N°. 141.
Donderdag 29 November 1917,
104e jaargang.
ABONNEMENT
Prji par kwartaal, in Goal f 1,
bnlteo Goes 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
VcrichjntMaandag-, Woensdag-
en Vrjdagavond.
GOMI!
Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Courant".
COURANT
DirecteurG. W. ran Barneveld.
ADVEBTENTIËN
van 1—5 rogeli 62 Va cant, elka
regal maer 12 y, cent.
Driemaal plaatiing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels 1,25
Bewijsnummers 5 cent.
Hoofdartikel 500-jarig bestaan.
Voor abonné's, die de artikelen
over „het 500-jarig bestaan der stad
Goes" wenschen te bewaren, zijn
een beperkt aantal afdrukken daar
van verkrijgbaar 25 cent per stel
aan het bureau der Goesche Courant.
Buitenland
De stry<l in en buiten Europa.
De Entente vinden bet allesbehalve
prettig, dat de gelegonheideregeering
in Rusland van haar tydeljk geiag
milbrnik maakt door de geheime ver
dragen van bet Czarlstische Rnsland
met zijn bondgenooten te publiceeren.
De Centralen juichen deze publica
ties natuurlijk van harte toe, zy willen
ook wel eer,s hooren wat hun vf anden
onderling te bannen opzichte over
eengekomen zjjn en jalst het feit, dat
de Entente met het openbaar maken
der geheime oorlogsovereenkorasten
zoo bijzonder weinig ingenomen is,
geeft aanleiding tot de gedachte, dat
in die overeenkomsten wel eens een
en ander kan voorkomen, dat nn jnist
niet overeenstemt mot de ienzen, waar
onder de geallieerden ten strijde z{n
getrokken en nog steeds den oorlog
voortzetten.
Trotsky, de minister van bnlten-
landsche zaken der Bolsjewikt-regeo-
risg wordt door de Entente beschonwd
ais het grootste enfant-terrible, dat
ooit bestaan hesft, maar omdat de
Bolsjewiki zich van Hollands oorlogs
bondgenoten heel weinig aantrekken,
is Trotsky toch besloten tot de publi
catie der geheime verdragen over te
gaan.
Veel is er nog niet in het licht
gegeven. Benter doet nog slechts
mededeeling van de afspraken waar
bij Rnsland de Tnrksche hoofstad en
de Dardanellen zoo krijgen en de ge'
bieden en eilanden omde zee-engten,
Engeland gebiedsuitbreiding in Porzlë,
Frankrijk Elzaa Lotharingen en ge
bieden op den linker By'ooever en
Rnsland eenlg Doltseh gebied aan
zijn Westgrens om daarvan een neu
tralen boffarstast tusschen zich zelf
en den gevaarlijken Dultschen buur
man te maken.
Neen, het is voor de Entente-staten
niet prettig als alle geheime overeen
komsten aan da groote klok gehangen
worden en de Centralen zullen niet
nalaten deze overeenkomsten aan een
zeer scherpe crltlek te ouderwerpen.
Natuurlijk beijvert men zieh thans
van Entente zijde om er den nadruk
op te leggen, dat dit overeenkomsten
uit vroogeren tijd z{ju, die na Ame>
rlka's toetreden tot de oorlogvoeren,
don, alle waarde verloren hebben en
vervangen sjjn door de democratische
leuzen, die de Geallieerden thans in
hun vaandels hebben geschreven.
Maar dit neemt niet weg, dat deze
thans gepubliceerde verdragen toch
door de Entente .bondgenooten in hun
strjd tegen het barbarisme en vóór
de beschaving met onderling goed
vinden zijn vastgesteld.
In tegenstelling met wat algemeen
verwacht werd. achQuon de Bolsjewiki
zich, voorlooplg althans nog, als
gezaghebbers in Busland te kunnen
handhaven.
Volgens de Russische bladen zou
Eerensky al zijn bevoegdheden aan
de voorlooplge regeering hebben over
gedragen, welke regesiing vrijheid
▼oor alle volkeren van Rusland heeft
beloofd met het reoht, hun eigen zaken
te regelen tot aan de schelding en de
vorming van zelfstandige staten. Het
reoht wordt erkend van alle in Rus
land behoorende volkeren en volks
stammen op volkomen vrije ontwik
keling.
Het zou interessant z|jn eens nauw
keurig te kunnen nagaan hoe groot
de invloed der Bolsjewiki regeering
op dit oogenbllk in Rusland is. Wel
beweren de maximalisten, dat het
geheele leger op hun hand is, maar
dit neemt niet weg, dat ook de Kozak
ken-generaal Ealedin nog niot van
het politieke tooneel verdwenen is.
Hy heeft met de hem getrouwe
Kozakken den toevoer van levensmid
delen en steenkolen voor de hoofdstad
volkomen afgesneden en het is niet
onmogeiyk, dat hg den t{jd afwacht,
dat door gebrek aan de allereerste
levensbehoeften do ontevredenheid
tegen de Bolsjewiki-regeorlng stijgt
om dan zich zeif als nieuwe machts
factor op den voorgrond te plaatsen.
Het is dus de groote vraag of de
Bolsjewlki-regeerlng als vredesonder-
handelaarster door de Centralen wel
▼oor vol kan worden aangezien.
Dat het Russische voorstel om vrede
te sluiten eu de Entente-staten met
groote verontwaardiging ontvangen ls,
behoeft geen betoog. De Amerikaansche
regeering begint Rusland reeds min of
meer als een vyandeiykan staat te
beschouwen en zal dit zeker doen,
wanneer het tusschen Ruslanden zijn
vijanden tot een afzonderlijken vrede
mocht komen.
De Bolsjowiki-regoerlog gaat Inmid
dels haar gang en heeft baar plannen
ook aan de gesanten der nentrale
staten doen kennen.
Hoewel het hoofd dor Bolsjewiki,
Lenin,in Dultschland beschonwd wordt
als een man, die op een sociale wereld
revolutie aanstuurt, schyneu de Cen
tralen toch niet ongenegen om op de
Russliche voorstellen in te gaan.
Wel zyn de voorstellen over een
wapenstilstand voorlooplg door de
bevelhebbers der Centrale Staten van
de hand gewezen doch dit sohynt
meer te zyn gebeurd, omdat men den
RnsBischen vaandrig, die deze onder
handelingen leidt, niet als een ver
trouwensman van het leger beschouwt.
Dat ovenwei de Centralen van een
wapenstilstand aan het Oosteiyfc front
niet afkeerlg zijn, blijkt wel uit de
nitlatingen van het officieels Wiener
Fremdenbait, in welk orgaan betoogd
wordt, dat de beginselen, welke tot
het sluiten van een wapenstilstand
met Rusland kunnen lelden, en tot
het opsnen van besprekingen voor
beëindiging van den oorlog, kunnen
lelden de beginselen, zooals die door
de Russische regeering in eaa nota
aan de Entante-gesanten zyn gepre
ciseord, van dien aard zyn, dat zy
voor Oostenryk-Hongarfle en zij a
bondgenooten geen hindernis zullen
zijn voor het aannemen van het
Russische aanbod.
Dezer dagen is het gerucht opge
doken, dat de Paus aan de oorlog
voerenden een nieuw vredeBvcorütel
zou doen toekomen.
Het officieuze Pauieljk orgaan
Oeecrvatore Romano verzekert, dat dit
gerucht van allon grond ontbloot is.
In Daitschland zyn thans de wets
voorstellen betreffende de hervorming
van het kiesrecht in Prnisen en de
wgsiglng ic de samenstelling van het
Pruisische Hoerenhuis verschenen.
De bepalingen betreffende het Hoe
renhuis, dat hoogstens 510 afgevaar
digden zal tellen, geven niet veel
hoop, dat dit zyn conservatieve ka
rakter zal verliezen.
Het stemrecht voor het Huls van
Afgevaardigden is geljk, direct en
geheim voor eiken Pruis boven de
25 jaren, die sedert een jaar Pruisisch
onderdaan is, met uitsluiting vau de
in aetleven dienst s(jndè militairen.
De gekosenen moeten minstens 30
j'aar zyn en het Huls zal 455 zetels
tellen.
Io de algemoene motiveering van
de kieswei wordt gememoreerd, dat
het volk in de moeilijke dagen van
den oorlog zjjn politieke rijpheid be
wezen heeft.
Uit Amerika komt het bericht van
een zekeren Frohmzn, een impreisario,
dat de Czaar van Rusland uit Tobolsk
in Siberië ontvlucht is en nu in Japan
zou zyn. Zyn dochter, grootvorstin
Tatlana, zou eerstdaags in een haven
aan de Amerikaansche Westkust ver
wacht worden en vandaar onmlddeliyk
naar New-Tork gaan.
Het bericht ziet er, laten w{ maar
zeggen, nog al Amerlkaansch nit.
By Kamerijk, op het W. front, blijven
de Engelschen zich geducht inspannen
zonder veel vorderingen te maken.
Bourlon viel in hun handen, maar
zü moesten het, by Duitsche tegen
aanvallen, weer prjjs geven.
Na hun sueees by Juwincourt heb
ben de Fransehen een aanval onder
nomen tusicheu Samouneux en Beau
mont, op den rechter Maasoever, zon
der evenwel successen van beteekenis
te behalen.
Op het Itallaansehe front dunrt de
stryd voort. Naar een telegram uit
het Oostenry ksche oorlogsperskwartier
meedeelt, wounau de centralen in'het
gebergte en aan den bovenloop der
Piave eenlg terrein.
Toch scb|nt het Itallaansehe front
vrQwel tot stilstand te zjjn gekomen.
Kuust en Wetenschappen.
Het incident met de Midb. Crt.
In de Zaterdagavond gehouden be
stuursvergadering van den Neder-
landschen Journalisten-Kring is het
lelt ter sprake gebracht, dat de gar
nizoenscommandant van Middelburg,
naar aanleiding van een kritiek op
militaire toeatanden ln de Middelburg-
eche Courant, dit blad met schorsing
had bedreigd. Uit de aan het bestunr
van den Kring gedane mededeelingen
bleek echter niet alleen, dat aan het
dreigement geen verder gevolg was
gegeven, maar tevens, dat da hoogste
militaire antorlteiton in Zeeland deze
zaak hadden beslist op can manier,
die voor de Middelburgeche Courant
in het byzonder on voor da journa
listen lu bet algemeen in alle opzich
ten bevredigend moet worden ge
noemd. Het bestuur vond dan ook
geen reden om z$neriijös Iets te doen.
School en Kerk.
N. O. ff.
Tot leden van het H. B. van het
Ned. Ood. Genootschap zjjn gekozen
de heeren J. Lons, M. H. van v. d.
Horst, J. J. Wackerhanseo, G. Holle
en tot lid der Weer stands commissie
de heer K. Hoogland.
Binnenland.
IJ eer en staal.
De minister van landbouw enz. heeft
vastgesteld een regeling voor de dis
tributie en het vervoer van ü'zer en
staal uit voorraad.
De Titan.
Het den Waterweg binnengekomen
Nederlandsche stoomschip Titan rap
porteert door een Dultsoh oorlogsschip
te zijn opgebracht naar Swlnamncde,
waar het schip 5 dagen werd vastge
houden.
Spoorwegtarieven.
Naar het Vad. verneemt, ls in ver
band met de fusie der beide spoor
wegmaatschappijen een uitgebreide
tariefsherziening voor het personen
vervoer in voorbereiding.
De nieuwe tarieven zullen waar.
schjjnlyk niet hoogar worden. Slechts
voor enkele lange afstanden zullen de
nieuwe tarieven eeuig verschil vau
beteekenis aauwyzen.
Zaaizaad.
Da Rykieommissle van Toezicht op
da Vereenlging Zaad-Centrale brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat
aan blncenlandsche zaadhandelaren
gelegenheid zal worden gegeven, om
zaaizaad van ecnige soorten tuinbouw-
zaden tegen matige prijzen, door
tUBBchenkomst van de Vereenlging
Zaad-Centrale te betrekken. Voor
nadere inlichtingen kan men zich
wenden tot da Vereenlging Zaad-
CeDtrale, Corn. Speelmanstraat 9,
's Gravenhage.
Engelsch cement naar Nederland.
De secretaris van do Vereaniglng
van Engelsche Cementfabrlkanten
veetigt er in ,de Times' de aandacht
op, dat het thans ln Engeland geen
gebruik ls om op zakken met cement
blikken plaatjes te bevestigen. Op
de zakken met 43,000 ton eament, die
dit jaar naar Nederland verscheept
zyn, kwaman die plaatjes niet voor.
Aan den anderen kant zjjn de
Duitschers gewoon die plaatjes te ge
bruiken, en als op het plaatje dat
kapitein Hewetson (in een .plllenpoos')
heeft geilen, de woorden Portland
cement voorkwamen, bewjst dat niets,
omdat die naam ln het Dultsoh en het
Engelsch allebei gebruikt wordt.
Thee en koffle.
De minister van landbouw heeft
bepaald
lo. De leveranciers van thee en
koffie aan detaillisten zullen in het
tijdvak van 1 tot en mot 28 December
aan detaillisten thee en koffie mogen
afleveren en wel op een hun door een
detaillist over te leggen:
bon no. 3 eener thee- en koffiek&art
0,05 K.G. thee,
bon no. 4 eener thee- en koffiekaart
0,05 K.G. koffie,
bon no. 5 eener thee- en koffiekaart
0,05 K.G. thee,
bon no. 6 eener thee- en koffiekaart
0,1 K.G. koffle,
geldende deze hoeveelheden als
voorziening ln de behoeften van den
detaillist voor de geheele maand;
2o. Gedurende het tijdvak aanvan
gende 1 December en eindigende op
15 December, zal door de detaillisten
aan verbruikers mogen worden afge
leverd op:
bon no. 7 eener thee- en koffiekaart
0,05 K.G. thee,
bon no. 8 eener thee- en koffiekaart
0,05 K.G, koffie.
3o. Gedurende het tydvak aanvan
gende 16 December en eindigende op
31 December, zal door detaillisten asn
verbruikers mogen worden afgele
verd op:
bon no. 9 eener thee- en koffiekaart
0,05 K.G. thee,
bon no. 10 eener thee- en koffiekaart
0,1 K.G. koffie.
4o. Bons no. 7 en 9 voor thee en
no. 8 en 10 voor koffie, door detail
listen van verbruikers ln ontvangst
genomen,kunnen door den betreffenden
detaillist dadeljjk aan zfln leverancier
worden afgegevennader zal worden
bekend gemaakt, welke hoeveelheden
de Iaveraneier op deze bons na 31
December 1917 zal mogen afleveren
aan den detaillist.
Verbod van vervoer van hout.
Dj minister van landbouw, enz.,
overwegend», dat het in verband mat
gebrek aan scheapsrulmte voor hst
vervoer van da meest noodzakelijke
levensbehoeften noodlij is hier te lande
het vervoer te wator van andere
artikelen te beperken, heeft bepaald:
1. Het vervoer van hom, met uit
zondering van besaagd timmerhout
en van mynhout bestemd voor de
mynen in Limburg, is varboden.
2. Hot verbod onder 1 gesteld is
niet van toepassing op vervoer per
wagen, voortbewogen door mansohe
l|jke of dierlijke kracht.
3. Van het verbod onder 1 gesteld
kan in by'zondere gevallen ontheffing
worden veriaend, door of r.amsns den
minister van landbouw, nijverheid en
handeldaartoe strekkende versoeken
zullen moeten worden gericht tot de
afdeeling crisiszaken van het depar
tement van landbouw, nijverheid eu
handelvoor zoover zoodanig verzoek
strekt tot vervoer van brandhout, zal
het verzoek om ontheffing moeten
zjjn vergezeld van een cchrlfteiyke
verklaring van den burgamosster van
de gemeente van bestemming, inhou
dende, dat in dis gemeente dringende
behoefde aan aanvoer van brandhout
bestaat.
4. Het verbod sub 1 gesteld ls niet
van toepassing op het hout, hetwelk
reeds was geladen op den dag van
afkondiging van deze beschikking.
Extra rantsoen koffle.
Wanneer de aard van een bedrijf
het bepaald noodsskeiyk maakt, dat
aan alle of een gedeelte van de bj
dat bedryf betrokken personen een
extra-rantsoen koffle wordt verstrekt,
kan aan dezen een bijslag op het
gewone rantsoen worden toegewezen.
De beschikbare voorraden thee laten
niet toe ook ten aanzien hiervan een
uitzondering op de bestaande diitri-
bntierogeling toe te laten.
Steenkolen.
Naar het Vaderl. verneemt, hebben
enkele bezwaren, over de uitvoering
van da In bet begin van October
tusschen onze regeering en de Duitsche
gesloten overeenkomst, aan de zijde
van ons land gerezen waren, geleid
tot nlenwe onderhandelingen en een
aanvulling van de overeenkomst.
Dultschland heeft zijnerzijds, zonder
dat, zoover het blad weet, dezerzijds
concessies zijn gedaan, do hoeveelheid
steenkolen, die het maandeiyks nit
zijn mijnen aan ons levert, te beginnen
met 1 December met eenige tien
duizenden tonnen verhoogd en nog
een extra levering voor eenmaal toe
gezegd.
Het Volk betoogt de onjuistheid van
dit bericht.
.Inderdaad hebben zich bij de uit
voering van het handelsverdrag moei-
ïykheden voorgedaan, die maken, dat
er thans geen export naar Dultschland
plaats vindt van ettelijke soorten
artikelen, waarvan de levering onzer-
zgds als bepaling in hot contract was
opgenomen. In dit verband herinne
ren wS aan het uitvoerverbod van
kaas.
,Deze moeilijkheden echter zyn
geenszins opgelost en het ziet or op
dit oogenbllk ook niet naar uit, dat
ze zeer spoedig tot een oplossing
zullen worden gebracht.
„Do bezwaren betreffen uitsluitend
door one uit te voeren artikelen, niet
het onzerzyds te varleeaen krediet
eu ook niet den kolenaanvoer nit
Dultschland. Deze laatste is zelfs
uitgebreid. Dultschlaud heeft igu
hoeveelheid steenkolen, die het maan
delijks aan ons levert, vanaf 1 De;
camber met eenige tienduizenden
tonnen verhoogd ca nog oen extra-
levorlng voor eenmaal toegezegd.
Dit feit staat echter niet, zoeals 't
Vad. meldt, in verband met het wel
slagen van nieuwe onderhandelingen
en een aanvnlling der overeenkomst.
Immers de onderhandelingen over de
uitvoering van het verdrag zyn nog
niet geslaagd schenen ook niet in
een snel tempo te worden gevoerd
en de overeenkomst is niet aangevuld.
De beslissing omtrent vergrooting van
den kolenaanvoer ls in Dultschland
genomen, onaf hankeljk van de gerezen
moeilijkheden by de overige uitvoering
van hot contract.
„WA4r nu de moelQkhedan precies
schuilen, is bezwaariyk te zeggen,
maar het schgnt ons van veel belang,
dat men zich beijvert, alle bezwaren,
die aan een volledige uitvoering van
het handelsverdrag kleven, zoo apoedig
mogeiyk uit den weg te ruimen.
Daardoor wordt het gevaar verhinderd,
dat Dultschland te eenlger tQd opnieuw
zijn kolenaanvoer stop zat.'
Leventmiddelenvoorziening
van gestichten.
De minister van L., N. en H. heeft
tot de gemeentebesturen de volgende
circulaire gericht:
Naai- mS is gebleken, ondervinden
sommige gestichten moeilykhaden met
betrokkingtot hot ontvangen van
regeeringsgoederen, ten gevolge waar
van de voorziening van die gestichten
mot levensmiddelen gevaar dreigt te
loopen.
Met het oog daarop heb ik het
wenscheiyk geacht een regeling te
treffen, om aan die gestichten de van
regeeringswege te dlstribussren goe
deren rechtstreeks door het R|jks
Centraal Administratiekantoor voor
do Distributie van Levensmiddelen
te doen toekomen.
Pasmunt.
Er ie een wetsontwerp ingediend
tot vaststelling van bepalingen in het
belang van den omloop van 'sRjks
munt.
Rijst.
De minister van L, N. en H. heelt
het artikel r||nt afgevoerd van de l|jst
van goederen, aangewezen krachtens
artikel I der Distributlewet 1916.
Baring en bokking.
De minister van L., N. en H. heeft
vastgesteld maxlmum-inkooppryzen,
door de gemeenten te besteden voor
baring en bokking.
Broodkaart.
De directeur van het Centraal
Broodkantoor maakt bekend, dat de
broodkaart van het 34ste tydvak loopt
van 29 November tot en mot 9 De
cember.
De Kamerverkiezingen in 1918.
De besturen der provinciale orga
nisaties van R. K. klesvereenlgingen
in de 4 noordeiyke provincies z||n
van plan do ïyiten voor do Tweede
Kamer-verkiezingen in 1918 te com
bineeren. De besprekingen hieromtrent
hebben tot de overeenstemming geleid.
Provincie-nieuws.
Sluiting jacht.
Door Ged. Staten is de sluiting der
jaeht op klein wild in Zeeland bepaald
op Maandag 31 Dec. a.s. met zonson
dergang.
Kortgane. Dezer dagen verga
derde de raad dezer gemeente, waarin
alle leden tegenwoordig waren.
De voorzitter deelde mede, dat h$
om gezondheidsredenen zich genood
zaakt heeft gezien, eervol ontilag te
vragen als Burgemeester ingaande 1
Deoembor 1917.
De jaarwedde van den veldwachter
werd verhoogd-tot f650, het loon van
den gemeentearbeider werd gebracht
op f 8, per week, alles ingaande 1918.
Op een verzoek van den Bakkers-
bond, om den prjB van het rogee-
rlngimosl te verlagen werd afwyxend
baschikt.
Naar aanleiding van een brief van
Ged. Staten en de desbetreffende
regeling van 10 Jannarl 1908, werd
beBloten aan God. Staten te verzoeken
de jaarwedde van den gemeente
ontvanger te bepalen op f450.
De begrooting van het Burgerlijk
Armbestuur word goedgekeurd.
Tot lid van dat bestuur werd be
noemd de heer L. J. Dorst.
De subsidie aan de Ambachtsteeken-
school te Kortgene werd teruggebracht
op f2,50 'sjaars. Ecu tydeiyka wijzi
ging in den lesrooster voor het her-
halingsonderwys werd goedgekeurd.
Aan alle bezwaren, die Ged. Staten
hebben tegen de op 26 September jl.
vastgestelde verordening, regelende de
jaarwedden van het onderwijzend
personeel, werd tegemoetgekomen.
De aanvangsjaarwedde van het
Hoofd wordt f 1200, met drie twee-
jaariyksche verhoogingen van f 100,
tot f1500. Het maximum wordt dus
bereikt nh 6 dienstjaren.
Aan do onderwijzers met hoofdacte
worden nog 2 verhoogingen elk van
1100, verleend boven de wetteljke
verhoogingen voor het bezit dior acte.
Voor 't ozderwjjs in de handwerken,
vallende buiten de gewone schooluren,
wordt f 100, per jaar genoten.
Da tegemoetkoming in de huishuur
voor gehuwde onderwijzers zal be
dragen f 100.
De gemaentebegrooting voor 1918
werd vastgesteld ln ontvang en uit
gaaf op f28981,81.
Tengevolge van de allernoodzake-
lyksta jaarweddeverhoogingen, da
hoogero kosten van het wegenonder-
houd en de fabelachtige hooge uitgaven
voor de uitvoering der distributlewet
werd de H.O. met f 6400, verhoogd en
het te heffen maximum gebracht op
f14000. Voor kinderen beneden 16
jaar, aal als onbelastbaar f 50, ln plaats
van f25, worden afgetrokken.
De heer Salomé drong aan op hoo-
gere bijdrage van de polders ln het
onderhond der wegen.
Ten slotte werden nog vastgesteld
het suppletoir-kohier van de belasting
op de honden en het tweede suppletoir
kohier H.O., belde dienstjaar 1917.
