N°, 93 1917 Donderdag 9 Augustus 104de jaargang. TüSy Koenen kcmt„.nisl. DE GELE AFGOD FEUILLETON Binnen land. Uitgave dezer Oonraut geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prl» per kwartaal, In (Joes f I,—bulten Goes, franco f 1,26. Afzonderlek* nummers 5 cent. fnneuding van advortontldn cp Maandag, Woensdag en VRIJDAG vddr 12 uiten. De prS» der gewone advercentièn is van 1-5 regels 62 i/i et., elke vege c.r 12 Va et. li? directe opgaaf vair driemaal plaatsing derxelfde advei-tontle wordt de prijs slechts tweemaal boroksiuu Geboorte-, huwelijk- en doodxberlchten en ae daarop bat'-.waag hubo- dankbetuigingen worden va* 1—10 regale l 1,25 - ik» t'iwütmaisiats aaat. Telefoopnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant.* Directeur G. W. van Babnkvuld. De beroemde Hollaudsche zangeres Tilly Koenen en haar eminente bege leider, de Haarlemsclie organist Louis Robert, maken een tournee door ons land. Slechts een zestal uitvoeringen zouden daarbij gegeven worden en het beeft zeker algemc-ene instemming gevonden, dat naast Breda en Middelburg, ook Goes daarbij voor een kerkconcert was aangewezen. Wanneer dit nummer van ons blad verschijnt, is de avond van het concert aangebroken. Maar de velen, die zich verheugd hebben op een avond van groote wij dende kunst, op een van die uitvoe ringen, waaraan wij een stille dankbare herinnering bewaren, behoeven de moeite niet te nemen, naar ous kerk gebouw te gaan. Goes is geschrapt uit de rij der weinige uitverkoren gemeenten, waar de wereldberoemde zangeres zich heeft wil len doen hooren. In De Zeeuw van Maandagavond vinden wij de volgende mededeeling. „We vernemen, dat in verband met verlichtingsbezwaren het kerkconcert van Tilly Koenen en Louis Robert voorloopig niet doorgaat ln verband met verlichtingsbezwaren... Wij hebben ons aanstonds afgevraagd of dan niet een regeling te treffen ware, dat het concert een uur vroeger werd begonnen en beëindigd en, wanneer dit niet mogelijk was, of de directeur onzer gemeentelijke gasfabriek, terwille van deze zeer bijzondere gebeurtenis, niet eens extra tegemoetkomend zou willen zijn. Wij- hebben ons tot hem om inlich tingen gewend en tot onze groote ver wondering vernomendat hem van verlichtingsbezwaren absoluut niets be kend is. Het bericht inzake deze bezwaren is dus een uitvlucht. Dat loonde de moeite van een nader onderzoek, waarbij ons het volgende is gebleken. Door den boekhandelaar, die bij der gelijke concerten gewoonlijk zijn be middeling verleent, was het programma van dit kerkconcert ter goedkeuring aan de zgn. commissie voor gewijde muziek der Ned. Herrv. Kerk te Goes toegezonden. Vbbr kerkvoogden beslissen of het kerkgebouw al dan niet zal worden afgestaan, wordt het advies ingewonnen van den kerkeraad, en in dat college was het bezwaar tot uiting gekomen, dat een concert van onze beroemde zangeres met de eminente begeleiding van den Haarlemschen organist, niet mocht gegeven wordenmet het oog op de tijdsomstandigheden. 60 uaar het Engelsch VAN H. RIDER HAGGARD. HU boog en nam den stoel, dien sfl aangewexon had, terwUl haar echt genoot xich plaatste in de andere aan haar rechterzijde. Jeekie stond achter hen en zfjn groote gestalte stak boven hen allen uit. „Dit lx een feext van mijn volk Vernoon*, ging xfl voort, „een feest, zooals er ln jaren niet gevierd is en dat nu gegeven wordt ter eere van Kleine Bonsa's thuiskomst'. „Wat gaat er gebeuren', vroeg hj niet op zfln gemak. „Ik heb u gexegd o, Asika, dat bloed orunda voor m{j is. Ik mag geen getuige van deze plechtigheid zfln*. „Ik weet het, vrees niets', ant woordde lij. „Er moeten offert zijn, omdat hot de gewoonte is en wU de goden niet mogen mishagen, maar ge xnlt de daad er van niet zien. Hier- nlt kunt ge opmaken, Vernoon, hoe gaarne ik u genoegen wil doen". Toen Alan nu rond keek, zag hg, dat vlak onder de verhooging en tuttchen hen en den waterrand zjjn vrienden de menseheneters verzameld De stemmen van hen, die wel en die geen gevaar iu dit concert zagen, schij nen daarbij tegen elkaar te hebben opgewogen. Er is ons door een der.kerkelijke voormannen verzekerd, dat hel niet afstaan van het kerkgebouw mede ge schiedde, omdat een Goesche musicus nog eerst rechten daarop voor zijn concert kon laten gelden. Alsof Tilly Koenen daarop gewacht zou hebben, en alsof de Goesche musicus niet gaarne de wereldberoemde zangeres zou willen laten voorgaan, als een geluk kig toeval haar voor een oogenblik iu onze omgeving brengt. Het is treurig maar waar. De ker kelijke censuur, die het programma ter beoordeeling kreeg, acht een dergelijke hoogstaande religieuse uitvoering niet gewenscht met het oog de tijdsomstan digheden. Waarom wordt de schuld op verlich tingsbezwaren geschoven Durft men voor de waarheid niet openlijk uit te komen Zooals aan een cents-draaimolen en een kermistent met het oog op de tijds omstandigheden, een staanplaats gewei gerd wordt, is een onzer grootste zange ressen het optreden onmogelijk gemaakt. Tilly Koenen zal het niet vergeten en er is weinig kans, dat Goes ooit weer van haar heerlijke stem zal kunnen genieten. Aria's van Bach ais „Murre uicht mein lieber Christ" en „Schlafe mein Liebster", het „Premier miracle de Jesus" van Paladilhe en het achttiende eeuwsche lied „Herders, hoe ontwaakt gij niet", de mooie wijdende kerkmu ziek, wij zullen ze niet hooren, even min als het aangrijpende orgelspel van den Haarlemschen organist, hel praelu- dium en fugo van Bacil en het nieuwe „Toccata" van Andriessen. De kerkeraad acht het genieten van dergelijke hooge kunst niet in overeen stemming met de tijdsomstandigheden. Dekortzichtige heeren kerkautoriteiten hebben dat genieten voor alle kunst- lieveuden in onze omgeving onmogelijk gemaakt. Het antirevolutionaire orgaan heeft van „verlichtings"-bezwareu gesproken. Inderdaad, niet iedereen is zoo ver licht, dat hij het goede ,yan het kwade steeds met juistheid weet te on derscheiden. Buitenland. De strijd in en bniten Europa. Afgaande op ds uitlatingen der voornaamste bladen, is bet Dnltsohe volk allesbehalve met de minister- verwisseling ingenomen. Men had na het krachtig optreden van den RUkadag en het met groote meerderheid aannemen van de vredes- resolutie, waarin toch do wensch naar waren, de Ognla'a en hun opperhoofd Fahni, die hem naar Asiklland geroeid hadden. H{ zag evepeens, dat hunne armen op hua rug vastgebonden waren en dat zjj bewaakt werden door als daivels gekleede mannen, bewapend met speren. „Jeekie, vraag eens waarom Fahni en zjjn makkers geboeid zin', zoide Alan, „en waarom zS nog niet naar hnn eigen land zUn teruggekeerd". Jeekie gehoorzaamde, deed hnn de vraag ln de Ogulataal, waarop de arme lieden xleh omkeerden en Alen smeekten om hunne levens te redden. Fahni voegde er bg, dat men hem verteld haif, dat xty dien nacht gedood zouden worden. „Waarom worden deze menschen vermoord vroeg Alan aan de Aslka. „Omdat lk vernomen heb, dat zij u in hun eigen land aangevallen hebben, Vernoon', antwoordde ij, ,en n ge dood zouden hebben, als Kleine Bonsa er niet geweest was. Het is daarom rechtvaardig dat zQ sterven als een offer voor u'. „Ik weiger dit offer, daar iQ later goed met mj] gehandeld hebben. Laat hen vrfj en laat hen naar hun eigen land terngkeeren, Aslka*. „Dat kan niet gebeuren", herhaalde zij koel. „Zfl zUn eenmaal hier en zg bijjvon hier. Doeh hunne levens be- hooren u, neem die of spaar ze, maak hen tot uw bedienden, als ge dat wilt", en zioh voorover buigend, gaf ze een blncenlandsche hervormingen ln de- mocratlschen geest tot uiting kwam, een geheel andere houding der regee ring mogen verwachten. Evermln als d«" Rijksdag bij de benoeming van den Rgkskenselier gekend is, Is zU thans geraadpleegd 07er de aanstelling van vele nieuwe ministers. Wanneer da regeer!, g dankt de volksvertegenwoordigers tevreden te stellen door de benoeming van enke Rijksdagleden ln het mtDlsterle, heeft zU het mis, vooral wanneer blijkt, datde meeste nieuwe overheidspersonen dan nog van een zoodanige richting zijn, dat allerminst vaa democratische her vormingen kan gesproken worden. Zelfs een gematigd orgaan als de Votsitche Zeitung, zijn de laatste mtulstaribenoemlngen blijkbaar te kras. Een aantal nieuwe personen, zegt het blad, zgn opgetreden, maar van den nienwen geest merkt niemand esssig spoor. Terwijl de richting van het volk naar links wijst, wordt door da regeering naar rechts gestuurd. Men gaat. zegt het blad, eenvoudig met nieuwe mannon met de oude begrippen en de ondo opvattingen voort. Twee parlementsleden zijn nu ln do regeerlng opgenomen, maar had men willen toonen ds pariementarl- seering te willen vermijden, dan had men niet anders katoen doen, dan men nu gedaan heelt, namelijk een lid van den Landdag ln een rUksbe- trekking te plaatsen met voorbijgaan van een lid van den Rgksdag. Tegenover de benoeming van dr. Kranse staan die van den rechter- centrnmvleagelman dr. Porseh, van den conservatief agrarlschen VonMas senbach, Vou G/ï'anitz, en Von Waldow en don vr'J.conscrvatioven Wallraf. De wgze, zegt de ro.eiêc'ne Zeitung, waarop do mlnisterleele crisis be eindigd wordt, zal het Dnitsche volk niet bevredigen. Personen sijn verwisseld, maar het stelsel is hetxelfde gebleven. Op den Rijksdag rnst thans de verantwoordelijkheid voor den loop der dingen. Zeker opmerkenswaardig is het, dat do Vorwdrtt, het sociaal democra tische Dnitsche orgaan, dezer dagen, n&ar aanleiding van de rede van Lloyd George, waarin de oorlog als een Dnitsche aanvalsoorlog geschetst wordt, seht-gftLloyd George schil derde in helle kleuren het lot, dat Entopa deelachtig zon geworden zgn, wanneer de al Dnitsche droomen wer keigkhald zonden geworden zUn. Wg zUn de laatste om bet gevaar van deze droomen tegen te spreken, maar wU zijn van maening, dat zij slechts Dnltschland zelf geschaad hebben Zg hebben op de Dnitsche polltleklangen tijd een verderteiyken invloed uit geoefend, maar zij hebben dien nooit beheersoht en zgn thans verder dan ooit daarvan vcrwgderd. Zfc zijn niet anders dan de boeman, waarvan de vijandeigke staatslieden zich naar be- bevel, dat oogenbllkkeiyk gehoor zaamd werd, want de verkleede man- non sneden de touwen van de handen der Ognla'a door en brachten hen achter den troon, waar zg Alan hardop ln hnn eigen taal zegenden. Toen begonnen de plechtigheden met een soort van dnivelsch ballet. Op de open ruimte tuttchen hen en den waterkant verschenen rijen man- neiyke en vrouwelijke dansers, die alt de duisternis te voorsohgn kwamen. Bgna allen waren als dieren 7erklesd en bootsten de kreten na van het beest, dat zij voorstelden. Sommigen van hen droegen weinig of geen kleeding. Op den klank van wilde mnzlek, gemaakt op trompetten en trommels, dansten deie schepsels ala waanzinnigen en een soort van qua. drllle, die een voorstelling gaf van alle aardscho gemeenheid en wreedheid. Zg dansten en dansten ln het maan licht, tot de waanzin zich van hen uitstrekte naar de duizenden aan den overkant van het water, want reeds een aantal van hnn begonnen ook te dansen. Hiermee was het echter nog niet geëindigd, want nn rees de Asika overeind en begon met de Mangana, haar echtgenoot aan de altvoering deel te nemen. Zelfs Jeekie begon te springen en te krijachen, zoodat ten slotte slechts Alan en de Ogula's stil en zwijgend zaten temidden van een toneel en een lawaai, zooals men sloh kan voorstellen dat het zal Hevea bedienen om haat au oorlogs woede te zaaien tsgen het Dnitsche volk, dst niets van deze droomen wil weten. Da Vorwdrlt heeft voor xUne be- s.-houwlrjgon geen erg gelukkig tfid- stip nltgnkozen. Do boeman, die slechts door vljsn- deigke staatslieden misbruikt zon wo.dsn, maar in het eigen land zou hebben afgedaan, laer nog wel degelijk. De jongste ministerwicseling wijst er op, dat de conservatiever, de al- Dultschers, da jonker- en militaire partij zich het roer van het staatsschip nog niet uit handen laten nemen. Er zal in Dnltschland nog meer geleden moeten worden eer de volks wil zoo sterk Is,-dat hervormingen ln dr>mocrattsehen geest niet langer in theorie, maar ook ln werkelijkheid tot stand gebracht zullen worden. Er moeten nog heel wat offers ge bracht worden eer het den leidenden Dnltsohcn staatslieden dnidsl(ik zal zijn, dat geen wereldvrede tot stand kan komen, voor een herboren Dnitsch land ia het teeken der democratie zal staan. Ia Rusland hebben regeering en voormannen der voornaamste partijen over de verdeeling van hef gezag beraadslaagd. Dat schijnt heel gemakkelijk, maar is Inderdaad heel moeiigk, daar bU een zoodanige verdeeling iedereen bet g6Zag zoo veel mogelijk aan zichzelf wil trekken. Toch heeft men in Rusland begrepen dat het noodlg wat, eens wat orde ln den binnenlandschen verwarden toestand te brengen en dat, wil er orde xyn, de leiding en de macht in weinige banden behoort te komen. De regeeriug werd voor dc keuze gesteld om, öf haar gezag ln handen te stellen va» de organen van wie de regeering het gaza; ontving, bf een dictator te benoemen, bf een vergade ring der vertegenwoordigers van da verschillende politieke partUen te be leggen. Dit laatste It na geschied en Ke- rensky ls daarin als aanstaand dictator aangewezen, hoewel de sociaal-demo craten Tsj rids je en Taeretelli ver klaarden, dat de Raad van arbeiders en soldaten weigert toestemming tot de dtotatorlale macht te verleenen, waardoor de Ra d zelf de leiding der revolutionaire messa's z-n ontglippen. Kerensky heeft inmiddels beloofd een krachtige revolutionaire regeering te vormen, waarvoor hij het noodlg acht, dat alle partijtwisten op sU worden geiet, de slagvaardigheid van het leger bevestigd en de economische kracht van den staat herBteld wordt. Inmiddels treedt Kerensky viijvel als dictator op om de anarchie te bottrgden. Zoodat Rusland andermaal, zU het thans ook lu het licht der democratie, onder een staatshoofd met vrUwel absolute macht gesteld wordt. Reeds lt Kerensky met de vorming van een kabinet g- raed gekomen. Er zijn vertegenwoordigers van alle poli- zUn als de poorten der hel zich openen. Haar echtgenoot in den steek latend, kwam de Asika op Alan af en trachtte hem van zijn stoel af te duwen door telkens met haar gouden masker tegen het zijne te stooten. HU weigerde te bewegen eu na eenlgen tyd verliet ZU hem en keerde weder naar den Mangana terug. Luider en luider klonk de muziek en sloegen de trom men; wilder en wilder werden de kreten. Af en toe viel er Iemand nltgepnt neer en werd in het water geworpen, waarin hij verzonk of mee dreef met de langzame strooming, als een deel van een onbegrUpeigke comedle, die vertoond werd. Plotseling stond de Asika stil en hief hare armen omhoog, waarop alle dalsenden ook dadolUk stil stonden. Weer hief zU hare armen op, en allen vielen plat ter aarde en bleven liggen, alsot zU dood waren. Voor de derde maal hief zg hare armen op en zU verhieven zich en bleven zoo Btil staan, dat slechts het geluid van hnn xware ademhaling hoorbaar was. Daarna sprak, of liever krgschte zg „Kleine Bonsa ls ternggekomen, met zich brengend den blanken man die haar wegbracht,' en een man nlt de toehoorders riep, „Kleine Bonsais ternggekomen. Weer zien wU haar op het hoofd van de Aslka, evenals onze vaderen. Geeft haar een offer, geeft haar den blanken man.' „Neen," krUschte zg terug, „de tleke partgen ia opgenomen, die hun vertrouwen ln den minister-president betuigd hadden Kerensky heeft de portefeuille vsn oorlog en marine voor zichzelf be houden. Van het W. front komen weinig nienwe berichten. De strijd ach(jot daar vrgwel in oeutgc plaaiseiljke gevechten vorloopen te zljo. Zelfs van een artllleriestrgd wordt niet meer gesproken. Na do herovering van Sint Juliea hebben de Eugelschen hnn terrein winst nog wat naar het N.O. uitge breid. Daarna hebben s$ zich bezig ge- honden met bet afBlaan van Dulischo tegenaanvallen. Wellicht zullen spoedig de voor bereidingen voor een nien-v offensief van Engelscb-Fransohe zgde worden g6troffon. Op het O. front hebben de Oosten rijkers Radautz veroverd. Toch laten de Russen zich aa fioakowlna niet zonder ströd ontnemen, maar doen zU hier eu daar krachtige tegenaanvallen. Ten Z. van deu Dnjestr naderen do csntralen de Russische grensvesting Chotin. De vernietiging van het tankichip La Oumpme en den stoorntreiler Amiteldijk. (Officieel). Het ministerie van bul- tenlandsche xaken dealt het volgende mede De prolesten der Nederlandsehe regoerlog ter zake van de vernietiging van Nederlandscha schepen door Dnitsche zeestrgdkrachteu' hebban tot -luavor in tw-.a gevallen dat van het tankschip La Camplne en dat vau den ztoom'.roilër Aai„toiuJW de Dnitsche rogeorlng aanleiding ge geven tot de verklariog, dat, indien, zooals nlt de Nederlandsehe, ln tegon* ■telling met de Dulische, gegevens zou moeten worden afgeleid, de ver nietiging had plaats gehad bulten het door DnltsehUnd voor gevaarlUk verklaarde geoled, de Dnitsche regee rlng bereid was verontschuldigingen aan te b eden en volledige schadeloos stelling te geven. De Dnitsche regéa. ring stelde daarom voor, dat de belde regoeringen, leder mot handhavlt-g vao ha»r standpunt tnzako de at of niet rechtmatigheid van vernietiging ln hot govaarlyko gebied, door oen internationale commissie zonden doen onderzoeken, ot de plaats vau de ver- nietlgtng Inderdaad bulten dat gebied was gelegen. De belae regeeringen zjn het daar omtrent eens geworden. Dn bedoelde oommiBslo bestaat nlt een Nederlandtch, een Dnitsch en eea Zweedsch zeeoffi cier. Als Nederlandtch lid dor commissie ls aan.ewezen kapltein-laUenaut ter zee C. J Canters, als Dnitsch lid kapitein Vanselon en als derde lid de corvet-kapitein der Zweedac-ie marine blanke man ls mU Ik roep hem uit tot aanstaande Mangana." „ühol* loeiden do toehoorders. „Ohol zij roept hem nlt als de-vol gende Mangana. Vaarwel oude Man gana! Gegroet nieuwe Mangana 1 Wanneer zal het trouwfeest zijn?' „Zeg het ons, Mangana, zeg hetoni," riep de Asika, haar wanhoplgen echt genoot op het gezicht slaand. „Zeg ons, wanneer ge van plan zyt te ster ven, xocals je plicht is te doen.' „Op den nacht van de tweede voile maan van nu af gerekend," antwoordde hU met een afsohnweiyken kreet, die als aan zgn hart ontwrongen'werd „op dien nacht is mgn ziel opgegeten en mUn dag vaorby. Maar tot dien tgd ben ik de heer van de Asika en als zU dat vergeet, zal de dood haar lot zUn, zooals een oude wet dat gebiedt.' „Ja, ja," riep de onzichtbare zegs man, ,de dood zal haar lot zg. en haar minnaar znllen wij offeren. Sterf ln eere, Mangana, zooals allen ster-zen die voor u waren." „Den hemel zg dank!' mompelde Alan in zich zelf, „de eerste twee maanden ben lk veilig voor die heks,* en door de ooggaten van zgn masker bekeek hg haar met afgrUzen en angst. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1