N°. 153. Zaterdag 2d December 1917- 101e jaargang.
"rd**-v~** wvtiuuiiti upuvuitrS-i 11
Bij dit ho. behoort een
Bijvoegsel.
N. H. ADVERTEERDERS.
Een slachtoffer.
5 FEUILLETON
De gevangeroe van Zenda,
ABONNEMENT: A "w Hi g'"\a A A IM m Mi"ft A V Ml T HI "V H w rw« ADVEBTENTIÊN
rj« per kwartaal, In Goes f 1,—, A J A I j M I B B g fl I J I jf jgJ B B ~k 1 1—5 regel» 62 V« cant,
bulteu Goes f 1,25. fl M 9 Bal H m-3 k| IjipifSS-D «fig M 9 n P-fc /B 3j| regel meer 12 V» cent.
Afzondariyke nommeris 5 cent. B lllji fl iB in k-fc 'f* 1 13 il W P H ll M Driema&l plaatsing wordt twee:
f;D °",c* j Bawl]sanmnior« 5 èeat.
Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Courant'*. ™^,-aA Directeur: G. W. van Barneveld.
In verband met de nog steeds
stijgende exploitatiekosten, waar
onder vooral de nu reeds met
400 pet. verhoogde papierprijs
een belangrijke post vormt,
moeten wij er toe overgaan vanaf
1 Jan. 1918, hst tarief der ad
vertenties te verhoogen en den
regelprijs te brengen op 15 centa.
Ook de contractprijzen zullen
dientengevolge worden verhoogd.
De vlaggen, die halfstok van de
schepen in de binnenhaven neerhingen,
hebben het verkondigd, wat trouwens
iedere Goeseuaar reeds te vertellen wist,
dat de heer Jb. Visser, die bij den
bom-aanslag op onze stad ernstig ge
kwetst werd, aan zijn wonden is be
zweken.
Dat is het wat ons voor alles heeft
getroffen.
Want dit diep-treurig overlijden
stempelt de daad van den roekeloozen
vlieger tot een moord met voorbedach
ten rade.
Wij weten niets van den waaghals,
die zich Zaterdagavond boven ons
vredige stadje vertoond heeft.
Wij willen aannemen, dat hij een
verdwaalde militair was en niet meer
wist boven welk grondgebied zijn
machine hem gebracht had.
Maar juist, omdat hij zich niet kon
orienteeren, omdat hij niet met zeker
heid wist boven militaire versterkingen
op vijandelijk gebied te zijn, was het
roekeloos neergooien van bommen op
het eerste het beste provinciestadje eea
daad, die even laf als slecht was.
Laf, omdat de dader in den donkeren
nacht zelf geen risico liep, slecht
omdat hij welbewust een moordaanslag
op vreedzame burgers pleegde.
Goes geeft in geen enkel opzicht
den indruk een militair verstèrkte
plaats te zijn en de vlieger, die hier
zijn bommen uitstrooit, kan er zich
nimmer op beroepen, dat hij op vijan
delijke werken zijn projectielen heeft
neergeworpen
Hij is slechts afgegaan op de lichten
van straatlantarens, hij wierp, om ze
maar kwijt te zijn, roekeloos zijn bom
men naar de Lchtvlekkeu op watereu
huizen, zonder zich af te vragen of hij
militairen of burgers, vrienden of
vijanden zou treffen.
Zoo'u roekeloos individu komt dan
den volgenden morgen op zijn stand
plaats terug, toont trotsch zijn krijgs
makkers, dat alle bommen zijn uitge
worpen en laat in het militaire com
muniqué opnemen, dat vijandelijke
versterkingen met groot succes zijn
bestookt, dat honderden kilo's projec
tielen werden uitgeworpen en dat de
vlieger gelukkig behouden is terug
gekeerd.
En niemand bedenkt bij het lezen
daarvan hoe een rustig provincie-
DOOR
ANTHONÏ HOPE.
D* man, dis gesproken had, kwam
nu vooruit.
„Wy hobban gezelschap, Johan,"
zeide mfne waardin, «n de jongen
nam zijn hoed af. Een oogenblik later
zag hl ml, eo, tot mijne verwonde
ring, ging hy een stap terug, alt,of
hQ iets wonderbaars had gezien.
„Wat hebt ge toch, Johan t' vroeg
het oudere meiijs. „Deze hear komt
naar hier gereild om de kroning te
zien."
De man waz weer tot zichzelf ga
bonen, maar hl zag my aan met een
onderzoekenden, bijna troteehen blik.
.Goeden avond," zeldts ik.
„Goeden avond, minheer," mom
pelde hij, ml nog etaeds aanziende;
het jonge meisje begon ta lachen,
toen z| aelde:
„Kyk, Johan, dat iz de kleur, waar
gl zooveel van houdt. Hy la geschrok
ken van Uw haar, mynheer. W! zien
die kleur ulet dikwlla in Zenda.'
,Ik vraag U wel excuus, m|nheir,"
plaatsje is geteisterd, lioe de troniugen
van eerzame burgers zijn stukgeslagen
en hoe een man eu vader het slachtofi'er
van dezen moordaanslag is geworden.
Wellicht zal de dappere, die Zater
dagavond over Goes is gevlogen, het
bericht onder de oogen krijgen, dat het
stadje, waar boven hij zijn bommen
uitwierp, een vredig provinciestadje in
een neutralen staat is geweest.
Wellicht zal hij in de couranten naast
een opsommiDg van de door hem aan
gerichte schade, ook lezen, dat een
zijner projectielen een argeloos burger
heeft verinoord.
Wij zullen misschien nooit zijn naam
vernemen en voor zoover wij uit het
gebeurde over zijn karakter kunnen
oordeelen, zal hij zijn „dappere" daad
binnen weinige weken wellicht geheel
zijn vergeten.
Maar de familie van het ongelukkige
slachtoffer en wij allen, Goesenaren, die
daar in stille woede de vernieling van
ons eigendom aanschouwd hebben,zullen
ons het gebeurde blijven herinneren.
Een misdadiger, zegt een oud spreek
woord, komt altijd op de plaats van
zijn misdaad terug.
Het ,is mogelijk, dat na den oorlog
de luchtheld zich, door nieuwsgierigheid
gedreven, eens binnen de wallen van
ons stadje vertoont.
Moge hij dan bij zijn s'ille infor
maties naar het gebeurde, de verzeke
ring krijgen, dat nimmer iemand door
de burgers van Goes een verachtelijker
individu genoemd werd, dan de vlieger,
die willens en wetens zijn moordende
projectielen op een vredig provincie
stadje wierp, die door zijn roekeloos
heid eu onverschilligheid een gelukkig
huisgezin van man en vader beroofd
heeft.
rëuitenland.
De strjjd in en botten Europa.
In tagsnspraak mat velerlei, booze
geruchten biykt, dat de vredesonder
handelingen te Brest Litofsk tot heden
toe gaan mo®llJkh«d»e ondervinden.
Do Eunz'.cahe delegatie heeft ver-
weian naar de besluiten van het al-
Russt-scha congres van arbeiders en
toldaieugedelogeerden en v«n het
al Russische boeretiaongres en er de
aandacht op gevestigd, dat »y de
voortzetting van den oorlog met het
ultslnltends doel om annexaties te
varkrygsn voor misdadig hield en als
haar plechtig besluit verkondigde,
onverwijld in te stemmen met »en
vrede, die aan dezen oorlog eau elr d v
maakt op voor allo volkan fslgkel(Jk
rechtvaardige voorwaarden.
De Russische delegatie hseit daarom
voorgesteld, da vredeionderhandsllo-
gen op da volgende punten te baseeren
Geen gewelddadige Inlijving zal
ayn toegestaan van gebied, dat in den
loop van den oorlog bezet is. De
bezettingstroepen moeten daarom zoo
spoedig mogeiyk wordon terugge
trokken.
Da politieke zelfstandigheid van dc
volken, die deze zelfstandigheid ia den
loop van den oorlog baddert verloren,
moet in haar vollen omvang hersteld
wordeu.
Vóór den oorlog politiek onzelf
standige nationale groepen moeten
door een volksstemming uitmaken tot
welken staat sy willen hehooren. By
de stemming moet volledige ouafhan-
ksiykheid gewaarborgd z|j<i.
In gebieden van gemengds natlo-
stamelde 4e man, met verbande
oogen. .Is dacht niet iexiaad te sullen
ontmoeten."
„Goef hem een glas, ons np m§EM
gezondheid te drinkenik wenseh U
verder goedsn nacht en dank U,
dames, voor Uw gezelschap en aan
gename conversatie."
Dit zeggende, ctond lk op en ging
Ik met een lichte buiging naar do
daar. Het meisje snelde vooruit om
de deur te openen en by te lichten
en de man des# san stap achteruit
om mQ door ta laten. H| hield zjjna
oogen nog steeds op my gericht. Op
het oogenblik, dat lk hem passeerde,
kwam hy vooruit an vroeg my
„Pardon, mynheer, kent U onzen
koning.'
.Ik heb hem nog noot gezien en
hoop maar op aanstaanden Woenzdag".
Hy zeide niets meez, maar z{|n
oogen volgdan my, tot de denr achter
my gesloten was. MJa vrijpostige ge
leidster zeide, naar my omziende,
terwijl zy my voorging:
.Meester Johan heeft het niet erg
•p iemand van uw klaur, mynheer."
„Hy voelt meer voor het uwe, zou
ik denken.'
„Ik mag hat wel by een man,"
antwoordde zy ooquet.
„Wat,* vroeg ik aan de andere
syde van den kandelaar stil ztaaade,
naliteit moet het recht van ïder-
hetd op haar nationale bsscl. ''got
zelfstandig bestuur erkoad worl m.
Oorlogsschattingen sytt ui:-n >oos»
en reeds ingevorderde haffln moe
ten worden terug betaald.
De vergoeding van verlies n door
particulieren, tengevolge den.
oorlo i' geledec, moeten bestrt wor
den alt een afsonderiyk for,; - waar
aan door de oorlogvoarend r.ar.r
verkonding wordt bijgedrag* In don
geest als boven atagtigeven aoeten
koloniale vraagstukken worden opge
lost. Da Russischs regaeri.- fbeeft
boTsndlen nog voorgesteld, dat door
ds eontraeteerende partijen n ft ver
oorloofd mag wo;-dec, d,.t de vrijheid
van zwakke naties door sterksro op
verdekt» wijze word, aangetast,
In een Woensdag onder- voorzitter-
schap van den Oostear|kschrti minis
ter van bulsenlaadsohe zaken, graaf
Czarnic, gehouden vergadering, beeft
daze nit naam van da delegaties der
centrale mogendheden oen verklaring
als antwoord op hot batoog van da
Rueoiscbe delegatie gegeven.
BJ verklaarde, dat da delegaties
der Centraler! uitgaan van den duide
lijk uitgesproken waesch van haar
regearingen en baar volken om zoo
spoadlg mogoiyk tot het sluiten van
een algemeen»:! rechtvaardigen tred»
t» geraken.
De beginselen van de Russische
voorstellen leverets een grondslag
waarop onderhandelingen ovor oen
zoodasjigen vrede kunnen worden
gevoerd.
De delegaties dor Car.tralen tvea-
achen evenesva een onmiddoliyken
aigemsenea vrede zonder gebieds
uitbreiding of oorlogssehattiaE1.
Da CeiJtraisn willtn onverwijld een
vrede cndorteokecea, die een elsd
maakt san dezen oorlog op voor alle
partyen geiykeiyk rechtvaardige voor
waarden.
Da thans aan dan oorlog deelne
mende mogen dimden moeten ever wel
binnen san redelijken termijn zonder
onderscheid en zonder welk voorbe
houd ook, zich uitspreken voor -jezelf de
bindende voorwaarden, wil de ver
onderstelling waarvan do Russische
verklaring is uitgegaan, worden ver
wezenlijkt.
Ook de Centralafi, aldus verklaarde
Czernio, wcnechen geen gewelddadige
iniyvitsg van de tijdens dnn oorlog-
bezette gebieden en bet ligt niet in
hun voornemen, eer, van de volken,
die in dezen oorlog bun politieke
bnafbankaiykheld hebben verloren,
van die onafhankaljjkbeid ie beroovec.
Ds vraag tot wslkea staat nationale
groepen, dir. geen onuflxackciyk staats-
bestaan bezitten, zullen mooten ba-
hooren, dient voor iedoren staat met
zijn eigen volken langs gro wette-
1 li kan wag te worden geroseid.
D« bescherming var. de reteten der
minderheden maakt den! uit van cle
grondwettige rechten die de volken
hobban op de beschikking ov .-eigen
lot.
De Centrales achten het go >1 no-
geiyk, dat iedare mogende die aan
dan oorlog de-eineemt enkel da ba-
taling van hst onderhond harar in
krygfg-vangenschap gera«ï ander-
do,en en verder de in bot eigen
gebied door onwettige d- ion van
geweld aan de onderdanen v n de
tegenstanders toegebracht? chsde
raititaearon. Slalion do attS 't> oor
logvoerenden zich binnen r dijken
ty'd bij de vredesonderh-dingen
aae, dan zou het Russische oorstol
out oen speciaal foods voor -,i doei
in het levan te roepen, kunne - orden
overwogen.
„hoeft kleur met een man uit t 'aec
„Niets, maar ik hond var io uwe.
Het is de kizur der Elphber a
„Bjj een max is kleur een zak van
niet meer betoskenis dan diï!" aside
ik, haar iets van geen waarde -acde.
„God geve, dat da keukeczeur ge
sloten is," gaf zy ten antwoord.
„Amen," zeide lk, haar verlatende.
En toch, zooals ik wsl weet, i« oen
kleur somtgds iets van zeer veel belang
voor een man.
III.
Een vrooiyke avond mat een verren
bloedverwant.
Ik was niet zoo onredeiyk, tegen
den dienaar vaa dan hertog vöor-
icgaxomen te zyn, wijl myn ulteriyk
h*m niet bevielon al zou ik het
gewtazt zyn, dan zou zyn uitermate
beleefd en voorkomend gedrag (zoo
kwam het mg ten minst* voor) van
den volgenden morgen m| geheel
ontwapend hebben. Hoorende, dat ik
nasr Ssrslsau wensohte te gaan, kwam
hy by mg, toen ik aan bat ontbyt zat
en verteld* mg, dat een snater van
hem, dio in Blreliau een welgestelde»
winkelier getrouwd had, hem had
ultgenoodigd by haar te komen, Hy
had dit aangenomen, maar was later
tot da ontdekking gekomen, dat hy
niet alt Zenda wag kon. Hy stelde
Aldus ris Oostenrijfeseba minister
van Euitanlcnd-chv Zaken en de thans
door hem afgelegd» verklaringen zyn
van de grootste betsekeDis.
Hat Is mogolijk, dat da diplomat!»
haar aande,;l in het samenstellen dezer
verklaringen gebed heeft en dat nier
én daar nog wel eere iati anders zal
blijkon te staan dan men algemeen
denkt ts lezen.
Maar wat de hoofdpunten betreft,
kunnen deze. verklaringen toch biet
misverstaan worden.
Voor de laatste maal trachten de
Ceatrslsm niet alleen tot ets Enssl-
rchsn maar tot een alg-maerun te
komen, en zy gaan daarop too ver
zil kuncesi door soa opaal2ke ver
klaring van hun oorlogsdoel.
De modetdeeling, dat zij geen ge
welddadige inlSvliig wenashett en
jje'in volkeren van hun politiek# on-
afhsnkoiykheid willen barooven, is
nimmer zoo in het openbaar geuit en
tegenover deze uitlatingen der Cem-
tralou zuilen da Geallieerden niet
langer kunnen zwijgen.
Hat rranschs an het Britieho volk
zullen thans van hun rsgeoringsn
sen ovan duidelijke oiteenzsttifig van
de oorlogsdoeleinden eisaheti, en da
partyen, dia den oorlog niet nooda-
loos willen verlengen, sullen zleh niet
tevreden utellan rost de verklarlrg,
dat de Entente zich met de Dn'tssn
Rarsheho voorwaarden niet kan ver.
«enigen.
Stands moaliyker zal het mansan
als Lloyd Gaorge en Ciamenecau
vallen, r.ch tegenover het volk ta
varautwoordea wanneer zij de door
des vgand op royale wjjza tosget-.o-
kso varzoecingshaod mat etn hautain
gebaar voorbtf zlar-,
Kornilof heeft andermaal een neder
laag geleden. De matrozen d« Zwarte
Zes-vloot en het Foolsche legioen
hebben zyn bataljonnea des doods,
die tezamen 6000 man sterk waren en
over 200 machinegeweren beschikten,
een beailssscdt nederlaag toegebracht
en ds verslagenen nog honderd werst
ver in het gouvernement Chsrkof
achtervolgd. Ia Charkof begonnen
daarop do Bolsjewlki zleh te roeren
en konden zich meester maken van
don znidsiyksn spoorweg en van de
telefoonlijn naar Moskou. Msn ver-
washt in dit gouvernement de aan
komst van nog meerders regimenten
Bolsjewlki. Kornilofa gevangeanemiog
wordt niet gemeld. Hy sehynt dut
ontkomen te xfjn.
Bianenlaiud.
VarJcene.
Het Bureau voor MededeellEgen
i&zake de Vosdselvoorzisning meldt:
Door gebrek aan voeder werd da
varkensmestery de laatste maanden
ingektempeo, zoodat tengevolge daar
van, alsmede tengevolge van het op-
koopea van varken» voor eigen slech
ting, de beschikbare voorraad vette
varkens dermate vermlr 4«rde, dat
self! by een verlaging van het elacht-
gewicht tot 51 K9, rist voldoende
varkens voor de distributie beschik
baar waren.
Dientengevolge werd hat aantal
varkens, aaa de g meenten te leveren,
tot de helft verminderd, zoodat de
distributie van varken» rleasch tot
ongeveer i/s van het vroegere kwan
tum werd teruggebracht.
Op 16 November nam ds minister
van landbouw het besluit, waarby hst
vsrvoer«n van gaslichte varkens en
onderdeden daarvan, benevsns do
aflevering van voorraden bereide
my daarom voor, dat, wannsar een
voudige, doch wel zindeiyka kamers
mij zouden aanstas», ik in »5ne plaats
by zyce zustor zou gaan logearen,
Z{ zou hiermede wel genoegen nemen
buitendien zou het voor m? veel ga-
mikkeiijker zyn. Ik nam zyn aanbod
zonder ten oogenblik aarzelen aan
en hy ging daarop aan zijne zustor
telografeeren, terwijl ik aan hst pak
ken ging om don volgenden trein te
nomen. Maar Ik dacht nog aan hot
woud en het jachthuis an toen myn
kleine sohoone my gezegd bad, dat
ik door een myi of tien door het woud
te wandelen aan oen volgend station
den trein kon nemen, hoslootlk mljii*
bagage naar hot door Johan genoemd*
adres vooruit te zenden en aan het
verdere station eerst den trein af te
wachten. Johan wae reeds weggegaan
en wilt van de verandering myner
plannes niets af. Daar ik echter alleen
san paar uur lator zou aankomen dan
afgesproken was, vond lk geen reden
om hem hlermod* nog lastig te vallen.
Zyn* snater zon zich buitendien over
my wel niet ongsrnst maken.
Ik lunchte vroeg, na nsyna gastde-
mes vriendeiyk vaarwel te hobben
gezegd en haar beloofd te hebben,
op myn terugkeer by hsar aan te
komen, ging ik heen om den heuvel
te bestygen, dl# naar het kasteel
vlseschwaien nit sxporislageryon en
vleeschwareefsbrieken werd verboden.
De Rijkscommissie van Toezicht op de
Vleeschvereenlgliig, dis gemachtigd
werd van dezn vervoervsrbodeu ont
heffing te vcrleecan, trof verschillends
maatregelen om, zooveel mogeiyk met
instandhouding der bestaande bedry-
von, da bedoeling var. hot besluit tot
haar recht te doen komen, n.l. het
hvsehikbaar houden van ds nog aan
wezige varkens voor de distributie.
De dosUrtSsadheid van de boven-
ganoemda maatregelen blykt reeds
uit eon csnlgszinj ruimer aanbod vau
distributie-varkens.
Aardappelmeel.
Men moldt aan do N. S. Cl., dat er
aan de aardappelmeelfabrieken ileehts
zooveel aardappelmeel voordebloem-
fabrieken beschikbaar is, dat men ten
hoogste tot April kan leveren.
Krijgsgevangenen.
Do eerste groep van SCO Britseht
krijgsgevangenen, die in Nederland
geïnterneerd, worden, zal Zaterdag In
ons land aankomen. De trein vertrekt
Zaterdagmiddag 12 uur van Venlo en
gaat door naar Scbeveningen, waar
dt> geïnterneerden ruim 6 nar of tegen
halfzeven verwacht worden.
Ari...rikaamche echeepvaariregeling en
dwangmaatregelen tegen neutralen.
Reu'.er seint uit Londen Da „Mor
ning Post" vernesmt uit Washington
Er ls alle hoop, dat ds scherpsaanbouw
zeer wordt bespoedigd en hot groot*
vraagstuk van de Ocoaau schaepvaart
op bevredigende wfze zal worden
opgelost. Ds Entteiaeho en Ameri-
kaasteherugeetugo., ayn vazt besloten
in volkomen samenwerking te han
delen, ten eind* den togenwoordlgen
druk op te heflan door de neutrale
scheepvaart te noodzaken haar plicht
te doen.
In een verklaring van de Senaats
commissie, die thans de werkzaam
heden van den scheepsraad onderzoekt,
verklaarde Donald, lid van dien raad,
dat onderhandelingen worden gevoerd
over het charteren van neutrale
schepen, om de plaats in t» nomen
van de Amerlkaansche schepen, die
gebrnlkt worden voor oorlogsdtenst.
Vrlct dschappciyko regelingen zullen
worden gemaakt, zoo ds neutralen
voo-nemens zyn den geallieerden
regserlngon halverwege te gemoet te
komen, doch zoo zy weigerachtig zyn,
sullen krachtige maatregelen worden
toegepast. Ds geallieerden zyn meez
ter ter zee en de economloohe drnk
dien zfi kannen oefenen ie onweer
staanbaar; de Vereenigdo Staten, die
nu al don druk van den oorlog inzien,
zuilen niet tevreden zyn met hal;*
maatregelen.
Tot nu toe weigerde Nederland
eenige overeenkomst aan te gaan met
da Vereenlgde Staten en laat een
honderdtal schepen nutteloos liggen
ln de havens der Vereenlgde Staten,
liever dan toe te geven aan de elachen
der Vet. Staten. Er zyn verschijnselen,
dat de ecouoml8chevdruk merkbaar
wordt en Nederland lal daardoor tot
reden worden gebracht en gedwongen
de geslichte waarborgen te geven,
dat de Nederlandse e schapen niet
op eenige wyze direct of indirect
zullen worden gebrnlkt ten dienste
van Dnitschland.
Da andere geallieerden zyn in
dezelfde positie en snllen de Nedar-
lacdseha schepen gedwongen worden
diensten te bewyzenaan ds Vereenlgde
Statan, Indien Nederland Amerlkaan
sche voorraden wil krygen.
Op het oogenblik is er gebrek aan
lelddo en vandaar het land van Zenda
te bereiken. In ongeveer een halt unr
was lk aan het kasteel. Dit moest ln
vroeger dagoo een vesting zSn ge
weest; het oud* gedeelte daarvan
wae nog goed bewaard en zeer in
drukwekkend. Achter dit ttuk, en
daarvan gesoheiden door een diepe
en broede gracht, die om het heele
oude gebouw liep, stoid een meer
modern buis, door den l&atstwn koning
gobouwd, dat nu de landaiyke resi
dentie vormde van den hertog. Het
oude en bet nieuw» gedeelte waren
verhonden door een draaibrug, welke
ds eenige verbinding tussohen het
ouds gedeelte en de buitenwereld
vormde. Naar het modern* huis leidde
een breed» en aangename» laan. Hat
was een Ideaal residentieals „Zwarte
llioheal* gezelschap verlangde, kon
hy wonen in hat nieuwe huiszoo
•en aanval van misantropie hem over
viel, hoefde hy slechts over de draai
brug ts gaan, die te sluiten en slechts
door een regiment artillerie sou hy
er uit gehaald kunnen worden. Ik
wandelde verder, my verheugende,
dat de arm» Zwarte Michael, al kon
by dan al geen troon of geen prinses
hebben, tonmUste toch een even
schoons resldaotl» had, als welke prins
van Europa dan ook.
(WerAt vermlgê).
