N° 23 1917
Donderdag 22 Februari
104
jaargang.
WERKT.
DE GELE AFGOD
de
Ons nieuwe feuilleiou.
i FEUILLETON
OËSCH
Uitgave desor Courant gonctiisdt Maandag-, Woensdag en Vrydagavonc!
uitgezonderd op feestdagen.
Prl« per kwartaal, in Gooa f 1,—bulten Goor, franco f 1,25.
Atsonderiyks nommern 5 cent,
leaendlas vast ttflN erlentiëu op Maandag, Woensda.
ec V5ÜJDA0 vóór 19 men.
COURANT.
De prya der gewone advortentiën lt van 1-6 regel. 50 et., elke regel uieer 10 at
B| directe opgaaf van driemaal plaat.lng deraelfde advertentie wordt
de pry» slecht» tweemaal berekend.
Geboorte-bowslfk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 10 ragelr k f 1,'-«revend
d.owf.nnmmar» 6 «at.
Telefoonnummer 22.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goosche Conrant".
Directeur G. W. van Baknkvbld.
In dit nummer beginnen wy een
nlenw fenllleton. Wy kochten daar
voor het recht van uitgave aan van een
zeer boelenden roman van den be
kenden schrüver H. Rider Haggard,
getiteld „De gele afgod*.
De vertaling is van mevrouw Storm
van Leeuwen—Klerk de Reus.
Een aanbeveling om dezen interss-
Banten roman van den bekenden Engel-
rchen schrijver met aandacht te lezen
1b zeker overbodig.
Men schrijft ons
•tls nog niet zoo heel lang geleden,
dat men in de dagbladen een bericht
kon lezen,, dat Westinghouse' zijn zoon
een plaatsje als werkman in zijn fabrie
ken had gegeven, waar liij den arbeid
verrichtte, die ook opgedragen was aan
elk zijner werklieden van gelijken leef
tijd. Wie Westinghouse is, is bekend
zijn naam zweeft over de geheele aarde,
elke spoortrein heeft zijn naam op de
rijtuigen, want hij is de uitvinder van
de naar hem genoemde Westinghouse-
rem. Hij heeft zich een kolosaal ver
mogen verworven, wel niet zoo groot
als dat der bekende industrieele konin
gen van Amerika, maar toch groot
genoeg om hem in de gelegenheid te*
stellen zijn zoon naar onze Westersche
begrippen iets anders te doen zijn dan
werkman in een werkmanspak in een
groote fabriek.
De oude heer zal zeker zijn goede
redenen gehad hebben om te handelen
zooals hij deed.
Van 'f, groote op 'l kleine.
Een goed gezeten burgerman kwam
bij den onderwijzer van zijn zoontje.
Zie, mijnheer, dat hindert me nu
zoo, ik heb 't van beneden af opgehaald
door haid ploeteren, en ik zou den
jongen zoo graag het pad effenen, maar
hij wil niet, er zit geen vuur in".
„Maar zou 't hem nu juist niet daarin
zitten, dat ge zelf hebt moeten ploeteren
en overleggen om er door en bovenop
te komen Maakt ge het den jongen
niet wat al te gemakkelijk, en zou dat
zijn eigen veerkracht niet verlammen
„Maar dat zou toch niet erg wezen
Ja, dat is erg, maar zoo gaat het
tochdaardoor verdwijnt het eeue
geslacht en komt er nu en dan een
nieuw bovenop, om op zijn tijd ook
weer te verdwijnen of onder te gaan."
„De jongen kan alles krijgen, wat hij
noodig heeft, maar 't geeft niets. Als
ik zoo de middelen gehad had
Dan waart ge er misschien ook
niet gekomen."
En weer het groote.
Wat heeft ons land vroeger groot
gemaaktde worsteling in de L6e en
17e eeuw, of de weelde, van de 18e?
Wie anders dan de vervolgde, uit-
naar het Engelsch
VAN
H. RIDER HAGGARD
door
Mevr. STORM VAN LEEUWEN—
Klerk de Reds.
I.
De Sahara-Maatsohappy.
Sir Robert Ayiward, Baronet M. P.,
zat op »tjn kantoor in het hartje van
Londen. Het wal een prachtig gebouw,
zeker een der mooiste, die er een halt
nnr in den omtrek van het Mansion
Home te vinden waren. De buiten
muren waren opgetrokken van Aber
deen graniet en er op berekend, dat
zy, dia hier hnn geld kwamen beieg
gen, een gevoel van onbegrenid ver
trouwen kregen. Andere beplel.terde
kantoren, zelfa die, die van baksteen
waren opgetrokken, konden afbrok
kelen en vallen, ln flnaneleelen zoowel
al. in werkeiyken zin. Maar dit
reusachtige gebouw van graniet, waar,
hoog in den voorgevel een levensgroot
beeld der Gerechtigheid met de schalen
stond, geflankeerd door beelden van
gedreven of uilgeweken landverhuizers
hebben den grond gelegd voor Amerika's
snellen vooruitgang en verbazende ont
wikkeling Daar zijn niet heengetogen
de welvarenden, tnaar de verdrukten
daar hebben gewerkt, mannen met
armen aan 't iijf, maar zonder geld en
goed; de geestkrachtigen waren uit
getrokken met de weekelingen, onver
schillig of ze rijk of arm waren, zij
zalen niet neer bij de pakken.
De Amerikaansche speculant is dat
geweest, van den tijd af aan toen hij
als krantenjongen langs de straat slen
terde neen vloog, want de slente
raar brengt het zoover niet.
Te houden wat men heeft is een
kunst, zeker maar te verwerven wat
men niet heeft is er ook eeD, en wie
tracht te verwerven, die al genoeg
heeft „De eerste duizend", dat is de
groote slagals die er is, gaat het
hard, maar die te verkrijgen is moeilijk.
Maar zoet is het ze voor u te zien.
Kr zit weelde in het eerste kleeding-
stuk, dat de aankomeling zelf gekocht
heeft van het eerste eerlijk verdiende
geld, want die broek of die jas is een
monument't is het zegeteeken, dat
doet denkeu aan den moeilijken tijd, die
doorworsteld is. Daar is niemand onge
voelig voor. Niemand? Ja, de zwak
keling, de lafaard, maar de moedige
bewaart hem nog een poos.
Ik heb bij een groothandelaar in
ijzerwaren het kastje zien staan, on
aanzienlijk, een eikenhouten kaslje met
twee glasruiten gedekt, waarin de eerste
scharen en mesjes geborgen waren ge
weest, die liij te koop had gehad in
den tijd, toen hij bij een ander op de
kantoorkruk zat en zijn vrouw een
winkeltje had.
De familie van dien patroon is heen
gegaan, verdwenen van 't tooneel, maar
het houten kastje van 't klerkje bestaat
nog, al is de uit het klerkje opge
groeide koopman al lang dood.
In dat kastje zit de geestkracht,
't Is te hopen, dat het blijft bestaan,
om te spreken tot de kinderen en de
kleinkinderen, wat krachtsinspanning
vermag. Het is het toovermiddel, dat
zit in het armelijke huis te Frankfort,
waar Meijer Anselin het „Rote Schild"
had uitgehangendat schuilt in het
eenvoudige huis, dat in de stad van
Krupp gebleven isdat kan stralen
uit elke spaak van 't wiel van Machiel
de Ruyter.
Zoolang zoo'n ding een reliquie is,
werkt het, maar ongelukkig als het
tot de curiositeit gaat behooren. Zoo'n
herinnering uit het nederig begin kan
tweeërlei zeggen.
'tKan zijn: „zoo ben ik begonnen,
dat is de aanvang geweest, en met
inspanning heb ik 't er bovenop ge
werkt".
Maar 't kan ook zeggen „zou je wel
denken, dat ik, de man van geld, de
Handel en Njjverheid, kon onbetwist
baar eiken schok weerstaan. Zelfs
een aardbeving zon deze sterke fon
damenten nauwelijks doen trillen en
een pan'ek of rampen zon men nog
eerder knnnen verwachten b(j de
Engelsche Bank, dan hier. Men ver
wachtte ten minste, dat het gebouw
zntk een indrnk zon maken, en die
verwachtingen waren dan ook niet
onjuist.
,Van het niteriyk hangt zooveel af',
merkte Mr. Champeri-Haiwell, de com
pagnon van Sir Robert, op, met zyn
welluidende stem. ,Wy allen worden
er, Onbewust, eenlgazins door geïn
fluenceerd. Maak indrnk,beste Aylwardl
Laat hlerbfnnon deftigheid heerschen,
zonder overdrjvlng, en het brood, of
liever, het graniet, dat je op de wateren
geworpen hebt, zal na enkele dagen
tot je terngkoeren*.
Dit gesprek werd gevoerd ln den
tyd, vóórdat Mr. Ayiward den titel van
baronet had verworven, door z(|n ver
diensten of door den inhond van zfln
beurs of hy keek zyn compagnon aan
op die ongevoelige manier, waarvoor
hy bekend stond, en antwoordde:
„Je haspelt je geiyicenisien door
elkaar, Haawell, maar als je meent,
dat het pnbliek dwazen zyn, die door
reclame gelokt moeten worden, dan
geef ik je geljk. Hoewel de reclame,
die je me voorstelt, li wel kostbaar,
en je weet, ik hond er niet van, lang
groote industrieel, de zakenman, ooit
zoo iets heb gehad, ik bewaar 't nog
voo.r de aardigheid".
Laat ons lot Westinghouse terug-
keeren.
Zou 't inderdaad niet goed zijn, als
zijn voorbeeld (en't staat gel,:kkig niet
alleen 1) wat meer gevolgd werd Wordt
het wel genoeg bedacht, dat er een heer
lijke voldoening inligt, door inspanning,
door eigen kracht te bereiken, wat zoo
moeilijk scheen
Als we onze kleintjes aan 't werk
zien en bespieden, wat zullen we dan
vaak verbaasd moeten staan, over de
volharding waarvan ze blijk geven
wanneer ze bezig zijn iets te maken,
te knutselen, in elkaar te zetten En
ik hoop, dat ge u menigmaal verlustigd
hebt in het van vreugde stralende
gezicht, als eindelijk het schier onbe
reikbare bereikt was, als de geim-
proviseerde zweep of wagen gereed was,
als de vlieger geschikt heette om op-
1 gelaten te worden, als het kind trotsch
uw hulp kon afwijzen met een „Dat
kan ik nu zelf al."
i Waarom zouden we hun dat genot
j ontrooven En we kunnen het hen
laten behouden door hen wat minder
vroeg te laten weten, dat ze rijk zullen
zijn van het geld hunner ouders zij
moeten zich niet gewennen aan weelde
in hun jeugd, want weelde ontzenuwt:
zij moeten leeren, dat kleine genoegens
ook genoegens zijnzij moeten niet
meenen, dat dure lekkernijen noodza
kelijk zijn voor een feestelijke stemming;
zij moeten niet geblaseerd wezen vóór
ze man geworden zijn, en vooral niet
denken, dat werken een schande is.
Het zelf verworvene is en schat,
die onvervreemdbaar is, omdat het 't
middel in zich sluit om den schat te
vernieuwen als hy verloren mocht gaan.
't Was een goed beginsel aan 't
Pruisische hof om eiken koninklijken
prins een ambacht te doen leeren en
de Beiersche prins, die zijn honderd
ste oogoperatie verrichtte, heeft op
dat oogenblik meer weelde gevoeld dan
een kroon hem had kunnen geven.
Of ge dan uw overgespaarde rijks
daalders maar moet begraven? Wel
neen 1 er zijn ook minder begaafden
onder de kinderen, die geholpen moe
ten worden, en ook de anderen zullen
ze weten te gebruiken, als ze later
goed weten, wat een dubbeltje waard is.
Maar gebruik ze niet om uw eigen
kind, met flinke armen en een goed
verstand gezegend, Ie beletten het
zalige genot te smaken, dat gij zelf
hebt gehad, toen gij uw kapilaal zaagt
ontstaan en aangroeien, niet alleen om
het bezit, maar ook om de voldoening,
die er in lag.
Buitenland.
op mQn belooning te moeten wachten.
Maar hoe het dan ook zfj, of lk nn
op de eene manier 20.000 uitgeef, of
op de andere, dat doet er niet toe.
Zeg das maar tegen den architect, dat
h« het kantoor opbouwt van graniet*.
Sir Robert Ayiward sat ln sQn eigen
rustige kamer aan den achterkant van
het kolossale gebonw. Het was een
prachtige kamer, met bjsonder fijnen
smaak gearrangeerd, die elke hooge
staatsambtenaar hem zon benijden. De
houten paneelen aan de wanden waren
geheel bewerkt, een dik mollig tspjjt
bedekte den vloer, en maakte eiken
voetstap onhoorbaar. In een hoek, op
een marmeren voetstuk stond een
prachtig marmeren Venuabeeld en
boven den schoorsteenmantel hing een
fraai schilderg van Gainsborough,
voorstellend het portret van een zekere
Mils Ayiward, esn bekende schoon
heid van haar tjd, die dat moot
vermeld geen familie was van den
tegenwoordlgen bezitter van haar
portret.
Sir Robert zat voor zfln lessenaar,
spelend met een potlood, en het schfln-
sel van een gezellig haardvuur viel op
zyn gelaat.
Hy leek ongeveer vier en veertig
jaar en had een zeer opvallend gelaat,
wel bleek, maar een bleekheid, die
geheel by hem paste, zyn trekken
wares fljnbesneden en indrukwekkend.
Zyn donkere oogen waren haast even
De strijd in en buiten Europa.
Van Griekenland is langen tjjd niets
meer vernomen.
Zoovele andere vraagstukken heb
ben de aandacht in beslag genomen,
de verscherpte dnikbootenoorlog en de
spanning tusschen Amerika en Dnltsch-
land zyn op den voorgrond getreden
en het heeft den schyn of alle oorlog-
voorenden vol belangstelling daarop
den blik gevestigd honden en de actie
op de gevechtsterreinen daardoor tot
een minimnm gereduceerd wordt.
Toch blyft de strjjd la Oost en West,
zQ het ih minder sterke mate, voort
duren en wordt ook de Grleksehe
blokkade door de goallieerden nog
even streng gehandhaafd ala vroeger.
Nadat de Grleksehe regcerlng het
bekende ultimatnin volledig had aan
vaard, geraakte het Grleksehe vraag
stuk langzamerhand op den achter
grond.
Maar nog altyd zyn Sarralls troepen
in en om Salonikt gelegerd en pa
trouilleert de vloot der geallieerden
als waarschuwende demonstratie langs
de Grleksehe kusten, die terdege ge
blokkeerd schijnen te worden.
De Timet meldt dan ook, dat de
toestand ln Griekenland nog nlst van
dien aard Is, dat de geallieerden zich
byzonder gerntt kunnen gevoelen.
Op het oogenblik zyn 80000 gewe
ren langs den een of anderen weg,
onder nauwlettend toezicht van de
officieren der geallieerden, naar den
Peleponesns overgebracht. Maar toch
moeten er ln Griekenland nog heel
wat geweren zyn, die tengevolge van
onregelmatigheden in gewone tyden
hun weg vinden onder de bevolking.
Een regeerlngibeslnit, waarby ieder
een met straf wordt bedreigd, die zijn
wapens niet Inlevert, sch)nt niets
uitgewerkt te hebben.
Volgens de Times doet de pers geen
moeite meer om de juistheid te toetsen
van tal van voor de entente
dwaze of boosaardigo geruchten of
verkeerde voorspellingen.
Daardoor wordt de bevolking hoe
langer hoe onwilliger om de wapens
ln te leveren, welke zy, vooral die tot
de reservisten behooren, noodig zeggen
te hebben tot zelfverdediging.
Uit dergeiyke berichten biykt wel,
dat de stemming onder de Grleksehe
bevolking niet erg vriendelgk voor
de geallieerden is. Tronwens dit valt
bg de zeers cberpe blokkademaatre
gelen, door de vloot der entente ge
nomen, niet te verwonderen.
Naar nlt Lansanne gemeldt wordt,
neemt het aantal slachtoffers van do
Grleksehe blokkade eiken dag toe.
Verschillende gevallen van dood door
honger worden gemeld, tsrwyi de
epidemie van ingewandsziekten zich
onder de bevolking gestadig uitbreidt.
Ofschoon de Grleksehe regeering
de elechen van het nltlmatnm nauw
keurig Is nagekomen, hebben de
mogendheden niet de geringste ver
lichting ln de blokkade gebracht.
Talrijke vlsschersbooten, de laatste
zwart als zgn haar en zijn puntbaard,
en zijn nens was recht en scherp. Zgn
mond was wel het eenige in zyn ge
laat, dat week gevormd was. Er was esn
slnwetrek om, ook waren zyn lippen te
dik, en eenlgszlns wellustig. Sir Robert
wist dat wel, en hy droeg een zwaren
knevel om dit euvel een weinig te
bedekken. Een aandachtig opmerker
zou door dit gelaat op dezelfde wjze
getroffen worden all by het plotseling
aanschonwen van een wassen masker.
„Hoe flink 1 hoe juist naar het loven t*
zon h{| zeggen, „maar het is natnuriyk
niet echt. Of er een man achter ver-
horgen is, dan wel een stnk hont, 't
is tooh slechts een masker.' Menige
kenner op dit gebied had ditzelfde
van Sir Robert Ayiward godacht,
namelyk, dat onder bet masker van
dit bleeke gelaat een geheel ander
wezen schnllde, dat men niet kende
of waardeeren kon.
En ala zyn kennissen hem hadden
knnnen waarnemen op het moment,
waarop ons verhaal een aanvang
neemt, zonden zy hnnne vermoedens
bewaarheid hebben gezien. Want het
leek wel, of Sir Robert, ln de een
zaamheid van zyn prachtig kantoor,
zyn masker plotseling had laten vallen.
Zyn gelaat klaarde op, zooals de novel
voor de zon vordwynt. Hy stond op
en begon door de kamer op ei neer
te loopen. Hy sprak hardop in zich zelf.
„Goede hemel,* mompelde hy. „Wat
toevlucht voor de voeding der bevol
king, zyn ln den grond geboord of
ln beslag genomen, terwyi alle kust
vaart tusschen de havens van het
koninkryk verboden is.
In hoeverre deze berichten jnlst
zyn, li op het oogenblik heel moeilijk
te controleeren, maar er biykt wel nlt,
dat Griekenland, wat het blokkeeren
van zjjn havens betreft, op den zelfden
voet als eon der vijandelijke staten
wordt behandeld.
Van het gevechtsterrein in Oost en
West zyn van heden weer geen be-
langryke gebeurtenissen te vermelden.
In het Oosten is da stryd vrjwel
tot stilstand gekomen, ln het Westen
biyft het by kleine schermutselingen
zonder veel beteekenis.
Aan de Ancre hebben de Engelschen
hnn frontlinie naar voren gebracht
over 2400 M. breedte en 1 K.M. diepte,
zoodat zy thans voor Maranmont staan.
In Amerika begint men langzamer
hand ae gevolgen van de verscherpten
dnikbootoorlog te gevoelen. Alle groote
stations liggen vol goederen, die niet
verder verzonden kunnen worden,
waarvan vooral de Westeiyke Staten
de nadeelige gevolgen ondervinden.
Eenige verandering in den gespan
nen toestand tnsschen Amerika en
Dnltschland is er nog steeds niet ge
komen. Evenwel zal deze ln de tegen
woordige omstandigheden toeh niet
lang meer knnnen nitbiyven.
Da Amerikaansche regeering heeft
te Weenon laten lnformeeren welk
standpnnt de Oostenryksch-Hongaar-
sche regeering Inzake den verscherp
ten dnikbootoorlog inneemt.
Binnenland.
De verscherpte duikbootoorlog.
Aan het ministerie van bniteuland-
sehe zaken is een telegram ontvangen
van onzen coninl-generaalteLonden,
dat de stoomschepen „Ootmarium* en
„Trompenberg" door een Dnitschen
onderzeeër tot zinken zyn gebracht.
De bemanning ten getale van 54
koppen zyn gered.
V
Het te Rotterdam van Baton Rouge
binnengekomen Nederlandsche tank
stoomschip La Camplne rapporteert,
in het Engelsche Kanaal door een
Dnitschen onderzeeër te zyn beschoten»
Nadat de bemanning zich in de
sloepen had begeven, ging de gezag
voerder met de papleren naar den
onderzeeër.
Na inzage van de papieren kreeg
men verlof de reis te vervolgen.
Eerst ls er een los schot gelost en
daarna een scherp schot. Niemand 1b
gekwetst.
De lading bestaat uit ODgeveer 1300
ton petroleum.
De La Camplne behoort aan de
American Petroleum Company.
Schipperboekjes.
De minister van Landbouw heeft
den burgemeesters medegedeeld, dat
hy, iu verband met de rantsoeneering,
welke voor sohipperz en daarmee
een gewaagd spel, maar het zal lakken.
Ik geloot zeker, dat het zal lakken."
By de tatel stond hg stil, draaide
het electriBche licht op en maakte
ving een berekening met blanw pot
lood op de achterzijde van den brief.
,Ja', zeide hy, „dat is myn deel
een milUoen en zeventien duizend
pond sterling in de kas en twee
milUoen in gewone aandeelen, die nn
reeds een contante waarde hebben
van laten we zeggen zevenhon
derd vyftig duizend pond. Dat te
zamen met wat lk reeds gekregen
heb misschien een tweehonderd
vyftig duizend maakt totaal twee
mlllloen pond En daar kan dan
nog, wie weet hoeveel, bykomen
ofschoon, dat is niet waarschyniyk,
dan zon er ieti bijzonders moeten ge
beuren, want specnleeren doe ik niet
meer Dzt is dan het resnltaatvan
twintig jaar werken, Robert Ayiward.
En dan te bedenken, dat lk, achttien
maanden geleden, hoewel ik zoo ryk
scheen, op het pnnt stond bankroet te
gaan op het alleruiterste puntje;
geen vyf duizend pond sterling bezat.
En aan wlen heb ik dat te danken
Ik zou wel eens willen weten aan
wien ik dat te danken heb 1"
Hy liep de kamer door en bleef
Harend voor het Venusbeeld staan.
(Wordt vervolgd).
