N°. 19 1917
Dinsdag 13 Februari
104de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
COURANT.
Telefoon nummer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Directeur G. W. van Barnevkld.
Uitgave dexer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrydsgavood
uitgeaonderd op feestdagen.
Pr|» per kwartaal, in Ooes f 1,—, bulten Goes, franco f 1,26.
Afzonderlijke nommert 5 eent.
inaendlnff van edvartentien op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vdóï IS aren.
De prfls der gewone advertentiSn li van I-S regelt 50 ct., elke regel meer 10 et
B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derxelfde advertentie wordt
de pr(js slechte tweemaal berekend,
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k I,— berekend
Bswlenumnere 5 «ent.
Staten-Generaal.
Tweede Kamer.
De heer Huyenholtz (S. D. A. P.)
heeft voor zijn theorie, dat Nederland
voor zich zelf en voor zijn koloniën
geen militaire voorzorgsmaatregelen
behoeft te nemen, niet veel aanhan
gers gevonden.
Men acht zijn argumenten blijkbaar
de moeite van een ernstige bestrijding
niet waard
Zelfs minister Louden erkent, dat
de gelukkige omstandigheid, dat wij
tot heden builen den strijd bleveu,
niet in de allerlaatste plaats aan onze
krachtige weermaciit te land en ter
zee is te danken.
Het werfvraagstuk is uitvoerig be
sproken. Nu de oude werf afgebroken
is naar de minister verklaarde om
dat zij geheel ongeschikt was schrikt
men voor de hooge bouwkosten van
een nieuwe werf terug, daarbij over
het hoofd ziende, welke groote voor
deden een goede werf, waar ook par
ticulier en buitenlandsch werk verricht
kan worden, met zich kan brengen.
Op hulp vau buitenlandsche werven,
waar men nu en na den oorlog de
handen vol heeft, mag niet te veel
worden gerekend.
Wat het vloot-plau betreft, dat de
minister voor 10 jaren raamt en waar
bij hij 4 slagschepen, 5 kruisers en
25 onderzeeërs op zijn verlanglijstje
gezet heeft, blijft de minister dus aan
een kern van groote schepen vasthou
den, ondanks het betoog van den heer
Daymaer van Twist (A. R.) die voor-
rekeude hoeveel klein materiaal voor
het geld van één linie-schip kon aan
geschaft worden.
Met een verwijzing naar de Engel-
sche scheepmacht verdedigde de minis
ter van marine zijn keuze van scheeps-
type.
Werden voorloopig nog geen gelden
voor gepantserde linie-schepeu aange
vraagd, voor de kruisers is dit wel
het geval.
Ook deze schepen acht de minister
onmisbaar, voornamelijk voor de ver
dediging van Indië, waar men voor
alles behoefte heeft aan een krachtige
vloot.
Tegenover de reeds door ons ver
melde amendementen-Bichon, heeft de
minister zich in zooverre tegemoet
komend betoond, dat hij er voor drie
maal honderdduizend gulden van over-
overgenomen heeft.
De overige amendementen werden
verworpen.
Eerste Kamer
De Kamer heeft z. h. s. de Schepen-
vordeningswet aangeuomen.
x FEUILLETON.
Historische Roman
door
M. C. VAN DUN ENDE.
(Nadruk verboden).
Walter had zorg gedragen, dat het
geheel een nestje vormde, een schoon
vogeltje als Galeintje waardig.
Deze w»s er d»u ook overgelukkig
en r(jk mee als een goede vrouw
had xe hart voor haar huishouding,
ging ze er in op. Niets is verstandi
ger van een man, dan dat hj bewerkt,
dat zgn vrouw zich lu haar woning
werkeljjk thuis gevoelt, dat haar om
geving er aangenaam uitziet.
Dan loopt ze weinig alt en gevoelt
xlch niet eernaam, als haar echtgenoot
voor xakon op reis moet, maar heeft
het druk met de toebereidselen om
hem bij thuiskomst de intrede In rijn
woning aangenaam te maken.
Galeintje was vooral gelukkig, daar
xe met haar vader langen t(jd b(j
kennissen gehuisvest was geweest.
Al xjjn dis nog zoo vriendelijk, er Is
niets heerl(ker, dan dat men de voelen
onder eigen tafel heeft.
Walter had Maarten twee voorstel
len gedaan; h(j had maar te kiezen,
JÖuitenland.
De strijd in en buiten Europa.
Het is opmorkeigk hoe zelfs de pers
der entente mogendheden in het 'licht
gesteld heeft, dat de Europeesehe
onzQdlgen tegenover hot groote con
flict in geheel andere verhouding staan
dan de Vsreenigde Staten.
Blijkbaar wil men hen, die verwacht
hebben, dat door Amerika'» frontver
andering de woreldstryd op een einde
zon loopen, de teleurstelling, dat dit
geenszins het geval zal zijn, zoo licht
mogelijk maken.
Daartoe was het noodig allereerst
aan te toonen, dat men thans niet
moet verwachten, dat, nu het grootste
dor onzijdige schapen over den oorloge-
dam is geloopen, do anderen maar
zonder moer zullen volgen.
De Times zette dan ook in een
uitnemend betoog alteen, dat de kleine
Europeesehe onzijdige staten Amorika's
voorbeeld tot afbreken der diploma
tieke betrekkingen zeer zeker niet
zonden volgen.
Er zonden zich, zelde het blad,
werkelijk gebeurlijkheden kunnen
voordoen waarin Dultaehlacd die neu
trale staten zou hunnen dwingen om
zich te verdedigen. Zjj allen zouden,
naar w(j vertrouwen, hun eer en
uoodzakolQks vrijheden tot eiken prijs
verdedigen, maar zoolang Dultschland
geen flagrarte schending van eon van
beide bedrijft, moet het gezond ver-
atind hen er toe dwingen om niet
gauw aanstoot te geven of te nemen.
Zelfs van Spanje, welks positie af-
wgfct van die van Dniischland's buren,
is er geen aanwgzlng, dat het spoedig
zijn neutraliteit zal prijs geven.
Dat de Times 't goed gezien heeft
is inmiddels wel gebleken nit de ant
woorden, die da Amerlkaansche ver
tegenwoordigers op bun betoog an Ou
wenscheltjkbeid, thans het Amerl
kaansche voorbeeld te volgen, in ver
schillende neutrale staten hebben
omvangen.
Men beeft er algemeen op gewezen,
dat de Europeesehe onzfjdlgen tegen
over de Strijder,da partyen in een
geheel andere verhouding staan dan
da Vercanlgde Staten.
De Nederlandsehe minister van
Bnitenlandsche zaken heeft b(j zijn
antwoord den Amerikaanschen zaak
gelastigde doen opmerken, dat er voor
Nederland geen aanleldiDg bestond,
dezelfde gedragslijn te volgen als de
Vereenlgde Staten, aangezien de
houding van laatstbedoeld land, in
tegenstelling mot die van Nederland,
voortvloeide nit de bekende vroegere
onderhandelingen tusschen Washing
ton en Berlijn.
Inderdaad heeft president Wilson,
slechts noodgedwongen door zijn
vroegere verklariDg, de diplomatieke
betrekkingen met Dultschland moeten
afbreken, waaraan de Senaat haar
goedkeuring gehecht heeft.
Waar de Nodorlandscha regoering
zoo voorzichtig geweest Is, vrceger
aen dergeljke verklaring niet af te
leggen, was er thans voor haar aller-
of hij voortaan bij zijn kioderou een
rustig rentenierslovemje wilde hebben,
of weer zijn vak ter hand wenschte
te nemen. De mulder wist niet, wat
hij hierop moest antwoorden.
,Kj)k eens, brava borst!" zeihij na
rijp beraad, ,sen beslissing Ib voor
mij zeer moeki(jk. Blijf ik b(j jelnt,
dan dien ik mij te schikken en te
plooien naar jelui, en ik ben zoo ge
woon stil mjn eigen zin te volgen.
Mijn zelfstandigheid mis lk ongaarne.
Ik zeg maar, hoe lk er over donk,
hoor, zonder omwegen.
Ouders bi) hun getrouwde kinderen
inwonend, ik ken er geen voorbeeld
van, dat het goed ging. Voor jelui
zou "t op den auur ook niet altijd even
aangenaam zijn. Ik zal dus mjjn
handwerk weer opnemen, en zien, dat
ik hier oi daar knecht word!"
Walter keek toen heel effon, doch
na eenlg nadenken moest h{j Maarten
gelijk geven.
„In nw geval, vader Maarten, zou
ik evenzoo handelen. Maar dan laat
ge n een molen bonwen mat afzonder-
i#k woonhuis, want ge moet .meester
Maarten" blijven 1 Neen, laat me uit
spreken 1" zei Walter, toen hjj zag,
dat de molenaar iets in 't midden wilde
brengen en een heftig gebaar maakte,
,als uw schadevergoeding u vanwege
den Prins wordt uitgekeerd, kunt ge
me 'tgeleende Immers teruggeven?"
,Top" zei Maarten, wien dit voor
minst reden, het Amerlkaansche voor
beeld te volgen.
Dat president Wl'son er op het
oogenblik moeilijk voorzit en zijn ten
vorige jaren afgelegde verklaring, die
hun nu groote ongelegenheid brengt,
wel zal betreuren, Is 'e begrSpen.
De Vereenlgde Sta m moetenthans
aan den oorlog dooie' men, maar hoe
Rseds hebben entente-bladen als de
Times, blflkbaar weer ter voorkoming
van te groote plotselinge teleurstel
ling, uiteengezet, dat de bulp, welke
de Vereenigde Staten de entente zal
versehafien, nu niet zoo bijzonder
groot zal zijn.
Op ondubbelzinnige wijze, zegt de
Timet, heeft president Wilson laten
uitkomen, dat Amerika zieh alleen In
dan Enropeeschen strijd mengt om
Amerlkaansche belangen te bescher
men.
De geallieerden mosten dan ook
niet verwachten, dat Amerika er tos
zal overgaan, als de nood aan den
man komt, de bedreiging om te zetten
in een actie in Europa, die de entente
als logisch gevolg daarvan zou kunnen
verwachten.
Naar de Morning Post uit Washing
ton verneemt, zou de Amerlkaansche
hulp voorloopig uitsluitend maritiem
zijn daar erkend wordt, dat de Unie
in de eerste maanden niet lu staat
zal wezen, een expeditie-corps naar
Europa te zenden.
De Ver. Staten zouden op zich
nemen, in den N. en Z. Atlantischen
Oceaan te patrouilleeren en zoodoende
de Amerlkaansche wateren gezuiverd
te houden van kaper» en dnikbooten,
zoodat Brltscho en Franscho kruisers
van dit werk vrij komen.
De Amerlkaansche marine-autoritei
ten meenen, dat zG door een
goed strategisch gebruik van bun
vloot voldoende veiligheid kunnen
verzekeren aan hun foopvaardysche
pen tot deze goed en wel ln volle zee
zijn, waar de verantwoordelijkheid
voor hun verdere veiligheid door de
geallieerden zal worden overgenomen.
Wanneer dit alle» is, wat Amerika
op zich zal nemen, behoeven de con-
tralnn zich over den nieuwen vijand
niet al te ongeruit te maken.
Dat Wilson's vredespoging, die thans
door vroegere, eenigszlns onnaden
kend genomen besluiten in een onver
wachte deelneming aan den Enro
peeschen oorlog is omgezet, in Dultsch
land heftig becrltltoerd wordt, laat
zieh begrflpen.
Als Wilson, zegt do Röln. Zeitung
consequent op den eenmaal ingeslagen
weg voortgegaan was, dan zou hij de
machtsmiddelen van Amerika tegen
de voortzetting van den oorlog ge
bruiken en oorlog tegen den oorlog
voeren, in plaats van zich te scharen
aan de zijde van degenen, die z$n
voorstel met aanmatiging eu veront
wasrdiglng hebben afgewezen. Als
hy op de neutralen een beroep had
gedaan, om hem te helpen door dwang
aan het bloedvergieten en de ellende
in Europa een einde te maken, dan
zou b$ zeer stellig een anderen weer
klank hebben gevonden dan nu tegen
over zfjn oisch klinkt, dat de cnzG-
stel toelachte, en hy nam 't aaa eu
schudde Walter geroerd de hand. Na
dien tGd had niemand zich moeten
ondernemen, eenlg kwaad van zfjn
aanstaanden schoonzoon tegen hem te
zeggen, want dat zou hy niet dulden,
allerminst gelooven.
Aan 't genomen besluit werd direct
uitvoering gegeven, en gedurende den
opbouw was Maarten ala 't ware ver
jongd, zoo vrooiyk zong hy by 't werk
zyn lied.
BG 't opruimen van den puinhoop
alleen kreeg hfj iets droefgeestigs over
zich. Da herinnering aan dien nacht
vol verschrikking maakte hem Btil
voor een wyi. Zoo helder, alsof 't
gisteren gebeurde, zag hy, hoe ze
streden vóór xyn erf, hoe die lage
schurk satanisch lachte, toen zeker
door zGn toedoen zyn molen een
prooi der vlammen word. En dan
laterO, hy zal 't nooit kunnen ver
geten. Die oogen van Nossa xe
deden hem rillen.
Hoe meer al 't oude en verbrande
verdween en op de plaats een nieuwe
molen verrees, grooter en beter dan
de vorige, hoe minder last hy van
die droeve herinneringen had. Maarten
leefde weer in de toekomst.
Een ding viel hem later bitter tegen.
De schadevergoeding was gering, veel
te gering om zyn verplichtingen na
te komen, want het deel, dat daar
voor gereserveerd, kon worden, was
digen ten gunste van Engeland en de
anderen in den stryd zouden ingrGpen.
De houding van de onzGdlge landen
verdicht xlch tot een xoo vernietigende
kritiek op de politiek van Wilson, dat
daaraan niets toe te voegen li.
Deze uitlating van het bekende
Duitsche blad willen wij piet geheel
ocderschryven In zooverre als wG
van meening zyn, dat de weigering
welke de Europeesehe onzydlgen
Wilson thans op xyn vraag hebben
gegeven', minder voortkomt uit de
overweging, dat zG met de Duitsche
rücksichtsloze duikbootoorlog zjn
ingenomen, dan wel dat zfj niet
zulke diplomatieke bokken willen
schieten als Wilson met zyn ten
vorige jare geuitte bedreiging tot
afbreken der vrlendsehappelGke be
trekkingen heeft gedaan.
Trouwens de verklaring door onzen
minister van Blnnenlandsche Zaken,
dezer dagen in de Tweede Kamer
afgelegd, bewijst wel, dat onze regee
ring, ofschoon de onzydigheid van ons
land volkomen handhavend, een ern
stig en degelGk protest tegen het uit
volkenrechtelijk oogpuDt onverdedig
bare optreden der Duitsche dnikbooten
deed hooren.
Wat het conflict tusschen Amerika
eu Dultschland betreft, kan medege.
deeld worden, dat het tot zinken ge
brachte stoomschip .California", waar
van het gerucht ging, dat het een
Amerlkaansche boot was, later ge
bleken is een Liverpoolboot te zijn
geweest.
Nog zijn er dus geen Amerlkaansche
levens verloren gegaan, wat, gelet op
de brute wyze waarop dezer dagen
tegenover onze eigen schepen is op
getreden, senigszinds vorwonderiyk
mag heeten.
Volgens een telegram uit Washing
ton van de Associated Prest heelt
Duitschland een nota aan de Ver.
btaten gericht, waarin het onderhan
delingen voorstelt aangaande maat
regelen, die een oorlog kunuen voor
komen.
Sommige Hollandsohe bladen heb
ben opgemerkt, dat zG, die in minder
gevaarlflke dagen luidkeels een zich
aac sluiten van Nederland bij de entente
bepleitten d.w.z die wenschten,
dat anderen zieh in het leger der
geallieerden zouden laten intchrGven
om mede namens hsn te vechten
de laatste dagen, toen Nederland wer
kelijk ln een zeer byzonders positie
was gekomen, zeer godwee waren en
volkomen op het wjte beleid van onze
regeering vertrouwden.
Gelnkkig hebben wy geconstateerd,
dat zij thans weer luider dan ooit hnn
afkeuring over de Nederlandsehe
halfslachtigheid laten hooren.
Dat is het beste bswys, dat do
Internationale betrekkingen tusschen
Nederland en de strQdvoerende mo
gendheden weer als zoo vriendBchap-
pelGk mogeiyk gekenschetst knnnen
worden.
Binnen laud.
Steenkolen.
Naar aanleiding van een bericht in
klein in vergeiyklng met de hoogo
som, die do schade aanwees van velen.
Maar toen stond de molen er reeds
en draaide lnstig. En Walter beweerde,
dat het bedrag juist da heele schuld
delgde, schoon een kind kon begrGpen
dat hG loog.
Toch hield hy 't staande on Maarten
was wel gedwongen zich er bG neer
te leggen, daar hj de werkeiyke
kosten niet kende.
Nog vóór de mulder zyn werkzaam
heden in zyn nieuwe molen kon her
vatten, had de huweljkslozegening
plaats zyner kinderen.
Voor 't altaar legden ze geknield
de handen iueen en beloofden ze
elkaar trouw. BG die gelegenheid was
een leger van vrienden en kennissen
opgekomen om deel te nemen aan het
bruiloftsfeest.
Op Snrsum Corda ging 't vrooiyk
toe en werden de gasten gul onthaald.
Zelfs ontbrak geen muziek en dans.
Volop werd feestvrengde genoten.
Eenlge vrienden uit den tyd van 't
beleg hadden xlch voorgenomen dien
dag blGk te geven, dat ze hnn wapen
broeder niet vergeten hadden. En voor
hun doel waren wel mannen te vinden,
die onder Walter's bevelen gestaan
hadden.
Zy brachten hem een schitterende
ovatie.
Allen rakten op naar zQn woning
in krjgsmansdos, met muziek voorop.
de Stichtsche Courant betreffende een
kolenaanbod van de Duitsche regee
ring, meldt men, dat, hoewel thans in
de eerste dagen nog geen Nederland-
echo wagons naar Dultschland knnnen
worden verzonden, er goede kans
bestaat, dat tegen het elude dezer
week daartoe wel zal kunuen worden
overgegaan.
Nogmaals wordt er intusschen de
aandacht op gavestigd, dat de te
betrekken hoeveelheid kolen aan de
moeiiykheden aan de brandstoffen-
voorziening verbonden, zoowel wat de
voorziening in den hnlsbrandalswatde
voorziening voor de industrie In het
algemeen betreft, in de eerste tydon
zeer weinig of niets zal tegemoet
komen.
Maïs.
Het VrGdag van Buenos AyreB te
Amsterdam aangekomen Nederland
sehe Btoomschip Jason heelt 4580 ton
maïs aan boord.
Donderdag is het Nederlandsehe
stoomschip .Merak" met ongeveer
4800 ton maïs aan boord, op reis van
New York naar Rotterdam, te Falmouth
aangekomen.
Bet getorpedeerde vaartuig.
Het Nederlandsehe stoomvissehers-
vaartnig, dat tot zinken is gebracht
door een onderzeeboot, is de .Dorika",
ljmniden 265. De bemanning Is bin
nengebracht door don logger ,Kat-
wGk 73".
Mr. B. J. Dijckmeester.
Da Commissaris der Koningin in
Zeeland, mr. H. J. Dyckmeester, hoopt
Vrydag 16 Februari zyn 70sten ver
jaardag te vieren.
Het brood duurder.
De Staatscourant bevatte de navol
gende beschikking
De Minister van Landbouw enz.
heeft, ouder intrekking zyner beschik
king van 2 Febr. 1917, no. 1099/6,
voor zoover betreft de vaststelling
van een maximum prGs voor tarwo-
waterbrood, met ingang van 12 Febr.
1917 den mzximum-prGs voor tarwe-
waterbrood (gebuild) bepaald op 12 V*
cent psr 400 gram en dien van tarwe-
waterbrood (gebuild), gebakken onder
rabbinaal toezicht op 18 cent per 400
gram.
Onze schepen vastgehouden.
Naar het Hbld. verneemt wordt een
groot aantal booten der Paketvaart-
maatscbappy ln de havens van
Singapore en Penang door de autori
teiten vastgehouden. Men heeft eerst
thans hiervan bericht ontvangen en
heeft redsn om aan te nemen, dat de
eerBte telegrammen van den gouver
neur-generaal aan den minister van
koloniën over deze aanhoudingen niet
door de censuur zGn doorgelaten.
Daar het geregeld scheepvaartver
keer in Nederlandsch Indlë in hooge
mate stooornis ond rvindt van het
stilleggen van een groot gedeelte der
vloot van de Paketvaartmaatsehappy,
heeft de Nederlandsehe regeering by
de Gritsche regeering op onmiddeliyke
vrijlating der schepen aangedrongen.
Twee bultenaars roerden de trommen
en dongen in handigheid naGverig
naar 't meesterschap.
Herauten en bazuinblazers ontbra
ken niet in den feeststoet, die niet
genoodigd, doch dubbel welkom was
op Sursum Corda, waar den deel
nemers een kosteiyk onthaal ten deel
viel. Heerlijke gerechten, rykciyk met
parelden wQn besproeid, werden hnn
aangeboden. En niemand dacht er
aan te weigeren. Allen deden den
welvoorilenen disch alle eer aan.
Zy hadden er de stemming inge
bracht en die hielden zo er ook.
Walter meende den welvermomden
minstreel te kennen, althans de stem,
doch wist niet te zeggen hoe zyn
naam was. Daar h'j echter byna zG'n
geheele levensgeschiedenis hoorde be
zingen, was zyn nieuwsgierigheid
bijzonder opgewekt.
Die zanger bleek met zyn aange
legenheden nauwkeurig bekend. Hy
moest dus, dat stond bG hem vast,
iemand zyn, die dagelQks met hem
omglog.
,Wio sijt geï" vroeg Walter hem,
toen hG had geëindigd en een storm-
achtlgon bGval inoogstte.
,Ik was uw knaap, heer, die nu
zoekt weer zoo'n goed en edel ridder
te vinden om hem myn diensten aan
te bieden 1" antwoordde de minstreel.
(Wordt vervolgd).
