N°. 76 1917.
Zaterdag 30 Juni.
104de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
"TROONREDE.
FEUILLETON.
DE GELE AFGOD
GOESCHE
COURANT.
Uitgave dezer Coarant geichledt Haandag-, Woenidag- en Vrijdagavond
altgeaonderd op feestdagen.
Pr|« per kwartaal, to Goes 1,bulten Gooi, franco f 1,26.
Afzonderlijk» nommeri 5 cent.
in sanding van advertenties op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór 13 uren.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goeiehe Courant*.
De prQz der gewone advertentlSn ls van 1-6 regels 62 i/e et., elke regel meer
12 ft et. B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derselfde advertentie
wordt de prijz slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelQk- en doodsberlohten en de daarop betrekking hebbeade
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k 1,25 berekend
Bcw|sncmwtril t «ent.
Directeur G. W. van Babneveld.
de oorlog woedt, gevaren ons land be
dreigen en ons volk nog kan geroepen
worden zijne uiterste krachten te geven
voor zijne vrijheid en zijne onafhanke
lijkheid.
Dat God het daarvoor behoede is
mijn innige bede.
Ik verklaar de buitengewone zitting
der Staten-Geueraal te zijn geopend.
Gemeenteraad van Goes
Vergadering van Donderdagavond 8
uur.
Voorzitter de heer D. D. van den
Bout, loco burgemeester.
Afwezig de heeren Kakebeeke en
Risch, beiden met kennisgeving. De bur
gemeester is nog wegens ziekte afwezig.
Na vaststelling van de notulen van
de laatste twee vergaderingen, wordt
kennis genomen van de
Ingekomen stukken.
Daartoe behoort een adres van de
Middenstandsvereeniging te Goes „De
Hanze» met nadere verklaring van de
op 4 April 1917 gezonden nota en met
de uitdrukking van verwondering en
leedwezen over de beschuldiging aan de
Vereeniging ontstaan door een,
volgens de meeniug der Vereeniging,
niet zeer juist lezen harer nota.
Het blijkt, dat de nota's voortaan
bij den Raad moeten vergezeld gaan
van een beschrijvende verklaring tot
welk werk de Vereeniging ten allen
tijde bereid is.
De „klakkelooze beschuldiging" is
niet van haar uitgegaan, zij heeft slechts
ter „voorkoming" van pressie den Raad
op het gevaar van bovengenoemden
ramp voor den middenstand willen
wijzen, en de „klakkelooze beschuldi
ging" is slechts voortgekomen uit het
hoofd van dengene, dien de nota niet
zeer juist heeft gelezen.
De Vereeniging verzoekt den Raad
ie de beschuldiging van „het klakke
looze" te willen terugtrekken en niet
door klakkelooze lezing en notuleering
in openbare dagbladen de Vereeniging
te discrediteeren2e, Het protest van
den gasdirecteur openbaar in de zitting
van den Gemeenteraad te doen voor
lezen omreden het de Vereeniging on
mogelijk is tegen geheime protesten te
strijden.
Ook zijn ingekomen goedkeuringen
door Ged. Staten van de Raadsbesluiten
inzake geldleeniug, het 2e suppletoir
kohier en het kohier voor schoolgeld
voor het M.U.L.O.
Deze stukkeu worden voor kennis
geving aangenomen.
Nog is een adres ingekomen van de
vereeniging „Nieuw Goes" te Goes, met
mededeeling, dat zij spoedig zou willen
overgaan tot het bouwen van 51 wo
ningen.
Zij zag gaarne het gevraagde terrein
zoo spoedig mogelijk toegewezen en eeti
stratenplan ontworpen. Teekeningen
met type der woningen werden over
gelegd. De buitengewone woningnood
te dezer plaatse dringt tot spoed.
Dit adres wordt in handen van
B. en W, gesteld.
A fschrijving belastiug.
Afschrijving van H. O. of Honden
belasting wordt toegestaan aan den
heer F. A. C. van Grinsven en Wed.
H. Kentin.
Middelbaar onderwijs.
Ter voorziening in de vacature, ont
staan in de commissie van toezicht op
fiet middelbaar onderwijs, door het
vertrek van den heer dr. D. Mol,
leggen B. en W. den raad over de
bij hen ingekomen aanbeveling, bestaan
de uit de heeren: 1. mr. J. A. A.
Fransen van de Putte2. G. Redeker.
Benoemd wordt de heer mr. J. A.
A. Fransen van de Putte met op één
na algemeene stemmen.
M. L .LO.-onderwijs.
Voor de vacature Roozemond aan de
O, L. school voor M.U.L.O. is de vol
gende voordracht opgemaakt
No. 1. de heer J. E. Harthoorn,
onderwijzer te Kapelle (Z.-B.)no. 2.
de heer C. M. Weststrate, onderwijzer
te Wilhelminadorpno. 3. de heer
A. A. A. Verbraeck, onderwijzer te
Wolphaartsdijk.
Benoemd wordt de heer Harthoorn
met 7 stemmen.
De heeren Verbraeck en Weststrate
krijgen elk 2 stemmen.
Kennis.
Het voorstel van B. en W. om de
kermis niet te laten doorgaan komt
thans in behandeling.
De Raad gaat hiermede accoord.
Begrooting 1916 van het Burgerlijk
Armbestuur.
Goedgekeurd wordt een wijziging
in de begrooting van het dienstjaar
1916 van het B. A. in ontvang en
uitgaaf f 22083.64 en af- en overschrij
ving van posten op die begrooting
tot een bedrag van f 60.
Pensioenwet gemeente-ambtenaren.
B. en W. stellen voor te besluiten
tot voorloopige regeling der pensioen
grondslagen van verschillende gemeente
ambtenaren.
Het betreft de pensioensgrondslagen
van de brandgasten Dirk den Boer,
Pieter Slabbekooru en Johannes Geene,
allen f 2.50 's jaars.
Verzoek IVed. J. Gavers—Knuist.
Aan de orde is daarna het voorstel
van B. en W. om de Wed. J. Govers
Knuist weer 00.68.00 H.A. grond aan
deu Oost Haveudijk voor f 40 per jaar
in erfpacht te geven.
Een lid der Fin. com. wijst er op,
dat de verpachtster tevens het recht
gegeven zou kunnen worden om de
boomen te rooien of te doen rooien,
te snoeien of te onderhouden en nieuwe
te planten, tot welk een en ander de
pachtster steeds, zonder vergoeding,
gelegenheid moet geven.
De heer Van Dissel legt als lid der
Fin. com. zijn meening over de bepa
lingen nader uit.
De gemeente moet ten alle tijde op
den bedoelden grond toegang kunnen
krijgen.
Een bepaling in dien geest zal nog
toegevoegd worden.
De Raad vereenigt zich daarna met
het voorstel van B. en W.
Verzoek M. Labeur.
B. en W. stellen voor aan M. Labeur
weer onderhands te verhuren 4 aren
gemeentegrond sectie B no. 335 voor
7 jaren, ingaande 1 Januari 1918, tegen
f 8 per jaar.
(Een lid der Fin. com. vraagt of de
huurprijs van f 8 per jaar nog in over
eenstemming is met de prijzen van
dezen tijd.)
De voorzitter deelt mede, dat dit
stukje alleen door den heer Labeur te
gebruiken is door de bijzondere ligging
van het terrein.
De heer Brants vindt de huur toch
erg laag.
De voorzitter bestrijdt deze meening,
Ook de bouwmeester vond den huur
prijs hoog genoeg.
De heer Hollmann acht het in het
algemeen wenschelijk dat, wanneer de
gemeente den grond zelf weer wenscht
te gebruiken, er bepalingen moeten ge
maakt worden, dat drie maanden te
vorei de overeenkomst kan worden
opgezegd.
De secretaris deelt mede, dat dit
reeds bepaald is.
De raad vereenigt zich vervolgens
met het voorstel van B. en W.
Verkoop van een boom.
Aan de orde is daarna het voorstel
van B. en W. om gunstig te beschik
ken op het verzoek van de firma
Franken en Van Weel om een boom
aan de M. A. de Ruijterlaan te mogen
doen rooien.
(Een lid der Fin. commissie vraagt
of de doode boom bij den toegang van
het Ravelijn voor het Leger des Heils
niet meteen gerooid kan worden).
De Raad vereenigt zich met het
voorstel van B. en W.
Rioleering sloot Westwal.
Thans komt in behandeling het voor
stel van B. en W,, in ons vorig num
mer nader omschreven, tot rioleering
van een sloot aan den Westwal, voor
de perceelen A 167 g, h, i en j.
De heer Dekker juicht het plan toe.
Staat het vast, dat de eigenaren buiten
Goes de helft zullen bijdragen
De voorzitter zeker en anders nemen
de huurders de verplichting over.
De Raad gaat daarna met het voor
stel. van B. en W. accoord.
Duwtetoeslag
Aan de orde is vervolgens het voorstel
van B. en W. betreffende het toeken
nen van een duurtetoeslag.
Het in ons vorig nummer uitvoerig
weergegeven voorstel van B. en W.
komt hierop neer, dat ook aan ge
huwde werklieden en beambten, die
tijdelijk in dienst der gemeente zijn,
boven het oorspronkelijke loon een
duurtetoeslag zal worden verleend
a. per gezin en per week f 2.
b. per kind beneden den 15 jarigen
leeftijd en per week f 0,25.
De heer Von Schmidt zou willen
toevoegen de ongehuwde kostwinners,
dus zij, die zich met anderer onderhoud
belasten. Zij staan gelijk met de ge
huwden. Tevens wil spreker omvatten
de ongehuwde mede-kostwinners, die
een deel van hun inkomen ten bate
van het gezin afdragen.
Ook zou spreker den toeslag willen
geven aan hen, die in pension zijn en
niet meer verdienen dan f 9.
De heer Hollmann acht het voorstel
van B.- en W. eveneens onbillijk. Vele
ongehuwden geven meer werkkracht dan
gehuwden. Ook de ongehuwden moeten
tegenwoordig veel meer voor hun onder
houd betalen. Laat men desnoods de
ongehuwden een kleineren duurtetoeslag
geven. Spreker ondersteunt overigens de
woorden van den heer Von Schmidt.
Iemand, die zijn moeder ondersteunt
doet soms beter werk dan wie een vrouw
bij zich neemt. Sommige werklieden
moeten zusters of andere familieleden
of een huishoudster onderhouden.
In Amsterdam gaat men ook van het
standpunt uit, dat ongehuwden een
duurtetoeslag toekomt.
Spreker zou alle ambtenaren der
gemeente een toeslag willen geven,
ongeacht hun geldelijke verdiensten.
Spreker doet een voorstel om de onge
huwden een toeslag van 5 ü/0 te geven.
De heer transen van de Putte wijst er
op, dat bet toch wel goed is, waar
het een toeslag geldt, verschil te
maken tusschen gehuwden en on
gehuwden. Bij het geven van een
toeslag moet wel degelijk met het al
of niet hebben van een gezin worden
rekening gehouden eveneens met het
al dan niet hebben van kinderen. De
toeslag moet streng worden afgescheiden
van het loon. Zoolang die toeslag
noodzakelijk is moet zij aan gehuwden
gegeven worden. Het eerste denkbeeld
Von Schmidt neemt spreker gaarne over.
De heer Donner zou ook ongehuwden
een uitkeering willen geven voor zoover
zij kostwinners zijn.
De voorzitter kan zich daarmede best
H. M. de koningin heeft gisteren
de vereenigde vergadering der beide
Kamers met de volgende rede geopend
De ontbonden Kamers der Staten-
Generaal hebben bijna eenstemmig de
wenschelijkheid uitgesproken, dat de
voorschriften der Grondwet ten aanzien
van het kiesrecht en het onderwijs
zullen worden herzien. Het heeft mij
bijzonder verheugd, dat daarbij blijk is
gegeven van zeldzame onderlinge waar
deering en vertrouwen. Het is thans
de taak van de Staten Generaal, die
heden bijeenkomen, te beslissen of het
aangevangen werk zal worden voltooid.
Audtre politieke wetsontwerpen zul
len 'niet bij U worden ingediend. Gij
zult Uwe volle aandacht kunnen wijden
aan de vragen, die de oorlogstoestand
en de voorbereiding voor een krachtige
ontwikkeling van ons land na den
vrede ons voorleggen.
Indien de door millioenen vurig
verbeide vrede ook dit jaar uitblijft,
zullen- bij voortduring velerlei offers
aan het Nederlandsche volk moeten
worden gevraagd. Gedachtig aan het
geen in deze tijden aan andere volken
is opgelegd, vertrouw ik, dat zij be
reidwillig zullen worden gebracht.
Ofschoon de financieels toestand,
dank zij de heffing van nieuwe be
lastingen, niet zorgwekkend is te
noemen, blijft toch aanzienlijke ver-
sterkiugder geldmiddelen onvermijdelijk.
Aan onze land- en zeemacht, die
reeds zoo langen tijd gereed staan onze
onafhankelijkheid te verdedigen, breng
ik mijn warmen dank.
De banden tusschen moederland en
koloniën zijn in deze moeilijke tijden
hecht gebleken. De betreffende uitingen
van het gevoel van saamhoorigbeid,
levende in de bevolking van Neder-
landsch-Indië, zijn ons een waarborg,
dat onze inspanning om land en volk
tot welvaart en ontwikkeling te brengen,
vrucht zal dragen. Aan de verdediging
van het grondgebied dier kolonie zal
mijn bijzondere zorg zijn gewijd.
Onze betrekkingen tot alle buiten-
landsche mogendheden blijven gunstig.
ls er ook veel, dat tot dankbaarheid
stemt, wij vergeten niet, dat, zoolang
naar hst Engolsch
YAN
H. RIDEK HAGGARD.
Het Gouden Huis werd dus klaar
blijkelijk wèl goed bewaakt, Sn door
de Natuur dn door andere dingen.
De veerboot werd de rivier opgeroeid,
hij kon niet zien, in welke richting
het ging en door een poort kwamen
s(j de stad binnen en een breede
straat door, waar honderden menschen
i(jn komst stonden af te wachten. Zij
schenen niet te spreken en hls se
het deden, gingen hun stemmen ver
loren in het donderend geweld van
den broeden waterval, die met haar
altjjddnrend geraas die heele omgeving
overheerschte. Alan had dhgen noodig
om aan dat geraas te gewennen,
maar de inwoners van Aslklland
schenen het niet te hooren hnn ooren
en hnn stemmen waren erop ingericht
om dit overweldigends te verdragen,
evenals hun vaderen voor hen.
Weldra waren ze de stad voorbQ,
men had de boot weer verlaten en
men passeerde nu een houten poort
in een muur, die het park omgaf,
waar de ceders groeiden. Alan be
merkte, dathllen hen hier verlieten,
behalve de dragers en een paar man
nen, die hQ voor priesters aanzag.
Voort kropen zQ, als spoken onder
laDgs de statige boomen, van welker
takken lange slingers van mos hingen.
Het was er zeer donker, alleen op
plaatsen, waar een tak gebroken was,
wierp het maanlicht witte plekken op
den grond. Weer een muur en weer
een poort en de draagstoel werd
plotseling neergeset. De gordQuen
werden geopend, lakkels flikkerden,
vrouwen verschenen in witte gewaden,
dis voor hem bogen, gesluierd en
geheimzinnig en hem leidden, ja, b(jna
droegen, uit een draagstoel. HQ voelde
haar oogen op hem branden door de
slaiersjheen, maar haar gezichten kon
h(] niet zien. HQ zag niets dan haar
bloote koperkleurige armen en haar
lsnge dunne handen, die ze naar hem
nitstrekten om hem behulpzaam te
sQo. Alan steeg uit den draagstoel,
zoo langzaam h(j maar kon, want h(j
schrikt wel eenlgsiins terug voor den
zonderlingen uitgesneden doorgang,
die h(j voor zich zag. Hij had weinig
lust er doorheen te gaan, want de
aanblik vervulde hem met tegenzin.
De vrouwen duwden hem voort, hun
handen trokken aan z(jn armen, hun
schonders drongen hem van achter
op. Toch aarzelde hQ, totdat hl) tot
zQn groote vreugde den anderen
dragstoel zag komen en Jeekie daaruit
te voorzchQn treden, nog steeds ge
tooid met den zonnehoed, behangen
met de franje van het verscheurde
muskietengaas.
,W(j zQn er, majoor," zei hQ met
opgewekte stem, ,weer terecht geko
men als een verloren stuivertje, maar
In eon raren toestand."
„Hèèl raar 1* beaamde Alan. „Kan
je die dames niet overhalen om m(j
met rast te laten
„Weet niet," zei Jeekie twijfelend.
„Denk het uwe vrouwen zQndenk,
u hier matse vrouwen; hebben hier
niet eiken dag een blanke, daarom
stellen zij hem erg op prijs. Het beste
is, ruk u los en wQs hen, waar ie
■taan moeten. Zet ze dadeljjk op hun
plaats en maak hun gehoorzaam, dat
een opperbest middel met vrouwen.
Ik meng me liever niet in zulke
kleiche zaken.'
Alan, doodelijk ontsteld door dit
berloht, begon de vronwen met alle
macht van zieh af te sohndden,
waarop zQ, schQnbaar zonder te zijn
beleedlgd, zieh op een afstand terug
trokken en begonnen te buigen als
automaten. Toen begon Jeekie hen
in hnn eigen taal aan to spreken en
vroeg hen wat het bodaldds, dat ze
zulk een machtig Heer, ln den Hemel
geboren, darfden besmetten door de
aanraking hunner handen, waarop zij
nog nederiger bogen dan te voren.
Daarna keerde hij de kussens van den
draagstoel om, haalde een blikken
doos, waar Kleine Bonia in zat, te
voorschijn, en hield die met twee
handen voor zich uit, de vrouwen
verzoekend hen den weg te wijzen.
De tooht ving aan het was een
verbQsterende optocht. Het was als
een nachtmerrie. Gesinterde vrouwen,
met fakkels vöor en achter hem, Jeekie
aan het hoofd, met de gedeukte blikken
doos tusschsn zijn handen, lange met
goud doorstreepte gangen, esn visioen
met zwart water door een breeden
wandelweg omgrensd. Eindelijk een
groote kamer, door een lamp verlicht,
waarvan het plafond door vergulde
kolommen ondersteund werd, en in
de kamer, rustbanken van kussens,
houten bankjes ingelegd met Ivoor,
kannen met water, groote bakken van
zwart, hard hout, en ln het midden
esn steenen blok, dat er uitzag als
een altair.
Jeekie plaatste de blikken doos op
den altsarachtigen steen, wendde zich
tot de dringende menigte vrouwen en
zei„Breng voediel 1" Dadelijk gingen
zy heen, do deur der kamer achter
zloh sluitend.
„Laten we ons nu gauw wassohen,"
zei Alan. „Haak me dat satansche
masker eens los, Jeekie."
„Dat ghat niet majoor, ghat niet.
Priesters hebben 'tmU gezegd. Als
die meisjes u zien zonder mazker,
zullen ze waarsehtjnlQk vermoord
worden. Wacht tot na het avondeten,
alz ze weg zijn, dan kuntu't afnemen.
Niemand mag u zien, zonder mazker,
behalve de Aslka zelf."
Alan ging naar een van de houten
bakken, die met water gevuld onder
een lamp stond en beschouwde zQn
eigen beeld. Het masker was vergald
de kunstBlippen waren rood geverfd,
en rond de oogholten waren zwarte
strepen.
„Verduiveld 1 het is afschuwelijk 1"
riep hij uit, en dienade terug. „Ik
zie er uit als een duivel. Wou je me
vertellen, dat ik met dit ding moet
blQven loopen
„Vrees van ja, majoor, bij alle pu
blieke gelegenheden. Dat zeggen se
ten minste. U bent heilig, ls niet
geoorloofd om u liefelijk gelaat te
aanschouwen."
„Waar houden se mjj dan voor,
Jeekie
Zj] „denken, u bent uw eerwaarde
oom, die terugkomt na lange, lange
jaren. U ziet duz, majoor, dat zij niet
geloovcn, uw oom weggeloopen met
Kleine Bonsa; zij denken, dat Kleine
Bonsa met uw Oom ls meegegaan,
voor verandering van lucht of zoo
iets, eu dat ïQ hem nu weer terug
brengt, omdat ze genoeg heeft van
vreemde landen. Daarom bent u
heilig, om uw gunsteling van Kleine
Bonsa, die al die tQd met n heeft
samengewoond en u altijd hetzelfde
laat blijven, bloeiend en jong 1*
f Wordt vervolgd).
