N°. 109 1917. Zaterdag 15 September. 104de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
WACHTEN.
GOESCHE
COURANT.
Uitgave deier Oonrant geschiedt Haandag-, Woemdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen!
Prfs per kwartaal, In Goes f 1,bulten Goes, franco f 1,25.
Aïzonderiyks nommeri 6 cent,
i unending van advexientóön |op IMaandBg, Woensdag
en VRIJJDAO töót ia oxen,
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml.
Oeprji der gewone advertentlfinii van 1-S regeli 62i/j;!ct., elke regel meer
12 Vi et. B| directe opgaaf van driemaal plaatiing derxelfde advertentie
wordt de prjji slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwel|k- en doodiberiohten en de daarop betre>lring hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regeli k 1,25 berekend.
3ewlfnn*Herii i «ent.
Vennootschap .Goesohe Contant.' Directeur G. W. van Barnbvzld.
Men schrijft ons
Er zijn ouders, die hun kinderen
africhten tot wonderdiertjes, die allerlei
kunststukken hebben te vertoonen, om
dan te beleven, dat zij die bij 't bezoek,
dat komt, niet willen vertoonen, maar
zich voordoen in al bun hartverkwik
kende domheid, natuurlijkheid en
schuchterheid.
Otte Ernst heeft dit aldus veroor
deeld „Plukt en scheurt toch niet met
uw domme vingers aan de kleine knop
pen, alsof gij niet kunt wachten tot zij
zich openen I Gij armen, die de kiem
haar rust niet laat, ge vraagt niet, wat
iemand kan,maar wat iemand reeds kan",
„Duizendmaal beter, een grooter
teeken van echte liefde dan van eigen
liefde is 't, met den stillen eerbied van
een bewogen hart te wachten tot de
knop vanzelf opengaat".
Aldus Marie Diers, en dit verstandig
woord brengt op het onderwerp
wachten.
Als znlk een kind, dat wij Hef heb
ben, is het leven, ons lieve leven.
Hoevele malen vragen wij bij ons)
kind ons af, hoe 't zich zal ontwikkelen
en hoe ontplooien, wat uit hem zal
groeien met zijn aard, zijn aanleg, zijn
karakter, die wij meenden te kennen.
Hoe zullen de omstandigheden, ervarin
gen en ondervindingen/blijde en droeve,
daarop inwerken, welken invloed zullen
zij oefenen, welke zijde zijner natuur
naar den voorgrond en welke naar den
achtergrond dringen Wat zal van hem
worden en hoe zal 't dat worden f
Wij kannen, mogen weinig anders en
meer bij ons leven dan bij ons kind.
De tijd wil niet, dat wij hem vooruit-
loopen want de tijd brengt alles op
zijn tijd. De tijd wil, dat wij geduld
zullen hebben en wachten, tot hij ons
gelieft te openbaren, wat blijken zal als
't door hem gewilde oogenblik daar is.
Die knop ontplooit zich 't mooist, 't
natuurlijkst, aan welken wij den tijd
laten en gunnen zich te ontplooien,
naar den aard en de natuur van zijn
wezen. Elke overbodige aanraking, nadat
wij de plant zoo goed mogelijk ver
zorgd en beschut hebben, doet meer
kwaad dan goed. De beste tuinman in
deu hof, de beste landman op den akker
des levens weet te wachten, onthoudt
zich van ingrijpen, waar dit overbodig
is en ziet met den stillen eerbied van
een bewogen hart, dat en hoe de vrucht
rijpt.
Te kunnen wachten is een groote
kunst.
Zie eens om li in een drukke wacht
kamer, als de trein vertraging heeft. Er
zijn er, die voortdurend af en aan, uit
en in loopen en den portier telkens
bestormen met de vraag, of hij nu nog
niet komt Er zijn er, die mopperen, dat
't al wéér 't geval is en broeden over
een ingezonden stuk in de krant, waarin
hun overkropt gemoed zich nu toch
eens ten volle zal luchlen. Er zijn er,
die onder elkaar zoo goed als 't gaat
den tijd zien te verdrijven. Ook anderen
zijn er, die bang, dat ze hun aansluiting
zullen missen, zenuwachtig hun spoor
boekje nazien, of en wanneer er nog een
latere trein gaat. Weer anderen, wie
het geval schijnbaar vrij onverschillig
laat, die met dit tijdverlies weinig ver
liezen. Nog anderen onaandoenlijk en
onbewogen. En nog weer anderen, bang
voor allerlei denkbeeldige rampen en
ongelukken. Van den aard der omstan
digheden en van den aard van ons
wezen hangt het af, tot wie wij zullen
behooren.
Of wel, er is geëxamineerd en op
den uitslag wordt gewacht. Er hangt
zooveel van af. Nog eens weer dat
zelfde, vervelende taaie werk, dat al
zoo vaak werd gedaan. Of nieuwe
frissche arbeid, met al de bekoring
daarvan, straks een vrij, zelfstandig
menscb, of de oude dwang, te gaan op
de platgetreden paden.
Om van grooter hoop en erger teleur
stelling niet te spreken.
Onder 't wachten stilde de een luid
ruchtig den ander. Hier een bleek ge
laat, daar een hoogroode blos, hoopvol
wachten daar.
De telegrambesteller brengt het lang
verwachte bericht. Met bevende han
den wordt het re?u geteekend, de om
slag geopend. Men heeft er reeds zoo
lang naar uitgezien 1 Goddank, een
blij bericht. En grootvader schaamt
zich haast voor grootmoeder, dat ook
hij de tranen in de oogen heeft. Maar
't is de eerste, een kind van hun kind.
Wat is dat wachten hun lang gevallen 1
Wat vallen ons de uren en dagen
lang, als 't gaat om een dierbaar leven,
als we moeten wachten op de crisis,
als de dagen, zoo langzaam gaan,
en lang zijn de uren der nachten.
Het leven leert ons wachten, telkens
weer. De kunst is lang, het leven kort,
het langst van al is de levenskunst,
die in zeer veel gevallen is als bij 't
kind, dat als een jonge knop bezig is
en den tijd vraagt, zich te ontwikkelen
èn te ontplooien naar zijn aardde
kunst van wachten. Hoe meer geduld,
hoe minder overbodig ingrijpen, hoe
beter. En intusschen 't zijne hebben
gedaan en nog doen. Aldus den langen
tijd van wachten kort maken. Want
niets duurt zoo lang als de ledige tijd.
Wie veel reist, vooral in 't zuiden
van ons land, ziet dikwijls prieslers of
geestelijken in 'twachtlokaal of den trein
hun tijd van wachten gebruiken tot het
lezen van hun brevier.
Toch een vraag: zou 't voor velen niet
aan te bevelen zijn, ook zulk een klein
boekske met goede gedachten bij zich
te dragen om het die uren, waarin 't
geduld wordt op de proef gesteld, eens
in te zien en op de stemming van
hart en gemoed te laten inwerken. Zou
dat niet kunnen weerhouden van het
doen van overbodige dingen, die meestal
dwaze dingen zijn f Zou dat menig
wachten niet minder lang doen vallen
en 't maken tot een bron van heil
't Zon nog gemakkelijker kunnen
er voor zorg dragen, dat in het ge
heugen des harten zulke goede gedachten
staan gegrift, dat in ons binnenste
staan opgeteekend vriendelijke en wel
dadige herinneringen, die wij door onzen
wil weten te verlevendigen. Hebt gij
daarvoor gezorgd, is uw wil steeds
daartoe hij machte, laat dan uw boekske
maar thuis.
Doch indien niet, of vooreerst nog niet,
schaft dan zulk een boekske aan. Of
beter nog, maakt 't u zelf door daarin
opteteekenen menige goede gedachte,van
anderen en eigene, die u trof. En schrijf
dan op de eerste bladzijde„Geduld
overwint alles". Ja alles, ook het on
geduld van 't wachten, hoe het leven
zich zal ontplooien, uw leven en alle
leven, ook dat van uw kind.
Buitenland.
De strtyd ln en balten Enropa.
Het zgn belangrijke berichten, die
nit het oude Cxarenrijk tot ons komen.
Kuiland staat, als alle voorteekenen
ons niet bedriegen, aan den rand van
een burgeroorlog.
De twee groote figuren van bet In
teressante spel, dat zich nu ln Bus-
land afspeelt, de twee koningen nit
de Russische schaakpartij, waar de
rechtiehen den strijd met de linker
groepen hebben aangebonden, zijn
Kornllof en Kerensky, de opperbevel
hebber en de dictator.
In tgden van revolutie, in tgden
van een plotselinge algeheele omwen
teling treden altgd eenlg personen op
den voorgrond, die als bet ware door
hun organiseerende talenten voor het
revolntletgdperk zijn geschapen.
Zooals na de groote Fransehe revo
lutie een Bonaparte het ln een oogen
blik van eenvoudig soldaat tot keiaer
bracht, is de socialist Keren sky, dank
ag aljn oratorische talenten, ln weinige
maanden de dictator van geheel Bus-
land geworden.
Maar nog ls het brouwsel in den
Busslschen heksenketel niet tot rust
gekomen, nog heeft het alch niet tot
een vaste overzichtelijke massa ge-
krlstallseerd, nog bruischt en kookt
het in dien ketel en de figuren, die
heden bovendrijven, worden morgen
weer naar beneden getrokken om door
anderen te worden vervangen.
De cirkelgang in cle Russische
revolutie is bijna voltooid. Vsn Kar-
nisky kan het in korten tgd tot een
absoluut heerscher komen en het was
te verwachten, dat, wanneer naast de
zeer opmerkelijke figuur van dezen
sociaal democraat een even krachtige
persoonlijkheid op den voorgrond
trad, Rutland het terrein van een
burgeroorlog zou worden, die onbe
grensde mogelijkheden nog ln zijn
schoot verborgen houdt.
Die krachtige persoonlijkheid is in
Rusland op den voorgrond gekomen
ln den persoon van Kornllof, den
opperbevelhebber.
Kerensky en Kornllof, twee uit de
revolutie geboren machthebbers, twee
krachtige figuren nlt het huidige
woelige tgdperk, betwisten elkaar
thans de oppermacht in den staat.
Op da onlangs te Motkon gohonden
conferentie waar Kerenokyde tegen
woordigheid van Kornllof niet nood
zakelijk achtte, kwam de opperbevel
hebber ongevraagd dn militaire be-
langen bepleiten en liet zieh huldigen
op de w{ze als de oude vorsten dat
gewoon waren.
Ofschoon het op die conferentie
niet tot nlting kwam, bleek toen reeds
dat er tussehea den dictator en den
opperbevelhebber iets broeide, dat op
een goeden dag tot een uitbarsting
zon komen.
Kornllof had zich tot nn toe steeds
voorgedaan als een groot vriend van
den dictator en was, omdat elke poli
tieke bijbedoeling bem vreemd scheen,
door Kerensky met het Russische
opperbevel belast.
Wij meldden reeds, hoe thans de
generaal voor zich zelf een militair
dictatorschap elschte en hoe, toen
Kerensky weigerde dearaan te vol
doen en Kornilof van het opporbevel
ontsloeg, deze met een groot deel
zijner troepen naar de hoofdstad op
rokte om zich met geweld van het
hoogste gezag ln den staat meester
te maken.
Zooals het by een revolutie steeds
gaat, ia de eigenlgke bewerker daar
van zeer spoedig van het staatstoo-
neel verdreven.
Zoo is in Rusland de Doema spoedig
op zflde geschoveD en vervangen door
een revolutionair comité, dat zLch de
contröle van den Raad van Arbeiders
en Soldaten moest getroosten.
In den strijd tussehen belde licha
men werkte KereDSky zich naar bo
ven. H{j bracht de massa tot bezin
ning en overtuigde het volk er van
dat eendracht noodzakelijk was om
den boitenlandschen vgand met suoces
te kunnen bestryden.
Door de aotie der maximalisten
wonnen de tegenstanders van de
revolutie en ook de Doema aan kraeht.
Da reehtsche partjen, benevens de
Doema scharen zich thans aan Kor-
nilofs egde, terwjjl Kerensky den stenn
geniet van de Boelaal-democraten, een
groot deel van het leger en de ka-
detten.
De generaal Klembowsky, wien
Kerensky het opperbevel had opge
dragen, heeft dit geweigerd en zich
by Kornllof aangesloten.
De pers der entente is begrgpelgker-
wgxe over bet gebeurde zeer ver
schillend te spreken. Want het hangt
geheel van het verdere verloop van
dezen str(jd af of de entente er al
dan n'et bg zal winneD.
Weet Kornllof zloh te handhaven,
dan zal een versterking van het leger
tegen den bnltenlandschen vijand niet
uitblijvenvoert het geschil echter
tot een langdnrigen, bloedlgen burger
oorlog, dan zal het toch reeds zoo
verzwakte Upland een gemakkelijke
prooi der centralen worden.
Dat deze by Riga aarzelen voort te
rakken, zal niemand verwonderen.
Wanneer de Rnssische soldaten el
kaar telgfgaan, kannen de Daltschers
hnn troepen beter elders gebrnlken.
De frankfurter Zeüung, de toestan
den in Rusland besprekend, is' van
meeclng, dat wanneer een. militaire
dictatuur ln Rusland tot stand moeht
komen, men zal moeten beginnen met
te trachten militaire successen te be
halen, wat het blad voor het Russische
leger thans onbereikbaar noemt.
De telegrammen nit Rusland teeke
nen inmiddels den ernst van den toe
stand. De troepen van Kornllof nade
ren de hoofdstad en de regeering
heeft gelast Kornilof en andere gene
raals wegens rebellie te vervolgen.
Kerensky heeft de troepen, die aan
de voorlooplge regesring trouw bleven,
en het garnizoen van Petersburg onder
de wapens geroepen, en gesteund door
de Sovjets, die by voor zich heeft
weten te winnen, rukt by op, om Kor
nllof te ontmoeten, wiens legen tus
sehen Loega en Petersburg staan. Men
verwacht een ontmoeting, een botsing,
een stryd, ln het gebied tnsschen
Petersburg en Loega.
Een tweetal gewezen grootvorsten
zyn veiligheidshalve naar het mini
sterie van binnenlandsche zaken
overgebracht.
Ook te Moskou is thans do staat van
beleg afgekondigd.
Uit het Zwaedsebs antwoord op de
ernstige beschuldigingen dezer dagen
tegen de Zweedsche regeering geuit,
blijkt, dat de minister van bnlten-
lasdsehe zaken zich eenvoudig van de
zaak afmaakt met de mededeel'ng,
dat hj zich niet bewust was van den
ernst zjjner handelingen. Hy meende,
dat hy doen mocht zooals h$ deed en
verzekerde van den Inhoud der door
hem overgebrachte telegrammen ge
heel onkundig te xljs geweest.
Dat een dergelijk antwoord een
ongnnstlgen Indruk gemaakt heeft,
behoeft geen verwondering te baren.
In Frankryk is Palnlevé er ten slotte
in geslaagd een kabinet te vormen. Het
schijnt ln Frankrijk op het oogenblik
Uiterst moellgk te ejju een ministerie
■amen te stellen, dat aan alle eischen
der sociaal democraten voldoen kan.
Vooral Ribot, die thans minister van
bnitenlandBche zaken is geworden, kan
weinig goed meer doen.
Van de ironten worden geen wijzi
gingen van beteekenis gemeld.
Stadnieuws,
BOITENOBWON* ALGBMÏENit VBRÖADg-
RING DZR ZBIDWSOHE LANDBOUW
MAATSCHAPPIJ.
(Slot.)
De heer De Bruyne wees er op, dat
hjj het met de regeering eens was,
dat het leger goed gevoed moet wor
den. Maar de landbouwers zyn ook
directe verdedigers van bet vaderland
en wel tegen den verschrikkeiyken
vjandden honger.
Voedt dus de landbouwers even goed
als het leger. De landbouwers hebben
een zware dagtaak van 16 aren.
Zg hebben geen behoefte aan den
nlenwen tgd. De heer'Stork behoeft
ln de le kamer er niet op aan te
dringen, dat zg nog een aartje vroe
ger opstaan.
Het regeeringsbrood is niet steeds
gosd verkrygbaar. De minister moet
den landbouwers tarwe voor eigen
gebrnlk laten. Doet hy dat niet, dan
is leideiyk verzet niet altgesloten.
De heer Moerman van Noordwelle
verklaarde, dat men daar geen regee.
ringsmeel kan krggen. De landbouwers
hebben tarwe te kort.
In Noordwelle was een dametje, dat
om negen uur opstaat en aan spreker
vroeghebben de landbouwers aan
twee ons brood niet genoeg? Spreker
antwoorddedat hebben zg al op als
U opstaat.
De voorzitter beloofde den minister
te zullen mededeelen, dat hy den maat
regel verkeerd achtte. Maar toch
wilde spreker aandringen zich niet te
verzetten wanneer, de minister niet
toegeeft. Spreker zal den minister
voorstellen, de tarwe aan de landbou
wers te laten onder goede contröle,
dat zg niet meer krygen dan de
stedelingen.
Krggt men die gunst, dan mag er
niet gesmokkeld worden.
De heer Dorst wilde een oplossing
zoeken ln het omslaan van de geheels
hoeveelheid tarwe over de geheele
bevolking.
De heer Dekker uit Axel zeids,
deel uit te maken van de levens
middelen vereénlging. Zgn meening
was, dat het den minister niet zal
gelukken de landbouwers te weer
houden van hnn eigen graan te stelen-
Hy maakt dieven van eeriyke men
seden (daverend applaus).
Een Rykslandbouwleeraar, de heer
Nobel, aldus spreker, heeft verschil
lende maaltydeu voor de landbouwers
vastgesteld. Zg zgn beslist onvoldoende,
wat spreker met verschillende voor
beelden illustreerde.
De heer Welleman meende, dat
wanneer ooit een regeeringsmaatregel
noodzakeiyk ls, het thans wel deze
is, dat alle Nederlandera-op geiyken
voet behandeld worden.
Aan alle praatjes van ondervoeding
gelooft spreker niet. Laat men op
ruimo wgze aanvullingskaarten geven.
De regeering zal wel meewerken.
Spreker wilde ln het publiek zeggen,
dat hg met verschillende boeren geen
medelijden heeft. Er zyn er, die al
brood van hun nieuwe tarwe eten.
De groote grief van de zandboeren is
hst afstaan van rogge voor mafs, die
niet komt en ook, dat de boeren bet
overmaalsel van de tarwe niet als
voer mogen hebben. Wanneer de
uitvoer van vele maatregelen ln han
den der vakveroeciging gebracht
wordt, zal men tot beter resultaat
komen. De boeren vakorganisatie kan
beter fraude ontdekken en straffen
dan regeeringspersonen.
Wy gaan een ernstigen winter tege
moet en in de vakveresniglng moet
men zeggen is een maatregel in bet
algemeen belang, zoo ja, dan znllen
wfi medewerken.
Laten «y ons voor alles Nederlan
ders voelen.
De heer Van Westen herinnerde er
aan hoe groote ontevredenheid het
wekt, wanneer de boer moet afstaan,
wat hg zelf gezaaid en voortgebracht
heeft. Den boeren mag men niet be
letten te eten van de producten, die
ze zelf verbouwen. Gaat de minister
op den ingeslagen weg voort, dan
liggen de windmolens stil. De fabrieken
moeten malen en er zyn geen kolen.
Laat men by den konden winter ook
daarmede spaarzaam zyn. Laat de
minister desnoods een mengsel geven.
Een dorstige os mag niet gemnllband
worden,
De voorzitter vroeg de vergadering
of hg bg den minister op wijziging
van den maatregel moet aandringen.
(Daverend applans.)
De voorzitter beloofde dit te zullen
doen.
Aan de orde was vervolgens de be
spreking van de prgzen der veevoeder-
artikelen in verhouding tot de afge
keurde granen.
De voorzitter was van meening, dat
men te dien opzichte over den minis
ter tevreden kan zgn (applans),
Da garantlepryzen der aardappelen
besprekende, wees de voorzitter er
op, dat de regeering aardappels
wenscht en een bebcoriyken prjs vast
stelde, maar dat zy nu beneden den
minimumprys worden verkocht.
De boeren zyn er ln geloopen. Er
moeten goede prgzen tgdlg vastgesteld
worden. Er is den boeren f 6 beloofd
en nu op 12 Sept. is. die prys niet
gehandhaafd. Dit geeft wantrouwen
en ls de oorzaak, dat men het volgend
jaar.minder aardappels zal verbouwen.
Spreker wil by den minister op
goede prgzen aandringen.
De heer Dorst meende, dat het
volgend jaar grove aardappelen ver
bouwd zullen worden, als er geen
andere prijsregeling komt. Die van de
bonte en de blauwe dient verhoogd
te worden.
De heer Vogelaar bepleitte goede
trouw in den handel. De boeren
rekenen er op, dat geleverd zal wor
den, wat beloofd is. Wanneer de
handelaren den prys willekeurig ver
lagen moeten zy van de hofstede
gejaagd worden. Welk reeht heeft de
regeering dan om te doen als deze
bandelaars Wanneer de regeering een
prys van 6 et. voor kleiaardappelen
vaststelde en de boeren er op
vertrouwd hebben en goed geteelt
hebben, ook vroege aardappelen,
moeten de boeren er door de regee
ring niet inloopen. De regeerlngs-
handellngen zgn toeh geen jodenzaak1
jes. Hier kan niet gesproken worden
van boerenbedrog, maar van regee-
ringsbedrog.
Spreker bepleitte ten slotte prys-
verhooglng om te voorkomen, dat
alleen slechte soorten verbouwd zullen
worden, en wees er op, dat door
allerlei maatregelen vroege aardappe
len meermalen voor de varkens ge
voerd moesten worden.
Spreker ls groot aardappelverbou
wer, maar wanneer er geen verande
ring komt, zal by het volgend jaar
niet meer verbouwen. Er moet meer
voeling dan tot dusverre zgn.
ln bespreking kwam vervolgens de
prys der kunstmeststoffen.
De voorzitter hoorde reeds van
plannen óm die kunstmeststoffers te
weigeren.
Dat zou hy betrenren. Trouwens, er
zouden wel anderen zgn, die ze zouden
willen aannemen. Laat men bg de
regeering op biligke pryxen aan
dringen.
De heer Van Genderen Stort wees
er op, dat als de regeering kunst
meststoffen voor lagen pry* aflevert,
