N°. 60 1917, Dinsdag 22 Mei, 104de jaargang. DE GELE AFGOD Bij dit no. behoort een Bijvoegsel. DISTRIBUTIE-WET. FEUILLETON. GOESCHE Uitgave deser Courant geichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Pr|» per kwartaal, In Goes T 1,bulten Gooi, franco f 1,26. Afzonderlijke nommeri 5 cent. innendinK van advertenttSn op Maandag, Woensdag en VRIJDAG vóór 13 men. Do prji der gewone advertentiën li van 1-5 regel» 62 V» ct., elke regel meer 12i/i ct. B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal oerekend, Geboorte-, huweljk- en doodiberlchten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regel» i f 1,25 beraktnd DswIiButssssr» i «ent. Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goeicbo Courant". Directeur G. W. van Barnkvbld. (BRANDSTOFFEN). No. XVII. De gansche regeling der brandstof fen in Zuid- en Noord-Beveland loopt thans over Goes. Wij benijden de be trokkenen niet, maar beginnen met een woord van hulde aan dengene, die in deze aiding heeft te geven, en de zaak a..dpakt op eene wijze, die vertrouwen wekt. Zeker, alles draait nog niet volledig en allerminst is de oogenblikkelijke kolennood plaatselijk opgeheven Maar dat kan ook niet Men kan nu eenmaal geen ijzer met banden smeden en de moeilijkheden zijn vele. Toch rekenen sommigen daar blijkbaar op. Ze hebben alle verant woordelijkheid direct afgeschud en dekken zich met een„bet gaat nu over Goes". Volgens onze meening moet daar evenwel meer bijkomen. De aangesloten gemeenten moeten Goes helpenmet wederzijdscb vertrouwen moet zee in worden gegaan Gegeven de goede leiding, hebben we in dezen vertrouwen in de toekomst. Moeilijkheden zijn er op bet pad. Overal gebrek en op enkele plaat sen levering buiten de distributie om. Dat vinden wij bet ellendigste. Rant soeneering, wanneer het noodzakelijk is, goed, wij leggen er ons bij neer, maar dan allen geschoren over den- zelfden kam, dan allen gemeten met dezelfde maat. Kn ons gansche gemoed komt in opstand bij bet weten, dat velen gebrek lijden en anderen, (omdat zij kunnen betalen zich nog alle ge riefelijkheden kunnen veroorloven. In eeu tijd als deze, waar offers worden gevraagd langs allen kant, moeten rijkdom, rang of stand op den achter grond worden geschoven en moet alleen de burger, bet lid der gemeenschap medespreken. Zeer juichen wij het dan ook toe, dat „Goes" in dezen vrij krasse maatregelen voorschreef. Zullen zij doel treffen Wij vreezen van niet ten volle. Zij zullen worden getroffen, die zich hebben getracht te dekken voor enkele wekenmaar boe worden op die manier gestraft zij, die voor een jaar onder dak kwamen Wij weten, dat wij spelen met vuur, dat vonnissen over ons worden geveld, lang niet malsch, maar het gevleugelde woord, verkort„Ik kan niet anders geeft ons ruggesteun. Verklaarbaar vinden wij het, dat sommigen zondigen, nood breekt wet, onverantwoordelijk en onverdedigbaar evenwel vinden we het, dat met die zonde wordt gegeurd, want wij hopen, dat de laatste categorie niet beseft, 35 naar het Engelsch VAN H. RIDER HAGGARD. Het eind was, dat ze bun vrachten weer opnamen en meeliepen. En achter hen aan kwam de gevreesde reusach tige Jeekle, die de loop van 't geladen geweer voortdurend op hun ruggen gericht hield, met den vinger aan den trekker, terwijl h{j af en toe met de kolf op gevoelige wfise tot meerderen ■poed aanmaande. Wonderlijk lag hj er nlt, want behalve de wapens, waar mede hj beladen was, hingen er nog verscheiden kookpannetjes om hem heen geslingerd, om niet te spreken van een matras van knrk, een water dichte lap om zijn schouders gebonden, een kistje mot medicijnen en etens waren, dat hfl op »0n hoofd droeg, en dat aan den bovenkant was vast gemaakt met tonw, als een pluim op eeu doodkist; dan drosg hij nog een verbazend grooten zonnehoed, volge laden met mnskletengaas, waarvan de einden om hem heen fladderden al» een groene sluier. Toen Alan met hem redekavelde over de kurk matra», hem voorhoudend, dat het ding bij deze tem- lioe ontzettend moeilijk zij het maakt dengenen, die met rantsoeneering zijn belast, hoe vreeselijk groot hunne ver antwoording daardoor wordt tegenover de gemeenschap 1 Vrede willen wij allen, maar laat ons dan alles doen om ook binnen- landschen vrede te bewaren En wordt deze laatste door bovengenoemde daden in de hand gewerkt f Integendeel. Scheuring en schifting, ontevredenheid wordt verwekt en aan de vredesge- dachte komt dit niet ten goede. Moeilijke tijden beleven wij, lalen wij ze samen dragen, en laat vooral niet zien, dat de toevallige bezitter van meerder kapitaal de moeilijkheden, door den wereldbrand om ons heen ons opgelegd, kan verkleinen. Verder nog, laten zij, die, in normalen tijd, hunne eischen en wenschen hooger konden en mochten stellen dan het gemiddelde, thans beseffen, dat zij juist in de eerste plaats zijn geroepen te toonen werkelijk hooger te staan dan het gemiddelde, laten zij in allen om vang beseffen, dat zij een voorbeeld hebben te geven, dat opbouwt en niet afbreekt Krabbendijke. JAC. W. Buitenland. De strijd In en batten Enropa. Na den Rijkskanselier, en in ant woord op zfln rede, heeft een Engelsch minister in het Lagerhuis over het oorlogsdoel gesproken. En zeker opmerkelijk is het, dat thans zjjn rede niet meer een literair kunststuk was, zooals vroegere Eogel- Bche redevoeringen over het oorlogs doel, die zoo lo elkaar gezet <varen, dat zQ met vele mooie woorden om de zaak heen draalden en per Blot van rekening de toehoorders even wU» lieten als te voren. Neen, lord Robert Cecil, de bekende blokkade-minister werd thans door z|jn antwoord op de rede van den Rijks kanselier zoover nlt zijn schuilhoek gelokt, dat wij nu althans van de z{jde der geallieerden een, zQ het dan nog vage, verklaring hebben waar om Engeland en zijn bondgenooten den strijd nog niet wenschen op te geven. En dan blijkt, dat ook de eischen der geallieerden, waarschijnlijk door de veranderde toestanden In Rusland, heel wat gematigder zijn geworden ln zooverre noch een vernietiging van het Dnltsche militairisme, noch een verdeeling van Oostenrijk meer op het vredesprogram der verbondenen schijnt te staan. De paciflsten hadden de redevoering van den minister door hunne verkla ringen uitgelokt. Zoo gaf de pacifist Snowden als z(jn meening weer, dat de Brltsche regeering het voorstel van den Rusiischen Raad van arbeiders en soldaten behoorde te aanvaarden en verklaarde Ramssy Macdonald, dat een verplettering van Dnltschland met poratpnr niet mee te nemen was en weg gegooid moest worden,beweerdejeekie, dat ,h{j dertig jaar lang kond geweest was en na weer warm wilde worden. In de veronderstelling, dat de eigen lijke reden, waarom h{ er niet van schelden wilde, waarschijnlijk was, dat zijn meester dan niet op den vochtigen grond behoefde te liggen, zei Alan er op dat oogenblk niets meer van, hetgeen, zooals we zien znllen, gelukkig was voor Jeekle. Ongeveer een mijl ver liep de weg langs tooverachtlge mangroves ln de modder vastgeworteld die ln den mist geleken, vond Alan, op lang- beenlge en achtarmige reuzenpolypen, die naar voedsel grepen en langs lange riethalmen, op welks toppen zwermen kwlnkelende vinken zaten. En jnlat toen de zon stralend door brak, hen opflenrend door haar warmte en de dampen in zich opnemend, kwamen zQ aan verspreide boschjes met palmen en hier en daar hooge katoenboomen en eindelek bereikten zU den zoom van het machtige woud. 01 donker, donker was dat woud hU, die er binnentrad van uit het vroolljke zonlicht, had een gevoel, alsof plotseling en onvoorbereid de dag voor hem verdween en hj rond liep in een dalster Hades, zooals de Grieken die geschetst hebben, waar zwakke geesten doelloos rondzwerven, treurend over het licht, dat z{ verloren de wapenen geen einde zon maken aan de geschillen. Snowden wees er op, dat een ge wijzigde definitie van het oorlogsdoel der geallieerden noodzakelijk Is ge worden en sprak de hoop nlt, dat oe Internationale loolaHstiscbe conferen tie, welke de Kaart van arbeiders en soldaten zal belegg- tot dn formule .geen annexatie en geen schadever goeding* zal komen en tevens den elsch zal stellen van r.lgemeenen vrij handel en internationale arbitrage. Lord Robert Cecil wees er in z|jn antwoord op, dat Engeland in den oorlog is gegaan zonder eenig plan voor imperialistische veroveringen oi gebiedsuitbreiding. Men verzoekt thans de regeerlng, in onderhandeling te treden, maar te oordeelen naar de rede van den Rijkskanselier bestaat er, volgens den Ërltsehen minister, geen kans, dat Dui.aehland ook maar zal aanwijzen, onder welke voorwaar den het bereid zal 'lijn den vrede te aanvaarden. Engeland wil slechts oen vrede slnltdc, die duurzaam kan zijn. De meerderheid der Itallaansche socialisten achtte de minister niet pacifistisch gezind, en van de meer derheid der Doltscne socialisten be. trenrde hij het, dat zQ zelfs niet ge protesteerd hadden tegen de Armeni sche massamoorden. Wat betreft. Rusland, deelde de minister medjf dat het verdrag, dat vóór de rovolntle door Engeland met Rusland werd gesloten nog steeds bindend li, daar de nlenwe Russische regeering de bondgenooten nog niet van elke aangegane verbintenis ont slagen heeft. Lord Robert Cecil prees daarna het rnstlg verloop der groote Russische revolutie en noem do het duldeljfc, dat de zin, die als het ware de nieuwe politiek moet bestrAtnn doze is t geen annexatie en geen schadeloosstelling. Wat, vroeg de minister zich af, beteekent de ware politiek van geen annexatie Niemand zal verwachten, dat wjj Arablë weer onder Turksche overheerscbing zullen brengen en wat de Armeniërs betreft, die door de Tnrken vermoord of gedeporteerd werden, Iedere verandering zou als eeu weldaad beschouwd worden door een volk, dat zulke kwellingen heeft doorstaan. De bevolking van den Libanon en de Mohammedanen ln Servtë zijn reeds sedert acht maanden aan het Tnrksche schrikbewind on- derworpen en ik beken, aldns Lord Robert Cecil, dat ik aarzel om afstand te doen van annexatie wanneer dit beteekent, dat grondgebied dat met gewald gedurende dezen oorlog werd veroverd aan zijn oorspronkelijke eigenaren zal worden teroggegeven. Dnltschland behoort Frankrijk Elzas- Lotharingen, die het dit land heeft ont nomen, terng te geven en de Italianen behooren de provincies terng te krij gen, die door Italianen bevolkt zijn. Als een gebiedend onderdeel van welke overeenkomst dan ook, aldns de minister, hebben wij steeds het herstel van België gevraagd, niet alleen wat onathankeljkheid betreft, hebben. Overal reusachtige boomen zonder zijtakken, maar zoo hoog als kerktorens; groote boomstronken en daaronder een weelderige plantengroei. Waar lu de laatste eeaw of zoo, een boom gevallen was, groeiden die klei nere planten naar boven in groote weelde, en hun stammen, zoo dik als een mans lichaam, vingen den licht straal op, die tot daar beneden door- drong, vingen haar op mot gretigheid, voordat de takken boven hen zich sloten om ben te laten sterven. Waar geen boom gevallen was, waren de planten don en BCbraal, jaar in jaar nlt leefden ze voort zwak en teer, hnn tijd afwachtend, maar toch, ze leefden, wetend dat ook hnn beurt eenmaal komen zou. En het kwam ook altjd voor die verlangende woekerplanten, want elk oogenbllk weergalmde door de stilte, ergens ln de uitgestrekte diepten, somB mijlen en m(jlen ver, een groot gekraak, het gekraak van een boom, die, gezaaid toen de Saxen over Enge land regeerden, of misschien voordat Cleopatra Anionics betooverde, einde lijk had nltgeleefd. Op den derden dag van hnn tocht door het woud, zag Alan op zulk een wijze een boom vallen, en dat was een schouwspel, dat hij nooit vergat Het toeval wilde, dat de boom door de uitgestrektheid van z(jn takken, die alles om hem heen gedood hadden maar ook herstel van alle veroor zaakte verwoesting. Ook Servië en Noord Frankrijk dient zchadeloosstel ling gegeven te worden, evenals voor het vernielen van vreedzame koop vaardijschepen door onderzeeërs. Minister Asqnith liet op deze rede ln een korte toespraak nog eens een duidelijk licht vslle~ ;-ü wees et' op, a at slechts van annexaties zal worden afgezien wanneer dit woord gebruikt wordt lu den zin van verovering ten behoeve van expansie van grond gebied of van politieke en econo mische uitbreiding. Bij het lezen van deze redevoeringen krijgen wij onwillekeurig de gedachte, dat z(j met een bepaald doel zijn uitgesproken en wel indireot een waarschuwing en tevens een verzoek tot de Rnssltche regeering zijn,om deze ervan te overtuigen, dat de geallieer den een letterlijk opvolgen van het gebodgeen annexaties en geen schadeloosstelling, niet kannen ver zekeren. De nieuwe Russische regeering moet er na eenmaal van de zijde dor bond genooten op de meest vriendschappe lijke wijze van doordrongen worden, dat oe eischen van gebiedsafstand, welke de geallieerden blijven hand haven, den naam van annexaties eigenlijk niet verdienen, doch slechts zeer toelaatbare vergeldingsmaat regelen zijn. Of de Russische regeering met deze denkbeelden aceoord zal gaan, mag met reoht betwijfeld wordon. Een afscheuring van Elzas-Lotharingen b.v. zal zij moeilijk als een toelaatbare annexatie kannen bsschonwen. In allen gevalle is dit het ver blijdende van de rede van lord Robert Cecil, dat, al bevat ze nog te vele wenscben, die de Centralen nimmer zullen inwilligen, er nu voor het oarst althans eens een wat scherper belaud vredesprogram van de geallieerden ls medegedeeld, dat den grondslag voor verdere besprekingen en onderhan delingen kan vormen. Nu het Russische coalitiekabinet tot stand li gekomen en daarin zes sociaaldemocratische ministers zjn opgenomen, is er zeker wat meer orde ln de hlnnenlandsche Russische toe standen te verwachten. Het departement van buitenlandsche zaken bl(jft, naar nader blijkt, onder leiding van een der burgerlijke leden van het kabinet, nml. Terestsjenko. Van dezen nieuwen oorlogsminister Kerenaky wordt verwacht, dat hj zoo spoedig mogelijk verschillende wan toestanden bQ het leger den kop tn zal drukken, opdat dit leger meer gevechtswaardig wordt dan het in den laatsten tijd door allerlei tekort komingen ls gebleken. Volgens een berieht uit Rome, z||n de Oostenrijkers er nog niet ln go slaagd, den Italianen de behaalde voordeden ten N. van Görz te ont nemen. Bedenkende, dat zU het thans zonder geljktjdlge hulp van de Rossen nlt het Oosten moeten doen, mogen de want in z(jn tjd was hot een vrnchtbare boom geweest, oorspron kelfjk van zeer sterken inhoud eenlgszlns alleen stond, zoodat op eenige honderden yards afstand, ter wijl die zes menscholfjko wezens naderbij kropen, als mieren naar een jonge plant ln een korenveld, hj In zjn machtigen omvang en grootte op een kleine aardverhooging staande, met zjjn weelderigen groei van de zich ver uitstrekkende takken als 't ware een reniachtigen grenspaal vormde. En plotseling kwam zjn einde, plotseling, op dlen^eten na. middag, in de ademloo'/HAjte der natuur. Plotseling scheen die machtlgo stam te kruipenwerden die ver uitgestrekte armen, die geen stenn meer voelden, in elkaar gedrnkt, elkaar aangrjpeod, als levende wesens in de lucht slaand, krljschend ln hun laatstestnlptrekking, en, met een akellgen klagenden zacht, als een pnlnhoop neerzinkend op den grond. Dan weer stilte, en te midden van die stilte de opgewekte stem vsn Jeekle ,Onwe hoorn, neergekwakt! Big, hj niet op ons gekwakt, door hnlp van Kleine Bonsa. Vooruit, luie ue- gerhond. Wie betaalt je er voor om daar te staan suffen? Vooruit of lk sla je stomme hersens in, en hl) bracht den loop van zijn geweer, waarvan Italianen zeker met voldoening op hnn offensief terugzien, al zijn de behaalde resultaten dan ook nog zeer gering. De strijd was het hevigst om het bezit van bergtoppen tnsschen Plava en Salcr.no aan de Isonzo. Ten O. van Görz bestormden de Italianen met succes nog een top ten Z. van Grazigna. Di Oostenrijkers erkennen nu, dat de Italianen zich op den Monte Knk hebben kannen vestigen. Om den daar aan grenzenden berg Monte Santo wordt nog zwaar gevochten. Van het Westelijk oorlogsterrein komt geen bericht van eene beteeke- nls meer. Het groote Engelsche offen sief »ch(Jnt vrijwel tot een uiterst onbelangrjken loopgravenstrljd gere duceerd te zijn. Dinueulano. De export-centrale. Het Nederlandsche Landbouw-Comité heeft een adres gezonden aan de leden van do Tweede Kamer, waarin het als sljn oordeel te kennen geeft, dat het nationaal ibelang een concentratie eischt ten opzichte van den invoer en uitvoer en dat deze concentratie, ««elke in de voornaamste plaats dienst baar moet worden gemaakt aan den goeden loop van een geregeld handels verkeer met het buitenland, mede voor zoover noodlg en uitvoerbaar en voor zoover znlks tot heden niet het geval was, behoort te verkrijgen, dat een deel der op den nltvoer vallende win sten wordt ten goede gebracht aan de voorziening ln de binnenlandsche behoeften. Ten aanzien van dit laatste ls en wordt voor vele tientallen millloenen door den landbouw bijgedragen en het ls een onafwijsbare elsch, dat bij het vervolgen van den door de regeering te dezen opzichte bewandelden weg, het nakomen der bovenbedoelde ver plichtingen wordt oltgebreld tot alle goederen, meer in het bjsonder ook tot de producten van de njverhoid. Het adres betoogt verder als nood zakelijk, dat worde gestreefd naar een voor den t(jd van de oorlog!- crisis werkende organisatie, waarbij, naast een mede-zeggensrecht van de belanghebbenden, geëvenredigd aan hnn deelneming aan het geheele werk. afdoend toezicht van staatswege worde verzekerd, terwjl het van oordeel is, dat indien een deel der op nltvoer vallende winsten ten bate van den staat zal komen niet ln de laatste plaats er voor dient te worden ge- waakt, dat door het garandeeren van looneDde prijzen de voortbrenging niet worde in gevaar gebracht. Ten opzichte van de uitoefening van het als gewensoht erkend staats toezicht dient zorg te worden gedra gen, dat deugdelijk worden vastgelegd de regelen, waarnaar voorwaarden aan den nltvoer worden verbonden, alsmede de wijze, waarop voor be langhebbenden beroep daartegen zal openstaan. Het comité is er vooralsnog aller- tot schrik der dragers maar steeds de haan gespannen bleef, in zeer on zachte aanraking met het genoemde lichaamsdeel van den verschrikten drag-r. Zoo was het zwarte woudl Van hun tocht gedurende de eerste vier dagen valt verder niets te vertellen. In de diepte van het wond scheen alles uitgestorven, hoewel ze een en kele maal het geschreeuw van een papegaai hoorden ln de toppen van de boomen, meer dan honderd voet hoog, of de vage schim van een aap zagen, die zich van den eenen tak op den anderen slingerde. Dat was over dag, wanneer ze wisten, dat de zon ergens scheen, al konden ze er ook niets van zien. Maar des nachts hoorden ze niets, want roofdieren komen gewoonljk niet daar, waar geen voedsel te vinden Is Het ver wonderde Alan, dat door deze ondoor dringbare eenzaamheid nog eeD weg liep, dien zj volgen konden. Links en rechts verrees een muur van planten, maar daar tnsschenduor Hop de weg, een oude weg, waar niets groeide, en die slechts zijwaarts kronkelde om de dikste der boomen te vermijden, die daar sinds onhongljke tjden gestaan had, zulke boomen als die, welke hj had zien vallen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1