N°. 102 1917.
Donderdag 30 Augustus.
104da jaargang.
FEUILLETON
DE GELE AFGOD
fiöESCHË
Uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en VrUdagarond
uitgezonderd op feestdagen;
Prf» per kwartaal, in Goes f 1,buiten Goes, franco f 1,25.
Afsonderiyke nommert 5 sant,
fxutending the advoi-ie/iUSn op IMaandag, Woenudsur
an VRIJDAG vóöf 19 uren.
Depryz der gewone advortantién is van I-B regels S3 Va et., elke regel meer
12 i/t ct. Bf directe opgaaf Tan driemaal plaatsing derzelfde advertentie
wordt 'de prijs slechts tweemaal berekend
Geboorte-, huwelfk- en doodsberichten en de daarop betrskking hebbende
dankbetuigingen worden ran I—SO regels i 1,25 beraVend
Sswlsonmaersl 6 «eet.
Telefoonnummer 22,
üitgave van de Naaml. Vennootschap .Goeiche Courant." Directeur G. W. van Barnzvbld.
Buitenland.
De strijd in en baiten Europa.
Het is by het uitbreken van den
oorlog onomstooteiyk gebleken, dat
het de regeeringea eu niet de volke
ren zijn, die deu oorlog maken.
De volkeren zelf hebban dezen
massa-moord niet gewild, zij hadden
er geen enkel voordeel bij sn droegen
Blechts de zware lasten, de offers aan
goed en bloed, die de oorlog na een
maal van allen, die daarby betrokken
»yn, voor sich opeiseht.
Wy spreken hier niet van de zaken-
menschen, die juist door den oorlog
hun kapitalen zagen vergrooten, dis
nit de byzoudere tijdsomstandigheden
een voordeel voor zich zelf wisten te
behalen, voor wie de ooriog langza
merhand een iaetor van bestaan en
welvaart is geworden en dia daarom
dien oorlog als een sociaal nuttige
instelling zullen propageeren.
Zy bezien dezen mensehenmoord
veelal met de oogen van het eigen,
belang en lag het aan hen, dan zou
na het sluiten van den vrede een
volgende ttrgd niet lang meer op zich
laten wachten.
Van deze sflda zal steeds het oor
logsgevaar bljvoa dreigen en het zou
zeker wenscheiyk zijn, wanneer iedere
strfldvoerende mogendheid, bfj het
verklaren van een oorlog, tegelyker-
t8d ren wet maakte, waarbij bepaald
werd, dat niemand, in verband met
den gevechtstoestand, winsten boven
een vastgesteld percentage zon mogen
maken.
Geld is een machtige factor, die
niet ten onrechte door onze voorouders
reeds de zenuw van den oorlog ge
noemd werd.
Schakel het geld, en wat daarvoor
verkregen kan worden, nit en de
prikkel tot den oorlog zal voor een
zeer groot deel verdwenen zijn.
Maar wanneer wy over hot volk
spreken, dat dezen oorlog niet ge
maakt heeft, dan bedoelen wy de
groote massa, die in haar hart dezen
volkerenmoord verafschuwt, de groote
massa, die per slot van rekening den
eigenlijken strQd kan uitvechten,
de mannen, die alt hna werkkring
weggerukt, han leven en gezondheid
op hei bloedigs, ongure gevechtster
rein mogen wagen.
Eg ook de anderen, de aehtar-
biyvenden, mensehen met kleine in
komens, die door d6n oorlog van dag
tot dag de levensstandaard naar boven
zien gaan, die gebrek en bllende in
hnn kleine woningen zien binnen
sluipen en bg het algemeen tekort
niet meer by machte z{jn, in de meest
noodzakeiyke behoeften van zteh en
hun gezin te voorzien.
Dat s(|n de ergste slachtoffers van
den oorlog, de mannen, dia by bet
nitbreken daarvan niet gekend zyn,
maar op wier schouders ten slotte de
zware taak zal rnsten om den nit het
spoor geraakten wagen weer op den
goeden weg te krygen.
Dat is de groote massa van het volk,
67
naar het Engelich
VAN
H. RIDER HAGGARD.
„Zie je niet Jeekie, dat er na eens
kans ie, hoewel een zeer geringe, om
een boodschap naar de kast te zenden
Het is ook daideiyk, dat als het ons
nog eens gelakt om te ontsnappen,
wy tooh onmogeiyk die zware zakken
mee kannen nemen, terwyi als het
vooruit gezonden wordt, nog een ge
deelte mistehlen zyn bestemming be
reikt. In ieder geval zullen w(j het
verpakken Jeekie; dan hebben we
tenminste nog eenz iets te doen. Ga
nu en zend. een boodsehap aan de
Asika, en vraag haar of zy ons eenige
timmerlieden zenden wil en een hoe
veelheid flink stevig hout."
De boodschap werd gezonden en
een nnr later kwamen een twaalftal
van de bekwaamste handwerklieden
met hunne primitieve gereedschappen
en met een aantal planken van een
zoort yzerhont. ZB bogen nederig voor
Alan, daarna stond hnn aanvoerder
op en begon dadeiyk met een ga-
merkte lat de maat van Jeekie te
nemen. Deze waardige persoon sprong
terng en vroeg wat z(j in den naam
de arbeiders in de allereerste plaats,
die dezen oorlog verioelen, waarvan
een deel zich wel voor geruimen tyd
door de geestdriftige redevoeringen
van staatslieden en diplomaten tot
enthousiasme laat opzwepen, maar
waarby de reactie zich daarna ook
weer dei te Btsrker zal laten gevoelen.
Het is een gelukkig versGhfaiel,
dat vanuit de arbeiderskringen steeds
meer stemmen opgaan, die om vrede
roepen en wanneer de regeeringen
niet naar deze stemmen luisteren sn
hna eigen weg bJij ven gaan, is het
zeer zeker, dat het volk ten slotte zelf
tot den vrede zal besluiten.
Hebben wy in Rusland al niet ge
zien, dat het ontevreden volk ten slotte
zeli do teugels van het bewind in han
den neemt, wanneer het meent, dat
het staatsschip een verkeerden koers
volgt
Het volk zal in de naazte toekomst
zyn stem doen hooren en hoe kost-
zichtiger de regeerlugen tegenover de
groote arbeidersmassa zijn, hoe grooter
moeiiykheden zy het bij haar vredes
pogingen in den weg leggen, des te
sterker zal de Inwendige kracht van
de massa worden en des te Inlder zal
alom het roepen om den vrede klinken.
Het getnigt daarom van zoo groote
kortzichtigheid, dat de regeeriagen
der entente-mogendheden met alt-
zondering van Rnsland de passen
voor de Stockholmsehe vredesconfe
rentie weigerden. Want daardoor grooit
het verlangen by de arbeiders om wel
naar die conferentie te gaan en wordt
het verlangen naar den vrede in de
parig sterker.
Terzslidertyd wint de oppositie
tegen do regeering veld en wanneer
deze blijft weigeren, ieder bemidde
lingsvoorstel in overweging te nemen,
komen nazst de groote Internationale
oorlog de binnenlandiche oorlogen te
voorsehyn, de oneenigheden tnssehen
do regeeringen, die van geen itak!og
dar vyxndeiykhadec willen weten en
de arbeidersorganisaties, die steeds
luider om den vrede roepen.
Die binnenlandsche oneenigheld,
waarbQ het volk, als de grootste macht
in den staat, ten slotte de overwin-
nind moet behalen, beginnen nu reeds
tot uiting te komen.
De socialisten der entente-mogend
heden znllen dezer dagen te Londen
vergaderen en o.a. het vredeamemo-
randum der Brltsche arbeiden be-
zpreken. Zy zullen hun toekomstige
gadragBiyn vaststellen niet alleen ten
opzichte van de Stockholmsehe con
ferentie, maar ook ten opzichte van
de vredesbeweging en de samenwer
king met de regaeringen.
De arbeidersministeri, die in de
regeerflagen zitting hebben, hebben
een machtige party tegen zich ge
kregen en het zal de vraag zyn of
zy hun zetels zullen kunnen behooden.
De Britsche regearlng zal langzamer
hand bemerken, dat het niet voldoende
is, de arbeidersleiders te vriend te
houden, maar dat zB wel dogeiyk
heeft te luisteren, naar de stemmen,
die nit het volk zelf opgaan, het volk,
van Bonsa klein of groot toch aan
het doen waren De man antwoordde
daarop nederig, dat de Asika gezegd
had, dat zy gedacht had, dat de blanke
heer het hout noodig had om een kist
te maken voor zyn knecht, daar deze,
de voornoemde knecht, haar dien
morgen beleedigd bad, en zy ver
onderstelde, dst de blanke heer hem
op grond daarvan dooden wilde of
hem mlssohlau levend wilde begraven.
,0, lieve hemel I* zeide Jeekie, ter
wijl zyn knieën tegen elkaar bibher-
den, „o, lieve hemelwaar moet dat
naar toe. ZB dankt, dat a my levend
begraven wilt. Dat beteekent, dat
zy genoeg van Jeekie heeft, omdat
hy daar zit en dnimpje draait, terwyi
zy n alleen met zich hebben wil. O
ja, ik doorzie haar spel heel goed*.
„Wel Jeekie', zeide Alan, terwyi hy
zoo luid lachte, dat zyn masker bijt,a
afviel, ,ja moet oppassen, want je zei
me zoo jnist, dat de Asika geen wei
felende blanke, vrouw is en nooit van
meening verandert. Zeg aan dezen
man, dat hy de Asika vertelt, dat er
hier een vergissing plaats gevonden
heeft en dat, hoe gaarne ik haar ook
van dienst wil zyn, ik jou niet be
graven kan, omdat my voorspeld is
geworden, dat op den dag, dat gy
begraven wordt, ik ook hegraven zal
worden, en datje daarom moet biy ven
leven*.
,Dat is een prachtige nitvindlng,
majoor", zeide Jeekie opgelucht. ,Op
dat zoonoodig zyn onwillige leiders
overboord werpt en wiens stuwende
kracht in de richting van een spoa-
digen vrede ten slo te de onwillige
regeeringen ten val z 1 brengen.
Gelukkig wordt ook in liberale
Engalseha kringen een toenemend
verlangen naar een spoedlgen, voor
alle partyen aacnecjoiykan vrede
geconstateerd.
De Oostearykers z'Jn genoodzaakt
geweest, don strategisch waardevollen
berg Monte Santo in handen der
Italianen te laten.
Naar het Berliner Tageblatt weet
mede te deeien, zouden de Oosten-
rykers besloten hebben om donge-
heelen voornltsiskendeu sector, die
tnssehen Plava naar de Isonzo voor
uitsprong, terug te trekken, en zon
de aehterwaartscha oeweglng over
een diepte van twintig tot zeB en
twintig È.M geschieden. De Oosten -
rykers zouden van hnn front dus een
rechte lyn willen maken, maar daar
de Italianen da hoogvlakte van Bain-
zltza bedreigen, is op het Noordeiyk
uiteinde van die lyn al weer een bocht
ontstaan, waardoor een nieuwe boog
in hot front kan komen, die door de
aanvallers nog sterker dan tot dus
verre onder vuur genomen kan wor
den. De Ooitem-jjkers zouden wel zoo
verstandig gedaan hebben, wanneer
2Ü het Dnltsuhe voorbeeld op het
Westelijk front gevolgd hadden en
vóór een verwacht offenalet, maar niet
tydens den aanval teruggetrokken
waren alt onhoudbaar gebleken stel
lingen.
Thans krBgt het gebeurde zeer
sterk het aanziet: van een Italiaansche
overwinning en ook de omstandigheid,
dat de Italianen vele kanonnen bnit
maakten, doet hen met reden van een
gedwongen OostenrBkschen terng.
tocht Spreken.
Op hst Westelijk front wordt hevig
om het bezit van Beanmont gestreden.
Op belde Maasoevers biyft het vnur
levendig.
Binnenland.
Oliesaden.
De minister van L„ N. en H. maakt
bekend, dat behalve do in zyn be
kendmakingen van 1 en 13 dezer
genoemde prodneten van den oogst
1917 ook zyn of worden in bezit go-
nomen iclandsch koolzaad, raapzaad,
boterzaad, dederzaad, blanwmaanzaad
en ïyuzaad, afkomstig van vroegere
oogsten, alsmede de verwerkingspro-
dncten van genoemde prodneten, voor-
zoover zy afkomstig zyn van den oogst
1917.
In elke provincie is de regeericgs-
eommissaris voor de ryksgraanvor-
zameling belast met de inbezitneming
en verzameling van genoemde pro
ducten.
De minister wyst belanghebbenden
met nadruk erop, dat het verbruik of
de aflevering van deze producten azn
andere personen dan bedoelde reges-
het oogenbllk wenscht zy n nog niet
begraven te zien; misschien het vol
gend jaar," maar nu nog niet. Ik zal
het hem zeggen'. En dat deed hy
dan ook met veel ophef.
Toen dit misverstand opgehelderd
was, legden zy de timmerlui nit wat
zy van hen verlangden. Eerst werd
het goud uit de zakken gesehad,
waarin de priesters het gebracht had
den en waarin het tot nu toe bewaard
was. Daarna werd het in hoopjes ver
deeld, die leder ongeveer veertig pond
wogen, een gewicht, dat met de kist
mede een behooriyke last voor één
persoon iBn zou, vond Alan. Er waren
drle-en-vyftig van zulke hoopjes en
Alan had uitgerekend, dat dit een
totale som van 100.000 nitmaakte.
Daarna werden de timmerlui aan het
werk gezet om een modelkist te maken,
wat spoedig genoeg gedaan was. zy
zaagden het hont met hunne primi
tieve zagen even vlug als een Earo-
peesch handswerksman dat doen zou,
om het daarna Btevig in elkaar te
zetten mat ebbenhouten pinnen. Da
gaten maakten zy met gloeiende
yzors. Het resultaat was, dat spoedig
een kist gereed stond, die bestand
was tegen ruw gebruik, en eenmaal
dicht gemaakt, alleen te openen zou
zBn met een hamer en een beitel.
Twee dagen verliepen er met kisten
maken. Toen iedere kist gevold en
dichtgetimmerd was, (het goud er in
was in zaagsel verpakt om het ram-
ringscommissarisien voor hen de meeat
ernstige gevolgen na zich zon knnnen
sloepen en zy zich bloot stellen aan
strafrechterlijke vervolging.
Lichting 1910.
(Officieel). De dienstplichtigen van
de bereden corpsen van de lichting
1910 zuilea, met uitsondering van de
onderofficieren, omstreeks begin Oc
tober a.s. met onbepaald (klein) verlof
worden gezonden.
Broodkaarten.
De minister van L., N. en H. heeft
bepaald
met ingang van 2 September as.
zal de hoeveelheid brood, op een
broodkaart te verkrijgen, moeten
strekken voor een tydeduur van elf
dagen, niettegenstaande op de kaart
staat vermeld, dat zy geldig is voor
een week
mitsdien wordt de geldigheidsduur
der broodkaarten, te beginnen met 2
September a.s.
dis waarop vermeld staatvoor de
26ste weeks van 2 tot en met 12
September
die waarop vermeldvoor de 27ste
weekvan 13 tot en met 23 September;
die waarop vermeldvoor de 28ite
week: van 21 September tot en met
1 October enz.
Brood in reitaurants.
De minister van L., N. en H. heeft
bepaald
de aflevering van brood, ten ge
brnlke by warme en koud3 sehotels
in gelegenheden, bestemd tot het ver
strekken van maaltyden aan het pn-
bliok, is verboden, ook wanneer daar
voor afzonderiyk wordt betaald.
Vliegtuigen en bommen.
Zaterdagavond laat en Zondagmor
gen zyn er weer vliegtntgen boven
Zeeuwaeh-Vlaanderen geweest, waar-
nit bommen zyn geworpen.
Zaterdagavond omstreeks halftwaalf
werd te Oostbnrg, na een korte be
schieting van Belgisch gebied, het
geronk van een vliegmachine gehoord,
welke zich naar het Westen vorw}-
dordo. Kort daarna werden er twee
ontploffingen gehoord. Uit deze vlieg
machine moeten twee bommen gewor
pen zgn naby Cadzand. Zondagmorgen
halfzeven werden er vyf hevige ont
ploffingen gehoord.
Nabij Cadzand, onder de gemeente
Retrenchement, zyn vlak achter het
dnin aan het Zwin vier groote kullen
ontstaan. Daarachter, in een veld met
bleten, liggen twee zeer diepe kallen,
in een stoppelveld een. groote en een
kleino knil, daarachter in een weide
nog een groote knil. De bommen zyn
zeer kort na elkaar geworpen, zoodat
de knallender ontploffingen ineen
vlooiden.
Tot welke nationaliteit de vliegerz
behoorden, kon men niet zien. Er zyn
verschillende ztukken van de projec
tielen gevonden. Geen persooniyke
ongelukken. De schade aan de te veld
staande gewassen toegebracht, beloopt
ongeveer f 100.
melen te voorkomen), vermaakte Alan
er zich mede, een adret te schrjven
met een voeren pen en roode verf,
waar de Ailkipriesters gowooniyk
hunne lichamen mee versierden. Eerst
was hy het niet eens met zichzelf wat
voor adrez hy schryven zon, maar
elndelgk besloot hij het volgende
neer te zetten
Majoor A. Vernon ten hniza Mejuf
frouw Champers, The Court, by Kings-
wel), Engeland. In een hoekje voegde
hy erby Van A. V. Asiklland, Afrika.
Hy wist wel, dat het geheel kinder
achtig genoeg samengesteld was, toch
beschouwde hy het met een zekere
voldoening. Want, overpeinsde Alan,
alt slechts één der kisten toevallig
aan het goeds adres terecht kwam,
zou Barbara toch In ieder geval een
teeken van leven van hem hebben en
daar de kisten aan hemzelf geadres
seerd waren, zou haar oom ze niet
dnrven openen.
Toen bedaeht hy om een brief te
verzenden, maar moest dat idee weer
laten varen, daar hy nog pen, potlood,
inkt of papier had. Wht zy ook moch
ten kannen, de zehryfkunst was het
Asiklvolk nog ten eenenmale onbe
kend, ofschoon zooals men zich her
inneren zal, aan den binnenkant van
het masker van Kleine Bonsa, teekens
stonden, die waarschyniyk letters
waren en dos getnlgden van hoogen
ouderdom. Zelfs in de dagen, toen zy
den Egyptenaar, den Romein en andere
Er schynen in 't geheel tien bommen
geworpen.
De echeepvaart.
Het stoomschip .Turblnia" is te
Rotterdam nit New-York aangekomen
met ongeveer 6000 ton tarwe voor de
Belgische Relief commissie.
Goederen uit Amerika.
Omtrent hst Eeuter-berleht nit New-
York, volgons hetwelk 70 Nederland-
sehe schepen, die in Amerikaan sche
havens liggen, verlof zouden krygen
hnn ladingen naar Nederland te bren
gen, mits Nederland 270,000 bushels
rogge zou importeeren, is aan het
departement van buitenlandsche zaken,
naar by navraag gebleken is, niets
bekend.
Wel verneemt da N. R.Ct. dat da
tnssehen onze en de Amerikaansche
regeering gevoerde onderhandelingen
geleid hebben tot het voorloopig re
sultaat, dat een klein gedeelte van
do Nederlandsehe schepen, geladen in
Amerikaansche havens liegende, en
wel nitsluitend met veevoeder, deze
lading ten behoove van Nederland
hierheen znllen mogen vervoeren,
onder voorwaarde, dat ook voor do
Relict commissie een deel van het in
Nederlandsehe schepen galaden regee
ringsgraan wordt beschikbaar gesteld.
Petroleum.
De minister van L., N. en H. heeft
tot de burgemeester: het. navolgende
rondschryven gericht
Ik heb de ear n mede te deeien,
dat het vooruitzicht op voldoende
vermeerdering van hier te lande aan
wezige voorraden petroleum zoo ge
ring is, dat de distributie van hetgeen
nog beschikbaar is en, in het gunstig
ste geval kan komen, met de meeste
omzichtigheid zal moeten geschieden.
Ik stel my voor do voorschriften,
in acht te namen by de distributie
van den voorraad, welko bestemd zal
kunnen worden voor huishondeiyke
doeleinden, samen te vatten in een
eerlang af te kondigen distributie-
regoling. Volgens deze regeling zal
de hier bedoelde petrolenm slechts
kunnen worden verkocht ten behoeve
van de verlichting van woningen,
waar tot heden noch electricitelt, noch
gas voor verlichting of kookdoeleinden
beschikbaar was.
Ten behoeve van ieder gezin, welke
zoodanige woning heeft, zal van rijks
wege een petroleumdistrlbutiekaart
beschikbaar worden gesteld.
Ik heb de eer n alt te noodlgen
zoo spoedig mogeiyk, niterlyk vóór
10 September, aan de Toewyzings-
commissie van petroleum, Parkstraat
109, het antwoord te doen foekomer
op de navolgende vraag:
Hoeveel woningen het gedeelte
van een huls, dat door één gezin wordt
bewoond ais afzonderiyke woning te
beschouwen zyn er in nwa ge
meente in welke noch gas, noch
electricitelt beschikbaar is.
Indien op den gestelden datum geen
zoodanige opgaven van u zal ontvan
gen, zal worden aangenomen, dat in
Mungana's in hnn gouden kleed ver
pakt en in do schatkamer bBgeiet
hadden, sohenen zy niet te kunnen
schryven, want zelfs geen hieroglyph
of runenteeken was er te vinden op
de envergankeiyke metalen doods-
kleeden. Sedert dien tyd waren zy
klaarbiykeiyk gedegenereerd, niet
vooruitgegaan in kennis tot heden toe,
want behalve deze roliquieén en eenige
vage, zonder beteakenis zijnde over
blijfselen van oude plechtigheden, die
vroeger tot den godsdienst behoorden
en die nog steeds voor dezelfde onde
goden in gebruik waren, hadden zy
niet veel, dat hen onderscheidde van
aDdere wilde stammen van Midden-
Afrika. Toch bedacht Alan nog iets
anders, dat misschien resultaat kon
hebben. Hg nam een stak wit hont,
schaafde dat zoo glad ais dat met een
mes mogeiyk was en schilderde er
toen deze boodschap op:
Do Hoeren Aston, Oud Calabar.
Neem s.v.p. in ontvangst bygaande
drie en vyftig kisten, of zooveel als
er aankomen en telegrafeer het vol*
gende (alle kosten znllen vergoed
worden): Mejuffrouw Champers, Kings-
wel. Engeland. Gevangene onder de
Asiki's. Geen kans in het zicht tot
ontvluchten, maar hoop het beste.
Jeekie en ik zyn wel. Veroorloofd dit
te zenden, maar verdere berichten zyn
waarschyniyk onmogeiyk. Vaarwel.
Alan."
(Wordt vervolgd.)
