N°. ill 1917
Donderdag 20 September
104de jaargang.
COURANT.
Telefoonnummer 22 Uitgave van do Naaml. Vennootschap .Goesche Courant.* Directeur G. W. van Barnkvild.
(iOESCIIE
Uitgave dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
ultgesonderd op feestdagen,
Pr|s per kwartaal, In Goes 1,—bulten Goes, franco 1,25.
Afsonderlljke nommers 5 cent,
ssesdliig van advertentlBn op Maandaar, Woensdag
en VRIJDAG vddr 13 ueep.
De prgs der gewone advertentiën is van 1-6 regels 62Vs,'ot., elke regel meer
12 H ct. B| directe opgaaf van driemaal plaatsing dorielfde advertentie
wordt de pr|js slechts tweemaal berekend,
Geboorte-, huwelgk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i 1,25 berekend
8ew5«susssasf|i eest.
Zij, die zich met Ingang van
I October op one blad abonnee-
ren ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Aan da abonné's buiten Goes.
Ter besparing van incassokosten
zal voortaan over het abonnements
geld van hen, die niet door tus-
schenkomst van boekhandel of post
administratie de courant lezen, per
halfjaar worden beschikt.
Dir. „G. Crt".
TROONREDE,
uitgesproken bij de gisteren gopende zit
ting van de Staten-Gencraal.
Mijne Heeren
De Koningin heeft ons opgedragen
in haren naam de gewone zitting der
Staten Generaal te openen.
In den korten tijd, sedert Hare
Majesteit persoonlijk in Uw midden
was, is geen belangrijke wijziging ge
komen in den binnen- en buitenland-
schen toestand. De vooruitzichten voor
den komenden winter zijn weinig be
vredigend. De pogingen, van ver
schillende zijde ondernomen om aan de
verschrikkelijke worsteling der volken
een einde te maken, door ons volk met
warme belangstelling begroet, hebben
het beoogde doel nog niet bereikt.
Mij zijn nog steeds verplicht te
midden van elkaar fel bestokende vij
anden ons gereed te houden tot afweer
van mogelijke inbreuk op onze neutra-
traliteit.
De voorziening van ons volk met
levensbehoeften en grondstoffen voor
onze nijverheid, wordt voortdurend
moeilijker. Maatregelen om in den meest
dringenden nood te voorzien, zullen U
weldra worden voorgesteld.
In afwachting van het rapport der
Staatscommissie in zake de salarieering
van de .Rijksambtenaren zal een nieuwe
regeling der duurtetoeslageu aan Uwe
goedkeuring worden onderworpen.
Het verkeer met de koloniën is in
toenemende mate belemmerd. Voor den
afvoer der voortbrengselen van den
Indischen bodem ontbreekt de noodige
scheepsruimte en aanvoer van hetgeen
van elders moet worden ingevoerd kan
niet in voldoende mate plaats vinden.
Meer dan ooit is samenwerking van
allen, zonder onderscheid van klasse
of stand, onmisbaar, om ons te midden
van den stijgenden nood der wereld
staande te houden.
De regeering vertrouwt, mijne Heeren,
met Uwe voorlichting en medewerking,
de onvermijdelijke moeilijkheden te
kunnen overwinnen.
In naam van de Koningin en daartoe
door Haar gemachtigd, verklaren wij
de gewone zitting der Staten-Generaal
te zijn geopend.
Over het algemeen treft ons in deze
troonrede minder de zorg voor een be
trokken worden in den wereldoorlog
dan wel die voor de nooden der be
volking in den komenden strengen
winter.
Slechts waar het onze defensie be
treft, wordt gemeld, dat wij ^ons gereed
moeten houden tot afweer van mogelijke
inbreuk op onze neutraliteit", een
phrase, die zoo vanzelfsprekend is, dat
zij evengoed achterwege had kunnen
blijven.
Maar met een bezorgden blik ziet
de regeering, wat de voorziening der
bevolking aan voedsel en grondstoffen
betreft, den naderenden winter tegemoet.
„De vooruitzichten van den komenden
winter zijn weinig bevredigend. De
voorziening van ons volk met levens
behoeften en grondstoffen voor onze
nijverheid wordt voortdurend moeilijker.
Meer dan ooit is samenwerking van
allen, zonder onderscheid van klasse of
stand, onmisbaar om ons te midden
van den stijgenden nood der wereld
staande te houden".
Die laatste zin voornamelijk geeft
weer waar bet in de naaste toekomst
om gaan zal.
Er zal een tekort zijn voor allen
en bet weinige dat er is, zal eerlijk,
naar gelang der behoefte, gedistribueerd
moeten worden.
Uit deze troonrede blijkt meer dan
ooit de noodzakelijkheid van eerlijke
samenwerking en stipte opvolging der
regeeringsvoorschriften.
Wie zich daaraan onttrekt, pleegt
een misdaad tegenover het geheele
Nederlandse!^ volk.
Buitenland
De str|jd In en buiten Europa.
Do gebeurtenissen volgen elkaar in
Rusland met verrassende snelheid op.
Nauweljjks is generaal Kornilof aan
het hoofd van z|jn getrouwen naar de
hoofdstad opgetrokken, of de voor-
looplge regeering heeft de contra
revolutie reeds onderdrnkt.
Tot een burgeroorlog Is het niet
gekomen, er Is geen bloed gevloeid
van Knssen door Bussen, de troepen
van Koroilof z|)n bem voor het
grootste gedeelte b|j het dalen van
i(]n gelnksion ontrouw geworden en
de generaal self is, naar berichten uit
Petrograd melden, gevangen genomen.
Na dit tooneeltje in de Buisische
geschiedenis, is het scherm gesakt,
maar onmiddellijk daarna Is het weer
gerezen en vertoont zleh een volgend
tragment van het geweldige Bnssiich9
drama, dat de Europeesche toeschou
wera voortdurend In de grootste
spanning hondt.
Wat w|) thans op het Busslsche
staatstooneol aanschouwen is even
verrassend als het optreden en den
val van den opperbevelhebber. Bns
land Is tot een republiek gemaakt.
Bet ls wel een bewijs, dat de dictator
Eerensky zich machtig gevoelt,
ondanks al hst voorgevallene, dat hj
op dit tijdstip eenvomiig Bnsland tot
een republiek verklaard heeft.
Men herinnert zloh hoe na den val
van den Czaar aan grootvorst MIchsë!
den scepter werd aangeboden, doch
hoe deze zich niet beschikbaar wilde
stellen, voor aleer een nader te honden
Constituante zloh over den lateren
regeeringsvorm voor Bnsland zou
hebben altgesproken.
In afwachting van de beslissing
der Constituante, trad toen een voor-
loopigo regeering op en zoo nu en
dan versehenen Bnssische telegram
men, waaruit kon bijkan, dat men
zich drnk bezig hield met organlseeren
en regelen om deze Constituante zoo
spoedig mogeljk in het leven te roepen.
Eerensky gevoelt zleh blijkbaar zoo
krachtig, dat h|j da nltspraak van de
Constituante voorlooplg niet noodig
acht.
Zonder haar heeft hg besloten, dat
de staatsvorm van Bnsland de repu-
bllkelnseha z.l z'jc.
Al blijft deze staatsgreep eenlgssins
govaarlgk, men bedenke daarbij tocb,
dat de dictator de Busslsche grondwet
niet ges-honden neeit om da eenvou
dige reden, dat er nog geen grondwet
was en deze eerst door de Constitu
ante zelf zou worden ontworpen. Over
wegende, zegt Eerensky in zgn mani
fest, dat het noodzazelgk is, het
staatkundige regime in het land nauw
keurig vast te stellen en rekening
houdend met het feit, dat er een alge-
meeno geestdrift bestaat voor het
Bopubltkelnsoha stelsel, die zoo dol
de! jjc bleek b|j de staatsconferentie
te Moskou, verklaart de voorloopige
regeering het politieke stelsel voor
republikelnsch en proclameert z|j in
Bnsland den Bepnbllkeinschen regee
ringsvorm.
De dringende noodzakelijkheid om
onverwgld beslissende maatregelen te
nemen voor het herstel van de ln
gevaar gebrachte orde ln den staat
noopt de voorloopige regeering alle
gezag in handen te stellen van een
regeering van v|jf ministers onder
leiding van den minister-president.
De voornaamste vraagstukken, welke
de voorloopige regeering tot oplossing
moet brengen, i|jn het herstel der orde
in den staat en het opwekken van de
strijdkracht van het leger.
Overtnlgd, dat alleen de concen
tratie van alle levende krachten van
het land dit kan opheffen nlt den
moeilijken toestand, waarin het zich
bevindt, streeft de regeering er naar,
lich aan te vullen met vertegenwoor
digers van alle groepen, die de eenwige
gemeenschappelijke belangen van het
vaderland stellen boven de toevallige,
eigen belangen van partijen en klassen.
Nadere berichten melden, dat Teres-
tsjenko in het oorlogskabinet zitting
beeft als minister van buitenlandseho
zaken.
Zal nu toch nog een bjjeenroeplng
van de constituante plaats hebben,
die de bijzonderheden van den repu-
blikeioschen regeeringsvorm zal vast
stellen?
Eerensky heeft er sich niet over
uitgelaten en ook niet over de ver
houding, waarin de verschillende niet-
Busslsche volken tot de centrale re-
geeriDg zullen staan.
Wel geeft de proclamatie den indruk,
dat Eerensky den oorlog iaan da zijde
der entente onverzwakt zal voortzetten
en naar een Havas-berleht meldt, zou
de dictator zich ook in dien geest
hebben nltgelaten.
Telegrammen over de stemming op
leger en vloot geven de overtuiging,
dat Eerensky, die in de nienwe re
geering zeer sterk op den voorgrond
treedt, bet pleit ook bg de Buaslsche
weermacht heelt gewonnen.
Hg blgkt meer en meer ln do ge
schiedenis der revolntie een Bnselsche
Napoleon te zollen worden, die tot nn
toe zgn tegenstanders zonder bloed
vergieten onschadelgk wist te maken.
Wat betreft de toekomstige staats
regeling van het konlnkrgk Folen,
hebben Duitsohland en Oostenrgk te
Warschaneen proclamatleafgekcndigd.
Waar door den oorlogstoestand ia
Polen nog geen volksvertegenwoordi
ging kon bgeenkomeo, willen de cen-
iralen een regentschapsrasd instellen,
waarvan de leden door de keizers van
Dnltschland en Oostenrgk benoemd
worden. Deze Baad zal den staatsraad
met beslissende stem op wetgevend
gebied bgeenroepen.
Een staatsregeling op democratl-
schen grondslag wordt daarbg toege-
segd.
Het is duldelgk dat de Centralen
aan Folen een bewgs van goede ge
zindheid willen geven, maar even.
duldelgk, dat de Polen wel begrijpen,
dat het komende konlnkrgk niet alleen
door een welwillende beslissing van de
centrale mogendheden -tot stand zal
kannen komen.
Over de toekomst van Folen zslop
de vredesconferentie worden beslist
en bet is te verwachten, dat ook de
Entente dan nog wel eens iets in het
midden zal willen brengen.
De socialist Albert Thomas heeft
medegedeeld, dat het kabinetPain-
levé den steun der sociaal.democraten
zal hebben, wanneer het den natio-
nalen oorlog slechts krachtig voortzet.
De socialisten wenschen een demo-
cratieche bezetting van het oorlogs
kabinet.
Verschillends telegrammen voor
spellen een seer bevredigend antwoord
vaD de Centralen op net Fanselgk
vredesvoorstel.
Naar een Beuter-bericht meldt,
wacht de Entente, alvorens haar eigen
antwoord vast te stellen, dat der
Centrales af.
Van de verschillende gevechtster
reinen worden nog geen veranderingen
van beteekenls gemeld.
Rechtzaken.
Een hardhandige burgemeester.
Voor de Dordtsche rechtbank heeft
terecht gestaan de bnrgemeester van
Glessendam, ter zake van het slaan
of stompen van een paar soldaten.
Op den avond van 31 Mei stonden
twee militairen, behoorende bg ds
interneeringsgroep Hardingsveld, voor
hot huls van den burgemeester met
eenlge meisjes te praten en te schert
sen. Dat lachen en giechelen van de
jongelui scheen ZE.A, te hinderen,
althans, toen hg om kwart voor tien
de blinden voor zgn woning ging
sluiten, gelastte hg da soldaten te
vertrekken, terwgl hg hen met zjjn
wandelstok voortdurend stooten toe.
bracht. Hg achtte het zgn plicht,
wanneer hg dergelgke handelingen
door militairen ln zgn gemeente zag
plegen (hg vermoedde, dat er onbe-
hoorlgke gesprekken gevoerd werden),
die tegen te gaan, desnoods geweld
dadig. Zoo verklaardde hg voor de
rechtbank.
De soldaten beweerden evenwel
geslagen te zgn en niets onbehoorlgks
te hebben gedaan, wat door de als
getuigen gehoorde meisjes werd be
vestigd.
De officier van justitie eischto f20
boete of 20 dagen hechtenis. Mr. J.
F. Rous trad als verdediger op.
Binnenlaad.
Vervalsching veevoeder.
Het Bureau voor modedeelingan
Inzake voedselvoorziening meldt
Naar aanleiding van klachten, dat
door de regeering verstrekte voeder
middelen vervalsebt do boeren bereik
ten, heeft de minister van landbouw
aan den directeur van het Rgksgraan
bnreau opdracht gegeven in overleg
met het Bgkslandbonwprocfetation te
Wageuingen maatregelen te nemen,
opdat bedoelde voedermiddelen alle
onder conttóle worden gesteld en
onvervalscht aan de boeren worden
afgeleverd.
Bovendien is aan het Rgkilaudbouw-
proefstatlon opdracht gegeven aan den
minister voorstellen te doen om ook
de veovoadermiddelen, dia buiten de
door de regeering verstrekte ln den
handel zgn, alle onder contröle te
stellen.
De kolenvoortiening.
Het Dnitsche gezantschap heeft aan
den Haagechen redacteur van Eet
Volk het volgende verklaard:
Do Dnitsche regeering had de
Nederlandsche regeering in de tweede
helft van Juli voorgesteld, tot een
algemeens economische schikking te
geraken, die zoowul de vraagstukken
van den wederzydschen in-en uitvoer
van dn belangrgkste artikelen, als de
daarbg behoorende flaancieele regeling
zou omvatten.
In den loop der onderhandelingen
bleek het noodzakelijk, eerst de kolen-
en krediet-vraagstukken te behande
len, daar het derde deel van de te
treffen schikking de levensmiddelen -
overeenkomst praktisch eerst kon
worden beslist, nadat over het krediet,
in het bgzonder de groote ervan,
overeenstemming zon zgn verkregen.
Wat de kolenleverlng betreft, heeft
Dnltschland verklaard, dat het voor
zich belang heeft bg een zoo groot
mogclgken uitvoer, betgeen ln verband
met den toestand zgner valuta ook
gemakkelgk is te begrijpen. Daar
tegenover moest Dultsebland echter
rekening houden met de booge eischen,
die aan zgn kolen voortbrenging wor
den gesteld, in de eerste plaats met
betrekking tot het blnneulsndseh ver
bruik, dat gevoerd heeft tot een uiterst
strenge rantsosneering van den huis
brand voor alle klassen der bevolking,
voorts tot do behoefte zgner bondge
nooton en ten slotte van die d6r neu-
trale staten.
Bg het in acht nemen van al deze
gezichtspunten kwam Dnltschland tot
de conclnsie, dat het met den besten
wil in niet meer kon toestemmen dan
in een maandelgksoben uitvoer van
200 000 ton DuitBCho en 50,000 ton
Belgische kolen. Dultiohland was
bereid, zich tot 31 Maart 1918 te ver
binden, deze hoeveelheden te leveren.
Met betrekking tot dan prgs der
kolen ging Dnltschland uit van het
beginsel, dat, wanneer het een artikel
vsrscbatt, dat voor het land zelf zoo
buitengewoon waardevol is als de
kolen, een itablllseerlng van zjjn
valuta in Nederland moet worden
verkregen. Dnltschland heeft daarom
(evenals tegenover andere landen, in
het bgzonder tegenover Zwitserland)
er aanspraak op gemaakt, dat voor
de kolen een bepaald bedrag aan
guldens ter beschikking wordt gesteld,
dat gedoeltelgk door betaling ln baar
geld, gedeeltelgk door een krediet
moet worden gedekt. Een Duitsch
bank-consortium zou dan het krediet
opnemen. De voorwaarden, die Dnltsch
land had gesteld voor de grootte en
de verdeallng van het valuta-bedrag
ln koopprgs en krediet, waren in
leder geval volgens Dultscbe opvatting
niet slechts behoorlgk, maar in ver
houding tot datgene, waarin andere
neutrale staten hadden toegestemd,
ook zeer gnnstig.
Toen hebben de onderhandelingen
zoolang geduurd, dat da Dnitsche be
voegde autoriteiten in den ouden
kolenprgs, die gednrende da gevoerde
onderhandelingen betaald was gewor
den, niet meer wilden berusten.
Dnltschland heeft daarom van 15 Sep
tember af den prgs por ton kolen be-
langrgk verhoogd en wel tot een meer
voud van den prgs, die tot dusverre
had gegolden. Aangenomen mag wor
den, dat de nieuwe prgs ongeveer
gelgk komt met de som, die Dnltsch
land aanvankelgk per ton kolen had
geêlscht als gezamenlgke valuta (d. 1.
betaling in baar geld en krediet
tezamen.) Verder mag worden ver
wacht, dat al* eeu overeenkomst over
een algsmeene economische schikking
tnsschen Dnltschland en Nederland
wordt verkregen, Dnltschland met een
behoorlgke verdeeling van den prgi
in betallcg in baar geld en krediet
zal medegaan."
Een Nederlandsche motorlogger tot
tinken gébracht.
Men meldt aan de N.RCt.
Da zeillogger Wiiholmlna KW 79"
heeft te IJmnlden de 14 opvarenden
aangebracht van den motorlogger
.Eendracht 7 VL 211, schipper Lang
broek, toebehoorende aan de reederg
fl. de Eorver te Vlaardlngen, welke
motorlogger Zondagmiddag te 12 unr
door een Dnitsche duikboot met brand
bommen tot zinken is gebracht.
Amerikaansche lijnkoeken.
De minister van L., N. en H. heeft
bepaald, dat de prgs van Amerikaan
sche lgnkoeken, die in de maand
September worden toegewezen, zal
zgn f26 per 100 E.G. basis onbe
paalde merken van La Platasaad ge
slagen, bepaalde merken en soorten,
ook schilvers van de gewone ver
houding.
De Export Centrale.
De minister van landbouw heeft,
mede namens zgn ambtgenooten van
financiën, oorlog, buitenlandsche zaken
en koloniën, aan de Kamers van Koop-
handel toegezonden eon exemplaar
van de concept-ztatuten van de op te
richten Export eentralo.
De minister deelt aan de Kamers
mede, het op prgs te snllen stellen
voor einde September te mogen ver
nemen, of en zoo ja tot welk be
drag het hare bedoeling is deel te
nemen of door hare bemiddeling te
doen deelnemen in het ln art. 5 der
concept-statuten bedoelde kapitaal
der vennootschapen dat eventneele
wgzigingen, welke de algemeeno
vergadering van aandeelhouders iu
de ccscept-statuteu, vóór de defini
tieve vaststelling, mochten willen
aanbrengen, niet de hoofdpunten
zullen kunnen raken.
Distributieregeling voor cement.
De Bgkecommlssie voor Bouwmate
rialen heeft thans, ter vervanging van
do regeling van 5 Mei ƒ.1., de door
haar vastgestelde regeling voor de dis
tributie van cement bekend gemaakt.
Zg heeft een nltvoerige brochure
uitgegoyen en toegelicht. Deze bro.
ohnre is op aanvraag kosteloos ver
krijgbaar ten kantore der Bgkscom-
missie voor Bouwmaterialen te Am
sterdam. Postbus 327.
Voederbieten.
Het bestnur van den Coöperatieven
bond van coöp. land bouw vereeni-
glngen heelt van het ministerie van
landbouw bericht ontvangen, dat er
spoedig maximumprijzen voor voeder
bieten vastgesteld zullen worden.
Opgebracht.
Maandag is het Nederlandsche
stoomschip Groningen, met pyriet van
het Narvik-district naar Amsterdam
bestemd, naar Engeland opgebracht.
Commissaris der Koningin in Drente.
Naar wg vernemen, ls benoemd tot
commissaris van do Koningin in de
provincie Drente mr. J. T. Linthorst
Homan, lid van de Provinciale Staten
van Drente.
De nienwbenoemde ls de zoon van
den onlangs afgetreden commissaris
ln die provincie.
Vee naar Engeland.
Maandagmorgen heeft de Bundvee-
vereeniging van kooplieden en land
bouwers op de Veemarkt alhier over
genomen 120 afgemolken koeion en
40 raskalveren voor den eersten
proefultvoer van vee van hier naar
Engeland De koelen z|jn getaxeerd
op prijzen, loopende van f 130 tot f 285,
de kalveren van f45 tot 183.
De overgenomen koeien en kalveren
zijn per trein naar Hoek van Holland
vervoerd om daar bg de Maatschappij
Vianda geslacht en afgekoeld te wor
den. Met een koslboot worden de
geslachte dieren in convooi naar
Eageland getransporteerd om daar
voot gezamenlgke rekening verkocht
te worden.
De verkoopera waren over het alge
meen tevreden met de tax&tleprgzen.
Elf koelen, die aaugaboden maar te
licht bevonden werden, zgn afgekeurd.
Er moesten Maandagmorgen 180
koeion en 60 kalveren geleverd wor
den, maar doordat de Rundveevereo-
ulglng eertt Zaterdag daarvan beticht