N°. 81 1917
Donderdag 12 Juli,
104de jaargang.
DE GELE AFGOD
U:tg*ve lies er Coarse t geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrydagarond
uitgezonderd op feestdagen.
I>r|t per kwartaal, In Goes f 1,balten Hoen, Iranoo f 1,26.
Afzonderiyk» nommer» 5 eent.
InaerdlnE wan sdvertentlfin op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG Yddi 13 turen.
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml.
De prj» der gewone advertentl»nli van 1-5 regelt 62^,'ct., elke regel meer
12 Vi ct. B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie
words de prijs slechts two ens aal berekend
-Geboorte-, huwelfjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van I—10 Mgals h 1,25 sV nd
8«wisac»mat'ii i cent.
Vennootschap „Goezche Courant.' Directeur G. W. van Babnbvzld.
Buitenland.
De stryd in en buiten Europa.
Er speelt zich thans ln het drama,
dat wij wereldstad noemen, een
tooneel af, dat van het grootste belang
ls voor de ontwikkeling der verdere
gebeurtenissen.
Weinigen jollen er z{n, die in het
bloedig gebeuren der laatste jaren
iets anders meer zien dau een wereld-
hervorming, een opkomst van het
democratische eleihent, het Inluiden
van een nieuw tijdperk, waarin met
de bestaande, maar verouderde toe
standen voor goed wordt gebroken.
De revolutie, waarbij de volkswil
meer dan tot duoverre de heerschende
wordt, zal niet overal zoo vlug en
zoo zonder strjjd gaan als ln Rusland
De meest achterlijke Europeesche
mogendheid heeft op den weg der
democratie zulke etappen genomen,
dat sjj de andere staten niet alleen
heeft Ingehaald, maar se zelfs verre
achter zich heeft gelaten.
In Engeland voltrekt zich hetzelfde
procei onopgemerkter en laDgzamer.
.Do strgd, die eerst was aangebonden
ter bescherming der kleine naties en
dergeigke fraaiigheden meer, is na
de Russische revolutie en het partij
kiezen van Amerika thans opecljjk
een BtrQd genoemd voor democratie
en vrijheid van alle volkeren.
En steeds luider klinkt daarbj] de
aansporing tot het Duitsche volk om
zich vrij te maken, om te breken met
verouderde Inatelllngsu en mat het
Pruisisch militaire regime en zich te
scharen onder de vrge volkeren, die
06n eigen weg zullen volgen.
WD zullen tegenover een hervormd
en democratisch Duitschland anders
staan dan tegenover het Dnltschland
van nu, beeft Lloyd George onlang^
wille te zijn, maar wel omdat de
democratische gedachte aleh overal
baan breekt en geen enkel land zich
tenslotte daaraan kan onttrekken, dat
het ln Dnltschland langzaam, maar
zeker tot grondige blnnenlandsche
hervormingen komt.
Het proces gaat nlterst langzaam,
al heeft het Russische voorbeeld zijn
Invloed op het Duitsche volk. niet
gamlst.
Het gaat langzamer dan in Rusland,
omdat het Duitsche volk zich meer
een onverbrekelijke eenheid gevoelt
dan het Russisobe en omdat het, anderz
dan ln Rusland, zjjn vorst Hef heeft
en vereert alz een sterke man, die
zjjn plicht doet.
Maar met dat al vermogen de aan
hangers van de oude denkbeelden den
wassendsn vloed van democratie en
hervorming niet meer te keeren.
De conservatieven, de militaire
fractie, de Duitschors, die nog steeds
van een grooter Duitschland droomen,
zij trachten allen nog hnn gewicht ln
de schaal te werper, z(j hebben nog
altjjd invloed bij de regeering, maar
so FEUILLETON
naar het Eugelsch
VAN
H. RIDER HAGGARD.
.0, zeker, majoor, altjd getrouwd
de eene weg, andere komt weer, ziet
u. Maar z{j houdt niet altjjd van haar
man, dan laat ze hem opzitten, en hij
dan heel gauw dood, arme drommel.
Groote eer, de man te zfjn van Aslka,
maar gauw afgeloopen. Misschien
Plotseling zweeg hy en eteldeAlan
voor een bad te nemen, terwyihjj zijn
kleeren schoonmaakte, die dat zeer
noodlg hadden.
Nauwelijks wil Alan gereed en had
hü het Arabische linnen gewaad, over
zjn flanellen onderkftoren heen ge
schoven en het gehate masker, dat
Jeekle hem opdrong, aangebonden, of
er werd aan de deur geklopt. Jeekle
wenkte Alan om op een bankje te
gaan zitten en deed de grendels van
de deur af en evenals te voren, ver
schenen de vrouwen mot voedsel en
bleven wachten terwjl zy aten, het
geen Alan, nu hj wat van zjjn zenuw
achtigheid bekomen was, wat meer
op zijn gemak kon doen dan den
vorigen avond. Na den maaltyd vroeg
een der vronwen aan Jeekle want
schijnbaar mochten ze tegen zjjn
die Invloed wordt steods kleiner
naarmate meer en meer blfikt, dat de
weegschaal van den volkswil doorslaat
naar de sOde van hen, die een spoe-
digen vrede door bioneulandeche her
vorming wenschen.
Het is piet zoo gemakkelijk wat
zich thans in Duitschland afspeelt te
bssohijjven, omdat het alles in ver'
trouweijjke vergaderingen wordt be
sproken..
Maar zoo nu en dan lekt er van de
redevoeringen wel wat uit en de
aanwezigheid van bjjgondere personen
dost vermoeden, dat de vredespartij
haar uiterste best doet om haar Invloed
te bevestigen en te vergrooten.
Het Duitsche en Oostecrijkacho
keiserspaar hebben bezoeken gewis
leid, de opperbevelhebbers van Dultsch
land, en Oostenrijk hebben een con
ferentie gehad en de opperste Duitsche
legeraanvoering, de generaals Hinden'
burg en Ludeodorff hevlndeu zich
thans te RerlQc.
In de hoofdcommissie van den
Rjksdag heelt de Rijkskanselier ver
trouwelijke mededelingen gedaan.
Het centrums-lid Erzbergor heeft
een redevoering gehouden, waaruit
gebleken is, dat de Duitsche sociaal
democraten niet meer alleen staan in
hnn elsch, dat de regeering openlijk
moet bekend maken slachts esn ver
dedigingsoorlog te voeren en er niet
op uit te zijn andere gebieden of
volkeren te anttexeeren of te over-
heerschen.
Terecht schreef het soa. dem. orgaan
de Vortcdrti, dat er, hoe dan ook,
een beslissing moet worden genomen.
Mad kan zich een regeering den
ken, zegt het blad, die alle vredei-
aanbiedingen herroept, alle binuen-
landsehe hervormingen tot na den
oorlog nltstelt en de voortzetting van
dieu oorlog wenseht totdat het ver-
nverlnvanrucram !l verwezenlijkt,
denkon, die op de massa van het
volk steunend, een algemeene demo
cratiseerlng van allo openbare Instel
lingen doorvoert en verklaart, dat de
verdedigingsoorlog zoo spoedig mo
gelijk moet worden beëindigd door
een vrede zonder annexaties en zon
der schadeloosstellingen.
Thans echter ls er een regeering,
dis het alle partijen naar den zia wil
maken en dat gaat niet.
De sociaal democraten, do vooruit-
strevenden en een deel van de Cen
trum- en natloncal liberale partijen
hebben hot wensehelijk geoordeeld,
dat Dnltschland duidelijk verklaart
geen veroveringsoorlog te voeren,
omdat deze verklaring slechts een
•poedlgen vrede kan brengen.
Reeds hebben da vertegenwoordigers
dezer partijen vergaderd om gemeen
schappelijk een formule te vinden,
waarin tot uiting komt, dat Dultsch.
land slechts streeft naar een vrede,
die hot zgn grondgebied en de ont-
vouwlog van zjjn economische krach
ten garandeert.
Is een formnle gevonden, dan zal
meester niet spreken of zijn blanke
Heer ook wenschte ln den tuin te
wandelen. Zonder een antwoord af te
wachteD, bracht z(j hem naar het
einde van de ruime kamer en ontsloot
daar een deur, die zQ nog niet hadden
opgemerkt. Die deur gaf toegang tot
een - gang, waarachter boomen en
bloemen te voorschijn kwamen. Toen
gingen zij en haar metgezellen heen
met da overblgfsels van den maaltijd.
.Vooruit,' zei Alan en nam de doos
met Kleine Bonsa, die h(j niet durfde
achterlaten, in zijn armen, „laten we
een beetje lueht scheppen.'
ZU gingen do gang ln en aan het
eind daarvan, door gouden of koperen
poorten, die klaarblijkelijk voor hen
waren opengezet, den tuin in. Het
w»s een uitgestrekte ruimte, die nu
voor hen lag; ook was de tuin met
zorg onderhouden. Er liepen breede
paden door en hier en daar zagen zfl
reusachtige bloemperken. Hier groei
den ook de machtige cederboomen,
die zfl van uit da verte gezien hadden
en onder welks breed uitgespreide
takken bflna doisternis haerschte, ter
wijl daar boven, niet meer dan een
halve mijl er van verwijderd, het
schitterende bruisende water naar be
neden donderde in de diepte. Overigens
konden zij niet veel afleiding vinden
ln den tuin, die aan den eenen kant
omringd waz door een stelle dicht
begroeide rots en aan den anderen
door hooge steenen muren, waarboven
de waterval ztroomdeaan den achter
een resolutie lu dien geest aan den
voorzitter van den Rijksdag worden
overgelegd.
De loop der gebeurtenissen heeft
ook in regeerlngskrlngec eenige onrust
'veroorzaakt.
De BJkskan seller en de opperBte
legerleiding zjjn bij den keizer op
bezoek geweest, en men verwacht, dat
zeer spoedig de militaire en politieke
leiders met den keizer een beslissing
over den toestand zuilen nemen.
Het.Berl Tagefcl, melding makende
van het gerucht, dat Von Betbmann
Heilweg zal aftreden, dealt mode, dat
de Rijkskanselier ln zijn redevoering
ln de hoofdcommissie niemand heeft
bevredigd.
Het blad dringt op ingrijpende
blnnenlandsche hervormingen aan en
wenseht, dat ondubbelzinnig wordt
verklaard,dat de regeering in de
toekomst met de goedkeuring der
volksvertegenwoordiging zal worden
benoemd en iu alle belangrijke aan
gelegenheden moet steunen op een
beslissing van het parlement, waar
mede de levensproblemen der natie
slechte mogen worden opgelost.
Do Voraarts dringt daarbij tevens
aan op wijziging ln de kieswet voor
Landdag en Gemeenteraad.
Naar oen Wolf telegram ons wil doen
gelooven, is bp een bespreking van
den toeBtand in den Rijksdag geen
verschil van meening gebleken en
werd de gunstige werkzaamheid der
dulkhooten, die alle verwachtingen
heeft overtroffen, eenstemmig erkend.
De Voisische Ztg. zegt dat do keizer
Maandagmiddag den Prulsischen mi
nister van blnnenlandsche zaken v.
Loobell in andlëntie heelt ontvangen
en dat deze de snelst mogelijke in
voering van .do blnuenlandtohe her
vormingen aanbeval. Naar ln parle
mentaire kringen verluidde, gat v.
LftSJwU».
alle stasts-seoretarlsaen en ministers
hun ontslag namende door den
keizer te benoemen nlenwe kanselier
zou dan volkomon vrijheid hebben,
na raadpleging der partjan, zijn
medeworkerB te klazen. Sommigen
zeggen, dat in bet onderhoud ook de
keuze van den nieuwen kanselier ter
sprake kwam.
Verder kwam hat blad ter oore, dat
de staatssecretarissen Helftarich (oin-
neulandsche zaken en plaatsvervan
gend kanselier), Zlmmermann (bulten-
landacho zaken) en Solf (koloniën)
hun ontslag hebben gevraagdeven
eens de Pruisische ministers v. Loebell,
Sydow (handel), Beseler (justitie), v.
Breltenbach (spoorwegen en vice-pre
sident van het staatsministerle) en
Trott zu Sols (onderwjjs en eeredienst).
Ook wordt gezegd, dat v. Scborlemor
(landbouw) zijn ontslag heeft aange
boden.
Over hun vermoedoigke opvolgers
doen ook reeds geruchten de ronde,
waaraan de Voasische echter niet veel
waarde hecht. Tijdens den kroonraad
verluidde, dat v. Bethtnann Hollweg
kant bevonden slch de gebouwen, die
bfj het Gouden Huls behoorden.
Een tjjdlang wandelden zijde ruwe
paden op en neer, tot Jeekie er einde
lijk genoeg van kreeg en opmerkte:
.Somber hol, dit, majoor. Doet mij
denken aan de abd{ van Westminster
bij Londensche mist, waar uw oom
zaliger mg mee nam om te bidden en
te kijken naar de verweerde graf
tombe van den Koning. A1b we eens
teruggingen naar Gouden Huls om te
kgken wat er gebeurt? Alles beter
dan hier staan onder vervloekten
ouwen ceder.'
.Goed', zei Alan, die door da oog
bolten van zijn masker had loopen
kijken of hij ook ergens een plek kon
vinden, waardoor ze konden ontsnap
pen doch hg vond er geen.
Ze gingen terug naar hun kamer,
die intusschen geboend eD opgeruimd
wat. Nauwelijks waren zij erin of de
deur ging open en daardoor kwamen
lange rijen van Asiklpriesters, die
allen gebakt gingen onder den last
van lederen zakken, die zij op den rug
droegen en op elkaar ttapelden bg
het steenen altaar. Daarna opende
elk van de priesters, als op een ge
geven teeken, den zak, dien hg ge
dragen had, en Alan zag dat ze gevuld
waren met goud, goud ln stukken,
goud in bekert, goud in vaatwerk,
heel of gebrokenmeer goud dan
Alan ooit in zijn leven gallon had.
.Waarom brengen ze al dien rom
mel hier heen vroeg bg en Jeekle
de openvallende ambten zal aanbieden
aan do vier partijen (centrum, vrij
zinnigen, nationaal liberalen en soci
aal-democraten), die de krlsit bobben
veroorzaakt, in dien zin, dat z(j hetn
daarvoor candldaten zullen opgeveu,
die hg vervolgens aan den keizer in
overweging zal geven.
De Rnssen hebben aanvallen gedaan
op het Galloische front in het gebied
van Zborof en Konloechy. Beide par
tgen zg het or over eens, dat deze
aanvallen den toestand ter plaatse
niet hebben gewpzlgd.
Bij een aanval in het gebied van
Stanlslaw hadden de Russen meer
sucoes.
De troepen der oefltralen werden
ten N.W. van Stanislau, over een
lengte van 12 KM. tegen de heuvels
van Czary teruggeworpen. Verschei
dene dorpen werden daarby door de
Rnssen genomen.
De nieuwe keizer van China heeft
eervol ontslag aangevraagd.
Nadat zgn troepen door de republi
keinen by Langfang werden versla
gen, beeft hij het verstandiger gevon
den maar weer heen te gaan.
Er ls reeds 6en president van de
voorloopige regeering benoemd.
Biuneniaad.
Tuisede Kamerverkiezingen.
By enkele candidaatstelling li g«'
kozen tot lid van de Tweede Kamer
voor Oosterhout de heer mr. A. B. G.
M. van Rijckevorsol (B.K) en tot lid
van de Tweede Kamer voor Veendam
da heer mr. G. W. Bannes (S,D A P.)
Broodkaarten.
Da Stct. vermeldt, dat de broodkaart
van de 19e week loopt van 1018
Daze opgave ie ln zooverre onjuist,
dat do termOn van 10—18 dezer loopt
over de 20ste week.
Steenkolen.
Indien de gemeentegasfabriek te
Vlaardlogen niet binnen enkele dagen
van kolen voorzien wordt, zal de
geheele gemeente weldra van licht
en kookgas verstoken syn.
Boipeen en bloemkool.
Ten aanzien van bospeen en bloem
kool bericht da Groente Centraio, dat
met Ingang van 9 dezer van de ter
veiling aangevoerde bospeen en bloem
kool 35 pCi. voor het binnenland moet
worden geveild.
Bet werk hervat.
Gtstermorgen hebben de werklieden
aan de artlllerleicrlohtlngen aan de
Hembrng het werk op de gewone
wyze hervat-
Er doden zich geen incidenten voor.
Opdrijving Hr., oprijzen.
De minister van L., N. en H. brengt
ter algemeene kennis, dat maatregelen
worden overwogen om het opdryven
vertaalde zyn vraag.
,Hot is een offer aan den Heer van
Kleine Bonsa", antwoordde de hoofd
priester buigend, .een geschenk van
de Aslka. De blanke in den hemel
geboren, had door de Ogula's laten
zeggen, dat hg goud wilde hebben.
Hier is het goud, dat hy gewenscht
heeft'.
Alan keek neer op het goud, dat
toch eigeniyk het doel was van zyn
komst. Als hg het heelhuids ln En
geland had, zou hy ryk zgn, en aan
zgn zorgen zou een einde zyn geko
men. Maar hoe kon hy het naar
Engeland krygen. Hier bad het voor
hem niet de minste waarde
,Ik breng de Aslka myn dank',
zei Alan, ,en verzoek haar om dragers,
die mg dit geschenk, naar myn eigen
land kunnen brengen, want voor mg
en myn bediende is het te zwaar om
samen te dragen'.
By deze woorden glimlachten de
priesters even en zeiden, dat de Aslka
den blanken Heer wenschte te zien en
van hem Kleine Bonsa in ruil wilde
ontvangen. Zgn vraag kon hy tot
haar zelt richten.
.Goed', zei Alan, „breng my bg de
Aslka*.
Toen gingen zij op weg, Alan met
de doos, waar Kleine Bonsa ln was, en
Jeekle adhter hem aan, Zy trokken
door gangen en verschillende deuren
tot zy elndeiyk kwamen aan een
lange, smalle zaal, die met gouden
platen was ingelegd. Aan het eind
van de pryzen van stroo tegen te gaan.
Deze pijjiopdrUviog Bchgr t een ge
volg te zyn van het opkoopen op
groote schaal van stroo van den nog
le velde staandsc oogst door specu
lanten, die denken gebruik te maken
van de dreigende voevcedsrschaarscbte
ln den aanstaanden winter. De te
nemen maatregelen zulten waarschyn-
iyk bestaan ln het vaststellen van
m&xlmum-prgzen. In afwachting hier
van wordt aan belanghebbenden ln
overweging gegeven zich van het
opkoopen van stroo te onthouden,
aangezien met gesloten voorkoopcon-
trsctan by dn vast te stellen maximum
prijzen geen rekening kan worden
gehouden.
Koolzaad van den oogit 1917,
De minister van L,, N. en H. brengt
ter algemeene kennis, dat het voor
alsnog niet in zyne bedoeling ligt het
koolzaad van den oogst 1917 in bezit
te nemen.
Om vasthouden van het koolzaad te
voorkomen zy echter reeds thans aan
belanghebbenden medegedeeld, dat,
indien in de maand Juei 1918 nog
meer of minder beiangrgke partg-n
aanwezig mochten zyn, deze alsnog
ln beslag zullen woraeD genomen. Bg
de vaststelling van de dan te betalen
prUzen zal met den goldendon markt
prijs geen rekening worden gehouden.
.Bt.ct.'
De vrijzinnig democraten in Zeeland.
Te Middelburg D een byeeckomst
gehouden van afgevaardigden on
leden der vrgzinnig democratische
organisaties ln Zeeland, welke bgeen-
komst druk was bezocht. Besloten
werd tot oprichting van eene centrale
vrgiianig-demooratlsche organisatie
voor den kieskring Zeeland en een
voorlooplg bestuur werd gekozen,
bestaande nlt twee afgevaardigden
i-z-r d*r aangesloten vereenl-
glcgen.
Een oproep tot de arbeiders.
Het party bestuur van de 8. D. A. P.
heeft een oproep gerfebt tot de Neder-
landsohe arbeidersklasse naar aanlei
ding van de schokkende gebeurtenissen,
die in verband met het aardappelge
brek, verleden week te Amsterdam
hebben plaats gehad en die aan een
aantal menachen het leven hebben
gekost.
Het party bestuur zegt dan:
De Amsterdamsche onlusten hebben
wydere beteekenis dan voor de hoofd
stad alleen. Zy zgn van groote be
teekenis voor het geheele land.
Want de stemming, welke die
onlusten mogelijk maakte, bestaat ook
buiten Amsterdam. De levensmiddelen-
schaarschte, het brandsioffengobrek,
de duurte, de nadoelen der langdurige
mobilisatie, de toenemende werkloos
heid brengen schier overal die
•temming.
En de krachten, die van die stemming
gebruik hebben gemaakt om de woeste
tooneelen te voorschgn te roepen, die
Amsterdam verleden week zag, werken
van deze zaal stond op eon verhooging
of troon een breede stoel, van zwart
bout en Ivoor en in dien stoel zat,
beschenen door het licht, dat uit een
opening van boven op haar neer-
straalde, de vrouw uit Alan's droom,
prachtig om te aanschouwen in haar
Bchltterende kleederen, en de gouden
kroon op het hoofd. Op een bankje
aan den voet van dien troon zat een
man,met een schoon, doch droefgeestig
gelaat. Zyn haar was vergald en van
achter ln een vlecht bg elkaar ge
bonden, zijn gezioht was geverfd, rood,
wit en geelhg droeg snoeren van
helkleurijfe steenen om zyn hals, zijn
middel, zgn armen en enkels, en ln
zy'n hand hield hg een soort van
schepter.
„Wat ls dat voor een wezen
vroeg Alan, over zgn schouder heen
aan Jeekie. „De hofnar?'
„De echtgenoot van Aslka, majoor.
Hy geen nar, hy heel verstandig,
maar kgkt een beetje somber, om zyn
tyd gauw om ls. Kom, majoor, Aslka
wenkt ons. Ga op uw bulk liggen en
kruip; dat gewoonte hier', voegde hy
er bg, neervallend op zyn handen en
knieën, evenals de priesters deden,
die aohtér hen aan kwamen.
„Ik zie haar nog liever hangen',
antwoordde Alan woedend.
f Wordt vervolgd).
