N°. 17 1917 Donderdag 8 Februari 104 WALTER. Amerika en Duitschiand. FEUILLETON de GOESCHE Uitgave dezer Courant geiohledt Maandag-, Woensdag an Vrijdagavond ultgexonderd op feestdagen. Prfi par kwartaal, In Goes f 1,—, bulten Goes, franco f 1,25. Afzonderlijke nommers 5 eent. tmaendlng van advertenUdn op Maandna-, Woensdag au VRIJDAG vöói IS uren. Oe prg« dar gawoae advertensiftn li van 1-6 regale 6(1 ot., alko regal oioor 10 t lij directs opgaaf rail driemaal plaatsing darzolfde advartantic wordt de prijs slaakte tweemaal berekend. Geboorte-, huwoljk- en doodsberickten en de daarop betrekking he> «nd d»nkbetaigingen worden van I—10 regels l 5.— berekend Bewfsuusamarg 1 Telefoonnnmmer 22. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goeaehe Conrant". Directeur G. W. van Barnkvkld. De wereldoorlog is vol verrassingen, die voor de onzijdige staten bovenal onaangename zijn. Op het oogenblik, dat alle neutra len vol verwachting den blik naar het Westen wendden, naar den machtigen overzeeschen Statenbond vanwaar men een dringenden oproep tot bijlegging der geschillen verwachtte, op dat zelfde oogenblik doet, als antwoord op den Duitscben riicksichtslosen duik bootoorlog, de Amerikaansche president in den Senaat de mededeeling, dat het hoogstwaarschijnlijk niet mogelijk zal zijn, Amerika nog langer builen den wereldkrijg te houden. Voor de neutralen, die bij een staken van den Europeeschen vernietigings- krijg het grootste belang hebben, is dit van zeer groote beteekenis. Amerika's ingrijpen is te betreuren, omdat de weinige staten, die nog niet door de vlammen van den alles ver woestenden wereldbrand zijn aangetast, thans hun sterksten medestander, hun woordvoerder bij internationale geschil len, hun krachtigsten bondgenoot waar het er op aan kwam hun belangen te verdedigen, moeten missen. Deze oorlog heeft geleerd, dat het recht van den sterkste nog altijd het hoogste recht is. Wie sterk en machtig is, wordt ontzien, wie zwak en klein is, verdedigt tevergeefs zijn belangen. En omdat de Vereenigde Staten een neutrale mogendheid zijn, waarmede terdege rekening dient gehouden te worden, was de regeering te Washington als 't ware van-zelfsprekend de woord voerder van allen, wier belangen door de strijd voerende partijen zoo menigmaal over het hoofd gezien worden. Als neutralen mogen wij ons dus niet verheugen over Amerika's ingrijpen aan een bepaalde zijde. Het getal der onzijdigen wordt daar door nog kleiner, den vlammen van den wereldbrand wordt opnieuw voedsel toegeworpen, de gelegenheid om te zijner tijd een ernstig woord van waar schuwing te doen hooren, doet zich minder voor naarmate de staten, die buiten den strijd blijven, militair en economisch van geringer beteekenis zijn. Laat ons thans even nagaan hoe het tot het huidige conflict is gekomen. Beschouwen w° wereldstrijd vol komen objectief, zontier ons verder te verdiepen in het zeer moeilijke en op het oogenblik nog onvolkomen te beoordeelen vraagstuk, wie de schuld van dit machtige treurspel draagt, dan is er slechts te constateeren, dat in Augustus 1914 twee combinaties van mogendheden, waarin Engeland te eener, Duitschiand le anderer zijde de 97 Historische Roman door M. C. VAN DEN ENDE. (Nadruk verboden). In omen tgd zonden velen nog van hem een lesje in verdraagzaamheid noodig hebben. Vrede op aarde zal er nimmer zijn Er moeten tyrannen en zachtmoedlgen, eerlijken en bedriegers, kraehtlgen en zwakken, rjken en armen, aan zienlijken en geringen, wijzen en dwazen, samen leven. Botsingen blfivon niet nlt, want de verdraagzaamheid Is te gering en zonder dat geen harmonie. Ook ln kleinen kring kan men dat waarnemen. Er li geen hnii zonder krnls. Zon er ergens één huisgezin bestaan, waar tnsschen man en vronw of tnsschen ouders en kroost steeds vol komen eensgezindheid beerseht? Natnurljk nietZooveel hoofden zooveel zinnen 1 Zonder verdraagzaam heid geen vrede, zelf bij gunstige levensomstandigheden niet. Zelfs is er geen denkend mensch, dat altijd vrede met zichzelf heeft. voornaamste plaats inneemt, in oorlog geraakt zijn. Duitschiand was ongetwijfeld de machtigste te land, Engeland de alleen- heerscher ter zee. Door het combineeren van strijd krachten slaagden de geallieerden er ten slotte in, de Dnitsche en Oosten- rijksche legerscharen in West en Oost het tot hiertoe en niet verder toe te roepen. Daarbij had Engeland, met de sterkste oorlogsvloot ter wereld, het voordeel de Duitsche kust volkomen te kunnen blokkeeren en de onzijdigen, wat den toevoer van overzee betreft, zoodanig op rantsoen te stellen, dat het gegron de hoop kon koesteren, zijn vooruaam- sten vijand door onthouding van levens middelen op beduidende wijze te ver zwakken. Wanneer een blokkade doeltreffend blijkt en op behoorlijke wijze wordt afgekondigd, moeten de onzijdigen daar noodgedwongen in berusten. Amerika heeft dit gedaan. Het heeft eenvoudig zijn belangrijke» handel op Duitschiand stop gezet en zich nadien beijverd, aan de nog wel bereikbare staten zooveel le meer van zijn groote voorraden te kunnen kwijtraken. En aangezien de nog wel bereikbare staten die der geallieerden waren, zijn er tijdens den oorlog schepen vol wa pens, munitie en voedingsstoffen naar Engeland en Frankrijk gegaan, welke daar dankbaar werden ingehaald. Protesten van de Duitsche regeering bleven onverhoord. De Amerikaansche regeering wees op haar goed recht met iederen niet geblokkeerden staat den handel te mogen voeren, welke haar goeddacht en bet uigde er slechts haar spijt over, dat de Duitsche havens door Engelands maatregelen ter zee onbe reikbaar waren. Van Duitsche zijde heeft men daarna blijkbaar ingezien, dat het eenige mid del om aan dien toestand een einde te maken was het Engelsche voorbeeld te volgen en omgekeerd de Fransche en Engelsche haveus voor geblokkeerd te verklaren. Maar omdat Engelands vloot mach tig genoeg was, een gewone blokkade te verhinderen, besloot de Duitsche re geering tot een tot nu toe niet gekende, te weten een duikbootblokkade over te gaan. Dit had het groote voordeel, dat Engeland, dat als eilandenrijk geheel op de scheepvaart is aangewezen, op zijn zwakste plek, namelijk in zijn handels vloot, kon worden aangetast. Het vrijbuiterswerk der duikbooten had haar bruikbaarheid reeds afdoende bewezen. Menig Engelsch handelsvaar tuig was reeds tot zinken gebracht en de Engelsche scheepsruimte, getuige het beslagleggen op de tonnenmaat van neutrale vaartuigen, begon reeds be- Hoofd en hart verschillen in willen. In elk weldenkend mensch leeft de overtuiging, dat verstand en gevoel menigmaal geheel in str(jd zgn met elkander. Daarom is volmaakt gelnk op aarde niet te vinden, nooit te vinden ge weest. Doch niet in dien absolnten sin ge nomen, dan kon van Walter en Ga- leintje gezegd wordenxQ waren gelukkig. Eenige jaren x$n verloopen na 't beleg van Mlddelbnrg. De gevolgen van den Spaanschen tijd doen xich niet meer gelden. De goede burgers spreken ervan als over een benauwden droom. Alom heerscht leven en beweging. Handel en scheepvaart brachten de stad xelfs tot grooter welvaart dan te voren. Walter had het harnas aan den kapstok gehangen, xoodra hj dat met eere kon. Het krijgsmansleven stond hem tegen, het was hem te rnw, en hg kreeg lust in eigen haard. Huiselijk genot daar stelde hg zleh veel van voor. En waarom xou hg ook langer dralen om dien wenseh te vervullen Hij was door xjjn vader rgkeigk met aardsche goederen begiftigd en had in Galeintje, die hem xeker met hart en xlel toegedaan was, een even trouwe als sahoone brnld gevonden. denkelijk kleiner te worden. Dus kondigde Duitschiand zijuerzijds een blokkade aan, het stelde gevaarlijke zeegebieden rondom devijandelijke rijken vast en omdat bij duikbooten van op brengen geen sprake kan zijn, werd afge kondigd, dat alle vaartuigen, binnen het als gevaarlijk aangegeven gebied aange troffen, vernietigd zoude) worden. Dat dergelijke maatregelen in Ame rika weinig in den smaak vielen laat zich begrijpen. Reeds was de handel op Duitschiand stop gezet, thans dreigde ook de voor- deelige handel op Engeland spaak te loopen. De Amerikaansche president wenschte zich dan ook niet bij de nieuwe maat regelen neer te leggen. Hij wilde Duitsch- lands blokkade niet erkennen en be twiste eenige mogendheid het recht, zijn schepen, waar die zich dan ook mochten bevinden, te vernietigen. President Wilson dreigde met af breken der diplomatieke betrekkingen, wanneer Duitschiand zijn maatregelen doorzette en de Duitsche regeering zwichtte daar ten slotte voor. Maar de omstandigheden veranderen en daarmede de denkbeelden. We kunneu moeilijk nagaan, wat thans de reden is, dat Duitschiand besloten heeft door te zetten wat het verleden jaar nog niet noodig achtte, maar het is duidelijk, dat de Duitsche regeering thans meer waarde aan een zoo krachtig mogelijke blokkade dan aan de Amerikaansche vriendschap hecht. Zij heeft waarschijnlijk aan den lijve gevoeld hoe doeltreffend het ter ver zwakking van een land is, het geheel van den voedsel toevoer van buiten af te snijden en acht zich thans in staat haar vijanden met de.zeVdc wapenen tp bestrijden. Dus handhaaft zij haar blokkade, die in dit geval een vernietiging van alle in vijandelijk verklaard zeegebied aangetroffen schepen beteekent, spreekt de hoop uit, dat de neutralen zich in de ze blokkademaatregelen zullen schikken zooals zij dit in de Engelsche deden, maar neemt zich tevens voor, haar eigen weg te gaan, zelfs al mocht de rij barer vijanden door thans nog on zijdige staten vergroot worden. Weest consequent en houdt thans ook rekening met de gevaren-lijnen die wij over de zeeën getrokken hebben, zegt de Duitsche regeering. Maar de Amerikaansche president, die juist al zijn best deed om Amerika als vrederechter in het Europeesche geschil te doen optreden, herinnert zich, dat hij reeds vroeger de gelofte deed, te zullen ingrijpen als Duitschiand bepaalde maatregelen ter zee nam en dat hij thans, ter kenschetsing van den ernst van zijn streven, niet anders kan doen dan den stok achter de deur Niet minder dan h(j verlangde xg met hem ln den echt verbonden te worden. Het spreekt van self, dat van de xijdo van Meester Maarten de Mnlder in dit opzicht meer aanmoediging dan tegenkanting kwam, al sag hg ook met leedwezen zijn geliefde dochter, die voor hem too flink de eenvoudige huishouding bestaarde, de ouderlijke woning voor altgd verlaten In Walter zag hg een ideaal schoonzoon, waarvan hg wist, dat hl) nlt edelen bloede gesproten was en wie ziet z(jn kind niet met welgevallen een goed huwelijk doen En dit huwelijk beloofde een zser goed te zijn, want Walter was ver standig en stoer gebonwd, terwiil h'J beschikte over een vrij groot ver mogen, xoodat zijn vronw niet alleen vri) van broodzorgen zon zijn, maar zich eenige weelde, niet behoefde te ontzeggen. Galeintje zon ln haar stand ln krin gen verkeeren, waar zij vroeger buiten stond, tegen opzag. Dat zij met wat schaamte haar nederige afkomst zon trachten te vergeten, daarvoor kende hij haar te goed. Maarten was overtnigd, dat hg haar zoowel alz Walter onrecht aandeed, met zooiots te veronderstellen. Hij wist, dat ze hem zonden bigven eeren als hnn vader. Was hij niet weinig verheugd met het gelnk van zjjn dochter, toch vandaan halen, dien hij daar ten aan- schouwe van geheel Europa, ter tuch tiging van Duitschiand, reeds ten vori- gen jare had neergezet. Blijkbaar vreest de Dnitsche regee ring de Amerikaansche maatregelen niet. Zij gaat van het standpunt uit, dat de Duitsche handelsschepen in Ameri kaansche havens het voornaamste is, wat thans voor haar verloren kan gaan. Duitschlands overzeehandel kan niet meer bedreigd worden, want hij ligt stil. Een Amerikaanse!] leger in Europa verwachten de centralen blijkbaar niet en wanneer zij met Amerika in open lijk conflict zijn gekomen, zou het vrij gemakkelijk vallen, eventueele troepen transporten op den Oceaan tot zinken te brengen Daarbij komt voor Duitsch iand het voordeel, dat het thans de Amerikaansche handelsschepen ter zee niet meer angstvallig heeft te ontzien en dus een krachtiger gebruik van zijn duikbooten kan maken dan ooit te voren. Voor Amerika brengt een openlijke strijd met Duitschiand, gelet op het bovenstaande, weinig voordeel. De overzeehandel zal bij een krach- tige duikbootenactie van Duitsche zijde zeer bezwaarlijk worden, en binnen- landsche onlusten zijn, met de vele millioenen Duitschers in Amerika, in de naaste toekomst ongetwijfeld te verwachten. Acht men in Duitschiand dezen toe stand het logische gevolg vau Wilson's partijdige houding, in neutrale staten betreurt men den nieuwen toestand slechts als een voor kleine 'onzijdige mogendheden zeer ongewenschte. De grootste der neutralen heeft partij gekozen, de kleineren, die achter bleven, zullen meer en meer in verdrukking komen, hun protest wordt zwakker naarmate hun aantal vermindert. Thans heeft president Wilson een oproep tot alle neutrale staten gericht, een Amerikaansch protest tegen de Duitsche duikbootactie te steunen. Maar hij bedenkt niet hoe wij er nog eenigszins anders voorstaan dan de Vereenigde Staten, die aan de over zijde van den oceaan vrijwel buiten schot zijn. Hij bedenkt niet hoe wij bij een willekeurig optreden naar ééne zijde in de noodzakelijkheid kunnen komen, onze onversterkte Oostgrens met een klein, zij het dapper, leger tegen over machtige vijandelijke troepen te ver dedigen, hoe wij voor de voorziening van onze levensmiddelen en grondstof fen volkomen afhankelijk zijn van de welwillendheid van beide strijdende partijen, terwijl Amerika alles produ ceert, wat het voor eigen gebruik noo dig heeft. Nederland neemt tegenover den wereldoorlog een geheel ander stand- meende hg, dat Walter nlt zgn hand een schat ontving van minstens even hooge waarde, want hij kende zgn Galeintje zoo goed. Maar hoofdzaak was en bleef, dat wederzfldsche liefde tnsschen die twee jongelieden bestond. Daarvan hadden belden doorslaande bewijzen geleverd. Deze wetenschap deed hem goed, want al hadden ze alle schatten der wereld en de liefde niet, er zon geen zegen in 't hnweigk zgn. Bgke menschen blijven evenmin van zorgen verschoond als arme drommels. Alleen de liefde la in ati'at, die zorgen bemoedig te dragen. Juist in moei- ïgke dagen komt de liefde tot haar volle recht. Zij is verdraagzaam, beoordeelt ge breken met zachtheid, lenigt de smart. Galeintje zon haar man liefhebben, Maarten ging er gernst op. En zy zon in Walter een krachtig beschermer vinden. Maarten had in hem gezien iemand, met 'n helder hoofd. Aan vankelijk vond hl) echter, dat de jonge man een onvergeeflijk domme zet deed, door het bedanken voor het hontveateraehap in de Manteling, welke betrekking behalve zelfstandig ook zeer winstgevend was. Doch hoe hg ook redeneerde, Walter dreef zgn zin met groote onverzette- ïgkheld door. Hl) verkocht zgn eigen dom, de woning, aan den heer van der Hooge, in wiens handen ook het slot kwam, dat kort daarop gesloopt punt in dan Amerika. En daarom zal het de groote vraag zijn of onze regeering bereid is, de Amerikaansche protesten openlijk te steunen. Dank zij de houding onzer regeering, die tegenover Duitschiand en Engeland haar neutraal standpunt onverzwakt wist te handhaven, beijveren beide groepen van strijdvoerenden zich, de internationale moeilijkheden voor ons land zoo dragelijk mogelijk te doen zijn hoewel door het onverantwoordelijk op treden van vreemde zeeofficieren me nigmaal onze rechten ergerlijk miskend worden. Niet openlijk partij te kiezen, geen protesten te steunen van naties, die niet meer geheel onpartijdig zijn, doch op de bres te staan voor de belangen van onze scheepvaart, van handel en industrie en op gepaste wijze te pro testeeren tegen eiken maatregel, die ons tegenover een onzijdige mogendheid niet billijk voorkom!, dat is de taak, die onze regeering tot nu toe met groote ijver en bekwaamheid vervuld heeft en die zij ongetwijfeld zal blijven vervullen om Nederland onverzwakt en onge schonden uit de vlammen van den wereldbrand te voorschijn te doen treden Binnenland. Een onderhoud met den nieuwen Engelichen gezant. De nieuwe Engelsche gezant Sir Walter Townley heeft een van de medewerkers van Hel Fad. een onder houd toegestaan. Naar Z. E. meedeelde, speet het hem, dat door sommige bladen verkeerde besehonwingen aan zgn benoeming waren vastgeknoopt, omdat hierdoor ongetwijfeld een ver- keerde indruk ln Nederland betreffende zijn persoon en de redenen, welke tot zijn nominatie aanleiding gaven, moe ten zgn geschapen. ,Ik kan u verzekeren, zeideSir Walter, dat by do BrltBche Regee ring niet de minste bedoeling voorzit haar gedragslijn ten opzichte van de neutrale Nederlandsche Regeeriug aan eenigerlei verandering te onderwerpen. Geen enkele instructie van dien aard Is mU door onzan Minister van Bulten- landsche Zaken medegegeven. Integen deel wenscht men in Engeland ten zeerste de relaties van goede ver standhouding en vriendschap, die Engeland steeds met Nederland heeft onderhonden, te bestendigen, en ook Z. M. Koning George legde, bU de afscheidsandlëntie, die hg mg ver leende, op de instandhouding van deze goede betrekkingen grooten nadruk". Van Duitschland's verscherpten onderzeebootoorlog zullen niet de geallieerden, doch de neutralen den meesten overlast ondervinden. Voor de scheepvaart der geallieerden blijft de toestand onveranderd, slechts met dit verschil, dat een inkrimping van het neutrale scheepvaartverkeer ook voor de geallieerden nadeelen zal opleveren* werd en vestigde zich te Middelburg als koopman. Later moest Maarten erkennen, dat Walter niet lomp had gehandeld. Deze verklaarde absoluut geen lust te hebben in het ambt van houtvester, maar zich gaarne in den groothandel te begeven. Bovendien hadden de gebeurtenissen hom een onoverwinneljjken afkeer van de Manteling Ingeboezemd cd hg verkoos die niet zgn heels leven te doorkruisen, noch was h(j genegen do houtvesterBwoning te betrekken, waarin de geest van Nossa zweefde. Ais hg aan dien man dacht, huiverde hg onwillekeurig. Niemand wist, waar hg gestorven of gevlogen was, of hg leefde of niet. Nimmer is zgn Igk ge. vonden. Misschien was dat zgn straf voor zgn euveldaden, dat niemand de plek kan wgzen, waar hg begraven ligt, dat hg dakloos moest omzwerven tot aan zgn dood als een balling als een vogelvrg-verklaarde, als een wild dier, dat lichtschuw is en 's nachts op roof uitgaat. Walter kocht aan de haven oen flink huis, dat door den vroegeren eigenaar, die tevenB bouwmeester er van wasSursum Gorda gedoopt weid. In die woning was het, dat da jong getrouwden ltefde-hoogtg zonden vie ren. Het ameublement was Bmaakvol gekozen en gerangschikt en maakte op da bezoekers een gezelligen Indruk. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1