N°. 25 1917 104de jaargang. DE GELE AFGOD Zes schepen getorpedeerd FEUILLETON Uitgave deter Courant geschiedt Maandag-, Woansd&g- en 1rljdaga»ond uitgoxonderd op feestdagen. Pr|« per kwartaal, In Goat 1,bulten Goes, franco jr 1,25. Afaonderlijie nommert 5 oem, -leendlng ran advertentlSn op Maendag, woen«du en VRIJDAG vóór 19 ure». mmm. De pr(ji der goa/one advertentiëü ia van 1-5 rogols5C et., elke regel meer lOet directe opgaaf van driemaal plaatsing deraelfde advertentie word» de pr(l» «lechtt tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking bobbende dsnkh-tuigingen worden van 110 regel» 1/1, *sr«.»-i n<t 8ew|anuan»ri S «se». Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. VennootBohap „Goesebe Courant". Directeur G. W. van Baenevbld. Onder jBinnenland in dit nummer vindt men een uitvoerig bericht van het door een Duitsche duikboot tor- pedeeren van zes Nederlandsche stoomschepen. Het moge waar zijn, zooais het Duitsche gezantschap en een officieel Wolffi-bericht uit Berlijn zich haastten te melden, dat deze schepen op 22 Februari slechts betrekkelijke veiligheid bij uitvaren was toegezegd, dit alles neemt niet weg, dat het in den grond boren dezer neutrale schepen, waarvan de kostbare ladingen voor Nederland van zeer groote waarde zijn, niet alleen een uit volkenrechtelijk oogpunt vol komen onwettige daad is, doch boven dien van absolute onverschilligheid tegenover de gevoelens van onze regee- ring en ons volk getuigt. Fr is van Duitsche zijde in den laatsten tijd zoo menigmaal den nadruk op gelegd, dat men zich uit goede nabuurschap beijverde, onze belangen bij alle te nemen oorlogsmaatregelen zoo krachtig mogelijk te ontzien. Welnu, hier had men thans het bewijs kunnen leveren, dat deze be weringen geen nietsbeteekenende phra- sen zijn. Hier gold het, terwille van een be- vrienden staat, een kleine concessie te doen, toe te staan, dat liet graan, dat ons volk zoo dringend noodig heeft ongehinderd uit een Engelsche haven waarin men toch wist dat onze schepen zich niet vrijwillig ophielden naar Nederland zou kunnen overgebracht worden. Daar reeds vroeger, doch te laat om er van te kunnen profiteeren, deze Nederlandsche schepen een veilige over tocht, was gewaarborgd, mag worden aaugeuomen, dat de duikbootcommau- danten van uitzonderingsmaatregelen voor deze vaartuigen wanneer zij althans ernstig gemeend waren op de hoogte zijn geweest. Desniettegenstaande torpedeert de eerste de beste Duitsche zeeofficier onze graanschepen bij eerste ontmoeting, zonder zich er van te vergewissen of het gelijktijdig uitvaren van deze vaar tuigen ook thans op een geruststellende verklaring van ziju regeering heeft kunnen berusten. Al had het bericht, dat deze schepen een betrekkelijk veilige uitvaart was toegevoegd hem niet bereikt, het feit, dat het hier ongewapende Nederland sche schepen gold, waarvan bekend was, dat zij slechtfe op een vei klaring van Duitsche zijde wachtten om ongehinderd te kunnen vertrekken, maakt torpe deering zonder onderzoek tot een op zettelijk onvriendschappelijke daad, die men blijkbaar meent zich tegenover het kleine Nederland vrijelijk te kunnen veroorloven. Natuurlijk zal minister Loudon weer protesteeren, doch daarmede hebben de 3 naar het Engelsch VAN H. RIDER HAGGARD DOOR Mevr. STORM VAN LEEUWEN— Klere de Reds. reederijen hun kostbare schepen en het Nederlandsche volk de zoo dringeud noodige voedingsstoffen niet terug. Tenzij de Duitsche regeering tcout, dat het behoud der vriendschappelijke betrekkingen haar een offer in schepen waard is, gelijkstaand aan de thans vernielde Nedetlandsche tonnen maat. Maar dan nog blijft het verlies van onze kostbare lading en van het ver- trouweu, dat wij tot nu toe aan de betuigingen van Duitsche vriendschap meenden te mogen hechten. buitenland En flauw glimlachje verscheen op Sir Roberts gelaat „Werkeiyk, wil hfl dat niet vroeg hy. ,Ik bewonder x(jn bescheidenheid. Als Ik In zijn plaats geweest wat, had ik meer gevraagd, want de styi Is werkeiyk wel wat opgeschroefd. Wel, we zullen er niet meer over praten, geef den kerel wat hy vraagt. Maar Jeffreys, je kwam mU toch xekerniet storen alleen, voor deze nletighoid .Neen zeker niet, Sir Robert Er is iets belangrykers. De Dally Judge weigert niet alleen, welk artikel ook, te plaatsen, maar zelfs onze adver- tentiBn, en verklaart dat het van plan lt onzen prospectus scherp ,te ori'l- ■eeren. „Zoo!" zeld 'e chef naeenoogen- blik gedacht sbbeu, „dat is een De strijd in en bniten Europa. De gebeurteuisien beginnen lang zamerhand te bewijzen, dat wy gord gezien bobben toon wy betoogden, dat Duitscbland» machtigste wapen tegenover zijn voornaamsten vijand de duikboot s Het mogo waar zyn, dat van dit wapen tegenover neutrale stalen een orgeiyk mlsbrntfc wordt gemaakt, ontkerd kan niet worden, dat het ook daardoor teconover don vjard steeds meer doeltreffend blijkt. Eq dit ligt voor de hand wanneer men bedankt, dat Engeland een eilan denrijk is, dat voor den toovoer van voedingsmiddelen en grondstoffen geheel op de scheepvaart Is aange wezen. Die scheepvaart ook in tjd van ooglog inttct te laten heeft da aan bouw van de grootste oorlogsvloot ter wereld beoogd. Maar te weinig ls daarby rekening gehouden met ds duikboot, het ver- tohrikkaiyke nieuwe wapsn, dat op het gebied van verwoeiten en ver nietigen van vijandelijk eigendom en measohenlovens en dat beoogt ia den oorlog iedere strQdmacht zyn gelflke nog niet beeft gevonden. Do Engelsche vloot ls do sterkste ter wereld en altijd in staat geweest, de handelsvaartuigen afdoende tegen lederen aanval van huiten te bescher men Maar zy vermag niet de vijandelijke duikbooten van de zeeën te weren, de niets ontziende torpsdolanceerders, die. ongezien en ongehinderd, iedere blokkade verbreken en den v§and aantasten zonder dat hem tyd en gelegenheid tot tegenweer wordt go- laten. Het ia DnltschUnd In dit stadium van don krjg mot het gebruik van dit wapen bittere ernst. De waarschuwing aan de neutralen gegeven, was geenszins in te zwarte kleuren geschilderd Onze eigen reeds- rijen hebben het dezer dagen moeten ondervinden, dat de oude rechten ter zee hebben afgedaan en er slechts één onverdedigbaar recht is overgo- gebleven dat van den sterkste. In dit stadium van den kryg gaat het voor Dullschland er op of er onder en daarvoor hebben blijkbaar alle overwegingen van monschlievenden aard moeten wyken. Het ia gebleken, dat Engeland slechts in zyn scheepvaart la te treffen, welnu, de Duitsche duikbootcommandanten zullen er voor zorg dragen, dat z"óoveel ernstige zaak, want mfet vertrouwt op da Judge, zelfs al heeft deze 't by het verkeeidi eind. Biedt hen dus de advertentie voor de drie dubbele som aan". .Dat is reeds gedaan, sir, maar ze blijven weigeren". Sir Robert liep naar dien hoek van de kamer, waar het gele voorwerp gehurkt zat op zyu voetstuk, en be- schouwde het een wyie, zooals men wel eens een ding bekQkt, terwyi men ondertusseheu vervuld is van iets anders. Toch zetteen het hem een denkbeeld te versohaffen, want hfl keek over rbn schouder en zei: „Dat is het eenlge! Jeffrey, als majoor Vernon komt, doe hem dan mfjn groeten en vraag hem of hy zoo vriendeiyk wil zyn even by mj te komen De klerk boog en verdween even geruischloos als hy was gekomen. „Laat eens kijken", sprak Sir Robert zacht in zichzelf. .Die oude Jackson, de uitgever van do Judge, was een dikke vriend van Veraons vader, de gestorven Sir William Vernon G. I. B. Ikgeloof, ,dat hy, jarei geleden op het punt stond te huwen met diens zuster, die echter plotseling stierf of iets dergeljks. Dus li de majoor de eonlge, d e misschien letB van hem gedaan krOgt. Het ergste is echter, mogeiyk Engelsche koopvaarders in den grond geboord worden on dat de neutralen, den ernst van den toestand Inziende, geen Engelsche havens op hun oceaanvaarten meer zullen aan doen. Engeland moet, endaeks hot vast houden en in eigen gebruik nemen van Deutrale vaartuigen, gebrek aan cchespsinim'e krygen, het most geheel van de buitenwereld wivior, afge sneden, het Engelsche volk moet den honger kennen, dia het Duitsche door do Engelsche maatregelen rsede enkele jaren gevoe d heeft. Daarvoor dient de duikbootoorlog en ds jongste rede van den Sngelschen premlor Lloyd George in hot Lager huis ls een bswjjs, dat. ondanks alle ontkenningen, welke den laatsten tyd gepubliceerd zyn, Engeland het tekort aan laadruimte reedB deerlijk begint te gevoelen. Lloyi George heeft er ln hot Lager huls op gewezen, dat één mlllloen ton der Brltacbe scheepvaart aao Frankrflk en een ander aanzioDlSk aantal san Rusland en Italië is afgestaan. De duikbooten-bedreiging, zelde de premier, kan mot di astlrehe maatrege len worden bestreden, doch de krach tige en msedoogeclooze maatregelen, die noodzakeiyk zyn om het vraagstuk op te lossen zullen het land groote offsrs oploggenr Lloyi George erkende, dat het eind succes voor de zaak der geallieerden afhangt van da oplossing der moeiiyk- heden met de tonnonmaat. Na alle vermindering is slechts ongeveer de helft der Engelsche touueumaat voor de gewone behoeften beschikbaar. Do regeering, aldus de premier, ls vol hoop, middelen te vinden om doeltreffend de duikbooten tebestryden, doch zjj zou zich schuldig maken aan een misdadige dwaasheid, indien zy haar politiek zou baseeren op een rustig afwachten tot zy in staat is, deto hoop te verwezeiyken. Een groot deel der tonnecmaat, erkiTude Lloyd George, ia tot zinken gebracht en verwacht wordt, dat nog een groot deel zal zinken voor het gevaar zal zyn overwonneo Vervolgens beval da eerste minister aan, den invoer van timmerhout te verminderen, die van papier op de helft te brengen, die van bepsalde vrnchten, mineraalwateren, buiten- landeehe thee.eacao en koffie, benevens van zeer vele fabrleksartikelen en grondstoffan voor bleriabricage, te verbieden. Wat de levensmiddelen-productie voor het binnenland betreft, wees Lloyd George op de noodzakelijkheid om de landbouwers te dwingen, dit jaar zoo te verbouwen, dat onder voeding vermeden wordt. Zoo hoopt de regeering jaariyks 900 000 ton scheepsrutmto uit te sparen en zooals Lloyd George opmerkte weerstand te kannen bieden aan het ergste wat de vyand zou kunnen doen. Van Duitsche zijde zal men b{j het lezen van deze redevoering van den Ecgelscben premier tevreden s{n. Er blijkt onweerlegbaar uit, dat ook Engeland den economlschen oorlog met den dag meer aan eigen ffjjvo begint te gevoelen. Binnen land. dat ik dat jonge mensch niet erg ver trouw. We hebben hem eeD aandeel in de zaak gegeven, omdat by een gewezen genie-officier is en het land kent en omdat dat Sahara-schema eeu idee van hem ls en om verschil lende redenen een heel goed idee ook. Maar hy geeft nu teekenen van uit den band te wlileu springen, wil te veel weten, gaat er een geweten op na houden, cn zoo voorts. Alsof promo tors van speculatieve maatschappyen daar tyd voor hadden I Ha, daar ls hij'. Sir Robert ging weer aan zyn lesse naar zitten en verzamelde zyne be rekeningen op een half velletje post papier. Op dat oogenblik weerklonk ln de andere kantoren een heldere, harteiyke stem, die iats tegen de klerken daar zelde. Daarna hoorde men een Hinken, stevigen voetstap, de deur werd geopend en majoor Alan Vernon trad binnen. Hy was nog een jonge man van twee of drie en dertig jaar, en hem ontbrak dat uiterst robuate en rood achtige ln zyne verschynlng, wat zoo dikwyls voorkomt by Engelsche jon gelui van zyn stand en leeftjd. Een hevige aanval van zwart-water-koorts, dia hy tjjdans zyn dieusttyd in West- Afrlka had opgedaan, en die menigeen met een zwakkers constitutie dan hy het leven gekost zou hebben, had by Zes schepen getorpedeerd. (Officieel) Toen do onbeperkte dulkbootoorlog werd afgekondigd, heeft de Nederlandsche regeering niet alleen haar bereida openbaar gemaakt protest daartegen doen booren, maar er tevens by da Duitsche regeering op aangedrongen, dat zou worden zorg gedragen, dat geen op dat oogenblik van of naar Neder larsdscbe havens onderweg zynde Bchepen van den nieuwen maatregel het slachtoffer zouden worden. De Duitsche regeeriDg verklaarde zich bereid, aan dat ver langen te tegemoet te komen onder toevoeging evenwel, dat bet haar onmogeiyk was absolute veiligheid te waarborgen. Van de te Falmouth liggende Ne derlandsche schepen waren de ,Ja- catra", de .Menado", de „Bandoeng", de „Noorderdyk", de „Zaandyk", de „Eemdyk", de „Eemland* en de „Gaasterland" ln staat gebruik te maken van de gelegenheid, die hun van Duitsche zyde werd geboden om op 22 Februari do haven te verlaten. Zij moesten zich daartoe, te zamen biyvende, westwaarts uit het onveilige gebird verwpdoron en verder bullen dit gebied blyvende hun weg vervol gen. Biykens het bericht van Hr. Ms. gezant te Londen z(in de schepen den 22 Februari te zamen vertrokken, doch moest de .Menado* met machine- schade de reis reeds spoedig opgeven en gesleept naar een Engelsche haven terugkecren. Een nader telegram van den gezant meldt thans, dat ds zes overgebleven schepen des namiddags te zamen door een duikboot zyu ge torpedeerd, zonder dat de scheeps papieren werden nagezien. De laatste ontvangen berichten honden ln, dat de „Eemland', „Ban doeng* en „Zaandyk* nog drijvende zyn, dat twee hoDderd leden der bemanningen te Penzacn zyn geland en dat men aanneemt, dat ook de rest der bemanningen veilig is. V Naar het Nederl. correspondentie- bureau meldt, stelt het Dnltsche ge zantschap, om verkeerde indrukken te voorkomen, het volgende vast. De termyn voor NederlaLdiche schepen om uit Engelsche havens te varen, die op -5 Februari was afgeloopen, werd tot 9 Februari verlengd. Toen deze termyn door de Nederlandsche Behepen niet gebruikt kon worden, werd hun voor veilig vertrek een tydstlp niet later dan middernacht van 10—11 Februari gegeven. Toen ook dezen termyn niet kon worden gebruikt werd den reeders bekend gemaakt, dat de schepen op 22 Februari betrekkeiyk veilig, op 17 Maart volstrekt veilig konden ui varen. Eerst op laatst genoemden datum konden alle duikbooten de desbetreffende instructies met volle zekerheid hebben ontvangen Op 3 Februari werden den reeders bekend gemaakt, dat het nieuwe vrS gegeven gebied ln de Noordzee na 3 dagen betrekkeiyk veilig was, maar dat volstrekte zekerheid tegen aanvallen zonder waarschuwing eerst hem slechts den blos van het gelaat doen verdwynen en het bleek getint, wat bet interessanter maakte, dan vóór dien tijd. Er was werkoiyk iets ln zyn voor komen, dat aantrok, een zekere charme. Het was een eeriyk en goed gezicht, met een cenigszlns verwon derden blik, dat van iemand, die illusies maakt en idealen heeft, die de waar heid zoekt en niet vinden kan. Zijn charme lag voornameiyk in zyn pret- tlgen lach en in zyn openhartige ronde, bruine oogen, die diep in hunne kassen lagen, een gevolg waarichyu- ïyk van de zware ziekte. Hy was wel byna zes voet lang, maar heel mager en had breedo schouders en was overigens goed geproportioneerd Dit was de ulteriyke verschynlng van Alan Vernon Hy was vorstaude- ïyk zeer gosd ontwikkeld en kundig genoeg ln menig opzicht; ook zeer oprecht en vriendeiyk, maar vrU lang zaam in het ontdekken van iets slechts en nog langzamer in het gelooven er aan, zelfs al bleek het zoo klaar als de dag. Dit was een zwakheid, die zeer ver by hem ging, wat ook wel bleek nlt zyn tegenwoordigheid op het kantoor van deze eminente en schitterende financiers, de heeren Aylward Champers-Haswell. Hy zag er heden eenigszlns bezorgd uit, net op ongeveer 5 Maart zon bestaar. Nader wordt gemeldt, dat allo op varenden van de getorpedeerde Ne- deilandscbe schepen in veiligheid zyn. Lloyds seint, dat ook de „Menado" getorpedeerd ls, doch behouden in de haven van Falmouth ls binnengekomen. Do „Eemland" en de „Zaandyk" zgn wellicht nog dryvende. Wolff seint ofHcleel nit Beriyn, dat van Duitsche zyde om aan de Ned. regeering 20 ladingen graan ta laten toekomen, by uitzondering toegestaan werd, nog na 5 Februari nit Falmouth te mogen uitvaren. Voor middernacht van 10/11 Februari konden de schepen veilig alt varen. Da Nederlandsche reederyen konden hieraanniet voldoen, waarna hun werd medegedeeld, dat de schepen óf den 17en Maart vol strekt veilig óf den 22en Februari betrekkeiyk veilig konden uitvaren Nadat bekend was, dat verschillende schepen op 22 Februari wilden uit varen, werd den reeders nog mede gedeeld, dat nog geen volstrekte veiligheid kon worden gewaarborgd. Acht schepen hebben daarna toch het risico van de vaart op zich genomen. De N. R. Ct wijst er op, dat het bericht, volgens hetwelk de schepen nog tot middernacht 10/11 Februari konden vertrekken, eerst den belang hebbenden bekend werd ln den na middag van den lOen, toen dus van uitvaren geen sprake meer kon zyn. Da Duitsche legatie deelt nog mede, dat zy slechts onderstellenderwys van een Duitsche dnlkboot heeft gesproken. Naar het Ned.Correspondentiebnreau meedeelt, was het bericht van de torpedeering Vrydag laat reeds deer den minister van buitenlandeche zaken ontvangen, doch heeft da minister toen nog niets gepubliceerd, omdat van het lot van de opvarenden nog niets bekend was en dus noodelooze ongerustheid gewekt zou kunnen worden. Opening Jaarbeurs Zaterdag heeft te Utrecht de plech tige opening van do Eerste Neder landsche Jaarbeurs plaats gehad. Mr. dr. W. A. van Zyst, wethouder van Utrecht, heette de officleele per sonen en genoodigden welkom, en huldigde de lichamen, die deze groot- scbe Instelling tot stand brachten. Spreker dankte de Koningin en de autoriteiten, die moreelen steun ver leenden en hen, die door deelneming aan het waarborgfonds de volvoering van het plan financieel mogeiykheb- begemaakt. Niet slechts wat het getal aangaat, doch ook wat betreft bet gehalte en ds verscheidenheid der deelnemende industrieën is er reden tot tevredenheid. Met dank werd van de subsidies der gemeente Utrecht en het Ryk melding gemaakt. Het aantal aangevraagd i legltimati 'kaarten heeft de 60.000 reeds overschreden. Mr. J P. Fockema Andrea, burge meester van Utrecht, hield daarna oen rede, waarin hy alle aanwezigen en als een visch op het droge, of liever als een visch, die de kwali eit van het water gaat verdenken, den reuk en den smaak. Jeff-eys zelde me, dat u my wildet spreken Sir Robert", zelde hjjj met zyn zware, aangename stem, den baronet eenigszlns angstig aanziend. „Ja, beste Vernon, ik wilde je vragen of je zoo vriendeiyk zoudt willen zyn iets voor me te doen, wat elgeniyk niet ln je richting ligt. Die oude Jackion, de uitgever van de Judge is oen vriend van je, is 't niet „Hy w»s oen vriend van myn vader, en vroeger kende ik hem ook wel eenigszlns." „O, maar dat ia meer dan genoeg. Je hebt zeker eens gehoord, dat hy een dwaze, oude kerel Is, en hy heeft niet op met onze Sahara maatschappy. Iemand heeft hem er tegen opgehitst, hy weigert advertenties te ontvangen, dreigt met critieken etc. Nu zal de tegenstand van Judge of welke andere courant ook ons wel niet dooden en wanneer het noodig mocht zyn, kunnen wy nog wel stryden, maar het is toch beter een overeenkomst te sluiten met zyn vyanden, wanneer dit mogeiyk is. In 't kort wilt u naar hem toegaan en hem zyn fout onder het oog brengen?" (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1