N°. 87 1917.
Donderdag 26 Juli
104de jaargang.
v.
Uitgave dezer Oeurant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
oitgexonderd op feestdagen!
Pr|i per kwartaal, In Goes f 1,haltes Goe«, franco |,2S.
Afzonderlijke nommert 5 oent,
insendlnar van advertenties op Maandag, Woensdag
aa VrtIJDAG vóóï 19 aren.
Telefoonnummer 22.
De prijs der gewone advertentièn li Tan 1-5 regels 62y, ct, elke regel meer
12 i/i ot. B$ directe opgaaf van driemaal plaatilng derzelfde advertentie
wordt de prtye ilechti tweemaal berekend
Geboorte-, hqwelfk- en duodaberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regelt i 1,25 berekend
Bsw|mn»s»ersl I eest.
Uitgave van de Nasml. Vennootschap .Goesche Courant." Directeur G. W. van Babnkvzld.
Evenredige vertegenwoordiging.
Wij naderen thans het slot van onze
beschouwingen.
Hoe zal het bij tusschentijdsche ver
kiezingen gaan I
Het is begrijpelijk, dat wanneer de'n
afgevaardigde voor een zetel in de
Tweede Kamer moet gekozen worden,
van een verkiezing volgens E. V. geen
sprake" kan zijn.
Bovendien zou een verkiezing met
zich mede kunnen brengen, dat de
nieuw gekozen candidaat niet van
dezelfde politieke kleur was als het
kamerlid dat den zetel openliet, zoodat
toch ten slotte niet meer van een kamer
volgens het beginsel van E. V. samen
gesteld, sprake zou kunnen zijn.
Het is dus zeer begrijpelijk, dat de
opengevallen plaats alleen mag worden
ingenomen door een candidaat van de
partij tot welke het uitgevallen lid
behoort.
De regeering is daarom van het
denkbeeld uitgegaan, dat bet uitvallend
lid wordt vervangen door den candidaat,-
die met hem op dezelfde lijst voorkomt
en van de niet verkozeu candidatei)
dezer lijst de meeste stemmen heeft
behaald.
Wanneer een kamerlid een bezoldigd
staatsambt aanneemt, dat hij niet reeds
tijdens zijn verkiezing vervulde, moet bij
volgens de Grondwet aftreden, maar is
dadelijk herkiesbaar.
Naar aanleiding van het boven ge
schrevene is het duidelijk, dat een nieuwe
verkiezing volgens bet stelsel der PI. V,
ook niet kan plaats vinden.
Over waf in dit geval moet gebeuren
is de staatscommissie het destijds niet
eens geweest.
De minderheid wilde het laatste lid
van art. 96 schrappen, de meerderheid
wensebte echter het grondwettelijk be
ginsel, in art. 96 vastgelegd, te behou
den omdat zij meende, dat van een her
kiezing bij de benoeming tot een bezol
digd staatsambt een heilzame preven
tieve werking uitgaat, waaraan zij uit
een oogpunt van reinheid van politieke
zeden groote waarde hecht. Het benoe
men van leden der volksvertegenwoordi
ging tot door de regeering te begeven
ambten moet toch niet in de hand
worden gewerkt.
De meerderheid der commissie ad
viseerde de regeering dus, in het laatste
lid van art. 96 te schrappen de woor
den ,,maar zijn herkiesbaar."
Een tot een bezoldigd staatsambt
benoemde moet dan dus aftreden en
zijn plaats tijdelijk aan een ander af
staan. Bij de eerstvolgende algemeeue
verkiezing kan hij dan herkozen wor
den.
Bij het onderzoek der geloofsbrieven
kaii het voorkomen, dat de Kamer tol
de slotsom komt, dat een lid niet mag
worden toegelaten.
Ook dan kan natuurlijk onder het
stelsel vau E.V. geen nieuwe verkie
zing plaats hebben. Wordt een ge
kozene om persoonlijke redenen niet
toegelaten, dan treedt, evenals bij de
tusschentijdsche vacature, de candidaat
in zijn plaats, die met hem óp dezelfde
lijst voorkwam en de meeste stemmen
van de nog niet verkozenen verkreeg.
Kleeft aan de verkiezing zelve een fout
dan wordt de kwestie moeilijker.
Eén foutieve lijst kan als onderdeel
van een lijstengroep, waarvoor ook
kiezers uit andere kringen gestemd
hebben, de geheele verkiezing ongeldig
maken, zoodat een nieuwe zon moeten
plaats vinden.
De regeering heeft daarom voorge
steld, het onderzoek naar de geldigheid
der lijsten vooraf te doen geschieden,
zoodat de geldigheid der lijsten, zooals
zij tengevolge van dit onderzoek is
vastgesteld, voorgoed vaststaat en een
nader onderzoek naar die geldigheid
bij het onderzoek van de geloofsbrieven
is buitengesloten.
Het hoofdstembureau van den kies
kring, binnen welken de lijsten zijn
ingeleverd, wordt met het onderzoek
der lijsten belast en kan zoonoodig in
overleg treden' met hen, die de lijsten
inleverden.
Bij het onderzoek der geloofsbrieven
heeft men zich dus slechts af te vragen
of de stemming op wettige wijze is
geschied en de uitslag juist is vastge
steld.
Onwettigheid van de stemming in
één enkel stemdistrict heeft op de stem
ming van elders geen invloed, zoodat
in het bewuste stemdistrict een nieuwe
verkiezing kan plaats hebben, waarna
de uitslag der verkiezing opnieuw kan
worden vastgesteld.
Is de stemming geldig, doch de uitslag
verkeerd vastgesteld, dan blijft de stem
ming natuurlijk van kracht, maar wijst
de Kamer de zaak Daar het Centraal
Stembureau terug teneinde den uitslag
opnieuw vast te stellen.
Daar de verkiezing over het geheele
land één samenhangend geheel uitmaakt,
moet, alvorens ten aanzien van de toe
lating van één dpr leden kan worden
beslist, het onderzoek .van alle geloofs
brieven zijn afgploopen.
Het onderzoek van den geloofsbrief
van een tusschentijds toegelaten lid
moet natuurlijk beperkt blijven lot
punten, die niet de wettigheid raken
van de verkiezing van de reeds toege
laten leden.
Buitenland.
De strijd in en buiten Europa.
Wy vermeldden reeds, dat door
Lloyd George, Zaterdag bj de viering
van don Belgischen Onafhankelijk
heidsdag te Londen een rede is ge-
honden en waar deze als 't ware een
antwoord is op de groote redevoering
van dr. Mlchaells In den Rijksdag,
zullen wQ er nog even nader het licht
op laten vallen.
Natuurlek was een groot deel van
da rade op dezen gedenkdag een
holde aan België voor de onvergote
H)ke diensten, die het den geallieerden
in dezen wereldoorlog heeft bewezen,
En daarbij sprak de premier de
verwachting alt, dat Belgis sterker
en grooter dan het ooit geweest Is,
alt den strijd zal te voorichjn komeo.
Vervolgens becritiseerde Lloyd
George de jongste rede van den
nlenwen Rijkskanselier.
Er kwamen phrases in voor, aldus
de premier, bestemd voor hen, die
ernstig den vrede wenschen, maar ook
phrases, die de militaire machthebbers
ln Doitschland begrijpen tollen, nml.
die over het verzekeren van Doitich-
lands grenzen.
Er zollen weliswaar mannen Dit den
Rijksdag in de regeering worden
opgenomen, maar de Jonkers zijn
tegelijkertijd gerostgesteld, want die
mannen zollen niet ln de regeering
zitten als ministers, maar als klerken.
Wanneer Dnltscbland, aldus Lloyd
George, oog militaire voordeelen kan
behalen, dan betrekent de rede van
dr. Mtcbaells annexatie naar alle zijden
en een militaire autocratie, die vsstei»
dan ooit ln het zadel zit.
Slechts wanneer Doitschland naar
alle zijden woidt verslagen, wordt de
redevoering zeer goed en om dat doel
te bereiken, moeten de geallieerden
samenwerken.
Voor hot oogenblik beteekent de
rede van den nieuwen Rijkskanselier,
dat de militaire partj heeft gewonnen.
Het Doltsche volk mag zelf x$n
regeeringtvorm kiezen, maar w(j, al
dus de Britscbe premier, zollen be
palen met welk soort regeering wij
vrede willen sluiten. De rede van
den Rijkskanselier bewijst, dat de
leidende staatslieden in Doitschland
den oorlog nog willen voortzetten.
De bewoordingen, waarin de rede
vervat is, maken haar tot een bedrei
ging voor Belgis, maar het is het
vaste beslolt der geallieerden, dat
Belgis als een vrü en onafhankelijk
land moet hersteld worden.
Ik heb, aldns Lloyd George, de
redevoering van den Doltschen Rijks
kanselier twee-, driemaal gelezen,
zoekend naar iets, dat hoop kon geven
op het einde van dezen bloedigen
strijd en ik vind er slechts een schQn-
on&fhankelijkheid voor België, een
BOhij n-democratle voor Doitschland en
een schjjn-vrede voor Europa ln.
Dit antwoord van den Brltschen
minister-president geeft zeker niet
veel hoop aan hen, die ln de rede
van den nieuwen Rijkskanselier den
eersten stap naar een spoedlgen vrede
zagen.
Natuurlijk wordt de rede van Lloyd
George ln de Engelzche pers als om
strijd geprezen.
De Observer noemt ze een verplet1
terend antwoord op die van den nieu
wen Rijkskanselier en betoogt, det de
laatste Engeland een grooten dienst
heeft bewezen door het duidelijk to
maken, dat Duttschlaud herstel, scha
devergoeding, noch waarborgen zal
geven voor en aleer het met de wa
penen ls verslagen.
De Timet noemt de rede van Lloyd
George oen grootsch antwoord en de
Daily News vindt ze in vele opzich
ten da beste rede, die George ln lang
heeft gehouden.
Dat de Doltsche bladen van andere
meening zQn behoeft hier zeker niet
nader uiteen gezet te worden.
In Rusland is als 't ware een nieuwe
revolutie uitgebroken, dia den binnen-
landschen toestand vei warder gemaakt
heeft dan ooit te voren.
Het had eerst den schijn alsof de
groote Russische omwenteling een zoo
kalm verloop zou hebben als de
wereldgeschiedenis nog nimmer ge
kend had.
Maar al heel gauw bleek, dat een
land als Rusland niet ln enkele dagen
den grooten stap van den meeBt auto
cratisch geregeerden attat tot de meest
democratische mogendheid kan doen,
zonder dat het nog maanden lang lu
het binnenland tot ernstige rustver
storing komt en verschillende partf en
hun denkbeelden inden nieuwen staat
trachten te verwezenlijken.
De voorloopige Russische regeering
had don steun van de volksvertegen
woordiging, de burgerij en de partij
der kadetten, maar al heel spoedig
kregen de sociaal democraten de over
hand en vormden zij de meerderheid
ln het kabinet.
De aanhangers vac Lesin, ook wel
maximalisten genoemd, steunend op
het garnizoen van KroonsUdt, wensch-
ton zoo spo:d!g mcg-Jijk een Rusland
in hunnen geest en drongen, om dat
te kunnen verkrijgen, allereerst op be
ëindiging van den oorlog aan.
Bun optreden kenmerkt zich niet
door degelgko leiding, en komt daar
om met anarchie overeen. Bovendien
worden de voormannen van deze
partij beschuldigd geheime agenten
der Duttsehc regeerln^ te zijn of
althans van Dultsche rijde geld voor
een propaganda tegen het voortzetten
van den oorlog te hebben ontvangen.
Of dat al dan niet juist is, is moei
lijk ca te gaan, maar een felt ls het,
dat de propaganda tegen den oorlog
zulke resultaten gehad heeft, dat ge
heele leger.fdeellugen weigerden to
vechten en uit vre6s voor erger van
het front moesten worden verwijderd.
B{) een in St. Petersburg gehouden
ministerraad bleek ercBtig verschil
van meening over de afkondiging eener
republiek te zja.
Was oorspronkelijk besloten, datln
de sgn. Constlmante, die volgons het
algemeene, directe en geheime kies
recht zou gekozen worden, over den
toekomstlgen regecrlngsvorm zou be
slist worden, thsns wilden de revolutio
naire socialisten de afkondiging der
republiek nu reeds doen plaats hebben.
Tevens verlangden zjj verdeeling
van het land der groot-grondbezitters
onder de boeren.
De minister-president Lwof beeft
zich tegen het een zoowel als het
andere veriet, waarna zijn aftreden,
gevolgd ls. Zooals w{ reeds kortelings
meldden, is minister Kerensky tot zijn
opvolger aangeweien en wordt ge
tracht hem de macht van een dictator
te geven.
Slechte een tweetal vertegenwoordi
gers der Kadettenpartjj, Tseretelll en
Teresohenko, zijn op dit oogenblik nog
tn het Russische kabinet opgenomen.
De Russische regeering heeft een
proclamatie afgekondigd, waarin zjj
een beroep op alle burgers eu soldaten
doet om den buitenlandschen vjjand
met kracht te bestrijden. Daarbij wordt
tevens medegedeeld, dat zjj spoedig
een conferentie der geallieerden bijeen
zal roepen om eenheid ln de bniten-
landscbe oorlogspolitiek dér verschll-
ledde staten te brengen ln verband
met de beginselen van het revolutl-
onnalre Rusland.
Engeland en Frankrijk zal verzocht
worden hun oorlogsdoeleinden aldus
te wijzigen, dat deze ook voor Rusland
aannemelijk z{jn.
Maar inmiddels slaat het Russische
leger, dat voor weinige dagen zoo vol
moed het offensief in Galllcië hervat
heeft, op het oogenblik een allertreu
rigst figuur.
Zooals wij ln ons vorig nummer nog
mededeelden, melden de Russische
oorlogscominuuiqua's, dat de troepen
niet de noodlge standvastigheid toonec
en op vele plaatsen zelfs niet aan de
bevelen dor officieren gehoorzamen.
Geen wonder, dat do troepon der
centralen steeds dieper het Ssreth-
gebled binnendringen.
Reeds is de strateglsoh belangrijke
plaats Ternopol lu Dultsche handen
en wordt door de terugtrekkende
Ruislsuhs legers het gevochtsterrein
mot alles wa: zich daarop bovlndt zgo
volledig mogelijk verwoest en onher
bergzaam gemaakt.
Een wjzea der Rassen over de
rivieren, die evenwijdig mét de Dnies
ter stroomen, ls weldra te verwachten.
Thans wordt gevochten van Riga
tot aan de Sorelh. Slechts in de streek
van Smorgou meldon do Russen eeolge
terreinwinst. Van Tarnopol tot de
Karpathen, dus over een Iront van
plm. 150 KM-, ontruimen de Russen
thans hun stellingen.
In het W. blijft het b3 plaatselijke
gevechten van minder beteekenis.
Is het wonder, dat Broessllof, de
Russische opperbevelhebber,een leger
order tot de troepen gericht heeft,
waarin bij een beroep doet op hun
aller medewerking in deze voor Rus
land zoo ernstige oogenbllkken
Eu Inmiddels wordt uit de Russische
hoofdstad weer gemeld, dat de Raad
van Arbeiders en Soldaten met 410
tegen 125 stemmen een nieuwe vredes-
motie heelt aangenomen ca tevens
oen voorstel, waarin het ontslag van
den opperbevelhebber BroeiBiloi wordt
geëlscht.
De Raad van Arbeiders en Soldaten
heeft de voorloopige regeering onder
een nieuwen naam onbeperkte macht
verleend voor het herstel der organi-
B&tle en do tucht lu het leger en den
strijd tegen oontra-revolutle en anar
chie.
Het zijn wel dagen V3n groote ver
warring en ernstigen blnnenlandschen
strijd, die het herboren Rusland thans
lu de analen zijner geschiedenis kan
opteekenen.
Boeken en Tijdschriften.
De Oeiterculluur in beeld. Uit
gave J. J. vau der Peiji, Ierieke.
De heer Van der Pefjl heeft een
klein album samengesteld van an
sichten, uitsluitend op de Yeriekiche
oestercultuur. betrekking hebbend.
Het geheel geeft een praotisch over
zicht van deze voor Zuid-Bevelatd
zoo uiterst belangrijke cultuur on zal
de belangstelling daarvoor ook bulten
ons eiland zeker verhoogen.
Rechtzaken.
Arrondissements Rechtbank
te Middelburg.
Zitting van 24 Juli.
Veroordeeld z|ja wegens poging tot
uitvoer
B. B., 22 j., schippersknecht, a.b.
van het schip .Rhenama 8', tot 3
maanden gev.
C. de V., 42 j., schippersknecht,
a.b. van het schip Rhenama 23', tot
6 weken gev., beiden gedetineerd te
Middelburg.
De preventieve hechtenis wordt
afgetrokken.
Nog zijn de volgende zaken behan
deld en de volgende vonnissen dadelijk
uitgesproken
Diefstal: M. K., 17 j., zonder beroep
te Kapalle, tot 1 maand tuchtschool.
BeleedlglDgJ. de K., 46 j., vr. v.
E. M., zonder beroep te Isrteke, tot
f 3 of 3 d. h.P. A. S., 63 zonder
beroep te Hansweert, tot f 5 of 5 d. h.
A. v. 't W., 36 j., koopman te Hoe-
dekenskerke, tot f5 of 5 d. h.
Mishandeling: C. Q., 64 j., veld-
arbeider te Oudelande, tot f 10 of 10 dh.
Diefstal: C. de L., 31 j., werkman
te Goes, tot 1 maand gev. voorw.
proeftijd 3 jaar.
Strooporfl E. M., 48 j. en L M., 21
j„ werklieden te Ierseke, leder f 2 of
2 d. h.
Binnenland.
Duüsche kolen.
Naar het Haagsche Corr. bureau
van betrouwbare zijde verneemt is
het bericht volgent hetwelk tot nader
order de aanvoer van Dultsche kolen
stopgezet is en de extra-kolentreinen
vau de Nederlandsohe spoorwegen
voorloopig niet meer zullen loopen,
ten eenesmsle onjuist.
Voor de ongerustheid, die door dit
bericht blijkbaar ontstaan ls, bestaat
op dit oogenblik geen grond.
Wtj meenen te mogen veronder
stellen, dat binnenkort omtrent het
geen tot dit bericht klaarblijkelijk
aanleiding gaf, medadeellngen zullen
worden gedaan.
Wj vernemen, dat slechts het aantal
Nederlandsche treinen is verminderd,
omdat anders meer kolen uit Dnltsch-
land betrokken zou worden, dan over
eengekomen is.
Engeleche vliegen geland.
Men meldt uit Ter Neuzen aau de
N. R. Ot.
Eerste luitenant Knight en tweede
luitenant Frulock van het Engelschc
vliegcorps vlogen Maandagmorgen
boven België en waren genoodzaakt
tot een noodlanding. Z(j wierpen
patronen en wapens alt voor ze daal
den, maar zij kwamen neer op de
Axelsche vlakte. Meenendo In België
te zijn, staken zjj hun vliegtuig in
brand. Z( waren zeer ln hun schik,
toon zij vernamen ln Nederland te
zijn. Zjj gaven hun eerewoord en zijn
ouder geleldo doorgereisd naar het
lnterne6ringskamp.
Geel moiterdeaad.
Da minister van L. N. en H. heeft
bepaald
I. dat de beperking van den ver
bouw van geel mosterdzaad, niet van
toepassing zal zijn op den verbouw
van geel mosterdzaad, geteeld voor
groenvoeder en nog dezen herfst te
oogsten als tweede gewas na granen,
vroege aardappelen, koolzaad enkar-
wütaad.
II. Aan het onder II der beschik'
king vau 16 Februari 1917, wordt
toegevoegd
e.. op de teelt van koolrapen en
knollen als sngewas na spinazletaad
en na spurrie.
Srachlvoeder voor paarden.
De Nederlandsche Vereeniging tot
Bescherming van Dieren (V D. B)
heeft aan den minister van landbouw
verzocht het daarheen te lelden, dat
de voor de paarden beschikbare mafs
niet lu onverwerkten toestand wordt
gedistribueerd, doch onder toezicht
van de V. D. B. met gebruikmaking
van andere grondstoffen (hoofdzakelijk
afvalproducten) verwerkt wordt tot
een paardenbrood, waarvan de voe
dingswaarde ongeveer tweemaal zoo
groot is, als die van de mals in
onverwerkten toestand toegediend.
De icheepvaart.
Het stoomschip Breda van de firma
Van Mfel te Rotterdam is Zondag
avond 7 uur tot zinkon gobracht, 7
mijlen ten westen van de Noordhlnder.
Alle opvarenden z(jn ongedeerd en
bevinden zich aan boord van de
Noordhlnder.
De Breda mat 257 ton en was ln
1915 gebouwd.
Een Duittch schip getorpedeerd.
Het Dultsche stoomschip Norderney,
van Rotterdam naar Stockholm, is
Maandagmorgen halt elt nabij Texel
getorpedeerd. Elf opvarenden ziju
te Rotterdam door een Nederlandsche
torpedoboot aangebracht. Een stoker
ia vermoedelijk omgekomen. Kapitein,
■tunrman en bootsman bevinden zich
op een andere dorpedoboot in de na
bijheid van hun stoomschip, dat op
Texel gestrand is.
De kolenvoorziening
Het Rijkikolenburean heeft tot de
groot- en middenindustrie een rond
schrijven gericht, waarin wordt mode-
gedeeld, dat deze industrieën slechts
op een zeer geringe toewijzing kun
nen rekenen.
De rijksleveringen moeten voorgsan,
doch de fabrieken, die voor 't rijk
werken, moeten andere opdrachten
verminderen. Een strenge conti 61e
zal worden ingesteld op de voorraden
der ondernemingen en de opgaven
daaromtrent, daar vaak de voorraden
te klein en de benoodigde hoeveel
heden te ruim worden aangegeven.
Ook de opgaven der vorige maanden
sollen gecontroleerd worden en streng
zal worden opgetreden tegen degenen,
die onjuiste opgaven hebben verstrekt.
Honing.
De minister van L., N. en H. heeft,
a. ingesteld een Rijkidlstributie.
bureau voor honing en benoemd tot
directeuren van genoemd bureau de
heeren P. Dofler, w. 1. en P. Dekker,
c. 1., beiden te 'z Gravenhage
b. vastgesteld een distributieregel.