N°. 58 1917
Donderdag 17 Mei
1044e jaargang.
DE GELE AFGOD
Uitgave dexer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr|s per kwartaal, in Goes f I,buiten Goes, lraneo f 1,25.
Afsonderiyko nommers 5 cent,
l unending van advert-entlèn op 'Maandag, Woensdag
en VRIJDA.G vódi 18 uxen,
mum.
De prjs der gewone advertentiïn is van 1-8 regelt 62Y> ot., elke regel meer
12 i/i et. Bf directe opgaaf van driemaal plaatsing derselfde advertentie
word) de prijs slechts tweemaal berekend,
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 fegsls k 1,25 baraktnd
BewftMusiuers t stat.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap Goeiche Courant". Directeur G. W. van Baknkvzld.
Buitenland.
De strijd in en buiten Europa.
Nimmer, in heel de oorlogsperiode
wellicht, waren de sociaal-democraten
nlt geheel Europe het onderling meer
oneens dan op dit oogenbilk.
Dultsche, Fraasch» en Eagelscha
socialisten, in vredestijd meermalen
voorstanders van de lenzs „gean man
en geen cent", hebben in de loopgraven
als tronwe en gehoorzame soldaten
hnn leven voor de verdediging van
hun vaderland gelaten en da enkeling,
die in den Dnltsehen Rgtsdag zijn
waarschuwende en afkeurende stem'
over een voortzetting.'van den massa
moord dhrfde wheffoB, werd, ook
door zf|n partjgonootpn, als een eer
loos» en laffe 7brradei'van zijn vader
land gebrandmerkt.
En thans, na wfj met grootere
zekerheid dan ooit te voren durven
voorspellen, dat de wereldoorlog lang
zaam, maar zeker z{jn einde^nsdort,
nu de uit haar rol gevallen sociaal
democraten in verschillende landen
van dag tot dag meer tot hét besef
komen wat zij gedaan hebben en hoe
dringend noodig het is, dat van hen,
ter herwiuniDg van het verloren pres
tige, de vredesgedachte zal uitgaan,
nn komen er langzamerhand meer pn
moer socialisten, die zich voor het zoo
spoedig mogelijk sluiten van een
algemeeuen vrede vorklaren.
Steeds grooter wordt hun aantal,
maar juist nu blijken de Europsesche
sociaal-democraten hopeloos verdeeld
te zijn.
De eene groep wenscht een overleg
tot den vrede, de andere holt op het
eenmaal Ingeslagen oorlogspad voort
en propageert niet alleen don strijd
tot het bittere einde, maar ook den
onderilngeD part{str$d, daar zij hals
starrig weigert zich met de oude
partijgenooten nit de Internationale
op «enigerlei wijze in te laten-
Socialisten nit verschillende landen
begeven zich naar de conferentie te
Stockholm, maar uit talrjke protesten
en uitingen van verontwaardiging
bigkt wel hoe de eenheid in de groote
atbelderspartQ thans meer dan ooit
verre is te zoeken.
In Frankrijk wenscht men eerst de
beslissing van den nationalen partj-
raad af te wachten en de leider van
de meest liakache Dnitsche groep van
de Internationale heeft reeds ver
klaard, dat zij a partij in geen geval
met de Dnitsche meerderheid w necht
samen te werken.
Uit Sint Petersburg kwara het be
richt, dat de Baad van arbeiders en
soldaten zeli besloot een conferentie
van socialisten, vertegenwoordigers
der oorlogvoerends landen, ia een
onzQdigen staat bjjeen te roepen, nit
Haparanda word weer gemeld, dat de
Baad besloot een afvaardiging naar
Scandinavië te zenden ter voorberei
ding van een conferentie.
Beuter seint thans een interessant
uittreksel van een aitlkel in de Ob
server. van Hyndman, den voorzitter
s, FEUILLETON
naar het Ecgelsch
van
H. BIDEK HAGGARD.
„Weet niet, Miss-, denk doode taal,
nit den tijd, toen de zwarten nog
schrijven konden. Maar de priesters
van Asiki zweren, dat zjj ze allemaal
nog kennen en dat daarom Kleine
Bonsa nooit kan worden nagemaakt,
want ze zouden gauw binnen in kijken
om te zien of de teekens wel hetzelfde
waren. Zij zeggen, het namen zijn
van de menichen, die voor Kleine
Bonsa. moeten sterven en als die
allemaal op zjjn, dan begint Kleine
Bonsa opnieuw, want Kleine Bonsa
nooit sterft. Maar misschien liegen
priesterB.*
„D»t veronderstel ik," zei Barbara,
„maar neem Kleine Bonsa nn weg
want hoe gelnk-aanbrengend ze dan
zjjn mag, ik voel me niet prettig in
haar nabjjheid."
,Waar, ik haar brengen majoor?"
vroeg Jeekie aan Alan. „In klBt in
bibliotheek, waar ze vroeger leefde, of
in zilver brandkast hjj de lepels of
onder u bed, waar ze altgd over u
kan waken?"
„Och! leg haar toy de lepels!" zei
der socialistische partg. Uit dit arti
kel bigkt eerst goed de haat van dezen
socialistische!] voorman tegen zijn ge
wezen Dnitsche partUgenooten.
Do leiders der groote Dnitsche soc.
dem.-partg, aldus Hyndman, hebben
de belangen van het internationalisme
verraden. Zt) hebben getracht de
Belgische socialisten te overreden om
zich gewillig aan de Pruisische tyran
nic te onderwerpen, zfj hebben nimmer
een openljjk protest laten hooren tegen
de schanddaden, die door de Dnitsche
troepen te land en de Dnitsche ma
trozeu ter ace bedreven zjjn.
Toon de Puitsche plannen van op-
permaclït en hegemonie over de wereld
dreigden te mislukken, nam de min
derheid der sociaal democratische
leden ln den BIjksdag een oppositio
neel» houding tegenover da regeering
aan, maar deze bekaerlng kwam te laat
en kon haar verleden niet nttwlsschen.
Do Dnitsche sociaal democraten waren
de gehoorzame dienaren van den
Keizer en het militairisme in de meest
kritieke .periode van de geschiedenis
van hun vaderland.
Thans werken twee invloedrijke
sociaaldemocratische agenten der
Daitiche regeering, Scheidemann en
Ebcrt, de leiders der meerderheid,
mede tot het slagen van een inter
nationale socialistische conferentie te
'Stockholm.
Maar deze conferentie heeft geen
doel, waarvoor de leiders dttpei^n 'uit-
komen en is een valstrik vooreen
Dnitschen vrede.
Hoe kan, aldus Hyndman, een Bel
gisch afgevaardigde als Hnysmans,
die besloten hooit, aan de conferentie
deel te nemen, na alles wat zjjn volk
ondergaan heeft door Scheidemann en
zjjns geigkon, er in toostemmen om
onder eenige voorwaarde ln dezelfde
kamer te zitten met do soc. dem. ver
dedigers van schanddaden en mis-
drijven Ik weiger alle kameraad
schap met deze misdadigers en de
ware sociaal democraten ln Enropa en
Amerika zullen mijn voorbeeld moeten
volgen.
Hyndman neemt aan, dat de klelDe
Nedarlandsehe afdeeling, die de con
ferentie bijeenriep aan Dnitschen in
vloed onderhevig is en wijst er op
hoe o.a. Troelstra een langharig onder
hond met den Dnitschen minister van
Bultenlandscba Zaken bad
De stand van zaken zon sommige
Russische socialisten er toe knnnen
brengen in een Dnitschen val terecht
te komen, maar de Fransche socialis
tische party heeft gelukkig geweigerd
daaraan mee te doen, de Engalsche
arbeiderspartij besloot eveneoDB geen
connecties met deze conferentie aan
te knoopen, terwjl de Amerlkaansche
Arbeidersbond de conferentie voor oen
zwncdelarij nltmaakte.
Er is, aldns Hyndman, dus goede
reden om te hopen, dat de conferentie
te Stockholm even weinig zal doen om
de politiek der Dnitsche regeering
te helpen als reeds vroegere mislukte
bijeenkomsten.
Inderdaad, zoolang de sociaal-demo-
Alan kwaad, en Jeekie vertrok met
zjjn schat.
„Ik geloof, lieve Alan," zei Barbara,
toen de deur achter hen gesloten werd,
„dat Ik, als ik hier weer eens kom
lunchen, mijn eigen zilver maar mee
zal brengen, want ik zou niet knnnen
eten met zilver, dat opgeborgen li
geweest mat zoo'n bloeddorstig voor
werp. Laten we nn onze zaken af
handelen, geef me het dagboek eenB
en de kaart."
Twee dagen later schreef Barbara
van nit „the Conrt*„Liefste Alan,
lk heb eens over alles nagedacht en,
als je er dan toch je zinnen op gezet
hebt, geloof ik, dat het maar heter
is, dat je naar Afrika gaat. Volgens
mjjn idee is de heele speculatie gek
kenwerk, maar dan moet ik toch ook
weer zeggen, ik geloof in ons gelnk,
of liever ln de Voorzienigheid, die
over ons waakt en lk geloof, dat j(j
noch ik ln ongelegenheid znllen komen.
Als je hier biyft, erger je je dood en
de omgang tnsschen ons zal hoe
langer hoe moeleiyker worden. Oom
is razend op je en na hg ontdekt
heelt, dat wij door de telefoon hebben
gepraat, heeit hij de electrlsche draden
bnlten 't hnis laten afsnijden, wat
tronwens voor hem zelf ook heel
hinderiyk Is. Die monsterachtige brief
van hem aan jou, waarin hg zegt, dat
je mij in „opspraak" brengt en een
„handelszaak", op het oog hebt, komt
ook daaruit voort. Hoe kun je nu
craten der Westerscbe Europeesche
ryken een dergelijke onverzoenlijke s
houding bigvan lur emenvreezee ook
wij, dst de vredespogingen der Neder-
landsche afdeeling te Stockholm
schipbreuk znllen igdeo.
Maar met nog grooter zekerheid
verwachten wij, ook nadat bod alge
meenen vrede tof slar.d zal z\jn ge
komen, een tweedrach en scheuring
onder de Europeesche sociaal-demo
craten als men zich vóór den oorlog
nauwelijks beeft durven voorstellen.
De militaire commandant van Sint
Petersburgheeft er genoeg van, om van
daag de knecht van dezen en morgen
van genen te zgn. Hij heeft das de
wijst*, party gekozen en ontslag ge
nomen.
Dat de tosstand in de Russische
hoofdstad nog zeer eigenaardig is,
blijkt wel nit de medeöeoling, dat een
dertigtal anarchisten zich gewapender
hand van een hnis meester maakten.
De Baad van afgevaardigden en
soldaten verwierp met 23 tegen 22
stemmen het aanbod der voorloopige
regeering om oenlge zetels in het
minlBterle te bezetten.
In Zwitserland maakt men zich over
den Amarikaansetien voedseltoevoar
bigkbaar meer ongeriwt dan hier te
lande.
In eecige dar grootste bladen wordt
er op aangedrongen, met alle mogeiyke
middelen op de publieke opinie in
Amerika invloed uit te oefenen. Een
Zwitsersch comité zal in Amerika bfj
de leidende personen der Amerlkaan
sche pers en in openbare vergaderin
gen de Zwitsersche zaak moeten
bepleiten.
Slecht» op deze wijze hoopt men in
de toekomst voor Zwitserland nood
lottige besluiten van Amerlkaansche
staatslieden te kunnen voorkomen.
Da Bgkskaneelier heeft in zjjn gis
teren in den Rijksdag gehouden rede
over het Dnitsche oorlogsdoel gespro
ken. Hij wees er daavbjj op onder den
invloed van geen enkele partj te staan.
Ik vertrouw, aldus de Rgkskanseliar,
dat de terughouding, die ik mg thans
moet opleggen, door de meerderheid
in den Rgksdag zal worden begrepen,
evenals daarbuiten door het volk.
Noch steeds zie ik bij Frankrgken
Engeland niets vat een bereidwillig
heid tot den vrede, van het prgsgevon
van hun plan tot economische ver
nietiging. Ëjj deze bonding van onze
vganden knnnen w3 hen niet door
een program van afstand en verloo
chening tot den vrede brengen. Ik
kan hen thans niet de verzekering
geven, dat zg zonder eonig gevaar
voor eigen verlies den oorlog tot in
het oneindige kannen voort zetten.
Ook het opstellen van een verove-
riogsprogramma wijs ik van de hand.
Wy vechten slechts om ons bestaan
te beveiligen en de toekomst van ons
volk te bevestigen
Als Bnsland tot een duurzame ver-
hier big ven en je aan zulke belee-
diglngen blootstellen Ik heb mijn
vriend, den advocaat, eens opgezocht
en die vertelde mg, dat we natnnrigk
konden tronwen als we wilden, maar
dat in dat geval het testament van
mjjn vader, dat hU bekrachtigd heeft
op Sommersot House, onwrikbaar
vast staat en, als lk dus trouw tegen
den zin van oom, ik alles moet ver
liezen, behalve 200 pond 'sjaaro. Ik
ben niet geldzuchtig, maar Ik wil oom
toch niet de voldoening gnnnon om
my te berooven van mijn fortuin, dat
wg toch langzamerhand zeer noodig
znllen hebben. De advocaat zegt ook,
dat hg niet denkt, dat de Rechtbank
er tnsschen kan komen, dat die geen
macht daartoe heeft, wat het testament
betreft, en mg niet kan beschouwen
als een minderjarige, dat ik meerder
jarig hen en bescherming kan vinden
bg 't kantongerecht. Me dunkt dus,
dat het eenigo wat we kunnen doen
is, gedold hebben en wachten tot de
tijd raad brengt.
Als jg intusschen in Afrika wat geld
kon verdienen, zooveel te beter. Ga
dan, Alan, ga zoo gauw als je wilt,
want ik wil deze ïgdensgeschiedenis
niet verlengen en je dageigks zien
blootgesteld aan alles wat je te ver
duren hebt. Als je terug komt, znl
je mg hier vinden, wachtend en, als
je niet terugkomt, zal ik tóch wachten,
even als jy op my xondt wachten in
dezelfde omstandigheden. Maar ik
geloof, dat je terng znlt komen.
houding van vreedzame nabnttrschap
met oeb wil geraken, kan voor beide
partijen een bevredigende overeen
komst getroffen worden, die geen
ontstemming achterlaat.
Da Rijkskanselier noemde vervol
gens Dnitschlands militaire positie zoo
goed als zy sedert het begin van den
oorlog niet is geweeBt.
Met kalmte, aldus de Rijkskanselier,
knnnen wg vertrouwen dat w(j du»
een goed einde naderen.
Dan zal de tyd komen, dat wij over
onze oorlogsoogmerken, waaromtrent
ik in volkomen overeenstemming ben
met do opperste legeraanvoering
(Stormachtige toejuichingen. Geroep
Hoort! Hoort !J met de tegenstanders
zullen kunnen onderhandelen. Dan
willen wg een vrede verwerveD, die
ons vrijheid geeft in ongestoorde
ontplooiing van onze krachten weder
op te houwen, wat deze oorlog ver
woestte, opdat uit al het bloed, al de
offers, rgk en volk weder opstaan,
sterk, onafhankelijk, onbedreigd door
vrede en arbeid.
Wg komen nader op deze rede terug.
Hoe fel de strijd ln het Westen ook
woedt, (de resnltaten blijven gering.
Op het front b(j Atrecht behaalden
de Engelschen eenige plaatselijke
voordeelen bg Roonx en Bullecourt,
maar de Duitschers betwistten hen
hardnekkig iederen meter gronds.
Aan het Champagnefront it de strgd
minder hevig, maar aan het Italiaan-
tche front in den sector van Gör» is
de artlllerlestrijd heviger geworden.
Wellicht is hier het groote Italiaan Bcho
voorjaarsoffensief op komst, een nieuwe
poging om zich van het zoo lang
begeerde Trlëst meester te maken.
Binnenland.
Verhooging van het tarief voor Tiet
reizigertverkecr op de spoorwegen.
Het lid der Tweed» Kamer, de heer
Schaper, heeft de volgends vragen
ingezonden
1. Kan da minister modedoelen, of
inderdaad nog te wachten is een
verhooging van het tarief, voorreizl-
zigers verkeer op de spoorwegen, ter
besparing van kolen?
2. Zoo ja, is de minister bereid,
alsdan in ied.r geval te zorgen, dat
de beroepireiilgerB van do verhooging
worden uitgezonderd, b.v. door abonne
menten vrij W stellen en in overleg
desnoods met de betrokken vakver-
esnigingen ook kilometerboekjes,
door berospsreizigers gebruikt
De minister van waterstaat heeft
daarop geantwoord
1. Wegens de sehaarschte van
steenkolen is het noodzakelijk geble
ken, ter matiging van het anders te
wachten buitengewoon drukke reizi
gersverkeer gedurende de aanstaande
zomermaanden, Juli, Augustus en
September een bijzonderen maatregel
te treffen, welke voornameiyk hierin
bestaat, dat voor de enkele reiskaar
ten en plaatabewyzen voor bnnrtver-
Tosn kwam er een en ander, dat
niet vermeld behoeft te worden en
aan 't eind een poitcriptnm dat luidde
Ik ben blij, da' bet je gelukt is om
de hypotheek te laten overschryven,
hoewel de Interest hoog ls. Schrijf
me, wanneer je iets besloten hebt aan
't adres van den advocaat, dan znllen
de brieven bij mU terecht komen,
maar nooit hier ln buis, dan worden
ze onderschept, ik zal bg jou 'I zelfde
doen, als je me een adres opgeeft.
Adieu, liefste Alan, mgn eenige, ware
vriend 1 Waar en wanneer znllen we
elkaar weerzien God zij met ons
en geve ons kracht om deze beproeving
te dragen.
P. P. S. „Ik heb gehoord, dat de
Saaara-onderneming werkelijk goede
altkomsten heeft, niettegenstaande den
aanval van de „Judge". Sir Robert
en oom hebben millioenen verdiend.
Ik ben benienwd hoe lang ze die
znllen honden".
Een week nadat Alan dezen brief
ontving, was hg op zee en zette koers
naar de kusten van West-Afrlka,
VIII.
De dwergen.
Eindeiyk brak de morgen, aan. Het
had den heeleu nacht geregend, zooals
het kau regenen in West Afrika,
neervallend in de breede rivier met
sissend gespat, naargeestig en zonder
ophonden. Nu tegen den morgen, had
de regen opgehouden, en overal ver
keer de met 1 Januari j.l. ingevoerde
prijsverhooglng uitsluitend voor ge
noemde maanden van 20 pet. wordt
gebracht op 50 pet., en dat de
afglite van kilometerboekjes tot
nadere aankondiging is gestaakt.
2. Van de tydeiyke verdere ver
hooging zyn alle abonnementen van
elke soort, du» ook schoolkaarten en
werkliertenkasrten uitgesloten, evenals
bewjjzen voor militair vervoer.
De volledige uitzondering omtrent
alle abonnementskaarten komt in de
eerste plaats ten goede aan de
beroepsrelzigers.
Daarentegen zon het bezwaar ont
moeten de uitzondering bovendien
nog nit te breiden tot kilometerboekjes,
welker lager tarief ln het bgzonder
zon blijven strekken om het verkeer
te bevorderen. Ten aanzien van het
gebruik van die boekjes een schifting
te maken naar gelang van het
doel der reizigers is om biligkheidi-
en andere redenen niet wel doenigk
geoordeeld.
Schadevergoeding door Duitachland.
Officieel. Het ministerie van buiten-
landsche zaken deelt mede, dat de
Dnitsche regeering baar leedwezen
heeft betuigd over de vernietiging van
den Nederlandschen stoomtrawler
„Geertrnida SCH 103" en zich bereid
verklaard heeft de toegebrachte schade
te vergoeden.
Dit vaartuig werd den 5 Jnli 1916
tot zinken gebracht door een Dnitschen
dnlkbootcommandant, die van meaning
was, dat de „Geertrnida" een aanval
op den onderzeeër beoogde.
Het ingestelde onderzoek heeit, naar
de Dnitsche regeering mededeelt, nit-
gemaakt, dat deze meaning op een
dwaling bad berust en het Dnitsche
prgsgsrecht verklaarde zich ln hoogste
instantie onbevoegd van deze zaak
kennis te nemen.
De Dnitsche regeering heeft zich
eveneens bereid verklaard tot vergoe
ding der schade aan het Nederlandsche
stoomschip „Leda" op 12 November
1916 in de Golf van Biskaje toegebracht.
Een Dnitsche onderzoeboot had dit
vaartnig aangehouden door middel
van een scherp schot, dat het schip
had getroffen en aanmerkelijke schade
hsd aangericht.
De Dnitsche regeering betuigde haar
leedwezen over het gebenrde en voeg
de hieraan toe, dat, teneinde overeen
komstige betreurenswaardige inciden.
ten in het vervolg te voorkomen, de
Dnitsche zeestrydkrachten bevel had
den gekregen de waarschuwings
schoten op zoodanige wjjze te geven,
dat de mogelijkheid, dat het schip
wordt getroffen, nitgesloten zou zyn.
Practisch.
Ten einde bnitenlandsche lucht
vaartuigen en vliegers tegemoet te
komen in de orlënteering van de grens
van het nentraal gebied, heeft het
gemeentebestuur van Enschedé aan
den voet van den vlaggestok op den
toren een zeer sterk licht ultstralenden
electrlschen lichtbak geplaatst, waar-
rees een zachte parelachtige mist, die
zweefde over de oppervlakte van de
wateren en zich als strengen wol
verwarde in de takken van aan de
oevers staande hoornen. Aan den kant
van de rivier, op een plek, waar al
het struikgewas was weggekapt, stond
een tent, en van nit die tent verscheen
een man, een blanke, die een zonne
hoed op had en een grijs flanellen
sportcostunm droeg. Het was Alan
Vernon, die in deze omgeving veel
grooter leek en er veel hooghartiger
Uitzag dan toen hg in Londen op het
kantoor was, of in zijn eigen hnis op
Yarleys. Misschien had de snor en de
korte brnine baard, die hij had laten
groeien, of zUn vel,dat reeds donkerder
was geworden door de tropische hitte,
zgn voorkomen wel ten gnnste ver
anderd. In elk geval, wki hg veran
derd. Ook zgn manieren en optreden
hadden aile schroomvalligheid verlo
ren. Hij leok nn eon man, die gewend
was om te bovelen en zich hier op
de rechte plaats gevoelde.
„Jeekie," riep hg. „Roep de jongens
wakker en maak myn petroleumkachel
aan. Ik won koffie hebben.'
Daarop hoorde men een diepe stem,
die in een inlandseh dialect zeide:
„Hon op met dat gesnork, zwarte
varkens, en sta op, want je meester
roept," een nltnoodiglng, die gevolgd
werd door het gelald van schoppen,
stompen en gemompelde vloeken.
(Wordt vervolgd).