N°b 53. Zaterdag 4 Me! 1918. 105° jaargang.
-•sïïïï.p a müfinp a* i in I TO - '£'S -
Jg.'ZXi* tflllukM Jill'j fiiivl hl 1 i tsar™
Twee Gebroeders,
'«A**, w.™aw. if ffijkjuiiu uv^Jiirii i """ssssisvst
Bij dit m. behoorfc
eenBijvoegsel
DISÏRIBUSIEWET.
2 FEUILLETON
en Vrydagavoad. rt-jv Advertootlën worden aangenomen
Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Courant''. - - Directeur: G. W. van Barneveld. tot 12 uur voormiddag».
-'-v—-v—-ril-I UB I" «CKUMIlXlinmjJ^MPMJ——*»**~Tnt—
K-o. XXXII.
Eea premie.
Verbouw voedingsgewassen.
De miclstcr van landbouw, nijver
heid en handel brengt ter algeineene
kennis, dat het bepaalde in zijn circu
laire van 9 April, dat gemeentebest-u
ren, welke voornemens zijn aardappelen,
peulvruchten en groenten te verbouwen
op gronden, welke tot dusver nog niet
voor de teelt van voedingsgewassen in
gebruik zijn, met inbegrip van gras
land, zooveel van de opbrengst van dien
verbouw ter beschikking zal worden
gelaten, als noodig is om het regeerings-
rantsoen der verbouwde producten aan
te vullen tot een nader vast te stellen
normaal rantsoen, oqk van toepassing is
op personen of combinaties van per
sonen, die tot dat doel land, als boven
bedoeld, in cultuur brengen.
Inwoners eener gemeente, die afzon
derlijk of gezamenlijk hiertoe overgaan,
zullen dns ook in het bezit wjordeu
gelaten van een zeker deel der door
hen vtrbouwde producten.
Met het oog op de voedselvoorziening
is het van het grootste belang te achten,
dat ook op dt-ze wijze de teelt van
voedingsgewassen zooveel mogelijk worde
uitgebreid. (Stct)
Uit bovenstaande blijkt, hoe hier
inderdaad een premie is gesteld op de
verbouw van Voedselgewassen Meer
malen i'b door ons op de noodzahélijk-
heid hiervan gewezen, zelfs toen hel
nog tijd was. Edoch, er werd niet op
onze raadgeving ingegaan, alleen uit
een daarop gevolgd ingezonden stuk
moest blijken, hoe egoïsties wij waren
aangelegdEn toch, wij houden vol 1
De praktijk trouwens geeft ons gelijk.
Wanneer men, wil, dat meer voed
selgewassen worden verbouwd, dan moet
dat worden aangemoedigd. Mensen
blijven nu eenmaal mensen. Wat wij
willen kan worden bereikt door hoogere
prijzen, door garantie voor eigen gebruik.
Met geweld, met dwangmiddelen hm hier
niets worden bereikt. Intussen wij gaan
vrij uit. Wij hebben onze stem doen
horen, toen het dag was, wij hebben
geen schuld aan deze dingen
Krahbendijke. JAC. WBLLEMAN.
Buitenland.
De strijd in en liniten Europa.
Hoe zul Duitschland nis den oorlog
te voorschijn treden? Wfl bedoekte
met date vraag niet, we'iko lauweren
hst geoogst of wolko vorllezaii het
geleden gal hebben, doch weikz geest
Proleen, ds,t in het Dnirecbe Rgk de
haegemonle heeft, zal bebeersehec,
wanneer bet iwaard eindelijk wordt
opgestoken.
Hiervan toch zal zeer veel afhssgen
met het oog op da be .-ke a die
deze gahesle oorlog eenmaal voor de
menschheld zM hebben. Dan, in de
toekomst, zullen de bloedige én
andere verschijnselen en gebeurto
nissen, Welke nu dag ssn dag
Ti
DOOR
GUY DB MAUPASSANT.
Van kindsbeen af was deze Hans
een voorbeeld van zachtmoedigheid,
gewilligheid, goedheid en bcmlniyk-
held geweaat, en het had Peter heel
spoedig verveeld, den dikken, blonden
jongen, wiens voolgepiezeu deugdhfl
In stilte waekoiykheid dwaasheid en
onzelfstandigheid noemde, door ieder
een zoo uitbundig te hooren pryzen.
De ouders, dïe voor hunne zoons geen
hooger ideaal konden dan eeue fat
soenlijke, eervolle, aangename be
trekking, maakten natuurlijk hun
oudste een verwijt van zijne besluite
loosheid, zijne vruchtelooss pogingen
en zijne geestdrift voor groote Ideeën
en broodslooze kunsten.
Sedert hij volwassen was, hoorde
hy wel niet meer„Zie eens, hoe zoet
Hans i«, neem een voorbeeld san
hem", maar zoo dikwijls men hem
zaide.Hans doet dit en Hans doet
dat", las hij ongeveer hetzelfde in
elk schijnbaar onschuldig uitgesproken
woord.
Do moeder, eone wakkere, spaar
zame huisvrouw, die bij het bestuur
op ons denken beslag leggen, stof
leveren voor da geschiedenisboeken
an zeker niet aan de vergetelheid
zfln prijs gegeven, doch feitelijk in
vloed op den geheelen vorm der
samenleving zal enkel uitgaan van
het geestelijk resultaat, dat desa oorlog
zal oplevexrao aa wél lp. de eerste
plaats, in Dnitjehlsnd, waar de -\mi
these autocratie democratie in haar
scherpston vorm naar voren treedt.
B'd da andrra oorlogvoerende volken
doet deze tegenstelling zich even.
goed gelden en ook -by da onzydigon
Kenschetst zij het waren van do
hul,liga oatwlkkelin'gsphass der
montchheid. Als huichelachtigs aan
matiging hobboa wjj do verzekering
var zskore mogendheden learen ken
nen, als zouden sjj slechts In het
strijdperk sijs getreden om do demo
cratie te doen zegevieren. Wie zijn
blik niet door ooflogsverbliudiug
heeft laten verduisteren en door de
feiten aebtsr dsn schijn van schoon
klinkende woorden hoeft leoreu kijken,
zal het beseffen, dat bi) beide partijen
varmtecd eigenbelang en baatzucht
ds onmlddeliyke dryfveeran zijn ge-
woest tot deze eludelooze, uitputtende
kraohlmetihg.
Maar er zën grooter machten dan
klein menschelgse begeerten en stre
vingen, die het wereldgebeuren ba-
heernoben het zijn de geweldige
geestelijke stroomingan, waaraan de
aienschsn aanvankelijk onbewust-ga
hoonam on welke zij .ears': ten
volla kussen .erkennen en bogrjjpetj,
wanneer hst doel is bereikt. Deze
xtroomiupau ook zijn het, die aan d a
oorlog s(n grootscba betcekenls ver
leunen en wier botsing do woelingen
en verwarring in bat leven roepen,
welke sieh thans allerwegen vsr-
toonea. Zij maken geen onderscheid
tussohen de volken, zij grijpen
do msnschheid aan in haar geheel
en stuwen haar ovaral voort in dezelfde
worsteling van denkbeelden En idea
len. Zf- zijn hst, die ons thans in alle
landen den ton top ge voerden strijd
van autocratie en democratie doen
aanschouwen en deze geestelijke strijd
Is het, die bjj elk volk tct het bittere
einde moet worden uitgevochten.
Bjj olk volk maar in Pruisen in
de eerste plaats. Daar heeft do auto-
cratiieho macht zich in haar meest
volledige en starre gSBtalte ont
wikksld, dsar «luimeren ook de,
kiemen der zuiverste, minst-decadente
democratische kracht. Daar treedt
de onverzoenlijke tegenstelling dezer
belde levensrichtingen en maatschap
pelijke opvattingen het scherpst naar
voren; daar zal het grootste pleit
eenmaal moeten worden beslecht.
Dr.arom is hst voor alle volken van
het grootste belang, welks geest het
Dnitsche volk sa! behaerschen, wan
neer de ontwikkeling der menschheid
weer langs vreedzame banen zal
verder gartn.
Men heeft ar de democratische stroo
ming gedurende dezen oorlog over
wicht zien krggeti en met d« motie
der Büksdzgaaorderhcid scheen de
loop der dingen reeds bepaald
daarna heeft raea echter fcuncen
waarnemen hoe d' verbeterde militaire
positie.nieuw voedsel heeft vsrsehalt
aan het onvorzadiglflk monster der
autocratie en vela voorvechters der
betera wereldorde als in een roeB hun
plichten deed verzaken.
Wat in het eerste stadium hst ge-
l(jko kiosreeht in een stelligs belofte
neergelegd en door hot woord das
'Kelsera versekord, in de latere om-.
baret huishoud'ng nog tjja vond een
beetje sentimenteel to :ga, had er
«lag van ds kleine moeilijkheden en
onaangeaaamhaden, welke by de ge
ringste aanleiding tussohen hare zoons
ontstonden, vreadz .am nit den wag te
ruimer. Heden was zij in dit opzicht
bezorgd en -roesde, dat eene op zich
zelf onschuldige zaak ernstige ver
wikkelingen kost veroorzaken, zy had
cameiyk in den laatsten winter, ter
wijl de broeders met hunne studiën
bezig waren, kennis gemaakt met
eene buurvrouw, eene mevrouw Roié-
milly, de vrouw van een kapitein, die
twee jaren te voren op zee was ver
ongelukt. De nog zeer jeugdige, pas
drie-en-twintig-jarige weduwe, eene
van die praotlsehe, verstandige na
turen, dio by instinct het leven geheel
kennen, alsof s| alles zalf doorgemaakt
hebben, kwam gaarne des avonds met
een handwerkje een uurtje praten by
de vrlandeiyka overburen en was er
reeds a r. gewoon, oen kopje thee by
hen te drinken.
Vader Roland, die voortdurend zyn
stokpaardje, voor een groot zeeman
te willen doorgaan, bereed, vroeg van
dn nieuws huisvriondln allo mogeljko
inlichtingen over den gestorven kapi
tein, en als oano verstandige vrouw,
dia het leven liefheeft on in den dood
berust, vertelde zy kalm en rustig
van z$ne reizen en de gevaren, waar
aan hij had blootgestaan.
standighaden viel het steeds meer te
betwijfelen of de gegeven belofte wel
sou worda» ingelost en de fatale
gevolgen van het drieklassonkiearecht
tot het verleden zullen behoóren.
Thans Is do kiocreehtstrljd, dat is
da strijd tussohen autocratie en
democratie, in sjn meest acute -jtadium
gekomen in hét Pruisische Huls van
afgevaardigden.
Hard en hartstochtelijk is het daar
4oegegaan. Esn voorstel van nsn
Jsijtrnmafgevasrcigda, grasf Spce,
om de hervorming vsn hat kiesrecht
maar uit te stellen >oi; na d®n vrede,
verwekte een geweldigen storm, een
chaos vaa stem-:;, luiderwaaruit felle
woorden opschoten om da gemoederen
nog meer in beroering te brengen.
Ten slotte hseft over deze woelende
zee de kalmasreude stem van den
RSkskanselier geklonken, die sener-
zUda sarin door de stellige verzekering
dat het plutocratisch kiesrecht in
Pruisen hoeft afgedaan en men moet
komen tot het gelijke kiesrechtdoch
anderzijds de geruststelling gat, dat
van het oude Pruiien zooveel mogslfik
zal worden gered.
De regeer!.ng zalde graaf Hert-
ling in vastbesloten om de ge
vreesde schadelijke gevolgen van het
geiljko kiesrecht zooveel mogelijk te
voorkomen. Er zullen waarborgen
worden verschaft tegen „al te radicale
gevolgen."
Doza woorden zya het die onge
rust eid wekken omtrent deq stand
der democratischs beginselen in Prul-
ven en dus in Duitschland. Wat
koudon zy in Voorspellen zy bepa
lingen, welke de uitwerking van de
toegezegde harvorming toch waar
zullen verlammen Voorloopig kunnen
z§ slechts zorg barea, evenals dc vage
mededaellng door een régtserings-
vortalgenwoordiger iu da Saksische
Tweede Kamer omtrent de toekomst
van Blaas Lotharingen afgelegd.
08 zeldc-, da^ de wijze waarop
Bisai Lotharingen' tot nu tos aan
DnUsehland was gehecht, niet proef
houdend was gebleken, met name da
eigen staatsregeling niet.
Op dezen grondslag mocht men
niet doorbouwen. Zed men dan ook
naar het W. een politiek gaan voeren,
gelSk naar het O. si-eds duideiyker
aan het licht treedt?
Zal Duitschland dan, door hot mate-
rieal succes verblind, verzuimen de
2rooto geestelijke les, die deze oorlog
den volken biedt, ter harte te nemen
en het duurzaam heil eener democra
tische staatsinrichting verloren laten
gaan ter wille van vergankelijke
machtsuitbreiding
Dan zou de tookomst kannen loeren
dat het, den oorlog winnende, dezen
verloren hsaft.
Nadat wQ het bovenstaande hadden
geschreven, zlexi wij uit »ea particu
lier bericht aan de NSO, dat de
beslissing over het goljke kieareoht
in tweede lazint, reeds is gevallen.
Nog steeds hsdden zich vela sprekers
aangemeld, doch ds partyleiders kwa
men ten slotte tot overeenstemming,
om de debatten te sluiten, Tevoren
had de onder voorzitter van het staatB
ministerie, Frieöberg, da gelegenheid
gebruikt om zleh over de mogelijkheid
eacer parlemantsontbindlng uit te
laten, fiy sprak zeer voorzieatig, dzar
de twesde lezing ten slotte nog niet
beslissend is en er thjms levendig over
een compromis wordt onderhandeld.
Friedberg zelde, dat ook de regoarlng
«en ontbinding niet In het belang van
Toen do belde zoons b8 hünne
thuiskomst de knappe weduwe zoo
behaaglijk ingenesteld vonden, be
gonnen beiden haar terstond het hof
te maken, minder cm hare gunst te
verwerven, dan wel om elkaar de
loof af te steken. De practisehe, in
't rekenen ervaren moeder wenaehte,
daar mevrouw Rosémilly zeer ver
mogend was, san een vaa boidsn de
overwinning toe en had daarby gaarne
den ander de smart eener nederlaag
bespaard.
Mevrouw Rosémilly had blauwe
oogon, blond kroeshaar, dat in krul
letjes om haar gezicht hing, welks
vrfi j, overmoedigs, spottende uitdruk
king eene eigenaardige tegenstelling
vormde met hare bedachtzame denk
wijze.
Zij scheen van hat begin af aan
Hans de voorkeur te geven, wiens
natuur het meest mat de hare over
eenstemde. Wel uitte zy die voorkeur
niet anders dan in den toon harer
stem en in haar blik, en ook, doordat
zy hem »u en dan om raad vroeg,
waarsehyniy k omdat hunne meeningen
het meest overeenkwamen, terwijl
Peters opvatting ongelukkig steeds
daarmee streed. Wanneer er gesproken
werd over des dokters ideeën over
politiek, kunst, philotophie en moraal,
Idan gebeurde het soms, dat mevrouw
Rosémilly ze „hersenschimmen" noem
de, wat haar een koelen, strengen
hst land acht, waaralt men echter
niet de gevolgtrekking mag maken, I
dat zjj or in 't geheel niet aan denkt
ean bsroep op de kiezer» te doen.
Men moet evenwel niet varwschten,
dat de regcerlng reeds na de stemming
In twssde lezing haar oogmerken
kenbaar aal maken.
Toen alndoigk na een wederom
levendige zitting de stemming aanving,
werd hot regeeringivoontsl nopens het
gelytce kiesrecht met een meerderheid
van 23ö tegen 182 stemmen verworpen
en het conservatieve meervoudig
stemrecht dsar «oor in da plaats gesteld.
De meerderheid van de tegenstanders
van hot gelijks kiesrecht was dus
groot, doch het waren tooh do tegen
stemmers dar r.ationaal.liberalen, die
die den doorslog hebben gegeven.
Het verwachte wegblijven vau vele
afgevaardigden,is niet geschied. In
tegendeel, hst Huis was ongeëvenaard
dicht bezet. De onafhankeiyk sociaal
demoeratan stemden voor hat regee-
ringsvoorstel, dat nu nog in derde
lezing moet worden behandeld.
Sevastopol in Dultsche handen.
Ben officieel bericht uit Berlijn
meldt, dat de Daltschers, nadat zy
voor 8nb-.ctopol den vyaudeiyken
tsgenstscd hadden gebroken, de stad
zonder atryd hebben bszst.
ZB bsheorschen daardoor de geheels
Zwarte zeekust.
De slag iu Frankrijk.
In den toestand is weinig verande
ring gekomen. Do Duittehers hebben
het succes van den Katcmelbcrg niet
kunnen uitbreiden, terwijl da Fran.
sohen by hunne tegenaanvallen terrein
heroverden, o.a. het dorp Locre.
In Palestina.
De krygsverriuhtingen ton O, van de
Jordaan zijn hervat, waarbij ds Engel-
sofcen het initiatief namen en Es Salt
binnendrongen.
Binnenland.
Onze besprekingen met Duitschland.
Naar de N. R. C. verneemt, zyn de
besprekingen met Duitschland, die de
laatste weken tot eenige spanning
hebben aasleiding gegeven, dermate
gevorderd, dat een voor heide partgsn
bevredigende regeling verkregen is,
en een mededseling dienaangaande
binnen zeer kort kan worden tege
moet gezien.
Da hokal Anzeiger verneemt van
welingelichte zijde, dat ds ónderham
delingen tussohen Duitschland en
Nederland eon gunstigen loop nemen,
zoodat men rekenen kan op een
gunstige» afloop binnen afzlanbaren
tyd, terwyi berichten in de Weensche
bladen de waarsehynlSkheid der bij-
legging van het Daitsch Nederland-
schc conflict bevestigen.
Het Ebl. weet mede te doelen, dat
verschillende militaire maatregelen,
die is verband met den onzekeren
politieken toestand genomen waren,
z§n ingetrokken. Zoo ls een eind
gemaakt aan '(permanent geopend
zjn (70or militair gebruik) der tele
graafkantoren fn plaatsen, waar troe
pen gelegerd zyn nn is de bewakiDg
van de statlonitslegraalbureaux op
geheven.
Het blad verneemt, dat bsti effende
de zand- en grin quaestlo overeen-
stemming is verkregen, in dien zin,
dat zonder voorafgaand onderzoek
beperkte heeveelhedan zullen worden
doorgevoerd op de enkele verklaring
der Duitsehe regeerisg, dat het door-
blik bezorgds, waarin eene veroor-
Reeling van haar en haar geheel arm
zalig geslacht lag.
Voor het bezoek nflner zoons had
de heer Rolar.d de beminiyke weduwe
nooit tot een vlschtociitjeuitgenoodigd,
evenmin als h® -igno vrouw ooit
medenam, maar het liefst zeilde hy
's morgens voor het aanbreken van
den dag reeds uit in gezelschap van
kapitein Beauslre, eea vrosgeren we
reldreiziger, dien hy by zijne zwerf
tochten langs strand en haven had
loeren kennen en tot z$n boezemvriend
had uitverkoren, en van don ouden
matroos Pspagrls, aan wiens hoede de
hoot was toevertrouwd.
Maar nu had mevrouw Rosémilly
In do vorige week by de Roland»
gegeten en na tafel da opmerking
gemaakt) „Vissehen ls zeker heel
amusant, niet waar?" Do voormalige
juwelier had zich natuuriyk gevleid
gevoeld door die belangstelling In
zijne liethobbory en had, gedrevsn
door de begeerte nieuwe aanhangers
voor zBne alleenzaligmakende vis,
schery te winnen, haastig gevraagd:
,Wilt u eens meevaren
,Hoel gaarne."
„Den volgenden Dinsdag?"
„Jawel dus den volgenden
Dinsdag.'
I.Kunt k om v{jf uur 's morgens
klaar zBn?"
Zy stiet een kreet van schrik uit.
gevoerde materiaal niet voor militxira
doeleinden Zal worden gebezigd. Be
treffende hot vervoet- over de spoorlijn
iu Limburg zijn nadere besprekingen
te Berlün gehouden tnsschen onzen
gezant en de Dultsche regeering.
Ds onveilige zes.
Een nieuwe, .door Engeland bekend
gemc.akte maatregel betrsffacde het
voor do sshespraart gevaarlBk ge
worden gebied, heeft, naar het Vad.
meldt, volgens doBknndigon tenge
volge, dat de Noordelijke ingang van.
de Noordzee voor de neutralen prae-
tiscb gesloten ls, ook In verband met
het reeds door Duitschland versperde
gebied.
Beswaren tegen de broodkaart.
Naar het bureau voor msdsdeelingen
inzake de Voeda.I voorziening meldt,
worden er twee bazwaren geopperd
ten aanzien van de nieuwe regeling
voor de Broodkaarten. Wat de bruin-
broodkaarten betreft, ls hst mogelijk,
dat, nu de bons voor 280O gram waard
sQo 1400 gram brood eu de kaart
slechts zeven dagen geldig is, men
200 gram van de brulnbroodkaart
overhoudt. Ovorwogen is, of hot niet
mogelSk zou zyn bruinbrood van 200
gram te doen bakken, maar bB zulke
kleine broodjes zou men te veel korst
krBgsn. Er ls dus slechts één oplos
sing, nl. dat da bakker het docrsnBdt
en aldus toch 200 gram aflevert.
Daartegen kan ook by de bakkers
geen bezwaar bestaan.
Een tweede moeilijkheid,' de meel-
cn bloembons botreffand, is opgelost
b8 ministerieels beschikking van 25
April 1.1. Daarby is bepaald, dat op
de bloembons der wittobroodkaartea
in plaats vau 125 gram 75 gram en
op de meelbons der brulnbroodkaarten
in plaats van 250 gram 150 gram
meel zal kannen worden gokoeht en
verkocht.
.De banketbakkerijen.
Na een bespreking met vertegen,
woordigers van de besturen der groote
gemeenten en het bestuur der vereen,
van Nederl. gemeenten werd het on-
gewenseht geacht tot elulitng der
banketbakkerijen over te gaan.
De burgerlijke dienstplicht.
Vernomen wordt, dat da esatrale
sectie van de Tweede Kamer heeft
besloten het wetsontwerp tot invoering
van dan burgerigken dienstplicht dit
zittingsjaar niet moer te behandelen.
Een onderzoek
De heoren Marchsmt, Nolans, De
Savornin Lobman, Troelstra, Visser
van IJzendoorn en Van der Voort van
ZSp hebben ingediend nou voorstel
van wet betreffende een onderzoek
door eene Staatscommissie naar het
geen tijdaas den toestand vsn oorlogs
gevaar heeft plaats gevonden ter zake
van do voorziening van het land met
levensbehoeften en t«r ondersteuning
van landbouw, nijverheid en handel.
Teelt van zonnebloemen.
Da directeur van het RBksproefsta-
tion voor Zaadcontrole vestigt er da
aandacht op, dat de zonnebloem een
zeer geschikte plant ls om lets by to
dragen tot leniging van den vetnood.
Elke are levert gemakkeiyk een op
brengst van 10 K G. zaad, waaruit 2
L. uitstekende «pBsolia kUDnen wor
den'bereid, terwijl de sohgfresten een
waardevol veevoedsel opleveren.
Da plant leent zich zeer goed voor
cultuur op kleine hoekjes, die ieder
In zBo tuin wel beschikbaar heeft.
„Wat komt u ln den zint Dat is
toch beelemazl onmogelijk
Teleurgesteld en afgekoeld vroeg
do groote zesman nu; „Hoe laat zou
het u dan mogelijk xyh?'
„Ja... zoo omstraaks negen uur.'
„Vroeger niet?"
„Neen, vroeger niet, dat is toeh al
onmenschelBk vroeg."
Do wakkere man aarzelde na
tuuriyk was er op dien tyd geen
sprake meer van eene goede vangst,
zoodra de zon sehynt, by ten da vissehen
niet moer aan maar de zoons hadden
zich van de gedachte meester gemaakt
en het vast afgesproken.
Zoo had dan dezen Dinsdag de
„Parel" het anker uitgeworpen onder
de witte rots van kaap de la Hè e,
en men had tot het middaguur ge-
vischt, natuuriyk zonder resultaat, en
eindelijk had papa Roland, nadat by
wel wat laat had heg-repen, dat de
aardige mevrouw Rosémilly meer
voelde voor den boottocht dan voer
sSno visscherij, en nadat hy gaan
enkel rukje meer kon waarnemen san
zyn hengel, een krachtig „Alle dui
vels I' uitgestooten, waarin hy eene
strenge aanklacht tegen ds onver
schillige weduwe en de niet hongerige
zeebewoners samenvatte.
(Wordt vervolgd).
