N°. 54 1917 Dinsdag 8 Mei 104de jaargang. DE GELE AFGOD FEUILLETON Uitgave dezer Conrant geschiedt Maandag Woensdag- au Vrijdagavond Bltgesonderd op Saestdages. Pr8« per kwartaal, In Goes f 1,buiten (Host, franco f 1,25. Afzonderlijk* nomuer* 5 cent. aaeadLng vaa advertuttlot op tdaandag, Wonnedag en VRIJDAG vóór 19 uses.. De prQ# der gewone advertentiën is van 1-5 i egels 62lfa Jot., elke regel meer 12 Vs ot. B| directe opgaaf van driemaal plaatsing datzelfde advertentie wordt de prijs elsehts tweemaal berekend Geboorte-, auwelQk- en doodsberichten da daarop betrekking Hebbende dankbetuigingen worden van I—IQ ïegels 1,25 berekend Uawgsnuasiairi MBt. Telefoonnammer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goesebe Conrant". Directeur G. W. van Basnevbld. DISTRIBUTIE - WET. No. XVI. (ftanvullingskaarften). De heer Jac. Welleman, lid van het 11. B. der Z. L. Mtp., sclirijtt ons Ietwat gemopperd is er toen de geldig heidsduur der broodkaarten van 7 op 9 dagen werd gebracht. Ofschoon niet volkomen juist, heette dat in den volksmond, dat het broodrantsoen daar door van vier op drie ons per dag werd teruggebracht. Sommigen kondeu zich in dezen gedachteugang heelemaal niet plaatsen. Zij zagen voor zich een gevulde opslagplaats van graau, over schot gevende aan zelfs het meest ruime gebruik ter plaatse en schenen te denken, dat de getroffen maatregel meer liefhebberij dan noodzakelijk was. Anderen, een veel kleinere groep, leg den zich bij dezen maatregel neder, omdat zij nu eenmaal vinden, dat niet tegen regeeringsmaatregelen moet wor den opgetreden, en een derde categorie (nog kleiner) deed dat bereidwillig en bewust, omdat zij overtuigd was, dat de omstandigheden dat gebiedend nood zakelijk maakten. Ondertusschen komen alle genoemde afdeelingen der bevolking zich aanmelden ter secretarie, in de hoop aldaar gesteund te worden in huil begrijpen en wenschen. Trokken nu alle secretarieën, in dit geval alle ge meentebesturen, één lijn, dan was met zoö'u bezoek de zaak afgeloopen. Maar dit is nu juist uiet het geval. Wij spraken dezer dagen burgemeesters, die ons te kennen gaven, dat door hen geen enkele aanvullingskaart werd uit gereikt en een anderen, die dat in haast onbeperkt getal deed, ja zelfs machti ging had gevraagd voor een tweede. Dit laatste werd van hooger hand ge weigerd. Een en ander werkt onte vredenheid in de hand. Immers wij allen leven in hetzelfde land, hebben den plicht den opgelegden last geza menlijk te dragen, wij willen daarin berusten, maar dan moeten de getroffen maatregelen ook zoo duidelijk en voor ieder ontvankelijk zijn, dat daarin ptaatsgewijze geen verandering kan wor den gebracht. Waarom bijv. te Rilland en te Krabbendijke (om maar een paar gemeenten te noemen) geen aanvullings kaarten uitgereikt en in Hontenisse wel Omdat de betrokken burgemeesters een verschillende opvatting hebben van de hun toegezonden ministerieele circu laire Zoo iets moest uitgesloten wezen, daar naar onze volle overtuiging daar door de zoo dringend noodige eenheid in ons volk niet wordt bevorderd. Wie ten slotte gelijk heeft Wij weten het niet, omdat noodwendig kennis van plaatselijke toestanden daar bij een doorslaande factor is. Wel weten we, dat er schaarschte is aan graan, dat van hooger hand duidelijk is te kennen gegeven, dat we niet kwistig moeten wezen, wijl de kans op vermin- 29 naar het Engelseh van ,-H. RIDES HAGGARD. HU stak een kaart aan en ging naar beneden naar de bibliotheek, een ouderwetsch en prachtig vertrek met donker eikenhonten paneelen tasschen de boekenkasten, die er waren aan gebracht In den tUd van Elisabeth. In deze paneelen waren kasten en in een van die kasten stond de kist, die hQ zoeht. Op het deksel was geschil derd ,De eerwaarde Henry Austin. Passagier op de Accra" een bewUs, dat het vroeger do hat-kist van zijn oom was geweest. De slentel hing aan het handvat en nadat hQ nog een paar kaarsen had aangestoken, haalde hU de kist emit en deed ze open. Een mnffe lncht kwam hem tegemoet nit de doenmenten, die daar in groote bundels lagen. Een voor een legde h(| ze op den grond. Het was een som bere bezigheid, die hem spoedig tegen stond, zoo alleen in die groote, stille kamer, midden in den nacht, en het kwam in hem op, dat het veel leek op het planderen van doodkisten in dering van 't rantsoen veel grooter is dan de mogelijkheid op vergrooting daarvan. Wel weten wij, dat van hooger hand is aangezegd, dat het heel ge- wenscht is, dat een andere dan tot dusverre gebruikelijke manier van voe ding moet worden toegepast, dat b.v. geen aanvullingskaarten moeten worden uitgereikt aan hen, die in de gelegenheid zijn één keer per dag een warm maal te gebruiken. Welnu, zegt dat niet genoeg en zouden dan de handelingen van hen of hem, die maar lukraak toeslag"geven of geeft door den beugel kunnen Wij zijn over tuigd van niet. Moeilijke dagen beleven we, nog moeilijker kunnen ons wachten.Iedereen, die een plaats inneemt, is verplicht anderen, daarop voor te bereiden en daarmede vertrouwd te maken. Dat brengt het belang der gemeenschap mede. Maar dan mag ook niet, zonder ernstige overweging en noodzakelijk heid getracht worden te tornen aan beschikkingen van hooger hand, die meer dan wij, kent den waren toestand. Regelmaat, met uitzonderingen zeer zeker, is daarvan absoluut noodzakelijk. Kunnen de betrokken (laat ik zeggen) lagere autoriteiten dat niet bereiken, dan moet van bovenaf worden inge grepen, nog eens in 't belang van allen. llier in Zuid-Beveland is dat niet geprobeerd. Wij hebben een vereeniging, die uniformiteit in deze zeer in de band zou hebben kannen werken. Nog is het niet te laat. l.aat deze dat doen Ten slotte dit. Met een warm maal houdt nauw verband bezit van brand stof. Zelfs met veel moeite is deze niet beschikbaar. In zoo'n geval zouden wij over verschillende argumenten willen heenstappen en geven toeslagkaarten. (Jewenscht. evenwel blijft bet, dat één lijn worde getrokken, opdat, allen ge voelen leden te zijn vau dezelfde ge meenschap. De verantwoordelijkheid van het al of niet gaan in de door ons afgebakende richting, rust niet op ons. tiuiteuiana. De strijd in en balten Europa. Een oorlog tasschea combinaties van mogendheden is zesr voel meel ljjker to beëindigen dan een oorlog tussehen twsc of meer onderling niet verbonden staten. Een oorlog tnsschen combinaties is juist hierom soo gevaarlek, omdat elke combinatie zich willekeurig kan uitbreiden zoodat steeds weer nieuwe staten zich vrQwlUig of gedwongen in den oorlog storten. Het voorbeeld van een grooten stast prikkelt tot navolging. Kortgeleden hebben wQ weer kannen constatee ren, hoe de Zuid-Amerikaanscne sta ten, sohQnbaar zonder directe oorzaak den oorlog aan de centralen verklaar den nadat de Ver. Staten van Noord Amerika hen daarin waren voorge gaan. Den oorlog verklaren kannen de een grafgewelf, Vóór hem lagen netjes opgeborgen de gedenkschriften van een goed, zoo niet een beroemd leven, en tot op dit oogenblik had hQ nooit roeping gevoeld om er slechts een van door te kijken. Eindelijk kwam hQ aan de laatste pakjes en vond daaronder liggen een aantal geschriften dicht op elkaar ge pakt met de ruggen boven, getiteld .Journaal", benovens het jaartal en de woonplaats van den sohrQver. Met eenigen tegenzin bekeek hij ze, want ze waren zeer talrijk, toen in eens viel zijn oog op den titel van een er van, waar op stond .West-Afrika" en er onder, tnsschen twee haakjes.Dit deel bevat alles wat is overgebleven van de opteekeningen over mijn ont snapping met Jeekle aan do Duivoi- aanbidders in Asiki.' Alan haalde het er nit en toen hij alles weer had ingepakt en de kist weer op haar plaats gezet had, nam h(J het mee naar zijn kamor en ging het daar zitten lezen ia zijn bed. HQ vond echter, dat er zeer weinig te lezen viel, want het meerendeel van het klein in elkaar geschreven hand schrift was zoozeer bedorven door het water, dat het potloodsehrlft was door- geloopen en de letters geheel onlees baar waren geworden. De middelste bladzQden echter, die niet waren doorweekt, konden nog gedeeltelik bondgenootschappelijk» staten op ver schillende tijden, maar vrede sluiten mogen zQ, door onderlinge afspraak, slechts gezamenlijk. Dat 's het gevaarlijke van een oorlog tnsschen combinaties van mogendhe den. Werd vroeger de strQd door een gedachte nederlaag van een der oor logvoerenden beslist, thans ia een zoodanige slag aan ee t der strijdende partijen toegebracht slechts do oorzaak tot grooter krachtsinspanning en daar door tot een rekken van den stiQd. Geheele rQkan mogen door den vijand verwoest worden, hoofdsteden in bezit genotnon, koningen van hun troon worden ge:-tooten en nog is dit alles geen beslissende factor voor een bjlegglog der geschillen. ,3 Zien wQ slechts naar de kaart van Europa op dit oogenblik. Polen, Ser- vië, Roemenië, Montenegro, België zijn in vifands handen De ongeluk kige vorsten van bezette rijken zijn naar het buitenland gevlucht maar dit was nog allerminst eea reden om den strijd door de wapenen voor ge ëindigd te verklaren. Want die vorsten vonden een gast vrij onderkomen ln de rjjken van hun bondgenooten en wachten van daaruit slechts tot de krijgskans keert om opnieuw hun intocht in de hoofdstad van huu land te doen. Niet een der bondgeuooten mug een afzonderlijken vrede sluiten, Ie door de groots mogendheden in het Westen gedecreteerd en daarmede bereiken ai), dat deze oorlog werkelijk wordt een wereldoorlog, die Europa aan des rand van den afgrond der uitputting brengt. Want een gezamenlijk sluiten van den vrede zal slechts mogelijk zijn wanneer alle oorlogvoerende rijken in dien vrede toestemmen en dit kan slechts geschieden wanneer óf de vredesvoorwaarden zoo aannemelijk zQr, dat alle partijen zich daardoor bevredigd kunnen achten of, wat waarschijnlijker is, wanneer do sterkste mogendheden te eener zijde hun doel bereikt achten, wat op dit oogenblik nog een economische vernietiging van des tegenstander beteckent. Maar een economische vernietiging van den tegenstander beteekent, wan neer balde partijen zooals in dit geval militair even krachtig zQn, tevens zelfvernietiging en daarmede de totale uitputting van Europa. Hoe kan deze nu voorkomen worden? Dit kan Bleahts gebeuren wanneer één of meerdere staten aan de onder linge afspraak om slechts gezamenlijk vrede te sluiten, ontrouw worden en waar nu van Fransche en Engelscha zijde dit ontrouw worden als zóó verraderlijk wordt goteokend, is het niet te verwachten, dat een der bij den oorlog betrokken vorsten of hun regeeringen de oorsto zal willen of dnrven zijn om daartoe t» besluiten. Met het oog hierop krjjgt de Ras sische revolutie een bijzonders betee- kor.ii. Want la een land als Rusland, waar het volk zichzelf heeft vr(j gemaakt, do vorst van den troon gestooten en de regeering heeft ge vangen genomen, kan het volk zich ontcijferd worden, ook was er een groote kaartteekening bij, van later datum, met inkt bewerkt, waar op geschreven stond „Ik heb plan, D. V om, als het mij eens gelegen komt, over te schrijven de heele geschiedenis van m{jo bezoek aan het onbekende volk van Asiki, daar mijn eigenlijke aanteekenlngen zQn verdwenen, toen de kano om kantelde in den stroom en bQna al onze bezittingen zijn verloren geraakt, behalve dit boek en hot gouden af godsmasker, bijgenaamd Kleine Bonsa of Zwemhoofd. Ik denk wel, dat ik dit kan doen met behnlp van Jeekia en van onze herinneringen, maar aangezien de zaak van persoonlijk, niet van gods dienstig belang is, daar ik onder voudan heb, dat het mij niet mocht gelukken het Woord te prediken onder die verblinde en bloeddorstige wilden in wier land, zooals lk workelQk ge loof, de duivel zQn voornaamste woon plaats heeft, zoo moet het wachten tot een gunstige gelegenheid, zooals bQ voorbeeld ouderdom of ziekte. H. A. P.S. Met dankbaarheid moet lk er nog bijvoegen, dat lk zelfs la dat hel sche vuur in staat ben geweest om iemand te redden uit de branding, namelijk mfln negerjongen, Jeekle, aan wiens bnltecgewone zorg en tronw lk mQn ontsnapping te danken heb. aan geen afspraken van het oude re gime gebonden achten. De Tsaar en sQn regeering waren verraders van de alvemeene zaak wanneer zij hun bondgsnooten in den steek Heten, de zelfgekozen regeering van het vrije Russische volk kan dlc nimmer worden verweten, omdat zQ zich door geen afspraak heeft go- bonden. Rusland kan dus tot een afzonder lijken vrede besluiten en dit is daarom voor de gaalleerden zoo gevaarlijk, omdit evenals dn oorlogsverklaring, ook het vredesluiten aanstekelijk werkt. Hoe langer de oorlog duurt, des te moer staten sullen er zijn, die er ge noeg van krijgen on naar een spoo- digon vrede verlangnn, zonder das zQ dit thans nog zullen durven bekennen. Is het niet duldelQk, dat zoo spoedig één mogendheid het compromis oot trouw wordt, meerderen dat voorbeeld zullen volgen, onder hes motief, dat wanneer één zich aan de algemocne afspraak onttrokken heeft, deze ook voor de anderen niat meer bindend geacht kaa worden Daarom is er do gealleerden op het oogenblik alles aan gelogen, Rusland tot volhouden te bewegen, daarom weiden deputaties Fransche en En- gelsche socialisten wel naar Sint Petersburg gezonden om daar de revolutiemannen tot volhouden te bewegen, maar gingen gelijksoortige deputaties niet naar Stockholm w.iar tnsEchrr. Duitschland en Rusland den grondslag voor een vergelijk wordt gezocht. Hoe zal de torstand van thans zich ontwikkeien Nog is do;invloed van de bondge- nooten op de voorloopige Russische regeering merkbaar, maar tegelQser tijd zlon wij een zich krachtiger uiten van het volk en, in togonstolllng daar mede, een welfolender optreden van hen, die tot voor kort nog een rotsvaste trouw aan de bondgenooton predikten. De vertegenwoordigers der arbeiders waren thins in veie gevallen reeds machtiger dan de voorloopige regse ring en Mlljoekof, de minister uit het vosrlooplg kabinet, die tot nu toe een volhouden tot het uiterste predikte, wordt gematigd en voorzichtig in zijn redevoeringen. In zjjn verklaring aan de vertegen woordigers der geallieerds mogend heden wees hij er op, dat de wijziging der regeeringebeginselen van Bnsland geen wijziging brengen kon in het streven om gemeenschappelijk te vol harden tot het eindresultaat is bereikt. Rusland, zegt hQ, zal blQvon strijden voor den hechten grondslag van een dunrzamen vrede en het verkrijgen van waarborgen, dat dergelijke bloe dige conflicten in de toekomst zullen worden voorkomen. Is het niet optnerkelQk, dat da groote voorstander van een verovering vsgi Konstantinopel en de Dardanellen thans van geen annexaties meer wil weten Mlljoekof zou Diet zoo spreken wanneer hij niet voelde, dat sQn positie, tengevolge van het sterker worden dor vredespartij in den lande, Na een lange aarzeling voelde ik, dat ik hem wel doopen kon, hoewei lk vrees, dat hem nog wel een overblijfsel van het heldendom omgeeft. Onder andere, zes maanden geleden snapte ik hem, terwijl hQ bezig was om een witten haan te offeren aan het beeldje, Kleine Bonsa, uit dankbaarheid, zoo- als hij tot mijn grooten schrik, uit legde, omdat ik du hoogepriester van de kerk ben geworden. Ik heb hem gezegd, dat h(j dat leelQke masker, dat zoo dikwJlJ in bloed gedrenkt is, in den oven moet smelten en de edel steenen uit de oogen moet halen, om de opbrengst daarvan aan de armen te geven. N.B. Het Is toch maar beter, dat ik dat van Kleine Bonsa zslf bezorg, op dat punt is Jeekle niet te vertrou wen. HQ zegt, dat het betooverd is en dat als hQ het wil smelten, h(j zelf iok zal smelten en ik er bj. Wat zQn die bijgelovigheden van die heidenen toch duister en belachelijk I Maar miiBchlen zou ik dat beeldje, in plaats van het te vernietigen, aan een museum kunnen verkoopon en zoo doende de teedoro gevoelens «paren van Jeekle, die hot anders hoogst waarschijnlijk in zijn hoofd zou krQgen om weg te kwijnen en te sterven, zooals het dikwQls gaat met die Afri kanen, als hun zenuwen worden be roerd door angst voor hun Afgoden". steeds zwakker wordt. Het volk wensohs den vrede en de macht van den Russischen volkswil kunnen Engeland noch Frankrijk tegenhouden. Daar kondigt zich vanuit het Weiten de dageraad van den komenden vrede aan. Een telegram nit Petrograd toch meldt thans, dat detachementen sol daten zich verzamelden voor het paleis waar de voorloopige regeering zetelt. Zij droegen roode vaandels en slechten het ontslag van Mlljoekof. Gaat Mlljoekof been dan verdwijnt met hem de man die tot nu toe nog trouw aan de algemeen» afspraak bepleitte, dan treden de vredesvrienden in Rusland op den voorgrond en zal de tijd niet ver meer zQn, dat excuseer de minder mooie uitdruk king het Russische schaap ais eerste over den vredesdam zal trekken. Een telegram nit Sint Petersburg meldt, dat de voorloopige regeering het alsnog noodlg gevonden heeft, mode te deelen, dat de nota van den minister van buitenlandschs zaken na nauwkeurige overweging door de voorloopige regeerlDg is goedgekeurd. Waar de nota van een beBllsser.de overwinning spreekt, bedoelt zQ, dat de voorloopige regeering het haar recht en plicht acht om reeds nu te verklaren, dat het vrije Rutland niet ten doel heelt, andere volken te overheerschen, hun net nationaal erfdeel te ontnemen of met geweld vreemd gebied te bezetten, maar wel om een hechten vrede te vestigen op den grondslag van het volkenrecht teneinde zelf over bun lot te beschik ken. Het Russische volk stelt zloh niet ten doel, wie ook te onderwerpen of te vernederen, waarom het ook de ketenen wegnam, die het Pooliche volk knelden. Het Russische volk zal echter niet toelaten, dat aQa vaderland uit Je groote worsteling vernederd en ln zijn voorn&amBte kracht geschokt, zal te voorschijn komen. De voorloopige regeering verstaat onder sanctiën en waarborgen van een duurzamen vrede, beperking van bewapening en instelling van Inter nationale gerechtshoven. De minister van bnitenlandsehe zaken zal deze uiteenzetting aan de gezanten van de geallieerde landen mededeelen. In den Dultschen Rijksdag hebben alle partQon den eisch gesteld, dat de Rijkskanselier zich over de vredes voorwaarden zal uitspreken. Dat de politieke evolntie in Duitsch land reeds merkbaar wordt, blijkt o.a. uit het voorstel in de Rfjksdagcom- missie om de grondwet zoo te wijzi gen, dat de Rijkskanselier, die tot nu toe slechts aan den keizer verant woording ichnldlg was, voortaan voor zijn politiek verantwoordelijk zal worden gesteld tegenover den Rijks dag. Het jongste offensief der Engeischen had plaats tnsschen Achevlile en Qué> ant, dus over esn afstand van onge- VII. Het Dagboek. Alan begreep wel, dat de tQd wei nig verandering had gebracht in Jes- kie en zorgvuldig begon hQ den weg, die op de kaart was aangegeven, te bestudeeren en hQ zag, dat die tot uitgangspunt had Oud Calabar, in de Bocht van Biafia, aan ds Westkust van Afrika, vanwaar hQ doorging naar de Groote Qua rivier, die hQ lang bleef volgen. Dan ging hQ door dichte wouden, noordwaarts, en kwam bQ een rivier Katsaca genaamd, langs wier oever de weg weer oostwaarts ging. Dan keerde hQ weer naar 't noorden, door moerassen en eindigde In bergen, Shaku genoemd. Midden tnsschen die bergen stond geschreven, .Hier woont de stam van Asiki aan de Raaba rivier". Da kaart was ln het ruwe geschetst, maar op schaal geteekend, zoodat Alan, die als ingenieur aau zulke dingen gewend was, zonder veel moeite kon uitrekenen, dst da afstand tnsschen date Raaba rivier en Oud Calabar zoowat 350 mQlen zou zQn ln een rechte lQn, maar waarichQnltjk 500 mQlen in da elgenlQke reis-route. Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1