N°. 18.
Zaterdag 9 Februari 1918.
105" jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel
PROPAGANDA.
FEUILLETON
De gevangene van Zenda,
ABONNEMENT
Prji per kwartaal, in Gom 1,—,
buiten Goes 1,25.
Afzondarlfike nummers 5 eent.
VaraehSntMaandag., Woanzdsg-
'en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Conrant''.
COURANT
DirecteurG. W. van Barneveld.
ADVERTENTIES
van 1—5 regelt 75 eent, elke
regel meer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regel! f 1,50
Bewljsanmmers 5 cent.
Ad verteritlën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddags.
(Algemene wenken
„Een zaaier ging uit
om te zaaien l"
Nu a.s. zomer de nieuwe Tweede
Kamer der Staten-Generaal zal verko
zen worden volgens algemeeu mannen-
kiesrecht, zullen duizenden kiezers voor
de eerste maal naar de stembus moeten
trekken, en wij zeggen met opzet moe
teny daar zij, die de hun opgelegde
stemplicht verzaken, in aanraking zul
len kuunen komen met de kantonrech
ter. Daarbij zal moeten worden gestemd
volgens het stelsel der evenredige ver
tegenwoordiging, waaruit voortvloeit,
dat de persoon der kandidaten naar da
achtergrond treedt, terwijl het beken
nen van kleur, het stemmen van een
partij hoofdzaak wordt. Voor vele kie
zers zal het moeilijk zijn, naar ge
weten en overtuiging een keuze te
doen. Daarom moeten wij onder hen
gaan. Zij moeten eerst weten, wat zij
hebben aan elke partijgroep, om daarna
te kunnen uitmaken, hoe zij hun stem
zullen uitbrengen, bij welke groep zij
behoren. Meer nog dan zulks vroeger
nodig was, zal door elke politieke parij
daarom propaganda moeten worden ge
maakt voor haar beginsel. Met dat
voor ogen wensen wij enige algemene
wenken voor propaganda te geven, om
in een volgend artikel te doen uit
komen, waar naar onze overtuiging de
kiezers zich hebben aan te sluiten.
Herinnert u dan de gelijkenis „Een
zaaier ging uit om te zaaien". Wat
een wereld vol wee en tegelijk waar
heid en mensenkennis ligt in deze
Oosterse beeldspraak opgesloten Als
het ware lukraak werd het zaad ge
strooid Immers, het viel niet alleen
in goede aarde, maar het kwam ook
terecht tussen doornen en op een steen
rots, ja zelfs aan den weg. En toch,
welke verrassende resultaten nog
Dat het zaad, hetwelk viel in goede
aarde, vruchten gaf, zelfs honderdvoud,
is verklaarbaar. De natuur is nu een
maal niet karig met haar loon voor
welbestuurde arbeid; doch zelfs het
zaad aan de weg ging niet totaal ver
loren. Wel werd het vertreden, zooals
wij lezen, doch devogelen des
Hemels aten het op. Derhalve diende
het nog tot enig nut, want het werd
spijze van onderdelen der Schepping
Wij noemen deze beide uitersten
eerst, omdat zij ons a. h w. richting
geven aan ons werken. Het zaad in
goede aarde geeft honderd voudige vrucht.
Is dat geen wenk voor propaganda P
Zeer zeker 1 Allereerst moet er gezaaid
worden, want zonder dat krijgen wij be
slist geen vrucht. Derhalve willen wij
onze geest ingang doen vinden, dan
moet worden gepropagandeerd Dan
moeten in woord en geschrift onze
23
door
ANTHONY HOPE.
Bapt zei niets meer. Onder ajjn ruw
optreden verborg zich toch oen wonder
volle tact en zooals ik meer en meer
inzag, een opmerkelijk kennis der
menscheiyke natuur. Waarom wilde
hjj mQ zoo weinig voortdringen, nu
het de prinsei betrof Omdat hy wi«t,
dat haar schoonheid en m|o. liefde
mg verder zouden brengen dan al
zijn argumenten en dat, hoe
minder ik over de zaak nadacht, hoe
meer ik zou doen. Hy moest ook be
grepen hebben, welk verdriet dit voor
de prinses ten gevolge had, maar dat
kon hem niet veel sehelen. Moet ik
zeggen, dat hy ongelfk had? Zoo de
koning terug kwam, moest de prinses,
of zy de verandering kende of niet,
weer naar hem terug. En zoo de
koning ons niet teruggegeven werd?
Hierover hadden wy tot heden nog
iet gesproken. Maar Ik geloof, dat
in dit geval Bapt my voor heel mjjn
leven op den troon van Buritanie ge
plaatst zou hebben. Hy zou op dien
troon nog liever Satan zelf gezet
hebben dan diens pupil, den Zwarten
Miehael.
Het bal was zoo weelderig als het
maar zyn kon. Ik opende het door
een quadrille te dansen met Flavia
daarna walste ik met haar. Nieuws
gierige oogan zagen ons aanen ge-
denkbeelden buiteuuit gaan En bewust
dient daarbij gehandeld te worden.
Het zaad in goede narde geeft honderd
voudige vracht, logis das, dat die goede
aarde in de eerste plaats tot arbeids
veld wordt gekozen. Nemen wij die
wenk ter harte en trachten wij te ont
dekken die ontvaukelike gemoederen,
van welke we haast zeker zijn, dat zij
onze denkbeelden niet alleen zulleD
opnemen, maar deze ook verwerken,
zodat ze straks op hun beurt propa
gandisten zijn, bouwers aan ons ideaal,
gevende vrucht honderdvoud. Dat kun
nen en moeten onze partijgenoten wor
den. Edoch, niet te angstvallig te werk
gegaan daarbij, omdat men zich ver
gissen kan. Zagen wij niet, dat zelfs
het zaad aan de weg niet totaal ver
loren ging, maar nog kreeg een beschei
den bestemming ten goede Wij moeten
derhalve niet te spoedig menen, dat
ons werk vruchteloos is. Ongezien of
onverwacht geeft het vrucht, of wel,
het dient lot dierlik voedsel, waardoor
het, zij het in kleine omvang, de
Schepping in stand kelpt houden. Moge
dit een opwekking zijn tot ieder onzer,
om zich aan te gorden meer dan ooit,
te geven wat hij heeft, teneinde onze
geestesrichting meer en meer der mensen
eigen te doen worden.
Wij namen de twee uitersten, de
goede aarde en de zijkant van deu weg.
Veel ligt daartussen en juist in die
middenmoot ligt voor ons die wereld
van wee, waarvan we tevoren spraken.
Er viel zaad tussen de doornen
Ook daar ontkiemde het, gaf derhalve
van kra'cht en willen blijk maar de
doornen wasten mede op, en „het zaad"
verstikte Droevig, dit te moeten kon
stateren Gewillig zaad, kiemkrachtig
zaad, toelaatbare bodem, maargeen
vrucht, wijl de omgeving, het onkruid,
sterker bleek.
Geeft dit niet weer de Maatschap-
pelike toestand? Wie kent niet de per
sonen, bezittende gaven en talenten,
die slachtoffers van de omstandigheden
geworden zijn Kan niet ieder onzer,
wanneer hij terugdenkt aan zijn school
banken, ze aanwijzen, ben, die zeer
zeker hoog op de maatschappelike
ladder zouden geklommen zijn, wanneer
de doornen niet mede waren gewassen
en het bun hadden verhinderd, m. a. w.
wanneer c
heden gunstiger voor hen waren geweest
Wij vragen ons af „Heeft die zaaier,
die eens uitging om te zaaien, niets
vergeten „Gaat hij vrij uit, door te
zaaien alleen en zich verder niet te
bekommereu om het resultaat, dat over
latende aan Natuur of wisselvallige
krachten Ons dunkt van niet en wij
menen, dat, wanneer die doornen, dat
onkruid, tijdig in hun groei waven
gestuit, het zaad zou hebben gegeven
vrucht, wellicht ook honderdvoud
Nemen wij dat ter harte bij ons zaaien
En laten wij vooral ook het zaad
zuiveren van alles, wat het in groei
belemmertlaten wij met het versprei
den onzer denkbeelden tegelijk ons
geroepen achten, misstanden op te rui-
holmzinnig gefluister volgde ons. Wj)
gingen aoupeoren-, in het midden
daarvan stond Ik, aangespoord door
baar glimlach, die mgn lach had be
antwoord en door haar blikken, die
m| betoovereud aankeken, half gek
van opgewondenheid op, en de Boode
Boos, die Ik droeg vattende, wierp lk
het met jnweelon besette lint ln tegen
woordigheid der schitterende menigte
om haar hals. Onder juichend applaus
ging ik zittenik zag Sapt over z|n
wyn mj) toelachen. De rest van het
■onper ging kalm voorbijnoch Flavia,
noch lk, konden spreken. Fritz tikte
my zacht op den sehouder en lk stond
op, gaf haar m|n arm en wandelde
met haar door de zalen naar een
kleine kamer, waar ons koffie werd
aangeboden. De heeren en dames
trokken zich afwachtend terng en w|
waren alleen.
De kleine kamer had naar balten
openslaande ramen. De avond was
heerlijk koel. Flavia was gezeten en
lk stond tegenover haar. Ik was met
mjjielf in tweeatryd; zoo zy my niet
had aangezien, gelooi ik, dat lk zelfs
toen nog mijzelf overwonnen zon
hebben. Maar plotseling, oawille
keurig, zag zy even m| aan met een
blik, waarin een vraag verborgen was.
En verlegen, wjl zy zl*h verraden
had, kwam een blos op hare wangen.
Ach, wanneer gy haar zóó gezien
hadt. Ik vergat den koning in Zonda.
Ik vergat den koning In Strelsan. ZJ
was een prinses en ik een be
drieger. Denkt gy, dat lk daaraan
dacht Ik wierp myzelf op de knieën
en greep hare handen in de mUne.
Ik zei niets. Waarom ook wel Het
men. Laten wij wezen Democraatin
de goede zin van het woord, zaaiers
zijn van goed zaad, maar tegelijk wie
ders op het arbeidsveld, om daardoor
de kans groter te maken, dat het zaad
tot volle wasdom kome, dat geen volks
kracht verstikkeEn nodig is dat, en
nu komen wij op de voorgestelde vierde
mogelikheid
„En het andere viel op een steen
rots, en opgewassen zijnde is het
verdord, omdat het geen vochtigheid
had."
Zelfs op een steenrots ontkiemde dus
bet zaad niet alleeD, maar groeide op I
Edoch, het verdorde uit gebrek aan
vocht. Mensenkennis spreekt daaruit
Het ogenschijnlik minst ontvangbare
gemoed kan nog toegankelik zijn en
neiging tonen tot het geven van vrucht,
maar het vraagt hulpe en steun Een
steenachtige ondergrond, bezittende der
halve weinige faktoren tot vlugge groei,
missende a. h. w. alles, wat als van
zelf wasdom in de hand werkt. Kunst
middelen zijn daarbij nodig om die
moeilikheden te overwinnen. Leert de
nieuwe kuituur dat niet? Wat vroeger
heide was, het is thans een vette wei
op vroegere grond van water, turf of
zand bouwt de boer voedsel voor de
gemeenschap. De wetenschap, in deze
de hulp en steun, deed het zover
komen.
Nemen ook wij hieraan weder een
voorbeeld Men kan strooien zaad, men
kan het zien ontkiemen, maar men
vergete daarbij niet, dat nog meerdere
zorg noodig is, om tot vrucht te
komen.
Dat alles brengt mede, dat wij moe
ten zijn niet alleen zaaiers, maar ook
wieders en ten slotte verzorgers. Wij
moeten het zijn, die het geestelik zaad
uitstrooien, wy moeten het zijn, die de
omstandigheden wijzigen zoo, dat het
zaad ontkiemen kan, groeien en vrucht
geven, wij moeten dan ook zijn de
verzorgersde steun en hulp van
zwakkeren, opdat het grootst en meest
mogeliks in onze geest worde voortge
bracht Op dat alles moet onze pro
paganda zijn gericht
Krabbendijke. JAC. WELLEMAN.
Buitenland..
De strijd in en buiten Europa.
Door plaatsgebrek gedwongen, zul
len wjj ons voor ditmaal tot aan kor to
beschouwing van den feeststad in
Ooat Eurou;-. bapalan.
Allereerst dient dan vermeld, dat d»
teekenen ar l|n, die er,op wijzen, dat
het gezag der maximalisten In Rusland
bedenkelijk ondermjrd wordt.
Een staatsman als Trotsky, wiens
groots verdienste voor sQn partjjge-
nootap hierin bestaat, dat b| een
speaialitalt is in het in de war stnrsn
van allerlei plannen, die do rust in
Oost-Europa zonden doen terigkeeren,
kan slechts een korten tyd taeces
bobben.
In den beginne wordt by s.ax serl-
eux genomen wa&r dun,wanneer bljjkt,
dat h| door allerlei drogredenen
zachte avondgeluid verasderde rnyn
gevoelen In can melodie zonder woor
den, terwjl ik myn kussen op hare
lippen drnkte.
Plotseling m§ van zich koerende,
zeide zei:
.Ach, Is het waar 1 01 Is het alleen
omdat gy moet?'
„Het is waar,' zei lk op lachten,
fiuisteronden toon. .Het ls waar, dat
lk a meer bemin dan m|n leven, dan
de waarheid of dan de eer.'
Ey dacht over mijn woorden niet
na, daar zy ze aanzag voor een liefde
volle ovzrdrjving. Zy kwam dicht
b| my en fluisterde
,Zoo g| geen koning waart, zou ik
n toonen, hoezeer ik van n hond. Hoe
komt het toeb, dat lk a nn zoo bemin,
Bndolf?'
.Na?'
,Jx, ca, in den laatsten tyd. Ik deed
het vroegar niet.'
Een triomfeerend gevoelen door
trilde my. Ik wai het Ik
Bndolf RasiondylL die haar ge
wonnen had. Ik vatte haar om haar
middel.
,Dns vroeger hleldt gy niet van
m| vroeg lk.
Zy keek my ln myn gelaat, en zelde
glimlachende
,Het moet nw kroon geweest zyn.
Ik voolde het voor het eerzt op den
kroclngsdag.'
.Vroegor nooit?" vroeg ik gejaagd,
Zy lachte xaeht.
,jy wenscht zeker te hooren, dat lk
„ja« zeg,' zelde zy.
„Zon „JA" ook waxr z|n?'
,Ja,* hoorde ik lispelen, wazrop z|]
direct liet volgenWoei voorzichtig.
ei-ohts het doel nastreeft, de onder-
1 deltagen te laten vastloopen,
c.cfkt al heel ganw de tyd aan, dat
du tegenpartQ hem als een onge-
wansehte onderhandehar van de ver
dere besprekingen uitsluit.
Da Contreien beginnen langzamer
hand genoeg van den heer Trotsky
te krijgen, zij voelen, zoolang de toe
standen in Bneland biyven, zooals zy
thans zjjn, niet het minste voor de
maxlmalistiBBhe theorieën en evenmin
voor een daarop gebaseerde wereld-
revelatie.
Zy wenschen een spoedigen vrede
met Rusland en omdat de heer Trotsky
de man is, waarmede zy door do er
varing geleerd hebben niet te moeten
onderhandelen, gaven zy to kennen,
dat de kermlsklaqht te Brost Litofsk
hu maar eens een einde moet nemen
en dat zjj allereerst beginnen sultan
met Trotsky te laten voor wat hj)
waard is. zy kannen dit te geruster
doen, waar alles er op wyst, dat de
Bolsjewiki niet lzng meer aan het
roer van het Baislsoha st&atsseheapja
zullen staan.
Meer en maar noemt daanarahiein
Busland toa, moord an doodslag zijn
san da orde van den dag en waar de
kloosterbesittiagen thans ook door de
maximalisten in beslag genomen wor
den, sporen de priesters het volk
openiyk tot verzet aan.
De vermelding van enkele der
laatste Russische telegrammen dost
reeds zien, hos Rusland tot volslagzn
anarchie vervalt.
Ds patriarch van Moskou spoort de
gelcovigan aan om op te staan tsgtn
de Bolsjewiki, die het Orthodoxe ge
loof bestreden en het Smolny-instltuut
heeft ess processie van het Alexander-
Nepki-klooster verboden, omdat deze
processie het volk tegen de sovjets op
zoa hitsen.
In Petrograd nam het derde hoofd-
eongrei van de raden der arbeiders,
soldaten en boeren land watten aan,
die hot eigendomsrecht op partlogller
grondbezit opheffen.
Dit recht is zon ieder voorbehouden,
die den grond eigenhandig bewerkt.
In de hoofdstad is dezer dagen de
halskapel ln het palels van groot
vorstin Maria Paulowna geplunderd
en s|n alle kostbaarheden ontvreemd.
Een gewapende bende plunderde
juwelierswinkels, kleedlngoagazflnen
en apotheken. In verbitterde straat
gevechten werden 120 personen gedood
en een groot aantal gewond. Dit alles
hiykt wel, dat sleehts één krachtfiguur
op dit oogsnbllk in Railand op den
voorgrond behoeft te traden om een
nieuwe revolutie tot uitbarsting te
doen komen, waarvan allereerst do
Bolsjewiki, tegen wier gezag de haat
met den dag groeit, als slachtoffers
zouden vallen.
Daar komt thans nog bjj, dat men
in do staten, welke zich van Rusland
afgescheiden hebben, ook genoeg van
de msxlmallstlsche theorieën begint
te krygen.
De zegeningen, welke de Roode
Gardes brengen, worden niet meer
gewaardeerd en in Finland, de Oekraï
ne en Polan begint een openlik verzet
tegen de Russische troepen tot nitlng
te komen. Volgens beriehten nit Stock
holm heeft de Flnsohe Witte Garde,
die door de Roode Garde nit het
wees toch voorzichtig, Rudolf. H|
zal na zoo kwaad z|n."
Wat I Michael I Wanneer Miehael
het ergste was
,Wat is ar dan te vreezen
Hier had ik nn nog een kanz. Met
een bijna onmensehaiyke kracht werd
lk myzelf weer de baas. Ik liet haar
los en ging by het racm staan. Ik
herinner mj) nn nog, hoe de wind
door de olcneboomen daar bulten
culsde.
.Wanneer ik nu eens gssn koning
was," begon ik, „wanneer ik na slechts
een gewoon sterveling
Maar voor ik verder kon gaan was
z| b| mg.
,A1 waart g| esn gevangene alt de
gevangenis van Strelsan, ook dan nog
zondt gQ myn koning z|nl"
„God vergave het my,* zuchtte ik
onhoorbaar. En hare hand weer druk
kend, vroeg lk opuiaaw:
„Das als lk geen koning
„Stil, stil toch,' fluisterde zy. ,Ik
verdien niet, neen lk verdien, niet dat
gy aan my twyfelt. Ach, Rndolf, kan
eene vrouw, die zonder liefde trouwt,
haar man zoo aanzien all ik het doe
En zy hief haar gelaat tot my op.
Meer dan een minuut stonden wU
elkaar zoo aan te zien en zelfs op
dat oogenblik, torwfll ik haar in myn
armen hield, moest ik er aan denken,
dat eer en geweten my verboden haar
voor my op te elsehen.
.Flavia," zei ik met een stem, die
my niet de m|ne voorkwam. ,Ik ben
geen
Torwjjl ik sprak, en z\j my nog
steeds aankeek, hoorden wy een zwa-
ren, haastigen «tap op het terras, en
district van Wlborg naar hot Noorden
was gedrongen, zich daar weer ver
zameld en is na het aankomen van
aanzioniyke versterkingen, tot het
offensief overgegaan. Zij bedreigt
Wlborg ernstig en het garnizoen der
stad beeft maatregelen getroffen om
da vesting te verdedigen.
In de Oskr&ine is de opstand der
Bolsjewiki te Kiëf onderdrukt. In een
nieuwe Oskrainsche regeering werden
de Bolsjewiki geweerd. Da Oskrain
sche troepen trekken party voor de
Rads te Kiëf en de Russen achten bet
geraden zoo snel mogeiyk de Oakrzlne
to verlaten, waardoor da kans. dat het
tnsechen de Contralenende Oekraïne
tot een afsondoriyken vrede komt, zeer
vergroot wordt.
Nog dnidslgker teekent zich de toe
stand in Polen af.
De Poolsche nationale club en het
centrale Poolsche bnrgeroomité te
Petrograd sloten zich bij den Pool-
scben rsgentschapsraad aan.
De Poolscbe legerbevelhebber heeft
alle Polen, ook die in Bnsslsehen
dienst zyn, opgeroepen om onder
Poolsehe vanen voor eigen nationale
belangen fe strgdec.
De Poolsche regimenten bezetten
Minsk en Mohilef en namen den Rns-
Bisehen opperbevelhebber met zyn staf
gevangen.
Volgens Daitsehe bladen begint
Roemenië aansluiting bfl da Cestralen
te zoeken en soa een wapenstilstand
niet lang meer op zieb laten wachten.
Hoe meer Troosy's optreden te
Brest Litofsk in Duluchlsnd bekend
wordt, des to minder wordt den on
derhandelaars der Centralen kwaiyk
genomen, dat zj) met dezen ntopisf
niet tot een vergelijk syn gekomen.
Zelfs de sociaal democraten begin
nen, naar nlt Daitsehe bladen blijkt,
in te zien, dat de Russische volkscom
missaris van bnitenlandsehe zaken
een propapandist van onmogeiyke
theoriefin le, wiens eenige hoop op
een wereldrevolutie is gevestigd.
In Dnitschland hebben do riks-
kanselier, Von Kiillmatsn, graaf Czer-
nin en de generaals Lndendorff en
Hoffmann oen conferentie gebonden.
Zeer waarseh|nl|k is daar uitgemaakt
Welke houding de Centralen te Brest
Litofsk thans tegen Trotzky en zyn
geestverwanten sullen aannemen.
Binnenland.
Melkveehouders.
In de nagenoeg geheel getuide zaal
van den Dierentnin in Den Haag ls
Woensdag esn protest vergadering
gehouden, uitgeschreven door Uet cen
traal bestuur der Provinciale Bonden
van melkveehouders ln Nederland,
welke vergadering werd b|gewoond
door ia Tweede Kamerleden v. d.
Velde en v. d. Voorst v. Zyp.
Ten slotte is de volgeade motie aan
de goedkeuring der vergadering on
derworpen
Da protestvergadering van do bon
denvan melkveehouders ln Nederland;
b|e«n op den San Februari 1918 in
de groote zaal van den Dierentuin te
Gravanhaga
gehoord de besprekingen over de
vele or velerlei grieven en onnoodlgo
kwellingen, waaraan de boeren ln
't algemeen blootstaan
een man verscheen voor het venster.
Flavia uitte een kreet van schrik en
sprong achteruit. Myn bekentenis stierf
op m|ne lippen. Daar stond Sapt,
lieht bnlgsndo, maar met een gefronsd
gelaat.
„Ik vraag D wel pardon, Sire,' zei
hy, .maar Z|ne- Eminentie da Kardi
naal heeft reeds een kwartier gewaeht
om Uwe Majesteit vaarwel te zeggen.'
Ik zag hem recht in de oogen, en
ik las daarin een ernstige waarschu
wing. Hoe lang b| daar gewacht had,
wist ik niet, maar h| kwam op het
jutote oogenblik by ons.
,W| moeten Zyce Eminentie niet
laten wachten,* zei ik.
Maar Flavia, die zieh door hare
liefde niet beschaamd voelde, stak
Bapt met schitterende oogen en blozend
gelaat, haar hand toe. Zy zeide niets,
maar geen sterveling, die ooit een
vrouw ln hare volle liefde heeft gezien,
kon haar bedoeling misduid hebben.
Een klein, vriendelijk lachje gleed
over het gelaat van den ouden krijgs
man, en tseder klonk zyn stom, toen
hy, zich over hare hand buigende om
die te kassen, zeide
.God zegene Uwe Konlnkl|ke Hoog.
held ln vreugde en verdriet, in goede
en ln sleehts tydenl Dat is myn
wenieh.'
Hy zweeg even, en, zich tot m|
wendend en de ml,itaire bonding aan
nemend, voegde b| er aan toe
.Maar voor allee de KoningGod
behoede onzen Koning 1*
Waarop Flavia myne hand greep
en fluisterde
.Amen.'
(Wordt vervolgd
