameid, doch het is niet moeilijk
zich aen voorstalling te maken van
den vsrmoedeiyken toestand.
Dnltsehland tobt tegenwoordig wel
met zQn bondgenootan. Behalve de
voedlngskwestle is er nog de moeliyke
Poolsche kwestie, waarover de mld-
denryken het na eens niet roerend
eens zju.
Voorts heeft Duitschland alle over
leg noodig om een juiste houding aan
te nemen, ten opzichte van het
TurksohBulgaarsche geschil over
hst N.deol van de Dobs-oedsja. Zooals
men weet, kreeg Bulgaryë over dit
land bjj den vrede van Boekarest nog
ni-t de beschikking, gelijk het had
gehoopt De jongste Balgaaracho Ka
binetscrisis zou hiermede in nauw
verband staan en dat Duitschland een
minder wenschelQke bnitenlandscho
politiek van Bulgaryë vreest, biykt uit
Küilmans's verklaring, thans inden
Do stem zyser moeder vroeg: -Wie
is daar?"
,Ik, Poter I*
Wat wil je?"
,U goeden morgan zeggen, omdat
ik met een paar vrienden naarTrou
villa ga en dan dag daar zal door
brengen."
,Ja ik lig neg te bed
.Goed, goed, laat u niet storen. Ik
zie n hedenavond nog als ik thnls
kom."
Hy hoopte te ontkomen, zonder haar
gezien en zonder den eersten kas op
hare wang gedrukt te hebben, dte
hem reeds Voornit het hart zwaar
maakte.
Maar z« riep: „Een oogenbltk
slechts! Ik doe je open. Je moet
wachten tot ik weer In bad ben.
H(j hoorde hare bloote voeten over
den vloer gaan en toen werd de
grendel zacht weggeschoven.
.Binnen!" riep zy.
Hy trad binnen. ZQ zat rechtop in
het bed, torwjl de vader, met sgain
een zijden doek gehuld hoofd naar
den maar gekeerd, rustig doorsliep.
Niets stoorde hem in zyn slaap. Om
hem te wekken, moest men hem haast
een arm uittrekken.
Op da dagen der vlichvangst rnstte
op het door den matroos Papagris
Ryksdag afgelegd, waarin hy zegt, dat
onder de verhoeden centrale mogend
heden nooit de minste twyfel heeft be
staan, dat de wen tichen en aspiraties
van den trouwen en dapperen Bnl-
gaarecben bondgenoot betreffende de
Dobroedsja, waarmede Bulgaryë door
historische en rationale banden ver
bonden is, niet gerechtvaardigd zou
den zyn.
Hoe men nu in Turkfjë over deze
verklaring te spreken is moet worden
afgewacht. Doch ook dan zal er wel
weer een geruststellend woord ge
vonden worden.
Als dit alles op den dnur maar geen
lapmiddeltjes blikt® te zyn, tegen
het dreigende gevaar der onderlinge
verwQderlng, die door tegenspoed en
ellende beaapkoljjk zou knnnen wor
den bevorderd.
Wanneer de Middearijkon er niet
in slagen door de wapenen een be
slissing te verkrijgen, znllen zij nog
een tyd van harde beproeving moeten
doorslaan, eer de nieuwe oogst veilig
in de schuren ligt. En wanneer dit
tijdstip wordt bereikt, zal eerst recht
de stryd op leven en dood beginnen.
Wanneer het geen gebrek aan voedsel
is, zal het gebrek aaD kanonnenvlecsch
moeten zy», waardoor een der itry-
dende partijen tot toegeven wordt
gedwongen. Op een zegepraal van
het gezond verstand durven wy niet
meer hopen misschien komt dat
wel eens weer terng, wanneer alles
voor Europa onherstelbaar verloren is.
Voor heel veel zal het dan te laat
zyn, maar misschien nog niet voor
alles.
MissGhion zal men er dhn in slagen
er iets op te vinden, waardoor een
herhaling van een wereldramp als
dezen onzaügen oorlog in de toekomst,
tot in lengte van eeuwen wordt voor-
komen.
Binnenland.
Omzet tweede Nedurlandtehe Jaarbeurs-
Blijkens een door den voorzitter van
den Raad van Beheer der .Vereeniging
tot het handen van Jaarbeurzen in
Nederland* vertronweiyk ingestelde
enquête naar het bedrag van de op
de tweede Ned. Jaarbears tot stand
gekomen zaken, hebben van de 1062
deelnemers 528 het bedrag van hon
omzet opgegeven tot een totaalsom
van f23,000,000.
De totaal-opgave der op de eerste
Ned. Jaarbeurs tot stand gekomen
zaken bedroeg f 7,000,000, welk be
drag door 346 van de 690 deelnemers
was opgegeven.
De gemiddelde omzet per deelnemer
aan de tweede Ned. Jaarbeurs bedroeg
derhalve f 43 000, tegen f 20,000 per
deelnemer aan de eerste Jaarbeurs.
Gegeven hot feit, dat door rnim
500 deelnemers aan de tweede Jaar
beurs geen cijfer van hun omzet is
bekend gemaakt, kan het totaal be
drag der op die jaarbears tot s and
gekomen zaken veilig op f30,000,000
geraamd worden.
Frisia.
Het passagiersschip Frills is van
de Rietvelden te Amsterdam vertrok
ken, mat bestemming naar Zuid-Ame
rika, doch is te IJmuiden vastgelegd.
Het vertrek is voerloopig nitgesteld.
Brandstoffen voor schippers.
Do miinster van landbonw heeft
bepaald, hat schippers, die meer brand
stoffen aan boord hebben dan bepaald
in zyne beschikking van 19 dezer, of
die zich schuldig m-kea aan frandu,
leuzen verkoop van brandstoffen, ge
straft zulli-n worden met nittlniting
wakker gebolde dienstmeisje de moei-
lyfce taak hem nit de diepe rnst
wakker te schudden
Peter giug naar zyne moeder toe
en zag haar strak aan, het was hom
plotseling alsof hy haar nooit tevoren
gerien had.
Zjj stak hem hare wang toe, h0
knsie haar en ging toen op een laag
stoeltje zitten.
„Heb je gisteravond eene afspraak
gemaakt voor dat tochtje vroeg sg.
„Ja, gisteravond."
Je komt toch voor het eten terng r
Jüat weet Ik niet. Gij moet in geen
geval op my wachten."
Nieuwsgierig en verwonderd be
spiedde ij haar gelaat. Die vrouw
was zyne moeder! Dat gezicht, dat
hy van zy do vroegste jengd af gekend
had, die glimlach, die stem, alles
scheen hem plotseling nieuw en ge
heel anders dan hy het tot nn toe
had gezien. Hy begreep op eens, dat
hy haar alleen maar met het oog der
liefde had waargenomen. En toch was
zy het, toch kende hjj de kleinste
bijzonderheid in hare trekken, maar
nn eerst merkte hy ze met bewust
heid op,
(Wordt vervolgd.)