N°. 89 1917,
Dinsdag 31 Juli,
104de jaargang.
t
Buitenland.
FEUILLETON
DE GELE AFGOD
Binnenland.
GOESCHE
Uitgave dezer Courant geschiedt Haandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond
uitgezonderd op feestdagen!
Prl« per kwartaal, ln Goes f 1,—bulten Goe», franco f 1,25.
Afzonderljjke nommeri 5 cent.
inzending van adrevtentlSn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG rtfOt 12 turen.
COURANT
Oepr{iderg6woneadvertentlinlivanl-& regels 62 i/i jet., elke regel meer
12 i/i et. B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie
wordt de pry« slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelfk- en doodsberichten sn de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van i—-10 regels 4 f 1,25 berekend
Siwliüu aitaeïsl 9 sent.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Vennootsobap .öoesche Courant.' Directeur G. W. van Barnïvkld.
De strijd in en buiten Europa.
Kam say McDonald, de leider der
socialistische minderheid in Engeland,
is een overtnlgd pacifist.
Reeds een jaar geleden heeft hy met
zün geestverwant Trevelyan in het
Lagerhuis een motie Ingediend ten
einde eens van de regeering te weten
te komen hoe deze over een spoedige
bêMndiging van den wereldoorlog
dacht.
Maar een jaar geledea was devredes-
gedachte nog niet zoo populair ais
zy thans langzamerhand begint te
worden en wie een jaar geleden in
Engeland op een spoedigen vrede
aandroDg, werd voor weinig minder
dan een landverrader uitgemaakt.
Toen dan ook Bamsay McDonald en
Trevelyan, naar aanleiding van een
rede van den heer Von Bethman Holl-
weg ln den Rfjksdag gehouden, een
motie indienden, waarin zij te kennen
gaven, dat deze rede zinsneden be
vatte, waardoor de Brltsche regeering
tot vredesonderhandelingen zou kun
nen overgaan, werd de motie met
groote meerderheid verworpen en ver
kondigd, dat Engeland den strijd zou
voortzetten tot de uiteindelijke over
winning bevochten was.
Thans heeft Bamsay Macdonald op
nieuw een motie Ingediend, welke
wederom door Trevelyan onder
steand is.
Als ware er het vorige jaar niets ge
beurd, heeft de voorsteller er opnieuw
op gewezen, dat de door den Dult-
schen Rijksdag aangenomen vredea-
motie de beginselen bevat, waarvoor
Engeland den geheelen oorlog op de
bres heeft gestaan, waarom üfj een
beroep doet op de regeering om, ln
overleg met de bondgesooten, de
vredesvoorwaarden dienovereenkom
stig nader te verklaren.
In zijn toelichting zeida Macdonald,
'at raadpleging van ds volken van
He oorlogvoerende landen la een
nternationale conferentie kan leiden
ot een dnurzamen vrede.
De motie is ditmaal niet met dezelfde
lnachtlng als het vorige jaar ont-
angen en al is zQ met 148 tegen 19
temmen verworpen, toch heeft de
ritscho regeering het noodig geoor-
eeld, haar standpunt inzake het slui-
en van een spoedigen vrede uitvoerig
Itean te zetten.
Dat wijst er wel op, dat de vrades,
edachte, ook in Engeland niet meer
n het teeken van landverraad staat'
De oud-premier Asqaith zette niteen
oe de Dultsche vredesravolntle tot
tand kwam, maar hoe Engeland
lechts ln een vrede kan toestemmen,
Ie het doel, waarom groote volken
en oorlog zijn gegaan en dien voort
etten, verzekert, opdat de onmetelijke
chade en hot ijden, dat allen hebben
naar het Engelsch
van
H. BIDER HAGGABD.
.Dat voldoet mfl zéér", zelde Jeekie,
pstaand, zijn gelaat tot grijnzen ver
rekkend, want hij wist zeer goed,
at een gebod van de Asika nimmer
niet kon worden gedaan. Toen
egon hQ de priesteres nit te leggen,
at het niet de vrees voor zijn leven
as, die hem bewogen had, maar do
ekerheid, dat Kleine Bonsa zeer ver-
ornd over zijn dood zou zijn, want
J bezat haar geheele vertrouwen.
ZO nam geen notitie van zijn woor-
en, maakte een kleine buiging voor
e fetiseh, en verwijderde zich, terwijl
0 Alan wenkte haar te volgen. Toen
0 voorbO de twee knielende priesters
wam, wier levens hij gered had,
leven zij hnn hoofd een weinig op,
n keken hem aan met een blik van
artgrondigen dank en, een van hen
nsto zells de plek, waar hy gestaan
ad. Jeekie, die zijn meester volgde,
al hem een schop om h£m dnidelOk
maken, dat dat een ongepaste vr(j-
aid was, maar op hetzelfde oogenblik
leef hjj staan en vroeg hem hoe
0 heette. Het schoot hem te binnen,
at deze geredde priesters hen den
m of anderen dag van nat zonden
annen zijn.
Alan volgde de priesteres door een
lort van draaiende dear, die toegang
af tot weer een van die oneindige
doorgemaakt, vrucht draagt.
Door de veranderde toestanden in
Rusland en het deelnemen aan den
oorlog door de Vereenigde Staten, is
een herziening der oorlogsdoeleinden
waarschijnlijk.
Is Duitschland, aldus Atquitbf be
reid niet alleen België te ontruimen
maar volledige schadevergoeding te
geven voor het reusachtige nadeel en
onrecht voor het land en zijn bewo
ners?
Is Dultschiacd bereid België te her
stellen tot een volkomen, onbelem
merde, absolute onafhankelijkheid?
Dit wenschte Asqulth vóór alles te
weten. HIJ achtte een vrede niet
onmogelijk, maar zag in hetgeen te
Barlfla gebeurd was niet da minste
feitelijke toenadering tot de oorlogs
oogmerken der geallieerden.
Bona Law heeft AtquUb's rede nader
aangevuld door andere oorlogsdoel
einden ter sprake te brengen en de
afgevaardigden er aan te herinneren,
dat ook de kwestie Elzas-Lotharingen
en het volledig herstel van Servië
op een oplossing wachten.
Jnlit dezer dagen bevatte een offi
cieus Weensch dagblad da mededee-
llng, dat de teruggave van Elzas-
Lotharingen slechts van een volkomen
overwonnen Daitschland kan worden
afgedwongen en dat Servië nimmer
meer een haard van kuiperijen tegen
de monarchie mag worden.
Er is dus aan het eind van een
derde oorlogsjaar wel een grooter
verlangen naar den vrede maar niet
een toenadering in wederzfjdsche op
vattingen en denkbeelden te bespeuren.
De vreedzame revolutie, die door
den wereldoorlog ia autocratisch ge
regeerde landen tot stand moet komen,
heeft zich nog niet overal geopen
baard.
En zoo lang dit niet geschied is,
zal het geen vrede worden.
Want hierin hebben de entente-
mogeudheden o.i. gelijk, dat een vrede
op dit oogenblik, een opgeven van den
■trjja, een prijsgeven van alle offers
zou zijn, zonder dat het doel van den
oorlog bereikt lt.
Wanneer wjj dezen volkerenoorlog
niet beschouwen in het licht van
ouderlingen naijver van Europeesohe
naties, maar als een in de logische
l{n der wereldontwikkeling onver-
mijdelgk ziekteproces, waaruit Europa
na zware koortsen, vry en gelukkig,
doordrongen van de democratische
gedachte, zal te voorschijn komen,
dan govoslen wf), dat de vrede er niet
komen zal zoolang het Dultsche volk
zich zeiven niet bevrijd heeft.
In tegenstelling met Rusland, waar
met één slag de autocratie voor de
democratie moest plaats maken, gaat
het procss In Duitschland heel lang
zaam en zijn heel wat zware offers
noodig om het tot volle ontwikkeling
te doen komen.
groote zalen, maar toen bij naar haar
uitkeek, was zy nergens meer te zien.
Een priester, die achter de deur wacht-
te, boog en zelde hem, dat zij naar
haar eigen vertrekken gegaan waz,
en hem dien avond wensohte te zien.
Daarna boog hfl weer en geleidde
hem door verschillende gangen terug
naar de kamer, waar zfi geslapen
hadden.
Het was ondertusschen reeds middag
geworden en spoedig werd hen dan
ook weer eten gebracht, ditmaal door
mannen. Jeekie,zelde Alan, je bent
hier in Asikiland geborenvertel me
eens het rechte van de zaak. Wat
bedoelt die vrouw met te zeggen, dat
haar geest hier van het begin af ge
weest is?"
„Zjj meent, majoor, dat lederen keer
als zij zterft, haar ziel ln een andere
persoon overgaat, dia de priesters
door teekecs dan uitvinden. De Asika
sterft altijd jong, zjj laten haar nooit
een oude vrouw worden, maar hoe
zij sterft en waar zg haar begraven
weet niemand behalvo-do priesters.
Soms heeft zij een dochter, die na haar
de Asika wordt, maar heeft zij een
zoon, dan wordt die gedood. Ik ge
loof, dat deze Asika de dochter is van
haar, die uw geachte oom het hof
maakte. Al dat gepraat vau dat haar
moeder niet getrouwd was Is een
leugen en hare vorhaleii ook leugens
zg trouwen dikwijls.'
.Maar wat is dat dan van dien geest,
dia terugkomt, Jeekie
.Vermoedelijk ook leugens,majoor,
hoewel zg het voor een uitgemaakt
feit houdt. De priesters loeren haar
•1 die oude verhalen. Toch,* voegde
bij er twyfelend aan toe, .is de Asika
Duitschland ls, maar nog schoor
voetend, door de omstandigheden
gedwongen, den weg der democratie
Ingeslagen.
De eerste stap daarop is het aan
nemen van do vreëesresolutle geweest.
De nieuwe Dultsche Egkskanselier,
bij zgn optreden zoo met gejuich door
alle partgen begroet, heeft na zgn
halfslachtige Rtjksdagrede zeer velen
tegen zich Ingenomen.
Wanneer dr. Mlchaelis .de vredes-
resolutle eenvoudig naast zich neer
legt, zal het besef sterker worden, dat
de regeoring niet de vertegenwoor
digster van een kleine groep conser
vatieven en militairen, maar van het
Dultsche volk zelf moot zgn.
Meer en meer zijn er teekenan, die
er op wijzen, dat het Dultsche volk
dea weg der democratie met saellere
schreden wil bewandelen.
Da conferentie dor vrije vakver-
eenlgingen, te Berlgn vergaderd, nam
dezer dagen met algemeens stemmen
een motie aan, waarin de vredes-
resolutle van den Rijksdag met vreugde
begroet werd en verklaard werd, dat
do arbeiders van Duitschland meer
nog dan vroeger besloten, hun krach
ten voor het spoedig beëindigen van
den oorlog te geven.
Steeds lnlder klinkt in Daitschland
de stem van het volk, dat met zijn
wenschen rekening wil gehoadea zien.
En het is onze vaste overtuiging,
dat hoe spoediger de regeering in
werkoljkheid de uitvoerster van den
volkswil zzl zijn, hoe eerder een vrede
door onderling overleg tot Btand zal
kennen komen.
En daarom zien wQ ln den strijd op
het slagveld slechts iets bijkomstigs
en ln den binneclandschen strijd, den
strijd tusschen autocratie en demo
cratie, ds voornaamste en alles be-
heerschende factor van den wereld
oorlog.
En de democratie zal, na of later,
ln dien strijd mosten overwinnen.
Op het O. front gaat het voor da
Rassen soo slecht als maar mogelijk is.
Ten N. van den Dnjestr zijn de
overgangen over de Sereth en de
Gnleza door de esntralen geforceerd
en ten Z. van den Dnjestr is Kolomea
in hun handen gevallen.
B{| Tarnopol werden de posities ten
O. van de Sereth uitgebreid. Trem-
bowla en Czortkof vielen reeds in
handen der centralen.
Reeds gaat het gerucht, dat de
Russen Czernowltz, de hoofdstad van
Boekowina, ontruimden.
Zuidelijker, op het Moldaviieho iront
hebben Bussiseh-Roemeensehe troepen
succes gehad. Daar hebben z{ dorpen
op de centralen veroverd, waarby z{j
talrijke krygsgevangenen hebben ge
maakt. De Roemeensche troepen ba-
heerschen nu bet geheele Suslta-dal.
De Franschen geven toe, dat de
een knappe medicfjn-vrouw en weet
veel, dat w{j niet weten, ik begrijp
niet hoe. Een vreemde klank majoor."
.Precies Jeekie, ik ben het met je
eens. Maar vertel me nn wat speelt
ze voor spel met mg
,0, majoor 1' antwoordde hy met
een gryns, „dat Is duidelijk genoeg.
Zy is ben van zwarte mannen, wenscht
te veranderen, wil u trouwen over
eenkomstig de wet, dat is, wanneer
de tegenwoordige Mangana sterft en
hij zal nu gauw genoeg dood gaan.
Zy mag hem niet direct dooden, maar
plaagt hem net zoo lang, gelast hem
te slapen met die mummies, totdat hij
waggelt als een dronken man, visi
oenen krygt, en zichzelf verdrinkt.
Dan zal zy u trouwen. Maar zoolang
hy niet dood Is, ben u buiten gevaar,
zy praat slechts en geeft knipoogjes,
omdat de Asikiwet dat zoo voorschrijft,
niet omdat zij zelf niet verder wil
gaan".
„Werkelijk Jeekie? En hoe lang
denk je, dat die Mangana nog leven
zal
„Misschien drie maanden majoor,
en misschien twee. Ik denk niet meer
dan twee. Een sterke man, maar hy
zag er verduiveld raar uit vanmorgen.
Mlsaahien ziet hy al slangen".
.Dat is allemaal goed en wel Jeekie,
maar luister eens naar meJe meet
zorgen, dat we. vandaag over twee
maanden uit Asikiland z\jn. Wanneer
dat niet gebeurt, zal ik die dame eens
om een gunst verzoskan en er zgn
zonder twijtel nog wel andere beulen
behalve die eene van vanmorgen".
,0 majoor, niet praten als malle
dwaas. Jeekie ls wys geboren en kan
dwazen niet uitstaan net als de
Duitschors op het W. front by een
aanval tusschen Hnrtebise en La
Bovelle eenlge voordooien behaalden.
By Anberive zjjn da Franschen
daarentegen ln de Duitsche stellingen
gedrongen.
Naar uit Rantortelegrammen bljjkt,
hebben de geallieerden besloten, het
bezette gebied van Oud-Griekenland,
Thessallë en Eplrne geljktjdig en
zoo spoedig mogeiyk te ontruimen.
N. Oosterbaan. f
Naar de Nieuwe Baagsche Courant
verneemt, Is het lid van do Tweede
Kamer voor Enkhnizen, de heer N.
Oosterbaan, te Apeldoorn' overleden.
Maximumprijzen oogst 1917.
De minister van L. N. en fi., gezien
zyn beschikking van 24 dezer, be
treffende de maxlmumpryzen van den
oogst 1917, maakt bekend, dat de laatste
alinea als volgt moet worden gelezen
voor aardappelen voor het tijdvak
van 15 October 1917—1 Februari
1918 f 0,70,
van 1 Febr. 1911—15 Febr. 1918
f 0,076 der week,
van 15 April 1918—15 Mei 1918
f 0,126 per week,
na 15 Mei 1918 f 0 15 per week,
alles per 100 K.G., welk bewaarloon
zal worden ingehouden voor de aard
appelen, die vóór 15 October 1917
gevorderd en vóór 15 November 1917
zyn afgenomen, en voor de aardappelen
die niet zyn geleverd binnen den by
de lastgeving tot levering bepaalden
termyn.
Engelsche en Duitsche krijgsgevangenen.
Het ministerie van buitenlandache
zaken deelt het volgende mede:
,De Brltsche en Dultsche regeering
hebben aan die van Nederland kennis
gegeven, dat zO hare goedkeuring
hebben gehecht aan de op 2 dezer
door de gedelegeerden van beide lan
den te Gravenhage onderteekendo
ontwerp-overeenkomit, betreffende
krijgsgevangenen en burgerlijke ge
ïnterneerden.
Met betrekking tot den overtocht
van de voor repatrieering in aanmer
king komende gevangenen en van
diegenen, welke alt Engeland naar
Nederland ter interneering zullen
worden overgebracht, wordt nog over
eenkomst gezocht door bemiddeling
van de Nederlandscbe regeering.'.
Bet politieke accoord.
Naar aanleiding van den brief van
de hearen dr. J. Th. de Visser, C. van
der Voort van Zyp en mr. A. baron
van Wynbergen aan de heeren mr.
H. 0. Dresielhuys, mr. P. Rink, prof.
heilige zendeling vroeger. U weet
wel, dat dit niet de plaats voor ultra-
christeiyke man als Jeekie, die hier
slechts terug kwam voor uw genoegen.
Samen In hetzelfde schnltje majoor,
als Ik sterf, gaat u ook dood en laat
Miss Barbara in de gomhoom achter.
Ik zsl er u uithalen als ik kan. Maar
deze rommel oorzaak van alle ellende,'
en hy wees op de kisten met goud.
„We moeten het niet achterlaten na
-zoo'n vermoeiende wandeling. Neen,
neen, Ik zal trachten u hier vandaan
te krygen en ondertussehen speelt u
de eomedle."
„De comediet Wat voor eomedle,
Jeekie?'
„Wat voor oomedie Wel do Aslka-
comedie natuuriyk. Als zy sucht,
zucht uals zy naar u kUkt, kykt u
naar haarals zy uw hand drukt,
drukt u de hareals zy kust, kust u
ook."
.Daar dank ik je wel voor, Jeekie,
„Het moet, majoor; het moet, anders
komt u nooit uit Asikiland. Wat
doet het er allemaal toe voegde hy
er vertrouweiyk by. „Miss Barbara
zal het nooit weten. Jeekie verklapt
nietsJeekie handelt altyd zooals hy
zelf graag behandeld wil worden,
omdat hj| een Christen van het zuiverste
water is, wat erg noodig li in don
huldigen benarden toestand, en o kunt
niet getrouwd worden voor de Man
gana dood is. Dat is allemaal zaken
doen majoorbreng den tyd zoo aan
genaam moge Ijk, door. Asika ls vrlen-
deiyk, wanneer u haar op de juiste
manier vleit, maar als u dat niet
doet o Gossie 1 Geen gezeur, zit,
lach en zeg: ,0 duifje wat ben Je
mooi 1" dkt zal niemand benadeelen."
Kohnstamm en W. H. Vliegen, inzake
het politiek accoord, heeft de heer W.
H. Vliegen, naar Bet Volk meldt, het
volgende antwoord gezonden:
Ik erken, dat een overeenkomst als
vóór de jongste algemsene verkiezin
gen door de verschillende politieke
partyen werd gesloten, in den regel
eischt dat, wanneer do minderheid
zich eenparig verzet tegen een be-
paalde beslissing, wyi daarin een
politieke beslissing ziet, de meerder
heid met dat feit ernstig rekening
heeft te houden en alleen in geval
van noodzaak er met de macht van
de meerderheid tegen in mag gaan.
Maar niet alleen do meerderheid,
ook de minderheid is aan de afspraak
gehouden. En de afspraak was niet,
dat elke beslissing zou worden ver
meden over eenlg onderwerp, dat tot
politleken begin selstryd zou lelden,
zooals u het omsehryit, doch ie was
dat dor gelijke onderwerpen niet aaD
do orde zouden worden gesteld, daar
om werd het convenant ook officieel
aan de regeering medegedeeld. Zooals
g!j het omschryft, ware dit niet noodig
geweest, wyi het'vermyden van-be
slissingen in de band van de Tweede
Kamer zelf ligt. Het ls dus, volgens
het convenant, plicht van allen, die
eraan meededen, te vermijden, dat
onderwerpen, die tot politleken begin-
seUtrUd aanleiding moeten geven, aan
de orde komen,
Het spreekt van zelf, dat een der-
geiyk convenant geplaatst moet wor
den ln de situatie van het oogenblik,
dat het gesloten werd en daarbp zeker
dit eene moet voorstaan, dat datgene,
wat toen voor Iedereen fait accompli
biyft.
Het foit, dat de Eerste Kamer, om
redenen bulten het onderwerp gelegen,
weigerde bepaalde aanhangige wets
ontwerpen te behandelen, waardoor
deze wetsontwerpen formeel weer in
de Tweede Kamer aan de orde móeten
komen om de situatie van het oogen
blik, waarop het convenant werd ge
sloten, te herstellen, kon onmogelijk
aanleiding geven tot politleken be-
glnselstryd, zooals die ln dat conve
nant werd bedoeld.
Wanneer in deze omstandigheden
de minderheid zoodanige onderwerpen
zou willen gaan rekenen onder de
onderwerpen, die by het convenant
werden uitgesloten, en op grond daar
van eischt, dat bepaalde wetsontwer
pen, die door de Tweede Kamer ijjn
aangenomen, moeten worden behan
deld als waren ze verworpen, dan voel
ik my verplicht dat te noemen een
verwrongen uitlegging van het con
venant, die lk dus niet kan accepteeren.
Daarom kan ik de houding der linker
lade op Dinsdag '1.1. niet betreuren.
Niet deze houding, doch den door u
gestelden eisch acht lk in stryd met
de overeenkomst, zoowel naar de
letter als naar den geest ervan.
Alan barstte, ondanks zich zelf, in
lachen uit,
.Maar wat dan met de Mangana?'
vroeg hy.
.Mangana, hjj tal kalm moeten af
wachten. Ik zal trachten vrlendzchap
te sluiten met dien armen drommel.
Ik zal hem zeggen, dat Jeekie de
heele zaak bedisseld heeft. Misschien
gelooft hy me, dat is niet zeker.
Maar al doet hy het my, lk hém niet.
Mangana," voegde hy er by op een
orakeltoon. .Mungana wacht op ge
legenheid. Wat doet het er toe Over
twee maanden is hy nog maar een
gouden figuur no. 2.403, net als een
mummie ln een museum Nu ga ik
trachten myn ma te vinden. Ik hoorde,
dat ze hier ergens woont; ze ver
telden me ook, dat mjjn ma een hotel
had voor Bons» pelgrims, maar zjj
stal voedsel en dergeiyke dingen en
werd als dievegge opgesloten. Ik ben
bang, dat myn ma erg gedaald is, zy
nu geon u'tgaande dame meer, nadat
ze zoo lafig ln de gevangenis opge
sloten zat. Maar ze kan ons toch nog
van nut zyn,° daarom is het maar het
beste haar een boodschap te zenden
door een politie agent, die haar zegt,
dat Jeekie haar nog zoo innig lief
heeft, hy moet haar zeggen, dat haar
lieve kleine Jeekie ls teruggekeerd
om haar dierbaar gelaat weer te
mogen zien. Ik weet niet of ze dat
allemaal slikken zal en of ze haar uit
de gevangeniz laten zonder dat ik
alles betaal, wat ze gestolen heeft."
(Wordt vervolgd
