N°. 113 1917.
Dinsdag 25 September.
104ae jaargang.
DE GELE AFGOD
FEUILLETON
Uitgave ctetet- Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen)
PrJ» per kwartaal, in Goes f I,—, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijks uonuuen 5 cent.
iss5«ï>tUna vast advsïttsnilfczj op Maandag, WoananSasr
kk VTRIJÖAO vóór IS uren.
De prg» der gewone «cl7ertcntiSn is van 1-5 regel» 62 V« lot,, elke regel meer
12^ ct, f!j directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfda advertenda
wordt de prijs docht* tweemaal berekend
Geboorte-, huweigfc- se «ïoodsberichtan on de daarop betrtikkiisg bsbranfis
dttitkhettiigiBgsa worden vaa 10 rsgeU 4 1,25 hawk'-o.d
riewlBKBUSBSSs**! S «mt.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van do Naam). Vennootschap „Goesaha Courant." Directeur G. W. van Baknbvïld.
Zij, die zich met ingang van
I October op ons blad abonnee-
ren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Buitenland.
De strijd in en bniten Enropa.
Eiodeiyk is da» het lang verwachte
antwoord der centralen op de Pauselijke
vredesnota verschenen.
Dat de Duilsche er. Oostenrjk-Doii-
guarsche regearlnijen over het door elk
harens geven antwoord gemeenschap-
peiyk overleg pleegden, blijkt ten
duidelijkste uit deze antwoordnota's
zolf.
Beide zjjn van hetzelfde maaksel en
dezelfde strekking.
Doordat zoowel Oootenrtjk HongarJe
als Daltfchiand een nota beeit Inge
zonden, kan er eigenlijk van een ant
woord der centralen geen sprake zijn
en het zoh den schijn hebben alsof er
voor het eerst een zekere afscheiding
tusschen belde mogendheden te bs-
spenren is, ware het niet, dat, zooair
wj reeds mededeelden, beide nota's
blijk géven in gezamenlijk overleg te
zjjn opgesteld.
Dat het Ooatonryksche antwoord
den wenseh ultdrnkt Iri de door den
Paus aangegeven richting voor een
algemeenen vrede te zullen werken,
beboeft geen betoog.
Oostenrijk wenscht dan vrede hoe
eer hoe liever, wanneer het dien
slechts met zoo weinig mogelijk offers
tot stand kan brengen.
OoitenrCk wenscht een vrede, die
aan bet wapengeweld een einde maakt
en de oorzaken van haat en wraak-
zncht en daardoor de aanleiding tot
latere oorlogen wegneemt.
Met de kracht van een diepgewor
telde overtuiging, aldus een passage
uit het Oottenrijk-Hougaarsche ant
woord, begroeten wij de leidende ge
dachte, dr.t do toekomstige wereld
orde, onder vermijding van het wa
pengeweld, op de moreele macht van
het Kscht, de heerschappij der inter
nationale Gerechtigheid en Wettelijk
heid. moge rasten, Wij i(jn doordron
gen van de hoop, dat een verheffing
van het reehtsbewuuzSn de menseh-
held zedelijk zal regenereeren en
vereenlgen ons met de opvatting, dat
onderhandelingen tusschen de oorlog
voerenden tot een overeenkomst daar
over moge leiden en dat met het
Invoeren van daarvoor dienende
waarborgen, da toerustingen te land
en ter zee tsgeljjk aan alle zQdau en
succatslevelljk tot een bepaalde maat
zullen worden verminderd en dat de
van rechtswege atn alle volken der
aarde behoorendo open zeo van de
heerschappij of overheersohappjj van
enkelen bevryd en voor het gelijke
gebruik van allen opgesteld zal wor
den.
Oostenrijk-Hon gatje wil er gaarne
toe medewerken ln de toekomst Inter
nationale strijfquaeitles ta onderwor
pen aan een internationaal scheids
gerecht. De nota meent, dat wanneer
Oostenrijk-Hongarj e zekerheid voor
onbelemmerde ontwikkeling ktjjgt, kat
76
naar het Bngelsch
VAN
H. SIDES HAGGASD.
Zij keek hem een oogenblik aan,
barstte toen plotseling in een tranen
vloed alt, greep zijn hand, wierp zich
voor hem op de knieën en kuste zijn
handen hartstochtelijk.
„Ga nu', zelde zij, „ga en dat mijn
lltfde met je ga, door leven en dood,
en door al de droomen daarnao I
dat mijn Uetde met je ga, Vernoonl"
IIging, zjj bleef achter, schreiend
op haar knieëa.
Gedurende de donkere uren, die
na volgden, verkeerde Alaa in een
gemoedstoestand, dia bizonder dicht
aan krankzinnigheid grensde. Wat
kon hjj doen Ontvluchten was totaal
onmogelijk. Weken achtereen hadden
Jeekie en hjj al tevergeefs allerlei
planLen verzonnen. Zelfs al gelukte
het hen om uit het Gouden Huls te
ontsnappen, hoe mochten zj) dan hopen
om ongemerkt door de drukke, boch
tige straten der stad te komen, want
volgens Afrlkaaniche gewoonte, liepen
daar den ganschen nacht mensahen
rond, en iederten zca den blanken
niet moeilijk zal vallen, andere tos-
sohen de oorlogvoerende staten nog
te regelen qusestie3 in den geest van
gerechtigheid en billijkheid tot een
be vredigende oplossing te brengen.
De nota zegt ten slotte in do Pau-
oolSke voorstellen de geschikte grond
slagen voor de inleiding tot or.deri
handelingen te vinden ter voorberei
ding van een voor allen rechtvaardi
gen en duarzamen vrede en hoopt,
dat ook Oostenrijks vijanden door
dezelfde gedachten bezield mogen zijn.
Het antwoord van Dnitschland sdamt
denzelfdan geest van bereidwilligheid
tot het scheppen van ideale toestauden
na den vrede. Hat logt cr sterk den
nadruk op, hoe de keizer altijd ge
tracht heeft om voor het Dnttiche
volk en de wereld de zegeningen van
den vrede te bewaren.
De regaoring sprookt vin de nauwste
voeling met de vertegenwoordiging
van het Dnltache volk en zegt de
opvatting van den Paus te dealen, dat
bepaalde regelen en zekere waarbor
gen voor een gelijktijdige en weder-
zjjdsohe beperking der wapaütoerus
ting, te land, ta water en in do lucht
alsmede voor de ware vrijheid en het
gemeenschappelijk bezit der groote
zee, die dingen sjjnbjj welker behande
ling de nieuwe geest,die ln dc toekomst
ln de verhouding der staten tot elkan
der heersohen zal, don eersten veel-
bslovendeu vorm mocht vinden in den
RJksdag van 19 Juli j.l. In de plaats
van da materleéle macht der wapenen
moet de moreele kracht van hst recht
komen. De kelserijjke regaerlng zal
elk voorstel steunen, dat met de levens
belangen van het Duitsche Rijk en
van bet Duitsche volk vereenigbaar ls.
Ia do plaats van den algemeonen haat
en strijd moet een verzoet lijker en
broederiyker geest tusschen de naties
tot uiting komen.
Da Bultiehe regsering zegt ten
•lotte te vertrouwen, dat Daltschlands
tegenstanders in de denkbeelden van
den Paus een geschikte basis mogen
zien om, onder voorwaarden, die
strcoken met den geest der billijkheid
en den tcest&nd van Earopa, de voor
bereiding van een toekomstlgen vrede
te bevordeu.
Het is «lies la de antwoorden der
centralen heel mooi gedacht, en gezegd,
maar het is alles ook maar tookomst-
muziek.
De nota's welke de Paus thans ont
vangt, geven hem de bereidwilligheid
der centralen te kennen om na den oor
log tot het vorkrjjgen van een ideaal
toestand mede te werken, maar daar
mede zjjn we eigenlijk geen etap nadar
tot den vrede gekomen.
Dat DatWchland en Oostenrijk een
spoedigen vrede wennchen, wisten wo
reeds, maar da Pauselijke nota had
juist ten doel uit te voraehen wat da
plannen der centralen ten opzichte
van de door hen verovtrda en in
bezit gehouden gebieden, voornamelijk
België ea Elsas Lotharingen tgn, om
de mogelijkheid van besprekingen en
onderhandelingen met da entente te
openen.
Op de bfjzoadorheden van de
Pauselijks nota antwoorden de cen-
man herkennen, of hj gemaskerd was
of niet. Bovendien waren er behalve
de stad, nog de rivier en de bewaakte
wallen ea poorten en daarna het open
veld, waar zg Ingehaald en gepakt
zouden worden. Neen te trachten om
te ontvluchten was zelfmoord. Zelf
moord Dat bracht hem op een idee
waarom zou hij zich zelf niet van
kant maken t Hat zon gemakkeljk
genoeg zyc, want hjj bad nog steeds
sjjn revolver en eenlge patronen. Dit
was althans oneindig veel beter, dan
een leven te gemcet te gaan als dit
t etwelk hem wachtte en de speelpop
te worden van een priesteres en van
een fetisch aanbiddenden wilden stam.
Maar indien hij zich doodde, wat
zou er dan met Barbara gebeuren en
die arme oude Jeekie, die dan zeker
ook gedood zou worden 7 Het was dus
niet goed, dat te doen en zoolang er
leven is, is er hoop.
Alan, die de kamer op en neer liep,
stond stil en keek naar Jeekie. Deze
zat op den grond met zijn rag tegen
het s.eenen altaar, terwgl hy volgens
cegergewoonte nadenkend aan zjjn
dikke onderlip trok, die dan weer
van zelf terug sloeg.
„Jeekie, de tfjd ls om', zeide hjj,
„w&t moet lk doen".
„Doen majoor?' herhaalde hij met
gemaakte vrooiykheid. „01 dat is
hèèl eenvoudig. Jeekie heeft alias in
orde gemaakt. U trouwt met de Aslka
tralen niet en dit maakt, dat de
aatwoord-nota's thans aan den Pans
gezonden ons niet veel dichter hij den
vrede brongen.
Wij zien slechts een tweetal licht
punten. Ten eerste, dat de Oosten-
rijkschs nota do voorsteilen van den
Paus concreet en practisch en een
geschikte basis voor onderhandelingen
noemt en tweedons, dat het Duitsche
antwoord tiaar do vradeeresclutie in
don Rijksdag van 19 Juli 1917 verwijst,
In deze resolutie toch hoeft de
Rijksdag destijds doen keunsn, dat
Duitsehland geen zueht naar verove
ringen heeft, dat de Rijksdag streeft
naar een vrede door overeenstemming
en een duurzamo verzoening dor vol
ken, mot welke vrede afgedwongen
gebiedsuitbreiding, politieke, econo
mische e.n flnancteoie overweldiging
onvsreenig'oaar zijn.
Ds verwijzing in do nota zou aas
tot uiting doen komen, dat Duitech-
land sfzlrt van afgedwongen gebieds
uitbreiding, of politieke en financieels
overweldiging.
Dat is ln allen gevalle »1 een vrij
wat ruimere varklaring 7au bereid
willigheid tot onderhandelen en schik
ken, dan wij van Dnitscbland en zijn
bondgenooten gewoon zfiü.
Maar een vastomlijnd vredespro-
gram bfijft tot nu toe ontbreken.
Dat do Duitsche pers do antwoord
nota's piijst en die der entente ze
scherp erltlseert, behoeft niet vermeid
te worden.
Eén groot lichtpunt willen wij hier
nog noemen, nml. dat bjj de volkeren
ln alle oorlogvoerende landen de
wonech naar vrede Btseds sterker tot
uiting komt.
Da volkswil is ten slotte men
heeft het thans weer in Rusland ge
zien de hoogJto macht in den staat
en de regeerlngen zullen daarmede
bjj al haar handelingen terdego reaa
ning moeten houden.
Da Engeliche aanval heeft niet tot
doorbraak van het Duitsche front
geleld, doch slechts tot de verovering
van een smalle onregelmatige terrein-
strook, weike hoogstens 1,6 K.M.
breed is.
Uit Berlijn wordt officieel gemeld,
dat Jacobstadt in Dnltsche banden is
gevallen. Tot nu toe maakten de
Duiuchors 4000 gevangenen en ver
overden zij ruim 50 kanonnen.
Binnenland.
A/U Vering van leer.
De ministei van L, N. en H. heeft
bepaald, dat het aan looiers is ver
boden alt haa looi er (j of opslagplaat
sen leder af te loveron of van daar
te vervoeren of te doen vervoeren.
De Stct. vermeldt verdere bijzon
derheden.
Met onbepaald {klein) verlof.
(Officieel). BeboudenB onvoorziene
omstandigheden zullen de tclegrsfis
ton en telefonisten der genie, beboo
rende tot het in het tijdvak van 10—12
Augustus 1914 ingelijfde gedeelte der
lichting 1914 (met uitzondering van
da onderofficieren), ongeveer 1 Dec.
1917, en de telegrafisten en telefonis
ten dor genie, bohoorende tot het in
hat tydvak van 1819 Januari 1915
ingelijfde gedeelte der lichting 1914
(eveneens mot uitzondering van de
onderofficieren) elade Fubrnari of be
gin Maart 1918 mat onbepaald (klein)
verlof worden gezonden.
Rogge.
Da minister van L., N. en H. heeft
bepaald, dat alle handelingen, dis er
toe leiden, dat de te velde staande
rogge voor een ander doBl wordt ge
bruikt dan voor menschoiyk voedsel
en met name het maaien van groen»
rogge, tarwe en gerst en het gebrui
ken van deze als veevoeder verboden
is. Een uitzondering maken hierop
slechte die peroeelen tnjjrogge, waan
voor door de desbetreffende cultuur'
commissie aan den eigenaaar d&artoa
esc schriftelijks vergunning is ver
lefctid, welke vöór 15 October moet
zijn aangevraagd.
De broodkaart.
De directeur van het Centraal Brood
kantoor maakt bekend, dat de Brood
kaart van de 28sts week loopt van
24 dezer tot en met 4 October.
Voorlichting van landbouwers.
Het Bureau voor Msdedeellngen in
zake Voedselvooisieclng meldt:
De minister van landbouw heeft de
regeeriugscommlssarisse!), het Toe
wijilngsbareau voor Veevoeder en de
Vee7oederbure»u'a uitgenoodigd, meer
voeling te honden en, voor zooveel
noodig, ta zoeken met de leidende
landbouworganisaties, ten einde voor
het vervolg da landbouwers boter ln
ta Uuhtan ten aanzien van vermeende
grieven, haunerzjjds en hun duidelijk
te maken, waarom bepaalde maat'
regelen, die niet a;.ageuaam zjn voor
de boeren, noodtakeljk zfio, opdat
sldua het wedersjjdsch vertrouwen
worde versterkt en by <?e landbouw
organisaties de lust tot medewerking
worde verhoogd. Aan do Veevoeder
bureau s ls meer ln het bjzocder ver
zocht bij de toewijzing van de hoeveel
heid graan, die aan da boeren wordt
gelaten, er, mot inachtneming der
bestaande voorschriften, ernstig er
naar ta streven, dat de verschillende
bodrjven ln stand blijven en do pro
ductie van granen, peulvruchten en
anders voor de voeding van menrch en
dier otutntbeerljjko gewassen zoo hoog
mogelijk wordt opgevoerd.
De minister en de boerenorganisatiee,
Man meid: uit Den Haag
Op Donderdagmorgen 13 September
vond op het Departement van LN.
en H. cene vergadering plaats onder
presidium van minister Postuum* met
een 25tal voorzitters van de verschil
londe maatschappysn vau landbouw
on van de Boerenbonden in ons land,
by gewoond ook door dan voorzitter en
secretaris van het Nederlandsch Land-
bouwcomité en den Algemssnon Boe
renbond, ter bespreking van de on
derwerpen, die den boerenstand op
het oogenblik in beroering brengen
eu na ecu tijdje, als u hier da baas
sjjt en genoeg van haar hebt, geeft u
haar de bons. Het is een zeer inte
ressante ondernemingnog nooit te
voren heeft een blanke man zoo'n
kans gehad. Aslka Is nog zoo kwaad
niet, omdat zy nu zoo verliefd op u
is; zy ls net als dat meisje in het
lied, als zy goed is, is zjj heel, heel
gced. Er ls in ieder geval niets sudors
aan te doen. Trouw met Aslka of
sterf, hetgeen beteekeat majoor, dat
Jeekie ook sterft en,* voegde hy er
by, z{jn witten bol treurig cchnddend,
„hj houdt ci&hr niet van. Erzjjneen
of twee dingen, waar lk het nog maar
steeds niet over eens heb kannen
worden met my zelf. A's Christen
durf ik hier niet te bidden alt angst
voor de Bocsa's en de Bonsa's sullen
my cog eens grypen, omdat lk Christen
ben, zoo zal de arme Jeekie zich nog
een oc geluk vallen tusschen deze
twee godsdiensten. Da apostelen
gooien hem uit den hemel en Ëonsa
gooien hem uit de hel en waar moet
Jeekie dan heen gaan.
„Ifc weet het werkelijk niet," alt
woordde Alan lachend, niettegenstaan
de z(jn kommer, „maar lk deck, dat
de Bonsa's nog wel ergens een hoekje
voor je zullen kannen vicden. KQk
eens Jeekie, oude schavuit, het spyt
me voor jou, want je bent een goed
vriend voor ma geweost en wj houden
veel van elkander. Maar begrfip dit
goed, ik trouw die vrouw niet, als ik
het maar eecigszins verhinderen kan.
Het is tegen mjjn principes. Ik zal
das tot morgen wachten en van deze
plaats wegloopen. Als da waehten mij
tegen willen houden, zal ik op hen
schieten, zoolang lk nog patronen heb.
Dasrna zal ik vorder gaan, tenzy zj
my doodon."
„01 maar zjj doodeu u nist, ma
joor nooit; zj gooien een deken
over uw hcofd en brengen a a&n de
Asika terug. Het is Jeekie, die zj
dooden zullen, hom levend villen, o
en dan do rest.'
„Ik hoop van slat Jeskie, omdat zy
denken, dat wj denzelfden dag storven
zullen. Maar indien het toch zoo loopt,
kan lk or niets aan doen. Morgan
ochtend loop ik weg, dat ls dus af
gesproken. lk ben moe en ga nu
slapen." Hy wierp zich op zjjn bod
neer en was «poe Jig vast in slasp,
want tg was uitgeput van verdriet
en angst.
Maar Jeekie sliep niet, hoewel hy
eveneens op zjjn bed lag. Integendeel
hy was klaar wakker en dacht n»,
retcschlan ernstiger dan hjj ooit ta
voren gedaan had, want hj was er
zeker van, dat het verbaal, dat jjn
leven afhing van dat van Alan, lang
zamerhand in twQfal getrokken zou
worden en dat z(jn uurtjo spoedig
slaan zou. Hy dacht er over om
Alan's onzinnige poging tot ontvluch-
Aic een verslag dezer bijeenkomst
ontleoDBh w(j het volgende
D» minister zeide deze vergadering
te hebben belegd, tsn einde door een
bespreking der getroffen maatregelen
te kannen voortgaan op den tot dni-
ver govolgden weg van onderlinge
samenwerking. In da eerste pleats
stelt spr. aan da orde het hond :n vaa
eig n gebouwd graer voor het bakien
van brood. Dit kan niet worden toe
gestaan. Heel het volk moet den last
dragon, die het gevolg 1» van hot
stopzetten van den uitvoer van graan
naar Amerika. Spr. verloettda daarna-
hst wo-.-rd sap Ieder, die dit verlangde.
VernchiHende vertegenwoordigers
maakten hiervan gebruik en bjna
etnparlg keurden sj dan maairo«-l
af, dat da boeren verplicht waren
graan af te rtaan. Evanaeco vrtiesden
eattlge sprekers voor iydsl(jk verzet.
De hoer Van Vrelonbnrg (Zaouw-
sche Mg van Landbouw) zelde o.a.
dat di Minister van zijn Vaatsohappy,
dis dsn vorlgsn dag vergaderd he-. tv,
gc»D tegei-warkiH:, zal ondervinden,'
maar acht zich verplicht ronduit zijn
meaning te zeggen. Spreker's bestnur
ls er van overtuigd, dat de maatregel
soo'n verbittering zal bron gen en
zooveel fraude zal ten gevolge hrbben,
dat de Minister niet zal kt-ygen wat
hjj op papier zou verwachten. Dat ls
gesn dreigement, maar da outvacgst
van sprekers woorden ter vergadering
der Maatschappij is van dien aard
geweest, dat it? vreest, dat do Minister
ontzettende tegenwerking sal onder
vinden en eau groote oogst ls alleen te
krjgtn met medewerking der boeren.
Kan de Minister op een of andere
manier nog iets vinder, om de boeren
tegemoet te komen, dan gelooft spr.,
dat de opbrengst enorm zal toenemen.
De minister wees nog eens op den
veranderden toestand door hot stop-
setten van den uitvoer uit Amerifca.
Verandert deze toestand, dan zou spr.
wat de boeren wensuhec weer kurnrn
overwegen. Maar thans heeft hij per zé
iederen korrel noodig voor de voeding
van het geheele Nederlsndscne volk.
Hierna stelde spr. a«n de orde da
bewering, dat het veevoeder veel ta
dunr we». Werd dit vergoad door de
pryzen der prodakten, dan was hier
geen bezwaar tegen. Maar by deze is
de vraag weer wat het land wil be
talen. Istusscben zy» echter vóór er
van eenigo beweging ondrr de bo-ren
sprake wae, ds pryzen verlaagd. Wat
betreft het stellen van mt xlmnmprvjzen
vcor het vrye veevoeder, is spr. bereid
indien afgerondo gegevens hem daar
over bereiken, regelend op te treden.
Vervolgens stelde do m'nister aan
da orde ds prijzen der producten voor
1917 en de ia uitzicht gestelde prijzen
voor 1918
De heer Van Vredenburg zeide o a.
dat na het vastBtellen der prijzen door
het slechte weer do erwtenoogst word
vernield en ds tarweoogst veel heeft
geleden, waarom do pryzen nu te
laag *J».
Algemeen werd erkend, dat voor de
prjtbcpalleg der tarwe, de minister
wei degeiyk overleg hoeft gepleegd
met de landbouwers en hun organisa-
ten te verfidelen door eenvoudig de
Aslka te waarschuwen, maar trots
het egi-Irme, zyn ras eigen, was hy
toch te eeriyk om deze gedachte
wortel te doen vatten in zgu hereens.
Neen, er was ciets aan te doen: indien
de majoor wilde vertrtkksn, moest
de mn.joor vertr-rkken en hy, Jeekie,
moest den prya bal len. Eu hy ver
diende het. Hy was zoo dom geweest
om te Inistertn naar de geheime en
verlokkende ingevingen tan Kleine
Bonna, die hem naar Aeiklland geleid
had.
Op deze wyza verliepen er «enige
uron, die hj voor het meerendeel
doorbracht in droefgeestige beschou
wingen ovar het vermoedeljk tlndo
vaa »5-s loven. Elndeljk word cok b(j
moe, b(j sloot zyn oogen cn begon te
dommelen. Plotseling werd hy er zich
van bewust, dat er een derde persoon
in de kamer was, maar denkend, dat
het slechts de Asika was, die op haag
geheimzinnige manier rondsloop, of
misschien haar geest want hoe
haar l'chssm de kamer binnen kpmen
kon was tem een raadsel bewoog
h] zich niet, maar haalde zwaar adem
ondertussehen een oog halt open
houdend.
(Wordt vervolgd)
