N°. 28 1917
Dinsdag 6 Maart,
1044e jaargang.
DE GELE AFGOD
De Gasprijzen
(iOESCHE
COURANT.
Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goeiche Courant". Directeur g. W. van Barnbvbld.
Uitgave deser Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgeionderd op feestdagen.
Pr|§ per kwartaal, In Gons f 1,buiten Goes, franco f 1,25.
Afxonderltyka noramers 5 cent.
oronding vas advertentldn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóói 13 uren.
De prfli der gewone advertentiSn is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 at
Bf directe opgaaf van driemaal plaatsing derxelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelfk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend'
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— btreksnd
8ew|inummers I «ent.
eii behoeft zich, om de 50% van 1916
te halen, dan in zijn licht niet in het
minst te bekrimpen.
A. die slechts op licht- of kookgas
bezuinigen kan, verkeert dus in veel
ongunstiger conditie dan B. en moet
bovendien nog 1% maal zooveel voor
dezelfde hoeveelheid gas betalen dan
deze.
De onbillijkheid van de verordening
berust op het als maatstaf nemen van
het gasverbruik in 1916.
Waar de gascommissie in haar schrij
ven dd. 27 Febr. aan B. en W. erkent,
dat door de vaststelling der verordening
op 8 Februari een onbillijkheid begaan
is „omdat de gasverbruikers toeslag
zullen moeten betalen over het verbruik
in den tijd, dat de maatregelen nog
niet bekend waren", daar willen wij,
hetzelfde beginsel volgende, er op wij
zen, dat thans door deze geheele ver
ordening eveneens een onbillijkheid
begaan wordt „omdat de gasverbruikers
toeslag zullen moeten betalen naar de
maatstaf van hun gebruik in 1916
toen de thans genomen maatregelen
zelfs niet voorzien konden worden."
Wie op zijn gas niet bezuinigen
kan, is de dupe van zijn argeloos
gebruik in 1916, of hangt geheel af
van het willekeurig gasverbruik van
den in einde 1916 vertrokken vorigen
bewoner van zijn huurwoning.
Hij kan ook de dupe van de ge
meentelijke reclame zijn.
Dank zij den volijverigen gasdirecteur
is in onze gemeente in de goede jaren
een groote reclame, niet bet minst door
den lagen gasprijs, voor het gasverbruik
op elk gebied gemaakt.
Wie daardoor in ziju keuken een
gaskachel liet plaatsen, ziet thans bij de
gasprijsberekening geen onderscheid ge
maakt tusschen kook- en lichtgas. Wil
hij niet hooger komen dan 50 van
het gebruik in 1916, en kan hij op zijn
licht niet meer bezuinigen, dan is hij
gedwongen zijn gaskachel buiten ge
bruik te stellen en zich een andere
kookinrichting aan te schaffen, wat met
de schaarschte aan steenkolen en petro
leum groote bezwaren met zich brengt.
Hij wordt dus thans door de gemeente
gestraft voor zijn ingaan op de indirect
uit de gemeentekas gesteunde reclame
voor grooter gasverbruik.
Resumeerende komen we tot de vol
gende conclusies.
Ie. De nieuwe gasverordening wordt
door de door B. en W. voorgestelde
wijzigingen slechts gedeeltelijk ver
beterd.
2e. Zij is onbillijk daar zij op den
grondslag van het gasverbruik in 1916
berust, toen van de thans genomen
maatregelen nog niets bekend kon zijn.
3e. Zij maakt geen onderscheid tus-
schen het gebruik van gas voor ver-
lichtingV en voor verwarmingsdoelein
den (keukti-gaskachels).
4e. Zij geeft in art. 5 een zeer on
billijke en onnoodige bepaling door een
onbeperkt gasverbruik a 19% ct. per
M8. boven de 30 M8. toe te staan.
5e. Zij heeft een te groote sproug
voor een M8. beneden en boven het
gebruik iu 1916 (van 39 ct. op f 1,06%
waardoor bij, die door toevallige om
standigheden meer gas moet gebruiken
dan in 1916 (b.v. verlichting of ver
warming van ziekenkamers), door de
heffing van f 1,06s per Ms. buitenge
woon zwaar wordt getroffen.
Deze verordening dient te worden
ingetrokken, de grondslag van bet ge
bruik in 1916 moet verdwijnen en ver
vangen worden door een billijker rege
ling, waarin voor een bepaald aantal
M3. het oude bedrag wordt geheven en
daarboven met geleidelijke sprongen
een hooger bedrag voor bet meer
dere gebruik van iedere 10 M8.
Wie weinig gas verbruikt betaalt dan
Weinig, wie veel gebruikt betaalt naar
verhouding meer maar zal dit kunnen
doen omdat een stijgend gasverbruik
voor particulieren op een stijgenden
welstand wijst.
Daarbij dient er evenwel rekening
mee gehouden te worden of uitsluitend
lichtgas dan ook kook-gas betrokken
wordt.
Voor industrieën, waar een betrekke
lijk groot gasverbruik een noodzakelijk
kwaad kan zijn, ware dan een aparte
regeling te treffen.
Eerst zoodoende komt men tot een
verordening, die niet de eene ingezetene,
buiten zijn schuld, een drukkende ge
meentelijke belasting op de schouders
legt, terwijl zijn buurman door toeval
lige omstandigheden vrij uitgaat.
Buitenland.
De strijd in en buiten Europa.
Ds wegen der diplomatie xlin won
derlik.
Het werelddrama, dat zich voor
onze oogen afspeelt, heeft een diepere
beteekenls dan wj als argelooze toe
schouwers kunnen omvattenachter
de schermen wordt steeds weer voor
bereid en in scène gezet, wat zich
eerst veel later op het tooneel der
logische gevolgen voor onze verwon
derde blikken zal afspelen.
Wie onzer weet welke geheime be
sprekingen tnsschen Engeland, Frank
rijk, Busland, Japan en vele andere
mogendheden gehouden zijn, welke
overeenkomsten werden gesloten om
in tijden van gevaar te kannen samen
werken ter bereiking van gemeen
schappelijke doeleinden.
Wie kan nagaan welke besprekin
gen nog heden door de regeeringen
der oorlogvoerende mogendheden met
andere worden gehonden, hoe een
steeds weer veranderende stand van
het krijgsbedrijf tot steeds weer nieuwe
regelingen en afspraken leidt.
De geheime diplomatieke stokken,
In ons No. van 13 Februari heb
ben wij een kleine beschouwing gege
ven o er de nieuwe gasprijzen voor
onze gemeente, zooals deze bij Raads
besluit van 8 Februari j.l. werden
goedgekeurd.
Wij stelden destijds reeds in het
licht, hoe de Raad een o i. eigenaar
dige regeling had getroffen, die in
de practijk tot groote onbillijkheden
zou aanleiding geven.
Nu dient allereerst gezegd, dat de
Raadsleden geen gelegenheid hebben
gehad, deze verordening, toen zij door
Burg. en Weth. werd voorgesteld, aan
een nauwkeurig onderzoek te onder
werpen.
Vrij onverwachts, bij de rondvraag,
bracht de voorzitter ze ter tafel en
daar de directeur der gemeente-gas
fabriek, in verband met de bekende
ministeriëele circulaire op den grootst
mogelijktn spoed aaudrong, werd zij
na ampele voorlezing, zonder veel
discussie niet algemeene stemmen goed
gekeurd, ja werd daaraan zelfs een
terugwerkende kracht tot 1 Februari
gegeven.
Het wil ons voorkomen, dat, wan
neer deze aangelegenheid niet als
spoed-ontwerp ter tafel gebracht was,
de critiek van verschillende zijden op
de door B. en W. vnorgeslelde maat
regelen zich niet tot een korte op
merking zou bepaald hebben.
Want deze verordening is, wij her
halen het nogmaals, in hooge mate
onbillijk.
Eu daarom verwondert het ons niet
wanneer B. en W., op advies van de
gascommissie, thans reeds een wijziging
voorstellen. Een wijziging evenwel,
die wel enkele der meest iu 't oog
springende onbillijkheden wegneemt,
maar tevens beslist onvoldoende moet
genoemd worden, aangezien zij het
verderfelijke beginsel, waarop deze
velordening berust, onaangetast laat.
B. en W. stellen thans den Raad voor,
de toeslagen over de maand Februari
slechts voor s/i in rekening te brengen.
De onbillijkheid waarop wij vroeger
wezen, dat de ingezetenen reeds een
zwaren toeslag zouden moeten betalen
voor de acht eerste dagen van FVbruari,
waarop hen van de nieuwe maatregelen
nog niets bekend was een onbillijk
heid, die door geen beroep op admini
stratieve moeilijkheden mocht wegge-
praat worden is daarmede opgeheven.
Een tweede fout wordt thans tevens
hersteld. In art. 5 der nieuwe regeling,
dat n.b. was opgemaakt ter tegemoet
koming van de kleine verbruikers, was
tot nu toe juist deze categorie een
zwaardere toeslag-belasting opgelegd dan
aan de grootere verbruikers.
Werd deze laatsteu toch volgens
FEÜIt.LETOM
naar het Engelach
van
H. RIDER HAGGARD.
HO was zich wel bewast, dat hij
op een keerpunt stond van zijn leven.
Of hij moest de waarschuwingen van
den heer Jackson, die versterkt wer
den door menige heimelijke angsten
en gevoelens, In den wind slaan en
slechts zeggen, dat hO niet geslaagd
was, óf hO hij moest de koe bij de
hoorns vatten, en het contract ver
breken. Voor dit laatste waB een
flinke dosis zedeljke moed noodig,
want het bracht zijn totale llnancleele
ruïne mede, terwijl als hO het eerste
deed, hO waarschOnlOk binnen veer
tien dagen een rijk man zoa zijn.
Wat Jackson en nog eenige anderen
ook mochten zeggen en af wilden
breken, hfl was er zeker van, dat de
Sahara-onderneming zoa slagen, want
binnen enkele dagen zonden eenige
steunpilaren van de bears er han
naam aan geven bovendien wa» op
de niet uitgegeven aandeelen al een
aanmerkelOk hoog bod gedaan en
behalve nog de aandeelen, die hem
waren toegewezen, zoa men hem als
compagnon nog honderd duizend pond
art. 1, de eerste verbruikte 30 M8.
voor 6 '/b ct. per M3. berekend, de
kleine verbruikers dat ziju toch zij,
die iu de overeenkomstige maand van
bet vorige jaar 30 M8. of minder ge
bruikten moesten over de hoeveelheid
in het vorige jaar afgenomen den nor
malen prijs en boven dit verbruik eene
verhooging van 13 ct. per M*. betalen.
Gebruikten zij het vorige jaar dus
door bijzondere omstandigheden heel
weinig, b.v. 15 M8. dan moesten zij
thans in tegenstelling met cle groote
verbruikers reeds van 1530 M8.
een toeslag van 13 ct. per M3. betalen.
Die onbillijkheid hebben B. en W.
blijkbaar ingezien. Door de woorden
,,over de hoeveelheid in het vorige jaar
afgenomen" te vervangen door „tot en
met 30 M8." is deze fout althans
hersteld.
Meerdere wijzigingen worden thans
niet voorgesteld en daardoor dreigt deze
verordening, wanneer althans de Raad
in de vergadering van morgen daar
tegen geen protest aanteekeut, besten
digd te worden.
De groote fout in deze verordening
en in vele soortgelijke verordeningen
de eene gemeente schijnt ze met een
kleine wijziging van de andere te hebben
overgenomen is dat zij op een be
ginsel berust, dat noodwendig tot onbil
lijkheden moet leiden, ninl. het gas
verbruik iu 1916.
Daarbij heeft, zooals wij reeds vroe
ger aantoonden, de gemeente Goes nog
een nieuwe onbillijkheid geschapen
door te bepalen, dat de klein-verbrui-
kers, in art. 5 genoemd, een onbeperkte
hoeveelheid gas tegen een verhooging
van slechts 13 ct. per M3. boven de
30 M3. mogen gebruiken.
Waar B. en W. niet voorstellen, ook
dit te wijzigen, kunnen we niet beter
doen dan eens enkele gevallen na te
gaan, welke zich kunnen blijven voor
doen wanneer in de verordening niet
meer wordt gewijzigd dan B. en W.
thans noodzakelijk achten.
De fouten, die deze veror,' -ing
aankleven, spreken daaruit voor zien
zelve.
Ie geval A. gebruikte in Maart
19)6 30 M8., B. gebruikte 31 M8.
Hier geldt het dus twee kleine ver
bruikers, die in 1916, dus iu den tijd,
dat nog niet bekend was, dat iu 1917
met dit gasverbruik zou rekening ge
houden worden, op een M3. meer of
minder niet gezien hebben.
B., ^d[ie slechts één M3. meer ge
bruikte, wordt daarvoor thans wel zeer
zwaar gestraft.
Stel dat beiden thans 35 M3. ge
bruiken, dat betaalt A. 30 X 6 et.
5 X 19ct. f2,9272 en B.
voor dezelfde hoeveelheid 30 X 0i/j c*"
1 X 39 ct. (75%—100%)
4. X f ii06 Va (boven 100%) f 6,60.
De gasbelasting, welke den klein-
mootenuUkeereD.met andere woorden,
hij die looveel redenen had om geld
te wenschen. zon rijk zijn Waarom
zon hij na zóó hard gewerkt te heb
ben en zooveel te hebben ondervonden,
waardoor bij zich vernederd, zelfs
ontaard voelde, niet eerst op zpo be-
loonlng wachten, en eerst daarna zich
alt de zaak terugtrekken?
Hjj herinnerde zlcb, dat hij dit doen
kon, daar zijn overeenkomst als com
pagnon (waarschijnlijk door noncha
lance van Aylward, die zulke zaken
door zjjn advocaat liet behandelen)
hem tot nietB bond. Het contract kon
elk moment worden verbroken. Op
deze vraag was slechts één antwoord
mogelQk dat van zijn geweten.
Wanneer hij eenmaal er van over
tuigd was, dat de zaken niet zntver
waren, zoa het oneerlek zfln in de
winsten te deelen. En hij was er van
overtuigd. De argumenten van den
heer Jackson en diens verpletterend
document hadden veel licht geworpen
op dingen, die hij wel duister gevon
den, maar niet begrepen had. HJ wa»
de compagnon van, laten we 't maar
léggen, avonturiers, en het geld, dat
h(j zoa ontvangen, zoa gestolen z{jn
ait do bearzen van lieden, die hen
onvoorwaardelijk hadden vertrouwd.
H8, Alan Vernon, die nooit willens
en wetens een onwaarheid gezegd
had, die nimmer een halven cent
genomen had van hetgeen hem niet
toekwam, hij 10a na voor zijn eigen
verbruiker B. wordt opgelegd, is ruim
tweemaal zoo groot als die van zijn
buurman A.
2e geval Twee grootere verbruikers,
C. en D. hadden in 1916 ongeveer
evenveel gas noodig. C. had geen tijd
om op reis -te gaan, D. ging in
Augustus drie wekei' met vacantie.
Niet alleen, dat C. in 1916 thuis
mocht blijven, hij moetin 1917 boven
dien daarvoor nog een extra zware
belasting betalen.
C. toch gebruikte in Augustus 1916,
evenals in andere maanden, 80 M3., D.,
die slechts enkele dagen thuis was,
25 M8. Gebruiken tliaus in Augustus
1917 beiden weer 80 M8., dan betaalt
C. daarvoor 40 X 6 '/a ct. 20 X
19'/s ct. 20 X 39 ct-= f 14,30
en D., die profiteert van het voordeel,
dat art. 5 boven de 30 M3. voor
klein verbruikers geeft 30 X 01/" ct.
-f- 50 X I9'/» ct. f 11,70.
Niet alleen dat D. thans voor dezelfde
hoeveelheid gas veel minder betaalt,
hij kan zelfs dóór gebruiken
u 191/» ct. per M3., terwijl C. voor
iedere Ms. meer niet minder danf 1 061/s
berekend wordt. Bij een door toeval
lige omstandigheden meerder gebruik
dan 80 M3. in Augustus 1917 zal dus
het prijsverschil nog met f l,061/a
f0,1972 f 0,87 per M3. in het
nadeel van C. stijgen.
In beide boven beschreven gevallen
hebben wij de verschillende belasting
druk op ongeveer gelijksoortige ver
bruikers aangetoond.
De onbillijkheid komt in beide ge
vallen voort uit de laatste alinea van
art. 5, waarin bepaald wordt, dat, wie
in de overeenkomstige maand van 1916,
dertig M3. of minder gebruikte, thans
voor iedere M'. bovenl die 30 M8. tot
een onbepaalde grens slechts een toeslag
van 13 ct. per M8. betaalt. Dat dit
aantal te gebruiken M3. met een toeslag
van 13 ct. bepenkt diende te worden,
behoeft na het bovenstaande geen
betoog.
Er is in deze verordening nog een
onbillijkheid, die door het volgende
geval in het oog zal springen.
A. verbruikte in Maart 1916 60 M8.
en B. 100 M3. In Maart 1917 was
bet verbruik respectievelijk 38 M8. en
48 M8. Dan betaalt A. thans voor
zijn 38 M3. 30 X 61/» ct. 8 X
19 */s ct. f3,51 en B. voor 18 M3.
dus 10 M3. meer 48 X 01/a °t.
(beneden 50 °/0) f3,12. Hij betaalt
dus minder geld dan A. voor meer gas.
(^Gebruikten beiden in Maart 1917
40 M3., dan betaalt A 30 X ®7S °t.
10 X 19'/» ct. f 3.90 en B.
40 X 01'j ct. f 2.60.
Hier springt onmiddellijk het voor
deel in het oog, dat groote verbruikers
in 1916 thans boven anderen hebben.
B. met zijn groot verbruik, schakelt
thans zijn badkachel en gashaard uit
geweten staan als een leugenaar en
een dief. Dat was iets ongehoords.
Daar móest een eind aan komen, wat
het ook kosten mocht. Wanneer het
zi)n lot was een bedelaar te zjn.dan
ten minste een eerlfjke bedelaar 1
Met fltnken tred en opgeheven hoofd
liep hQ regelrecht, zonder kloppen de
kamer van Sir Robert binnen. Naast
dezen gezeten, vond h(j den heer
Champeri-Haswell die door een lonpe
met groote aandacht een of ander
doenment bestudeerde, maar het op
zijn verschCnen haastig opvouwde,
en in een lade wegborg. Het leek
Alan of het doenment van een onge-
wonen vorm was, en zoover hl) het
nog zien kon, de letterteekens eigen
aardig gevormd waren.
De heer Haswell, een gezet, joviaal
uitziend, klein gebouwd man met
blozend gelaat en witte haren, itond
dadeljk op om hem te begroeten.
,Zoo Alan, hoe maak je 't?' vroeg
hg op vroolljken toon, en hem, wegens
de familie-relatie bj den voornaam
aansprekend. .Ik ben jaist op dit
moment alt Parijs teruggekeerd, en
je znlt het zeker wel aangenaam'vln-
den om te vernemen, dat men ons
daar flink zal ondersteunen; het
Gouvernement heeft (dit natanrlQk
onder de roos) het schema goedge
keurd. Zooals je weet hebben de
Framchen bezittingen langs de kast,
en zij vinden zoo'n gelegenheid niet
onaardig om han hand eens wat
verder alt te strekken. Onze gelde
lijke moeielQkheden zjjn opgelost, want
ruim een derde is te Farji belegd, en
ik denk dat we aan kleine speculanten
en Inleggers ook nog aardig wat
binnenkrijgen. Wij zullen 3.000.000
aan Sahara aandeelen in het zonnige
Frankrijk plaatsen, mijn brave, en het
mistige Engeland heeft de rest onder
teekend. Het zal de best geslaagde
financieels onderneming zijn, die sinds
jaren is op tonw gezet. Wat zeg je
er van En ln z|n vervoering zette
de kleine man een hooge borst op, en
maakte een gelald door z$n lippen
als van den wind, die door de tele
foondraden speelt.
,Ik weet het niet, Mr. Haswell. Ik
zoa liever die vraag beantwoorden
over twaalf jaar (als we dan nog leven)
of nog later, indien het gebleken 1b,
of de msatsohappij ook practised een
■acces li of niet.'
Weer maakte de heer Haswell het
gelald van wind door telefoondraden,
maar er was na een scherper toon
lnde zachtheid er in was verdwenen,
't was of de lacht ineens vervald was
met vorst.
,Een practised snccessprak h|j
hem na. „Dat is nauwelijks onze zaak,
wel? Promotors bemoeien zich niet
met lange vooruitzichten, Alan. Dat
is goed voor het pabliek, dat zijn geld
komt beleggen, voor speoaleerende
dominees en oade jongejuffrouwen,
die van een beozeling honden. Maar
wat bedoel je er eigenlijk mee? JQ
zelf hebt het plan gemaakt, en je
zeide altijd, dat de voordeelen groot
zonden zijn*.
„Ja, Mr. Haswell, wanneer het op
kleinere schaal ging, en wanneer we
er zeker van waren, dat de Porte ons
zijn medewerking verleende'.
Mr. Haswell keek hem zeer onder
zoekend aan, en Sir Robert, die aan
dachtig geluisterd had, zeide met zijn
konde stem:
„Ik dacht, dat deze quaestles al
lang in het reine gebracht waren, en
om je de waarheid te zeggen, bon ik
er ben van, vooral daar het na te
laat is er iet» aan te veranderen. En
hoe ben je bij Jackson geslaagd,
Vernon
„Ik ben ln het geheel niet geslaagd.
Sir Robert. HJ wil de stakken voor
niets ter wereld plaatsen, en zal zleh
Integendeel met hand en tand tegen
de zaak verzetten."
„Dan zal h(j zien, dat hy het tegen
ons aflegt, als de artikels morgen in
de andere bladen verschijnen. Het is
nataarl(jk wel vervelend, maar we
zijn sterk genoeg om hem te weer
staan. In Frankrjk leest men de Jadge
niet, en in Constantlnopel heeft er
nog niemand van gehoord. We hebben
dus niets te vreezen zoo lang we
aaneengesloten blijven', voegde hij er
beteekenisvol by.
(Wordt vervolgd).
