N°. 30 1917.
Zaterdag 10 Maart
104de jaargang.
DE GELE AFGOD
Bij dit no, behoort een
Bijvoegsel.
i FEUILLETON
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootaohap .Öoescbe Courant*. Directeur G. W. van Barnrvxld.
Uitgave dexer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
ultgexonderd op feestdagen.
Pr|i nor kwartaal, ln Goet 1,—, hutten Goe», franco f 1,26.
Afzonderlijk* nummer» 5 cent,
innen ding van advertentthia op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vöór 13 uren.
De prji der gewone advertentièn lx van 1-5 regels 50 ot.. elke regel meer 10 at
B| directe opgaaf van driemaal plaattlng derxelfde advertentie wordt
de priJx xlechtx tweemaal berekend,
Geboorte-, huwelfk- en doodxberichteu en de daarop betrekking bobbend»
dankbetuigingen worden van 1—10 regel» b V berekend
9*w|a»amau» 5 «»at.
HET VAK-ONDERWIJS
VOOR JONGENS EN MEISJES
op
ZUID- EN NOORD-BEVELAND.
I.
Id verband met hetgeen hieronder
volgt, is het opschrift wel wat breed
opgezet. Onder ,/Vak-ondeiwijV kan
men toch verstaan elke opleiding voor
een bepaald doeldus ook dat wat
gegeven wordt op Landbouw- en Han
delsscholen eveneens valt hieronder de
opleiding tot ziekenverpleegster, cou
peuse, kantwerkster en dergelijken arbeid.
Echter is het niet de bedoeling om
het geheele terrein te bezien dit zou
te veel van de beschikbare ruimte
vragen. Alleen wenschen wij het een
en ander mede te deel en over het
Ambachtsonderwijs en dan meer speciaal
over de Ambachtsschool te Goes, als
mede over het hier nog vrijwel onbe
kende gebied van het vak-onderwijs
voor meisjes.
Den eersten Januari van dit jaar
was het een-en-veertig jaar geleden,
dat de Ambachtsschool geopend werd.
Het is dus wel geen jubileum-jaar
dat wacht tot 1926. Maar het is toch
reeds een tijdperk, waaruit veel ver
heugenis, maar ook veel zorgen en
moeite zouden te voorschijn geroepen
kunnen worden.
Wat al veranderingen, speciaal dan
ook vergrootingen, heeft zij ondergaan.
Begonnen in een gehuurd pakhuis met
4- leerlingen uit Goes, waarbij zich
spoedig 4- uit de buiten-gemeenten
voegden, is het geworden tot een ge
bouw met een twaalftal lokalen, waarin
nu 82 leerlingen waaronder 46
buiten Goes woonachtig onderwijs
ontvangen. Reeds een 600-tal leerlingen
waarvan ongeveer 300 uit de buiten
gemeenten bezochten de school.
Én een staat van hetgeen de gediplo
meerde leerlingen werden en verdienden,
zou een belangrijk en leerzaam overzicht
geven. Naast een reeks van flinke,
degelijke werklieden, zouden namen
genoemd worden van leeraren aan
Ambachtsscholen, opzichters bij de bur
gerlijke als bij de waterbouwkunde,
teekenaars, machinisten, zoowel in ons
land als op de groote vaart.
Dit is zeer zeker het verblijdend
gedeelte.
En het minder verblijdende is dit,
dat dit alles slechts bereikt kon worden
met bijzonder veel zorgen en dan
speciaal op finantieel gebied. Dat daar
door de school niet altijd aan de be
hoeften van het onderwijs heeft kunnen
voldoen, zal begrepen worden. Want
meer dan andere onder wijs-inrichtingen
heeft de Ambachtsschool met moeilijk
heden te kampen, die geldelijke oilers
vragen.
Drie oorzaken willen wij in het kort
onder de oogen zien, n.m. ten eerste
het toenemend aantal leerlingenten
tweede de aansluiting bij de praktijk van
het vakdus bij den vooruitga?ig op teel
nisch gebied; en ten derde het nog maar
zitiah-geregeld subsidiestelsel
Beginnen wij bij het laatste. Het
subsidiestelsel bestaat slechts daarin,
dat het Rijk 50 °/0 der kosten bijdraagt,
en dat men de overige 50 °/0 maar op
andere wijze moet zien te verkrijgen.
Hiervoor zijn dan aangewezende
Provincie, de Gemeente en de particu
lieren. Geen wet legt hen echter ver
plichtingen op, met het gevolg, dat
speciaal de buiten-gemeenten, wèl van
de school gebruik willen maken, maar
zich voorts van de groote kosten, die
dit onderwijs medebrengt, niets aan
trekken, of een subsidie geven van
enkele tientallen guldens, die als een
druppel iu den emmer zijn.
In Noord-Holland hebben dan ook
de provinciale Staten den Ambachts
scholen verlof gegeven, leerlingen uit
die gemeenten te weigeren, die niet
minstens f 40,per Teerling en per
jaar in de kosten bijdragen. (Men
bedenke bij dit cijfer, dat het bepaald
was vddr den oorlog dat bet dus voor
dezen tijd zeer zeker te laag is.)
Een dergelijke maatregel zal hier wel
niet in toepassing worden gebracht,
ofschoon bij grooten toevloed van leer
lingen, de school verplicht is die leer
lingen te weigeren, welke uit gemeenten
komen, die geeu subsidiën geven, zooals
dan ook al reeds voorgekomen is.
Bij de aanstaande behandeling der
wet op het Vak-onderwijs zal dit punt
dan ook terdege onder de oogen gezien
worden. Elke gemeente binnen zekeren
kring, moet in de kosten bijdragen, of
althans elke gemeente in dezen kring
die leerlingen op de school heeft.
Want de kosten stijgen natuurlijk.
En hiermede komen wij aan de eerste
twee genoemde punten. Immers het
aantal leerlingen neemt gestadig en vrij
regelmatig toe en zal nog grooter
worden ais straks nieuwe verkeerswegen
op ons eiland geschapen zijn. Een
grooter aantal leerlingen nu eischt meer
onderwijskrachten, meer uitgaven aan
materialen, die bij het onderwijs noodig
zijn, meer ruimte.
Wil voorts een Ambachtsschool
blijven voldoen aan den eisch een
goede opleiding te geven, dan moet zij
steeds voeling blijven houden met de
praktijkmoet zij acht geven op elke
verandering die in de techniek plaats
grijpt. Dadrbij heeft zij zich aan te
naar bet Engelsch
VAN
H. KIDER HAGGARD.
Alan voelde, dat nn de crisis ge
komen was. HIJ moest spreken iü of
nooitInderdaad Aylward xooht reeds
zyn hoed.
.Sir Robert en Mr. Haswell", begon
by eenlgszins zenuwachtig, ,lk beb
n iets mede te deelen, iets onaange
naams", en hy wachtte even.
.Doe me een genoegen, en zeg het
dan wat vlug Vernon. Ik moet me
nog kleeden voor het diner; ik ga
vanavond naar de opera, en moet
daarom vroeg dlneeren", antwoordde
Aylward op onverschilligen toon.
.Het 1» dit, Sir Robert", zei Alan
nn vlug sprekend, dat ik niet hond
van de manier waarop deze zaak be
handeld wordt, en Ik won se h mijn
aandeel er ln op te geven, en mij te
onttrekken alx compagnon, waartoe ik
het reeht heb".
,Hebt ge dat zelde Aylward, ,dat
wa» ik vergeten. Maar mtin brave
kerel denk niet, dat ik je een oogen-
blik tegen je wil zou wensohen te
binden. Vertel me echter eens, is bet
die oude Parlteln, die Jaekiou, die je
gehypnotiseerd heeft, of ii het een
vlaag van plotxellnge krankxlnnlgheid
na een aanval van influenza
.Geen van belden", zelde Alan
ernstig, want ofBchoon bescheiden in
xaken, die hij niet geheel begreep, zoo
kon hj dergel{ke brutaliteiten niet
dulden. .Het is zooal» ik xeide, niet
meer en niet minder. Ik ben het
niet eens met de manier waarop de
kapitalisatie heeft plaats gehad, en
betwSfel of er voldoende waarborg
aanweslg is, dat de onderneming
werkeiyk kan worden uitgevoerd.
Verder en h| wachtte even, .ver
der sou ik gaarne eenige inlichtingen
willen hebben, die ik mij tot nu toe
nog niet heb kannen verschaffen, in
lichtingen nameljk, over het mandaat
dat tot grondslag heeft gediend voor
de verleende concessie'.
Eén oogenbllk was het of de onver
stoorbare kalmte van Sir Robert ver
broken dreigde te worden, een rilling
veer hem door de leden, terwQl de
heer Haswell tnsichen'de tanden floot,
ditmaal op een toon van protest.
,Als ge werkeljk al besloten z|jt
uw aandselen in de maatschappij te
laten varen, dan sle lk niet in, welk
nnt het xon hebben deze quaeatles nog
te bespreken. Natuurijs zonden we
n de meest uitgebreide inlichtingen
hebben willen geven ais
.MJjn waarde Alan* onderbrak hem
Mr. Haswell, die geheel ontdaan was
over de wending die het gesprek had
genomen, ,ik bid je ln je eigen belang,
bedenkt, wat je doet. In een week
tydx kan je fortuin gemaakt xtjn.
Ben je werkelijk van plan dit alles
sluiten, opdat de leerlingen straks niet
vreemd staan tegenover hetgeen in de
fabriek of werkplaats te doen is.
Verder moet het Bestuur der school
een geopend oog hebben voor de oude
of nieuwe vakken, die bestaan of ont
staan. En nu heeft de Goesche Am
bachtsschool gedaan Wat zij kon van
daar dat naast het oorspronkelijke
timmeren, ook smeden en verven onder
de vakken, die onderwezen worden,
zijn opgenomen.
Zooals gezegd, dit werd met veel
zorgen en moeite bereikt.
Nu echter staat deze inrichting voor
uitgaven, die alle krachten voor de
beide eilanden vragen. De school is
n.m. weer te klein en voldoet voor
zooverre dit het oude gedeelte betreft
niet meer aan matig gestelde eischen
en behoeften. Speciaal voor de afdeeling
smeden is er gebrek aan ruimte.
Daarnaast moet, in het belang onzer
jongens, de bankwerkersafdeeüng flink
en behoorlijk ingericht worden Nu 78
der gediplomeerde leerlingen in dat
vak terecht komen in de groote fabrie
ken of op de machine's, blijkt het
noodig te zijn het onderwijs in deze
richting te sturen. Want sinds 1898
is er op dit gebied in onze school
weinig veranderd. En wij kunnen het
begrijpen, dat een oud leerling, die
sinds acht jaar de school verliet en
machinist is op de groote vaart, bij
zijD laatste bezoek in 1916 wel wat
verbaasd was alles nog te vinden zooals
bij het verlaten had. Hier is dan ook
een achterstand, die spoedige en af
doende verbetering eischt.
Bovendien moeten :1e ruimte en de
gelden gevonden worden, om ouder de
vakken op te nemen T electrotechniek.
Dit vak heeft, met het batikwerken,
groote toekomst. Ook voor ouze eilanden
zal de lijd niet verre meer zijn, waarop
electrisch licht- en bedrijfskracht te
verkrijgen is, een zaak van het aller
grootste belang voor den landbouw.
Zoo deze komt, moet de Ambachts
school voor de opleiding gereed zijn.
Want in dit vak komen nu reeds
bekwame handen tekort.
Overziet men dit alles, dan zal de
opleiding voor onze aanstaande werk
lieden op onze eilanden groote offers
gaan vragen, willen wij niet achteraan
komen. Maar daar, waar op ander
gebied reeds veel gedaan wordt en
wij denken b.v. aan den landbouw
daar mogen deze geen belemmeringen
zijn, om te geraken tot een zoo goed
mogelijke opleiding van den aanstaan
den werkman.
Aim. D. van die Wart.
om een gril te vergooien
.Misschien overweegt Vernon, dat
hl) in ieder geval nog zeventienhon
derd xandeelen ln de maasebapiij
voor aioh bondt, die wQ al op 18
gebracht hebben en denkt hij dat het
verstandiger is deze maar va t in
vailightid te brengen, wat in het
algemeen een zeer wj» principe is,"
viel Aylward sarcastisch in.
„Gï vergist n, Sir Robert," ant
woordde Alan, terwijl het bloed hem
naar hot gelaat steeg. .Juist de wijze,
waarop deze aandselen kunstmatig
naar boven zjjn gebracht is een der
dingen waartegen ik het meest bezwaar
maak. Ik zal voor de mijne niet meer
vragen dan hetgeen ik er voor be
taalde."
Niettegenstaande hunne ondervin
ding keken de belde andere compag
nons nn verbluft op. Zulk een dwaas
heid, of zulk een eerlijkheid was voor
hen iets ongelooflijks. 2ij begrepen,
dat daar veel achter zat. Sir Robert
herstelde zich onmfddeilflk.
.Heel goed," zeide bij, .het is niet
aan ons n uw weg voor te schrQven,
ieder moet zelf maar weten wat hQ
doet. Argumenteerea of protesteeren
zou tot niets lelden.' Hy strekte zya
arm uit es drukte op een electrlsche
bel terwtyl hU er nog aan toevoegde
.Natuurlijk zflr. we het op één pnnt
eens Vernon, namelijk, dat ge als man
van eer geen misbruik zult maken
van hetgeen ge vernomen hebt tjdens
uw werkzaamheden op dit kantoor,
noeh ln uw voordeel noch in ons
Buitenland.
De strijd in en buiten Europa.
Er ziju weinig nieuwe gebeurtenis
sen, die thans d<. aandacht vragen.
Slechts op het Wostelflk oorlogster-
rein ls eenige actie en de stryd nog
niet weer geheel in een loopgraven
oorlog gekristalliseerd. Over het alge
meen maken de Dnltschers zich
tegenover de offensieve beweging der
Engeischen aau de Ancre piet druk.
Volgens het Engelscbe blad de New
Stateiman, zonden de Dnltschers thans
willen profiteeren van eeu verschil in
weersgesteldheid od het Westelijk en
het Oosteiyk oorlogsterreiD, dat een
algemeen offensief der geallieerden op
het oogenbllk nog onmogelijk zou
maken.
Vóór dit algemeen offensief kan
beginnen, zonden de Dnltschers reeds
in het Westen hnn slag willen slaan.
Zjj zonden zich dan op een frontdeel
zoo dicht mogelijk b{| de Fransche
hoofdstad op de Franschen willen
werpen en daarom aan de Ancre,
tegenover het Brltsche offensief thans
hnn krachten sparen en zelfs vrijwillig
wat terrein prjsgeven.
Of deze beschouwing jnist is zal de
t$d moeten leeren. Zjj bernst zeer zeker
op aanDemeiyken grondslag.
Nog steeds winnen de Engelachen
aan de Ancre zonder moeite ecnig
terrein. stuiten daarbij slechtB op
zwakke Duitsche afdeelingen, die wel
hnn best doen de opdringende troepen
zoo hinderijk mogelijk te zijn, doch
xich ten slotte bepalen tot het ver
hinderen van een botsing tnsschen
de aanvallers en de achterwaarts
gelegen Duitsche legermachten. De
onneembare stellingen waarin de
Duuschors zich zouden terngtrekken,
schynen das nog altfld niet gereed
gekomen ot bereikt te zya.
De geallieerden doen op het oogen
bllk al bnn best, China over te halen
zich by hen aan te elniten.
Dit heeft het dubbele voordeel, dat
de ry van Dulttchland's vijanden aan
de eene zjde wordt vergroot en aan
de andere xjde China een bondgenoot
van Japan wordt, waardoor deze laat
ste mogendheid er van weerhouden
zou kunnen worden, China si te veel
te plakken ln den tjd dat Engeland
en Rusland geen gelegenheid hebben,
zich daarmede te bemoeien.
Of Japan de pogingen om Chloa als
bondgenoot te krygan dan ook wel
van harte zal ondersteunen, li zeer
onwaarschijnlijk.
De geallieerden hebben thans China
een uitstel tot na den oorlog van het
betalen van schadeloosstelling voor
den Boxeropstand toegestaan en tevens
herziening van de tariefrechten tot
5 pCt beloofd.
Naar een Renter-telegram meldt,
zonden alle leidende personen ln China
voor het afbreken der betrekkingen
nadeel zoowel persoonlijk als finan
cieel."
.Natuurlijk ls dat zoo," antwoordde
Vcrnon. ,Myn lippen xlju verzegeld
lenzfl lk zelf aangevallen wordt, en
het voor ml noodzakelijk is my te
verdedigen."
,Dst zal nimmer voorkomen hoe
zou dat kunnen?" zeide Sir Robert
met een beleefde buiging.
De deur ging open, en de eerste
klerk Jeffreys verscheen.
.Mr. Jeffreys," zelde Sir Robert,
wilt ge even da acte van compagnon
schap tnsschen majoor Vernon en ons
opzoeken en hier brengen. Een oogen
bllk. Wees zoo goed ook nog de
aandselen van majoor Vernon ovor
te schryven op Mr. Haswell en mfi
elk voor de helft, en vul een ebèque
ln voor het bedrag. Sla majoor Ver-
nona naam door, overal waar deze
voorkomt in de drukproef van het
prospectus en ja nog Iets, tele
foneer naar Specton graaf Specton
bedoel ik en zeg, dat lk ten slotte
toch nog kans gosten heb, het zóó in
te richten, dat h(j een plaats kan in
nemen ln de directie der maatschappU,
en ook eenige aandeelen krijgen, en
dat, als hy zfln goedkeuring seint zyn
naam op het prospectus zal worden
gebracht. Je vindt het toch goed
Haswell? Ja, ja dan heb lk
niets meer geloof ik, Jeffreys, alleen
maak wat ving voort, want ik verlang
er naar weg te komen."
Jeffreys, de onbevlekte on onge
voelige, boog en vertrok na eerst een
met Dnitsehland zyn, doch moeten er
nog eenige technische moeliykheden
overwonnen worden voor de president
zyn steun geeft.
Of China voor Dnitsehland een ge-
vaarlgke vjjanö is, mag twytelachtig
genoemd worden.
Slechts de Duitsche koopvaardijsche
pen, in Chineesche havens gelegen,
zouden verbeurd verklaard knnnen
worden, wat bj het steeds stijgend
gebrek aan scheepsruimte voor de
geallieerden ongetwyfeld van groot
voordeel zon zyn.
Dat China zich daadwerkelijk in den
strijd zal mengen, ls niet te ver
wachten.
Of zonden de geallieerden, by de
schaars ihte aan meniohenmaterlaal,
hun soldaten voor de loopgraven uit
den onnitpntteljken voorraad van
China's bevolking willen halen
Binnenland.
De Princess Melita.
Men meldt .-
De .Princess Melita* heeft zfin snel-
vnnrkanon en ammnnitie ln zee over
boord geworpen en heeft verlof ge
kregen naar Rotterdam op te stoomen.
Het stoomschip ls Woensdagmorgen
om 10 uur Maassluis gepasseerd en
krygt ligging in de Maas b(j de Hey-
plaat. Het schip werd reeds 14 dagen
geleden verwacht om zaad te laden.
Maar of het nu nog beladen wordt,
li niet bekend.
De Jaarbeurt.
Het succes van de jaarbenrs li zoo
groot gebleken, dat het bestnur Woens
dagmiddag beeft besloten, het vol
gende jaar opnieuw te Utrecht oen
Jaarsbenrs te honden. Met de voor
bereiding wordt onmlddeliyk na afloop
van deze jaarbenrs begonnen.
Naar wy vernamen, werd tegen
hedenmiddag het bezoek van de
Koningin verwacht.
Petroleum.
Het Haagsche Corr. bureau meldt,
dat de groote petroleum-importeurs,
met het oog op de belangrijke ver
traging der Bcheepstran sporten en de
daardoor ontstane onzekerheid met
den aanvoer vsn petrolenm, besloten
hebben voorloopig hun afleveringen
te beperken tot 75 pCt van de in de
overeenkomstige periode van 1916 van
hen betrokken petrolenm.
De uitvoerende commissie van de
N. O. T. deelt mede, dat haar onder
handelingen met de Brltsehe regeering
tot het resultxat hebben geleid, dat
de atoomsehepen .New York", ,La
Campine", en het motorschip .Gallla",
in ballast via Halifax naar Noord
Amerlkaansche havens ten Noorden
van ka: p Hatteras karnen varen, om
volle ladingen gasohe en petrolenm
in te nemen.
vluggen blik op Vernon geslagen te
hebben.
Er volgde een benauwend wachten.
De teerling was geworpen, de zaak
was beslist en wat hadden de belang,
hebbenden nn nog anders te doen
dan te wachten tot de stnkken ter
teekenitig gereed waren. Mr. Champer-
Haswell merkte op, dat bet heel kond
weer was voor April en Alan stemde
dit toe, terwyi Sir Robert xyn hoed
opnam en dexe met xyn mouw glad
streek. Toen mompelde Mr. üaxwell
in wanhoop want in kleinigheden
was hQ vriendelijk op xyn manier en
vond scènei en onaangenaamheden
vervelend dat h? Alan hoopte te
zien op .The Court" in Hertfordshire
van Zaterdag tot Maandag.
.Dat was de afspraak," zei Alan
eenvoudig, .rnaar na hetgeen er voor
gevallen is, wilt n er waarsohjnijk
wel van af zjn."
.0, in 't geheel niet, ln T geheel
niet!' zelde Mr. Haswell. .Zondag is
een rnstdag en laten we afspreken
niet over zaken te praten trouwens
ais we dit wel deden, zou de een den
ander misschien nog kannen over
tuigen. Sir Robert komt ook en ik
ben er zeker van dat je nichtje
Barbara zeer teleurgesteld zon zyn
indien ge niet verscheen, want van
deze handeliquaestie begrflpt zy niets,
dat ls latyn voor haar."
(Wordt vervolud).
