N°. 84 1917,
Donderdag 19 Juli.
104°" jaargang.
DE GELE AFGOD
Een nieuw conflict
FEUILLETON
OESCH
Uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
IJr|s par kwartaal, in Goes f 1,buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 sent,
ünMndlitg trail adveztentian op Maandag, Woanadcg
en VRIJDAG vdöi 19 mos.
COURANT.
Da prgs der gewone advertentiën is van 1-5 ragala 621/« Jet., elke regel meer
12 i/t ot. B|-directs opgaaf van driemaal piaatiing derzelfde advertentie
wordt de prijs slechts tweemui berekend,
Geboorte-, hnwelfk- en doodsberiohten *n de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 rageli 1,25 berekend
ïUwgicnmneril «es*.
Telefoonnummer
Uitgave van de Naaml, Vennootschap „Goesché Courant.* Directeur G. W. van Barnbvzld.
De kapiteins der Duitsche vracht
schepen, die uit Rotterdam vertrekken
en op hun reis de NederlandscUe
territoriale wateren volgen, vertrouwen
er natuurlijk op, dat zij op onzijdig
gebied zijn en daarom geen vijandelijken
aanval te vreezeu hebben.
Het zal hun na den overval van
Maaudagmorgen wel duidelijk zijn ge-
wordeu, dat de territoriale zeegrens in
sommige gevallen eenvoudig als niet
bestaande wordt beschouwd.
Volgens de tot nu toe ingekomen
berichten, hebben de Engelsche oorlogs
schepen niet alleeu die grens over
schreden en vielen zij de vracht
schepen aan op Nederlandsch zeegebied,
maar werden zelfs een tweetal op onze
kust vastgeloopen schepen beschoten,
zoodat de granaten over de hoofden
der badgasten in het Hollandsch duin-
land zijn terecht gekomen.
We behoeven er niet lang over te
praten of dit mag of niet mag.
Het mag natuurlijk niet en al is
een overschrijding door vijandelijke
strijdkrachten van de zeegrenzen niet
zoo ernstig als een schending der land
grenzen, toch blijft dit een zeer be
treurenswaardig conflict, dat men van
Engelsche zijde had kunnen en moeten
voorkomen.
De schepen volgen bij hun vaart
naar Denemarken de Nederlandsche
territoriale wateren. Slechts zijn er
een paar plaatsen, waar dit niet mogelijk
is, zoodat de grens even moet over
schreden worden.
Laat men daar dan de vijandelijke
schepen opwachten en aanvallen. Dan
gaat de geheele actie buiten ons om
en kan ons nimmer van andere zijde
verweten worden, dat wij niet in staat
zijn schending onzer neutraliteit te
voorkomen.
.Er is geen sprake van, dat men van
Duitsche zijde ons in den oorlog wil
betrekken, maar was dit wel zoo, dan
kon. nu zeker vau die zijde het argu
ment aangevoerd worden, dat Duitsch-
laud op onze kracht om aanvallen van
Engelsche oorlogsschepen te keeren
niet langer kan "vertrouwen.
Inderdaad hebben wij weer een
weinig krijgshaftig figuur geslagen.
in onze territoriale wateren, vlak bij
onze kust, zoodat de badgasten er naar
staan kijken, worden schepen uit ons
water weggehaald en onze kusten
beschoten.
W ist de Nederlandsche marine niet,
dat dit convooi vrachtschepen door
onze watereu trok en had zij dan niet"
afdoende maatregelen kunnen nemen
om een oogje in het zeil te houden
53
naar het Engelsch
VAN
H. RIDES HAGGARD.
Alan voelde een grooten schrik op
hem aankomen, Ja een gevoel van
wanhoop.
.Koningin 1" riep hij. .Zooeven zat
daar nw echtgenooti« het nn geoor
loofd, dat n zoo spreekt' tot mij
.Mijn echtgenoot,' antwoordde ïjj
lachend. .Och, die man is maar een
slaaf, die de rol van echtgenoot speelt
om aan een oud gebruik te voldoen.
Nooit heeft hi) zelfs de toppan van
mjo vingers gekust; mijn vrouwen,
die u gisterenavond bediend hebben,
zjjn zjn vrouwen en niet ik, ten
minste z9 mogen het zijn, als ijj
willen. Weldra zal bfj sterven van
liefde voor mU, en als hj dood is, niet
eerder, mag ik een anderen man
nemen, een man, dien ik zal kiezen,
maar ik denk, dat geen zwarte mjn
Heer zal worden, want ik heb ander
zuiverder bloed In mij. Vernoon, het
is vjjt eeuwen geleden, sinds een
Asika werkelQk getrouwd was met
èèn vreemdeling, die een groenen
tulband droeg en zich de zoon van
den profeet noemde, een man met een
krommen nens en schitterende oogen,
die onze goden bespotte, zoodat zij
hem versloegen, hoewel hg de lieve-
en een beschieting binnen ons eigen
gebied onmogelijk te makeup
De zaak wordt nu weer onderzocht.
Er zijn dus weer nota's, oificieele
mededeelingen en wellicht spijtbetui
gingen te verwachten.
Wellicht, want waar deze geheele
actie van Engelsche zijde een willekeu
rig karakter draagt, waar niet aan te
nemen is, dat de Engelsche officieren
niet hebben geweten in het Neder
landsche zeegebied te zijn, daar krijgt
deze Engelsche aanval onwillekeurig
het karakter van een opzettelijke daad,
van een daad, waarhij men uitgegaan
is vau de gedachte, dat tegenover een
klein en betrekkelijk weerloos land, het
naleven van de regels van het zee-
oorlogsrecht niet gebiedend noodzake
lijk is.
Buitenland.
De strijd in en buiten Europa.
De nieuwe Duttsohe Rijkskanselier,
ör. Mlcbaelii, heeft tot Donderdag een
leventje, als z{n voorganger ia al de
oorlogsjaren niet gekend heeft
Do oorzaak daarvan is, dat men
niet weet, wat men aan hem hebben
zal.
Toen Von Bethmann Hollweg nog
RQkskanseller waa, wist men evenmin
wat men aan hem had, want hij
deed beloften naar alle kanten, zonder
dat ooit bleek met welke partij hij
het nu eigenlijk in den grond van
zijn hart eens was.
Hij was de vriend van allen en
daardoor' ten slotte van niemand.
Men wist nooit wat men aan hem
had, maar men wist langzamerhand
wel, dat eigenlijk niemand iets aan
hem had en daarom hebben zoowel
de voornltstrevdnde partijen als de
conservatieve groepen hem zonder
veel smart van het stsatstooneel zien
verdwijnen.
Nn is dr. Miehaelis tot Rijkskanse
lier benoemd en niemand kan op dit
oogsnblik nog met zekerheid voor
spellen welke richting hg uit zal gaan.
Men weet zelfs nog niet ot zijn
optreden een versterking van de voor-
nltstrevendon dan wel van de conser
vatieven beteekent.
Eerst Donderdag, wanneer hij sjn
eerste rede in den Rijksdag zal hou
den, zal dit moeten blijken.
Op het oogenblik hoopt iedere par-
tjjgroep, dat h( In de haar gewenschte
richting zal voortgaan en vandaar,
dat de nieuwe Rijkskanselier tot heden
toe een leventje heeft als zfjn voor
ganger gednrende de oorlogsjaren
nimmer gekend heeft.
De bladen van alle partijen toch
begroeten zijn benoeming met vreug
de zoowel het sociaal democratische
orgaan de Varwdrtt als een der meest
conservatieve bladen als de Kreuz
zeilung.
De heer Miehaelis ls een man van
ling was van hun priesteres. Mijn
voorgangster had willen trouwen met
den blanke, die op a gelijkt, maar hjj
vluchtte met Kleine Bonsa, of liever,
Kleine Bonsa vluohtte met hem. Daar
om ging zij heen ongetrouwd, en kwam
ik in haar plaats.'
.Hoe zjjt gj hier gekomen, als z{j,
die gij uw moeder noemt, niet uw
moeder was?' vrqeg Alan.
.Wat gaat u aat aan, blanke
antwoordde >Q, nit de hoogte. .Ik
ben hier, omdat mijn ziel hier altijd
geweest ts. 01 ik zie het, g9 denkt
dat ik u voorlieg. Kom dan, kom 1 en
lk zal n laten zien degenen, die van
den beginne af de echtgenooten van
de Aslka geweest zijn,' en, opstaande
van haar stoel, nam se hem bti de
hand.
Ze gingen door deuren en bait
verlichte gangpn, tot dat ze kwamen
bjj een groote poort, die bewaakt
werd door onde priesters met speren
gewapend. Toen zij de priesters na
derden, maakte Atlka een sjaaltje van
gouden vlschschubben, dat over haar
borst hing, los en wierp dit schitterende
ding over Alan's hoofd, opdat zelfs
die priesters z(jn gezicht niet zouden
zien. Toen Z6l ze iets tegen hen,
waarop ze de poort openden.
Jeekle kreeg een Inval om daar te
willen blijven staan en verzekerde
zijn meester, dat die plaats, .waar hij
nooit geweest was,* veel te heilig was
voor .arme neger' als hjj.
Da Asika vroeg hem wat hi) gezegd
had en nu deelde tij haar zijn gevoel
van onwaardigheid mede in haar eigen
groote bekwaamheid en energie, zegt
het Berl. Tagtblatt. Die eigenschappen
zal h(j moeten toonen bjj bet door
zetten van hst gelijke kiesrecht in
Pruisen, evenals bij de parlementari-
seering en de Neu Orlsntierung ln
hot rijk, die niet te vermjden zijn.
De Lokal Anzeiger noemt den nieu
wen Rijkskanselier een man, die ln
alle ambten een bewust;- energie, een
ijzeren wil, een zelfstandig |oordoelen
een arbeidslietde toonde.
De Kreuzzeitung deelt mede, dat de
naam van Miehaelis verbonden ls aan
de beste overleveringen van de Prni
■ische ambtenaarswereld. De nieuwe
kanselier, aldus het blad, kan er vast
van overtuigd zijn, dat hij bij do
conservatieve partjj eerlijkon stenn
zal vinden bij het vervuilen van zijn
moeilijke taak;
Het sociaal-democratische orgaan
de Varwürts zegt, dat het krachtige
optreden van Miehaelis tegen de on
doelmatige economische en politieke
administratie hem sympathieën be
zorgd heeft en hem bijna tot een
populair man heeit gemaakt.
Zoekend naar een krachtige per
soonlijkheid, die ook het vertrouwen
van het volk bezit, stiet men op zjn
naam en vond geen beteren. Buiten
agrarische kringen heeft de nieuwe
Rijkskanselier geen politieke tegen
standers.
Niemand weet heden nog hoe Mi
ehaelis zich z{jn moeligké taak denkt.
Op do aanstaande Rflk. dagsitting zal
de nienws Rijkskanselier zich Dader
over zijn politiek nitlaten. Dan zal
ook blijken, welke houding de sociaal-
democratie tegenover hem zal aam
nemen.
Het blad heeft reedB aangegeven
welke richting de nlenwo ROkekanse-
lier moet inslaan, wanneer hij het
vertrouwen der sociaal democraten
zich wil waardig toonen.
G".n kanselier is mrieljk, zegt het
blad o.a., die niet krachtig vasthoudt
aan de vredespolitiek van den Rijks
dag, die de kiesrechthervorming niet
spoedig ter uitvoer brengt en die niet
zijn ambt aanvaardt met de verkla<
ring, dat h{| dit zoo lang zal blfjven
vervullen, als hij het vertrouwen van
het parlement bezit.
In verschillende Doitsohe bladen
komt, in verhand met de benoeming,
de ontstemming tot nitlng.dat de ver
tegenwoordigers van het Doltsche volk
niet gekend z$n ln de keuze van den
eersten staatsman van het land, juist
nu er een regeering wordt geweflscht,
welke op den volkswil steunt.
Over den nieuwen titularis kan nog
worden medegedeeld, dat hij voort
gekomen is ntt de Pruisliohe ambte
naarswereld. Noch met de binnen-
Iandiche, noch met de butteDlandsche
politiek heeft b] zich tot duiver in
gelaten.
Geen wonder, dat alle partijen met
spanning naar de a s. R(jksdagrede
van den premier uitzien, de rrds,
waaruit zal moeten bitken welke par
taal.
,Kom, jongen!' riep zij, kom mee
om mijn woorden te vertalen en om
toe te zien, dat uw heer niets wordt
aangedaan.'
Nog draalde h$ verlegen, waarop
een der priesters hem, op een toeken
van haar, met een lange speer een
steek gaf achter in den rng en hij
met een zacht gebral, vooralt sprong.
De Asika giDg hen voor, de gang
door, die, zooals zij zagen, eindigde
in een groots zaal met lampen ver
licht. Nu waren ze er In en Alan
kreeg den Indruk, dat ze nu de schat
kamer van de Ailki's binnen traden,
want hier waren groote hoopen goud
opgestapeld, staven goud, bekers van
goud, steenen potten met stofgoud
gevuld, gouden vaten van cenvoudigen
of afsehuwelijken vorm, gouden af
godsbeelden, kleine vierkante stukjes
goud en schijven, die er uit zagen of
zij voor mnnten hadden gediend.
Nooit had hij zooveel goud gezien.
„U hebt hier veel rijkdommen,
Lady,' zolde hij met groote verwon
dering, starend naar de stapels.
Zij trok haar schouders op. .Ja, ik
heb gehoord, dat sommige volken dat
weelde noemen. Dit zijn de offers, die
van den aanvang af, aan onze goden
zijn gebracht ook behoort al het
goud, dat ln de bergen Is gevonden,
aan de goden en daarin is nog zeer
veel. Het geschenk, dat ik u gezon
den heb, is van dexen hoop afgenomen,
maar eigenlijk is het maar een schrale
gift, want ik zie nu, dat hoewel de
grondstof schitterend is en gebruikt
t{en in den strijd tnssoben hervor
mingen en conservatisme ten slotte
het vaandel der overwinning zullen
mededr&gen.
Tpgelgk met Von Bethmann Hollweg
ls de staatssecretaris van Bultenland-
sche Zaken, de heer Zimmerman, van
het politieke tooneel verdwenen.
Er ls blijkbaar niemand, die daar
hard om trenrt.
H9 was het, die zoo onhandig was
Mexico tot een bondgenootschap met
Dultschland over te halen, waardoor in
Amerika een willige stemming voor
den oorlog met de centralen tot nltlng
kwam.
Zijn opvolger is graaf Rantzau, tot
dusver Duitsoh gezant ln Denemarken,
wiens benoeming algemeen met in
stemming begroet wordt
Bij Kaloetsj werden de Ruisen, die
de !jjn Dobrosllayl—Novitza bezet
hadden, door de centralen zonder sne
ers aangevallen. De Dultsehers tracht
ten tevergeefs de Russen over de
Lomnitza terug te drijven, maar belet
ten het opdringen bij Jaslu. 9
De DuitBchers vermeldden, dat Rus
sischs aanvallen bij Kaloetsj werden
afgeslagen.
Een Berlytiseh telegram meldt, dat
de Russen noodgedwongen thans
Kaloetsj ontruimd^hebben.
Op het W. gevechtsfront hebben de
Duitschers aan den Chemln des Dames
eenige Fransche stellingen veroverd.
In Champagne maakten de Fran-
schen eenlgen terreinwinst aan den
Mont Haut en den Teton. BJ latere
gevechten ter plaatse schijnt de toe
stand daar vrijwel onveranderd te zjn
gebleven.
Binnenland.
Zeegevecht.
Een eonvooi van Duitsche vracht-
stoomschepeu, Zondagavond laat van
Rotterdam vertrokken, is ln den
vroegen morgen tusscben Egmond en
Bergen aan Zee aangevallen door 3
Engelsche torpedojagers Volgens de
berichten zij a drie van de Duits--he
ichepen vluchtend op het strand ge>
loopon en is één der schepen door
granaten in brand geschoten. De twee
overige schepen zouden door de En
gelsche oorlogsschepen zgn buitge
maakt. Nederlandsche oorlogsschepen
zijn naar de aanvalsplaats vertrokken.
Volgens nadere berichten bestond
de Engelsche strijdmacht, die de
Duitsche vrachtschepen heeft aange
vallen uit 19 h 20 Engelsche torpedo
booten en torpedojagers, waaronder
men heeft opgemerkt de S 67 en S 83.
Er zijn 4 schepen in den grond ge
boord, 3 gestrand, waarvan er 2 in
brand staanvoorts zijn er 2 schepen
medegenomen.
wordt voor kopjes en zulke dingen,
het toch geen waarde heeft, en alleen
aan de goden geofferd ls, omdat het
moeilijker te verkrijgen is dan andere
metalen. Zie, deze z{n mooier dan
■goud, „en ze greep van een steenen
tafeltje een langen halsketting van
groote, ongeslepen steenen, roode en
witte om den anderen aan elkaar ge
voegd, welke Alan aanzag voor dia
manten en robQnen.
„Neem het,* zei ze, „en bekijk het
eens op uw gemak. Het is zeër oud.
In geen honderden jaren z{jn er meer
vad deze halssnoeren gemaakt,* en
met een bevallige beweging wierp
zij den ketting over zijn hoofd, zoodat
die op zQn schouders hing.
Alan bedankte haar, maar, daar
bedacht hij zich dat de man, Mungana
genaamd, die in werkelijkheid of
officieel haar echtgenoot was, evenzoo
getooid was en even rilde hg b(j de
gedachte aan dit voorteeken van na
derend onheil. Doch bfi. gaf het ge
schenk niet terug, vreezend haar te
kwetsen.
Op dat moment werd zQn aandacht
van de schatten afgetrokken door een
kreet achter hem. Zich omkeerend
zag hij Jeekie, met groote rollende
oogen achteralt deinzen In onbe-
schrljfeljjken angst.
„O, goede genade 1 majoor I" kreet
hj, naar den muur wjzend.kjk,
daar 1"
Alan keek, maar in de eerste oogen-
blikken kon hg hij het flauwe licht
niets onderschelden dan glimmende
voorwerpen die van de zoldering tot
Men meldt nit Bergen aan N. R. Ct.
De Duitsche kolenbooten werden ter
hoogte van Bergen aan Zee verrast
door 16 Engelsche torpedobooten,
waarop een hevige beschieting met
granaten en brandbommen begon. Tot
behoud hebben de Duitschers de boo
ten op de kast laten loepen. Een
Nederlandsche kruiser en twee tor
pedobooten zijn ter bewaking aanwe
zig. De bemanning van da kolenbooten
is gedeelteigk aan wal gebracht. Er
ls een reddingsboot ter assistentie
vertrokken. Vele granaten zgn op
Nederlandsch grondgebied terecht
gekomen, enkele kalveren en schapen
ln de welde zijn gedood.
Het Ned. Corr. bureau meldt, dat
volgens Ingekomen berichten de aan
val binnen de territoriale grens zou
hebben plaats gehad.
Nader nauwkeurig onderzoek wordt
ingesteld.
V
Men meldt uit Egmond aan Zee:
Ongeveer kwart over twee is de
reddingboot, waarin zich de burge
meester bevond, teruggekeerd en
heeft twee dooden aan wal gebraoht,
die zich san boord van een dar ge
strande Dultsehs schepen bevonden.
Onder de geredden zijn er ver,
seheldenen licht gewond. Men ver
moedt, dat er nog meer slachtoffers
zijn; ook is er een arm gevonden.
V 9
Da Alkmaarsche Ot. meldt nog de
volgende bijzonderheden
Twee van de kolenbooten, de La-
vinia en de Renate Leonhardt zetten
dadeigk (na de beschieting) hun kop
pen naar het strand, doch de Engel-
schen bleven doorgaan met de booten
te beschieten.
Vijf van de kolenbooten werden
daor de Engelschon opgebracht.
Do Engelsche torpedobooten F 83
en F 87 naderden de op het strand
geloopen kolenbooten tot op 114 K M.
afstand en losten een groot aantal
projectielen op de booteD, waaronder
verscheidene treffers. Ook toen de
bemanningen zich in de sloepen naar
bet strand begaven, bleven deze
torpedobooten doorvuren. Een dertig
tal granaten vlogen over de dninen
het land ln. De Engelschen richtten
aanvankelijk al heel slecht. Een
granaat kwam te Bergen'binnen ln de
Sparrelaan terecht, sloeg een paar
takken van een boom af en daarna
li/s M. den grond in zonder te ont
ploffen. Nabij de vaoantlekolonie te
Bergen-aan-Zee sloeg eveneens een
granaat ln zonder schade te veroor
zaken. Nabij de boerderg de Frznsch-
man (halverwege Bergen-blnnen en
Bergen-aan-Zee) kwamen ook een
paar granaten terecht, die een paar
kalveren doodden.
Ook bg Schoorl kwamen granaten
terecht.
Het richten door de torpedojagers
geschiedde juister en de kolenbooten
den grond reikten.
„Kom maar kijken," zei de Asika
en een lamp opnemend van de tafel,
waarop de kostbaarheden lagen, leidde
ze hem langs de stapels goud naar
een kant van het gewelf of zaal. Toen
zag hg het en hoewel hg 't niet liet
merken, was hij even bang als Jeekle.
Want daar stonden, elk in hun
eigen uls, boven elkaar, figuren, die
er nit zagen als honderden gouden
menschen met glinsterende oogen.
Werkeigk dacht h(] eerst, dat het
mannen waren, totdat hun volkomen
stilheid hem overtuigde van het tegen
deel. Toen begreep hij, dat dit voor,
stelde hoe ze eens geweest waren
nu waren het lijken, gewikkeld ln
reepen van dun goud, die gonden
maskers droegen, met oogen van
kristal, en waarvan elk masker zoo
bewerkt was, dat het een afzichtelijke
voorstelling gaf van den man, toen
hij leefde.
„Dat zgn njjo geestelijke echtge
nooten,* zei de priesteres en zwaaide
de lamp heen en weer voor de
onderste r9. .Mangana'», die ge
trouwd zijn geweest met vroegere
Aslka's, Kijk, hier is degene, die
koting zou geworden zgn over dat
rgke land, waar elk jaar de rivier
uit haar oevers treedt." Zij naderde
een der eerste figuren van de onderste
rg en trok daar een knipje los, zocdat
het gouden masker voorover kwam te
hangen en het gezicht, dat er achter
zat, zichtbaar werd.
(Wordt vervolgd).