105® jaargang.
N°. 84.
Dinsdag 19 Maart 1918,
De bedreiging van onze j
Koopvaardijvloot.
37 EEÜI&LETÖM
is gevangene van Zenda,
ABONNEMENT
Frgs por kwartaal, in Goes £1,—
buiten G&es £1,25.
Afïondorlgke uommers 5 cent.
Verschjjat: Maandag-, Woensdag
en Vrgdagavond.
Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Courant''.
DirecteurG. W. Tan BsrnoveUl.
eenvoudig worden gerequireerd eu met j
de bemanning en al, de gevaarlijke zomi
in worden gestuurd. Wel wor.lt ver
zekerd dat de verloren gegane schepen
zoo spoedig mogelijk door andere zullen
worden vervangen, maar de weg naar
de hel is met goede voornemens ge
plaveid en nu we de vertrouwbaarheid
dier beschermers der heiligste goederen
der menschheid en der beschaving
hebben leeren- kennen, nu kunnen we
die verklaringen naast de andere leggen.
Wat al woorden zijn er vuil gemaakt
om ons te overtuigen van -de edele
bedoelingen dier vrienden der.mensch
heid, maar onze ervaringen hebben ona
geleerd er niet te veel waarde aan te
hechten. Eigen lof stinkt. Wie ons
telkens verzekert, dat bij braaf en
eerlijk is, eu niets voor zich begeert,
raakt verdacht. Het moest ons nu
duidelijk zijn geworden, dat het iu dit
geval de bedoeling ,der entente is, door
het stellen vau onredelijke eischeu,'die
uiet kunnen worden ingewilligd en
door toevoeging van een ultimatum
zicli op een goedkoope wijze in het
bezit der schepen te stellen.
Wanneer de voorwaarden voor onze
regeeriug aannemelijk waren, zou dour
de entente een contra-prestatie nöodig
zijn, door dit ultimatum komt zij
daarvan misschien vrij.
Wanueer wij de kronkelingen zien,
waarin de Reuterfoeriehten zich wente
len om den feitelijken gang van zaken
te verdraaien, voelen we, dat hier een
„quiexcuse,'s accuse" van toepassing is.
Zoo lezen wij o.a.
„Met nadruk dient er op gewezen,
dat geeuszins de wensch voorzit, op de
Nederlanders strafmaatregelen toe te
passen. Het eeuige doei vau de ge
allieerden is, scheepsruimte in liet
wereldverkeer te brengen op de recht
vaardigste en edelmoedigstewijze.Men
beoogt geenszins e.e. onvriendelijke
daad,maar de geallieerden zijnbevoegd
hun wettige rechten uit te oefenen en
wel zoo mogelijk,door eenovereenkomsl
en zoo dit niet mogelijk is door hun
wettige macht. Men beseft, dat de lijd
is gekomen, dal alle naties belmoren
samen te werken om Ünitschland's
poging om de wereld uit te hongeren
te verijdelen.
Het is feu 'volle duidelijk, dat
Duitschland's aanval is gericht op den
gaiischcu wereldhandel, een aanval
waartegen allen bereid moeten zijn zich
tegen te verzetten. Dit is de opvatting
der Geallieerden".
Het is de oude beproefde methode,
om, wat men zelf van plan is, maar
vast den tegenstander in de schoenen
to schuiven. Een dergelijke voorstelling
is nu echter te doorzichtig.
Dat onze neutraliteit daarbij iu 't ge
drang zou komen ligt duidelijk in de
uitdrukking, dat wij met de geallieer
den ous tegen Duitschland moeten
verzetten.
Van welk gehalte overigens de be
schuldigingen in Reuters officieele toe
lichting zijn, zien we daaruit, dat in
één adem aan Nederland verweten wordt
bij het afkondigen van deh verscherpten
duikbootenoorlog door Duitschland al
zijn schepen iu ziju eigen en vreemde
h averts te lpsbbeu vastgelegd en
medegedeeld, dat Duitschland als be-
looiiing voor <ïie betoonde hulp hard
nekkig voortging met deNederlaudsche
schepen tot zinken te brengen. Dit
moet dus in de Nederlandsche of
vteemde havens ziju geschied
Wij kuunen uil al de stumperige
pogingen om „krom, recht te praten"
slechts concludeeren, dat'de bedrijvers,
zelve ook zeer goed er vau doordrongen
ziju, dat dit staaltje van democratische
r chtsopvattingen over iets, dat slechts
met „open zeeroof" kan worden beti
teld, elk weldenkend mensck zal stuiten.
De Nederlandsche pers is, zonder uit
zondering, vol verontwaardiging over dit
optreden der geassocieerde regeeringen.
Wij zeggen zonder uitzondering,
doch zouden dan de „Telegraaf"- en
misschien eukele prpvinciale blaadjes
vergeten, wanneer we dergelijke uit
gaven nog onder de Nederlandsche
bladen moeten rekenen. b.
Buitenland.
Be strijd in en buiten Europa.
Da bosdalbereddering Ie het Oosten
vervï op het oogeablik meer onze
aandacht, d-va het slagveld. Da gevol
gen der over winning worden gecon
solideerd en voorloopig sobjat hot
aloof do batrokkan volken zich asa
da niauwe regelingen g3makkeiyk
asapasu .en eh some zelfs daarmee hun
vroomste wanschen worden verhoord.
Zoo lazen we, dat do afvaardiging van
den laodsraad vao Koer land den Duit
schen Keizer heeft uitgenoodigü da
hertogskroon ssn te nemen. Een zoo
vriendelijk en geheel Vry willige
utlpoodigiag kan raan toeh moeilik
weigeren. Zoo zal dan Koerland weer
era hertogdom worden, «ooals het ook
reeds vroeger is geweest.
Hot verlangen van Oa-ii-rnrjjk om
Albóulë tot oan onafhankelijk konlnk*
rijk te m-;k«n kan misschien ook !u
vervulling worden gebracht. Willem
van Wied soa dan misschien toa twee
deumale kansen probeereo dit lastig
volkje io rogaereu.
Het Rosmoansoha ministerie ;oh Ij at
da vredesvoorwaarden ts hebben ver
worpen. Dis tongeval-,» is Avaresca
afgetreden on sal sen kabinet Marghi
loman, sen tegenstander van de deel,
neml. van Roemenië a:,n den oorlog,
worden gevormd.
Hosmrmië zal hierdoor mee naar de
zij.'o der Caatralsn draaien.
Ook Engeland gaa, vaster vorm
gaven aan hetgeen In sfja handen is
gevallen.
Dat de koloniën trimmer aan ds
Daitteheio sulle ".cordon terugge
geven is rende zoo dikwijls verklaard,
das wjj dat wel voor een der ouder
doelen van den balt kannen aannemen.
Verder heeft Engeland lot Palestina
veroveringen gamaskt.
Op da vergadering van het Er gelach
J-muscle Verbond te Londen hesft
Lord Swayhittg over Palestina een
belangwekkend woord los gelates.
Een Eagalsch protectoraat ovar Pa
lestina of Palestina een kroonkolonie.
Bedosldo hij oo?' protsotorsat it dea
vorst» van een kroonkolonie? In het
Er gelsehe koloniale stelsel is oen pr o
teotoraat. »og meer van Louden af
hankelijk dan ear, kroonkolonie. Meer
ook de kroonkolonie heeft geen zelf
bestuur, Er Is das wel een wetgevende
vergadering, waarfn het is nict.iu
alia krooskolonies hetzelfde de
bevolking Stem heeft, maar do gou
verneur ®n do ambteljke leden gavan
don doorslag. Heeft Lord Bwaythling
dut, wst wfl varmosdew, de plannen
tan de Eagalsche rogecriap; asnge-
góvon, dan wordt Palet"!na voorloopig
nog geen zelfstandig land. D»t hst in
een of anderen vorm osder Engeland
zou komzn stond al wel vast. Tenz?
de krygskans in die gewesten nog
keert.
Do dorde boadolbereddaraar is Japan,
dat iu dezen oorlog niets voor niets
heeft gedaan en dat zich behslve
Klrtutsjeoe, nog een!,?» ellaudaujrae
pet. in den Grooten Oceana heeft too-
giëigend, en deze later weer aaa
Aust'sllë fcaeft afjeitaan.
Dit land -is na bazig zyn iavlond
uit te strekken over MautsjoerUo,
onder meesmuilende grimassen van
zijns vrienden.
Het komt oas voor, nu de mogend
heden zoo bezig zijn hun stikken uit
te zetten, dat men w.vinlg hoop meer
hoeft om van dsn vgand nog veel
afhandig te makjan.
Do verdecling van don buit gebeurt
gewoonlijk sa da overwinning «n
wannoer t'eza niet wordt behaald,-
zal iedur trachten nog ta halen
wat te halen ls. Zon die verschijnsel
op een naderend einde van dan vol-
keror moord duiden
De hoop der antente, om op het
slsgveld den tagacstander ta over
winnen, moet vr5»el opgegovsn wor
den.
Al de a«plratias dar andere deelne
mers aan dd zijde dor entente sullea
dan overvuld blijven.
Daarmee tal dan door Engeland en
Amerika echter geen rekening kneuen
worden gehouden. Hot warmt toch
Etukkea uit ds huid van dcc beer,
die nog geschoten moest worden, dia
hun steeds wei-den beloofd oo voor
gespiegeld. Waarom hebber» *8 dan
ook niet gezorgd, die te bemachtigen
door den beer te docden.
Ten slotte zorgt toch leder voor
zichzelf. Basin es» as a«tal.
De. gelegenheid iss hun gegovac, aan
wies de schuld, dat die nlot ls benut
Üinnenlaad.
De broodvoorziening.
Het „Centr." vernremt, dat er
proeven zfj" genomen met bijmenging
iu ons brood van lgazaad. Voorloopig-
waraa do reaultaton brn-odigerd.
De Nieuw Amsterdam.
Naar do ,N. Kott. Crt.' verneemt,
hebben de gevssociccrde regeeringen
toegestaan, dat het sroomscolp Nieuw-
Amsterdam de reis UR.tr Nederland
kan doen, beladen met rijst crt koffie
uit twos io Amerikaansche havens
liggende Nnderlandscho echoput-,,
ïf-d» voor w&t de vijst betreft de
S' marinda se tsn aar-zien van de
koffie vermoedelijk do Zelandla.
Nederland en de geassocieerden.
Boater seint uit Washington, d.d-
16 dezer:
Ds regserlng- verleent geen enkel
Nederland seh schip in Amerlkssnsehe
havens baukérverguuhing, om te
crhiEdereCj dat ze ontsnappen, zoo
laug za nluiija opgevorderd, hetgeen
vermoedelijk Maaudag gebuurt, bo-
halva ds Nieuw-Amsterdam en da
Oranja.
De Engelschc echepsn in onze havene.
Ds Engelscha booten, dia ia Nedor-
landsohe havens liggen, hebben, vol
gen." de ,N. B. Ct.*, aanzegging go-
kregen stoom op to houden, om op
het csrsts sein onmiddellijk van hier
te kunnen vertrokken.
Suikcrbietenpulp.
Da minister heeft eau regeling vast
gesteld bc.rsffetde de sulkerbleten-
pnlp, welke te omvangrijk ie om in
or-e blad op to nemen. Wfl varvijzen
balasgsteïlendon daarvoor nssr de
Staatscourant" of da ,N. Bott. Crt."
Groens haver.
Do minister van landbouw, njver
heid eu handel heeft bepaald, dat het
maaien en voor veevoeder gebruiken
van onrijps groens haver ls verboden.
Zaaihaver.
De minister van landbouw brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat,
Indien b$ do opneming van do opper
vlakte bouwland, betaald met graan,
te oogstan in 1918, mocht blijken,
dat landbouwers minder zaaihaver
hebben gebruik; dan z$ ontvingen en
dat zQ de restanten niet eau de
regazring hebben teruggeleverd, alle
haver van dea oogst 1918 van de
betrokkenen sal worden afgsdorschen
eu weggehaald, zonder dat voor voe
ding van eigen vee iets zal worden
gelaten.
Vervoer van goederen en levends hav
te water in beurtvaart.
De minister van Landbouw hoeft
bepaald
I. A. Da minister vau Landbouw,
Nijverheid en Handel stelt vracht-
p.'IJsan vast, weiko door de onderne
mers van beu-tbootdiensteu ln da
stoom- eu motortcart ten hoogste
zullen mogen worden berekend voor
het vervoer van met name ta noem ju
artikelen en over met name ta Doe
men trajecten.
Deze maximum vrachtprijzen, gelijk
zfj voor de eerste maal zijn vastge
steld, zullen ln ds Nederlandsche
Staatscourant werden bekend gemaakt.
Eens ifjat houdende do vassgeatelda
maximum vrachtprijzen zal op of na
15 Aptil 1918 verkrijgbaar zfju bij de
afdoeilng Crielezaken, bureau Vervoer,
van het Departement vau Landbouw,
Nijverheid en Handel.
Verzoeken tot verhooging van be-
doolrlo maximumvrachtprljzea zullen,
onder aanvoering van rodoiien, moeten
worden gericht tot den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel.
Ecne vermeerdering van hot aantal
artikelen, waarvoor en /of van het
aantal trajecten, waarover maximum-
vrachtprijzen zullen golden, zullen
telkeumalèld deNederlandsobeStaatS'
courant worden bekend gemaakt.
B Brandstoffen eu al wat ten ba-
hosve van de beurtvaart van rijks
wege gedistribueerd zal worden, zullen
niet worden toegewezen dan aan
beurtdienstondsrncmiugec. vao welks
alla vaartuigen z]n Ingeschreven
overeenkomstig het bepaalde sub II.
II. A Het onderzoek tot inschrS-
ving vau eao vaartuig in de beurt-
vaart wordt door den eigenaar gericht
tot de afdeellng Crisltzaken, bureau
Vervoer, van het Departement van
Landbouw, Nijverheid eu Handel, on-
Het is nu reeds acht maanden lang,
dal de Nederlandsche schepen in Ame
rika worden vastgehouden. Deze waren
in goed vertrouwen uitgevaren om
graan en andere levensmiddelen te
halen voor het Nederlandsche volk.
Men had ook werkelijk reeds eenigé
daarvan hunne ladingen doen toekomen,
maar tot uitvaren kwam er geen.
Op die wijze kwam een groot1' deel
onzer vloot in handen van Amerika,
dat door allerlei chicanes hieraan den
terugtocht afsneed, eu zelfs zoover ging,
dat de ladingen weer werden gelost, dié
gekocht en betaald wareu.
Deze handelwijze, die in naam gericht
was tegen Duitschland, kreeg meer en
meer het karakter van tegen onszelf te
zijn bedoeld. De controle, die door de
entente op onzen handel wordt uitge
oefend, is wel zoo afdoende en in de
puntjes geregeld, dat de vrees voor
doorvoer of vermeerderde uitvoer on
gewettigd was.
Wanneer in het licht Van wat-
ons nu bekend is uit de 'eischen, door
de geassocieerde regeeriugeu aan ons
gesteld, deze zaken bezien, dan zullen
we niet anders kunnen aannemen, dan
dat deze handelwijze eene gemaskeerde
poging is geweest om ons land uit te
hongeren en handel eu industrie door
gebrek aan grondstoffen in een toestand
van malaise se brengen.
De daardoor geschapen toestand zou
ons er toe moeten brengen de meest
onéreuze voorwaarden van hunne zijde
voor levering dier Denoodigdheden te
aanvaarden.
Wij hopen echter, dat het zoover
nog niet met ons is gekomen. Wanneer
wij zien hoe dapper Griekenland zich
indertijd heeft gedragen onder soort
gelijke omstandigheden, dan *zal ook
het Nederlandsche volk, zich hierdoor
niet van het tot dusverre gevolgde pad
der strikte neutraliteit laten afdringen.
Bij deze besóhouwing namen wij nog
aan, dat wij vrijgelaten werden de
voorwaarden, op straffe van uithonge
ring en verarmoeding, al of niet t.e
aanvaarden.
Het geval is echter in de laatste
dagen iu een andere phase gekomen.
In ons vorig nummer hebben wij de
voorwaarden, gesteld door de geassoci
eerde regeeringen, uiteeugezet. Ouder
deze voorwaarden bevonden zich enkele,
welke voor onze Regeering vrijwel on
aannemelijk waren. Wij spraken de
hoop uit, dat alsnog een schikking zou
worden gevonden.
Daarna bereikten ous echter tele
grammen, welke op een dreigenden
toon van de zijde der entente waren
gesteld en welke onze vrees wettigden,
dat de uitlating van minister Loudoh-
een donker perspectief voor ons opende.
De daarna gevolgde Pbeuterberichten
hebben het duidelijk gemaakt, dat hier
van onderhandelen niet meer kon wor
den gesproken, maar van afdreigen.
Wanneer hunne voorwaarden niet
worden geaccepteerd, zullen de schepen
DOOS
ANT^ONT HOPS.
XVI.
Ean wsu'uopig voornamen.
Doordien ik in het openbaar door
Zenda had geradan en er nog met
Rapert Hentsau had geeproken, kon
den wy geen slekte meer voorwenden.
Ik kon het pavolg hiervan direot by
het Zenda'jehe garnizoen opmerken:
dit vertoonde zich na niet moer battan
da Btftden sommigen mijner lieden,
die naar het kasteel gingen, rappor
teerden mf, dat darr de grootste
waakzaamheid heerschte. Hoewel
emarteiyk aangegrepen door den
noodkreet van Mevrow de Maaban,
eeheen ik even machteloos om haar
te helpen als om den koning by te
etaasr.
Michael trotseerde mU en legde
zelfs geen bezoek af aj den koning,
hoewel by zich na ook fcaiten zijn
maren vertoonde. Hij nam ook de
mooito niet om zyn wegblQven to
verontschaldigea. De tjjd ging zonder
handelen voorbij, nisttegenstaende
elke miuaat er toe drongwant niet
alleen werd ik in een nlenw gevaar
gebraeht door het onderzoek, dat naar
aanleiding van myn eigen verdwjning
ingesteld was, maar otk werd iu
Strislsau de bovolklng ontevreden over
mffr.» larve afwezigheid. Deze onto-
vredMihcid zon nog grooter geweest
zijn, wanneer- men niet geweten had,
dat F.avis bij nrij was, en hierom liet
ik toe, dat zij bleef, ofschoon ik haar
slat gaarne ta midden van het gavas-.r
zag, en elko dag van oaa genoeglijk
aamenzSn mij nlenw hartzeer veroor
zaakte. En tot overmaat van ramp,
drongej mijne raadslieden, Straksccz
en do Kanselior (die hiertoe expres
van Strelsan overkwam) er beslist by
mg op aan, een dag te bepalan voor
het openlijk bekend maken onzer
verloving, een ceremonie, dia in Krui-
tanle bijna even gewichtig is als het
hnweiyk zelf. En tot dit laatste moeit
ik terwjl Fis via by mg zat
overgaan. Ik bepaalde, dat deze
plechtigheid over veertien dagen zou
plaats hebben ln de Cathearaal van
Stralsan. De publicatie van deze be
paling, wolko heel Rnrltanie door
bekend gemaakt werd, veroorzaakte
overal groots vreugd® en werd hst
onderwerp van alle gesprekkentwee
mettachen in het gohaela BQk waren
minder aangenaam gestemd dat
waren zwarts Michael en ik zelf; een
was er, die er niets van wist die
enne was de man, wiens naam ik
droeg, de Koning van Rnrltanie.
Hoe hot bericht ia het kasteel or,t:
vangen werd, hoorden wy ook, want
na verloop van drie dagen had
Johann, die hoewel beangst voorzyu
leven, toch gaarne het geld verdiende,
cslegenhetd ons weer le bezoeken
By had riot! Hertog opgewacht, toau
bet bericht kwam. Zwarte Michasl
zag er nog donkerde-- ait dan ge-
wooniyk en had vreesaiyfc te keer
gegaan. Hg werd r-iot aangenamer
gestemd, toen de jonge Rapert zwoer
aai ik does soa wet ik gezegd had,
en Madame da Mr-nbas ste -(;alnk ge,
wanseht had, dat er eene mededingster
uit dan wsg geruimd was.
Michael's nand greep nasr zgn
zwaard (selde Johann) maar Rapert
gsf hier nipte omwant hy bespotte
dea Hertog Dog, omdat deze een
beteren koning aan Rorltanle gegeven
had dan er la jaren geregeerd had.
=Eo," voegde hg er aan toe, terwyi
hU voor ziju wanhopigen meester aea
eerbiedige buiging meakte, ,de duivel
sondt aan de prinses een fcetersn man
dan do hemel voor ha&r uitgezocht
had." Toen beval Michael hem barsch
zytt mond te honden en heen te gaan,
maar Rapert moest eerst nog de hand
van Mevrouw kussen, hetgeen hy deed,
alsof hg haar beminde, en ofschoon
de hertog hem aanzag.
Dit was do vermaksiyke kant van
Johaan's vertelling-; hot ernstige kwam
achteraan, en hst was duidelijk, dat
zoo de nood te Tarlenheim groot was,
deze ook in' Zenda niet mlrdnr drin
gend zich deed gevoelen. Want do
koning was zeer ziek; Johann had
hom gezien en hy was zwak en alt-
geteerd en kon Zich bijna niet meer
bewegen. Men was in Sirelsau er zeer
door ontdaan, en had om een dokter
geiondsn; toen deze in 's koning*
cel gebracht was, was hj bleek en
bavesd er wear aitgokomon en had
den Hertog dringend verzoeht hem
terug te laten gaan ca zich niet ver
der met deze zaak te doos bemoeien;
maar do hertog wilde hiervan ulo's
hooran. Hg hield den dokter gevangen
en beduidde hem, dat ajjn leven slechts
veilig zou zijn nis de koning zon big-
vea Teven of zou sterven, al naar
het den hertog behaagde. Op aan-
drhi gen vau den geneesheer had men
Madame de Maaban toogestaan don
koning to bezoeken es hem die ver'
zorging ta gaven, welke slcch'a coa
vrouw gevon kan, en welke hfl zeer
noodig had. Toch hing het laven ven
den koning nog aan een zydsn draadje,
en was ik nog sterk, gezovd en vrij.
Daarover was >sen in Zenda zosr
ontstemd en, behoudens wanneer er
getwist werd, werd er bij ra niet ge
sproken. Hos neerslachtig de over igen
ook waren, de jodge Rapert volbracht
zjjn satau's werk mot con lach on
een lied; hü lachte(aol Johann) voor-
namclflk, omdat do hertog altyd Dit-
ehard op wacht zette, wannssr Madi-mo
da Mauban In da cel wao, een
voorzorg, welke myn beminde broeder
niet zonder reden nam. Johann ver*
telde ons dit alles eo kreeg i^ri kro
nen als belooning. Toeh verzocht by
ons hem toe le staan in Tnrlouheim
te mogen biljven en zyn hoofd niet
meer in den muil van den leeuw be
hoeven te stoken, maar wft hadden
hem daar nog noodig en daarom beval
ADVEIiTENTlfiN
van 1—5 regels 75 cent, elko
regel meer 15 cect.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 ragels f 1,50
Bewijsnummers 5 cent.
Advertemiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddao9-
ik hrm terug te koeren an aan Madams
de Mauban te zeggen, dat ik voor
haar bezig was,- en dat zg, zoo z$ dit
kou doen, een woord van opbeuring
tot den koning moest riohten.
,En hoe wordt de koning nu be
waak;?* vroeg Ik, er aan deukende,
dat twee van do zes lia dood waren
an Max Holf ook.
.Detcherd eu Bersonin wakau
's nachts, mynheer, Rapert Heutzau
en do Gaulet overdag," antwoordde hy
„Slechts twee tegelijk
„Ach, mgoheer; da anderen rusten
in een kamer juist er boven en hooren
elk geluid."
„Een kamer juist boven de eel I Dat
wist lk niet. Is een verbinding lus-
sohen die twee?"
„Neen. Gy moot o®n paar trapjes
af, en dan door de deur bfl do draai,
brug in de gang tot aan do ooi."
„En la dia deur gesloten?
„Alleen da vier hoeren hebben sleu
tels, 'mijnhaer."
„En hebben ;fj sleutels van het hek?'
vroeg ik zachtjes.
„Ik geloof alleen Dstohard en Ra
pert."
„Waar woont de hertog?"
„In het kasteel, op de eerste ver
dieping» ZJn vertrekken zjjn rechts,
wanneer ge naar do brug gaat,"
„Eu Madame da Mauban?"
„Juist daartegenover, links. Maar
haar deur wordt gesloten, als z$
binnengekomen is.'
(Wordt vervolgd).
