n N°. 70. Zaterdag 15 Jont 1918, !05e jaargang. Bij dit m. behoort een Bijvoegsel. Crisis rechtspraak. Twee Gebroeders, ABONNEMENT.- Prg« per kwart&ai, in Hoes £1,— bulten Does 1,25. Afzonderlijke nommers 5 cent. Fersehgnt: Maandag-, Woensdag en Vrgdagavond. GO Uitgave Naainl. Venn. „GoeseUe Courant". Ö11RAN DirectenrG. W. van Bsuneveld. ADVESTENTIËN van 1—5 regel» 75 cent, alk» regel m:sr 15 cent Drieaasl plaatsii: t ardf twaeman! berokoad. Familieberichten 1—10 rsgele f 1,50 BowUssammers 5 cent. AdverteatiBn worden asagenomsa tot 12 uur vourmidilaaB. Op denzelfden dag, dal liet wets ontwerp tot wijziging van de Distributie- wet werd behandeld, kwam ook ter tafel het wetsontwerp tot instelling van een bijzondere rechtspraak in distributie en andere crisiszaken. Beide wetsont werpen staan in nauw verband tot elkaar. Het eerste geeft aan den minister een buitengewoon groote macht, zoo groot, dat, vijf jaar geleden geen Neder lander zoo iets mogelijk had geacht. Het tweede dient om het publiek tegen -willekeur van de administratie te be schermen. We hebben in dit ontwerp dus een proeve van administratieve rechtspraak. Niettegenstaande over dit onderwerp al veel is geschreven en ge sproken, mogen we ons nog steeds niet in het bezit van dit instituut verheu gen. Dit is zeer te betreuren, want hadden wij een algemeene administra tieve rechtspraak, dan was dit wets ontwerp overbodig geweest. Zal nu dit wetsontwerp in den bestaanden toestand veel verandering brengen Indien het ongewijzigd was aangenomenzeker niet; nu willen we er het beste maar van hopen. Het wetsontwerp beoogt een rechtspraak in te stellen, die te beoordeelen zal hebben de wettigheid van besluiten en maatregelen, voort vloeiende uit wetten de crisisomstan digheden betreffende. Deze omschrijving nu was onvolledig, onvoldoende. Immers de klachten over gedragingen van officieele autoriteiteu met de behandeling van crisiszaken belast, betroffen meeslal niet de wettigheidmaar de onredelijk heid van handelingen of verzuimen, die alhoewel zij den klager ernstig bena deelden, toch niet met de wet in strijd waren. We behoeven in dit verband maar te verwijzen naar de hoogst'wille- keurjge inbeslagnemingen in de Haar lemmermeer, Zeeland enz. Ook daar werd de wet toegepast, "maar op welk een wijze. De heer Limburg heeft dat ook zoo begrepen en diende daarom een amen dement in, dat de bijzondere gerechten niet alleen hadden te oordeelen over de wettigheid, maar ook over de billijk heid en behoorlijkheid van de besluiten, handelingen en weigeringen der crisis autoriteiten en distributieorganen. Mr. Limburg stond in zijn afkeurend oordeel niet alleen. Ook mr. ltutgers diende een dergelijk amendement in. In zijn toelich ting betoogde mr. L., dat hij geen duit gaf voor een rechtspraak, die alleen te oor deelen had over de wettigheid van be sluiten der administratie en mr. -R. verklaarde, dat het hem niet veel kon schelen als dit wetsontwerp niet werd aangenomen. Minister Oil, die anders nog al ge makkelijk is in het overnemen van ameudementen, was deze keer beslist tegen genoemde amendementen gekant en verklaarde ze onaannemelijk. In zijn verdediging stelde hij op den voor grond, aan het woord „wettigheid" een is FEUILLETON DOOK QUÏ DE MAUPASSANT. NU twyfeldo hU er niet meer aan, dat Marowsko in etilte dacht: ,Je hadt je broeder die erfenis, waardoor je moeder in opspraak moet komen, niet moeten laten aanvaarden. Mis- •ehien geloofde hg ook, dat Hana Marshall's zoon waa.Misschien? Neen, heel zeker gelooide hg dat. En waarom ook niet, daar dat hem zoo waar- aehgniyk en voor de hand liggend moest voorkomen Streed hg, Peter, de eigen zoon, niet met alle kracht tegen die afschuwelijke verdenking, deed h|j niet alles, om zUn verstand te misleiden Opnieuw gevoelde hy er behoefte aan alleen te zgn, met zichzelf in het reine te komen, die vreeseigke mogeigkheid goed in de oogen te zien; en zoozeer verlangde hy daarnaar, dat hy zonder zgn glaa uit te drinken, opstond, den verbluften apotheker de hand drukte en weer naar buiten In den mist trad. „Waarom heeft Marschall z|jn ge beele vermogen aan mUn broeder vermaakt Het was nu niet meer de g verzucht, veel grooter beteekenis te geven als de heereu. Het omvatte, zei hij,ook de vraag of de feiten door de administratie juist zijn vastgesteld. Hij vond dat zeer belangrijk voor de rechtszekerheid. Ten sterkste kwam hij er tegen op, den rechter te laten oor deelen over het beleid der administratie. Hierdoor werd de taak van den wet gever door den rechter overgenomen, bovendien was het den rechter onmo gelijk te bepalen wat behoorlijk en billijk was. In beide argumenten schuilt veel waars, vooral in liet eerste, maar ten opzichte van het tweede willen we hier toch opmerken, dat de rechter toch zeker zoo goed kan oordeelen over billijkheid als allerlei ambtenaren, die soms per toeval in een distributie- bureau terecht kwamen. Hoe het zij, de amendementen wer den verworpen. Toen was de Kamer ook van oordeel, dat het wetsontwerp geen voldoende waarborg 'bood en de Commissie van Rapporteurs stelde dan ook voor art. I een wijziging te laten ondergaan, waardoor niet slechts op grond van de onwettigheid der besluiten beroep zou kunnen worden ingesteld, maar ook als die besluiten baseerden op het aanwezig zijn van feitelijke omstandigheden, welke in werkelijkheid niet bestonden. De C. v. R, stelde ook voor een beroep mogelijk te maken indien „het orgaan van zijne bevoegdheid kennelijk een ander gebruik heeft gemaakt dan tot de doeleinden, waarvoor de bevoegdheid is gegeven. Deze voorstellen zijn door den mi nister overgenomen en liet wetsontwerp zonder hoofdelijke stemming aangeno men. Zal nu de wet aan veel onrecht een einde maken? Zooals gezegd, we willen het wenschen. Niet te ontkennen valt, dat de laatst genoemde amendementen veel verbetering hebben gebracht. Het blijft intusschen te betreuren, dat bij ons de administratieve recht spraak nog steeds niet geregeld is. Zij verleent, mits goed geregeld, be scherming tegen ieder administratief onrecht en een ieder, die persoonlijke belangen heeft, welke rechtstreeks, door een besluit, handeling of weigering der administratie worden getroffen, heeft het recht om tegen die handelingen van het administratief orgaan beroep in te stellen. Dat bij de steeds groeiende macht der overheid administratieve rechtspraak in vollen omvang noodig is, behoeft verder geen betoog. Buitenland. De strijd in en bniten Europa. Da strijd ten Z. W. van Noyon is nog iteeds In vollen gang. Da verbit. terdo aanvallen dar Dnitichere botsen tegen een hardnekkiger: tegenstand dor FrsEtchen, die er niet alleen in slaagden ds aanvalsgolven tot staan te brengen, maar den vloed op ver sehillendo punten zelfs eenlge kilo meters terugdreven. Maar daarmede is de storm niet bedwongen. Zonder dn verliezen te tellen, werpen de Duit- dis hem dat deed vragen an na vorsehen, het was niet meer da lage en toch zoozeer aan de menscheigko natuur eigen afgunst, die hy ln stilte had ondervonden en flink bestreden, neen het was da angst voor iets ontzettends, de vrees, self te moeten gelooven, dat Hans, dat zijn broeder de zoon van dien man was 1 Neen, hy geloofde het niet; het was reeds eene miedaad zich die vraag voor te leggen 1 Maar die on- waarsobynigke, stille achterdocht moest ook met wortel en tak worden uitgerooid. Hy moest zekerheid heb ben, helder zien, in zyn hart moest -vertrouwen zyn, want hy beminde op de wereld niets zoozeer als zyne moeder. Hy wilde in zgn geheugen navor- sehen, zgn verstand scherpen, loodst de waarheid helder en schitterend aan den dag moest tredon. Dan zou hy er nooit meer aan denken en naar bed gaan en slapen. Hy dacht na. „In de eerste plaats moet ik de feiteti nagaan", zeide h{j tot zichzelf. .Verder moet Ik mg alles zien te herinneren, wat ik van hem weet, van sgne wgze met my en mgn broeder om te gaan, dan zal lk de redenen en oorzaken van die partfidlg. held wel op het spoor komenHy was er by, toen Hans geboren werd Ja zeker, maar mg heeft hy toeh eerder gekend. Als hy myne moeder schare nieuwe troepen in des strgd 6ts big ven een drnk uitoefenen, waartegen de verdediging ten slotte misschien niet bestand zal zga. T«r»yi ds Duitsehsrs, na hun tegen standers aanvankelijk ioS de Arende teruggedrongen te hebben, een direct sueees wser verloren zag- gaan, kun nen sg toeh esn voordeel msldea, dat indirect voortvloeit uit hun jongste onderneming, en wel de ontruiming door da Fracschun van hst plateau van Csflepcmt. Dl; bolwerk ten N.O. van Conjp'ègüo weerstond de Duit' schets, toen zy, na de verovering van 8oiesoü9, door een zwsr-kltig van bitss rechtervleugel beproefden de booht vsa Noyoo Bit ban front wag to werken. Thans worddahoogvsstellicg in de flank bedreigd, doordat de Duif- schets op den rechteroever van de Oise tot de vereaniging van dezs rivier met de Mats waren doorgedrongen. Da Fransehen zagen siell daardoor genoopt hun stellingen in het botah van Carlspout ts oatf Blaten ea word au daarby, volgers Berlin, over genoemde plaaia ca Games schstp nagezet door de Dultrchers, die de linie Bsiily— Tracy le Val tot eva pust ten W, van Nauipeel bereikten. Nf.--.r het Franscha legerborieht meldt, is de-ze terugtocht in den nacht van 10 Jnni reeds vol' bracht, order bescherming vac dek- kingsafdecUÉgon, welke lsataten de beweging voor do Duitechers ver borgen zouden hebban. Hst al of niet maesisrigke in deze manoeuvre ia echter van minder be- tsakenis dan da ernstige bedreiging, welke het folt tar, opzichte vaa Coan piègna beduidt. Dat het do Dultschers om het besit van dit balaagi-gk pust ia da eerste plaats is te doen, zcu men ook kunnen opmaken uit ds hernieuwde inspan nlng, die ten Z. van de AHne tot het baseh van Villere—Cottorefs aan dsn dag wordt gelegd. De DuLschsrs konden hier, in weerwil van hst le vandig verzat, op de hoogvlakte bs westen Dommlera en Cotry oen weinig vooruitkomen, doeh slaagden si", vol gons Parijs, niet in Am -lésy ea St. Pierre—Aigto te vermeesteren. Wat eI'jS la kan echter komen en een verders vordering der Daltsehers op dit frontdsol scbjj t geenszins buitengesloten. Ir d„; geval soa Compiègne v»n drie sgden ernstig worden bedreigd. Met deze mogeiykheid voor oogen zullen de Fransehen niets onbeproefd laten om het onheil te besweren en kunnen wf verwachten, dat de bloe dige worsteling nog wel eenlge dagen zal voortduren. Van de wijze waarop de Duitsehsrs hier by to work gaan, geeft ds corres pondent van de „Daily Tal." by de Frsnache legere een besehrgvlng, die natuurlijk voor de Engeliche lezers is gekleurd, maar niettemin opmerking verdient. Maandagavond, zoo vermeldt hy, had generaal Von Butler het vooruiti zicht op een succes, zoo klein, dat het v«n eoa mislukking niet ts onder scheiden zou sfjn. Maar volgens do rechtzinnige Duitsche Iser verdwijnt, als een plan aangenomen en mot da uitvoering ervan esn begin gemankt is, alle voorzichtige berekening en worden de manschappen by dulzand, tienduizend ea zelfs honderdduizend ln dan slag geworpen, tot er een uitkomst verkregen is of de verliezen zoo zwaar »gn, dat men gedwongen is op te houden. Dc eerste afbreking van het offensief in het gezicht van had bemind, stom en in 'i geheim, dan zou hy mg voorgetrokken hebben, want aan ml!, aan mgoe scharlaken koorts had hg het te danken, dat hy ia nadere betrekking tot myna ouders kwam. Logisch geredeneerd had hg mg moeten kiezen, eote bgzondere toegenegenheid voor rnü moeten ge voelen, oc dat zou hy ook gedaan hebben, als bg het opgroeien van mgn broeder niet eene instinctmatige voor hof de voor dezen zie'a ontwikkeld had." H| spande al zgno krachten in om zich den man, die jarenlang geheel vrejsmd hem in Parijs voorbygagaan was, weer voor den geest te roepen, zgn karakter te begrljper, hem te doorzien en te verstaat'. Doeh hg voelde, dat het loopen niet bevorderlijk was voor de werkzaam heid van den geest, dat zgno-gedachten sieh verwarden, sieh niet lieten vast houden, dat zyn geheugen niet helder was en hg niet sgne gewone scherp zinnigheid bezat. Om alles good te kunnen overzien, moest niets, ook niet de minste kleinig heid, hem ontgaan, en daardoor moeit hy alloon zgn op eene eenzame plaats, loodst hy besloot, evenals den vorlgen avond, op den havendam le gaan zitten. Toen hy daar aankwam, drong ham uit de open zee een sombere, akelige klaagtoon in de ooren, geiyk het brullen van een itier, maar langer Amiens was hierop geen uitsondering. Als da Dulttehers thans ophielden, zou dat geigk staan met aan ds we reld can mislukking van den eersten raag hakend te maken. Het alterna tief was reserve» lu het gevecht te werpen, die bestemd waven voor een laters voortzetting van den opmareah. Waarsehljnigk zal blijken, dat ln bei laatsto etmaal ongeveer 100,000 man in dan nieuwen «lag gevoerd zgn, dat nu ongeveer 25 divisies alasge zijn' en dat ar zes of acht reeds terugge' trokken ïja omdat zij to zeer toege takeld waren, om ln de linie ts kaa tsen bl§ven. Alleen met zulke ver kwistende middelen is do uitkomst verkregen. Tot soover de Britsche correspon dent. Het spreekt vanzelf, dat da behaalde stfsc-.vsen met groote opofferingen gepaard gaan. doch mes is van het DaUacha opperbevel geen vc-rgeefsshe offers gewoon en uit den hooguit prys, dia tb.aas wordt betaald, kan men gerust afleiden, dat het om aan ten zeerste gewild goed gaat. Dit goed is Compiègno niet, aoeh Parijs, noch soisig ander territoriaal succes, doch ds vrede, en wal do Dultschland be vredigends vrede, dien het goedschiks niet kon verkrijgen ea cu met het uiterste geweld tracht af te dwingen, door de militaire macht der geallieer den te vernietigen. Mc&r b|) milllosnenlageis is hat geen kwestie vac dagen of weken, wellicht niet ven maasden en dat men zich hierop van Eataatsz|jde voorbe reid blijkt wal nit hetgeen wg ver namen omtrent ds maatregelen, die getroffen wordt,p om Parjsi tegen eea "osleg ts verdedigen. Het sohynt dat de militairs leiders der Eateste het visst besluit genomen hebben, Parjs zelf hardaakkig te verdedigen, hf.sn weet, dat generaal Qaliléci, de militaire gouverneur van Parijs, ia 1914, tosn Von Kluck Parijs naderde, in overeet-stemming met de regeering eea zelfde besluit genomen had ee zslfs besloten was, do stad dssneodi in straatgevechten ta ver dedigen. Een Havas-beriaht toch geeft ParU- acha persstemmen weer, dlobiykbaar de openbars mseain;. op zulk een besluit, en in het bijzonder op de mog lykheid vac hst noodzakelijk worden vaa de verwgdering der non- combattanten voorbereide?.' 'Loo sch?gft hst socialistische Kamer lid Brunei, sfgevaardigds van het 17de arrondissement vr.n Parijs, in de Matin", dat het mogelijk is, dat da Duitsehors tangevolge van een nieuw offensief, afgezien sog van ean binnen rukken va-r Pavgs, zoo dicht bg da hoofdstad komen, dat eea voortgezette, systematische beschieting met zwaar geschut waarschyaiyk zou kannen werden. In die omstandigheden Is hot plicht der regeering, m®t do gevolgen daarvan rekening tohouden. De voortzetting van den arbeid in de fabrieken zou in do eerste plaats onmogelijk worden en de arbeiders zouden reeds, om dsa noodigea oort logaarbeid voort te kunnen zetten, de stad mosten verlaten. Var dar is hei plicht, om vrouwen, kinderen sa grijsaards aan ds gevaren van oen geregelde beschieting ts onttrekken, Hsrvé echrgft in de .Vietolre", dat Pargs als middenpunt van de Fraa- schs spoorwegen onmogelijk los ge laten kan worden zonder dat de uiterste verdediging beproefd is. Het otfleteel socialistisch blad aangehouden en krachtiger. Het was hst geluld van don misthoren, de noodkreet van in des mist verloren schepen. Eene huivering overviel hem, zijn hart kromp inesjj, zoo diep drong die jammerkreet, dien hg zelf haast waande te hebben uitgestooteu, in zyne ziel door. Toen liet eene andere stem op een wat grooteren afstand denzelfden klaagtoon hoorns, en plot. teling stiet ln zgne onmiddellijke na- bgheid de sirene van de haven als antwoord eea oorverscheurend geluld uit. Met groote schreden snelde Peter over den dam 'en rustte niet, voor h|j het uiterste pust had bereikt. Daar keerde hy zleh om, leunde de elle bogen op de granieten tred6G en borg zyn gelaat iu zgno handen. Zonder dat zyne lippen den naam hadden uitgesproken.klonkhetvfjoi't. dnrecd In hem: „Marschall! Mar- schall 1* alsof zfln wil do schim wilde bezweren en roepen. En plotseling stond voor zfioe gesloten oogen de man, zooals hy hem steeds gekend had, duldeiyk en tastbaar. Hy was in de zestig, had een pnntigen witten baard en eveneens witte, dichte wenk brauwen. Zyne gestalte was middel matig van grootte, de uitdrukking van zgn gezieht en zyne gryze oogen vriandalgk, zijne bewegingen een voudig, over het geheel een teerhartig, „l'Hnmanité" laat aan do rsgeering de geheele verantwoordelijkheid voor ■het lot van Parya. Te ParSs s?n do gedachten dus erustig vervuld mat do mogelijkheid van een komoiiden grootea Duitsshen sauv»! op de hoofdstad. Zou het werki-Igk voor or,a zijn WBggalagd ean herhaling van 1870/71, maar dan ia veel sehrikwekkeadar vorm, ts beleven? Misschien is de vrsss voorbarig, doch met hat oog op da cUöax, die gedurende daze droave jaren bg da oorlogsgruwslen viel waar ta nsmszi, zon ms« een vernlstiging vaa de schitterende lichtstad aan da Saiae mogen verwachten, als het top punt van niats-oiitziende ooriogsvsr- dwaring en, wis weet of dit wel hot uiterste zou zijn der mansch- cuteerenda gevolgen van den woeden den volken haat ea het laatste ssonu- meat der sehaade van dezen tydl Binnenland. Het standbeeld van Johan de Witt. Woensdagmiddag is op de Plaats te 's Grsveahsga, iü tegenwoordigheid van de Koningin en Prins Hendrik, het door den. besldhonwsr Jaltsema ontworpen en ta Brussel gegoten bronzen standbeeld van Johan da Witt onthuld. Dc heer J. T. Creaiar, voorzitter van het Haagacha comité, dat sinds 1913 voor dis doei werkzaam was, hield oen korts walkomstreda, waarna minister Oort van der Linden een rede hield, waarin hij do beteskeiis en de persoon van Johan da Witt schetste, cm daarna over te gaan tot de olgeniyke outhulUngeplechtighsid. Ten Blotta voerde de burgeasaester vsn Den Haag, jhr. sar. dr. H. A.van Karncbeok, het woord en aanvaardde namens het gemeentebestuur het standbeeld. Da feestel|ke plechtigheid werd door een zser talryk publiek »gge- wooud. Hat monument bestaat uit da figuur van Johan de Witt van 3.40 M. hoog en bereikt met het voetstuk een hoogte van 6.70 M. Ben Binnemehmpvaart' Unie. In een ts Utrecht gehouden verga dering van industieelen, fabrieksdi recteuren, enz, is besloten tot de oprichting var. een Binnsnseheeps- vsart-Unle, welke een krachtige actie zal voeren tegen de aan handel en Industrie door de regaeringsmaatrege- lett opgelegden dwang. Een reddingeboot beschoten. Woensdagavond is do sleepboot Witte Zes ts IJmniden aangekomen met de overlevenden en drie ïykea van den logger Helena, die Zondag morgen door een duikboot zander w aarschuwing in den grond is geboord. Toen de bemanning reads in de icheepsboot was, 3gn drie man door één schot gedood. Boter voor banketbakken. Naar w|j vernemen, zal de hoeveel heid boter, door het Rykskantoor voor Boter enz. aan de baske?- en koek bakkers te verstrekken, slecht 12 Vs pet. bedragen van de hoeveelheid bloem, welke hun door het C. B. K. is toegewezen. Een gavolg hiervan zal z|n, dat de koek- ea banketbak kerij nog meer zal worden ingekrom pen dan thans reeds het geval is, In verband daarmede bestaat by tal van serlSk, goed mensoh. Hy had Peter en Hans altyd zyne liove jonger* genoemd; nooit had hy een van hen voorgetrokken en hg had hen altgd tea anten ta dicesren gevraagd. Met de volharding van oen speur- hpnd, die een half uitgewleoht spoor vólgt, zocht hg zleh de woorden, bewegingen, stem en toonval, blik en uitdrukking van don gestorvene voor te stellen, en langzamerhand stond ook da woning L de straat Tronehet, waar sU zoo dlkwgis gegeten hadden, weer voor syn geest. Twca vrouwaitfksi reeds bejaarde dienstboden dedea de huishoudingen beiden waren gewoon da jonge Ho- land» „Meneer Peter" ea „Meneer Hans" te nosmeti. Dan stak Marschall de jonge lieden beide handen toe, den een de rechter, den ander da linker, zooals het uitkwam. „Welkom, kinderen 1" placht hy ta zeggen. „Hebt gy berichten vaa huis Uwe ouders denken er niet aan my te schryven!" Men praatte vertrouwelijk ea aan genaam over koetjes en kalfjes. De man timmerde niet hoog, maar was eene door en door beminnelijke na tuur. Hy was altgd e6n trouw vriend voor hen geweest, een van degenen, over wie men niet veel nadenkt, omdat men veel te zeker van hen is. CWordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1