N°. 66 1917
Donderdag 7 Juni
104de jaargang.
DE GELE AFGOD
De verkiezingen voor
de Tweede Kamer.
FKUILLETON
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur G. W. van Barnbvzld.
Uitgave deier Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
■ltgezonderd op feestdagen.
Pr|s per kwartaal, In Goes f 1,—bulten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijk* nommert 5 cent.
Intending van ativertentlSn op Maandag:, Woensdag
en VRIJDAG vóór 19 men.
De pr$s der-gewone advertentlftn is van 1-& regels 6'2 t/s ct„ elke regel meer
12 i/t ot. B{ directe opgaaf van driemaal plaatsing derielfdo advertentie
word) de prijs slechts tweemaal berekend
Geboorte-, huwelfk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i f 1,25 berekend
Bewlsnuaaeri 5 eest.
De verkiezingen voor de Tweede
Kamer liggen weer achter ons.
Zij geschiedden ditmaal wel onder
zeer bijzondere omstandigheden.
'Van in spanning verkeerende leden
van kiesvereenigingen, van algemeene
belangstelling bij de kiezers zelve, was
weinig te bemerken.
En het was dan ook wel een eigen
aardige verkiezing, een verkiezing als
nog nimmer heeft plaats_ gevonden,
een herbenoeming, bij onderlinge af
spraak, van de zittende leden voor den
tijd van één jaar, een herbenoeming
op den dag, dat volgens de Grondwet een
dubbele verkiezing had moeien plaats
hebben, èn voor een nieuwe Kamer,
nadat de oude met bet oog op de
Grondwetsherziening was outbouden, èn
voor een nieuwe Kamer nu de vorige
haar vierjarigen levensduur voleindigd
had.
De in de Kamer vertegenwoordigde
politieke partijen waren bij onderlinge
afspraak overeengekomen, elkander dit
maal niet te bestrijden en de verkie
zingen zouden dan ook plaats hebben
onder de leuze //laat zitten wat zit7'
Maar er waren allerlei partijen en
groepen in den lande, die zich daar
mede allerminst konden vereenigen.
Er waren tegenstanders van de
Grondwetsherziening, die, wanneer de
Kamer straks daarover haar eindstem
ming zal houden, hun candidaten op
het Binnenhof wenschen om hun stem
tegen die herziening te kunnen uit
brengen.
Er waren S.Ü.P.-ers, die steeds door
de mannen der groote politieke partijen,
èn terwille van hun beginselen en pro
paganda èn terwille van de grootte of
liever de nietigheid hunner partij, met
een spottend glimlachje werden aan
gekeken.
Het was hun nog nimmer gelukt,
een hunner candidaten in de kamer te
krijgen en zij wilden het nu eens
probeeren.
Lukte het niet, dan hadden zij nog
de voldoening bij de afspraak //laat
zitten wat zit/' door candidaatstelling
in verschillende districten, roet in het
eten le gooien en een verkiezing nood
zakelijk te maken.
Er waren mannen van de staatspartij,
die dr. Erederik van Eeden in de kamer
wenschten, agrariërs,ja zelfs kruideniers,
die van de gelegenheid profiteerden
om de groote politieke partijen ditmaal
eens dwars te zitten en in verschillende
districten een stemming uit te lokken.
In hoevele disiricten die stemming
zou moeten plaats hebben was niet met
zekerheid te voorspellen, maar de uit
slag der verkiezing heeft bewezen, dat
de dwarsdrijvers in den lande nog niet
naar bet Engelsch
van
H. RIDER HAGGARD.
Dadelijk vielen allen, die het ge
boord hadden, voorover en bleven stil.
Toen liep Jeekie tuagohen hen door,
op en neer enriepnit: .Kleine Bona»
Is tot n teruggekeerd en tot u se
bracht, o, men sehenetere, een offer
van grooten omvang, een offer van
het dwergenvolk, dat gt) haat, van
het verraderlijke dwergenvolk, dat n
vermoordt met hnn vergiftige pijlen,
als gU de paden van het eeuwenoude
wond doorkrabt. FrQat kleine Bonaa,
dia n bevrijdt van nw vtjander, en
luistert naar hare vermaningen. Zendt
boopachappers naar do Asika, vertel
lende, dat Kleine Bonaa weer thuis
komt van over het zwarte water, met
zieh brengend de Blanke Prediker,
die heeft meegenomen in do dagen
van hunne vaderen. Zegt hen, dat de
Aalki's hnn afgevaardigden moeten
zenden, opdat Kleine Bonaa met den
toovenaar, waarmee z(j ia heengegaan,
naar hulu teruggeleid wordt, In den
rang en staat waarin zij geleefd heeft
van den aanvang af. Zegt hen ook,
dat zjj verschaffen moeten een groot
gering in aantal zijn.
In niet minder dan de helft der
honderd Nederlandsche kiesdistricteh
zal op Vrijdag ]5 Juni een stemming
over twee of meer candidaten moeten
plaats hebben.
Voor wij den uitslag der verkiezing
van gisteren hieronder laten volgen,
nog een enkel woord over de publieke
belangstelling.
Heeft de oorlog de politiek op den
achtergrond gedrongen, niet minder
beeft Tiet publiek blijkbaar zijn belang
stelling voor Kamerverkiezingen ver
loren, sinds men vrij algemeen ver
wachtte, dat cfe zittende leden thans
geen ernstige bestrijding zouden vinden.
De „Goesche Courant" was bet eenige
blad op Zuid- en Noord-Beveland, dat
gistetavond reeds den volledigen uitslag
der Kamerverkiezingen in alle honderd
districten voor de ramen van haar
bureau bulletineerde.
En met verrassing hebben we ge
constateerd, dat vele voorbijgangers,
zelfs politieke kemphaantjes uit andere
verkiezingsjaren, zich niet bewust waren,
dat de Kamerverkiezingen in 1917
dien dag hadden plaats gevonden.
De heeren werden er eerst door onze
bulletins aan herinnerd.
En nog was, de belangstelling uiterst
gering.
Welk een verschil met 1913.
Toen een rumoerige dringende massa
bij de groote aanplakschutting voor
ons bureau, een volksmassa, die door
de politie in bedwang-moest worden
gehouden en waaruit telkens weer
hoera-geroep en kreten van afkeuring
geboord werden als een candidaat van
links dan wel van rechts gekozen was
verklaard.
Nu een aantal—vrij onverschillige
kiezers. Sommigen, die eens even een
kijkje namen, een enkel district waarin
zij bijzonder belang stelden controleer
den, anderen, die zich teleurgesteld van
onze ramen afwendden „omdat 't maar
van de verkiezing was".
Menige verkiezing van een dorps
gemeenteraadslid heeft meer emotie
gebracht dan de Tweede Kamer-ver
kiezing van gisteren.
Zelfs eeu heer, wiens optreden ons
steeds den indruk gaf, dat bij in het
politieke leven van zijn vaderland be
lang stelde, schreeuwde thans, na
op den inhoud onzer bulletins
ternauwernood een blik te hebben ge
worpen, naar een paar werklieden in
de straat: „Is.dat allemaal vandeTweede
Kamer Kunnen ze nou anders niks
voorhangen als van de Tweede Kamer f
't Was beter, dat ze voorhingen, dat
de Landweer naar huis mocht", en der
gelijke fraaiigheden meer, die we hier
maar niet verder zullen neerschrijven.
Wij geven het slechts als een staaltje
van de belangstelling bij de z.g.n.
offer van zuiver good alt ban bewaar
plaat», looveel als vijftig sterke man-
men kannen dragen, en geen handvol
minder, dat meet gegeven wordeB aan
den Blanken Toovenaar, die Klein
Zwemhoofd terag brengt, want indien
zij hem dit onthouden, zullen hij en
Kleine JBoma verdwijnen om ncölt
meer terag te keeren, en vloek en
verderf zal op han land worden alt-
gestort. Staat op en gehoorzaam,
Opperhoofd van de Ogala's.'
Toen krabbelde de man weer op en
antwoordde
.Het zal geschieden, o, priester van
de Gele God. Morgen als de dag aan
breekt zullen vlugge boodschappers
heengaan naar het Goaden Hal» van
de Aslkl'i. Van nacht kunnen z{ nog
niet gaan,want we hebben allen honger
en moeten eten."
,Wat moet gjj eten? vroeg Jeekie
wantrouwend.
,0, Priester," antwoordde het opper
hoofd mot een imeekende beweging,
«toen w(j n voor 't eerst zagen, hoopten
wj, dat het de twee blanke mannen
zonden z(jn, want w(j hebben nog
nooit een blanke geproetd. Maar na
vreezen wj, dat gij dat niet zult toe
•taan, omdat gU heilig zjt en de
beschermer van den God en wU kannen
a niet opeten zonder aw toestemming.
Daarom moeten de dikke dwergen
ons tot voedsel dienen, en daar z(jn
er genoeg, overvloed voor a en voor
ons."
meer ontwikkelden.
„Wat heb ik daar nou aan f" vroeg
een boer, nadat hij onze bulletins be
keken had en hij vroeg bet werkelijk
met een gezicht alsof we alleen voor
hem de kosten en moeite van het publi-
ceeren van den uitslag genomen hadden.
„Dat's van de Kamerverkiezing",
zeiden een paar H.B.& meisjes, „het
telegraafkantoor moet er tot half elf
voor open blijven".
Dat laatste was. het eenige wat hun
van de geheele verkiezing interesseerde.
Gelukkig zijn er ook nog anderen,
die voldoende met ons politieke leven
op de hoogte zijn om er belang in te
stellen.
Nog dezen morgen hebben zij met
aandacht den uitslag der stemming, in
de verschillende districten, voor onze
ramen nagegaan.
Voor hen en ook voor de belang
stellende lezers buiten onze gemeente,
laten wij dien uitslag hieronder nog
eens volgen.
In de volgende districten werden
de candidaten herkozen.
Alkmaar, Almelo, Amsterdam VI.,
Appingedam, Assen, Bergen op Zoom,
Bodegraven, Breukelen, Delft, Doetin-
chem, Dokkurn, Druteu,Ede, Eindhoven,
Emmen, Eukhuizen, Goes, Gorinchem,
Gouda, Grave, Gulpen, Harliugen,
Helmond, 's Hertogenbosch, Hontenisse,
Hoogezand, Kampen, Loosduinen,
Maastricht. Meppel, Nijmegen, Oost
burg, Oosterhout, Rheden, Roermond,
Sitlard, Sliedrecht, Sneek, Steenwijk,
Tiel, Tilburg, Veeudam, Veghel, Venlo,
Waalwijk, Weert, Winschoten, Wijk bij
Duurstede, Zevenbergen, Zierikzee.
In de volgende districten zijn can
didaat gesteld de heeren
Amersfoort: Mr. W. -II. de Beaufort,
V.L., (Aftr.), J. F. Baerveldt, A.T.A.G.,
en Ds. M. C. van Wijhe, S.D.P.
Amstendam I: Dr. H. F. R. Hubrecht,
U.L. (Aftr.) en Mr. W. Heineken,
A.T.A.G.
Amsterdam IIA. II. Gerhard,
S.D.A.P. (Aftr.), Dr. Z. Kamerling,
A.TA..G. en D. Wijnkoop, S.D.P.
Amsterdam IIIP. Otto, U.L. (Aftr.),
Robart, A T.A.G. en D.Wijnkoop,S.D.P.
Amsterdam IV Mr. J. A. van Hamel,
U.L. (Aftr.), De Hullu, A.T.A.G. eu
D. Wijnkoop, S.D.P.
Amsterdam VTh. M. Ketelaar,
V.D. (Aftr Dr. Schrijver, A.T A.G. en
D. Wijnkoop, S.D.P.
Amsterdam VIIWalrave Boissevain,
V.L. (Aftr.), Dr. Frederik v. Eeden,
A.T.A.G. en D. Wijnkoop, S.D.P.
Amsterdam VIIIA. B. Ivleerekoper,
S.D.A.P. (Aftr.), Dr. Frederik v. Eeden,
A.T.A.G. eu Ds. J. de Ligt, C S.
Amsterdam IX J. van den Tempel,
S.D.A.P. (Aftr.), Baerveldt, A.T.A.G.,
Oosterbaan, (Winkeliers) eu D. Wijn
koop, S.D.P.
Apeldoorn J. R. Snoeck Henkemans,
".Hond," schreeuwde Jeekie, in zie
dende verontwaardiging. Denkt gQ,
dat blanke menschen en han hoog
geboren kameraden, zooals ik, ge-
Bchapen zijn om uw vuile msgen te
vallen Ik verzeker n, dat een maaltijd
van de doodende boon beter voor a
zoa z{n, want indien gij ons of Iemand
van het blanke ras, dnrft aan te kjjken
met hongerige oogen, dan zullen de
vreesel|jkste smarten.nw Ingewanden
verteren en g{j en aw heelen stam
zullen sterven van dit vergif. Boven
dien begeeren wU geen menschen-
vleesch en willen het ook niet Hén
eten. Dat is onze „oruoda", dat is ons
heiligdom, dat mag niet over onze
lippen komen, noch mogen het onze
oogen aanschouwen. Daarom zallen
wij van a scheiden en onze kampplaats
zoeken verder op naar den stroom,
waar wij ons elgeu voedsel zallen
vinden. Maar morgen met den dage
raad moeten de boodschappers op weg
gaan, zooals wU hebben bevoleD Ook
znlt gjj zorgen voor sterke mannen
en een bruine kano, om Kleine Bonsa
naar haar eigen hats te brengen,
totdat baar volk zal komen om baar
te begroeten."
.Het zal geschieden,antwoordde
het opperhoofd nederig. .Alles zal
verricht worden, volgens den wil van
Kleine Bonsa, uitgesproken door haar
priester, opdat zj een zegen en geen
vloek moge laten neerdalen op de
hoofden van den stam der Ogala's.
O.H. (Aftr.) en P. Th. Hugenhollz,
A.T.A.G^
ArnhemK. Eland, U.L. (Aftr.) en
Ds. M. C. van Wijhe,'S.D.P.
Beverwijk Mr. L, N. Roodenhurg,
V.D. (Aftr.) en L. L. H. de Visser
S.D.P.
Breda W. H. Bogaardt, R.K. (Aftr.)
en Binkhorst van Oudcarspel, A.T.A.G.
Brielle A. Roodhuijzen, U.L. (Aftr
en Braat, Ag.
Deventer Mr. H. P. Marehant, V.D.
(Attr.) eu J. Stoffel, A.T.A.G.
DordrechtP. J. de Kanter, U.L.
(Aftr Ilezemer, Ag. en D. Wijnkoop,
S.D.P.
EistMr. A. I. M. J. baron van
Wijnbergen, R.K. (Aftr.) en Dr. Fred,
van Eeden, A.T.A.G.
Enschedé: J. W. Albarda, S.D.A.P.
(Aftr.) en D. Wijnkoop, S.D.P.
FranekerW. P. G. Helsdingen,
S.D.A.P. (Aftr.) en De Baan, U.S.
's-Graveuhage I: K. ter Laan, S D.A.P.
(Aftr.), Mr. H. Louis Israels, A.T.A.G,
en L. L. H, de Visser, S.D.P.
's-Gravenhage IIJ. W. IJzerman,
U.L. (Aftr.), Dr. P. F. Hubrecht,
A.T.A.G., en J. H. Krujt, C.S.
's-Gravenhage III: J. C. Jansen,
Ü.L. (Aftr.), Jhr. J. O. de Jong .van
Beek eu Donk, A.T.A.G. en L. L. H.
de Visser, S.D.P.
Groningen Mr. J. Limburg, V.D.
(Aftr.), Mr. S. van Houten, A.T.A.G.
en Sterringa, S.D.P.
Haarlem Mr. D. Fock, U.L. (Aftr.),
Ds. M. C. van Wij be, S.D.P. en Dr.
Z. Kamerlingh, A.T.A.G.
HaarlemmermeerJ. R. Bomans,
R.K. (Aftr.) en Joh, -K. de Blauw,
A.T.A.G.
Den Helder P. J. Oud, V.D. (Aftr.)
en A. P. Staalman, Chr.Dem.
HilversumMr. V. H. Rutgers,
A.R. (Aftr.), Mr. W. Heineken, A.T.A.G.
en Vaders, S.D.P.
Hoorn W. J. E. H. M. de Jong,
U.L. (Aftr.) en Ds. J. de Ligt, C.S.
KatwijkDr. J. Th. de Visser,
C.H. (Attr.) en J. H. Ekering, A.T.A.G.
LeeuwardenMr. P. J. Troelstra,
S.D.A.P. (Aftr.) en Dr. A.R. de Jong,
C.S.
LeidenMr. J. E. ffeeres, U.L.
(Aftr.) en L. L. H. de Visser, S.D.P.
Lochem Mr. G. Jauniuk, U.L.
(Aftr.) en Van Zeijl, A.T.A.G.
Middelburg Mr. E. E. v. Raalte,
U.L. (Aftr.) en H. C. Hofman, A.T.A.G.
Ommen Mr. C. J. A. Bichon van
IJsselmonde, C.H. (Aftr.) en H. Kruide
nier, Ag.
Ridderkerk F. J. W. Drion, V.L.
(Aftr.) en H. Kruidenier, Ag.
Rotterdam I.B. J. Gerretson. C.H.
(Aftr.) en J. W. Kruyt, C.S.
Rotterdam II: H. Spiekman, S.D.A.P.
(Aftr.), Dr. W. vau Ravesteijn, S.D.P.
en Roeper Bosch, A.T.A.G.
Rotterdam IIIDr. B. D. Eerdmans,
Zeg maar waar g(j wilt kampeeren en
mQn mannen zullen er heen draven
om een hats van riet te boawen, waar
de Gele God in kan wonen."
IX.
De dageraad.
Jeekie keek om zich heen tot zQn
oog werd getroffen door een eiland,
waarop enkele boomen stonden en
dat midden in de rivier was gelegea
op ongeveer een halve mijl van de
plaats, waar t)(j stond.
„Daar ginds wil Kleine Bonsa
kampeeren,* zei hij. „Ga heen, maak
haar huis klaar, maak vaar aan en
breng een kano om haar er heen te
pagaaien. En laat ons na alleen, want
als gg te lang staart op het gelaat
van de Gele God, zoa zg een offer
kannen vragen van enkelen onder a,
en ook is het verboden om te zien
waar zt) zleh verbergt."
Bg dit gezegde verdwenen de men
schen als één man, ln vollen galop,
sommigen naar de kano's en anderen
om hun kameraden, die bezig waren
om do dwergen na te jagen en te
dooden, te waarschuwen, dat ze den
blanke en z(jn metgezel niet mochten
naderen. Een derde groep liep naar
den oever der rivier, tegenover het
eiland, om alles in orde te maken
zooals hen bevolen was; Alan en
Jeekie werden geheel alleen'gelaten.
„Zie zool* zei Jeekie hjjgend van
voldoening, „dht in orde, alles ge-
U.L. (Aftr.) en Dr. W. van Ravesteijn,
s.d.p:
Rotterdam IV J, van Vollenhoven,
V.L. (Aftr.), Dr. W. van Ravesteyn,
S.D.P. en P. Th. Hugenholtz, A.T.A.G.
Rotterdam V J. ter Laan, S.D.A.P.
(Aftr.) en L. L. H. de Visser, S.D.P.
SchiedamJhr. mr. D. J. de Geer,
C.H. (Aftr.) en L. de Visser S.D.P.
SchoterlandMr. M. Mendels,
S.D.A.P. (Aftr.) en Itijsewijk, S.D.P.
TietjerksteradeelDs. C. v. d. Voort
van Zijp, A.R. (Aftr.) en Ds. M. C.
van Wijhe, S.D.P.
Utrecht l i Mr. dr. J. H. H. W. Q.
ter Spill, V.L. (Aftr.), Dr. H. C. Mul-
Ier, A.T.A.G. en Ds. A. R. de Jong C.S.
L trecht II: Dr. J. van Leeuwen,
S.D.A.P. (Aftr.), De Hullu, A.T.A.G.
on L. L. H. de Visser, S.D.P.
Weststellin'gwerfF. W. N. Hugen
holtz, S.D.A.P. (Aftr.) -en J. H.
Kruyt, C.S.
Zaandam J. E. W. Duys, S.D.A.P.
(Aftr.) en L. L. II. de Visser, S.D.P.
ZuidhornE. M. Teenstra, V.D.
(Aftr.) en Sterringa, S.D.P.
ZutphenF. Lieftinck, U.L. (Aftr.)
en Ds. M. C. van Wijhe, S.D.P.
Zwollef. M. Knobel, V.L. (Aftr.)
en Nijhuijs, S.D.P.
Herkozen zij dus 50 leden, terwijl
iu 50-districten op 15 dezer stemming
moet plaats hebben.
V.L. Vrij-Liberaal. Ü.L.
Unie-Liberaal. V.D. Vrij
zinnig-Democraat. S.D.A.P. =Soc.-
Dem. Arb. Partij. R.K. Roomsch-
Katholiek. A.R. Anti-Revoluti
onair. C.H. Christelijk-Historisch.
A.T.A.G. Actie tegen aanhan
gige Grondwetsherziening. Ag.
Agrariërs. S.D.P. Soc.-Dem.
Partij. C.S. Christen Socialist.
HniteDlaua.
De strijd in en bniten Europa.
Het door de DuitseUers aangekon
digde groote offensief der entente
sèhtjnt werkelijkheid te zullen worden.
Op alle gevoebtüfronten worden de
voorbereidingen getroffen tot een alge-
mcenen en ditmaal golUktydlgon aan
val Zelfs het Itallsansehe off snslef zon
hervat 'worden en men beeft goede
hoop, dat het Baislsehe leger na
de opwekkende redevoeringen van
KeretBty, ditmaal eveneens aan den
algemeenan strijd zal willen deelnemen.
Bet offensief zoa thans ln den zomer
ondernomen worden en de generaals
der geallieerden twflfelen er geen
oogenblik aan of het zal na eacaes
hebben.
Er bestaat aan de elndelfjke zege
praal dor entente geen schadaw van
twijfel, dank zij de krachtige en eens
gezinde samenwerking tnaschen de
Ëranaehe en Engelache legerleiding
aldas de Fransche generaal Foch.
noegigk geregeld. Dacht wel, Kleine
Bonsa, nog eens voor den dag zoa
komen en die valle dwergapea ver
delgen. Die komen nooit meer thals
thee drinken, die dlneeren bij Ogala,
en z(|n daar welkome gasten."
„Schei nit met je geratel, Jsekie,
en maak ma dat helsche masker los.
Ik stik haast," viel Alan alt, meteen
holle stem.
„Niet zeggen „helsch masker', ma
joor; zeggen „engelgelaat". Kleine
Bonsa is een vrouw, daarom z{ dat
liever, ook is 't waar, ten minste b(j
deze gelegenheid, want zg onze lijven
gered," zei Jeekie, terwijl bij de
riempjes losmaakte en de afgod met
eerbiedige voorzichtigheid weer in de
blikken dooi legde. „Neen, maarl*
voegde hg er bg toen hij het bezweette
gezicht van z$n meester zag. „U
bloost als een biet, ja, gond, Steele
dracht in middagzon van do tropen.
Na maar langzaam loopen en ik vertel
n alles wat Ik geregeld heb voor
nachtverblijf en toekomstige vorde
ringen voor onze onderneming." En,
bit 'elkaar zoekend wat er nog van
hnn weinige bezittingen was overge
bleven, gingen ze bedaard slenterend
de helling af, naar het eiland. Onder
weg vertelde Jeekie alles wat er was
voorgevallen, want Alan kende de
taal der Ogula's niet, hg had slechts
hier en daar een paar woorden kannen
verstaan.
(Wordt vervolgd).
