N°. 101 1917 Dinsdag 28 Augustus 104de jaargang. Tweeërlei opvatting. (iOESCHE Uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen! Pr|i per kwartaal, In Goot f I,—bulten Gael, franco |,26. Afzonderlijke nonsmeri S eent. mending van adveitentien op Maandag, Woensdag en VRIJDAG vööi 13 oven. Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Er ia dezer dagen een groep Duit- sche kinderen in onze gemeente ge komen en hun begeleiders hebben de ingezetenen van Goes en omliggende plaatsen verzocht, hen voor eenige weken voedsel en onderdak te ver schaffen. Daaraan is voldaan eu de aanvragen om een of meer dezer kleinen te mogen huisvesten zijn in zoo ruime mate binnengekomen, dat menigeen, die reeds een plaatsje aan zijn tafel voor een klein logeetje, had opengelaten, teleur gesteld moest worden door de mede- deeling, dat alle kinderen reeds een bestemming hadden gevonden. Die gulle gastvrijheid in ons kleine stadje en over het algemeen op geheel Zuid-Beveland, geeft een gevoel van dankbaarheid en voldoening. Wie herinnert zich niet liet najaar van 1914, toen een lange droevige stoet door onze gemeente trok, mannen, vrouwen en kinderen, uit angst voor den vreeselijken oorlog over de gren zen gevlucht, hulp en steun, onderdak en voedsel vragend aan de gelukkigen, die de verschrikkingen van den krijg slechts uit hun couranten eu tijdschrif ten kenden. De bewoners van Zuid-Beveland om ons .tot dit eiland te bepalen hebben geen oogenblik geaarzeld, die ongelukkigen de meest mogelijke hulp te verleenen. Hier waren medemenschen, die een beroep op ons menschelijk gevoel deden en wij konden onze innige dankbaar heid, dat wij in het rustige bezit van onze goederen bleven, niet beter toonen dan door te doen wat onze christelijke plicht was, door liefde eu hulp te geven aan de ongelukkigen, die in het volle vertrouwen daarop aan de deuren onzer woningen klopten. Er heeft zich later hier ter stede een comité gevormd, dat zich ten doel gesteld heeft, Belgische kinderen, die behoefte aan goede voeding en verzor ging hadden, bij ingezetenen onzer gemeente voor weinige weken huisves ting te bezorgen. En dit trof ons nn zoo hijzonder aangenaam, dat in hoofdzaak 'dezelfde dames en heeren, die zich voor die hulpbehoevende Belgische kleintjes zoo bijzonder verdienstelijk gemaakt hebben, dezer dagen aanstonds met denzelfden ijver aan den arbeid togen, toen plot seling hun hulp ook voor de huisves ting van een groep kleine Duitschertjes werd ingeroepen. Dat getuigt van een ruimen blik en een juist begrip van de ware neutrali teit. Wat wij als neutralen kunnen doen om de ellende en ontbering, die door zoo vele ouschuldigen in dezen oorlog wordt geleden, te verlichten, mogen wij nimmer achterwege laten. Wij kunnen helaas het kanon niet doen zwijgen, wij kunnen de vernieti ging van duizenden kostbare menschen- levens niet tegengaan, maar wij kunnen trachten zooveel in ons vermogen is weer op te bouwen wat de verblinde menscli in dolle woede heeft neerge slagen. Wij doen dat ook buiten onze grenzen. Onze dokters en verpleegsters, die op de Europeesche slagvelden hun hulp verleenen, hebben er nimmer naar ge vraagd van welke nationaliteit de ongelukkige was, die hun goede zorgen van noode had. Zij gingen heen om te helpen waar hun hulp niet gemist kon worden, zij zagen altijd slechts een medemensch, die liefde en troost behoefde, zij brach ten met moeite cn inspanning weer gezondheid en levenslust, waar de dood reeds zijn grijpende handen naar de slachtoffers van den oorlog had uitge stoken. Zouden wij dan binnen onze grenzen anders handelen Wij vragen dit, omdat wij juist dezer dagen weer de stemmen van enkele hardvochtigen hoorden, van meuschen die niet vroegen kan ik meehelpen om leed te verzachten, maar allereerst wien komt mijn hulp ten goede Eli waar de laatste vra^ag, waar het hulp verleenen aan zwakken en behoef- tigen betreft, zelfs niet in de oorlog voerende rijken gesteld mag worden, is het zeker niet aan de neutreulen om in de tegenwoordige omstandig heden een voorbeeld van onverdedigbare bekrompenheid te geven. Er ziju in geheel ons land ook in onze gemeente helaas mannen, die, we zouden haast zeggen, plus royalist que ie roi zijn, die zich vuriger entente-gezind toonen dan menige Brit of Franschman zelf en in hun partijdig heid, slechts één kant opkijkend, dezen oorlog steeds schetsen als een strijd tusschen volmaakte schepselen en de meest ontaarde menschelijke individuen, wier geslacht hoe eer hoe beter moet uitgeroeid en vernietigd worden. Bij het' uitbreken van den oorlog hebben zij aan allen, die het maar hooren wilden, doen weten, dat de meest welgevallige arbeid, die iemand kon verrichten, het meewerken aan de vernietiging van een bepaaldevolksgroep was. Maar inplaats van de daad bij het woord te voegen en te toonen, dat hun woorden geen ijdele klanken waren, heeft geen van hen zich in de te velde staande legers doen opnemen. Zij bleven liever thuis en spogen van achter de ruitjes van hun winkels eu magazijnen hun gif naar de voorbij gangers, die zij van sympathieën met de „barbaren" verdachten. Dat ziju de mannen, die ook ons land in de ellende van den oorlog willen drijven, de fanatici, die met stemverheffing vragen of Nederland zich nog langer laat trappen, de „neu tralen", die nimmer begrepen hebben, dat weinige jaren van oorlog een bloeiend iand tot een ruïne, een ge lukkig volk tot een bedeiaarstroep kunnen maken. Wij hebben Duitsche kinderen tot ons genomen, omdat hel kinderen waren, die honger hadden. Wij hebben ons niet afgevraagd of wij, als neutralen, daardoor den Duit- schers den strijd verlichten zullen, evenmin als wij eertijds vroegen of wij onze Oostelijke buren ook benadeelden, toen wij tienduizenden kleine Belgen een onderkomen verschaften. Wij hebben ook niet gevraagd of de entente het we) goed en gewenscht vond, dat wij deze Duitsche kleinen voor eenige weken lot ons jiamen, evenmin als het ooit in ons op is gekomen, de opinie der centrale mo gendheden te vragen over het feit, dat wy zoo vele Belgen huisvesten, die men liever naar hun vaderland had zien terugkeeren. Voor ons neutralen mag er te dien opzichte geen verschil zijn en wie er verschil ziet, mag den naam van waar lijk neutraal niet dragen. Onze opvatting is deze, dat wij in dezen vreeselijken volkerenstrijd, in dezen massamoord, waarbij wij niet dankbaar genoeg kunnen zijn, dat wij er tot dusver aan ontkwamen, den on- afwijsbareu plicht hebben te toonen, dat elk menschelijk gevoel, in deze jaren nog niet is verdwenen. Dat wij nu reeds, terwijl de rossige vlammen van den oorlogsbrand ons vaderlandsch erf verlichten, moeten toonen, dat de mensch niet geschapen is om zijn geslacht te vernietigen, maar om het te veredelen. En daarom geven wij onze liefde en onze hulp aan de zwakken en door den wreeden oorlog getroffenen, die daaraan het meeste behoefte hebben Allereerst aan de onschuldige kinderen, die slechts ons innig medelijden ver dienen. Wij vragen niet in welk gedeelte van Europa deze kinderen werden ge boren, wij zien slechts hulpbehoevende kleinen, die door het zwaard of den honger over eigen grenzen gedreven, bij ons om bescherming en liefde vragen. Er zijn kinderen gekomen, die honger hebben. Wij kunnen van onze boterham nog wel een stukje missen. Buitenland. De strijd in cn balten Europa. Duitsehland itaat naar aan den vooravond van groote politieke ga- beartenlsgan. Want de nlenwe Rfikskanaelier, Dr. Mlehaëlls, die voor enkele weken met groot gejalch werd binnengehaald als het beite, wat er op k'nseltersgebied te krijgen was, is allen partgen zoo gedacht tegengevallen, dat hij geen goed meer kan doen. De hoofdcommlrsle alt den Dalt- sehen Rjjksdag heelt het dezer dagen al met den kanselier aan dan stok gehad en mag men de Berliner Mor- gsnpoat gelooven, dan zonden er groote veranderingen moeten komen eer man zich opnleaw met den stand van zaken ion kannen vereenigen. De hoofdcommissie acht het nood zakelijk, dat eenige afgevaardigden niet alleen Prnisischeinlnisters worden, maar ook verantwoordelijke leden van de Duitsche regeering, waarin zij hnn partijen zonden moeten vertegenwoor digen. In de regeering zonden dan moeien opgenomen worden twee socl' aal democraten, één naliaal-liberaal, twee leden van het eentrnm, één con servatief en één afgevaardigde van de voornltstrerende volkspartij, zoadat dan het denkbeeld van parlemèntarl- seerlng voor een groot deel verwezen lijkt zon zijn. De Nationale Zeitung maakt melding van een plan om een Rijksraad te vormen en waar de Rijkskanselier reeds vroeger mededeellng desd van zijn voornemen om een lichaam te door het volk zoo vnrlg verlangden vrede mogelijk. Dnitsehland heeft zich altijd «en staat getoond, waarin alles voor het Inzicht en den wil der militaire auto riteiten moest bakken. Zoolang daarin geen verandering ls gekomen, zoolang de aigevaardlgden van het Eultseho volk geen grootere zeggingschap in de regeerlngsbeslnlten krijgen, kan er van ernstige vredesbsraadslaglngen, van een naarstig zoeken naar den grondslag van een aanncmeljken Vrede, waarbQ de staat zich niet op bet stapdpnnt van den overwinnaar stelt, maar ook eerlijk zijn tekort komingen en misslagen erkent, geen sprake zijn. BlUven de meerderheidspartijen in den R(|ksdag op hnn standpnnt staan en blijft de rijkskanselier dezelfde slappe politiek van gaven en nemen naar alle zijden volgen, dan is een nienw conflict in den Rijkedag binnen afzlenbaren t(jd weer te verwachten. Maat de lijn van het wereldgebeuren loopt in de richting van een over winning der democratie en hoovele kansellerscrises het Duitecho rfjk nog moet doormaken, b{ iedere volgende zal geconstateerd kannen worden, dat de macht van de militaire autoriteiten is afgenomen en dat meer dan te voren het volk, in de personen van zijn afgevaardigden, zcgglngsichap heeft gekregen bjj alle besluiten, die de levensbelangen van het land en zjre bewoners raken. De Nederlandsohc sociaal-democraat mr. Troelstra, heeft zich dezer dagen over da beteekenls van het Stock. scheppen, dat grooter contact tasschen'w-holmsche vredescongres altgelaten via rlamant- an ecnaaelri -V tnt sfonH ?nn TTII .s.IJ. J„Vil J parlement en regeering tot stand zoa brengen, das waarscbgniQk een raad, waarin, onder zijn voorzitterschap, do verschillende partijleiders zitting zon den hebben, is hot mogelijk, dat bin nenkort tot de oprichting van een dorgelijken raad zat worden over gegaan. Dr. MichaSlis is thans naar het groote hoofdkwartier vertrokken en hieralt maakt men de gevolgtrekking, dat b|j de thans te honden politieke beraadslagingen de keizer en voor namelijk het militaire element een extra dalt In hot zakje zullen doen. Want bijzonder opmerkenswaardig ia het zeker we wezen er reeds vroeger op dat in het Duitsche rjjk tot nu toe b(j alle te nemen beBlulten de militaire machthebbers met hnn voorspellingen nog het grootste gei wicht ln de schaal leggen. Zelfs op de meest ongelegen oogen- bllkken, wanneer de vredeskansen besproken worden, leest de rijkskan selier vol trots de telegrammen van den opperbevelhebber voor, waarin natnurl(jk de militaire toestand van Dultichland en z{n bondgenooten zoo schitterend mogelijk wordt afgeschil derd, Nog nimmer, zoo vernemen wj telkens weer, stond Dnitsehland er zoo goed voor en het li begrijpelijk, dat na het voorlezen van dergelijke zege- borichteo, de vredesstemming ver dwenen is en het tot eenige vrucht bare go nachten wisseling dienaangaan de niet meer kan komen. Bij de kanselierswlssoling, toen het vraagstuk van de neu-orientlerung op den voorgrond stond, werd niet het volk in de personen van zijn afge vaardigden geraadpleegd, maar wel de kroonprins en de militaire bevel hebbers Hindenburg en Ludendorff. Sindsdien heeft de rjkskanaeller steeds weer den opperbevelhebber tus schen zich en do naar een eervollen vrede verlangende Bjjksdagleden ge schoven. Reeds bij zijn intrede in het parle ment, in de allereerste rede, die hij voor de afgevaardigden hield, las hj een telegram van den veldmaarschalk Von Hindenburg voor, waarin van een succes van de legers op het Oos telijk front werd melding gemaakt en dezer dagen de vredesnota van den Paus besprekende, bracht h|j opnieuw de meening van den opperbevelhebber naar voren waarbij de militaire toe stand natuurlijk schitterend en beter dan ooit te voren genoemd werd en voornamelijk de actie der duikbooten als van zeer groote beteekenls werd geprezen. Zoolang de voornaamste staatslieden van het Duitsche rQk, zieh bij al huu denken en handelen nog zoo sterk door. de militaire bevelhebbers laten beïnvloeden, kan er in Dnitsehland nog geen sprake zijn van een regeeren naar den volkswil en ls geen ernstig streven van de regeering naar een Hij stelde daarbij in bot licht, hoe de entente-rijken zich tegen die con ferentie keeren en noemde dit het beste bewijs van de groote politieke beteekenls, welke zij reeds heeft gekregen. Tot nn toe heeft men tevergeefs getraeht, ook Rusland tegen die con ferentie ln het harnas te jagen, maar do Russische regeering bleef daar tegenover dezelfde welwillende hou ding aannemen. De heer Troelstra noemde het dan ook zeer juist gezien van den Eogel- schen arbeidersminister Henderson, dat hij zich niet leende voor de regeerings. politiek om bet voor te stellen alsof de Russische regeering ten opzichte dezer conferentie van meening was veranderd. Dat onze conferentie, aldus Troelstra, een partfjzaak ls der internationale sociaal-democratie en geen regeerings- zaak, behoefde niet uitdrukkelijk te worden betoogd, daar nimmer een andere voorstelling <s gegeven. De weigering om passen te ver- strokken, noemde de heer Troelstra een groote politieke fout, omdat het nu den schijn kreeg alsof de entente- regeeringen een behandeling der vre desvoorwaarden vreesen. De regeeringen der entente-staten vreezen de Stoekholmsehe conferentie blijkbaar nog meer dan een verbro king van de blnnenlandiehe een-ge zindheid, die van hun halsstarrige houding onvermijdelijk het gevolg zal zijn. Dnitsehland streeft in dese phase van den strijd blQkbaar naar een be houd van den status quo en het zou voor een vrede door onderhandeling van groot belang zQn, wanneer de Duitsche regeering offlcletts verklaarde, dat zQ van andere plannen volkomen en algeheel heeft afgezien. Gaat men, volgens don heer Troel stra, de houding van de entente- mogendheden in dit stadium van den krijg na, dan is het onweersprekelijk, dat zij thans de vertegenwoordigers zjjn van het aggreBiieva Imperialisme. Uit alles blijkt afdoende, dat de entente.regeerlngen den oorlog wil len voortzotten, om voor een gedeelte ln Enropa, doch voor een grooter deel ln Azië, de politieke Integriteit en de oeconomiiche ontwikkelings mogelijkheid der Centrale mogend heden aan te tasten en daardoor hun eigen politieken invloed en oecono- mlsehen machtsfeer te vergrooten. Mr. Troelstra voorzag ln de entente- landen ernstige ontreddering en ne derlaag ln hot kamp der burgerlijke regeeringen. Alles hangt, naar hg meende, daarbij af van de ontwikke ling van den ontwaakten vredeswil der arbeiders, Jnist door de maat regelen der entente-regeeringen om de vredesgedachte te onderdrukken, breekt de Stoekholmsehe conferentie zich baan. Zij wordt sterker door een nieuw oplevenden, steeds aterker wor denden strijd in alle landen. Deze strjd, aldus mr. Troelstra, zal ons doel ln mlllioenen harten doen doordringen, nog voor wij zelf ln de gelegenheid zijn geweest dit doel op onze conferentie te Stockholm door onze besprekingen te bereiken. Vermelden wij ten slotte, dat naar alt Russische berichten blijkt men daar te lande allesbehalve gesticht ls over het besluit der Brltsche regee ring om de patsen voor Stockholm te weigeren, dan zullen er niet velen meer zfln, die do meening van den Nederlandsehen sociaal-democraat niet deelen, in zooverre namelijk de conferentie ln Stockholm hare groote beteekenls voor den vrede nog niet heeft verloren, maar jnlst de oorzaak kan zijn, dat ook ln de entente-staten de wentch naar een spoedigen, voor allen aannemeljjkon, eervollen vrede krachtiger dan tot dusverre tot uiting zal komen. Op het W. front is de strijd minder hevig geworden. B{j Lens, dat ln brand ls geschoten, behaalden de Engelschen eenige ter reinwinst. Ten Westen van de Maas Is de bekende hoogte 304 in handen der Fransehon gekomen, zonder dat een van beide partijen daarbij groote ver liezen heeft geleden. Do Franiche terreinwinst ls nu ean strook van ongeveer 8 kilometer breed en ge middeld 2 kilometer diep. Wat het O. gevechtsterrein betreft, kan gemeld worden, dat de Russische troepen aan het Noordelijk deel van het front, aan de Aa, teruggetrokken z{n. Aan de Isonxo begint de strijd der Italianen ta verflauwen. De leger- beriehten van belde partijen spreken elkaar, wat do door do tegenpartij behaalde resultaten betreft, lijnrecht tegen. Slechte op het Bainsizza-plateau schijnen de Italianen oenig voordeel behaald te hebben. Zoo zjn de Italianen dus andermaal niet ln hun voornemen geslaagd. Vele gevangenen en kanonnen hebben *0 in handen gekregen, maar het zoozeer begeerde Triëst is nog altijd voor hen onbereikbaar. Binn enia nd. Spoorwegverkeer. Volgens do Telegr. zal de nadere beperking van den treinenloop op 22 September ln werking troden. Nederland en het volkenrecht. Het Hdbl. verneemt, dat de Duitsche keizer onlangs in een gesprek met een tot voor kort neutralen diplomaat te BerlQu zich ln zeer waardoerende woorden heeft uitgelaten over de houding der Nederlandsche regeering. In goon neutralen staat, zei bij, wordt het volkenrecht zóó weteusohappeljk toegepast, als juist ia Nederland, ln geen neutralen staat ls de houding der regeering zoo correct tegenover de' cantr&len en de entente. Eieren. Naar de 'i Eertogenb. Cl. verneemt, ls er een oplossing gevonden betref fende de moeilijkheden bjj den uitvoer van eieren naar Duitiebland. Brandetoffen. Op het einde van Juli werd op ver zoek van pachters van oesterperceelen vergunning verleend tot het wegste ken van oneffenheden op den bodem van sommige dier perceelen, waar door men een vrU goede brandstof verkrjjgt. Ook op de Hoste of Wes- terschelde a(n terreinen aangewezen om derrie te steken. Men ls nadruk aan het werk. Tot 1,000,000 K.G. per week wordt in de Schelde wegge, graven. De prijs van deze deirle bedraagt f 3.60 k f4.50 per 1000 K.G. Turf. Het Tweede Kamerlid de heer F. W. N. Hngenholtz heeft aan den minister van L., N. en H. de volgende vragen gesteld lo. Is de minister bereid aan de Kamer mede te deelen, of, en zoo ja, welke maatregelen hg heeft genomen of denkt te nemen naar aanleiding van het adres ter zake van de maxlmnm turfprgzen door een commissie nlt een achttal plaatselijke vereenlgingen in de gemeente Westitellingwerf tot hem gericht in Juli j.l. 2o. Welke maatregelen heeft de minister genomen oi denkt hij te nemen om de verscheping van turf De prgs der gewone advertentiin is van 1-5 regels 621/1,01., elke regel meer 12 V» et. Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt do prijs slechts tweemaal berekend Geboorte-, huweigk- en doodsberichten «n de daarop betrekking hebbend» dankbetuigingen word»® vaa 1—10 rsgelz fc 1,25 «rakend 3zwgtuumataril I «ent. Vennootschap .Goesohe Courant." Directeur G. W. van Babnevsld.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1