N°. 79 1917.
Zaterdag 7 Juli.
104d' jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
Daadwerkelijk verzet.
GOESCHE
Uitgave dezer Conrant geiohiedt Maandag-, Woenidag- en Vrydagavorfd
uitgezonderd op feestdagen.
Prji per kwartaal, In Gooi f 1,buiten Goe», franco f 1,28.
Afzonderlijks nommeri 5 cent.
inasndlng van adverteutlSn op Maandag, Woenadag
an VRIJDAG vöóï ia uren,
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Vennootiohap „Goesche Courant.'
COURANT.
De prjj» der gewone sdvertentiin ls van 1-5 regelt 62 V» et., slke regel meer
12 V« et. B| directe opgaaf van driemaal plaatting derzolfde advertentie
word» de prijs slechte tweemaal berekend
Geboorte-, huweljk- en doodiberiehten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regelt A 1,25 berekend
Sawftnummertl i eent.
Directeur G. W. van Barnevild.
In onze hoofdstad is het tot een
botsing gekomen, tot een 0mstigen en
helaas ook bloedigeu. strijd tusschen
het volk en de daar boven geplaatste
gezaghebbeudeu. j
Het is of de dagen van het oude
paling-oproer weer zijn aangebroken
slechts uiet geweld van wapenen kan
een groot deel der bevolking gedwon
gen worden zich aan de voorschriften
van tucht en orde te onderwerpen,
zonder welke een geregeld gemeentelijk
huishouden nu eenmaal onbestaanbaar is.
Er zit in ons volk, in ieder volk
wellicht, een geest van verzet, een lust
tot ageeren tegen van boven opgelegden
dwang, wat zich voornamelijk in de
kringen der minder ontwikkelden het
eerst en het sterkst zal openbaren.
En wanneer werkelijk maatregelen
worden getroffen, die hinderlijk en
vrijheidbeperkend voor alle ingezetenen
zijn, dan klinkt aanstonds luide het
protest van hen, die daardoor het
meest worden getroffen, van de 011- en
minvermogenden, wier beschavingspeil
in den regel het laagste staat en die
zich dan ook minder dan anderen zul
len afvragen of die vrijheidsbeperkende
maatregelen niet- door de omstandig
heden gerechtvaardigd zijn.
Wij zullen ons op het oogenblik
onthouden van critiek op de maatregelen
van het ministerie van Landbouw eu
het Amsterdamsche gemeentebestuur en
ons bepalen tot de gevolgen der ge
nomen beslissingen.
De aardappel is het voornaamste
voedingsmiddel van den werkman en
het is duidelijk dat, wauneer er geen
aardappelen verstrekt worden, tal van
arbeidersgezinnen in groote moeilijk
heden komen.
Wanneer een vrouw uit de achter
buurten van Amsterdam op zekeren
dag geen aardappelen kan krijgen zal
zij geen oogenblik bedenken, dat b.v.
ter verkrijging van Duitsche steenkolen
op zeker oogenblik meer moet worden
uitgevoerd dan met de binuenlaudsche
behoefte in overeenstemming is.
Zij bedenkt niet hoe door kolennood
vele takken van industrie tot werkloos
heid worden gedwongen en hoe daaruit
weer een ellende onder de - arbeiders
bevolking kan ontstaan, die tienmaal
sterker gevoeld zal worden dan het
gebrek aan aardappelen gedurende wei
nige dagen.
De arbeidersvrouw kan op zekeren
dag geen aardappelen krijgen en wanneer
haar verteld wordt, dat de regeering
desalniettemin voldoende aardappelen
beschikbaar heeft, openbaart zich aan
stonds een geest van verzet.
Dan is er zoo weinig meer noodig
om dit verzet aan te wakkeren, dan is
één bijeenkomst, één toespraak van de
een of andere volksmenner voldoende
om het tot een demonstratie te doen
komen, een demonstratie, die in kracht
zal winnen naarmate daartegen met
grooter krachtsvertoon wordt opgetreden.
Een zware verantwoording rust op
hem, die in dergelijke oogenblikken het
vuur der ontevredenheid voedsel toe
werpt, die de revolutie predikt en de
mannen en vrouwen met de toch reeds
zoo verhitte gemoederen tot daadwer
kelijk verzet aanspoort.
Hij weet waar hij begint, maarniet
waar het zal eindigen, want de volks
woede, eenmaal losgebarsten, laat zich
door geen verstandige woorden meer
bedaren en de volgelingen van den
morgen zijn in den middag reeds hun
leider over het hoofd gegroeid.
Amsterdam heeft het geluk een hoofd
commissaris van politie te hebben, die
meermalen getoond heeft een uitnemend
kenner van het volkskarakter te zijn.
De heer Roest van Limburg weet,
dat een eerlijke volksverontwaardiging
niet door onnoodig wapengeweld, maar
door den tijd en het nemen van prac-
tische maatregelen van hoogerhand
wordt bedwongen.
Vandaar dat de Amsterdamsche po
litie in de eerste dagen van het oproer
steeds getracht heeft, het gepeupel door
overreding en door het aannemen van
een lijdelijke houding tot verstandiger
opvatting te brengen.
Maar ook daaraan komt een grens.
Wanneer na enkele dagen, de
reden tot verzet is weggenomen,wauneer,
zooals in Amsterdam, het gemeente
bestuur, in overleg met de regeering,
voldoende aardappelen voor de bevolking
beschikbaar stelde, maar de onlusten niet
zijn beëindigd, krijgt het volksoproer
een geheel ander karakter.
In een groote stad hui en nu een
maal talloos velen, die we geboren
misdadigers willen noemen, minder
waardige afstammelingen van gedege
nereerde geslachten, mannen en vrouwen
uit het grondsop der samenleving, wier
geheele leven één verzet is tegen het
gezag, dat orde en regel voorschrijft en
doet nakomen.
Een protest togen de aardappel
voorziening als thans in onze hoofd
stad tot uiting gekomen is, een protest
dat leidt tot daadwerkelijk verzet
tegen de handhaving van het gezag,
doet in een oogenblik het bezinksel
der maatschappij naar de oppervlakte
komen.
Eén straatbetooging en uit slbppen
en stegen, uit krotten en kroegen komt
het Janhagel te voorschijn en grijpt
met beide handen de gelegenheid aan,
de zoo gehate bewaarders van orde en
regelmaat te steenigen.
Is het ook nu in onze hoofdstad
weer niet gebleken, hoe op talrijke,
plaatsen de onlusten telkens weer door
opgeschoten kwajongens werden aan
gewakkerd, hoe gauwdieven-knuisten
begeerig graaiden achter stuk geworpen
spiegelruiten van juweliers- en levens-
.middelenmagazijnen
De eerlijke arbeider gaat, wauneer
de.oorzaak tot verzet is weggenomen,
naar zijn woning, het grauw blijft en
breekt de straten op om de lang ver
kropte woede tegen zijn natuurlijke
vijanden met eigen wapenen te kunnen
koelen.
Daartegen mag geen toegefelijke
houding meer worden aangenomen en
het gemeentebestuur van onze hoofdstad,
in overleg met den hoofdcommissaris
en de militaire autoriteiten, heeft dan
ook in de laatste dagen zeer verstandig
besloten tot het nemen van doeltreffende
maatregelen.
Geen medelijden met hen, wier eenig
doel het neerhalen van het gezag is.
Dat gezag moet er in het belang van
regelmaat en orde nu eenmaal zijn en
desnoods met krasse maatregelen ge
handhaafd worden.
Tegenover een plunderende en moor
dende bende moeten de salvo's klinken
en zullen mannen te paard met de
blanke wapenen moeten chargeeren.
Zoo alleen kan de orde herwonnen
en het gezag hersteld worden.
Wij gaan met -zorg een naderenden
winter tegemoet.
Aan veel zal er gebrek zijn en wan
neer opnieuw de koude nijpt zal voor
namelijk de behoefte aan steenkolen zich
sterker dan vroeger doen gevoelen.
Laten wij dan allen samenwerken om
wanneer het gebrek tot verzet prikkelt,
dit verzet aanstonds te ontwapenen door
er op te wijzen, dat wij ons niet ten
koste van het algemeen trachtten te
verrijken.
Laten wij in zulke ernstige oogen
blikken het volk ervan kunnen over
tuigen, dat wij mede de slachtoffers der
omstandigheden zijn, dat een eerlijke
verdeeling van alles over allen plaats
had en wij aan het algemeen gebrek
niets kunnen verhelpen.
Dan zal het volk berusten in het
tekort, dat allen treft.
Maar het zal dit niet, wanneer het
weet, dat op slinksche wijze voorraden
werden verkregen en opgestapeld, wan
neer het de overtuiging heeft, dat som
migen te veel hebben waaraan dan
algemeen gebrek zal zijn.
Dan komt het volk tot opstand, dan
komt het van betoogingen tot ordever
storing en plundering van de voorraad
schuren van hen, die zich ten kostte
van anderen meer toeeigenden dan
waarop de omstandigheden hun recht
gaven.
Laten wij allen samenwerken om dat
te voorkomenTlatenwij bedenken, dat wie
zich nu aan de algemeene voorschriften
onttrekt, de bewerker van zijn eigen
ongeluk zal zijn als str-ks een honge
rende menigte de deuren van zijn voor
raadschuur verbrijzelt.
Buitenland.
De strijd in en bniten Europa.
Het nieuwe Buuisciio offacsief is
een verrassing.
Een aangename verrassing voorde
geallieerden, die dit jaar han Iinssi-
sehen bondgenoot, zooals Lloyd George
het kenschetste, reeds voor zieken
verlof hadden afgeschreven, een on
aangename verrassing daarentegen
voor de neutralen, die aan het Bns-
slsche front, in afwachting van een
afzonderlijken vrede, nog altijd wer
keloos bleven en na plotseling hnn
vredes-actie in dalgen zien vallen.
Bnsland, zelde de Engeische minister
president dezer dagen, la een zieke
man, dien we tgd moeten gannen om
weer op krachten te komen.
Weina, de zieke man ls nog niet
geheel op krachten gekomen, maar
heeft zich alvast eens uitgerekt en
zijn haarman daarbij onverwachts
een Hinken opstopper gegeven.
Wat moeten wj desken van het
nieuwe Bassische offensief? Is het
een kraehtsniting van het ontwakende
Basland of een cometliavertoonlng
Het is nog moeilijk te constateeren.
Het ls een feit, dat Basland financieel
en economisch in sterke mate van
zUn bondgenooten afhankeljk is en
het ia daarom niet te verwonderen,
wanneer de Bassische rngeerlng, onder
Earopeesche en Ameriaaansche pressie,
den strijd op het front gaat hervatten.
Maar anderijjds is het eveneens
een telt, dat de bionenlandsehe toe
stand in Basland nog vr{| onzeker is,
dat vóór- en tegenstanders van het
voortzetten van den oorlog hnn invloed
trachten aan te wenden en dat de
voorlooplge regeering zonder twjfel
tot de voorstanders behoort.
Niets is meer doeltreffender om het
gezag van die voorstanders te ver.
sterken en de propaganda der pacifis
ten nutteloos te maken door een over
winning op het slagveld.
Beeds nn, door de kleine Bassische
overwinning der laatste dagen, stijgt
de geestdrift en worden de stemmen
van de oorlogszachtigen in den lande
sterker dan ooit .vernomen.
Geen'beter middel dan ook om het
gezag der voorlooplge regeering te
bevestigen dan een plaatselijke over
winning en het ls niet nitgesloten,
dat op een bepaald punt van het
gevechtsfront een sterke troepenmacht
te samen gebracht is, om den vijand
onverwachts een gevoellgen klap
toe te brengep, al wordt dan na.
tnnrlijk het succes van de onderne
ming toegeschreven aan het vertrek
alt het leger van pacifistische en
daarom onbetrouwbare elementen.
De gebeurtenissen der eerstvolgende
dagen zullen de toestanden in Basland
in een helderder licht stellen.
Bl(jven de Bassen belangrQke vor
deringen maken dan mag met vrij
groote zekerheid geconstateerd wor
den, dat een gezuiverde legermacht,
door de bondgenooten rjkelljk van
projectielen voorzien, een hoogere
gevechtswaarde heeft gekregen.
BIJft het echter bij kleine en wis
selvallige plaatselijke ondernemingen,
dan wordt het vermoeden versterkt,
dat hier meer van een demonetratie der
voorlooplge regeering kan gesproken
worden.
Maar dan van een gevaarlijke de
monstratie, want de geestdrift van het
volk door bepaalde gebenrtenissen
ontketend, slaat zeer spoedig om in
revolutionair krachtsvertoon, wanneer
de eenmaal opgewekte verwachtingen
beschaamd worden.
En wanneer het Bnsilsohe offensief
thans niet spoedig resultaten van
beteekenia brengt, wanneer het ander
maal blijft ,bj onbeteekende plaatse
lijke ondernemingen, moet snel en
zeker de invloed der paoifisten toe'
nemen en komf Basland dichter bj
een afzonderlijken vrede te staan dan
ooit te voren.
Wat de vorderingen der Bassen
betreft, kan nog medegedeeld worden,
dat bij Barzezany aan de Zlota Lipa
het offensief hervat werd, terwijl het
by Brody en aan de Stochbd bjj artil
lerie gevechten bleef.
Io dan grooten strijd om Lemberg
vechten beide partijen tbans met door
reserves versterkte legermachten.
Toch schijnt op dit gedeelte van
het gevechtsterrein de strijd reeds
vrijwel te verloopen.
Binnenland.
De icheepvaart.
Volgens bij den havenmeester te
Bolterd m ingekomen berioht van den
minister van Landbouw enz. mogen
Nederlandsche schepen, die gebruik
zonden maken van de tot nn toe vrije
vaargeul In de Noordzee, voorlooplg
niet nltvaren.
Tot zinken gebracht.
In Den Haag is bericht ontvangen
dat bet stoomschip Bestevaer, van de
Maatschappij Stoomschip Bestevaer,
(Ph. van Ommeren) te Botterdam, door
een Dnitsche duikboot In do Noordzee
tot zinken is gebracht. Da schokker
Sch. 482 heeft gisteren te Scheveningen
9 man van de nit 18 man bestaande
bemanning aangebracht.
De Ametellani.
Naar aanleiding van de torpedeering
van het stoomschip Amstelland meldt
het Ned. Corr. bnrean, dat dit stoom
schip, dat in December van bet vorig
jaar vergunning had gekregen om
naar Ënenos Aires nit te varen om
mals voor de regeering in te nemen,
daar aankwam, toen de verscherpte
dnlkbootoorlog was aangevangen. De
Koninklijke Hollandsche Lloyd vond
hierin aanleiding te weigeren de ladiDg
lntenemeu en stond ten slotte, ln strijd
met de Schepennitvoerwet, het schip
aan de Engeische Begeering af. Thans
was het schip op weg naar Belfast,
met een lading tarwe voor de Engeische
regeering, toen het werd getorpedeerd.
Brandhout.
Da minister van L., N. en H. heeft
tot de burgemeesters de navolgende
circulaire gericht
De regeling van de diBtribntle van
steenkolen en tnrf voor den aanstaan
den winter gaat, zooals ls bekend
gemaakt, nit van het beginsel, dat in
de allereerste plaats er voor gezorgd
wordt, dat elk gezin eene zoodanige
hoeveelheid ontvangt, dat Id de mini
mam behoefte aan brandstof bfj ge
paste zuinigheid behoorlijk voorzien
wordt. Het is mjjnn bedoeling, dat de
verstrekking van deze hoeveelheid
steeds vóórgaat. Met het oog hierop
is het das niet noodig, dat de gansehe
bevolking in staat wordt gesteld andere
brandstof dan kolen en tnrf te ver
krijgen.
Eerst na de verstrekking van boven
bedoeld minimam rantsoen komen zfj,
die met het oog op hnn levensstand
aard meer brandstoffen behoeven, voor
ontvangst van eene grootere hoeveel
heid ln aanmerking. Die grootere
hoeveelheid zal echter ln elk geval
beperkt zfjn en aan merk el Jk blijven
beneden de normale behoefte van
zoodanig gezin. Het ls dns begr Jpeiflk,
dat de meergegoedon zich van hont
voorzien en dit is ook niet ln strijd
met het belang van eene goede brand-
■toffenvoorzlening ln het algemeen,
veeleer wordt de taak van de Bfjks-
kolendlstrlbntie daardoor verlicht.
Met het oog op het bovenstaande
ben ik derhalve niet voornemens het
brandhout onder de brandstoffendis-
tribntie te brengen, of daarvoor eenige
andere algemeene dlstribntieregelicg
te treffen. Ik ben sr nl. van over-
tnigd, dat de toepassing van eene
dergelQke regeling praetlseh geen
voldoende resnltaten zon opleveren.
Het is echter wel mijn voornemen,
zooveel talks uitvoerbaar is, misstan
den, die zich ten gevolge van de
sterk toegenomen vraag naar hont
voordoen, tegen te gaan.
Daartoe ben ik bereid burgemeesters,
in welket gemeenten bosschen zQn
gelegen tot kapplag waarvan wordt
overgegaan, te machtigen daarvan
het voor hnnne gemeente noodige
brandhout ingevolge de Onteigenings
wet in bezit te nemen en in overleg
met de betrokken Brandstoffencom-
missie te dlstrlbneeren.
Ik verzoek U derhalve, wanneer
zoodanig geval zich voordoet, mQ
machtiging te vragen, onder mede-
deeling van de noodige bijzonderheden
en van de zienswijze der Brandstoffen-
commissie.
Voor zooveel overigens gemeente
besturen het nattig achten hontvoor-
raden op-te dcon ter distributie van
mindergegoedeu, deel ik U mede, dat
zulks met mijne bedoeling niet ln
strijd is, mits dit geschiedt ln overleg
met de betrokken Brandstoffencom-
missie.
Provincie-nieuw 8.
KEURING JAARKLASSEN
1962 en 1903.
De regeling van de zittingen van den
2e Kenrlngsraad in deze Provincie
voor de keuring van de personen,'die
voor den landstorm van de jaarklassen
1902 en 1903 zijn ingeschreven, zon
der daartoe ta bebouren, ls voor Zuid
en Noord-Beveland als volgt;
Te Kortgene ln de school:
Donderdag 26 Jnli a.s. te 10 aren
des voormiddags voor Wissckerke, de
jaarklasse 1902
te 1 nnr doe namiddags voor Wis-
sokerke, de jaarklassa 1903 en voor
Kats -,
VrQdag 27 Jnli a.s te 9.30 aren des
voormtddags voor Colfjóiplaat de
jaarklasse 1903, en voor Kortgene;
te 1 nnr des namiddags voor Co-
Ijjnsplaat, de jaarklasse 1902
te Kapelle ln de school:
Dinsdag 31 Jnli a.s, te 9.30 nren
des voormiddags voor Kapelle;
te 1 nnr des namiddags voor Hoe-
dekenskerko
Woensdag 1 Augustus a.s. te 9.30
nnr des voormiddags voor Wemel-
dingo;
te 1 nnr des namiddags voor Kloe-
tinge
te Heinkenseand in de school
Donderdag 2 Augustus a.s. te 10
uren des voormiddaga voor 's Heer
Arendskerke, de jaarklaBse 1902
te 1 nnr des namiddags de jaar
klasse 1903
Vrj[di»g 3 Augustus a.s. te 10 uren
des voormiddags voor Heinkenszand
en 's Heerenhoek
te 1 nur des namiddags voor Bora-
selen
te Ovezand in de school:
Zaterdag 4 - Augustus a.s. te 9.30
des voormiddags voor Ovezande,
Baarland en Driewegen;
te 1 nnr des namiddags voor Onde-
lande, Ellewontsdljk en Nlsse;
te Krabbendfjke in het gemeente-
hnis:
Dinsdag 7 Augustus a.s* te 9 nren
des voormiddaga voor Kr&bbendflke
te 1 nnr des namiddags voorWaarde
Woensdag 8 Augustus a.s. te 9 nren
des voormiddsgs voor Billand-Bath
te Goes in het gymnastieklokaal der
school voor m.n.l.o.
Donderdag 9 Augustus a.s. te 9.30
nren des voormiddags voor Goes, van
de jaarklasse 1902 de Ingeschrevenen
onder de nol. 1—25;
te 1 nnr des namiddags de overigen
dier jaarklasse;
Vr jdag 10 Angastns a.s. te 9 30 nren
des voormiddags voor Goes, de jaar
klasse 1903;
te 1.30 nren des namiddags voor
Wolphaartsdflk
Zaterdag 11 Angastns a.s. te 9.30
nren des voormiddags voor 'sHeer
Abtskerke, Kattendfjke en 's Graven
polder
te Krnlningen in de school
Dinsdag 21 Angastns a.s. te 9 nren
des voormiddags voor Krnlningen,
de jaarklasse 1902;
te 1 nnr des namiddags voor Krnl
ningen de jaarklasse 1903 en Schore
te Ierseke in de school bfj den
lersekendam
Woensdag 22 Angnstm a.s. te 9.30
nren des voormiddags voor Ierseke,
de jaarklasse 1903;
te 1 nnr des namiddags de jaar
klasse 1902, de ingeschrevenen onder
de nos. 1—21
Donderdag 23 Angnstnz a.s. te 9.30
aren des voormiddags voor Ierseke,
de overigen dier jaarklasse.
EllewouUdljk. Bevorderd is, met
ingang van 2 Jnli, tot brigadler-
titnlair de rijksveldwachter C. Hooger-
heide alhier.
Gravenpolder. Bfj de Woens
dag gehonden stemming van 3 leden
van den Baad was de nltslag all
volgt: Uitgebracht 181 geldige stem
men, daarvan verkregen de heeren
A. Eokhardt Gi. 61, C. Kosten 81,
J. Lokerie Gz. 59, S. Panl 112, L.
Schouten 120, Chr. O. Verbalet 92
stemmen.
Gekozen de heeren S. Panl (aftr.),
L. Schonten (aftr.) en Ohr. C. Verhuist.
