N°. 125 1917, Dinsdag 23 October, 1044e jaargang. Nederland en de geallieerden. GOESCHE Ultgave|dexer Courant goxchladt Maandag-, Woenidag- en Vrijdagavond uitgezonderd op faajtdagen. Pr|i per kwartaal, In Goes I,buiten Goes, franco f 1,28. Afsonderiyk» nommerx 5 cent. uizending tuk «dveitenUSn op Masadag', Woensdag en VRIJDAG vóór 13 twain. OeprStdergawonaadvarwntiSaisvan 1-5 regel* 62 Vi et., alke regel meer 12 iJi et. BJ dlreete opgaaf ran driemaal plaatsing dsrxelfde advertentie wordt da pry« slecht» tweemaal berekend, Geboorte-, huwelfk- »n doodsberichten on de daarop betrekking hebeend» dankbetuigingen worden van 120 ragsli S f 1,25 berekend biwümusbzb®»* t£»a*t. Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goesohe Courant.* Directeur G. W. van Babnivmd. De Londensche correspondent van de Telegraaf weet te berichten, dat de Eransche en Belgische regeeringen vol komen instemmen met de dwangmaat regelen dezer dagen van Engelsche zijde tegenover ons land genomen. Wanneer wij dit lezen, hebben wij werkelijk een oogenblik noodig om ons goed in te denken, wat deze mededee- ling beteekent. De Engelsche regeering heeft er aan merking op gemaakt, dat wij toestaau, dat met zand en grind geladen Duit- sche schepen door ons land naar België varen, omdat zij van meening is, dat deze materialen daar te lande voor oorlogsdoeleinden worden gebruikt. Wij kunnen deze zienswijze en daar door ook het protest van de Engelsche regeering, die dus in de meening ver keert, dat het oorlogvoerende ,Duitsch- land door het neutrale Nederland op ongeoorloofde wijze gesteund wordt, begrijpen en billijken. Maar daar staat tegenover, dat onze regeeriug, die wij hebben leeren kennen als een college, dat onze onzijdigheid tegenover beide oorlogvoerende groepen met de meeste nauwgezetheid handhaaft, beslist ontkent, dat hier van eenige bevoordeeling van een dier groepen sprake kan zijn. De Nederlandsche regeering gaf reeds een uitvoerige uiteenzetting, waaruit ten duidelijkste kan blijken, dat zij, wat de gevolgen daarvan ook mogen zijn, door vreemden dwang geen over eenkomst wenscht te verbreken, welke zij met een eerlijke handhaving onzer onzijdigheid niet in strijd acht. Of de officieren, die zich op haar bevel er van overtuigden, dat de naar België doorgevoerde materialeu uitslui tend voor wegsverbetering worden ge bruikt, door de Duitsche autoriteiten in België al dan niet om den tuin geleid zijn, kan hier thans onbesproken blijven. Zij brachten naar hun eerlijke over tuiging rapport uit en de Nederlandsche regeering, die geen aanleiding had hunne' beweringen onbetrouwbaar te achten, kou, afgaande op dat rapport, niet anders handelen dan zij ingevolge de met Duitschland gesloten overeenkom sten tot dusverre steeds gedaan heeft. Zij deed slechts wat zij meende, dat een eerlijke neutraliteit haar voorschreef .en zij kan er dan ook van overtuigd zijn, dat de groote massa van het Nederlaudsche volk haar handelwijze in alle opzichten zal goedkeureu en waar- deereu. Evenwel, de Engelsche regeering acht haar Duitschen tegenstander onrecht matig door Nederland bevoordeeld en zij schroomt niet aaustonds van het recht van den sterkste misbruik te maken en ook hel kleine onzijdige Holland te laten gevoelen, dat de be schermer der kleine naties deze bescher ming slechts verleent,wanneer haar eigen voordeel daarbij ten nauwste is be trokken. Engeland heft den waarschuwenden wijsvinger naar den Nederlandschen buurman op, en geeft daarbij een zachte wenk, dat het in staat is de levensvoor waarden van dien buurman op bedenke lijke wijze te ondermijnen. De Engelsche kabels, voor ons inter nationaal handelsverkeer onontbeerlijk, staan tot nader order niet meer ten dienste van de Nederlandsche koop lieden en industrieelen. Dat is een maatregel, die onzen handel en industrie rechtstreeks en gevoelig moet treffen, een straf die wij, vast houdende aan de tot dusverre gepubli ceerde verklaringen onzer regeering, in geenen deele meenen verdiend te hebben. De Nederlandsche regeeriug, die haar verplichtingen krachtens de Rijnvaart- acte moet nakomen, heeft zich voor geen enkele harer handelingen te scha men, zij heeft ook in de zand- en grintkwestie volkomen open kaart ge speeld, zij heeft aangetoond, dat het betrachten van een eerlijke onzijdigheid haar niet anders kan doen handelen dan zij tot dusverre gedaan heeft. En wanneer men in Engeland meent, dat zij het pad der strikte neutraliteit ten aanzien van een der oorlogvoerende groepen heeft verlaten, dan rust op de Engelsche regeering daarvan de volle bewijslast. Wij zijn er van overtuigd, dat wan neer de Engelsche regeering onweerleg baar kan aantoonen, dat de door Holland uitgezonden officieren om den tuin geleid zijn en de doorgevoerde materialen voor oorlogsdoeleinden worden aange wend, de Nederlandsche regeering geen oogenblik zal aarzelen om dien doorvoer zoo spoedig mogelijk stop te zetten. Thans heeft ouze regeering gedaan, wat in dit geval voor de hand lag, zij heeft de Engelsche regeering uitgenoo- djgd de haar ten laste gelegde onregel matigheden op deugdelijke gronden te bewijzen. Inmiddels neemt dit niet weg, dat onze handel en industrie de grootste uadeelen ondervinden van het verbod tot gebruikmaking van de onder Engelsch toezicht staande internationale telegraafkabels. Deze opzettelijke onwelwillendheid ondervindt Nederland van Engelsche zijde, terwijl hier te lande alles in het werk wordt gesteld om duizenden Engel sche krijgsgevangenen van voeding en onderdak te voorzien, terwijl wij onze eigen kleine rantsoenen beperken om deze vreemde manschappen in alle op zichten een gastvrij outhaal te kunnen bieden. Dat treft ons als een pijnlijke tegen stelling. Maar meer nog dan dit moet het iederen Nederlander grieven, wanneer het bericht van den Londenschen cor respondent van de Telegraaf waarheid bevat en ook België aan de Engelsche dwangmaatregelen, ten opzichte van ons land genomen, zijn volkomen goedkeu ring gehecht heeft. Het is nog maar zoo kort geleden, dat de vlammen van den wereldbrand naar België oversloegen en alles voor zich uitdreven wat door den vuurgloed verzengd dreigde te worden. Het is nog van zoo jongen datum, dat wij de deuren van onze huizen wijd open zetten om mannen, vrouwen en kinderen, grijsaards en zwakken, die bij tienduizenden over onze grenzen kwa- men, binnen te halen, te troosten en te versterken met het beste, dat wij hadden. Nu nog vinden duizenden Belgen in ons land een veilig onderkomen, en na de vele millioenen, die onze regeeriug reeds tot hulp en steun van onver mogende Belgen heeft uitgegeven, zijn wij steeds weer bereid een gastvrij ont haal te bieden aan allen, die door den wreeden oorlog niet naar hun vaderland kunnen terugkeeren en een beroep op onze liefdadigheid doen. De kleine voorraad levensmiddelen, welke wij, dank zij het ouvolkenrech- telijk optreden van België's bondge- nooten, nog slechts bezitten, deelen wij met de ongelukkigen, die onzen steun en bescherming gezocht hebben. En wij blijven dat doen, ook als de entente onzen voedseltoevoer geheel zal hebben stop gezet. Maar dan eischen wij ook van de Belgen, dat zij het goede recht van Nederland om onzijdig te blijven zullen erkennen, dat zij de eerlijke handelin gen onzer regeering niet als partijdig optreden zullen critiseeren. En wanneer een der oorlogvoerende mogendheden, steunende op het onrecht van den sterkste, ons economisch leven straffeloos meent te kunnen vernietigen, dan verwachten wij daarover allerminst een woord van instemming van de regeering van het laud, dat slechts aan onze gastvrijheid te danken heeft, dat duizenden zijner ingezetenen voor ver nietiging en uitputting gespaard zijn gebleven. Buitenland. Be strijd in en bniten Europa. D*t men ia Daitschland over bet Bucoes der krijgsverrichtingen aan de Flnsche golf byzonder tevreden is, laat zich begrQpen. Het valt dan ook niet te loochenen, dat de Bussische vloot en het Bnssi- ■che leger, dat in den laatsten tjjd toch ai zoo weinig lauweren oogstte, eeo gevoelige nederlaag beeft geleden, welke de verwarring in het binnen land nog belangrijk zal doen toene men- Met begrijpelijke», angst honden de geallieerden thans het oog op den eartjjde zoo welkomen bondgenoot gevestigd. Be BasBicehe regeeriug la niet moer in staat de teazels van het bewind mot vasto hand te voeren, de propa ganda voor een spoedlgen afzonder- ijken vrede wordt voortgezet en de revolutionaire theorieën hebben in leger en vloot reeds zoovele slacht offers gemaakt, dat er van een krach tige Huaslsche weermacht geen sprake meer kan zjo. Dat de eeutralen, die tot na toe tevergeefs naar eenige toenadering van Basefsche zjjde uitzagen, thans van de ge'egenheld om een fermen slag te slaan profltaeren, laat zich begrjpen. Met kracht zijn zü In de Flnsche Goll tot den aanval overgegaan en het succes daarvan zal ook door de geallieerden In geenen deelle ontkend kunnen wcfrden. Het eiland Moon .tnsschsn Oesol en de kost van Estland ia thans door da Daltschers bezet en deze z(jn er ln geslaagd, de hoofdmacht van deBus- slschs Oostzee'Vloot op te slatten, zoodat de Inbezitneming daarvan niet meer onwaarschijnlijk kan genoemd worden. Uit Bussische telegrammen bljkt, dat Petrograd en Beval ontruimd worden, wat er wel op wijst, dat de Bassen thans Duitsche krjgsverrich' tingen van vérstrekkende beteekenis vreezen. Seeds is Pernsu door Duitsche luchtschepen met bommen bestrooid. Wordt deze plaats vermsesterd, dan dreigt spoedig de bezetting van Has- pal en Beval. Wanneer de laatste plaatsgenomen is, zijn de Daltschers volkomen mees ter van den ingang der Flnsche goll en zal het lot van een groot gedeelet der Bussische Oostzeovloot waarschijn lijk spoedig beslist zjn. Uit latere berichten over den ge- voerden strijd bljkt, dat de Bosnische vloot zich wel krachtig geweerd heeft, doch het moest afleggen tegen de verder dragende kanonnen der Duit sche oorlogsschepen. Het laatste bericht versterkt de kort geleden opgedoken geruchten, dat de Daltschers hun schepen van buiten gewoon ver dragend geschut hebben voorzien, waartegenover zelfs de Engelsche scheepikanonnen het zou den moeten aflsggetn Of dit al dan niet juist is, zal het beste by een treffan tusscbeu Engel sche en Duitsche oorlogsbodems kun nen biyken. Dat de Busslicbe Oostzee floot niet bestand is tegen het Tuur der Duit sche kanonnen, is Inmiddels bij de jongste geveohtsactle ten duidelijkste gebleken. Het organisatiecomité van de con ferentie van Stockholm heeft een manliest uitgegeven, waaruit nogmaals duideljk wordt, hoe uiterst moeilijk het zal zjgn.de verschillende partgen met hun tegenstrijdige eischen en verlangens tot elkander te brengen, voornameigk nu een machtige neutrale staat ontbreekt, die bij het loven en bieden inzake de vredesvoorstellen op beide groepen der oorlogvoerenden eenige pressie tot toegeven zou kunnen uitoefenen. De vredesvoorwaarden in het boven genoemde manifeitjopgesomd, zullen, althans zooals zij nu geformuleerd zijn, de Instemming van geen der partgen verwerven, al moet aanstonds worden toegegeven, dat de grond slagen, waarop het organisatiecomité den toekomstigen vrede wil opbouwen, ons hier en daar niet onsolide ljjken. De nadruk wordt er op gelegd, dat in de toekomst het recht van den sterkste niet meer het hoogste recht mag zgn en dat het stelsel van geweld plaats most maken voor het door allen erkende volkerenrecht. Protectionisme on miUtairisme moe ten daarbij overboord geworpen wor' den en de algeheels ontwapening der staten zal moeten volgen. De verzoeningsvrede kan worden ge sloten op een voor den oorlog bestaan- den toestand, aangevuld door de oplos sing vau de huidige geschilpunten, xoo1. dat het een vrede moet xgn xonder an nexaties en xonder oorlogsschatting. Het Stockholmsche orgoniiatle- comité wenscht volledige ontruiming van alle bezette gebieden in Europa en de koloniën, teruggave van deze gebieden aan den staat, die ze voor den oorlog in besis had en vol ledig herstel van de politieke vrgheld en de territoriale zelfstandigheid,welke deze staten tjjdeas den oorlog geheel of gedeeltelijk hebban verloren. De mogelijkheid van vredelievende overeenkomsten nopens grensaanga- isgenhaden, in overeenstemming mot don wil der belanghebbende volkeren, uag niet uitgesloten worden, en, hoe wel er geen oo-logcscUattizig mag zjjc, Bluit dit niet de terugbetaling uit van schattingen en inbeslagnemingen, die tydens den oorlog ten nltvoer zijn gebracht ln strijd met de verordenin gen va» de Haagsche conventie. Uit de speciale voorwaarden zien wij, dat België volledig politiek en economisch hersteld moet worden eu er cultureele zelfstandigheid voor Vlaanderen en Walonlê moet zyn, Duitschland zal daarbij een nader te bepalen schadeloosstelling moeten betalen. De oplossing van de kwestie Elzas- Lotharingen zal door eon volksstem ming geregeld moeten worden, waar aan slechts kiezers mogen deelnemen die bestendig in deze landen verblijf hielden en zy, die tijdens den oorlog het gebied moesien verlaten en ver langen terng te koeren, waarbij waar borgen voor een vrije stemming zul len worden gevergd. Een onafhankelijk Servië zal mat Montenegro veroenigd moeten worden en bovendien zal Servië met Bulgarije en Griekenland vrijen toegang moeten hebben tot de zee. De Zuid-Slavische volkeren van Ooitenrgk-Hongarlje zullen ln één enkel bestuurlijk, zelf standig district vercenlgd worden, da vereeaiglng van al de Bulgaarsche elementen met het moederland zal moeten plaats vinden, benevens de oprichting van een onaihankeigk PoleD, terwijl de Poolsche districten in Oostenrijk en Duitschland over een zoo groot mogeljjke Zelfstandigheid moeten beschikken. De Finnen, ofschoon onafhankelijk, zullen met BuBland vercenlgd moeten blijven. Het manifest eindigt met een op wekking tot do socialisten van alle landen om over te gaan tot de stichting van een volkerenbond,op den grondslag van verplichte arbitrage, algemeene ontwapening, afschaffing van den economischen oorlog en toepassing der parlementaire controle op de bulten- landsche politiek. Een dergelijk programma voor vredesonderhandelingen, al moge het door geen der strijdende psrtgen als aannemelijk aanvaard worden, bewast in zooverre goede diensten, dat hst de verschillende oorlogvoerende groe pen er nogmaals aan herinnert, dat er in dezen strijd geen overwinnaar en geen overwonuene li en dat er van belde zyden dm heel wat toege geven en geschipperd zal moeten worden. Vau een gelijktijdig offensief op het Westeljk front Bchgcen de geallieerden nog weinig te willen weten. Nu do Brltsehe aanvallen vrijwel tot staan gekomen schijnen, beginnen de Franschen aan dan Cbemin des Dames een offensief, ongeveer lood recht op de opmarsehrlchting van hun boudgeuooten. Verwacht wordt, dat een groote infanterieaanval niet lang meer op xlch zal laten wachten. In Zweden ia een nieuw ministerie tot stand gekomen, waarin vlsr sociaal-democraten en vijf liberalen zitting hebben genomen. Het nieuwe kabinet is reeds door den koning beëedlgd. Binnenland. Veiling van kool en prei. De Bgkseommissle heeft bepaald, dat met ingang van Zaterdag geen roode of gele kool meer voor het buitenland of voor de fabrieken mag worden geveild. Ten aanzien van het uitschot dezer koolsoorten is bepaald, dat de uitvoer is toegestaan onder de volgende voorwaarden le. het altschot mag niet boven den door het Centraal Bureau uit de vei lingen daarvoor vastgestelden prfli worden verkocht; 2e. voor elke 100 K.G. uitschot, batzU versch of verduurzaamd, waar voor consent wordt aangevraagd, moet 50 K.G. beschikbaar worden gesteld 3e het beschikbaar te stellen ge- deelte moet zijn van prima kwaliteit en afkomstig uit Noord Holland of enkele aan Noord Holland grenzende polders en ten gecoagen en op eerste aanvrage vsn de Groenten-Centrale worden beschikbaar gesteld. Deoneche wittekool mag voorhands niet voor de fabrieken of voor het buitenland worden geveild. De voilinijsbasturen zijn gehouden van de opbrengst der voor fabrieken (voor Limburg ook voor het buiten land) geveilde zomejprei, de z.g. lange Fransehe, met ingang van heden 10 pet. in te houden ten bate der voed selvoorziening. De uit dleu hoofde ontvangen bedragen moeten op de bekende wijze worden gestort ten Dame der vereantglng Groenten-Cen trale. Wlnterpral mag in geen geval voor drogerijen of buitenland geveild wor den. De Rijksmiddelen in 1917. De opbrengst der Rijksmiddelen (hoofdsom on opcenten) over de maand Sept. 1917 bedroeg f 16.925.515.42 ft tegen f 13.087,878.24 over de maand Sept. 1916. Hat een twaalfde gedeelte der ra ming over het geheel» jaar bedraagt f 16.093.000.27. W-ij laten hieronder volgen d» in komsten over de eerste negen maanden van 1917, vergeleken mot die over de eerste negen maanden van 1916: Middelen 1917 1916 Grondholait. f 12.364.566 f 12.041.139 Personeel 9 942.7829.628.045 Inkomstenb. 41.098.047 25 735 861 Vermog.bel. 1.712.359. 1.405.699 Suiker 22.248.044, 24.210.637 WJn 1.210.302, 1.091.104 Gedistilleerd 22 408.956 19 360 616 Zout 1.771.3451660.761 Bier en Azijn, 1.850.409, 1.243.383 Geslacht 7.809.387 6.928 600 Zegelrechten 9.023.977 5.716 012 Registration 10.618.409 7.230.912 Hypoihoekr. 655.713, 737.457 Successier. 15.816 902 13.708 475 Invoerrecht. 8.755.362. 13.155.427 Formaatxeg. 1.378. 19.623 Goud, zilver 492.560462,311 Essaailoon 528428 Statistiekr. 1.407.834» Mgnreeht. 43.663 51.348 Domeinen 2.165.397 1.706.104 Staatsloterg 453 535, 453 385 Jacht, vissch.200.577183,326 Loodsgelden 299.412 635.721 Totaal f 172.360.455 f 147.396.386 De opbrengst over de maand Sept. der oorlogswinst- en verdedigings belastingen was f20.263.007.60; die over de eerste 9 maanden van 1917 van genoemdn belastingen was f158.597 423 95 ft. De opoenten, geheven ten bate van het Leeniugionds 1914, gaven over de eerste 9 maanden van het jaar een opbrengst van f 27.863.124.56 ft. Met klein verlof. Het lid der Tweede Kamer de heer K. ter Laan, heelt op 26 September de volgende vraag ingezonden Een aantal dienstplichtigen van de voorjaarsploeg der lichting 1914, die uitstel hadden gekregen tot 1915, xyn in Angnstns 1914 onder de wapenen geroepen. Kan de minister van oorlog tneedeelea, wanneer zy aan de beurt komen, om met klein verlof te gaan De minister van oorlog heeft daarop den 18den dezer geantwoord Dienstplichtigen van het eerst inge- lyfde gedeelte der mllitleliohting 1914 (voorjaarsploeg), aan wie uitstel van eerste-oefenicg werd verleend en die bg de mobilisatie hun eerste oefening begonnen, worden met onbepaald (klein) verlof gezonden te geigk met de najaarsploeg dier lichting. Dienstplichtigen van de genie, die zijn ingeigfd in het tgdvi.k van 16— 20 Jannari 1914, doch wegens nitstel van eerste-oefenlng eerst bg de mo bilisatie dlc oefening begonnen, gaan tegeigk met de telegrafisten on telefo nisten der genie, die ln het tydvak van 10—12 Augustus 1914 syn inge- ïyfd, met onbepaald (klein) verlof. Proefuitvoer naar Engeland. Omtrent de resultaten van den proefuitvoer van geslachte koeien en kalveren naar Engeland meldt de Veehandel, dat de koeien geen be vredigenden pry s hebben opgebracht

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1