N°. 181.
Dinsdag 6 November 1917.
101® jaargang.
Een ongewensclit gevolg
van de tijdsomstandigheden
Buitenland.
Staten-Generaal.
Rechtzaken.
Binnenland.
ABONNEMENT
Fr51 por kwartaal, Id Qobi f 1,
bniton Gues f 1,25.
Alzondorigke nommeri 5 cent.
VarichjntMaandag-, Woensdag
en Vrjdagavond.
GOESCHI!
Uitgave Naaml. Venn. „Goesehe'Courant''.
OOURAIVr
DirecteurG. W. van Barneveid.
ADVEBTENTIËN
van 1—5 regels G2 V. cent, elke
regel meer 12 V. cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 1,25
Bewijsnummers 5 cent.
De levensstandaard is de laatste
jaren buitengewoon snel gestegen als
gevolg van de schaarschte, en daardoor
de duurte, van alles wat voor dage-
lijksch gebruik in ieder gezin nood
zakelijk is.
Een inkomen, dat vóór den oorlog
voldoende was om in de behoeften van
een buisgezin te voorzien, is nu in
vele gevallen te klein om datzelfde
gezin alles te verschaffen wat het,
binnen een bepaalde weistandsgrens
blijvende, niet meent te kunnen ontberen.
Wanneer het inkomen gelijk blijft
zal het hoofd van een gezin, zoo hij
aan zijn finaucieele verplichtingen wil
blijven voldoen, genoodzaakt zijn, zich
in zijn uitgaven te beperken.
Hij zal moeten beginnen te bezuini
gen op datgene, wat hij het best zal
kunnen missen, hij zal geen nieuw
vloerkleed en geen nieuwe gordijnen
koopen als de oude pog een jaar
langer dienst kunnen doen, hij zal de
jas, die anders door een nieuwe ver
vangen wordt, latan uitstoomen of
keeren, hij zal de contributies en dona
ties schrappen van alle vereenigingen
in wier streven hij slechts gedeeltelijk
belang stelt, hij zal in één woord iedere
uitgave nalaten, welke voor het onder
houd van hem en zijn gezin niet drin
gend noodzakelijk is.
Het laatste en het allerminste zal
hij bezuinigen op de voedingsmiddelen,
al moge de prijs daarvan dan ook
abnormaal zijn gestegen.
Want een bezuiniging op de uitgaven
voor het dagelijksch voedsel beteekent
een vervanging daarvan door levens
middelen van mindere kwaliteit en dus
een rechtstreeksche aanval op de weer
standskracht van hem en de zijnen.
Ten slotte kan de prijsstijging van
al het voor dagelijksch gebruik noodige
zoo groot worden, dat het inkomen
juist of niet meer voldoende is om de
kosten van het noodzakelijk leveuson-
derhoud te dekken.
Over het algemeen hebben de ver
hoogingen van inkomsten met de prijs
stijging der voedingsmiddelen geen
gelijken tred gehouden.
De prijsstijging is te snel gegaan,
de levensstandaard is als het kwik in
een plotseling verhitte thermometer
naar boven gevlogen en de meeste
inkomens zijn niet in gelijke mate
vermeerderd om de uitgaven als vroeger
te kunnen bestrijden.
Rijk en gemeente, vereenigingen en
particuliere werkgevers hebben voor
het meerendeel begrepen, dat de abnor
male tijdsomstandigheden hoogere loo-
nen eischen en in de hoop, dat de
toestand, waarin wij thans verkeeren,
slechts van korten duur zal zijn, werden
de duurtetoeslagen op den voorgrond
gesteld, tijdelijke tegemoetkomingen dus,
welke evenwel, doordat niet te voorzien
is, dat de omstandigheden van vroeger
ooit weer zullen terugkeeren, successie
velijk in loonsverhoogingeu zullen moe
ten omgezet worden.
Tegenover de man, die geen loons-
verhooging of duurtetoeslag geniet en
zich dus in zijn uilgaven moet bekrim
pen in omgekeerde verhouding tot de
prijsstijging der levensbehoeften, staat
de man, die wel loonsverhooging of
duurtetoeslag ontvangt en daardoor in
staat wordt gesteld, op denzelfden voet
als vroeger te blijven voortleven.
De algemeene prijsstijging van alle
artikelen van levensbehoefte en voor
namelijk het rantsoeueeriogssysteem,
waarbij de artikelen aan den vrijen
handel worden onttrokken en slechts
in beperkte mate verkrijgbaar zijn ge
steld, heeft over het algemeen tot een
voudiger en daardoor gezondere levens
wijze geleid.
Men weet nu eenmaal, dat deze tijden
bezuiniging gebiedend voorschrijven en
schrapt fiiet hel oog daarop uit zijn
begrooting alle posten, die in normale
jaren geen bedenking vonden, maar die
men thans meent, wel achterwege te
kunnen laten.
Wij leven in een ab>normalen tijd, in
een tijd, waarin het nis 't ware zoo
van zelf spreekt, dat alles duurder
wordt, dat niemand eii zich over ver
wondert, als hij verneemt, dat de prijs
van de voorwerpen vain dagelijksch ge
bruik met vijftig 0f honderd procent
s gestegen.
Toch zijn de tijden) er niet naar,
den vrijen handel in i artikelen van
allereerste levensbehoeften ongehinderd
te laten.
De ondervinding heeft\ geleerd, dat
de prijzen door geweteniooze opkoopers
dan zoo gedrukt worden, dat die arti
kelen voor velen onbereikbaar zouden
zijn.
En daarom heeft de regeering, die
over alle burgers waken moet, door
het vaststellen van maximumprijzen en
het tegengaan van prijsopdrijving, in
den vrijen handel, voornamelijk ten
bate der minst kapitaalkrachtigen, inge
grepen.
De abnormale tijdsomstandigheden
hebben abnormale maatregelen in het
leven geroepen en dat deze noodzake
lijk zijn, kan het duidelijkste blijken,
wanneer wij even stilstaan bij het mis
dadig optreden van vele op woeker
winst beluste individuen.
Want waarom is alles zoo duur?
In de eerste plaats natuurlijk, omdat
de meeste artikelen zoo schaarsch zijn,
maar wanneer wij nagaan hoe er in
vele gevallen door handelaars en zelfs
door particulieren geknoeid wordt, moet
het duidelijk worden, dat aaa de
natuurlijke prijsstijging door schaarschte
een prijsstijging kan toegevoegd wor
den door het opzettelijk onttrekken
van vele goederen aan de circulatie.
Vele artikelen zijn slechts schaarsch
en duur doordat in pakhuizen, op
zolders en in kelders van kooplieden
en particulieren groote hoeveelheden
daarvan verborgen worden gehouden,
hoeveelheden, die voor geringen prijs
ingekocht, slechts te voorschijn ge
bracht worden, wanneer de marktprijs
door de algemeene behoefte op abnor
male wijze is gestegen.
En deze ongeoorloofde opslag, dit
opkoopen en vasthouden van lucifers,
carbid, cacao, zeep of vet is in vele
gevallen de oorzaak van prijsopdrijving,
waarvan talrijke gezinnen reeds de dupe
geworden zijn.
Gelukkig heeft de regeering begre'
pen, dat dit kwaad in deze tijden ten
sterkste diende te worden tegengegaan
en wie van dag tot dag in de cou
ranten leest hoe in kelders en pakhui
zen belangrijke partijen levensmiddelen
en fabricateu van dagelijksch gebruik
in beslag worden genomen, kan het
niet anders dan toejuichen, dat de
regeering tegen de overtreders zoo streng
mogelijk wenscht op te treden.
Minister Posthuma heeft kort geleden
den burgemeesters het recht gegeven
om alle voorraden goederen of levens
middelen, welke in hun gemeente zijn
opgeslagen met het doel om ze tijdelijk
aan de circulatie te onttrekken en ze
daardoor in prijs te doen stijgen, zon
der vorm van proces in bezit te nemen.
De minister heeft er op gewezen, dat
de groep personen, die moedwillig tijde
lijk gebrek en onnoodige prijsstijging
veroorzaken, die niet als bona fide
handelaren een nuttige schakel in den
handel vormen, maar de parasieten der
maatschappij zijn, steeds grooter wordt.
De burgemeesters mogen de in bezit
te nemen goederen desgewenscht in de
gemeente houden en wanneer zij geen
voorraden kunnen vinden, worden zij
door den minister gemachtigd, de hulp
hunner gemeentenaren in te roepen door
hun te vragen of zij van dergelijken
onregelmatigen opslag van goederen
mededeeling willen doen.
Hier is de minister dus op buiten-
woon energieke wijze opgetreden.
Slechts één fout, maar dan ook een
groote, die den geheelen maatregel kan
doen mislukken, is daarbij op te merken.
Rn dat is deze, dat de uitvoering
van die voorschriften geheel aan de
burgemeesters is overgelaten met het
gevolg, dat in de eene gemeente groote
voorraden in beslag worden genomen,
terwijl in de andere ternauwernood een
onderzoek wordt ingesteld.
Zal er ook in onze gemeente naar door
particulieren vastgehouden voorraden
van grondstoffen of levensmiddelen,
waaraan algemeen behoefte bestaat,
gezocht worden
Zal de burgemeester,diet ministerieele
voorschrift volgend, desnoods de inge
zetenen uitnoodigen hem mededeeling
te doen van te hunner kennis gekomen
onregelmatigen opslag van goederen
Wij zullen met belangstelling af
wachten hoe in onze gemeente zal
worden opgetreden.
De houding van Burg. en Wetb.,
die kort geleden geen aandacht schon
ken aan de machtiging tot in beslag
neming van groote voorraden steen
kolen voor particulier gebruik, geeft
ons niet veel hoop, dat de nu besproken
voorschriften thans tot een energiek
optreden tegenover de door den minister
gesignaleerde prijsopdrijvers van goe
deren of levensmiddelen zullen leiden.
De strijd in en bniten Europa.
VolgenB berichten van Fransche en
Eogelicha zijde zonden sedert eenlge
dagen onophoudelijk treinen met
hulptroepen der gealltaerden naar het
Itallaansche gevechtsterrein loopen.
Hst ia mogeljjk, dat men op deze
w{ie den bedreigden bondgenoot wat
lucht wil verschaffen, maar oi de
Fransche en Engelache hulptroepen
nog tfjdig genoeg zullen aankomen
om den Centralen den vorderen op-
marsch te beletten, mag zeer twSfel-
achtig genoemd worden.
Uit het réinuié der jongste krjga-
verrichtingen blijkt ten duidelijkste
op welke stelselmatige wgjze de legers
der Centralen te werk z|Jn gegaan.
Aan een door de Italianen bezatte
bruggehoofdstelllng van Flnzanoover
Dlgnano tot Crodrolpo, sloot zleh een
achterhoedestalling aan, dlototUdlne
vooruitsprong.
Om dan overgang van /het derde
Itallaansche leger ovor de Taglla-
mento te dekken, boden de Italianen
in die achterhoedes'eUlng krachtigen
tegenstand.
Maar terwijl de Beieren en Wurtem-
bnrgars de beschermende brugge
hoofdstelllng bj CrodrolpoDignano
bezetten, drongen de Brandenbnrgsche
en SleeswQkiche divisies vau het
Noorden ntt en de Oostenr{kich-Hon-
gaarsche troepen van het Z. In d*
Italiaansche achterhoedestelling.
Daardoor waren de Italianen ge<
noodzaakt, terug te trekken maar zfj
stletten bfj hun terugtocht op de rivier
Tagliamento, dia b(j Latlsana zeer
breed en zonder overgangen ls.
De bedreigde troepen van het derde
.Itallaansche leger werden daardoor
gedwongen zleh over te geven, waar
door zastlgduizend manschappen met
500 kanonnen in handen der Centralen
vielen.
De linkervleugel en het centrnm
van het tweed) en derde Itallaansche
leger waren er inmiddels In geslaagd,
den W. oever van de Tagliamento te
bereiken.
De atdeellngen, dio nog stand hiel'
dan, werden vernietigd of gevangen
genomen, waardoor nog eenlge dui
zend® manschappen den Centralen In
handen zijn gevallen.
Zooala het gowoouljk overal gaat,
heeft ook thane ln Italië het dringende
gevaar alle blnnenlandaohe partfjtwit
ten weggevaagd.
Wat men te voren nimmer kon
bereiken, een eensgezindheid bij alle
partgen, ls nu werkelijkheid geworden
en zal wellicht ook esn gnnatigen
invloed op het leger uitoefenen.
Van alle zjjden wordt op een krach
tigen tegenstand aangedrongen.
01 men door deze eensgezindheid
er evenwel ln elagen zal, de vfando-
iijke legermachten het verder voort-
rakken te beletten, is een vraag, die
slechts door de gebeortenlsscn det
eerstvolgendo dagen beantwoord zal
kannen worden.
In Daitschland is de Kanzelierscrisii
eindelijk opgelost. -
Graaf Hertllng zal de gelukkige
zijn, die het zware jak van het Rijke-
kaneeliertchap ln deze tijden op z{n
schouders zal nemen.
Hg zal zoowel Bijkskanseller als
minister-president van Frulten wor
den en daarmede li beslist, dat dr.
Miohaëliz, de kanselier van 100 dagen
genoemd, geheel van het staatstooneel
zal verdwijnen.
De Al-Dultsehers kunnen er zleh
niet erg mee vareenigen, dat het een
Beier zal zijn, die minister-president
van Protsen zal worden, maar zij znllen
wel moeten eindigen met toe te geven,
dat in dezen abnormalen tijd meer op
de politieke bekwaamheid dan op de
nationaliteit van den eersten staats
man des Kljks moet gelet worden.
Wij wezen er reeda op, dat graaf
Hertling door de linker partgen met
wantrouwen begroet werd omdat men
daar algemeen vreesde, dat h|j op het
pant van demoeratiseeribg te conser
vatief zou blijken.
Maar de graai sehgnt, alvorens zgn
benoeming aanvaard te hebben, aan
de democratische partgen belangrijke
concessies te hebben gedaan waardoor
hg zleh van bun zteun verzekerd zou
hebben.
Volgenz de Voeeitche Zeitung zou
graaf Hertllng toegezegd hebben, dat
hij de kiesrechthervormlng in Frullen
zou invoeren, de politieke censuur en
den staat van beleg zou verzachten
en zich, wat betreft de bnitenlandeohe
politiek, op den grondslag van het
antwoord aan den Paus zou ztellen.
Het meeat merkwaardige in deze
benoeming ie zeker wel de rol, welke
de partgen der Bgkzdagmeerderheid
daarbg gespeeld hebbenjj
De Keizer benoemt den Kgkz-
kanzelier, maar de thans benoemde
heeft zijn ambt niet aanvaard alvorens
zich er van overtuigd te hebben, dat
hij in den BIjkidag op den steun der
meerderheidspartijen zal kunnen reke
nen.
Dit is in Daitschland de eerste en
grootste stap naar het parlementaire
stelsel.
Tegelgk met dr. Michaels verdwgnt
ook dr. Helfferich, de vicekanselier,
van het staatstooneel.
Deze conservatieve staatsman wordt
vervangen door Von Payer, lid van de
volkspartij, terwijl ook eenige andere
afgevaardigden ln het nieuwe kabinet
als minister znllen worden opgenomen,
waardoor zij evenwel als parlement-
lid zullen moeten aftreden.
Een Bauterberleht nit New-York
meldde, dat Kerenzky aan den cor
respondent der Aeeeciated Frets te
Petrograd zou verklaard hebben, dat
Rusland uitgeput ls en daarom rech
tens kan verlangen, dat zijn bond
genootan van nn af aan de lasten van
den oorlog dragen.
Waarschijnlijk heeft Rutland's eerste
staatsman daarmede bedoeld, dat de
bondgenooten, en ln het bijzonder de
Vereenigde Staten vanNoord Amsrika,
Ruslands financiën dienen te verster
ken, wanneer men nog op eenlge
medewerking van Russische zijde wil
rekenen.
Naar de Dultschers melden, hebben
zij op hot W. front, naar een vooraf
beraamd plan, hun linies op het berg-
front van den Chsmln dar Dames
ontruimd, waarbij tjj over een afstand
van 3 K.M. teruggetrokken zijn.
Op het O. front blijven zij in de
richting van Biga terug trekken.
Tweede Kamer,
Vrijdag beeft de Kamer de behan
deling van het outwerp-I,andarbeiders-
wet voortgezel.
Daarbij ging het voornamelijk om
de vraag of den landarbeiders grond
in pacht dan wel in eigendom zal
worden gegeven.
De minister wilde het laatste, maar
de sociaal-democraten verzetten zich
daar krachtig tegen.
De van verschillende zijden inge
diende amendementen op art. 1 van
het ontwerp werden ingetrokken, nadat
de minister ze onaannemelijk verklaard
had.
Het sociaal-democratisch amendement
om den grond slechts in pacht te
geven werd verworpen met slechts de
stemmen der sociaal-democraten vóór.
Een tweede vraag, die heel wat
discussie uitlokte, was of de uitvoering
der wet bij de daarvoor te vormen
vereenigingen dan wel bij de gemeente
behoort.
Maar evenals bij artikel 1, wist
minister Posthuma de overwinning te
behalen. De ingediende amendementen
werden met groote meerderheid ver
worpen en de uitvoering der wet zal
dus, zoowel aan de daarvoor te vormen
vereenigingen als aan de gemeenten
opgedragen worden.
Landarbeiders, die aan de gestelde
vereischten voldoen, zullen nu land
met woning in eigendom of los land
in pacht kunnen krijgen.
Zij moeten hun aanvraag daartoe
tot B. en W. van de betrokken ge
meenten richten of tot bepaalde ver
eenigingen of stichtingen, welke rechts
persoonlijkheid bezitten en door Ged.
Staten toegelaten zijn als werkzaam
zijnde uitsluitend ter bevordering van
de verkrijging van onroerend goed door
laudarbeiders.
Deze vereenigingen ontvangen uit
handen en onder verantwoordelijkheid
der gemeenten rijksvoorschotten, waar
voor zij plaatsjes kunnen koopen.
De Kamer is in de behandeling der
verdere artikelen van het wetsontwerp
blijven steken.
Arrondiiiements Rechtbank
te Middelburg.
Zitting van Vrgdag 2 November 1917.
Kitchen:
Da Gr. t 800 of 3 m. h.; C. f 100O
of 3 m. h.; v. d. C. f 10 of 20 d.; Ch.
f 10 of 20 d. h.; B. 3 m. gov. met
aftrek j d. D. f 10 of 10 d. h.
K. uitgesteld.
Kantongerecht te Goes,
Door den Kantonrechter te Goez zUn
veroordeeld wegenis
Overtreding leerplichtwet: J. M. te
Wemeldinge, C. B. te Helnkenzzand,
f 2 of 2 d., Ie herh. j A. S. te Goee,
f3 of 3 d.M. v. S. te Iorzeke en J.
v. D. te Goea, f4 of 4 d.
Jagen zonder akte en vergnnning:
J. F. S. te 'z Heer Arendakerke, terug
aan oudera, verbeurd verkl. kolf van
een geweer.
Niet beletten dat hond wild opspoort:
P. v. O. te Wemeldinge, f 2 of 2 d.
Viaaehen zonder akte: A. V. te
Boraaele, f2 of 2 d.
StraatachenderljI. F, D. te Katten-
djjke, terng aan oudera.
Zonder verg. loopen over grond met
verboden toegangB. J. V. te Ieraeke,
f5 of 5 d.
Overtreding veiligheidswetJ. D. te
's Heerenhoek, tlO of 10 d.
Zonder verg. vee laten loopen op
spoorweg A. C. J. N. te Wolfertsdjjk,
f 0,50 of 1 d.
Zonder verg. loopen langt spoorweg:
M. K„ hvr. J. v. d. G., A. de K., hvr.
van P. H., beiden 'a Heer Arendakerke,
f 2 of 2 d.
In beweging zijnde zpoortrein Hap
pen G. M. te Vliillngen, G. M., N.
v, B. te Arnemulden fl z. 1 d.
In verboden tijd Schalde bevaren:
A. G. F., L. M. te Dordrecht föa. 5 d.
ln andere dan binnenwaartzohe
richting vervoeren van ten uitvoer
verboden goedoronA. v. H. te Waar-
do, G. v. W. te Kapelle, J. v. B. te
Krasbendljke 12 s 2 O., A. K. te
Kruintngen 110 s. 10 a.
Op varboden terrein paarden ver
voeren zonder vereizcht document:
F. V. te Woenadrecht f5 s. 5 d.
Te veel ten uitvoer verboden goe
deren aanwezig hebben: C. M. T. te
Kloetlngef 5 s. 5 d., C. v. S. te Goez
f25 i. 25 d., M. d. B. te Hanaweert
f 25 a. 25 d.
Eénparsoons-rjjwlel voor meer dan
een persoon bezigenA. W. te Goez,
f 1 i. 1 d.
'sAvondz fietsen met gekleurde zH-
glazsn: J. v. S., M. C. D., te Wemel
dinge, P. Z. te Kloetlnge, P. H. te Krul-
ningen, ieder f 1 e. 1 d.
Avonda fietsen zonder lantaarn
J. v. d. V. te Wolphaartzdgk, C. v. d.
P. te Hanaweert' f 2 a. 1 w. tnohtach.
J. M„ G. J. d. KJ. N.Czn., A. L. d-
W. te Kortgene, f 2 a. 2 d.; C. A. H.,
J. W te Kloetlnge, M. A. te Baarland,
C. v. O. te Ieraeke, A. K. te Goes,
A. C. K. te Schors, M. B. te Waarde,
C. O. Jz. te Ovezande, A. v. d. C. te
Wemeldinge f 2 a. 2 d.
Scheids beviaiohen zonder contant
F. P. v. d. K. te Yerieke 12 e. 2 d.
Op Zeeuwsche stroomen bot beneden
de maat b(j zleh hebben P. J. V. Cr.,
F. d. B. Mz. te Hanaweert f3 e. 3 d.
In verboden tijd ln roeiboot zonder
jniste letter en nummer kreeft bene
den de maat bij zich hebben W. B.
te Yerieke 4X£8»-4X3d.
Dronkenschap: P. K., z.b. woon
plaats, L. K. te Amsterdam, L. V.
te Goes, J. W. te Krabbendjjke, F.
S. te Hanaweert (2 X), G. Z., A. v.
E. te Hanaweert, leder f 2 a. 2 d.
A. v. E. te Hanaweert, J. D. te We.
meldinge, M. d. P. te Goea, f 3 a. 3 d
Ie herhaling: W. C. d. V. te Goes
(2 m.) 2 m, 3 d.9o herhalingL. V-
te Goea 3 w.
Bekrachtigd vonnla tegen M. v. H.
te Bergen op Zoom, beklaagd van
zich bevinden op verboden terrein, 7 d.
VrijgesprokenJ. F. v. d. M. te
Hanaweert, M. K. Jzn. te Sohore, be
klaagd van te veel ten uitvoer ver
boden goederen aanweslg hebben.
Sport.
Voetbal.
Glateren speelde de .G.V.V.* een
wedatrljd tegen een aterk militair
elftal uit Arnemnlden. ,G,V.V." won
met 1—0.
Verbouw van kool, pronkboonen, enz.
Het bigkt, dat sommige verbouwen,
ondanks de tijdig gedane waarschn-
wlngen van den miniater van land:
bouw, dat da verbouw veu z.g. han-
del8gewaaaen minder voordesllg zou
worden gemaakt dan die van de
eigenlijke voedingsgewassen, de cal-
tuur van deze gewassen op de meest
speculatieve wijze heb sen gedreven,
met name van kool en pronkboonon.
Voor landhnnr werden onzinnige
prijzen betaald, terwijl zeer hooge
kotten aan mest en arbeldzloon wer
den beateed. Dat thanz deze perionen
door de maatregelen der regeering
Bchade lijden ligt, voor da hand, te
meer, omdat de op brei gatten gevolge
van ondesknndlgen verbouw dlkw|le
niet groot waz. De minister van
land bouw herhaalt hlerbg ten aanzien
van den verbouw van deze gewassen
zlja waarschuwing voor hetoogztjaar
1918' Het kan niet worden geduld,
dat voor den verbouw van de hier
bedoelde gewaszen het bezte land
wordt gebruikt eu dat daarop groote
hoeveelheden kunztmezt worden aan
gewend.
