N°. 22 1917. Dinsdag 20 Februari. 104de jaargang. DISTKIBUTIE-WET. loo FEUILLETON. WALTER, fiOESC Telefoonnummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goesehe Courant". Directeur G. W. van Baenkvsld. Uitgave deter Courant geschiedt Haandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op leestdageu. Pr?» par kwartaal, In Goor f I,—, halten Goot, franco X 1,25. Afzonderlijke nommrrz 5 cent. Iasaniilng van advertenilön op Haaudaar. Woensdag en VRIJDAG vóór 13 ures. DeprSa der gewone advertentiënis van 1-5 regels 50 et., elke regel meer lOet B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelfk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van I—10 regels fe 1,— berekend BswgsnasnaMtrs 5 ««ut. No. XII. Een nieuw zaaipfan. De heer -Jae. Welleman, hoofd bestuurslid der Z, L. M., schrijft ons: En een vorig artikel hebben wij doen uitkomen, hoe de Minister jjicb had gedacht de cultuur van zoogenaamde h an del sge wassen te beperken. Zooals onze lezers weten, kwam het stelsel hierop neder, dat zou mogen worden uitgezaaid een gemiddelde van hetgeen in de jaren 'Ld, '14- en '15 was verbouwd. Wij gaven toen te kennen, dat dit zaaiverbod bij de land bouwers nogal was medegevallen. Wij hoorden dan ook niet van vele klachten. Nu is gebleken, dat daarmede de kou nog niet van de lucht is! Wij staan thans voor eene nieuwe verrassing en daarmede voor eene nieuwe zaairegeling De Minister heeft weder een paar be sluiten afgekondigd op dit terrein. (Elders in dit blad vindt men deze volledig weder.) Wij zouden deze kunnen splitsen in tweëeu 1. Beperking van het reeds toe gestane. Dit komt hierop neder, dat van geel- of bruin mosterdzaad, karwijzaad, blauwmaanzaad, spinaziezaad en zaai- uien nu slechts 70 raag worden geteeld van de oppervlakte, welke op de ,/zaaibriefjes^ is toegestaau. Voor suikerbieten is dat cijfer iets hooger en gaat tot 80 (Vlas mag evenveel worden uitgezaaid als waarvoor thans permissie is verkregen 2 Uitbreiding der beperking tot gewassen, welke tot dusverre vrij waren Voor deze omgeving noemen wij daarvan cichorei en wijnpeen. Welke gevolgen zal een en ander hebben Volledig kan men deze thans niet overzien, omdat wij niet weten, welke vruchten op het vrijgekomen land zullen worden geteeld Zal het Tarwe zijn De heer Linden- bergh van Wemeldinge hoopt het en wijst den weg aan, hoe dit mogelijk is (Zie jongste nummer „Zeeuwsch-Land- bouwblad".) Ook de Minister zelf deed in die richting eene stem hooren. En wat zou dan kunnen worden be reikt? Volgens bet eerst aangegeven plan zouden dit jaar ongeveer 00000 H.A. met suikerbieten zijn beteeld. De Minis ter brengt dit terug op 80 °/o, wint hierbij dus 12000 H.A. Voegen wij daaraan toe de beperking tot 70 van de zoogenaamde fijne zaden, en de inkrimping van cichorei en peen, dan zullen zij nog wel aan den hoogen kant blijveD, als wij dit cijfer verdubbelen en brengen op 24000 H.A. Tegen eene gemiddelde opbrengst berekend, zou dit ons kunnen geven 72 millioen K.G. tarwe of 72000 ton broodkoren. Verschrikkelijke cijfers en wij kunnen ons voorstellen, dat de stedeliug daar mede in zijn zak zal gaan loopen en dat zelfs in sigarenwinkels daarmede zal worden gegeurd Men moet dezen maatregel echter niet overschatten Volgens het tegenwoordig aange nomen stelsel kan uit 72 millioen K.G. tarwe 108 millioen K.G. brood worden gebakken. (Bakkers zeggen, dat dit cijfer te hoog is.) Houden wij ons vast aan de 4 ons per dag, zonderen wij kinderen beneden het jaar uit, schatten wij derhalve onze bevolking op 6 millioen (hel zal meer zijn), dan eet het Nederlandsche volk per dag 2 millioen vier honderd duizend K.G. brood op Door dezen maatregel zou dus onze voorraad brood met 45 dagen kunnen worden verlengd! Natuurlijk moet hierbij een en ander in mindering worden gebracht. Wij krijgen minder suiker en een massa minder voedsel voor liet vee bietenloof, pulp, inelassa, zoodat van het mogelijke resultaat nog al wat af moe.t. Hierbij komt nog, dat wij lang niet de zekerheid hebben, dat al het vrij gekomen land met tarwe zal worden gezaaid. Wij zouden zelfs de helft daarvan niet durven garandeeren. Volgens onze meening zullen er erwten, bruine boonen en haver op worden geteeld en slechts tarwe, als nu reeds bekend wordt gemaakt, dat die cultuur loonend zal zijn! Wil dus de Minister slagen in zijn pogen, dan moet dezer dagen bekend worden gemaakt tegen welken prijs de tarwe zal worden gevorderd Ondertusschen grijpt deze maatregel opnieuw diep in Wij zouden bij name landbouwers kunnen noemen, die gewacht hebben met het aanschaffen van zaaizaad, tot dat zij hun ,/zaaibriefje" in handen hadden en nu duur uien- en peenzaad hebben gekocht,voor honderden guldeus Toch leggen wij ons bij den Regee- ringsmaatregel neder, want wat het zwaarste is, moet ook het zwaarste wegen. Evenwel zouden wij de hoop wel willen uitspreken, dat de raadgevers van den den Minister ietwat meer rekeniug hielden met de prac'ijk He door hen gewilde maatregelen zouden daardoor in uitwerking winnen Buitenland De strijd in en buiten Europa. Tan derda mala bereidt men zich thans aan heide zijden cp bet groote voorjaarsoffensief voor en zooals de Britsche generaal Hafg dezer dagen verzekerde, zal thans op het Westfront door de geallieerden een schitterende overwinning behaald worden. Of aan dergelijke verzekeringen veel waarde ls te heehtan zullen we maar niet verder nagaan. Ook In het voorjaar van 1915 en In dat vaa 1916 ls vrSwel hetzelfde verkondigd. Inmiddels wordt door kleine plaat selijke gevechten reeds de kracht van don tegenstander hier en daar onderzocht. Op tal van plaatsen van het Wes- teljk front worden met behu p der artillerie. Boms over vrjj groote front- breedte, aanvallen ndstnomen, die in dan algemeesen toestand evenwel niet noemenswaard verandering bren gen. Tusschen Olee ou Marae hebben de Franschen weer eon aanval gedaan waarbU zij tot de tweede Daitsche liaie doordrongen, terwijl de Eogel- schen een saccesvollen saaval ten N.O. van Gnendeeonrt ondernamen. Daarentegen maakten Dulteehe tele grammen weer melding van goedge slaagde infamerlegovechten In Cham pagne, waar vier Fr.snsche liaies over 2600 M* breedte en 800 M. diepte genomen zijn. Het bljjven toch alle plaatselijke schermutselingen zonder eonige wer kelijke betoekacls. Io d® eigenaardige verhouding tusschen Dultsehland en Amerika ls nog geen verandering gekomen. Volgons een telegram uit New-York aan de Daily Telegraph hoopt president Wilson, dat door 's eeu of ander for tuintje de.oorlog nog kan uitblijven. De regeering zal de Amerlkaansehe koopvaarders niet vac gesehut voor zien voor de president daarvoor machtiging van hit congres heeft gekregen. Volgens hetzelfde telegram zou Duitschland, als de hoop op de goede uitkomsten van den duikbootoorlog niet verwezenlijkt wordt, binnen en kele weken genoigd-ojo, opnieuw te onderhandelen. Uit welke bron het blad deze hoop pnt is niet bekend. Of zQ echter wel zeer gegrond mag heeten durven wij, met het oog op de stellige Dnltsche verzekeringen aangaande het vast besloten doorzetten van den duikboot- oorlog, ernstig betwijfelen. Tot eenige nadere beschouwing geeft de toestand van het ocgenbilk oca gean aanleiding. Binnen land. Afrekening met de bakkers. Da minister van L. N. eu H. heeft den burgemeesters medegedeeld, dat de afrekening met de bakkers op den volgenden grondslag moet plaats hebben. Voor het meel, dat de bakkers blijkens de opname in nalnra minder in voorraad bobben dan zij overeen komstig de administratie moesten hebban, moet door han worden betaald de voor de gemeente vastge stelde pr(js. De hakkers, die meer In voorraad hadden dan er volgons da administratie Historische Roman door M. C. VAN DEN ENDE. (Nadruk verboden). Met heer Walter scheepte h(j zloh in, geheel tevreden en gerustgesteld. Haar laatste woord klonk hem telkens io de ooren: ,W»ar uw schat is, daar zal uw hart zijn Dat gaf Marletje hem mee op «tjn reis. Niet alt{jd voorspoedig was de tocht. Met storm hadden ze menigmaal te kampen en langer dan ze gedacht hadden en voornemens waren duurde het eer ze het anker op de plaats van bestemming uitwierpen. Walter had bfj al 't bewonderenswaardige, dat ze sagen een dobbel genot. Alles was voor hem ook nieuw eu interessant. Maar hij vond het bovendien heer lijk, dat hjj zijn Galeintje, het een voudlgo meisje, dat nooit verder dau Walcheren geweest was, zoo kinderlijk opgetogen zag. Verrukt over't natuur schoon leunde ze op zijn arm en be- sehouwde in vromen eerbied God's wondere schepping. Soms klemde ze zich aan haar man vast, bevreesd als een kind, dat hij haar verlaten zou. En ze kon weenen, zonder te weten waarom, als zg de enorme rotsgevaar ten zag en de diep blauwe moren met murmelende beekjes te midden van den wellgsten plantengroei in 't liefe lijke dal aan den voet van die reuzen- gevaarten, wier toppen zich wit om kranst, majestueus ten hemel ver hieven. Ook de prachtige, kunstige bouwwerken van mecschenhanden boeiden haar oog. Het was Walter In Italië alsof h{j er meer geweest was. Dat kwam wel door de levendige beschrijving ervan door Nossa en Wanda vroeger. Want die vertelden hem er vaak en veel van. H{ had er nu gemak van. Hg had sedert lang den wensch gekoesterd dat land eens te zien en nu gevolg kunnen geven aan zjju plan. Maar eenmaal teruggekeerd was hij te vreien. Met groot genosgen kon hij dan zitten lnlsteren naar de verhalen van zjjn kind-vrouwtje, die nooit uitverteld geraakte en bljk gaf goede opmer kingsgave te bezitten, terwjl ie zoo'n elgenaardlgan verhaaltrant had en 't waargenomene zoo smakelijk wist op te dissohen, dat haar klein auditorium een en al oor was. Evenwel waren de jonggehuwden weer biy, dat ze op Sursum Corda terug waren. Ze vonden Walcheren, 't prlëel van Zeeland, al was 't ook minder grootach en indrukwekkend, toch 't liefste plekje op aarde, een tuin, die veel bekoorlijks voor hen bezat. Hier leefden hun bloedverwanten eu woonden ze te midden van vrienden en bekenden, waardoor zij zich dubbel gehecht gevoelden aan die schoon o plek gronds. Na de lange reis deed het hun goed al die bekende geziehten te zieo. Wat had Maarten veel te vertellen. Er wareo er vertrokken en vreemden hadden hun plaats inge nomen. Ook de dood had zijn zeis gezwaaid, maar tevens waren jonge levens ont waakt. En tn die wjzlglngeu ln hun omgeving door geboorten, huwelijken en sterfgevallen stelden ze van zalf veel belang. De poorters hadden tegenwoordig den mond vol over het tweede huwelijk van heer Jacob Sootte, den aanzienlijken edelman, die als hopman zoo'n werkzaam aandeel had genomen ln de belegering der stad Walter hoorde mat verwondering, dat hU kort na 't overgaan der stad met eeu schoon, maar arm burgermeisje, waarop hij dol-verliefd was, trouwde, doch dat hQ haar na een kort geluk bij de geboorte van zijn zoon Simon door den dood verloor. Even voor Walter's terugkeer op Sursum Corda hertrouwde hij met de trotsche jonkvrouwe Natalie van Thoor, waardoor hj alom weer in aanzien steeg, maar misschien minder waar geluk deelachtig werd. In 1591 en 1597 was hl), reeds op leeftijd zijnde, burgemeester vzn Mid delburg. z'jn moest, moeten hiervoor betalen het verschil tusschen den vollen meelprtjs en den door de gemeente vastgestelden lagen prijs. Afgerekend moet worden naar eene berekening van 150 K G. brood nlt 100 K.G. meel. Uitzaai van Tarwe. In verband met de mogelijkheid, dat ten gevolge van de vorst een meer of minder groot percentage der te velde staande wintergranen vernietigd zal zijn,of althans zoodanig beschadigd, dat tot omploeging moet worden overgegaan, en zaaizaad van zomer tarwe slechte in beperkte hoeveelheden voorhanden ls, brengt de minister van L. N. ea H. ter algemeena kennis, dat het, volgens het oordeel van vele deskundigen, zeer wal mogelijk ls tot ln het begin der mzand Maart sommige soorten wintertarwe te zaaien, met nama de bekende Wllhelmina-tarwe. De minister geeft den landbouwers ln overweging hiervan een zoo ruim mogelijk gebruik te maken. Voorts wordt aanbevolen het zaatkoron met ontsmettende middelen te behandelen, waaromtrent aanwij zingen zullen worden gegeven door den Phytopathologisehen Dienst. Verbouw van gawanen. De minister van LN. on H. heeft bepaald I. Da verbouw van cichorei, Was- tcrwoldsch Ba/graszaad, radijszaad, sluitkool en bloemboolzaad, koolrapen en knollenzaad, peen, koolrapen, knolleo, kool, spiaazie, snijboonen en spersieboonen wordt niet toegestaan dan onder de voorwaarden: a dat de verbouwer vóór 1 Maart 1917 opgave heeft gedaan aan den burgemeester der gemeente, waar sljn bedrijf is gevestigd, van de opper vlakte der door hem ln het oogstjaar 1917 met een of meer der voornoemde gewassen te betelen en hem daarvoor door dien burgemeester een vergun. nlngBbew{js volgens een door den minister vast te stellen model Is uit gereikt b. dat de oppervlakte, door den aanvrager mat cichorei te betelen niet grooter zjj dan het gemiddelde der oppervlakte, welke ln het bedrijf, waarover de opgave loopt, in de jaren 1913, 1914 on 1915 met dit gewas ln het geheel is beteeld c. dat de oppervlakte, door den aanvrager ln h9t geheel mot Waster woldsch Rsygramaad,radijszaad, sluit kool en bloemkoolzaad, koolrapen en knoUsrzaad te betelen, niet grottor zll dan 70 pat van het gemiddelde der oppervlakten, welke ln het bedrjjf, waarover de aanvrage loopt, in de jaren 1913, 1914 en 1915 met deze gewassen in het geheel zijn beteeld d. dat de oppervlakte, door den aanvrager ln zgn bedrijf met peen, koolrapen, knollen, kool, spinazie, snijboonen en zpersieboonen te betelen, voor elk dezer gewassen niet grooter zij dan het gemiddelde der opper vlakten, welke in het bedrijf, waarovor de opgave loopt ln de jaren 1913, Walter Zondervan was met z(ja Galeintje gelukkiger, al steeg hg niet tot die hoogte. Toch was hg niet alleen een rftk en algemeen geacht burger, maar oefende b5 vaak invloed uit op den loop dor zaken. Want behalve voor koopmansaangelegenheden vond hfi nog tijd om andere fnnctlei waar te nemen. Zoo was hij belast met het opper toezicht op bet arsenaal. Galeintje was niet weinig trotzch op haar man en daar had ze wsl reden voor. Zg giag meer en meer een huismoedertje ge- ïgken met da jaren. Het jonge meisjes achtlge was verdwenen, had plaats gemaakt voor de meer rgpere schoon held der vrouw. Als zl) met haar man en t air Uk kroost la de koets een rijtoer ging makon door Walcheren, sloegen de voorbj gangers met bewondering de oogen op die frlssohe, mooie ver schoning. En het viel dlkwyis voor, dat de fsmtlle Zondervau er eens uit- ging. Dan deden se vast de Manteling aan en toefden eenige uren zeer ge zellig in de houtvesterzwonlng, die voor Walter mettertgd haar verschrik king verloren had. Want ze was ver- bonwd en net geschilderd, zoodat al 't sombere en naargeestige geweken was. En binnen de muren was ook alles leven en vrooigkheid.Daar huisde een jong paartjeFrans eu Marie. Door bemiddeling van Walter had 1914 en 1915 mat elk dezer gewassen zgn beteeld e. dat het vergunningsbewijs, be doeld onder a, op eerste vordering wordt getoond aan de ambtenaren, vermeld in artikel 19 der Distributle- wet 1916. II. Het bepaalde sub I is niet van toepassing o. op de teelt van sluitkool- en bloemkoolzaad, koolrapen en knollen- zaad, verbouwd door warmoezlers om te gebruiken voor eigen teelt en op ds teelt dezer zadeo op die perceelen, wr.arop bet gewas reeds te velde staat b op de teelt van peen, koolrapen, knolion, kool, spinazie, sngboonen en spersieboonen ln moestuinen voor eigen gebruik en op laud, dat io de jaren 1915 en 1916 voor tuinbouw ln gebruik was en deel uitmaakte vaa een zuiver tuinbouwbedrgf c. op de teelt van peen, koolrapen, knollen, kool, spinazie, sngboonen e.n spersieboonen, welko a'.B tusschen- of nagewas van bloembollen en vroege aardappelen of als nagewas na graan gewassen worden verbouwd. III. Hat bepaalde sub ld is niet van toepassing op de teelt van peeo, koolrapen, knollen, kool, Bpinazio, sngboonen en spersieboonen op ln den winter van 1916/1917 gescheurd of in het voorjaar van 1917 nog te scheuren grasland, geen klaverland zgude. IV. De burgemeesters kunnen in afwgking van vorenstaande bepalingen tn bgsondere gevallen, na bekomen machtiging van den minister, vergun- ningsbewjzen voor de teelt van ln deze beschikking genoemde gewassen afgeven. V. In deze beschikking wordt ver staan onder peenalle soorten gele, roode en ovorigo wortelen van hei geslacht Daucus koolrapen en knollen: alle soorten rapen en knollen koolalle soorten witte, roode, gele en savoyekool, bloemkool, boerenkool, spruitkool, koolrabi; sng- en Bpersieboonan alle soorten boonen, waarvan de peul als groeute ln verschen of verduurzaamden staat wordt gebruikt zuiver tuinbouwbedrgthet bedrgf, waarin ln de jaren 1915—1916 alt sluitend tuiobouwgewassen ,zgn ge teeld. Uitvoer van runderen. De minister van L., N, an H. brengt ter kannis van belanghebbenden, dat ln den loop dezer maand door tus- echenkomet van de Rundveevereenl- ging zullen worden uitgevoerd 874 •taks ctamboekrunderen. De betrokken buitenlandsche com- misiiën zullen ter zake van den aankoop dezer dieren hier te lande gebruik moeten maken van de diensten van door de Rgkscommissle van Toe zicht op de Raodveevoreeoiglog aan te wyzon commissi jnnairs. Als commlssionnalrs kannen ln aan merking komen Nederlandsche vee handelaren, die, ten genooga van bedoelde Rijkscommissie aauloonen, Frans deze voordeelige positie ver kregen, daar do jonge man dat wel waard was. Zoodra Walter wist, dat hg aan trouwen dacht, was hg hom tot voorspraak met goed gevolg. Frans bleet ham daarvoor heel dankbaar en zag de familie overgaarne ten zynent. En zgn vrooigk wUfje deed wat ln bazr vermogen stond om de ontvangst zoo aangenaam mogeigk te maken. Daarom mocht Galeintje zoo gaarne een tochtje erheen doen en ook, omdat het haar prettig aan deed die tweo zoo'n geluk te zien smaken na langen, weldoorstanon proeftyd. Op hun terugrit bezochten ze dau natunriyk ook hun ouden vader. Als Maarten hen ln de verte zeg naderen, liet hg zgn drukke affaire aan zgn knechts over en liep hen, zoo vlug zgn ssramme beenen het toelieten,tegemoet. En na harteiyke begroeting hielden zg dan steeds aan, dat hg zon mserSden. De oude mulder bezweek telkenmale voor da verzoe king eu stapte iu, terwyi hg zuchtte over de groote drukte, waar bij uitliep, alsof zgn brood er mee gemoeid was. Dan laehten allen om den wsrkzumen, eenvoud!gen g^saard, wiens haren wit waren als zgn pak en die glim lachend tusschen zgn kleinkinderen zat, welke den geliefden grootvader om strgd meetroonden naar Sursum Corda. EINDE.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1