N°. 69 1917,
Donderdag 14 Juni
104de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel
FEUILLETON
DE GELE AFGOD
GOESCHE
COlRiNT.
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naam!. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur G. W. van Barnbvzld.
Uitgave deier Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goos 1,—, huiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommsrs 5 cent,
Snaendlnff van advertectlda op Maandag;*, Woenedag
en VRIJUAG vóór 12 tuten.
De prys der gewone adverteniiënls van 1-5 regels 62 t/s et-, e!ke regel meer
12% ct. BJ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie
wordt de prjjs slechts tweemaal berekend
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop b.u'ekking hebbend
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k 1,25 berekend
B«w|sniMuacril 5 sent.
Gemeenteraad van Goes.
Vergadering van Dinsdagmiddag 4
nur.
Afwezig de heeren Kakebeeke, Van
Dissel en De Faauw, de beide eersten
met kennisgeving.
Da voorzitter deelt made, dat de
burgemeester nog niet geheel her
steld is en dus niet aanwezig kan i\jn.
Gaslevering aan Kloetinge.
De voorzitter vestigt vervolgens
de aandacht op een tweetal brieven
van de Gascommlssie aan B en W.
De gascommlssie schreef d.d. 31
Mal 1911 aan B. eu W. van Goes
Naar aanleiding van de gevoerde
correspondentie met de Rykekolen-
distributie, ontvingen wij' het navol
gende telegram:
.Aansluiting Kloetinge voor nood
zakelijk minimum kookgas por gezin
geen bezwaar op voorwaarde, dat met
door gemeentebestuur te treffen alge
meene maatregelen inzake gasdistri
butie wordt aceoord gegaan".
De 9e Juni j.l. schreef de gascom
mlssie aan B. en W.
Naar aanleiding van Uwe missive
no. 635 34, d.d. 5 dezer, wa-srbfl het
schrijven van den Directeur-Boekhou
der van 31 Mei om bericht en raad
werd toegezonden, heeft de Gascom
mlssie de eer U te adviseeren, over
te gaan tot levering van kookgas in
de gemeente Kloetinge, met dien ver
stande, dat de levering tot wederop-
zeggens plaats heeft, znlks in verband
met dan kolensecvoer en verder ónder
de navolgende voorwaarden
le. Do Baad der gemeente Kloe
tinge verbindt zich de door den Baad
der gemeente Goes te treffer, maat
regelen Inzake de gasdistributie ook
in de gemeente Kloetinge in te voe-,
ren.
2e. Het gaz mag uitsluitend worden
toegepast voor kook- en verwar-
micgsdoeleinden, zoodat bij een ander
gebruik onmiddellijk den metèr bi)
den betrokken persoon zal worden
verwilderd.
Daar de behoefte In de gemeente
Kloetinge groot is, stelt de gascom
mlssie U voor, ten spoedigste de
noodige voorstellen aan den Baad te
doen.
De voorzitter wil, In verband hier
mede, gaarne het woord aan een der
heeren van de Gascommlssie geven.
Do heer BoUmann deelt mede, dat
na het Ingekomen bericht van de
RJkskolendlstrlbutle de gascommlssie
besloot te adviseeren tot gaslevering
aan Kloetinge op de nader omschre
ven voorwaarden. Volgens den direc-
naar het Eng&lieh
VAN
H. EIDER HAGGARD.
Het avondeten werd gekookt ea
mot dankbaarheid genuttigd, want
zelden hadden twee menBchen zooveel
behoefte aan een bartlg maal en nooit
had het wildbraad hen beter gesmaakt.
Intusschen was de duisternis ingeval
len en voordat zij naar binnen gingen
om zich ter ruste te leggen in de
aardige bamboehut, die de Ogula's
gebouwd hadden, wandelden Alan on
Je6kle nog even het eiland rond om
te k{ken of de leeuwin wei gestroopt
was, zooals zj) bevolen hadden. Zy
vonden het in ordeook do karkas
was meegenomen om als voedsel te
dienen voor dit alles verslindende
volk.Zy klommen over de rotsblokken,
waar het beest haar leger gehad had
en keken van daar naar den oever
der rivier, waar op tweehonderd yards
afstand de Ogula's kampeerden. Hit
dit kamp weerklonken wilde juich
kreten, en bj het licht van de groote
vuren, die daar brandden, zagen «5
dat de hongerige wilden aan 't feest
vieren waren, want sommigen zaten
in kringen by elkaar, terwyi anderen,
wier naakte vormen op dien afstand
geleken óp booze geesten uit helsche
oorden, heen en weer zeharrelden
tear der gasfabriek sou de kolenasn-
voer waarscbSniyk gaen bezwaar zjn.
In de laatst verloopen maand wer
den reeds ongeveer 300 ton kolen
meet aan de tabriek afgezonden dan
waarop men gerekend had.
Do voorzitter wysi er op, dat deze
gaslevering, althans voor kookgas, in
de ljjn van 's ministers bedoeling ligt.
Kan men evenwel steeds zeker zijn
van den bsnoodigden steenkolenvoor-
raad
De hoer BoUmann meent, dat dit
Inderdaad het geval is.
Mocht dit bi? kon niot zoo te zyn,
dan kan men altyd de gaslevering
weer stop zetten.
Do heer Dekker wyst er op, dat
Kloetinge er beter mee is, tydeljjk
geholpen te worden, dan in het geheel
niet geholpen te worden.
De heer Bitch betrenrt, dat men
geen beter houvaBt heeft. Wee het
olet mogeiyk zich er met zekerheid
van te overtuigen, dat de benoodigde
voorraden eteenkolen voor de gasfa
briek in de toekomst niet sullen
uitbiyven
De heer Dekker deelt mede, dat
het verkrjgin van die zekerheid
uiterst moeliyk Is.
Da heer Donnet wil gaarne Kloe
tinge helpen, wanneer althans Goes
daar niet de dupe van wordt.
De voorzitter wyst er op, dat alle
thans getroffen schikkingen slechts
van voorloopigen aard zyn. In Sep
tember zal de BQkskoIendfstrlbutie
waarschyniyk weer andere voorsehrif
ten geven. Thans is het de bedoeling,
dat alom zooveel mogelijk gelegenheid
zal worden gegeven om op gas te
koken.
De heer Donner informeert naar
den gasprfj8 voor Kloetioge.
De voorzitter herinnert er aan, dat
deze 1ct. per M3 hooger is dan in
Goes, wat alleszins billijk is te noemen.
De heer Fransen van de Putte deelt
mede, dat de gasdirecteur in Den
Haag do vraag stelde of, wanneer
Goes gas aan Kloetinge leverde, de
fabriek ook op de noodige kolen
zou kunnen rekenen. Daarop is niet
nuideiyk geantwoord, maar spreker
heeft voor zich de overtuiging, dat de
benoodigde hoeveelheden kolen wel
gezonden zullen worden. Het betreft
hier trouwens, zooals bokend, een
voorloopigen maatregel.
De heer Brants merkt op, dat men
Kloetinge thans ter wille is, terwfll
Goes daardoor geen schade ïydt. Maar
als we nu gas voor kookdoelelnden
toestaan, hebben we dan de zekerheid,
dat we Kloetinge In September ook
het beloofde lichtgas kunnen leveren
De «Cretan's leest uit het contract
voor, dat wanneer Goes noodgedwon
gen geen gas kan leveren, de gemeente
vrjj uit gaat.
Da heer Brants vraagt of afdoende
te constateeren is of het gas lu Kloe
tinge voor kook- dan wel voor licht
gas gebruikt wordt.
De heer Fransen van de Putte wjst
langs den gloelenden achtergrond der
vuren eu vreemdsoortige stukken
vleesch aandroegen op groote houten
vorken.
„Ik denk, dat ze de leeuwin opeten,'
zei Alan twyfelend.
„Neen, neen majoor, niet leeuwin;
eten dwergen, by doz{nen, als oesters
aan het strand. Maar als Kleine Bonsa
er niet was geweest, zaten wy nu
aan die vorken en w{ in heel kleine
stukjes gesnedeu.'
„Beesten!* Alan walgde; „ik word
ziek als ik er aan deck. Laten we
naar bed gaan,* zei hy. „Ze zullen
ons toch niet vermoorden in onzen
slaap
„Zy niet, hoor, zy veel te bang.
Ook wy nu bloedverwanten van hen,
omdat wy hen fijn middagmaal ver
schaft hebben en opperhoofd gered
van de woede der leeuwin. Hun niet
te veel verwyten, majoor, goeje kerels,
met goed hart, maar verslinden op
die manier de dwergen van geslacht
op geslacht. Al die zonen van al die
moederB hebben menschen verteerd,
daarom z(j zoo sterk. Het volk van
Ogula bedekt vele zonden, net als
Liefde ln Boek. Zeker door de Voor
zienigheid gezonden om overbevolking
te voorkomen. Niet goed om hard te
oordeelen over arme kerels, die, zooals
ik zeg, vrlandeiyk en zacht zyn ln
hnn hart en hun bloedverwanten lief
hebben, behalve oude vrouwen, die
zy ook opeten, opdat ze de last van
ouderdom niet zullen voelen.'
Alan werd wee en akelig van zoo'n
walgeiyk gezichtspunt, maar toch
er op, flat in de zomermaanden, terw$l
de inwoners van Kloetinge met de
kippen op stok gaan, or voor gasver
bruik voor licht geen gevaar Is.
De heer Dekker meent, dat Goes op
I September nog geen gas behoeft te
leveren.
De secretaris leest voor, dat de gas
levering begint, uiteriyk 6 maanden,
nadat bet contract ls geteekend.
Da heer Bonthuis deelt mede, dat
de datum van 1 September slechts ln
een brief van Kloetinge wordtgecoemd.
Op 1 September moet men klaar
zyn met de voorbereidende werkzaam
heden. Deze datum komt voor in het
scbrUven betreffende bet bydragen van
f 1000 in het aanschsffsn der bulzen.
Kan Goes op 1 September geen gas
leveren dan behoeft zy dat niet te
doen.
De secretaris leest voor, dat op 1
September de aanlag en straatverlich
ting gereed moeten zy'n.
De voorzitter concludeert Meruit,
dat dan op 1 September wel gas moet
worden geleverd.
De hear Fransen van de Putte deelt
mede, dat Goes ook cal trachten, op
1 September te leveren. Kan dit door
onverwachte omstandigheden niet,
dan gaat Goes vry uit.
Het voorstal om thans kookgas te
leveren aan Kloetinge wordt vervol-
volgens zonder hoofdeiyke stemming
goedgekeurd.
De voorzitter vraagt of de hoeren
bezwaar hebben, een af- en overschry-
vlng van de begroeting 1916 goed
te keuren.
De heer Dekker vraagt waarom B.
en W. daar zoo laat mee komen.
De voorzitter geeft daarover eenige
inlichtingen. Het was B. en W. niet
mogeiyk, met een en ander vroeger
te kómen.
Dn abnormale prfizen van verschil
lende materialen hebben deze wy'zl-
glng noodzakelijk gemaakt.
Het totaal te wjjzigen bedrag, over
22 posten loopende, is 1653.75.
Da Raad keurt z. h, s. deze wijzi
ging goed.
Rondvraag.
Da heer BoUmann wyst er op, dat
da reddingsboei by het huisje van
de Oeconomlsche apysultdeellng sedert
September 1916 lu reparatie ls. Dat
komt spreker minder gewenscht voor,
nu er juist ln de zomermaanden de
meeste drenkelingen kannen zyn.
De voorzitter deelt mede, dat B. en
W. er reeds met den gemeente-bouw
meester over gesproken hebben. Deze
was van meenlng, dat de boel eerst
voor veertien dagen naar den repa
rateur gegaan was. Zy zal spoedig
weer op baar oude plaatsje hangen.
De Waterloo-collecte.
Men verzoekt ons opname van het
volgende
Het ls ongeveer honderd jaar ge
schaterde hy. het uit om Joekie's
verdediging van die zachtzinnige
Ogula's, die Alan beschouwde als de
meest terugstooteude monsters, die hy
ooit gezien of van gehoord had,
gedurende al zyn zwerftochten' door
woonplaatsen van de Afrikaansche
wilden. Nu wensehte h$ dien nacht
niets meer te hooren of te zien en
vlug trad h{| de hut binnen, waar hy
weldra vast ln Biaap viel, met zyn
hoofd op de blikken dooi, die de
bekoorlijkheden van Kleine Bonsa
bevatte. Toen hy wakker werd was
het helder daglicht. Hy stond op en
ging naar de rivier om zich te
wasschen. Nooit was een bad hem zoo
welkom geweest, want gedurende da
reis door het woud, waren zy natunriyk
van dit voorrecht verstoken geweest.
By zyn terugkomst vond hy zyn
kleederen netjes afgeborsteld met
droge rietjes en op een stnk rots
gehangen om te'luchten, terwyi Jeekie,
in opgewekte stemming bezig was
om het ontbyt klaar te maken, ln een
braadpan,die by door alle moeliykheden
van hun vluoht beeu trouw bewaard
bad.
„Geen koffie, majoor," zei hy spijtig,
dat achtergebleven in boach. Maar
geef niets, warm water beter voor
zennwen. Ogula's in kleine kano's
naar Aslkl gegaan by 't aanbreken
van den dag. Reizen langzaam, tot
ze dwergen hebben afgemaakt, nader
hand vlugger. Ik heb bet vel van
leeuwin meegezonden als een present
van u voor de gröate hooge-prlesteres
van Aslkl, en de klauwen voor hals
leden, dat doze instelling werd tot
stand gebracht en al ls zy oud, toch
ls haar ontstaan en haar werk niet
van algemeene bekendheid.
Toen na den slag by Waterloo er
vele behoeftige verminkten of nabe
staanden vau gesneuvelden waren,
klonken stemmen ln ons land om die
slachtoffers van den ook toon Euro-
peesches oorlog te hulp te komen.
Die stemmen vonden overal weerklank,
ook de overheid toonde zich tot helpen
gaarne bereid. In alle gemeenten van
eenlgen omvang werden voorloopige
commission gevormd om te komen
tot da oprichting van een fonds,
waaruit de noodige gelden zouden
kunnen worden geput. Een besluit
van koning Willem I van 9 November
1815 schreef bepalingen voor tot „op-
rigtlng en boheerir.g van een fonds
tot ondersteuning der ln den dienst
verminkten of van de nageblevenen
der gesneuvelde krygelieden.' Gede
puteerde Staten en gemeentebesturen
trokken zich da zaak aan en weldra
werd een hoofdbestuur gevormd, dat
hst opperbeheer over het Fonds kroeg
en te Amsterdam zyn zetel vestigde;
districts- en plaatselijke commisslSn
werden in het leven geroepen en een
instelling kwam tot stand, die den
langen naam verkreeg: Fonds tot
aanmoedigeng en ondersteuning van
den Bewapenden Dienst in de Neder
landen.
Ook Goes bleef niet achter. Den
20sn Februari 1816 hield de eerste
Dlstrlcts-eommissie alhier haar eerste
vergadering. Daarin werd medege
deeld, dat door Ged. Staten aan Bar
gemeesteren was opgedragen een
commissie van vyf leden te benoemen.
Burgemaesteren wilden echter liever
geen benoeming doen, doch adviseer
den den lede i der voorloopige com
missie zelf uit haar midden een keuze
te doen, omdat haar ledental meer
dan vyf bedroeg en tevens om die
commissie een bewijs te geven van
hun tevredenheid over „derzelver
aangewende walmeenende pogingen*.
By loting werden toen tot definitieve
commissie benoemd Ds G. Blaaubeen,
voors., Mr. E. C. d'Engelbronner, W.
van Citters, Dr. J. W. Hacking en J.
de Kanter, secr. penningm.
Voiyverig trad deze commissie aan
bet werk, gelden verzamelen was haar
eerste doel. In de stad werden 400
en op de dorpen 2790 inschryvlngs-
biljetten verspreid voor giften ineens
of voor jaariyksche bydragen. De
eerste collecte werd te Goes gehouden
den 18 Juni 1816, den jaardag van
den slag by Waterloo. Deze dag werd
gekozen om door de berinnering aan
dit balangryk feit de Ingezetenen tot
rnlme giften aan te 'sporen. Ook voor
het vervolg zou deze dag zooveel
mogeiyk genomen worden, Deze col
lecte werd dan ook „Waterloo collecte'
genoemd, een naam, dien ze behouden
beeft ln plaats van haar met den lan
gen officlëolen naam aan te duiden.
Naast deze instelling tot hulp aan
ketenen. Daar geeu leeuwen, en zy
daar biy mee. En zy nu liefheeft de
machtige heer, die trotsehe leeuw kan
dooden in zyn nest, net als Daniël in
Boek. Liefde van opperste vrouw,
mooie bondgenoot tusschen beestachtig
wilde volken.
„Ik heb dat toch maar liever niet,'
zei Alan ernstig, „maar het kan ln
elk geval geen kwaad om de zwakke
zy van die booge dame te ontzien.
Wanneer trekken we verder?
„Over een uur, majoor. Ik al ln
'tkamp geweest, heb beste kano en
geschikte roeiers nltgezocbt. Opper
hoofd, Fanny genaamd. zoo
dankbaar, dat hy zelf meegaat."
„Och kom, ja? Dat Is heel aardig
van hem, maar, wat ik zeggen wou
Jeekie, ik kan niet eten wat zy hun
„geliefkoosde* spUs noemen.'
„Neen, neen, majoor, dat komt in
orde. Ik hen verteld dat, als zy reizen
met Kleine Bonsa, zy moeten vasten
even als de vrome katholieke families,
die by Yarleyj wonen. S5y vangen
viseh ln de rivier, en misschien
schieten zy wild of dikke neushoorns,
die zy lekker vinden, om, zy zoo vet.'
De aanvoerder vin de Onla's,
Fahni genaamd niot Fanny zooale
Jeekie hem noemde was klaar-
biykoiyk een man van zün woord,
want nog voor den afgesproken tyd
verscheen hy op het eiland met een
lange kano, bemand met twaalf flink
uitziende wilden. Aan land springend,
wierp hy zich voor Alan en kuste
zyn voeten evenals hy vorlgen nacht
gedaan had, en hield een lange
behoeftigs oadstryders of hun nabe
staanden heeft het Fonds ook opgericht
een invalidenhuis te Lelden, waarin
onde behoeftige of invalide zeelieden
worden verpleegd, terwyi van koning
Willem III een gesehonk is ontvangen
om daaruit een jaariyksche toelage te
verstrekken aan deelgerechtlgden, die
als verminkten ln Atjeh in het Fonds
zyn opgenomen.
Do eerste gegratlfiëerde in het
district Goes was Dignas Land-
man, wiens kost»innende zoon in het
hospitaal ta Goes ls overleden aan
bekomen wonden ln een gev.oht tegen
de Franschen te Borssele den 9
Januari 1814. Hy ontving jaariyks
30 gulden en 6 stuivers. Nog dui
zenden behosfligec in ons land hebben
nlt het Fond» genoten. Behalve de
oud-itryders by Waterloo en in de
Belgische revolutie, zyn ook da Ver
minkten in den opstand op Bali, Lom
bok en Atjeh In het Fonds opgenomen,
zoodat tegenwoordig een gratificatie
verleend wordt aan ongeveer 850
invaliden, terwyiin het invalidenhuis
te Lelden 70 a 80 gepensioneerde
militairen worden verpleegd. Dc
daarvoor benoodigde golden, ruim
f40 000 per jaar, wordan verkregen
nit de rente van een kapitaal van
1 mlllioen en 205 duizend galden, uit
de opbrengst der jaariyksche collecte,
dis 15 a 17 duizend gulden bedraagt
en uit rykseubsidie. Ook in onze
Oost- en West lndisehe bezittingen
wordt met sneees gecollecteerd.
Ia den loop der jaren hebben heel
wat leden zitting in de Goesche Com
missie gehad en heeft hun werkwyze
wel eenige verandering ondergaan.
Als voorzitter hebben sehtereenvol-
gens gefungeerd: Ds. G. Blaaubeen,
Dr. J. W. Heoklng, Mr. W. G. de
Knokke van der Meulen, Mr. J. H. de
Laat de Kanter, Mr. P. van der Meer
Mohr, M. J. Souteudam, Mr. N. C. H.
van Daalen We tiers, Ph. M. van der
Mandere en J. Fransen van de Pntte
en als secretaris penningmeesterJ.
de Kanter, Mr. G. van IJselsteln, Mr.
A. J. van Delnse, Mr. J. H. do Laat
de Kanter, Dr. N. J. F. Verschoor,
Ph. M. van der Mandere en D.
Stlgter. De tegenwoordige commissie
bestaat nlt Joh. Pilaar, voorzitter,
G. van der Hoek, J. K. Verhoek, T.
Fabefy de Jonge en P. vau der Meulen,
seer.-pensingmeester. Al deze leden
hebben langer of korter tyd hun be
trekking vervuld. Als voorzitter heeft
het laagst gefaugeerd ds. Blaaubeen,
nl. van 1816—1844, das 28 jaar en
als secr.-penningm. de tegenwoordige,
die sedert 1892, dus 25 jaar, dit ambt
vervult.
Iu de wyze, waarop de commissie
werkzaam was, ls wel eenige ver
andering gekomen. Aanvankelijk ver
gaderde zy verscheidene malen per
jaar, later niet zoo drnk en elndeiyk
wa» één vergadering gewoonfljk vol
doende, daar de loopende zaken kon
den worden afgedaan door den voor
zitter en den secretaris.
redevoering.
„Dat, goed gesproken,* riep Jeekie
uit. „Zie graag helden in zyn"
donkerheid schoenen Ukken van
blanken heer. Hy zegt, u zyn Heor
en groote toovenaar, die zyn leven
gered, en al de geheimen kent van
Kleine Bonsa, die velen zyn en niet
uitgesproken worden. Hy zegt, hy voor
u sterven, tweemaal per dag, als
noodig is en altyd voortgaan te ster
ven, morgen en volgend jaar. Hy zegt,
hy o veilig zal brengen by Aslkl en
voor nw genoegen, zal hij, al Ueeit
hy nog zoo'n honger, in geen maand
een menseh eten, of nog wel langer.
Nu moeten wy gaan.'
En zy gingen de rivier Katseoa op.
Alan en Jeekie ln een deftige houding
by den achtersteven van de kano,
onder een afdak, van stokken ver
vaardigd en met graszoden gedekt.
Het leek hem een zeer weelderige
manier van reizen, na den harden
arbeid en de ervsrlugen in bet woud.
Bier en daar was er een stroomver
snelling, waar de kano langzaam moest
door gssleept worden, maar de rivier
was breed en het landschap aan den
oever zeer schoon en had wel iets
van een Engelsch park. Bovendien
leek de geheele landstreek totaal on
bewoond, behalve door koppols wild
van allerlei soorten, hetgeen waar
schyniyk was toe te sohryven aan
den eetlust der Ogula's.
(Wordt vervolgd).
