N°9 36. Zaterdag 23 Maart 1918, 105e jaargang. Bij dit1 bo. behoort een Bijvoegsel Het Democratisch recht FEUILLETON pviiigsïtë mn Zanik, Uit duisternis tot licht. ABONNEMENT PrSa per kwart»»!., ie Goee f 1, bulten Goes 11,25 Afzonderiyke nominees 5 cant. Versehgnt: M&audag-, Woensdag- an Vrgdagavoud. GOESCHE Uitgave Naaml. Venn. „Öoesehe Courant''. COURANT DirecteurGf. W. Tan Barneveld. ADVERTENTIËN van 1—5 regels 75 cent, elka regel msar 15 cent. Driestaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regel» f 1,50 Bewijsnummer» 5 cent. Advertamiën worden aangenomen tot 12 uur voormiddag*. Zij, die zich met ingang van I April a s. op ons blad ahtm- neeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis. Het telegram, dat ons gisterenmiddag bereikte uit Washington, en waarin werd meegedeeld dat „De Nederland- „sehe schepen in Amerikaanscke harens „dien nacht waren in beslag genomen, „daar de Amerikaansche tegeering van „de Nederlandsche regeering mededee- „ling ontving, dat het ultimatum niet „werd aanvaard'', heeft aan aller ver wachting, dat men de tegemoetkoming van de Nederl. regeering, die zoover ging als met haren wensch om de neu traliteit te bewaren, kou worden ge rijmd, o®k in Amerika en de landen der entente zou op prijs stellen, den bodem ingeslagen. Zooals bekend, is de eenigê restrietie, die onze regeering had gemaakt, deze, dat de door Nederland afgestane scheepsruimte niet zou worden gebruikt voor den étappedienst, d.w.z. het ver voer van troepen en oorlogsmateriaal. Op alle andere puuten heeft zij toegegeven, niet omdat haar het billijke van de eischen bleek, maar omdat hier van twee kwade dingen het beste moest worden gekozen. De geassocieerde regeeringen hebben er de voorkeur aan gegeven, van hunne machtspositie misbruik te maken en het billijk verlangen miskend om, al werd het Nederl. volk zelf door pie-sie tot toestemmen in een nadeelige handels overeenkomst gedwongen, toch hare neutrale houding tegenover alle partijen te bewaren. ï[et verbreken daarvan zou tegen over de andere partij een misdaad zijn, wanneer daartoe van die zijde geen aanleiding wordt gegeven. Zooals Ons strafwetboek deugene als den schuldige aanwijst, die door geweld iemand tot misdaad beweegt, zoo moest de schuld van al 't misdane dan ook op hen, de drijvers en niet op ons gedrevenen vallen. Maar wij hebben goddank een re geering, die zoover zich niet heeft laten gaan. Veel heeft zij geofferd, maar niet haar neutraliteits-principe. Zij heeft gegeven, wat mogelijk was. Zij heeft zich reeds vernederd onder bedreigingen onderhandelingen te voeren. Het Nederlandsche volk heeft den smaad daarvan diep gevoeld en die gevoelens zijn tot uiting ge komen in onze pers en in de Tweede Kamer, en het is den minister na veel verklaring en uitlegging slechts mogen gelukken de gemoederen tot wat meer kalmte brengen. Maar hoeveel grooter is onze ver ontwaardiging nu blijkt, dat waar wij reeds meenden verder te gaan dan met onze eer was overeen te brengen, dit 39 DOOR ANTHONT HOPE. Dit was salie wanhopig plan. Ba, opdat da vfjsmd nog most' tot zeker heid gebracht zon worden, gaf ik bevel dat onze residentie yap boven tot onder schitterend verlicht zon worden, alsof w§ een groot festijn hielden. Den gaheslen nacht moest dit zoo b.jjven, terwjl de muziek zich zonder ophouden zou doetr hoor en. Strakepaz zou er ook s(jo, en hg moest, zoo h| kon, ons vertrek voor Flavia verborgen houden. En zoo wQ tegen den morgen niet terug waren, moest hy openigk en met een flinke macht naar het kasteel gaan en or den per soon dee koning» opvorderen i zoo zwarte Michael er niot was, zooaleik dacht, dat het geval zflu zou, moest da maarschalk zoo vlug hy kon Flavia met zich mee naar Streizan nemen, daar hot verraad van zwarten Michael en den waarsohjulfikaa dood van den koning openbaar maken, en al wat eeriyk en trouw was om da banier van de prinses vereeoigen. Ea om de waarheid te zeggen ik achtte, dat dit laatste waareehlniyk ging gebeuren. Want ik botwgfolde zeer, of iemand van ons drieënde koning, zwarte Michael of ik, nog een offer aan gene zijde honend wordt afgewezen. Zij nemen wat onder hun macht berust, in goed vertrouwen daar bijeengebracht. Zij zijn als de finan ciers, die met schooue prospectussen, spaarduiten van den kleinen burgerman onder hunne berusting hebben gekre gen en met een grootsch opgezetten zwendel zich alles toeeigenen, Zij hebben ons vertrouwen ingeboezemd door hun schoone woorden en door de maatschappelijke en godsdienstige ide alen, die zij heetten na te jagen. Zij zijn echter als de Farizeeërs en Schrift geleerden, die biddend staan op de hoeken van de straten en roepen „Heere, ik dank U, dat ik niet ben als deze.... maar Nederland heeft de voorwaarden niet aanvaard, aldus luidt het antwoord. Laat dat ons dat ten troost zijn. Niet zij, maar wij hebben de Voorwaarden niet aanvaard. Het odium voor wat er nu geschiedt, rust dus geheel op heil. Zij hebben tot misda dige, met de wetten der neutraliteit strijdige praktijken willen drijven. Het is hun niet gelukt ons zoover te bren gen, ondanks alle machtsmiddelen, waarover zij beschikken. Het zijn sombere dagen voor het Nederlandsche volk. Er is een deel, dat sympathie gevoelde voor de zaak der geallieerden, dat vertrouwen schonk aan de beloften en verzekeringen en dat met de idealen, waarvoor zij heetten ten strijde te gaan, meeleefde. Welaan, hun vertrouwen in de menschheid moet dubbel geschokt zijn. Zij zien hun afgod vergruizeld van den sokkel gevallen. Wat zij zoo verheven achtten, bleek minderwaardig en wat zij bewonderden, onecht. Laat het Nederl. volk hieruit leeren, dat wij tenslotte op elkander zijn aan gewezen en dat wij niets hebben te wachten van de eene, noch van de andere partij. En wanneer die noodlottige verdeeld heid in pro- en anti's hierdoor weer minder scherp is geworden, dan is er nog iets goeds uit voortgekomen en al hebben we dan het vertrouwen in de strijdende partij verloren, wij zullen misschien het vertrouwen in elkander weervinden. B. Dat wil zeggen uit de lage velden van het alledaagse leven opgaan naar die hoogten, waar we 't rumoer van beneden niet meer horen, maar luisteren naar dat lied zonder woorden, dat door de ganse schepping ruist. Dat wil zeggen uit 't gewone leven, waarin de sleur ons meesleept tot dat andere, waarin we volgen, altijd volgen de drang van 't hoogste en best», 't ec!i-mtnaelikt in ons. Dat wil zeggen uit de sleurwereld, waarin het eclit-menselike zo vaak wordt verkracht, naar die andere en betere, waarin de zedelikheid ons wenkt in al de majesteit van haar wezen. Dat wil zeggei uit het land van zelfzucht, waar 't eigenbelang de vleu gelen bindt onzer ziel, naar dat andere, dag linger zon levsn. Het was laat. toen '»5 onze con ferentie beëindigden, en ik m<j naar de vertrokken der prinsea begaf. Zij wan dien avond nadenkend gestemd, toen ik kaar verliet, sloeg '9 haar armen om mfa bals en stak mfj daarna met een "oekooriyk lachje een ring san den vinger. Ik droeg den ring das koningsmaar ik had aan mijn plnkvinger nog een gladden ring mat onse famlllo-spreufc „Nil quad feci." Ik deed dezen na af en gat hem aan haar. Draag dezen ring,* vroeg ik haar, „ook al draagt ge later als koningin ander». „Wat ik ook zal dragen, dezen zal ik dragen tot ik sterven ga, en nog daarna," zelde zij, den ring kassende. XVII. Da middarnachtciyke genoegens van den jongei Bnpert. De nacht brak aan, helder en mooi. Ik had hartoiyk om stormachtig weer gebeden, zooals hst my bij mijn vorig bezoek aan da gracht begunstigd had, maar dit keer was Fortana niet met mfj. Toch overdacht ik, dat door dicht by den wal te biyven en in de scha duw, ik van nit de vensters van het kasteel, die op de gracht uitzagen, niet gezien zoo worden. Wanneer zy de gracht af jochten, zou mijn plan in duigen vallenmaar ik geloofde niet, dat men dit zoa doen. Men had d* Jacob's ladder tegen eiken aanval beveiligd. Johan zelf had meegeholpen waar één wet heerst, dje der dienende en reddende liefde. Dat' wil zeggenuit de onzalige oppermacht van hen, die het denken aan banden willen leggen, naar die viijheid, welke niet gebonden wil zijn door schriftwoord of belijdenis of priester, die geen wetgever erkent dan 'tgemeten. Dat wil zeggen uit het land van droefheid en rouw naar die hoogten van ware geestkracht, die lief en leed weet te beheersen en altijd dienstbaar te maken aan de hogere ontwikkeling. Dat wil zeggen uit de heerschappij der lagere machfen tot de zegepraal van reinheid en waarheid, totdat we geleerd hebben 't gehele zinnelike leven te verkiezen, om het echte, in zichzelf ouvergankelike leven te vinden. Dat wil zeggen uit de gewoonheid, waar lage nevelen hangen naar die bergtoppen, waar de lucht zo fris is en zo verrukkelik 't uitzicht Onze lezers begrijpen die beeldspraak. Ze is de beschrijving van 't innigste wezen van de mens.. Zo zelden wordt dat begrepen. De meerderheid der men sen gaat zelden boven 't alledaagse, zingt 't oude lied der oppervlakkigheid „laat ons eten en drinken, morgen sterven we toch I" Wat is nodig om iets van dat alles te gevoelen Wij antwoorden: ernstige zelf kennis! Voorbereiding daartoe Wie diep zal gevoelen, dat hij de tocht begint uit duisternis naar licht, moet eerst de heiligheid der eenzaamheid kennen, uren zoeken, waarin hij niet is te midden van anderen, maar alleen, ver van de werkelikheid, alleen met zich- zelven. Leert het „Oude, altijd mooie boek" ons zo niet Dan kan worden geboren een nieuw bestaan, dan kan worden begonnen een nieuw leven, dat wil zeggen, weg doen al wat onwaar achtig is, breken met het oude, dat ons deed toeven als in de lage streken van 't alledaagse, beslist zich stellen in dienst van 't ideaal, opgaan uit duisternis tot licht Zonder moeite is die levensreis niet voor de ernstige mens zijn er altijd hinderpalen, die te overwinnen, strui kelblokken, die uit de weg te ruimen zijn. Waar liggen die Immers aller eerst in ons zelf! Wie kent zijn krach ten, zijn gaven volkomen Overschat ting van eigen betekenis is niet zeld zaam, maar ook het tegenovergestelde is dikwijls waar. En daardoor sleept menigeen een leven voort van onbe duidendheid, laat zich meevoeren op de stroom van „gewoonheid", doet niets voor de maatschappij, die toch recht heeft op zijn toewijding, zijn arbeid. Zo wordt menigeen, die zo krachtig kon medewerken aan de houw, mach teloos, omdat hij meent niet te kunnen. Traagheid, doemt ons vaak tot niets waardigheid Het„ik heb geen tijd" is veelal de dekmantel van luiheid. Zij, die veel werken, hebben altijd nog de meeste tijd voor andere arbeid, 't Komt er maar op aan geen enkel kwartier uurs ongebruikt te laten 't komt er maar op aan, gedreven te om haar aan den onderkant stevig in het metselwerk te bevestigen, ssoodat de ladder na noch onder noch boven meer bewegen kon. Alleen door dyna miet of dcor «en langdurig werken mot hoawcelen kou men zo an vor- wydernn; maar het geraas dat deze operatics zonden veroorzaken maakte dia onuitvoerbaar. Wat voor kwaad, zon due na een man in de grach knnnan doen? Ik vertronwde, dat Zwarte Michael eren eens tot het bcslnli zon komen, dat dit niets kon beduidondaar, zelfs ai zoa Johann ons willen verraden, hij ons plan niet koade, an zonder twijfel, mg aan het hoofd mtjner vrienden aan dsn ingang van het kasteel zon verwachten. Daar, zei ik aan Sapt, lag het grootste gevaar. „En daar," voegdo ik er aan toe, „moet gU zón. Sieit dat n nog niet tevreden Maar dat was niet zoo. Zoo ik niet absoluut gewoigerd had hem met my mae te nemen, haü hg mg willen vergezellen. Eén man kon eerder aan ontdekking ontkomen; met twoeën te gaan zon het gevaar meer dan verdubbelen en toen hy hst waagde te zeggen, dat myn leven te kostbaar was, verzocht ik, die z(Jn. nevenge dachte goed begreep, hem ernstig hierover te zwggon, hem verzekerende, dat, tsniy de koning dien nacht soa overleven, ik nist langer zoa willen leven. Om middernacht verliet Sapt's stoet het kasteel van Tarlenheia om langs worden door werklustwie deze heeft kan ook de tijd vinden. Wat gaat er niet veel verloren met het doen van 't onbeduidendste, dat zelfs geen ont spanning geeft Vandaar onze oproep Uit duisternis tot licht En dan voorwaarts Altijd verder Dan arbeiden voor andereneerst in de kleine kring der eigen omgeving, dan verder, zover de kracht dat toelaat. Ook hierbij komen hindernissen op het pad. Deze te overwinnen kost moeite, strijd en opoffering, maar, we zeiden het reeds eerder, in willen ligt kunnen! Van duisternis tot lichtDat is meer dan een spreuk, 't is 't kort begrip van alles wat we wensen, voor ons zelve, voor de onzen, voor de maat schappij, voor de meqsheid Tot dat alles mede te werken is plicht van iedereen, die het waagt zich mens te noemen Krabbendijke. JAC. WELLEMAN. Buitenland. De strijd in en batten Europa. Ds voor da democratische begin sa lsa strijdende regaerisgon komen door don gang van zaken In Rusland, voor eigenaardige gevallen ta staan. ZQ vinden kiaarnlljkeiyk da klank van het woord wellnldender, dan da nlt- vloalscle in de praktijk. Zoo lezen we, hoe een Russische delegatie be staande nit Kamenef, Sawlcsfey, Sal kin en Wolfl. ais vertegenwoordigers dier gebensdgda landstreken, waar de democratische laealvn worden nags- strsefd niet alleen, maar ook in prak'ijk gebracht, naar Engeland sön gekomen. Wanneer zy verwacht hadden daar met open armen te worden ontvangen, zijn ze wei van oen koads kermis thuis gekomen. De leden der delegatie werden hg hnn aankomst in Engeland verhinderd hun rein te vet volgen, en bun bagage, papieren en geld werden in beslag genomen en naar Londen gezonden j by hun vertrek uit Er,geland kragen zij ave»wel alles terng. Kamenef reisde naar Londen, waar hg Mac Donald ging opzoaktsn, die over het gebaarde met da delegatie in hot Lagerhuis oen interpellatie Indiende, Robert Cecil, de blokkademlnittcr verklaarde, dat in Frsakryk eens en voor altyd besloten was, dat aldaar gsau minimalistische alge vaardigden toegelaten zonden worden en dat ia Engeland daarvan evenmin sprake kon zyn. Cecil zeide verder de proclamaties, die de Rus sische revolutionaire regeering uitge vaardigd heeft, te hebben gelezs-n. Zy beoogden om de sociale revolntie in alle landen ia .verbreiden. Dit kon hy in Engeland niet toelaten. Wederom interpelleerde Mac Donald en Hot nltkomen, dat da delegatie de officieels vertegenwoordigers der Russischs re geering waren, waarop Cavtt, da mi. nieter van blnnenlandeohe zaken, ant woordde, dat de delegatie een mini malistische bende was, waarmede Eageland niet te maken wilde hebbes. Het ia voor de vertegenwoordigers der vrje democratischs gemeeaschap een zeer onaangename ervaring, voor al, wanneer wy bedenken, dat vry algemeen wordt aangenomen, dat de Engelsehe politici in den val van het hals Romacaf de hand hebben gehad. een omweg naar het kasteel van Zenda te komen. Zoo alles goed gitjg, zonden ig om kwart voor twee tegenover den ingang zy&. Hunne paarden een halve mij! vroeger achter latende, zouden sg onbemerkt tot aan de poort sluipen en zich daar gereed honden. Zoo de deur om twee uur niet geopend werd, zouden sp Fritz von Tarloshoim naar den anderen kant van het kanteel zenden. Zoo ik nog leefde, zou ik hem daar ontmoeten en we zouden beraadslagen of we het kasteel zouden bestormen of niet. Zoo ik er niet was, zonden zy haastig naar Tarlenhelm tarngkeeren, den Maarschalk waarschuwen sn in ge forceerde marschau naar Zenda trek ken. Want als ik cr niet was, zou ik dood zyn, en ik wist, dat de koning geen vijf minuten meer zon leven, nadat ik dan laatsten adem uitgeblazen had. Nu moet ik Sapt en zyne vrienden verlaten, om te zeggen hoe ik my zelf voor dien gevaarvollsn nacht voorbereid had. Ik vertrok op het paard, dat mij In den nacht na do kroning van hot jachtslot naar Strelsau teruggebracht had. Ik had m®u revolver en myn sa'oel bg my. Ik had esn lango Jas aan, waaronder ik een warm wollen costume droeg. Ik had mg zelf goed met olie ingewreven en droeg een flesch whisky bg mg. De nacht was wel warm, maar ik zou misschien langen tQd werkeloos moe ten zgn, en het was noodzakeiyk allo voorzorgen tegen de koude te in don laatsten tyd van derogeering van don Czer scheen deze geneigd tot een vrede met deeontralan. Ook de monnik Raspoetla een man van grooten invloed In hofkringen, werkte in deze richting. Hy is daarvan het slachtoffer geworden on op een daar voor reorganiseerden feestmaaltyd vermoord. Na de revolutie niet het gewonsohte resultaat heeft gehad, wil men in dc landen dsr geallieerden ds vertegen woordigers niet meer kennen. Da gswone verschijnselen in ons burger lijk loven doen zieh ook in de regoe- ringskrisgen voor. „Vrienden in den nood, honderd op oen lood". Zoolang In Ierland de verwezen- liking der selfbeschikkingstheorisëa nog zoo ver af z|n, is een propaganda van de maximalisten in Groot Brittan- nië nog niet gowenseht voor da re geering. De Sinn Fainirs veroorzaken nog altyd ongeregeldheden. Volgens da Daily News heeft de eerste archivaris van de rechtbank re Dublin, mr. O'Connor, verklaard De toestand in Ierland Is slechts ta ver- g-iigken met dien ia Mexico. Er zyn vervolgingen ingesteld togen tal van lieden, die eigenmachtig laedarijen in beslag hadden genomen, om deze ten eigen bate te vorbouwea. Op 12 Febru ari .werden er 50, op 20 Februari 70 acres op daze wjze „in beslag ge nomen".. Een bende van zeventig man trok er met ploegen en paarden op uit, brak esn hek open en ploegde het land om; ieder eigende zich een halve acre land toe. Iutusscuen is er een communiqué aan de Iersehs pers verstrekt, waarin medegedeeld wordt, dat de „toestand van bandeloosheid' het noodzakeiyk hooft gemaakt, hulptroepen Daar Ier land te zendon om de politie by ts staan. De correspondent van de Daily News te Dublin meldt, dat de berichten uit hot Zuiden en hot Westen van Ierland melding meken van toenemende on. rnst. Do Sinn. Feinors gaaa voort aller wegen de landerijen in bezit te nemen. Da komst van Lord French met zyn staf te Dublin zal hiermede in verband staan. De Iersche conventie is reeds maan denlang bgeea zonder eenig resultaat te hebben bereikt. Da nu overleden leider der Si-ia- Feiabeweginir, Redmond, had deze beweging niet meer in de macht. De nationalistische party van Ierland ging verder in baar eischen dan voorheen en achtten de voorgestelde Homo Rale onvoldoende. Toen daarop Cnrson ont slag nam als Ud van hot oorlogs kabinet, teneinde zich weer aan het hoofd der Uieterbeweging te kuonea stollen, was het duidelijk, dat de strijd opnieuw zou ontbranden. Terwjjl hieruit bigkt hoe in het Westen ideaal en werkeiykheid nog verder dan ooit van elkaar verwgderd zijn, dreigt in het Oosten het gevaar, dat de regeling der grensgebieden meer den kant van annexatie dan van eigen lotsbestemming sal uitgaan. De jammeriyke warboel, die In die streken haerscht en waardoor de be volking met open armen den buiten- landschep vijand ontvangt om van dea blanonlandschan bovrijd te wor den, zal aan den overwinnaar een overdreven voorstelling van zichzelf geven. Hjj zal als eon bly vet do liefde nemen; want niet alleen vermindert de kou iemand's moed, wanneer hg sterven moet, maar het verzwakt ook zyn energie sis h| anderen dooden moet; en ton laatste verooizaakt ze bom rhenmathiok, als hy biyft laven. Ook bond ik een lang, dan maar sterk koord om myn lichaam, en vergat ik myn ladder niet. Ik vertrok na Sapt, nam een korteren weg en be vond m| cm half een aan den rand van het wond. Hier bond ik myn paard aan eon dikken boom, liet myn revolver in min zadeltusoh, daar ik hem toch niet kon gebruiken, en ging met de ladder in myn hand naar den hoek van do gracht. Hier wond ik het tonw van mUn lioaaam, bond het veilig vast aan een boomwortel en liet mO zelf zakken. Do klok van het kasteel sloeg kwart voor een, toen ik hot water rond my voelde en Ik begon te zwemmen langs den maar van hot kasteel, waarby ik da ladder voor my uit dreef. Zoo voort gaande kwam ik by myn onden kennis, de Jacob's ladder, en voelde ik den onder het water voornltsto- kenden muur weer onder my. Ik verborg my ia de schaduw dor groote buis en wachtte. Ik herinner mij nu dnldeiyk, dat myn overheerschend gevoel niet angst voor den koning was, noch een verlangen by Flavia te zyn, maar een intense lust tot rooken; en hieraan moei t ik natuurlik geen gevolg gaven. f Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1