N°. 45 1917.
Dinsdag 17 April,
1044e jaargang.
DE GELE AFGOD
Een paar vragen.
ai FEUILLETON
eOESGHE
COURANT.
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goeiche Conrant". Directeur G. W. van Baknbvbld.
Uitgave dexer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
PrQx per kwartaal, in Goes f 1,buiton Goes, franco f 1,25.
Afxonderiyka nommers 5 cent,
inaendlng nn advertentlën op Maandag, Woensdag
on VRIJDAG vóór 13 uren.
De prQx der gewone advertontiSn is van 1-6 regels 62 Va ot.. elke regel meer
12 i/i ct. B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derxelfde advertentie
wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelQk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h 1,25 herek'nd
Bswlsnummers 5 sent.
In de laatste Raadsvergadering, die
alweer van 6 Maart j.l. dateert, is
naar aanleiding van een door B. en
W. voorgestelde wijziging de ver
ordening betreffende de gasprijsregeling
voor de ingezetenen onzer gemeente
voor de tweede maal ter sprake ge
komen.
De heeren Von Schmidt, Risch en
Dekker hebben er toen nadrukkelijk
op gewezen wat ook wij reeds in
een hoofdartikel duidelijk in liet licht
gesteld hadden dat deze verorde
ning, steunende op den grondslag van
het argeloos gasverbruik in 1916,
onbillijk is te noemen en dat zij, hoe
eerder hoe liever, moest worden inge
trokken.
Er is destijds door B. en W. geen
enkele poging gedaan, de ontworpen
regeling te verdedigen, en een raads
lid, tevens lid van de gascommissie,
heeft als eenig excuus aangevoerd, dat
deze commissie zich voor een moeilijk
vraagstuk geplaatst zag en de nu
ontworpen regeling toch automatisch
aan het einde van dit jaar zon komen
te vervallen.
Waar in den Raad de wenschelijk-
heid werd geuit, deze op geen enkelen
grond van billijkheid en gelijke behan
deling van alle ingezetenen te verde
digen verordening, zoo spoedig moge
lijk door een gezonder regeling te ver
vangen, werd toegezegd, dat. de gas
commissie een nieuwe regeling zou
ontwerpen en deze den Raad zoo
spoedig mogelijk zou worden aange
boden.
Het is niet onopzettelijk geweest,
dat wij in ons laatste Raadsoverzicht
de hoop uitspraken, dat deze nieuwe
regeling den Raad binnenkort zou
worden voorgelegd.
Want op de jongste Raadszitting
kregen wij den 'sterken indruk, dat een
nader besluit van de gascommissie en
een dienovereenkomstig voorstel van
B. en W., groot gevaar liepen, op de
lange baan te worden geschoven.
En het behoett geen betoog, dat dit
nimmer de bedoeling is geweest van
de Raadsleden, die hun afkeuring van
het thans ontworpen stelsel van gas-
prijsberekening zoo openlijk hebben
doen kennen, zooals het evenmin nader
toegelicht behoeft te worden, dat een
nieuwe regeling, die niet binnen af-
zienbaren tijd tot stand komt, voor de
ingezetenen onzer gemeente van nul
en geener waarde moet zijn.
Zoolang de nieuwe, den Raad be
loofde regeling niet is voorgesteld en
goedgekeurd, blijft de oude verorde
ning van kracht en evenlang blijven
de ingezetenen van Goes de dupe van
een willekeurige en op geen enkelen
naar het Engelxeh
VAN
H. RIDER HAGGARD.
V.
Barbara houdt een xpeech.
Terwijl Alan en Barbara op dit
belangrQk oogenbllk ln hnn leven op
den afgekapten eikenstam zaten in
het boich, waar de lente-adem trilde,
had er een ander onderhond plaats
in de kamer van Mr. Champers-
Haswell op ,tbe Court*, waarvan de
muurschilderingen en versleringen
bijna 2000 pond hadden gekost. HQ
had de gewoonte om dat by elke
gelegenheid aan zijn bexoekers te
vertellen. Sir Robert, die ten minste
een goeden smaak had, vond se dan
ook zóó afschuwelijk, dat hij, terwijl
hy op zijn gastheer en compagnon
wachten moest, xoolang ging xitten ln
een boogvenster van de zitkamer
daarnaaxt, waar hij het uitzicht be
wonderde, dat niemand had kunnen
bederven. Weldra kwam Mr. Haxwell
Hit lijn slaapkamer te voorsshijn, ge
wikkeld ln een kamerjapon. HQ xag
bleek en was beverig.
„Zoo, doet me genoegen dat je weer
beter bent,* xei Sir Robert en school
grond ie verdedigen belastingheffing
inzake het gasverbruik.
Tussc'nen de vorige Raadszitting en
die van Donderdag a.s. liggen vier en
veertig dagen.
En waar wij dezen tijd voor de gas
commissie ruim voldoende achten om
een nieuwe regeling te ontwerpen en
aan B. eu W., ter goedkeuring aan den
Raad, aan te bieden, hebben wij ijverig
gezocht op de agenda van de dezer
dagen te houden Raadszittiug naar een
voorstel van B. en W. tot herziening
van de verordening regelende de gas-
prijzen voor particulieren in onze ge
meente.
De agenda maakt met geen woord
van een zoodanig voorstel melding.
Zij zwijgt er over alsof nimmer onzen
Raad met den meest mogelijken spoed
een billijker ontwerp beloofd was.
Wat, willen wij vragen, is hiervan
de reden f
Is de gascommissie, wier secretaris
in hoofdzaak ontwerper van de oude
regeling was, niet van zins, zich aan
het besluit van onzen gemeenteraad
te storen
Of eischt het ontwerpen van een
nieuwe regeling zooveel tijd, zooveel
geduld en inspanning, dat men voor
deze Raadsvergadering nog niet daar
mede gereed kon komen
Maar in dat geval zouden we toch
wel willen aandringen op het betrach
ten van nog wat meerderen spoed.
Bedenkt toch, heeren leden der gas
commissie, dat de ingezetenen dezer
gemeente, iedere maand, dat uw ont
werp nog langer op zich laat wachten,
onderworpen blijven aan een stelsel
van belastingheffing, dat op de meest
verouderde begrippen van willekeur en
onrechtvaardigheid berust.
Een tweede vraag, waarop we tever
geefs een antwoord trachten te vinden
is de volgende.
De verordening tot beperking van
gasverbruik, vastgesteld door den Raad
der gemeente Goes in zijne vergade
ring van 6 Maart 1917, vermeldt in
art 1 „Het is verboden in winkels
gaslicht te gebruiken. Deze bepaling
is niet van toepassing des Zaterdags
tot negen uur namiddag".
Is het wonder, dat wij ons, in ver
band met deze uitdrukkelijke bepaling,
tevergeefs hebben afgevraagd hoe liet
mogelijk is, dat alle winkels iederen
avond met gas verlicht worden alsof
de Raad nimmer eenige beperkende
bepaling had vastgesteld f
Later wij vooropstellen, dat wij iederen
winkelier zijn licht van harte gunnen
en zijn vreugde deelen bij iedere gas
pit, die hij in winkel of etalagekast
meer dan tot na toe zal mogen en
kunnen ontsteken.
een atoel «au, waarin Mr. Haxwell
neerzonk,
,Ik ben niet beter, Aylward," ant
woordde hQ, ,ik ben heelemaal nog
niet beter. „Ik ben nog nooit xoo
ellendig geweest, in mQn heele leven
niet. Ik dacht, dat ik dood ging, toen
die vervloekte wildeman dat beest
achtige verbaal deed. Aylward, jy
bent nu een man van de wereld, xeg
jy me nu eens, wat of dat alles be-
teekent? Je herinnert je toch nog
wat wy op 't kantoor gezien hebben
en nu die geschiedenis.*
,Ik weet het niet,* antwoordde de
ander, „eerfljk gezegd, ik weet het
niet. Ik ben iemand, die nooit gelooft
in dingen, die ik niet zien en voelen
kan, iemand, die totaal aan niets ge
looft. In myn vrfjen tQd heb ik wel
eens getracht door te dringen in het
wexen der verschillende godsdiensten,
maar ik heb gezien, dat dat alles
onzin is. Ik ben overtuigd, dat wQ
maar hoog ontwikkelde zoogdieren
iQn, geboren by toeval, en dat wan
neer onxe tjjd gekomen is, wQ dan
weer terug gaan naar het eeuwige
niet, waarnit wQ zyn voortgekomen.
Al het andere, wat wy noemen het
hoogere, het geestelQke, schrQf Ik toe
aan hot bygeloof, voortspruitend uit
de verschrikkingen van den monster-
aohtigen toestand, waarin wy ons
bevinden. Maar ja kent mQn opvat
tingen op dit punt, waarom xonden
we ons daar nu weer in verdiepen
Maar nu sta ik voor een oudervinding,
Maar het recht waaraan deze nering
doenden een overtreding der gemeente
lijke verordening ontleeDen, was ons
tot nu toe onbegrijpelijk.
Wij hebben een winkelier gevraagd
of hij niet bang was bekeurd te zullen
worden eu bij gaf ten antwoord daar
voor niet de geringste vrees te gevoelen
zoolang een politieagent '.elf hem de
aanzegging deed, dat hij zijn gaslichten
mocht doen branden.
Waarna ons ten slotte gebleken is,
dat de nieuwe lichtregeling berust op
een besluit van de gascommissie om,
in verband met den petroleumnood hier
ter stede, artikel 1 van de gemeente
lijke verordening buiten werking te
stellen.
Nogmaals, we juichen den maatregel
van harte toe, maar we vragen ons
tevens afwaaraan ontleent de gas
commissie het recht, de door den
Goeschen Raad vastgestelde verbods
bepalingen te wijzigen of te schorsen
Had de voorzitter van het college
van B. en W., toen hij bet desbetref
fend schrijven van de gascommissie
ontving, dit den voorzitte - dezer com
missie niet eens vriendschappelijk onder
bet oog kunnen brengen f
Het is van algemeene bekendheid,
dat beide functionarissen in het dage-
lijksch leven toch één van zin en
gedachte zijn.
Is niet slechts de Raad geroepen,
zijn eigen verordeningen te schorsen
of te wijzigen
Het is een groot bezwaar, zal men
allicht opmerken, den Raad voor een
dergelijke kleinigheid bij elkaar te
roepen.
Maar laten wij daartegen aanstonds
mogen aanvoeren, dat het volgen van
den wettelijk voorgeschreven weg den
Raad nimmer een bezwaar mag zijn.
En bovendien, zou het zoo beel erg
geweest zijn, wanneer een gemeente
raad vóór de Paaschdagen een gedeelte
van de agenda had overgenomen, die
nu als een overladen programmi weer
een langdurige zitting met vele en
uit den aard der zaak niet-oppervlak-
kige discussiën belooft
Buitenland.
De strijd in en buiten Europa.
Meer en meer biykt, dat de Rus
sische revolutie tot groote verraisin-
gen xal leiden.
We bespraken reedx uitvoerig de
actie van den Raad van afgevaardig
den en aoldaten, die zich langzamer
hand tot een neven-regeerlng heeft
opgewerkt.
Een bericht nit Stockholm aan de
Lokal Anzeiger heeft thans gemeld, dat
ln de mededeelingen van den Raad
het bericht voorkomt, dat deze zich
ten opzichte van de .bnitenlandsche
die ik niet kan verklaren. Ik geloo'
vast en zeker, dat ik VrQdagavond he4
gouden masker, waar ik zoo op ge"
steld was, dat ik er 17 000 pond voor
geboden neb, omdat ik dacht, dat het
mQ geluk zou aanbrengen, zag zwem
men over den grond in het kantoor
en eerst jou en toen mij aankijken.
En waarachtig den volgenden avond
vertelt dia neger zyn verhaal Wat
moet ik daar nn van denken?'
„Ik kan 'tje niet zeggen,* steunde
Mr. Champers Haswell. Alles wat ik
er van weet is, dat het my baast ver
moord heeft. Ik ben niet zooals jQ,
Aylward; ik ben godsdienstig opge
voed en hoewel ik me later niet veel
met die soort van dingen heb inge
laten, och, zie je, je schudt zoo iets
toch niet ln eens af. Ik geloof wel,
dat er iets balten ons bestaat, dat wy
niet kunnen bevatten en toen die
zwarte kerel aan 't vertellen wax,
scheen mQ dat heel dichtbQ. Het
kwam op mQ aan en greep my bQ de
keel, het nam myn adem weg, en
waarachtig, Aylward, den heelen
morgen heb ik den wensch in my
gevoeld, dat Ik toch een beter leven
geleid had, xooals myn ouders deden
en myn broeder Jolm, de vader van
Barbara, die een zeer godedienxtig
man was.'
„Het is wel een beetje laat om dat
nu te bedenken fiaiwoU', xei Sir
Robert zQn schouders ophalend, „men
volgt de lQn van zQn leven en daar
mee U het utt. Ik voor mQ geloof,
politiek niet met de opvattingen van
de voorloopige regeering kan ver
eenigen.
Aangezien de voorloopige regeering,
zegt desa mededeeling, de bniten
landsche politiek in den geest van het
oude regime voortzet en er niet aan
denkt een einde aan den oorlog te
maken, heett de arbeidersraad, die te
Sint Petersburg de macht in handen
heeft, besloten de beschikking over
de bnitenlandsche politiek aan de
voorloopige regeering te onttrekken
De arbeidersraad heeft een eigen
comité voor bnitenlandsche aange
legenheden ingesteld en dit comité zal
onverwyid rechtstreeksche vredes
onderhandelingen met den vyand
beginnen. Een afvaardiging zal zich
naar Stockholm begeven om onmid
dellijk onderhandelingen ln te lelden.
De waarheid van dit bericht, dat
ditmaal uit Daitsche bron komt, is
moeiiyk te controleeren, maar na
hetgeen de Timet reeds van de actie
van den arbeidersraad mededeelde, is
er geen reden om het ais geheel
onwaarschQniyk ter zQdo te leggen.
Het valt nu eenmaal niet meer te
loochenen, dat een sterke Russische
volksgroep den vrede wenscht, een
volksgroep zoo machtig, dat de nit
de revolutie geboren regeering het
telkens weer noodig gevonden heeft,
aan verschillende barer eischen toe
te geven.
De Raad van arbeiders en soldaten
heeft een deputatie naar Stockholm
gezonden, waarheen ook de Duitsche
en Oostenryksche sociaal-democraten,
met voorkennis hnnner regeeringen,
afgevaardigden zonden, zoodat be
sprekingen, zy het dan ook niet
officieel, tot een elkander beter leeren
begrQpon en meer leeren waardeeran
kannen lelden.
Teekenend voor den geest des tyds
is het zeker, dat de Duitsche en Oos
tenryksche regeering het contact met
den vyand door bemiddeling van de
soelaal democraten zoeken. Het is alsof
nu reedx de volkeren over hnn eigen
lot beslissen en de regeering als
dienaresse van het volk afwacht tot
welk besluit de sociaal-democratische
groepen onderling zyn gekomen.
Of een vredexgrondsiag binnen kort
zal te vinden zyn, hangt voor een
zeer groot deel van de centralen
zelf af.
Dultichland zal nadrukkelijk moet en
verklaren, dat het slechts een verde
digingsoorlog voert, het zal met
positieve vredesvoorstellen moeten
komen en ten opsichte van Polen
eenige concessies moeten doen.
Zal voor Al dit laatste den Dultsehers
ten harte gaan, zy mogen bedenken,
dat een sterk en onafhankeiyk Polen
in de toekomst een niet genoeg te
waardeeren buurstaat zal xQn, terwyi
eea Polen, dat xlechts gedeeltelQk
hersteld wordt, het begeerige oog
steeds op de nog onbevryde oude
provincies zal gevestigd honden en
een poging om deze door geweld te
heroveren, ln de toekomst niet zal
dat we overspannen zQn, door dat
rnstelooze angstige werk van die
onderneming, en we de slachtoffers
zyn geweest van zinsbedrog en een
samenloop van omstandigheden, en
hoewel ik beken, dat ik het ding be
gon te beschouwen als een soort van
vermomming, heb ik toch weinig var
trouwen in een afgodsbeeldje. Hoe
kan een stuk goud nu bewegen en
hoe zon het ln de toekomst knnnen
zien? Maar Ik heb aan Jeffreys ge
schreven, dat hQ het morgenochtend
onmiddeliyk uit het kantoor moet
verwyderen, dus zal het ons daar niet
meer hinderen. En nu wilde ik eens
met je praten over een anderezaak*.
„Geen zaken 1* zuchtte Mr. Haswell,
„daar zitten we de heele week mee
en daar zullen we Maandag genoeg
mee te doen hebben*.
„Neen", antwoordde Aylward, „'t is
over je nichtje Barbara*.
Mr. Haswell staarde hem aan met
zQn kleine scherpe oogjes, alsof hQ
hem wilde doorboren.
„Barbara*, xei bjj. „Wat is er met
Barbara
„Kun je 't niet raden Haswell, daar
ban je gewoonlQk nog al ver in. Nu,
't iB ook niet noodig om er omheen te
draalen; ik wilde haar trouwen!*
In dexe plotielinge mededeeling
scheen xyn compagnon bijzonder veel
belang te stellen. Achterover geleund
ln zyn stoel, staarde hy naar de ge
beeldhouwde soldering, en floot xQn
geliefkoosd deuntje tussehende tanden.
kunnen uitbiyven.
Is de tyd al aangebroken, dat
Duitscbland den vrede begeert, ook
al xal het daarby zyn offers aan
grondgebied moeten brengen?
Het is nog niet te eonstateeren,
maar de onderhandelingen te Stock
holm zullen daarover ongetwQfeld een
dnidelQker licht doen opgaan.
Dat do centralen, zoowel als de
entento, op het oogenbllk trachten de
revolutie in de banen te leiden, welke
hun wenscheiyk voorkomen, is te
begrypen.
De Duitsche sociaal democraten zul
len niet nalaten, de actie van den
Russisehen arbeidersraad te verster
ken, zooveel dit in hnn vermogen ls
en da entente zal alles op het spel
zetten om het volk te bewegen, den
oorlog tot het uiterste vol te houden.
Het is wel opmerfcelQk hoe de
voorloopige regeering en een deel
van het leger, voornamolQk do troepen
uit Sint Petersburg, zich beg veren om
den oorlog tot het bittere einde en
trouw aan de oude bondgenooten te
proclameeren.
Do Engelsehe gezant Buchanan, die
te Sint Petersburg langen tyd de
touwtjes in handen gehad heeft, zal
ongetwQfeld al het mogelQke doen om
Rusland voor de entente te behouden.
Of het hem op den duur zal geluk-
kenlden Russisehen volkswil naar zyn
denkbeelden te wyzigen, ls moeilQk te
voorspellen.
Geld en Invloed kunnen bepaalde
groepen tot propagandisten maken,
maar tegen den steeds sterker wor
denden wil van een volk, dat over
eigen lot wenseht te beschikken, valt
alle politieke berekening in dnigen.
Wee den staatsman, heeft de RQks-
kanselier onlangs gezegd, die de teeke
nen des tyds niet begrQpt.
En ls het teeken des tjjds niet den
nltdrnkkeiyken wil van het volk naar
gezonde democratische hervormingen,
allereerst naar de erkenning van het
recht, lnxake bnitenlandsche politiek
niet meer als onmondigen geregeerd,
maar als alvermogenden gekend en
gehoorzaamd te worden?
Wat er zon gebeuren, wanneer het
tot een afzonderlijken vrede tustchen
de centralen en Rusland kwam, is
moeilQlt te voorspellen.
GeiyktQdig met Rusland zou Roe
menie en wellicht ook Servlé tot den
vrede kannen besluiten en het gevolg
daarvan zou zyn, dat de geheele Duit
sche millioenenmacht van het Ooste-
lUk front naar het Westen en Zuiden
zou worden overgebracht.
Een doorbreken van de Fracxche of
Engelsche linie behoort dan niet meer
tot de onmogeiykheden, waardoor de
toestand zich zoo kan wQzIgen, dr.t
ook in het Westen de zucht naar
vredesonderhandelingen zich kan doen
gevoelen. Evenals het verklaren van
den oorlog is het sluiten van een vrede
boimettelQk.
Engeland en Amerika, die van de
Duitsche legermachten voor eigen
„Waarachtig*, zei hg. „Ik wist niet,
dat het huweiyk iets was in jonw lyn
evenmin als in de mijne, vooral niet
omdat je je altgd als een verwoed
tegenstander er van hebt leeren kennen.
En heeft do jonge dame toegestemd
„Neen, lk heb nog niet met haar
gesproken. Ik had het van morgen
willen doen, maar zQ ls er uitgeknepen,
met Vernon, geloof ik*.
Mr. Haswell floot weer, maar ln een
andereu toon.
„Schel uit met dat gefluit, als je
blieft", «el Sir Robert, „het maakt me
zenuwachtig. Luister eens: het is
wonderlijk, nog onbegrijpelijker dan
de kwestie met de Gele Afgod, maar
zoo oud als ik ben, nu vier en veertig,
ben ik voor 't eerst van myn leven
zoo dom geweest om verlietd te wor
den. Het is nu niet een geval van
een voorspoedig man van middelbaren
leeftQd, die zich nu nog wat meer in
de hoogte wil gaan werken en een
goede partQ wil doen, maar uit pure,
sterke genegenheid. Ik aanbid Barbara;
hoe onaardiger ze my behandelt, hoo
meer ik haar aanbid. Ik zou liever
willen, dat de Sahara-ondernemlng
mislukte, dan dat zy my zou weigeren.
Ik zou liever drie vierde van myn
fortuin verliezen dan haar. Begrlin ie
hot?*
ZQn compagnon keek hem aan,
krulde zijn lippen om te fluiten, be
dacht zich weer, en schudde dan zyn
hoofd.
(Wordt vervolgd).
