N°. 149.
Dinsdag 18 December 1917.
104 e jaargang.
De prijzen der brandstoffen.
2 FEUILLETON
Do gevangene van Zenda,
ABONNEMENT J
PrJ» per kwartaal, in Goal f 1,
buiten Goes f 1,25.
Afjondsrlgke nommeri 5 einf.
VarschyntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naurnl. Venn. „Goesche Courant''.
ÏOIRANT
ADVEBTENTIËN
van 1—5 regels 62 Vi cent, elke
regel meer 12 Va cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 1,25
Bewijsnummers 5 cent.
Directeur: G. W. van Barneveld.
Zij, die zich met ingang van
I Jan. a-s. cp 0,13 blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers
gratis.
in het Nieuwjaars-nommer wor
den, zooals gebruikelijk is, bij
vooruitbetaling geplaatst tegen
45 cent, voor hoogstens 8 regels.
Deze advertentiën zullen VRIJ
DAG 28 DECEMBER, vóór
's middags twaalf uur, aan ons
bureau moeten bezorgd zijn.
DE ADMINISTRATIE.
De Rijkskolendistributie heeft dezer
dagen een circulaire aan de brand-
stoffencommissies gezonden betreffende
de prijsregeling der brandstoffen.
Een circulaire die en niet ten
onrechte heel wat verwondering en
verontwaardiging verwekt heeft.
Want naast de levensmiddelen staan
onmiddellijk de brandstoffen als artikel
van aigemeene dagelijksche behoefte,
zoodat een prijsopdrijving van brand
stoffen alle ingezetenen als verbruikers
daarvan direct moet interessecreu.
Het standpunt inzake de prijzen der
brandstoffen, door den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel inge
nomen, komt kortweg hierop neer, dat
de Staat, die van zich zelf tegen abnor
maal hooge prijzen de brandstoffen
betrekt, deze tegen zulke prijzen aan
particulieren afstaat, dat het verlies
door levering beneden den kostprijs
aan de kleinste verbruikers weer goed
gemaakt wordt door winst, verkregen
uit betaling boven den kostprijs door
de verbruikers van meer dan tien
brandstoffen een beden.
Hier komt dus wel de gezonde distri
butie gedachte naar voren, de-verbruikers
met de kleinste inkomens dat zijn toch
in den regel de bezitters van slechts
een haardstede de door hen benoo-
digde brandstoffen zoo goedkoop moge
lijk, zelfs beneden den zelf kostenden
prijs, te leveren, maar in zijn verdere
strekking wijkt de maatregel zeer sterk
van de gewone distributiebepalingen af.
Past gewoonlijk de staat het verschil
tusschen kostprijs en verkoopprijs geheel
of gedeeltelijk bij, thans wil de minister
de grootere brandstofverbruikers dit
verschil rechtstreeksch geheel of ge
deeltelijk uit eigen zak doen aanzuiveren.
Was brandstof een weelde-artikel,
zoodat het verbruik daarvan eenigs-
zins gelijken tred met de grootte van
het inkomen hield, dan was er zeer
zeker iets te zeggen voor het stelsel,
de beter gesitueerden iets meer te laten
betalen en de minder kapitaalkrachtigen
iets minder.
Maar hier doet zich het geval voor,
DOOR
ANTHONY HOPE.
Het ii opmerkelijk:, dat mflne schoon
zuster, met een gebrek san logica, dat
meer speciaal eeo eigenschap van haar
moet zijn (sinds wtf dit gebrek niet
meer aan hare goheele sexe ten laste
mogen leggen) mijn uiterlijk schoon
of leelQk als oen© beleodiging aanzag,
waarvoor ik verantwoordelijk was,
terwQl sij dasrmit nog innerlQke eigen
schappen distileerde, waartegen ik uit
al mijn macht protesteerde. Haar on
rechtvaardige beschuldigingen dacht
z\j to bewijzen door mfl mfln volgens
haar nutteloos leven voor te honden.
Wat van dit laatste ook zij, ik had
daarbj toch heel wat genoegens ge
smaakt en ook kennis opgedaan. Ik
was op een Daitsche kostschool en
aan eene Daitsche universiteit geweest
en sprak daardoor Daitsch evengoed
als Engelsoh. Ik was ook thuis in
het Franseh, kon m{j behelpen mot
Italiaansch en sprak eon mondjevol
Spaansch. Als schatter voldeed ik
tamelgk wel en met den degen was
ik eveneens nogal vertrouwd. Ik kon
op alles rijden, dat een rag had om
op to zitten, en niettegenstaande mijn
vurige hoofdbedekking, was mfln hoofd
immer zoo koel als wat. Zoo ge
zeggen wilt, dat ik mijn tfld nuttiger
had moeten besteden, kan ik niets
dal de ingeschrevenen onder groep A,
klasse II tot en met VIII, de bezitters
van 2 tot 7 en meer haardsteden, en
ook de ingeschrevenen van groep 11,
de eigenaren van particuliere kantoren, j
winkels, magazijnen of werkplaatsen,
niet steeds burgers zijn, die er zoo
warmpjes in zitten, dat zij meer kunnen
betalen wat de staat aan andere burgers
ten koste legt.
Het aantal haardsteden is toch niet
altijd het kenmerk van welstand ---
wij denken b.v. aan kamerverhuurders
en evenmin behoeft de eigenaar van
een winkel of werkplaats steeds in de
termen te vallen, het tekort in de
staatskas door een particuliere gedwon
gen belasting op zijn steen kolen ver
bruik aan te vullen.
Hoeveel kleine winkeliertjes zijn er niet
en hoeveel kleine werkertjes kleer
makers in een apart vertrekje van hun
woning b.v. die moeite hebben bet
hoofd boven water te houden en wien
het eenvoudig onmogelijk is, in dezen
toch al abnormaal duren tijd fS.80
voor een enkel mud anthraciet te
betalen
Dat is misbruik maken door den
Staat van zijn bevoorrechte positie als
leverancier van brandstoffen zonder
concurrentie, cu dat strijd tegen alle
denkbeelden van een gezonde distributie.
Wat helpt het een armen schoen
maker als de staat hem goedkoop bak
en braadvet, klompen en sajet geeft
als aan den anderen kant zijn geheele
weekgeld aan een mud kolen weggaat,
kolen, die hij, wil zijn bedrijf voortgang
hebbeD, nu eenmaal in zijn werkplaats
niet missen kan.
De minister beeft bij de aflevering
van brandstoffen de fiuantieele draag
kracht van de afnemers onzuiver ge
meten.
Dekt de schatkist een tekort, door
de distributie ontstaan, dan betalen
althans de gezameulijke burgers dit
tekort in den vorm van meerdere
belasting naar den maatstaf van hun
inkomen, bij de voorgeschreven prijs
regeling der brandstoffen evenwel be
talen vele onvermogende kamerver
huurders, kleine winkeliertjes en kleine
industrieelen, die ternauwernood weten
hoe zij rond zullen komen, in vele
gevallen het tekort, dat de Staat lijdt
door de levering aan renteniertjes,
menschjes, die er warmpjes inzitten,
doch met een huisje met één haard
stede genoegen genomen hebben.
Maar er was meer.
De minister had een navordering
ingesteld, een navordering op reeds
lang geleverde en verstookte brand
stoffen, zcodat b.v. dokters en kamer
verhuurders, die reeds vóér December
meer dan 10 H.L. ontvingen, alsnog
f 4,80 per H.L. moesten bijbetalen,
eigenaars van winkels 'of werkplaatsen
zelfs f 6,50 per H.L.
Een particulier kantoor met een
rantsoen van 20 H.L., waarvan reeds
10 H.L. werden geleverd, zou thans
den Staat over de laatste 5 H.L., die
wellicht reeds lang verstookt en ver
dwenen zijn, nog 5 x f 6,50 f 82,50
anders tegenwerpen, dan dat mflno
ouders ralj twéé duizend pond inkomen
per jaar kodden nagelaten, met een
karakter, alleen tot omzwerren gr
schikt.
„Het verschil tusschen U en Robert*,
zeide mijn schoonzuster, die (zij liever
dan ik) dikwgls eene redevoering
houdt, meerdere keeron nog spreekt
alsof voor een gehoor stond, „is
dat hQ de plichten van ajjne positie
erkent, terwijl gij alleen U w vermaak
op het oog hebt".
„Voor een man van verstand, lieve
Roza", antwoordde ik, „is ook dit
plicht*.
„Onzin*, zeide zij, haar hoofd schud
dend; un na een oogenblik ging zij
door„Nu, wat zegt ge van het aanbod
van Sir Jacob Borrodailla het is
juist voor je geschikt*.
„Wel bedankt14, mompelde ik.
„HU zal binnen zes maandna een
gezantichapspost hebben en Robert
zegt, dat hU er zeker v&n ii, dat hfl
u als attaché zal medenemen. Doe dat
nu eons Rudolf, ai was het maar om
mU genoegen te doen44.
Ge begr(jpt, dat als mijn schoonzusje
op deze manier ieta behandelt, waarb®
sij dan hare wenkbrauwen zoo liet
omhoog trekt en mg, een nutteloos
zwerver, voor wien zjj geen verant
woording behoeft te hebben, haar
belangstelling zóó toont, ik met wroe>
ging vervuld word. Buitendien dacht
Ik aan do mogelijkheid, mijn tfld in
de aangeboden positie op aangename
wijze te kunnen doorbrengen. Daarom
zei ik:
„Zuijelief, als in de eerstvolgende
moeten bijbetalen.
Het is geen kleinigheid en het is
ook geen wonder, dat tegen dergelijke
draconische bepalingen allerwege ver
zet is gerezen.
De reeds afgeleverde en verbruikte
kolen werden gekocht in vertrouwen,
dat de toen gevraagde prijzen de juiste
waren, en -de koopers zijn nimmer ge
waarschuwd, dat de staat deze prijzen
later herzien zou en nog nabetaling
van reeds gekochte en verbruikte brand
stoffen zou eischen.
En daarom heeft de Staat tot die
navordering niet het minste recht en
zal niemand ons kunnen dwingen
alsnog bij te betalen voor wat wij vroeger
te goeder trouw hebben gekocht, be
taald en verbruikt.
De minister mist het recht navor
dering te eischen, maar hij had de
macht de burgers er toe te verplichten
en hier verlaat de Staat den weg van
den eerlijken handelaar en neemt de
positie in van den leverancier-, die uit
de omstandigheid dat hij alleen nog
voorraden heeft, zijn clientèle het mes
op de keel zet.
Ik, zegt de Staat, ben alleen-leve
rancier van b-antistoffen en bereken
dus de prijzen, zooals mij goeddunkt.
Wilt gij, burger, die niet betalen, dan
maak ik als leverancier zonder con
currenten van mijn macht misbruik en
dreig eenvoudig u allen toevoer van
brandstoffen, die ik weet, dat gij toch
noodig hebt, te onthouden.
Het was de politiek van je geld
of je leven.
Of mij een extra kapitaaltje betalen
voor wat gij reeds lang geleden ge
kocht en verbruikt hebt, aldus de Staat
als brandstoffeuhaiulelaar, of van den
winter kou lijden.
De Rijkskolendistributie weet ook
wel, dat het, bij het verbodsvervoer
van hout, niet gemakkelijk is, de kolen
door andere brandstof te vervangen.
En zoo zagen wij het zonderlinge ver-
schijnseldat het hoog tijd werd, dat
de Slaat, ingevolge de bepalingen der
Distributiewet, de burgers in bescherming
nam tegen de practij/cen van dienzelfden
Staat als brandstoffenhandelaar zonder
coiicurr enten.
De bepalingen van de Rijkskolen
distributie waren te draconisch om niet
allerwege een verzet van de daardoor
getroffen burgers uit te lokkeu, en dat
de minister wel begrepen heeft, dat
het door hem ingenomen standpunt
zeer ongezond was, bewijst wel het
feit, dat weinige dagen na het uit
vaardigen van deze bepalingen de mi
nister er reeds toe overgegaan is, de
grootste onbillijkheden daarvan, nml.
het stelsel van navordering en betaling
boven den kostprijs (zie onder de ru
briek Binnenland in dit nummer) te
laten vervallen.
Het is de eerste stap op den goeden
weg.
Moge de heer Beumer Woensdag in
de Kamer, bij zijne interpellatie over de
prijzen der brandstoffen, een nog bil
lijker regeling dan de thans nog ge
handhaafde in het leven kunnen roepeu.
Buitenland
zes maanden zich geen onvoorziene
verhindering heeft voorgedaan, en Sir
Jaoob noodigt mjj nlt, dan zal ik be
pa&ld met hem meegaan.
,Oh, Endol/, dat vind ik lief van
je. Ik ben er werkeljk blij om."
.Waar gaat hij heen?"
,Hjj weet hot nog niet zeker maar
het ie in ieder geval een goede post.'
.Mevrouw," zeide ik, ,ik ga voor
tt. Of het gezantechap goed of kwaad
ii, maakt niet uit. Ala ik iets dos,
doo ik het niet ten halve."
Ik had dos mjjn woord gegeven;
maar zee maanden zijn zei maanden
en voor zoover zy nog stonden tns-
ochoa het hnldlgo tijdstip en mijn
aanstaanden werkkring (ik.veronder
stel, dat attaehé's werkzaam zijn
maar ik weet het niet, want ik ben
nog b(j niemand attaché geweest),
zocht ik naar iets om dien tijd op
gewaascht» wijze door te brengen.
Het kwam mij eensklaps voor den
geest, dat hot wel leuk zou zijn
Bnritania eens ts bezoeken. Het zal
misschien vreemd ljjken, dat ik dat
land tot nu toe niet bezocht had,
maar mijn vader (niettegenstaande
zijn voorliefde voor de Elphbargs, die
er hem toe gebracht had aan m{,
zQn tweeden zoon, den echten Elph-
hergichen naam van Rudolf te geven)
was er altijd op tegen geweest, dat
ik er heen ging, en, sedert sjndood,
had mgn broeder, door Boza aangezet,
de familietraditie aangenomen, waar
door dat land altijd werd gemeden.
Maar vanaf het oogenblik, dat Bnri
tania m] in het hoofd kwam, dwong
m(jne nieuwsgierigheid my het te
De strijd in en batten Europa.
Om te kunnen trouwen, zegt een
oud Bollandsch spreekwoord, z(jn cr
twee uoodlg.
Maar om vrede te sluiten z|Jn er
ook twee noodig en zoolang de eene
party da vorzoeningsh&nd uitttaekt
en de andere daarop spuwt, konten we
den vrede geen stap verder en wordt
Europa steeds armer aan alles, waaraan
da volkoren voor huu bestaan en ont
wikkeling behoefte hebben.
In Duitschlsnd en Oostenrijk heeft
men het nooit onder stoelen en banken
gestoken, dat men naar een vrede
door overeenstemming streeft en niets
liever zou doen dan dezen massamoord
zoo spoedig mogelijk staken.
Maar aan de andere rijde gevoelt
men voor een vrede door overeen
stemming tot nu toe bitter weinig.
Een zoodanige vrede, betoogsn de
Engelsebe staatslieden, beteekent een
voor.bestr.an van het Pruisische mill-
tairisme on een voortdurende bodrei-
ging van alle volkeren van Europa.
Een vrede, waarbij de Entente geen
waarborgon voor herstel en veiligheid
krijgt, is een vrede, die dn kiemen
voor nieuwe oorlogen in zich draagt.
WD kennen dl» theorieën langzamer
hand van bnften. Er is van beide
xjjden gedurende dezen oorlog zooveel
gepraat en zooveel geschreven, dat
beter verzwegen had kunnen wordeD,
dat men zich onwiiiekourig afvraagt
of de staatslieden zich niet vastgo-
praat hebben en de strgd onwillekeurig
langer gerekt wordt, doordat men:zlch
aan vroegere beloften gebonden acht.
Als Clemenceau en Lloyd George tot
in den trenrn aas een juichende
menschenmsulgte verkondigen, dat
Frankrijk en Engeland den strijd niet
zullen staken eer sfi da hakken van
hnn laarzen op het ter aarde liggende
Dnitichland kannen zetten, dan ls het
heel begrijpelijk, dat de in dit stadium
Tan den strijd van Duitaehe en Oosten-
rjjksche zQde uitgestoken band ter
verzoening met een minachtend gebaar
moet afgewezen worden.
Meer an meer blijkt, dat de Entente
hazr doel niet althans niet in af-
zienbaren tijd bereiken zal en dat
de mogelijkheid niet over het hoofd
gezien mag worden, dat de Contraled
sterker dan hun vijanden tullen
blijken.
In dit ztadium van den strijd
wj wezen er in een onzer vorige
overzichten reeds op zijn de Cen-
tralen ongetwijfeld dn starkston.
Rusland dreigt de Entente als bond
genoot te ontvallen, ook Roemenië is
van een wapenstilstand met zijn vij
anden niet afkeerig en het oogenblik
zal weldra aangebroken zijn, dat de
legermachten der geallieerden in het
Westen en Zuiden, die nu nog togen
den vgand opgewassen zijn, door
overbrenging, van de Centrals troepen
van het Oostelyk front groote land
streken in Frankrijk en ItaliS zuilen
moeten prjs geven.
WO wezen er in ons vorig over
zicht reeds op hoe Ëonar Law van
•en vrede door overeenstemming,
ondanks da veranderde omstandighe
den, nog niets wil weten en dat
Lloyd George, d» Engolscho minister
president, dis steeds een volhouden
gaan zien. Goed beschouwd zgn roode
haren en lange neuzen niet uitsluitend
recht van hot Huls Elphberg, en het
oude verhaal scheen toy om te on
voldoende reden om m(j te beletten
kennis te maken met een zeer inte
ressant en bolangrilk koningrOk, dat
een groots rol in de Europeesohe ge
schiedenis had gespeeld en voorbe
stemd scheen dit nog te doen onder
de regeering van een jong en bekwaam
bestuurder, zooals de niouwe koning
ocs was voorgesteld. M(ja besluit werd
versterkt door het bericht van de
Times, dat Rudolf de vjfde ts Strelsau
binnen drie weken zou worden ge
kroond, wat met zaer groote plechtig
heden zou gepaard gaan Ik besloot
hierbij tegenwoordig te zijn en maakte
mijao toebereidselen. Maar daar het
nooit mflne gewoeute was om mijne
bloedverwanten ta zeggen, waar ik
hoon ging, en ik in dit geval buiten
dien nog groote tegenkanting ver
wachtte, zeide ik hun, dat ik een
Uitstapje ging maken naar Tyrol, en
stal daarbj nog Boza's hart door er
aan toe te voegen, dat ik ar politieke
on aociaal economischs studios wou
maken.
.Misschien," voegde ik er geheim
zinnig aan too, „dat het reis ja nog
een gevolg heeft."
,Wat bedoelt ge?" vroeg zij.
,Wol," zei ik, .misschien dat ik wel
een of ander werk.
,Oh, wilt ge een boek schrijven
riep zj verheugd uit.
,Dat zou taagnlflqne zijn, leu het
niet Bobert?'
.Tegenwoordig il dat de beite
tot de uiteindelijke overwinning be-
plelttte, zich niet gerechtigd acht
vóórdien «enige toenadering te be.
toonaa, blijkt ten duideiyksse uit een
dezer dagen door hem gehouden
redevoering.
Lloyd Goorga houdt by voorkeur
zijn redevoeringen aan feestmalen.
Thans heeft hij gesproken aan een
diner, dat aan do leiders van den
lechtdianst werd aangeboden.
By begon met ep te merken, dat
Lord Lansdowae, w:ens bekende
pacifistische uitingen in geheel Enge
land en daarbuiten de aandacht heb
ben getrokken, zich niet juist uitge
drukt bad.
Lansdowne, aldus Lloyd Goorge,
heeft wel op een spoedlgen vrede door
onderlinge overeenkomst aangedron
gen, maar hij drukte zich verkeerd
uit. HQ bedoelde eigenlijk proeiea
hetzelfde te zeggen als president
Wilson dezer dagen tot het congres
gesproken heeit.
Volgens Lloyd George heeft Lord
Lansdowno dus eigenlijk precies het
tegenovergestelde willen beweren van
wat hy gezegd heeit.
Een overwinning, aldus Lloyd
George, is beslist noodig om oen vrije
wereld in het leven te roepen. Ware
er echter geen uitzicht, dat de toe.
stand zou verbeteren naarmate wy
langar strijden dan zou het infaam
z jn. des oorlog te rekken. Omdat de
minister vast overtnigd la, dat de
Geallieerden vorderingen maken in
da richting van de eind-overwinning,
zou hfj vredesvoorwaarden aan Prui
sen, juist nu da Pruisische militaire
geest dronken van praalzucht is, een
verraad aan dat groots vertrouwen
achten.
Door zijn terugtrekken versterkt
Rusland het Hohenzollernisme en
verzwakt het de democratie. Het
staken der vijandelijkheden door
Kusland ia een gevaar, maar waar de
Russische democratie besloten heeft,
den strijd tegen de militaire autoora
tie te staken, daar neemt de Ameri-
kaarsche democratie hem op.
Wanneer Rusland heen gaat, aldus
de Engelseho premier, komt Amerika
met syn belde armen.
Toch zal de ineenitoring van Bus-
land en de tegenslag in Italië de
Entente tot nog grootere offore dwin
gen en zy zal zich schrap moeten
zetten tot het Amsrikaaneehe leger
komt.
Intuiichen hangt de overwinning
af van de tonnage, door niets anders
dan door gebrek aan tonnage kan de
Entente die overwinning ontgaan. De
geheele toekomst der wereld hangt af
van de pogingen van Groot-BrittaniS
en Amerika tot het uitbreiden van
don aanbouw van schepen an de niet
absoluut noodzakelijke industrieën
moeten opgeheven worden.
Dit oogenblik, aldus besloot de mi
nister, is beslissend voor de menseh-
heid Toonen w(j ons waardig te doen
wat het van ons efscht, dan zullen
ongetelde genoraties God danken voor
de kracht, die Hy ons schonk om tot
het einde vol te houden.
De eerste minister, die er dus niet
aan twytelt oi God staat in den stryd
tegen alles wat kwaad en onrecht
vaardig Is aan Engeland! zyde, denkt
er nog niet over den oorlog op te
geven en de wapens neder te leggen.
Rusland ging voor de Entente ver
introductie tot het politieke leven,"
merkte myn broeder op, die tussohen
twee haakjes, zichzelf ep die w{jze
reeds verschillende keeren geïntrodu
ceerd had. .Buriesdon on Ancient
Theories and Modern Facts" en .The
Ultimata Outcome, by a political
Student* zfln beide wérken van meer
dan orkend» bekwaamheid.
.Ik geloof, dat ge gelijk hebt, Bob,"
zeide ik.
.Beloof nu, dat ge het doen zult?*
vroeg Ross ernstig.
.Neen, ik belool het niet vastmaar
als ik genoog materiaal vind, zal ik
het doen."
.Dat ia werkoiyk mooi genoeg,"
merkte Robert op.
,Oh, materiaal, dat vindt ge natuur
lijk,' zeide zy.
Maar dit kaer kreeg Boza geen
verdere belofte van m{ Om de waar
heid to zeggen, zou ik een aardige
som gewad hsbben, dat dien zomer
van het verhaal mijner reis geen letter
op het papier zou komen. Dit bewyst
te meer, hoe weinig wjj van de toe
komst afwetenwant hier zit ik nu,
m9ne toezegging volbrengend, hoewel
ik nooit dacht oen boek te znllen
schrijven, terwijl hot all introductie
tot het politieke leven niet dienen
kan, en niet het minst met Tyrol
heeft uit te staaD.
Het zon ook, vrees ik, Lady Buries
don niet bevallen, zoo ik het onder
haar cdtisch oog moest brengen
iets wat ik trouwens ook nooit zal
doen.
(Wordt vtrvolgd).
