N°. 110 1917
Dinsdag 18 September
104de jaargang.
DE GELE AFGOD
Bij dit ao. behoort een
Bijvoegsel,
FEUILLETON.
Uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Waonsdag- es Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prgn per kwartaal, ln Soes t,hulton Ooen, trance f 1,25.
Afzonderlijke noramc-i 5 sent.
iasendixtg was adveïSantiön op Meesdag, Woeaeddg
en VHIJDAQ vóöï »a «rai.
O# prQs der gewone advortsstlSn la van ï-5 regale 62 i/t ,ct., elke regel meer
12 i/i ct. Bf directe opgeef ven driemaal plaataing dorielfde advertentie
wordt de prjja slecht* tweemaal berekend,
geboorte-, huwelfk- an doodsberichten es de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 rejïlt i f 1,25 berekend
8ow$scsBSstsrsl 5 esnt.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml, Vennootschap .Goesche Courant." Dlrectenr G. W. van Barnsvcld.
De boeren en de
regeeringsmaatregelen
„Hoe genoeglijk rolt het leven des
gerusten Landmans heen", schreef de
dichter Poot eertijds.
Inderdaad, de landman was een
vrijgevochten natuurmensch. Hij kende
geen andere vrees dan dat hel zou
regenen als het droog moest zijn en
dat het droog zou blijven als zijn
akkers het hemelwater van noode had
den.
Hij leefde ouder en boven de wet.
0e fiscus trok hem niet te sterk aan
zijn wambuis, de regeering liet hem
met rust, hij pootte en zaaide wat
hem goeddaebt en last not least, hij
vroeg en verkreeg in vele gevallen de
prijzen, die hij zich had voorgesteld.
Als hij 's avonds gezellig in zijn
huiskamer zat en uitrustte van den
vermoeienden, maar toch ook gezonden
landarbeid, dan stopte hij zijn pijp,
nam zijn krantje, verdiepte zich in de
berichten over de heslommeringen der
stedelingen en prees zich gelukkig,
dat hij in de vrije natuur geen andere
wetten kende dan die, welke onze Lieve
Heer zelf voor ploegen, zaaien en
poten in het hoofd van den boer vast
gelegd had.
Eertijds het begint wat op een
sprookje te lijken had een boer
hooi, tarwe, rogge en allerlei andere
producten, waar hij precies mee doen
kon, wat hij zelf wilde.
Hij kon ze verbouwen of niet ver
bouwen en hij kon er ook de prijzen
voor vragen, die hij zelf verlangde,
mits hij die maar niet zoo hoog stelde,
dat zijn afnemers voortaan naar zijn
concurrenten gingen.
Dat was vóór den oorlog.
Nu zijn de omstandigheden anders
geworden en is de boer geen dictator
meer op zijn eigen hoeve.
N u door het verwoesten van vrucht
bare gronden, door het onttrekken van
duizenden jonge werkkrachten aan den
Landbouw, door het stopzetten van het
transatlantisch verkeer, de honger in
Europa haar intrede gedaanheeft, is
de boer als het ware een fabrikant
van volksvoedsel geworden, die door
allerlei regeeringsmaatregelen gedwon
gen wordt; ten bate van het algemeen
zooveel en zoo goed mogelijk voort te
brengen en dat voor zoo weinig mo
gelijk geld te verkoopen.
Een boer is ook maar een mensch
en wanneer er iemand op zijn hofstede
komt, die zijn hooi weg haalt, zijn
rogge oplaadt, zijn tarwe afneemt, en
hem per slot van rekening nog voor
schrijft hoeveel en wat hij voor een
kleine vergoeding het volgend jaar al
naar het Engelich
van
H. RIDER HAGGARD.
,De lijkstoet ging voorbij ea ver-
dwaen plotseling: In de poort van het
kerkhof. Alan was verbaasd, waarom
zflu neef Haswell niet naast Barbara
gezeten had. Tom drong het ineens
tot hem door, dat hij misschien self
wel in de kist lag en juist op dat
oogenbllk hoorde hij in ziju droom
de Aslka vragen aan Jeekle, wat hij
zag. H(j hoorde daarna Joekie ant
woorden .Een begrafenis in het land,
dat Engeland heet.'
.Van wien Jeekie Na lang aarze
len kwam het antwoord,
,Van een dame, dia seer veel van
mQn meester hield ZQ begraven haar."
.Hoe heette zU, Jeekie?'
.Haar naam was Barbar*."
.Bar bar a, en ja seide, dat zQo
moeder en z\jn znster zoo heetten.
Welke van desa belden wordt be
graven t"
.Geen van hen beiden, o Aslka.
Het is een andere dame, die hem zeer
liefhad en met hem wenschte te
dan niet mag verbouwen, dan toont
een boer wel eens heel leelijke raen-
schelijke karaktereigenschappen.
Dan komt de boer in opstand, dan
gaat hij naar het bestuur van zijn
vakvereeniging, waarnaar hij Vroeger
nooit omkeek, en dan dringt hij aan
op krachtige maatregelen en op pro
testen bij het allerhoogste gezag in
onze residentie.
Dan protesteeren de boeren, dau
gieten zij al hun klachten in een groot
vat en uil dat brouwsel kristaliseert
zich een motie, die zij met de groeten
van alle ter vergadering aanwezigen
aan den minister ter kennisneming
sturen.
De sociaal-democraten, de mannen,
die onder de leuze, dat de werkman
zijn loon moet hebben, voor alle cate
gorieën arbeiders op betere levensvoor
waarden en hoogere loonen aandringen,
hebben met de boeren geen medelijden.
Want de boeren hebben geen honger,
maar de fabrieksarbeiders, de timraer-
liedengezellen en de courantenrond-
brengers hebben dat wel. En zij heb
ben dat juist omdat de boeren bet eten
zoo schaarsch en zoo duur maken, om
dat de boer o eeuwige schande
liever speculatieve handelsgewassen voor
veel geld verbouwt dan tarwe voor
volksvoeding, die slecht betaald wordt,
en in het algemeen omdat alle boeren
O.W.ers zijn, die den staat en hun
medemenschen bedriegen, die de be
lasting ontduiken en onder oogluikend
toezicht van hun boerenminister woeker
winsten maken op de producten, die
voor land en volk in deze tijden nu
eenmaal zoo dringend noodzakelijk zijn.
Een boer, zoo wordt gezegd, klaagt
nu eenmaal uit gewoonte. Let er maar
niet op, want hoe meer je naar hem
kijkt, hoe harder hij begint te jammeren.
Ergo is in het sociaal-democratisch
oog de boer een bandiet, of zooals de
Baanbreker het dezer dagen uitdrukte,
een struikroover.
Wie voor de boeren opkomt, deugt
natuurlijk heelemaal niet en de voor
zitter van de Zeeuwsche Landb.-maat-
schappij, Jhr. Van Vredenburgh, is
daarom, volgens Het Folk, een land
jonker, in de allerergste beteekenis van
het woord natuurlijk.
Wij hebben meermalen het genoegen
gehad algemeene- en ook hoofdbestuurs-
vergaderingeu van de Z. L. M. bij te
wonen en inderdaad is bet ons opge
vallen, dat er veel geklaagd en weinig
geapprecieerd wordt.
Maar, zoo hebhen wij ons op de
protestvergadering van Woensdag o.a.
afgevraagd klaagt de boer steeds ten
onrechte
Het antwoord daarop kan zeer stellig
ontkennend luiden.
Men bedenke toch, dat de onde vrij
heid der boeren aan alle zijden aan
banden gelegd is, en dat wijlen de
dichter Poot, zoo hij nog eens het
trouwen. Daarom ging hj) op reia naar
Afrika. Maar nu ia 3\j dood en bo-
graven in het tooneel wat ik zie.'
.Hceten alle vrouwen in Engeland
Bar-bars, Jeekie?"
.Ja, o Aalka, daar beteekent Bar
bara vrouw."
.Indien je meeater deze Barbare,
liefhad, waarom liep hfl dan van haar
weg Maar wat doet dat er ook eigen
lijk toe, nu zij dood on begraven 1b,
want wit hnnne zielen ook voor
elkander voelen mochten, nog nooit
heeft eon man een doode vrouw lief
gehad, tenzij haar ziel weer in een
ander lichaam overgaat. Dat heb je
zeer goed gezien, Jeekie, en lk zal je
er voor beloonen.'
,Ik heb niet* verdiend, o Aslka,"
zal Jeekie bescheiden, .Ik vertelde n
elecbti wat lk zag, zooals mijn plicht
was. Maar, o Aslka, waarom leest n
deze tooverteekens zelf niet?' vroeg
bi) met leta angstigs in zijn atem.
.Omdat lk niet dnrf, of liever niet
kan,' antwoordde slj trotzeh, ,en
wars nn stil, aiaat, want de maoht der
Goden beheerecht nn mfln ziel.'
Alan droomde vorder. Er verscheen
een groot wond, jnlst zoo een als z'.j
doorgetrokken waren vöör zij aan de
kannibalen kwamen. Onder een van
de boomen was een tent opgeslagen
en In die tent sat Barbara, die schreide.
Een peraoon buiten de tent lichtte het
doek op, Barbara sprong op en greep
akkerleven wilde bezingen, zijn eerste
versregels gevoeglijk kon veranderen
in de verzuchting„hoe vol zorgen
kruipt het leven des geplaagden Land-
mans heen".
Want de boer wordt geplaagd.
Hij heeft hooi moeten leveren, dat
hij niet had, hijheeft rogge moeten
afstaan voor maTs, die hij niet kreeg,
er zijn hem minimumprijzen voor zijn j
producten beloofd, die per slot van j
rekening maximumprijzen bleken, de
verbouw van speculatieve gewasseu is
hem vrijwel verboden, de laatste tarwe,
waar hij zijn brood van bakte, is uit
zijn schuur gehaald, lukraak gekozen
personen taxeeren zijn gewassen en
voor de suikerbieten, die hij aflevert,
kan hij in vele gevallen geeu half
ons pulp als veevoeder meer terug
krijgen.
Is er één bedrijf, waarin de regee
ring zoo sterk, zoo remmend en
euergie-doodend heeft ingegrepen als
in het boerenbedrijf?
Laat het waar zijn, dat er boeren
zijn, die oorlogswinst gemaakt hebben,
dat er boeren zijn, die zich vertellen
als zij hun vijfkoppen graan voor de
regeering uitmeten, maar mag men
dan allen over een kam scheren en
heeft per slot van rekening ook de boer
niet het recht zich te verweren tegen
maatregelen, die op zijn bedrijf een
verlammenden invloed hebben
Als op een scheepswerf de nagel
jongens een halve cent per uur meer
verlangen, dan zeggen de sociaal-demo-
crateu i organiseert U en komt op
voor uwe billijke rechten, maar als de
boeren ter handhaving van hun recht
op bestaan zich organiseeren, dan wordt
die aaneensluit ingj^n vele gevallen be
schouwd als een organisatie, die een
aanslag op de gemeenschap -beoogt.
De boer is nu eenmaal in veler
oogen geen werkman en zijn organi
satie, de organisatie van producenten,
die lijnrecht ageert tegen de belangen
der consumenten, wordt misdadig ge
noemd.
„Weest toch goede vaderlanders, denkt
om de plichten, die in deze tijden
tegenover de gemeenschap op u rusten",
zoo wordt den boeren van alle zijden
toegeroepen.
Maar de boeren zijn goede vader
landers.
Zij hebben reeds voor honderden
millioenen in de crisisuitgaven bijge
dragen, zij lieten zich door de regee
ring op alle mogelijke wijzen aan
banden en ook wel eens in de luren
leggen en zij maakten daarbij minder
misbaar en minder opzichtige reclame
dan de nageljongens die zich een halve
cent per uur te kort gedaan achtten.
Maar zooals wij reeds opmerkten, is
de boer per slot van rekening ook
maar een mensch. Of beter uitgedrukt,
de boer is een stoomketel.
De regeering blaast ei den stoom in
dadelijk de revolver, die naait haar
lag, die zjj op haar borst zette. Een
man trad de tent binnen Alan zag
zichzelfBarbara liet de revolver
vallen en viel t«rng alsof een kogel
haar hart getroffen had. HQ sprong
naar haar toe, doch voor hfl b(j haar
was, was alles reeds verdwenen en
htl hoorde Jeekie zQn leugens op
dreunen voor de Aslka H(j vertelde,
dat het visioen, dat hl] gezien had,
haar voorstelde met zQn meester en
dat z'J in een der kamers van het
Gouden Huis -zaten, met de armen
om elkaar heen geslagen.
Voor de derde maal kwam een droom
Alan als een nevel omhullen. Het waa
hem, alsof hQ gedragen word naar een
andere wereld. Alles om hem heen
was niouw en ongewoon, uitgestrekt,
telkens veranderend, nu lirflelQk dan
weer afschuwwekkend. Hij stond ge
heel alleen op een veld van parelen
en de hemel boven hem werd verlicht
door roede manen, die er all lampen
hingen. Nu begonnen geeaten voorbjj
hom heen te trekken, flfj zag slechts
weinig door hun ongeloofelljke snel
held. maar toch viel hem op hnn
vorstelijke houding en kon h(j hun
muzikaal gelach hooren. Een van
hen kwam naast hem staan Het was
de Aslka, maar duizendmaal mooier;
iQ was gekleed ln al de praebt van
de hel. Met een majestueus gebaar
boog if] zich over hem heen, haar
en de boer verzwelgt alles, totdat de
spanning te groot wordt. Dan moet er
eens een ventiel open om wat te laten
wegvliegen en op alle protestvergade
ringen in de laatste weken gehouden,
zijn die boeren ventieltjes opengezet en
is er ontsnapt, wat men niet langer
in stilte meer wenschte te verkroppen.
Wie eeuige dezer vergaderingen mee
gemaakt heeft, zal niet licht beweren,
dat minister Posthuma een minister
der boeren is.
Hij mag het geweest zijn, hij mag,
als directeur der Centrale Landbouw
Onderlinge in het belang der boeren
gewerkt hebben, hij is thans in het
oog van de landbouwers niets meer en
niets minder op de jongste ver
gadering der Z. L. M. is het in dien
?st uitgedrukt dan een handige
jood, die er hen allemaal heeft laten
invliegen.
Gelukkig kunnen wij op deze pro
testvergaderingen als grondtoon van
alle klachten een in deze moeilijke
tijden aangenaam geluid beluisteren.
Drong niet de heer Welleman op
ernstige bestrijding van fraude en op sa
menwerking met den minister aan en
was het niet de voorzitter der Z. L. M.
zelve, die, wat het verbod van het
behoud van eigen tarwe betreft, op
merkte, dat men door de moeilijke
tijdsomstandigheden op dit punt wel
zal moeten toegeven
Maar de landbouwers zijn lang
zamerhand in een proteststemming
gekomen, die niet gemakkelijk door
redeneering alleen te bedaren is.
Waarom, zoo vragen zij zich af,
moeten alleen wij goede vaderlanders
zijn, waarom moeten alleen wij ons
alle offers ten bate van het algemeen
getroosten en wordt er met onze be
langen geen rekening gehouden, ja,
erger nog, worden wij nog als struikroo-
vers en bandieten gesignaleerd I
Er is een commissie van bekwame
landbouwkundigen geweest, waarin o.a.
ook de Inspecteur van den Landbouw-
zitting had en aan welke commissie
was opgedragen, een behoorlijken prijs
voor de tarwe vast te stellen.
De minister heeft per slot van re
kening, tot schade van de boeren, de
adviezen van deze commissie genegeerd
en het oor geleend aan personen, wier
namen nimmer openlijk genoemd zijn.
Er is een zaaiplan gemaakt, dat
niemand voldeed en dat weg had kun
nen blijven, wanneer de minister een
voudig de prijzen der gewassen voor
de volksvoeding loouend gemaakt had.
Er is een pulpregeling gemaakt door
een commissie uit Den Haag, welker
voorzitter, zooals een der ter vergade
ring aanwezigen het uitdrukte, geen
suikerbiet van een kilo pulp kau on
derscheiden.
Er zijn miuimumprijzen vastgesteld,
die per slot van rekening maximum
prijzen werden en den boer is van
gloeiende oognn flxserdeu da zfjneu
en de doodelljke gear van haar adem
benevelde zQn hoofd en maakte hem
dronken.
ZQ sprak tot hem en haar stem
klonk als het gelald van ver ver
wilderde klokjeB.
„Door vele levens heen, door vele
levenf heen,' aside zj,' met veel
bloed gekocht, met milllocnsn tranen
betaald, maar eindelijk mijn, de Biel,
die ik aueht, om m{|n ziel te troosten
ln de enawigheld. Kom mede naar de
plaaatB, die ik voor u in gereedheid
heb doen brengen, do hel, die bij uw
binnentreden in een hemel herschapen
zal wordenkom, gU die mt) ver
vloekt hebt ea verdrQf do goden, die
mj kwellen, omdat lk hanne dienst
maagd was en die hoopte n te winnen.'
Aldus sprak zfl en hoewel zQu
gsnscho ziel er tegen iu opstand
kwam, Bohoen de gevaarlUke kracht,
die zl) in zich had, hem met haar
mee te trekken naar de plaats, waar
zQ gaan wilde. Opeens verscheen een
licht en dat licht was het gelaat ven
Barbara en met een snelheid, die
"b ij a a nog wonderlijker was dan het
visioen zelf, eindigde plotseltng deze
wilde droom.
Alan bevond zich weer ln zQn eigen
kamer, hoewel hQ zich niet meer wist
te herinneren hoe hj daar gekomen
was.
zijn bodemvoortbrengselen nog ontno
men, wat bij voor eigen gebruik nood
zakelijk achtte.
Dat zijn vele rechtmatige grieven en
zij zijn de laatste weken door het
Nederlandsch Landbouwcomité en op
tal van landbouwvergaderingen in mo
ties aan den minister omgezet.
,Wij zijn", wordt o.a. in de motie
van het Ned. Landbouwcomité gezegd,
„er van overtuigd, dat in veel wat wij
ais uiting van den Nederlandschen
Landbouw schreven, een scherpe kritiek
ligt op de wijze, waarop thans de
landbouwbelangen van regeeringswege
worden verzorgd" en ook de motie
van de Z. L. M. gewaagt van „ver
schillende rechtmatige grieven en wen-
schen, die bij de regeering kenbaar
moeten worden gemaakt".
Laat de regeering thans bedenken,
dat, wanneer de aanvoer van overzee
stop gezet wordt, geheel Nederland
voor zijn voeding afhankelijk is van
de landbouwers.
Eu dat dus in de allereerste plaats
zulke maatregelen dienen getroffen te
worden, dat deze landbouwers niet tot
lijdelijk verzet worden geprikkeld, maar
integendeel worden opgewekt tot meer
dere energie en daardoor tot grootere
productie.
Er moet meer vertrouwen komen
tusschen den minister en de boeren
dan er tot dusverre geweest is.
Gelukkig gaan wij blijkbaar den
goed"en weg op.
Reeds is de prijs .van de maïs, die
de boer als veevoeder kan krijgen, van
f25 op f 18 per 100 K.G. terugge
bracht en het is wellicht een gevolg
van besprekingen, welke de minister
dezer dagen met verschillende land-
bouwautoriteiten heeft gehouden, dat
de garantie-prijzen voor den oogst
1918, zooals uit een mededeeling onder
de rubriek Binnenland in dit nummer
blijkt, herzien en verhoogd zijn.
De minister erkent, dat de omstan
digheden zijn veranderd, waardoor voor
den oogst 1918 de prijs voor tarwe op
f21, voor rogge op f 22 en voor winter-
gerst op f 18,50 per 100 K.G. ge
bracht is.
De prijzen van het broodkoren zijn
daardoor geheel iu overeenstemming
gebracht met de voorstellen van de
zgn. prijzencommissie, waardoor zeker
een ernstige grief der boeren zal zijn
weggenomen.
Zonder een krachtige organisatie en
daardoor een duidelijk kenbaar maken
van hun grieven, zouden de landbouwers
dit resultaat zeker niet bereikt hebben.
Tot slot van onze beschouwingen
willen wij daarom duidelijk in het licht
stellen, dat alleen een goede en krach
tige vakorganisatie de landbouwers in
de toekomst tegen onbillijke regeerings
maatregelen kan beschermen.
Meer en meer wordt dit gelukkig
begrepen.
.Jeekie, wat is er gebeurd vroeg
h{|. „Ik schijn seer busonder gedroomd
te hebben, daar in die schatkamer en
ik heb gehoord, dat je de Aslka de
de ongeloofelfjkste leugens hebt wji-
gemaakt.'
,0 neen, majoor I Jeekie kan niet
jokken, daar li hfj een veel te goloo-
vig Christen voor; h(j vertelde haar
wat bij zag, of hetgeen hij dacht, dat
z{| zien zoa als it) zelf keek, want
als hij zei, dat hy niets zag, zoa zfl
het niet gelooven. En', voegde hij
erbij met een plotselinge vertrouwe
lijkheid, ,wat komt het er op aan,
wat lk haar vertel, zoolang zj het
gelooft en stil Is. Ernstige dingen
maken zulke vrouwen als Aslka altijd
woedend. Jeekie zegt maar, geeft
hen klontjes om op te suigen, en als
zQ later ziek sUn ls het zQn schuld
niet. En sj kreeg klontjes*.
„Heel goed, Jeekie, heel goed, maar
lk raad ja aan om de Aslka niet te
dikwijls voor den mal te houden, want
het zou knnnen gebeuren, dat zjj het
bemerkte. Maar hoe ben lk hier weer
terug gekomen?"
,Net als een slaapwandelaar, majoor.
Eerst ging ij] en u volgde haar, net
als hst lammetje Mary volgde ln het
bekende gedicht.'
(Wordt vervolgd
