BOSSCHE COURANT Be bommen op Soes. BIJVOEGSEL VAN DB DINSDAG 25 DECKM8EB 1917. Hat artikel op daoa plaats la ons blad soa oorspronkelijk een Kerst- artikel wor 'cd. Maar toau wg er drie regels van geschreden hadden, werd hoog uit da lacht da eerste bom naar ons stadje geworpen. Toen was da last om voor dit nummer een Kerstverhaal teaehrgven verdwenen. Da donderends «legen van de alt elkaar spattende projec tielen hebben iedere Kerstgedachte verdreven. Bn soo is onse basehoHwIng over de zegeningen van den vrede, in een verhaal van den bomaanval op «en vreedzaam provinciestadje veranderd. Na Ziorlkzae, Axel en Sa» van Gent haalt thans ook Goes hoog be- zoekgahad, maar van eon alles behalve welkomen bozooker. Het was Zaterdagavond half elf de meeste Inwoners waren door kolen- gebrek en vorst reeds vroeg oader de wol gskropan tosn de agenten met straatdienst en de late wande- laars het verre geluid van een motor hoorden, d,it van minuut tot minuut krachtiger en hoorbaarder werd. Uit da richting Kloetinge kwnmhet nader en ia een oogaublik deed bas geroep„soa vliegmachine I" veel bslangstallecden op de drempels van hnn huisdeuren verschenen. Een vliegmachine was niets onge woons, maar wel het late uur, waarop deze bljkb&ar verdwaalde aviateur zijn weg naar onze gemeente kwam zoeken. Toch waren er, ondanks hst ge beurde in andere Zeeuwsch» steden, nog welnlgoa, dia aan gevaar dachten. De vilsgar kon oen Hollander zijn, een nachteigke militaire oefening was niet buitengesloten en wie nog nimmer zijn stadje geteisterd zag, denkt niet dlrsst aan opzettelijke kwaadwillig, held. Toen het ronken van den motor bijna boven de gemeente gehoord werd, schoot plotu'ing e»n vuurstraal door hot luchtruim, gevolgd door een donderslag, dis de menschan in de huizen bleek van schrik overeind dead springen. ,Eou mijn gesprongen indeonmid- dalijke nabijheid', het is da oerslo gedachte, die js op zoe'n oogonbllk door hat boofd gaat. Maar weinige tellen na dan eersten slag een sissend geluid en een nieuwe donderslag nog harder dsn de eerste, en daarop een derde, dio da hnlsrc deed schudden en de ramen deed rinkelen. Dat moesten bommen zijn, bommen op onze stad, bommen op Goes, dat van hoog uit da lucht door een on- ziehtbaren belager bsatroold werd mat alias varnlsloode projectiolan. De menschan vluchtten In kelders en gewelven, in alles wat maar diep eD ouder den grond w«s. Eea minuut of vjjf blesf het stil, zoo stil, dat je onwillekeurig dacht, dat het gevaar van de lucht en het vliegtuig verdwenen was. Maar plotseling klork opnieuw hot snorren der machine sterkeren sterker. Daar koerde de vliagar ovar do stad terug, daar glend hU hoog en onzicht baar over d® huizenblokken, opnieuw npaureud in de diepte, zoekend langs da lantaarnlichten, waar hij zijn doodver- spreidende projectielen zou kunnen neerwerpen. Twee mlnutea van angstige span ning kropen voorbjj, twee minuten, dat ieder zijn hert vast hield by de ge dochte, dat het volgende oogenbllk wellicht de woniag boven zgn nitaan- getrokken lichaam in puin zou storten. Wie de varwosstlcig in Zlorikzee aan schouwd heeft, weet wat hom ta wachten staat, als rijn woning ge troffen wordt. Dan esa krakende slag vlak bij, in het harijs dar stad, o»n slag heviger dan do geweldigste donderslag, ecu cwaodo,. een derdeen dan het langzaam wegsterven van het motor geluid en de akelige stilte, waarin niemand «iob nog buiten waagt. Maar het hloof stil en weinige ocg inblikken later snvldan d« bowo- ners, sommige reads in nachtgewaad en blootshoofds, de straat op. Groepjes opgewonden en sehresu- wsude mannen on vrouwen rannon voor ons nit an weinige oogenblikken later staan wj bfj da haven, waar do woouhniten een schouwspel van de grootste verwoesting bieden. bijna gaan huis op de kade of ruiten en zalf.i heole vensterkozijnen «?o eruit geslagen, het koakendak van hes huls van den waterbouwkundige, den haar De Looft', 1» geheel weggerukt, in hst motoriehip van beurtschipper Van Waarde is een reusachtig gat in het stalen dok geslagen en door bet dak van ds wonlag van den orgulfabrikaat, den heer Gieaon, in de Magdalena- ttraat, ziet men van den grond af een gat van ruim 1 M?. grootte. Ia" do eorste verwarring wordt er van geen dooden of gewonden melding gemaakt, maar al spoedig loopt het gerucht, dat de drogist, de hear Visser, die zijn woonhuis op de Kleine Kade juist voor hot getroffen motorschip heelt, door een bomscherf ernstig in den bulk gewond is. De leden van den Vry willigen Land storm hebban in allerijl hun uniform aangetrokken cn lotton met de politie do geteisterde straten af. Overal wordt hot bevel gegeven, dat niets veranderd of opgeruimd mag worden voor de militaire autoriteiten het terrein in oogenschouw hebben genomen. Waren wij Zaterdagavond nog in de gelegenheid, het geteisterd» pand van tlea heer Glasen te boïiohtigen, gister morgen hebben wfl de algemeene ver nielitig eerst goed in oogenschouw kanoer nemen. In het huis van den heer Giesan was toevalligerwijze dleco bediende, da hoer Ven der Does, nog niet naar bed. Was het geen Zaterdagavond geweest en was hij als gewoonlijk vroeger tor kooi gegaan, dan zou deze bomaanval een slachtoffer meer geteld hebben. Want juint la den zoldorhonk, waar hot bad staat, vlak boven het hoofd- kuBsen, is hst projectiel in het pas vernieuwd®,nog niet geheel afgewerkts dak geslagen en heeft er hout en steen ais bordpapier uiteen gescheurd. De zolder lag bedekt met scherven, waarvan sommige door twee vloeren heen tot beneden in het magazijn gedrongen *ijo. De in de huiskamsr aanwezig* per soren blevsn ongedeerd. Lioks en rechts van dit pand zijn alle vecsterraiten gasprorgsn. De grasaio Mngdaleuastraat was gepla veid met glf.siobtrren. Erger nog is het pand van den heer De Looff berchsdigd. D® konken- achoorsteen is getroffen en in brok ken weggeslingerd, ramen mot kosijz en al ajn uit den muur gerukt, uit de stoelen in de boven- achterelsap- ksmer puilt het paardenhaar, do grond Is bezaaid met glasscherven en stuk ken gordgn, de muur doorzeefd van gaten, waadplaten vernield, fl.iceben op den schoorsteen door midden ge slagen en zelfs ln de kamer aan de straatzijde, door een overloop van het achtervertrek gescheiden, hebben de projoctleletnkken groots gaten in be hang cn plafond geslagen. De dienstbode, dta ln de totaal ver nielde keuken stond, waar o.a. de wekker tot onherkenbare brokken is geulsgsn, blsef wonder boren wouder ongedeerd. De panden links an rechts, o.a. van do heeren Wsgtho, K(jk an Van der Meulin bieden aan da achterzijde een troostaioozar. aanblik van verwoesting. Een bom is neergevallen op het dek van het «talen motorschip van den beurtschipper Van Waard». Het staal ia uit elkaar getukt, de roef gedeeltelijk weggeslagen en de zijromp vertoont, gelukkig boven de waterlijn, een gat van badonkeiyk# grootte. Hisr by da blnnochaven branden 'a avonds du lantaars, hier heeft de misdadiger zijn projectielen naar esn der weinige lichtvlekken van het slapende stadje geworpen. Door de ontploffing op het motor- vaartmig sprongen de ruiten van alle omliggende halzen, de bomscherven drongen door hout en steen en richtten ln de sabj aynde woningen groote verwotsiit gen aan. In de voorkamer van den hacr Van Waarde ward toavalllgenwjzo de 2 c M. dikke buis van ds koperen gas kroon geheel doorboord, één scherf vernielde het glss van esn johilderij, talrjjke andere drongen in muren en mvuhefen. Do heer Visser, in hot naastgelegen pand, lag roods te bed, toen da esrsts slagen gevallen waren. Bp begaf zich Daar beneden en stond juist in de gang van zyn woning, toen het schip van don heer Van Waarde getroffen word. Een scharf spatte in zyn richting en verwondde hom ernstig in den buik. Op medisch advies Is hfl 'snsohts nog naar hot ziekenhuis ts Middelburg overgebracht waar een operatie zou plaats vindon, die, naar we vernemen, goed afgeloopcn moet zyn. Esn dienstmeisje werd licht gewond. Van de eerste drie bommen zyn twse op het terrein van de Zeeuwsehc Fraittcdmaatschappg, op groengebied der gemeente Klostinge gevallen, en de derde onmiddellijk daarachter by het zgn. D.-niëlswsgje. Wy zagen in dsn hard bevroren grond gaten van >k M. diepte en in dsn omtrok dis boomon door bom sshsrven beschadigd. Een bom kwam terecht op het ijs in de West-rest, dat daar ter piastre geheel verduid word, do l&atste In het hof van dsn heer H. Bllok, waar enkele boomen werden beschadigd. Zaterdagavond nog kwam een som- pagnle wielryders, die 's nachts en gistermorgen de getroffen plaatsen hebben afgezet. Gistermorgen hebben de Comman dant van Zioland, vies-admiraal Smit, benevens da Commissaris der KodIc gin, mr. Dyekmenter, da getroffen plaatse» in oogenschouw genomes- Ovar da nationaliteit van dan vreem den bezo.ksr bestond Zaterdagavond nog gaan zekerheid. Gilleren vernamen w| «venwel, dat burgers aan do militaire au tori-alten een bomscherf overhandigd bobben, waarop zich een Eogelsch etiket be vond, waarvan os. het woord Dale (datum) nog dnldeiyk te lozen was De machine kwam nlt de richting Klootinge, is blijkbaar na het uitwerpen der bommen boven Goes gedraaid ea in de richting van 's Heer Hendriks kiodaron verdwenen. Dat er in ons stadje heel watmen- sehrn zyn, die weinig of geen nacht rust genoten hebben, behoeven w{ niet te verzekeren. Toen do luitenant der wielrijder», die csmiddeliyk per motorfiets uit Middelburg kwam, onze gemeente naderd®, meenden velen uit hat snor ren van den motor op te maken, dat het vliegtuig terugkeerde. Van verscheidene families is ons bekend, dat zg opnieuw angstig naar den kelder vluchtten on daar bleven tot da luitenant goed en wel voorbij was en bet gewaande vliegtuig esn on schuldige motorfiets was gebleken. Nog enkele bjjtonderhedan mogen hier een plaatsje vinden. Da burgemeester was toevallig uit- atedig en bevond zich te Hoinkens- zend, vanwaar by dienzelfden avond teruggekeerd is. Dj heer A. Arnoldi waarschuwde tijdig het telefoonkantoor en de gas fabriek voor hot dooven dor lichten, zoo gauw da eerste bom gevallen was, waarna hjj ten huize van den barge- messier op de inmiddels binnen komend. i telefonischs aanvragen ant woordde. Bij zonder vlug waren do militaire autoriteiten met den bomaanslag op do hoogt». Nadat da eerste bom gevallen was, belde de commandant van het radio, station, die door een aparte ljjn met den commandant van Zeeland ver bonden is, den vic--admiraal op. Z.Ex gaf onmiddellijk ds noodigo instruction en hoorde door ds telefoon de ontploffing der andere bommen- Een kwartier na het gebaarde was de opperbevelhebber te 's Gravenhage reeds met een en ander in kennis gesteld. Door den bomaanslag hebben heel wat ingezetenen belsngrjke schade geleden. Sommigen hadden zich kort geleden tegen Molest verzekerd, ande ren hopen, dat een vreemde mogend; held de sehnld van een harer vliegers zal erkennen en de schade vergosden. Maar de eersten z{jn vry wat ge- raster dan de laatstee. Men verzoekt ons te melden, dat verschillende eigenaren vsn getroffen panden verzekerd waraa by de Mtp. tot verzekering van uitga doten risico's te Zutphan, hoofdagent» Ds Kenter en Hordjjk's bank alhier. Onwillekeurig komt ons onder hst schrijven het debat in een onzer vorige raadsvergaderingen ln do gedachte. Ds raad wenichte alleen de gas fabriek te verzekeren, ds andere ge- mesntegebouwen z inden weinig of «een gevaar loopen. Zou het geen aanbeveling verdienen op deze beslissing nog tijdig eens terug te komen F Er trekken, naar verluidt, heel wat Amerlkaansche vliegers naar het West front, die nog slachter met de aardrijks kunde van Noord-België en Zeeland op da hoogte moeten zyn dan hun Engeliche collega's. e De lichten van de haven, voorname- ïyk ij da strafgevangenis, moeten de aandacht van den vlieger getrokken hebben, en de bom, die op ds keuken van den heer De Looff geworpen werd, was waarschijnlijk op do gevan genis en ds H. B. S. gericht. Als da lantarens aan de haven des nachts alleen moeten branden opdat do vreemdelingen niet ln het water zullen loopen, verdient het dan niet veelmeer aanbeveling, de haven eens van «en behoorlijke, desnoods afneem bare afsluiting ta voorzien en, ln de eerstvolgende tjjden althans, de Kade-lichten te dooven? Hael wat vreemdelingen hebben Zondag en heden ln noze gemeente een kpja genomen- Fotograven van hier en elders hebben zich beijverd, da verwoesting ln beeld te brengen. Ons ruiilga provinciestadje wordt thans besproken in geheel Nederland on tot ver over de grenzen daar bul ten. Mogen wy nimmer meer, onder omstandigheden als dtze, de wereld van onie avonturen doeD spr®ken. Binnenland. V»orkoming van ontruiming van huurwoningen. Het Nederl. Correspondentie-bureau in Den Haag meld! Naar wQ vernemen, kan de spoedi ge indiening worden tegemoet gezien van een wetsontwerp tot voorkoming van ontruiming van huurwoningen, wanneer daarvoor geen geldige rede nen bestaan. Is do huur door den verhuurder opgezegd, dan zou da huurder den kantonrechter kunnen verzoeken, de oozegging ongedaan te maken, en eindigt de huur zonder opzegging, door enkel verloop van den huurtyd, dan kan hjj den kantonrechter ver zoeken te bepalen, dat een nieuwe huur zal tot stand komen; alles onder ds voorwaarden door den rechter met hst oog op da belangen van belde partyen vast te stellen. De wet zou op alle huurwoningen zooder onderscheid toepasselijk zyn. Bewaarloontn. De minister van landbouw hoeft bepaald, dat de in artikel II sub d van de beschikking van 6 Oct. jl. bsdoelde bewaarloonan zullen worden uitgekeerd voor bewaring tot 2 Maart 1918 en dat voor bewaren na dien tyd gsenerlei vergoeding zal worden gegeven, terwyi, indien de inlevering va» par-yen na 1 April geschiedt, in het geheel geen bewaarloon over dia parijen zal worden uitbetaald, dus ook niet voor don termyn van 1 December 1917—2 Maart 1918. Hier van zyn voorjsarszaaizaden, bedoeld in de beschikking van 21 Augustus 1917, Staaticourant van 22 Augustus 1917, no. 186, uitgezonderd. Saat. Naar het Hbld. verneemt, zal eerst daags een nieuwe regeling voor den kaasverkoop in werking treden, soodat dan da distributie voor blnnenlandsche consumptie kan worden hervat en de «xporteurs, voor zoover nog voorraden aanwezig sjjn, weder inkoop-;rt kunnen doen. Het plan voor de nieuwe regeling Is reeds ooiworpen. 'De 8. D. A. P. en de vrede. In Het Volk verdedigt mr, Troolstr» een resolutie, welke op het Korst- congres van da S. D. A. P. z»l worden ingediend. Petroleum. Ds mlDistor van landbouw maakt bakaud, dat bon no. 6 dsr rykspetro- laumdisirientiekaart geldig zal zfjn van 31 December 1917—15 Januari 1918 voor een hoeveelheid van 2 liter. De Hieuw-Amsterdam. Naar wy vernemen, zal de lading van da Nieuw Amsterdam, dia op 16 Januari nasr New-York terugvaart, uitsluitend bestaan uit bloembollen en planten. Vervoer tijdens stremming van de vaart door vorst. Het bureau vcor mededeelingen Inzake de voedselvoorziening msldt: Indien da binnenscheepvaart door de vorst gshesl of godaelteiyk onmo- geiyk wordt gemaakt, zullen de reeds aangekondigde beperkende maatrege-. len voor het goederenvervoer per spoor in werking traden. Thee en koffle. De minister van landbonw heeft zich gedwongen gezien de verstrek king van koffie, zoowel aan werkgevers aid aan alle andere inrichtingen, kan toren, e. d., uitgezonderd hotels, café'», restaurants, wachtkamers, kajuiten en dergelijks, met ingang van 1 Januari een einde to doen nemen. Door artikel 11 wordt ln zQne nieuwe redactie bepaald, dat, voor zoovsr betreft de verstrekking van thee en koffie, geen Inrichtingen meer als hotelo of café's znllen worden erkend, die niet reeds vOó 31 Dec. 1917 als zoodanig by hst T. K. D. waren ingeschreven en dienvolgens reeds machtiging voor verkoop en aflevering van thoe en koffie hebben ontvangen. Melk. Ds minister van Landbouw, heeft in de .Staatscourant" oen berchlkking geplaatrt houdende verbod om melk o. d. in producten der bakkeiy te verwerken. Voor zoovsr betreft luxe producten der bakkery en banketbakkerij be staat er geen bezwaar, dat voor ver vaardiging daarvan althans melkpro ducten als melkpoeder en geeondon- cearde melk worden gebesigd. Hit verbod van invoer in de Vereenigd; Staten. Hot Arasrikaanscbs consulaat ta Amsterdam zendt aan het Hbld. een van het ministerie van buttenlandsohe zaken te Washington ontvangen telegram, luidende: De president heeft in zgn proclamatie van 28 Nov. den invoer verboden van een aantal artikelen, tensjj daartoe aan Amerikaan sehe importeurs door den War Trade Board vergunning is verleend, welke vergunning by den invoer moet worden vertoond. Voor de vorscheplng behoeven geau ver gunningen to worden verschaft en s'J xullan feiteiyk iu alle gevallen, waarby door de transactie de wet op den handel mat den vijand niet wordt overtrade aan den Importeur op diens aanvraag werden toegestaan. In gevallen, dat de vergunning wordt geweigerd, worden de goederen niat weder uitgevoerd, maar overge bracht naar de algemeene depóts, waar de importeurs overeenkomstig de instructies van den War Trade Board er over kunnen beschikken. De bedoeling Is niet, ds ln de proclamatie genoemde artikelen bulten de Ver. Btaten te honden, maar do verschepingen te oontroleeren en haar gebrnik voor de meest dringend* nationale boboelten ta verzekeren. Er is geen reden om aan te nemen, dat ds Industrieën van het land, waar gy resideert, nadseligs gevolgen zul len ondervinden. Staten-Generaal Tweede Kamer, Minister Loudon heeft zich nog al optimistisch over het niet doorlateu der handelstelegrammen door Engeland uilgelaten. Trekt Engeland den maatregel in, dat voelt onze regeering zich ver plicht de zand- en grintkwestie aan de arbritage van Duitschland en En* geland voor te leggen. Intusschen had de minister goede hoop, dat intrekking van den Engel- schen maatregel niet lang meer op zich zal laten wachten. De Kamer keurde de handelwijze van den minister goed en verklaarde volkomen met het denkbeeld om de kwestie aan arbritage te onderwerpen in te stemmen. Wat de kwestie Amerika en onze voedselvoorziening betreft werd mede gedeeld, dat de War Trade Board de behoefte der neutralen nagaat. De voornaamste leden van den Board zijn naar Londen getrokken en in verband daarmede heeft minister Loudon eenige ambtenaren naar Engeland gezonden om te trachten de toezegging te ver krijgen, dat onze schepen reizen zullen kunnen maken buiten de gevaarlijke zone. België en Noord-Frankrijk zouden dan tevens geholpen worden, wanneer althans de geallieerden kolen leveren. Voorloopig tracht men gedaan te krijgen, dat alle thans in Amerika liggende schepen, met uitzondering van de Reliefschepen, bnnkerkolen krijgen voor één reis naar Indië, Zuid-Amerika of Nederland. Minister Loudon bleek niet geneigd tot het door de regeering in de hand werken van vredesonderhandelingen of tot het medewerken aan de actie om den vrede af te dwingen. Wel wil de minister medewerken tot bevordering van de vredesgedaebte en daarbij de medewerking van de commissie van 1911 voor de 3e vredes conferentie inroepen. De minister deelde nog mede, dat een commissie, die een onderzoek naar de zand* en grintkwestie zal instellen, niet voor het volgende jaar door Duitschland kan toegelaten worden. De minister acht het niet noodig onze schepen in het onveilige gebied te laten varen, zoolang er nog een veilige vaargeul is. Onze protesten tegen de Duitsche actie ter zee zullen in een nieuw oranjeboek worden opgenomen. De moeilijkheid voor onze schepen om Delfzijl uit te varen hangt samen met de ijzer- en staallevering door Duitschland, waarover men nog tot een oplossing tracht te komen. De begrooting werd z. h. s. aange nomen. Bij het ontwerp op de duurte-bij- slagen werd een motie-Ketelaar (V.D.) ingediend, waarin de wenschelijkheid uitgesproken wordt om ook aan de door het rijk gepensionneerden en op wachtgeld gestelden een duurte*toeslag te geven, over welke motie eerst wan neer de Kamer op 15 Januari weer vergadert, gestemd zal worden. Een motie-Zkr Laan (S. D. A. P.) tot verhooging van den bijslag werd ver worpen. De Kamer is tot 15 Januari met vacantie gegaan. Sport. Voetbal. Programma voor len Kerstdag. Znicieljko le klasse Dinsdag len Kerstdag wordt de volgende wedstryd gespeeld: te MaastrichtM.V.V.—Middelburg. Programma voor 2rn Kerstdag. Zuidoiyk* le klasse. Voor de Zuldelyka le klasse worden op den 2sn Kerstdag de volgende wedstrijden gespeeldte VenloV.V.V. Mlddalbnrg, in den Bosch: Wilhsl- mina—N.AC., te Helmond: Helmond M 8.V. en in Breda da wedstrijd Veloclta»Willem II nlt Tilburg. Znidtiyke 2e klasse A. Voor de Zuideiyke 2c klasse A wor de» met den 2en Kerstdag ds volgende wedstrijden gespeeld: ts Br-rgen op Zoom Dosko I—Vslocltas II nlt Breda en ln Bredado wedstryd Bredania I N.A.C. II. Lotiug isrit-wedstryden G-V.V. Verleden week wari alhier door hst bestuur van G.V.V. alhier de tweede loting gehouden van ds wlnnersromde en verlieiersrcnde, dis all volgt li lammgesteldwinnersrondoMiddel burg—Vissingen, K.D.O I—Militairen Killend en G.V.V. II—K.D.O. II. Ver. UeaersrondoG.V.V. I—Militairen Arnemniden. GoneordiaZeevaart school en OlymplaVitesse. Bericht. Dank &y den I om-aanslag kan om feuilleton in dit nummer geen plaatsje meer vinden. Bed. ,G. Crt,"

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina bijlage 1